RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ

(1)

1

Państwowa Szkoła Muzyczna I st. im. Józefa Zeidlera w Gostyniu.

RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ

Rok szkolny 2018/2019

Skład zespołu:

dyr. Katarzyna Grzybowska – koordynator zespołu mgr Justyna Pikulska

mgr Krzysztof Szymkiewicz

mgr Jacek Węglarz

(2)

2

SPIS TREŚCI

strona

I. Wstęp 3

II. Analiza ankiety dla nauczycieli 4

III. Analiza ankiety dla uczniów 7

IV. Wnioski 10

V. Wzór ankiety dla nauczycieli 11

VI. Wzór ankiety dla uczniów 13

(3)

3 1. Wymaganie

Wdrażanie przez nauczycieli nawyków niwelujących tremę pomaga uczniom osiągać lepsze wyniki w nauce.

2. Cele ewaluacji

Sprawdzenie, czy wyrabianie nawyków u uczniów pomagających im opanować tremę

wspomaga ich proces kształcenia a tym samym pomaga im w osiąganiu lepszych wyników w nauce.

3. Przedmiot ewaluacji

Zebranie informacji, jaki wpływ ma świadome rozumienie „tremy” oraz jak wprowadzenie w procesie edukacyjnym nawyków opanowujących ją oddziałuje na osiąganie lepszych

wyników u uczniów.

4. Pytania kluczowe

W celu ułatwienia pracy, zespół do spraw ewaluacji bazował na następujących pytaniach kluczowych:

∗ Czy respondentom znane jest pojęcie tremy, czy znają jej objawy?

∗ Jakie sposoby przeciwdziałania znają i stosują respondenci?

∗ Czy opanowywanie tremy stało się nawykiem?

∗ Które z nich, wg ankietowanych, warunkują osiąganie lepszych wyników w nauce?

5. Metody badań

∗ ankieta dla nauczycieli (10 nauczycieli)

∗ ankieta dla uczniów (49 uczniów)

6. Grupa badawcza

∗ nauczyciele PSM w Gostyniu

∗ uczniowie PSM w Gostyniu

7. Harmonogram ewaluacji

∗ przygotowanie – opracowanie ankiet dla nauczycieli i uczniów

∗ realizacja – przeprowadzanie ankiet

∗ podsumowanie – analiza danych, wyciąganie wniosków, upowszechnianie wyników

8. Monitoring ewaluacji

∗ regularne spotkania członków zespołu

∗ notatki z przeprowadzonych badań

∗ stworzenie raportu 9. Sposób realizacji

Raport zostanie przedstawiony na posiedzeniu Rady Pedagogicznej PSM w Gostyniu oraz zamieszczenie na stronie internetowej szkoły.

(4)

4

Analiza ankiety

dla nauczycieli PSM I st. im. J. Zeidlera w Gostyniu

pt. „Wdrażanie przez nauczycieli nawyków niwelujących tremę pomaga uczniom

osiągać lepsze wyniki w nauce”

1. Czy Twoi uczniowie wiedzą co to jest trema?

tak

nie

2. Jak Twoim zdaniem objawia się ten stan u Twoich uczniów?

Odpowiedzi:

Potliwość i drżenie rąk, zimne ręce, negatywne myśli, trzęsą się ręce i nogi, uczniowie zapominają czego się nauczyli, niektórym szybko bije serce i mają mętlik w głowie, inni reagują śmiechem, niepoważne zachowanie na scenie, nerwowe ruchy, luki w pamięci,

spięcie aparatu wykonawczego, krótki płytki oddech a co za tym idzie obniżenie skali i mniejsza skuteczność artykulacyjna.

3. Czy podczas swoich lekcji omawiasz temat tremy?

tak

nie

czasami

4. Jakie sposoby przeciwdziałania tremie są Ci znane?

codzienna i systematyczna praca z instrumentem – 9 odp.

bardzo dobre opanowanie umiejętności i materiału – 10 odp.

systematyczny i częsty udział w występach szkolnych – 9 odp.

techniki relaksacyjne – 8 odp.

pomoc psychologa – 4odp.

żadne z wymienionych

inne – wymień jakie: odpowiednie przygotowanie do koncertu – nie wywoływanie stresu w dniu występu

(5)

5 5. Na które z tych sposobów zwracasz uwagę podczas lekcji?

codzienna i systematyczna praca – 10 odp.

pomoc psychologa

inne – wymień jakie

6. Czy zapoznałeś swoich uczniów i pracujesz z nimi stosując m.in. niżej wymienione sposoby walki z tremą?

świadome „oddychanie” – 4 odp.

rozgrzewający masaż palców rąk – 1 odp.

wizualizacja sukcesu – jestem dobrze przygotowany, wszystko mi się uda – 10 odp.

7. Czy Twoi uczniowie stosują się do Twoich zaleceń?

tak – 3 odp.

nie

czasami – 7 odp.

8. Czy Twoim zdaniem kształtowanie nawyku świadomej i systematycznej pracy ma wpływ na pokonanie tremy u Twoich uczniów?

duży – 9 odp.

niewielki – 3 odp.

nie ma

(6)

6 9. Czy w szkole w której uczysz uczniowie mają możliwość korzystania z pomocy

psychologa?

tak

nie – 10 odp.

10. Czy Twoim zdaniem pomoc tego typu jest Twoim uczniom potrzebna?

tak – 8 odp.

nie – 3 odp.

11. Kształtowanie jakich innych nawyków u Twoich uczniów może Twoim zdaniem wpłynąć na polepszenie ich wyników w nauce?

Odpowiedzi:

• świadomego i zaplanowanego ćwiczenia w domu,

• praca nad wydłużaniem czasu skupienia,

• kształtowanie pozytywnego myślenia i nastawienia,

• kształtowanie odpowiednich wartości wykonawczych tzn. jakość dźwięku, styl gry muzykalność wykonania ważniejsza od kilku drobnych błędów tekstowych,

• ćwiczenie z metronomem (lub podkładem),

• świadome ćwiczenie - koncentracja na opanowaniu trudnych miejsc przez wielokrotne powtarzanie

• dokładna wizualizacja występu zawierająca umiejętność wyobrażenia sobie którym palcem, w której części smyczka jaki dźwięk występuje w danym miejscu utworu

• organizowanie „luźnych” koncertów

• rozładowanie stresu przez pozytywne doświadczenia na scenie oraz pozytywny kontakt z publicznością.

(7)

7

Analiza ankiety

dla uczniów PSM I st. im. J. Zeidlera w Gostyniu

pt. „Wdrażanie przez nauczycieli nawyków niwelujących tremę pomaga uczniom

osiągać lepsze wyniki w nauce”

1. Czy pojęcie „trema” jest Ci znane?

tak

nie

2. Opisz własnymi słowami jak u Ciebie objawia się ten stan?

Odpowiedzi:

• przyspieszone bicie serca, brak apetytu, strach

• spocone ręce, jest mi wtedy gorąco, mam sucho w ustach, nie mogę się skupić, mam wrażenie że wszystkiego zapomniałem

• szybciej bije serce, szybciej oddycham

• nie mogę się skupić, zapominam nut, nie potrafię zagrać trudnych fragmentów utworu

• 4 osoby nie objawia się

• przestaję myśleć o tym co dzieje się dookoła mnie i nie wiem kiedy dobrze gram a kiedy źle

• drżą ręce i palce

• robi mi się zimno, trzęsę się, zimne ręce

• ręce pocą się, ból pleców i mięśni

• przestaję racjonalnie myśleć

• mylą mi się dźwięki, zapominam co grać dalej

• boli mnie brzuch

• ogólne podenerwowanie, nie rozmawiam z innymi

• nie wierzę w siebie

• gdy śpiewam w grupie to w ogóle się nie stresuję ale gdy gram sama trzęsą mi się ręce 3. Czy nauczyciele podczas lekcji poruszają ten temat?

tak – 11 odp.

nie – 17 odp.

(8)

8 4. Jakie sposoby przeciwdziałania tremie są Ci znane?

codzienna i systematyczna praca z instrumentem – 23 odp.

pomoc psychologa – 3 odp.

żadne z wymienionych – 4 odp.

inne – wymień jakie:

rozmowa z nauczycielem, głębokie wdechy i wyobrazić sobie, że jest się na normalnej lekcji, potrzebuje się zrelaksować i przed występem odpoczywam, słucham muzyki.

5. Na które z tych sposobów Twoi nauczyciele zwracają największą uwagę podczas lekcji?

codzienna i systematyczna praca – 30 odp.

pomoc psychologa – 2 odp.

żadne z wymienionych – 5 odp.

6. Czy Twój nauczyciel zapoznał Cię i pracuje z Tobą stosując niżej wymienione sposoby walki z tremą?

świadome „oddychanie” – 11 odp.

rozgrzewający masaż palców rąk – 0 odp.

wizualizacja sukcesu – jestem dobrze przygotowany, wszystko mi się uda – 24 odp.

dodatkowa odpowiedź :

żadne – 7 odp.

7. Czy w Twojej pracy stosujesz się do zaleceń nauczyciela?

tak – 34 odp.

nie – 3 odp.

(9)

9 8. Czy Twoim zdaniem kształtowanie nawyku świadomej i systematycznej pracy ma wpływ na pokonanie tremy?

duży – 23 odp.

niewielki – 21 odp.

nie ma – 3 odp.

nie wiem – 1 odp.

9. Czy w Twojej szkole możesz liczyć na pomoc psychologa w tym zakresie?

tak – 15 odp.

nie – 29 odp.

10. Czy Twoim zdaniem tego typu pomoc jest potrzebna?

tak – 18 odp.

nie – 27 odp.

11. Kształtowanie jakich innych nawyków może Twoim zdaniem wpłynąć na polepszenie Twoich wyników w nauce?

Odpowiedzi:

• kilkanaście odpowiedzi : nie wiem

• systematyczna praca, dużo się uczyć i ćwiczyć, codzienne ćwiczenia

• uczenie się utworów na ocenę i etiud

• wyjście na spacer, śpiewanie i słuchanie muzyki, wypoczynek

• przed występem oddychać głęboko, praca nad odpowiednim trzymaniu instrumentu

• systematyczność i świadome poprawianie swojej gry

• dłuższy okres czasu przygotowań, granie czegoś w kółko i wyobrażanie sobie nut

(10)

10

Wnioski

Ogólne pojęcie „trema” jest znane wszystkim ankietowanym. Zarówno nauczyciele jak i uczniowie opisują ten stan podobnie jako: przyspieszone bicie serca, drżenie rąk, brak uwagi i skupienia, ogólne zimno, ból brzucha, brak wiary w siebie, krótki i płytki oddech, negatywne myśli.

Wszyscy nauczyciele odpowiedzieli, że poruszają ten problem na swoich lekcjach, jednak 35% ankietowanych uczniów uważa, że nie.

Bardzo zgodni są nauczyciele i uczniowie co do sposobów przeciwdziałania tremie.

Wszyscy uważają, że przede wszystkim codzienna i systematyczna praca z instrumentem, dobre opanowanie umiejętności i materiału oraz częste występy publiczne warunkują radzenie sobie z tremą. Na te właśnie aspekty w codziennej pracy zwracają uwagę nauczyciele, co potwierdzają również uczniowie. Trochę mniej wydaje się być pomocne stosowanie technik relaksacyjnych czy też korzystanie z pomocy psychologa.

Niemniej jak wynika z odpowiedzi nauczyciele podczas swoich lekcji kładą również nacisk takie techniki jak np. wizualizacja sukcesu (67%), świadome oddychanie (27%) czy masaż palców. Potwierdza to też około 90% uczniów, choć w opinii nauczycieli uczniowie nie zawsze potrafią dobrze wykorzystać tą wiedzę w praktyce.

Zdaniem większości ankietowanych (ok. 73%) byłaby wskazana pomoc psychologa.

Rekomendacje

Dobre nawyki w procesie kształcenia odgrywają istotną rolę na osiąganie przez uczniów coraz lepszych wyników w nauce.

Mając to na uwadze każdy nauczyciel powinien być dobrym obserwatorem swojego ucznia, umieć zauważyć jego stan emocjonalny, który może negatywnie wpływać na jego wykonawstwo, a tym samym wdrażać i uczyć go odpowiednich nawyków wspomagających niwelowanie tremy. Ankietowani nauczyciele (co potwierdzają również uczniowie) dużą rolę przywiązują do wyrabiania tego typu nawyków i w związku z tym powinni szukać nowych sposobów, które byłyby pomocne w walce z tremą i dostosowywać je odpowiednio do uczniów w myśl zasady: ”nie wszystko na wszystkich działa”.

W miarę możliwości częściej organizować w szkole warsztaty dla uczniów i nauczycieli dotyczące dobrych nawyków w radzeniu sobie z tremą.

(11)

11

WZÓR

Wdrażanie przez nauczycieli nawyków niwelujących tremę pomaga uczniom osiągać lepsze wyniki w nauce

Anonimowa ankieta dla nauczycieli PSM I st. im. J. Zeidlera w Gostyniu

1. Czy Twoi uczniowie wiedzą co to jest trema?

Proszę wybrać i zakreślić znakiem „X” właściwą odpowiedź

tak

nie

2. Jak Twoim zdaniem objawia się ten stan u Twoich uczniów?

………

3. Czy podczas swoich lekcji omawiasz temat tremy?

Proszę wybrać i zakreślić znakiem „X”właściwą odpowiedź

tak

nie

czasami

Proszę wybrać i zakreślić znakiem „X” odpowiedź

codzienna i systematyczna praca z instrumentem

bardzo dobre opanowanie umiejętności i materiału

systematyczny i częsty udział w występach szkolnych

techniki relaksacyjne

………

………

5. Na które z tych sposobów zwracasz uwagę podczas lekcji?

codzienna i systematyczna praca

………

………

(12)

12 6. Czy zapoznałeś swoich uczniów i pracujesz z nimi stosując m.in. niżej wymienione

sposoby walki z tremą?

świadome „oddychanie”

rozgrzewający masaż palców rąk

wizualizacja sukcesu – jestem dobrze przygotowany, wszystko mi się uda

7. Czy Twoi uczniowie stosują się do Twoich zaleceń?

tak

nie

czasami

8. Czy Twoim zdaniem kształtowanie nawyku świadomej i systematycznej pracy ma wpływ na pokonanie tremy u Twoich uczniów?

duży

niewielki

nie ma

9. Czy w szkole w której uczysz uczniowie mają możliwość korzystania z pomocy psychologa?

tak

nie

10. Czy Twoim zdaniem pomoc tego typu jest Twoim uczniom potrzebna ?

tak

nie

11. Kształtowanie jakich innych nawyków u Twoich uczniów może Twoim zdaniem wpłynąć na polepszenie ich wyników w nauce?

………

(13)

13

WZÓR

Wdrażanie przez nauczycieli nawyków niwelujących tremę pomaga uczniom osiągać lepsze wyniki w nauce.

Anonimowa ankieta dla uczniów PSM I st. im. J. Zeidlera w Gostyniu

1. Czy pojęcie „trema” jest Ci znane?

Proszę wybrać i zakreślić znakiem „X” właściwą odpowiedź

tak

nie

2. Opisz własnymi słowami jak u Ciebie objawia się ten stan?

………

3. Czy nauczyciele podczas lekcji poruszają ten temat?

tak

nie

czasami

Proszę wybrać i zakreślić znakiem „X”odpowiedź

codzienna i systematyczna praca z instrumentem

………

………

5. Na które z tych sposobów Twoi nauczyciele zwracają największą uwagę podczas lekcji?

codzienna i systematyczna praca

………

………

(14)

14 6. Czy Twój nauczyciel zapoznał Cię i pracuje z Tobą stosując niżej wymienione sposoby walki z tremą?

świadome „oddychanie”

rozgrzewający masaż palców rąk

wizualizacja sukcesu – jestem dobrze przygotowany, wszystko mi się uda

7. Czy w Twojej pracy stosujesz się do zaleceń nauczyciela?

tak

nie

czasami

8. Czy Twoim zdaniem kształtowanie nawyku świadomej i systematycznej pracy ma wpływ na pokonanie tremy?

duży

niewielki

nie ma

9. Czy w Twojej szkole możesz liczyć na pomoc psychologa w tym zakresie?

tak

nie

10. Czy Twoim zdaniem tego typu pomoc jest potrzebna?

Proszę wybrać i zakreślić znakiem „X”tylko jedną odpowiedź

tak

nie

11. Kształtowanie jakich innych nawyków może Twoim zdaniem wpłynąć na polepszenie Twoich wyników w nauce? Wymień je:

………