LITERATURA I PRZYJEMNOŚCI
LITERATURA I PRZYJEMNOŚCI
SZKICE O LITERATURZE XX I XXI WIEKU
Redaktorzy
Barbara Gutkowska i Agnieszka Nęcka
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego • Katowice 2019
Redaktor serii: Historia Literatury Polskiej Marek Piechota
Recenzent Jerzy Smulski
Zamiast wstępu
Joanna Iżykowska: Przez rozkosz ku dojrzałości. O Przygo- dach Sindbada Żeglarza Bolesława Leśmiana jako inicjacyj- nej księdze przyjemności
Przemysław Kulawik: Między przyjemnością a cier- pieniem. O Przygodach człowieka myślącego Marii Dąbrow- skiej
Magdalena Piekara: Zakazane przyjemności oraz kłopoty z męskością, czyli przypadek nie bardzo szczególny. O Lody pękają Eugeniusza Paukszty
Natalia Żórawska-Janik: „Doznawałam przebłysków szczę- ścia”. O Hiszpańskich oczach Marii Nurowskiej
Bernadetta Darska: Śledztwo jako element gry erotycznej.
O przyjemnościach bohaterów powieści kryminalnych Gai Grzegorzewskiej
Olimpia Orządała: Przyjemność profilowania. O powieś- ciach kryminalnych Katarzyny Bondy
Martyna Ok rajni: Autokreacyjna roz(g)ryw(k)a, czyli przyjemność przywdziewania masek. O bohaterce powieści Gai Grzegorzewskiej
Agnieszka Nęcka: Przyjemność (z) comming outu. O Mi- łości Ignacego Karpowicza
Magdalena Bą k: Literatura i przyjemność (w/z) podróży.
O współczesnych polskich relacjach z Australii
Spis treści
7 11 35
57 75 107
143 167 183 123
6 Spis treści
Emilia Wilk-Krzyżowska: Per aspera ad astra. O Wyspie kluczu Małgorzaty Szejnert
Joanna Wawr yk: Od grozy do przyjemności. O jedzeniu i pożeraniu w baśniach braci Grimm
Anna Szóstak: Czy przyjemność jest antytezą bohaterstwa?
O metamorfozach mitu bohaterskiego w literaturze popu- larnej na przykładzie postaci Cohena Barbarzyńcy z cyklu o Świecie Dysku Terry’ego Pratchetta
Indeks osobowy
229
253 275 205
Indeks osobowy Abłamowicz Elżbieta 111, 121
Anders Zbigniew 98
Andersen Hans Christian 238 Araszkiewicz Agata 78, 89, 91, 104 Arystoteles 219
Arystyp z Cyryny 149 Auerbach Jacob 217 Aureliusz Marek 151
Bachelard Gaston 26, 33 Baluch Alicja 250, 251 Banasik Bogdan 61, 72 Baran Bogdan 69, 73
Barańczak Stanisław 61, 62, 63, 70, 72, 156, 163, 170
Barthes Roland 8, 29, 30, 33 Bartkowiak Edyta 219, 226 Bartmiński Jerzy 155, 165 Bąk Magdalena 183 Belaid Krystyna 120, 121 Bergson Henri 13 Bernat Andrzej 208, 226
Bettelheim Bruno 20, 21, 33, 237, 242, 251
Białkowski Tomasz 139, 140 Biały Beata 112, 121
Bielecki Damian 211, 226, 217, 225 Bielicka Emilia 230, 251
Bieroń Tomasz 183, 202 Bińkowska Anna 157 Bloom Paul 7
Blumenfeld Stanisława 50, 51 Błońska Teresa 143
Błoński Jan 82, 104, 126, 140, 143 Boćkowska Aleksandra 124, 141
Bonda Katarzyna 8, 123–142, 157 Boniecki Edward 15, 33
Borkowska Grażyna 35, 41, 49, 51, 52, 54
Bratkowski Piotr 124, 140 Bryson Bill 183, 202 Brzezińska Anna 158, 163 Brzóstowicz-Klajn Monika 57, 72 Buczyńska-Garewicz Hanna 257, Budrewicz Ewa 125, 141272
Budrowska Kamila 84, 104 Burke Michael 8
Burska Lidia 143, 164 Burszta Wojciech J. 108, 121 Buryła Sławomir 126, 141 Byrska Aleksandra 138, 140
Caballero Rosario 187, 202 Cackowski Zdzisław 219, 220 Caillois Roger 126, 140
Campbell Joseph 230, 232, 251, 253, 269, 272
Camus Albert 220, 221 Canter David 126
Chandler Raymond 125, 140 Channel Coco (właśc. Gabrielle
Bonheur Chanel) 148
Cherek-Kowalewska Joanna 90, 104 Chłosta-Zielonka Joanna 157 Chmiel Diana 225, 226 Chmielewska Joanna 123 Cholewa Piotr W 258, 271 Christie Agata 107 Chudak Henryk 26
276 Indeks osobowy Chutnik Sylwia 76, 129, 157
Cirlot Juan Eduardo 224, 225, 227 Conrad Joseph 49, 50
Corcoran Emmy 223
Courtine Jean-Jacques 120, 121 Cromwell Patrycja 136 Custer George Armstrong 213 Czabanowska-Wróbel Anna 19, 21,
26, 33
Czachor Jacek 185
Czapliński Przemysław 82, 104, 148, 170, 171, 173, 178, 179
Czermińska Małgorzata 35, 54 Czubaj Mariusz 108, 109, 120, 125,
126, 140, 156, 163 Czupryn Anita 138, 140
Ćwirlej Ryszard 137
Dalesiński Tomasz 155, 165 Damásio António Rosa 266, 292 Danek Danuta 21, 33, 237, 251 Darska Bernadetta 86, 104, 105, 107,
109, 121, 123, 127, 136, 137, 138, 139, 140, 153, 154, 163, 207, 218, Datner-Śpiewak Helena 153, 163226 Dąbrowska Danuta 57, 66, 72, 73 Dąbrowska Maria 8, 35–56 Dąbrowski Jakub 143, 163 Deutsch Helena 89 Diogenes Laertios 258, 272 Dmochowska Barbara 185 Dobrychłop Anna 219, 226 Dołęga-Mostowicz Tadeusz 44 Downarowicz Medard 37
Drewnowski Tadeusz 38, 39, 40, 49, 53, 54
Dróżdż-Satanowska Zofia 59 Dudek Kamila 129, 140 Dudzikowa Maria 151 Dufour Pierre 46
Dunin Kinga 81, 105, 157, 163, 167, Dziedzic Olga 7180
Dzierżyński Feliks Edmundowicz 66 Dziuban Zuzanna 212, 226
Eco Umberto 265, 266, 272 Eichelberger Wojciech 238, 251 Ekiel Jerzy 150
Eliade Mircea 249 Ellis Havelock 60 Ellis Samuel 210
Elżanowski Andrzej 254, 256, 272 Epikur 149, 2587, 258, 272
Fast Piotr 57, 58, 72
Feynman Richard 214, 215, 226 Fichte Johann Gottlieb 219 Fidelis Małgorzata 57, 71, 72 Foster Barbara 111, 121 Foster Michael 111, 121 Foucault Michel 61, 72 Frankl Victor 220, 221 Freddy Krueger 177, 180
Freud Sigmund 102, 103, 105, 149, 150, 163
Gaiman Neil 241, 251 Gajda Damian 152, 163 Gajda Zdzisław 219, 227 Galant Arleta 148, 163 Gałdowa Anna 143, 165 Gąsowska Lidia 126, 141
Gemra Anna 109, 121, 123, 140, 141 Gennep Arnold von 112, 121 Girard René 24, 33
Giza Aleksandra 149, 165 Giza Hanna 206, 226 Głaz Stanisław 221, 226 Głębicka Ewa 50, 51, 54
Głowacka-Penczyńska Anetta 129, Głowiński Michał 208, 227141
Goffman Erving 153, 163 Gombrowicz Witold 143 Gosk Hanna 82, 105, 212, 227 Górska Magdalena 215, 227 Grad Jan 150, 164
Indeks osobowy 277
Grelowska Izabela 127, 141 Gretkowska Manuela 76 Grimm Jakub 229–252 Grimm Wilhelm 229–252 Grin Irek 144
Grodzki Bogusław 13, 15, 16, 18, 27, 28, 33
Grynberg Henryk 147, 164
Grzegorzewska Gaja 8, 107–122, 123, 124, 129, 137, 139, 141, 143–166 Grzesiczak Łukasz 152, 164 Gutkowska Barbara 86, 105 Gutowski Wojciech 69, 72 Guzowska Marta 123
Hadady Letha 111, 121 Halber Małgorzata 129 Harris Thomas 124, 126 Harun ar-Raszid 12 Haupt Zygmunt 161
Herling-Grudziński Gustaw 96, 98, 99, 100, 105
Herman Judith Lewis 158, 164 Hjorth Michael 127
Hornung Magdalena 78, 104 Howard Ron 258
Hulewicz Witold 159
Hulewska Aleksandra 158, 163
Imieliński Kazimierz 60, 72 Irigaray Lucy 78, 91, 104 Iwasiów Inga 129
Iwaszkiewicz Jarosław 38, 39, 43, 169 Iżykowska Joanna 11
Jagielska Franciszka 221, 222 Jagielski Józef 221
James William 266, 272 Jamrozik Adam 191, 202
Jan Paweł II (właśc. Karol Józef Woj- tyła) 220, 226
Janion Maria 143, 144, 164
Jankowski Andrzej 232, 251, 253, Jaroszyński Jan 150272
Jarzębski Jerzy 82, 104, 105, 152, 164 Jaszczurowska Maria 57, 72 Jędrzejczak Marcin 78, 104 Jędrzejko Ewa 160, 164 Jodełka Joanna 123
John Legend (właśc. John Step- hens) 195
Jonca Magdalena 244, 251 Jóźwiak Weronika 238, 251 Jung Carl Gustav 19, 143, 254, 272
Kacmajor Anna 158, 164 Kacmajor Magdalena 158, 164 Kamieńska Anna 43
Kania Ireneusz 224, 227 Kapełuś Helena 230, 251 Karpińska Katarzyna 214, 226 Karpowicz Ignacy 8, 167–181, 147, Kartezjusz 266, 272164
Karwatowska Małgorzata 41, 55 Karwowska Bożena 43, 54, 82, 105 Kavy Alex 126
Kąkolewski Krzysztof 208, 227 Keff Bożena 76
Kierczyńska Melania 59, 60 Klekot Ewa 111, 121, 192, 202 Kłosińska Krystyna 157, 164 Kołakowski Leszek 58, 72 Konarska Katarzyna 147, 164 Konwicki Tadeusz 59, 60, 63, 72 Kopaliński Władysław 28, 33, 225, Korsak Tadeusz 78, 104227
Korzeniewska Ewa 39 Kostecka Weronika 244, 251 Kostkiewiczowa Teresa 215, 227 Kot Karolina 24, 33
Kott Jan 24, 49
Kowalczyk Andrzej S. 212, 227 Kowalska Anna 37, 38, 39, 41, 50, 51,
52, 55
Kowalska Maria 12, 33 Kowalski Jerzy 37, 51, 53 Kozicki Marek 82, 105
278 Indeks osobowy Koziołek Ryszard 16, 17, 33, 46, 55
Kozłowski Sławomir G. 213, 227 Krajewski Marek 129
Krasińska Ewa 41, 55 Kraska Mariusz 125, 126, 141 Kraskowska Ewa 137, 141 Krawczyńska Dorota 147, 164 Król Zofia 209, 227
Krysztofiak Maria 230, 251 Kuc Natalia 244, 251 Kuhn Joanna 207, 222, 227 Kulawik Przemysław 35 Kuleta Małgorzata 219, 227 Kuncewicz Piotr 40, 55
Kurkiewicz Juliusz 155, 164, 206, Kwiek Marek 151227
Kydryński Marcin 198, 199, 200, 202
La Guardia Florello Raffaele En- rico 222
Lach Bogdan 126, 133, 134, 135, 138, Lady Di (właśc. Diana Frances 140 Mountbatten-Windsor z domu Spencer) 148
Lankasz Magdalena 152, 164 Larsson Stieg 113, 121, 124, 125, 136, Lasoń-Kochańska Grażyna 242, 246, 157 Lazari-Radek Katarzyna de 7 251 Leivis Michel 143
Lenin Włodzimierz 66 Leszczyński Grzegorz 19, 21, 33 Leszek Dawid 177
Leśmian Bolesław 8, 11–34 Leśniak Kazimierz 258, 272 Lévi-Strauss Claude 147 Lewandowski Karol 185 Lewańska Adriana 30, 33 Libera Zdzisław 38, 39, 55 Link Charlotte 157 Lipińska Ewa 195, 202
Lisiejew Igor K. 254, 272 Lowen Alexander 215, 216, 227 Luboński Paweł 215, 227
Łapiński Zdzisław 57, 72 Łuczyńska A. 58, 72
Ługowska Jolanta 12, 13, 14, 15, 33 Ługowski Włodzimierz 254, 272
MacCanell Dean 192, 193, 202 Maciąg Włodzimierz 82, 105 Magala Sławomir 48, 55 Makiełło-Jarża Grażyna 219, 227 Makowiecka-Siudut Anna 157 Małochleb Paulina 82, 105 Mamzer Hanna 150, 164 Mankell Henning 125, 129 Marchewka Anna 75, 79, 105 Marszałek Lidia 155, 164 Marzec Bartosz 211 Masłowska Dorota 76 Matuszewski Krzysztof 61, 72 Matyszczak Martyna 124, 127, 141 Mazurkiewicz Adam 125, 141 Mazzucco Melania 157 McDonald Peter 222 McNair Brian 111, 121 Mencwel Andrzej 49, 55 Michałowski Piotr 57, 66, 72, 73 Miłoszewski Zygmunt 124 Mizińska Jadwiga 151 Monk Meredith 218 Moore Annie 213, 217, 218 Mortkiewicz Jakub 11, 12 Moulin Anne Marie 120, 121 Mrozik Agnieszka 44, 54, 76, 79, 84,
94, 105
Nadana-Sokołowska Katarzyna 41, 44, 54, 55
Nałkowska Zofia 46, 48
Nasiłowska Anna 44, 98, 105, 137, Nęcka Agnieszka 86, 89, 105, 152, 141
161, 164, 168, 180
Indeks osobowy 279
Niedzielski Czesław 208, 209, 227 Niedźwiecki Marek 184, 186, 187,
188, 199, 200, 201, 202
Nietzsche Friedrich Wilhelm 255 Norkowska Aleksandra 215
Nowacki Dariusz 82, 83, 105, 168, 169, 170, 177, 178, 180
Nowakowska Kasia 107, 121 Nowakowska Katarzyna 162, 163 Nurowska Maria 8, 75–106 Nycz Ryszard 208, 211, 227, 228 Nyczek Tadeusz 82, 104
Obremski Krzysztof 66, 72, 73 Okrajni Martyna 143
Olczyk Jacek 107, 121 Opacki Ireneusz 200, 202
Ortwin Ostap (właśc. Oskar Katzenel- lenbogen) 70, 73
Orządała Olimpia 123 Ossowska Danuta 126, 141 Ostaszewska Jadwiga 150
Ostaszewski Robert 82, 105, 123, 141 Ostaszkiewicz Jarosław 161, 165
Pacewicz Artur 7, 254, 272 Padoł Emilia 172, 179 Panasiuk Jolanta 155, 165 Pankowski Marian 11, 12, 33 Pasterska Jolanta 168, 180 Paszek Jerzy 16
Paukszta Eugeniusz 8, 57–74 Pawlak Justyna 151, 165 Pawlica Jan 151
Pawlikowska Beata 8, 184, 193, 194, 199, 200, 203
Péju Pierre 239, 241, 242, 251 Phillips Urszula 35, 54 Piątkowska Katarzyna 125, 141 Piechota Magdalena 57, 73
Pieciul-Karmińska Eliza 229, 230, 242, 251
Piekara Magdalena 57, 58, 73 Pieter Józef 149, 165 Pigler John 201, 203
Pilch Jerzy 82, 104 Pitum Paula 220 Platon 7, 151, 254, 272 Plebanek Grażyna 157 Pluta Magdalena 239, 251 Pochódka Anna 82, 105 Podbielski Marcin 256, 272 Podemski Krzysztof 190, 203 Podraza-Kwiatkowska Maria 68, 69,
70, 73
Polturak Andrea Maria 217 Pomirowski Leon 53, 55 Posłuszna Joanna 157, 165 Pospiszyl Kazimierz 103, 105 Poświatowska Julia 129, 130, 141,
148, 154, 155, 156 Pratchett Terry 8, 253–273 Preger Janina 64, 65, 73 Prokopiuk Jan 150, 163 Prüfer Paweł 219, 226
Przesmycka Karolina 213, 218, 228 Przybycień Krzysztof K. 151 Pullman Philip 231, 251 Pułaski Kazimierz 213 Pustkowiak Patrycja 129 Puzyńska Katarzyna 123
Raczko Julia 8, 184, 189, 195, 196, Radó Sándor 215203
Rapiej Gabriela 75, 105 Reale Giovanni 256, 272 Rejter Artur 155, 165 Reszke Robert 272 Rilke Rainer Maria 159 Ritz German 78, 104 Rodziewicz Barbara 149, 151 Rogatko Bogdan 82, 105 Rorty Richard 151, 164 Rosenau Alicja 113, 121 Rosenfeldt Hans 127
Rosiek Stanisław 143, 144, 164 Rosińska Paulina 113, 121 Różewicz Tadeusz 147
Rudaś-Grodzka Monika 44, 54
280 Indeks osobowy Rudnicka Olga 123
Rurawski Józef 208, 228 Rusinek Wojciech 168, 180 Ruszel Magdalena Ewa 152, 165 Ryn Zdzisław 220, 226
S.S. 59, 73
Sacha Magdalena 147 Sadowski Piotr 161 Saleta Przemysław 185 Sałdecka Karolina 57, 73 Sammartinowie 206 Samson Hanna 76 Sawa św. 151
Scheler Max 219, 228, 255, 257 Schopenhauer Artur 69, 73 Seidman Steven 61, 73 Seneka 151
Sidgwick Henry 7
Siedlaczek-Mikoda Mirella 213, 228 Sienkiewicz Henryk 37
Skórska Katarzyna 157
Slany Katarzyna 241, 242, 244, 245, 246, 250, 251
Slaughter Kevin 136 Słabczyński Wacław 191, 203 Słomska Justyna 158, 163 Smith Agnieszka 111, 121 Smolenyak Megan 218 Smulski Jerzy 57, 58, 59, 73 Sobolewska Justyna 178, 180 Sokołowska Marianna 40, 55 Sokorski Włodzimierz 62, 63, 73 Sokrates 151, 256
Sontag Susan 48, 55 Sosnowski Jerzy 19, 33 Spinoza Baruch 219 Stachowski Adrian 205, 227 Stala Marian 82, 104 Stalin Józef 66, 72
Stempczyńska Barbara 58, 72 Stempowski Jerzy 37
Stempowski Stanisław 38, 41, 44, 49, 51, 54
Stępnik Krzysztof 57, 73
Stróżyński Tomasz 120, 121 Stryjkowski Julian 59 Strzelecki Paweł Edmund 191 Stuch Małgorzata 127, 141 Studziński Jarosław 221, 226 Stusek Marta 224
Suárez-Toste Ernesto 187, 202 Suchodolski Bogdan 223, 228 Suchowierska Agnieszka 238, 251 Sukiennicka Wanda 219 Sulej Karolina 127, 140, 160, 165 Sulima Roch 208, 228
Szahaj Andrzej 151, 164 Szczepańska Anna 57, 73 Szczepańska Maria 244 Szefliński Błażej 151
Szejnert Małgorzata 8, 205–228 Szekspir William 170
Szóstak Anna 253
Szpyra-Kozłowska Jolanta 41, 55 Szulżycka Alina 199, 203 Szumska Jadwiga 51
Szwagrzyk Aleksandra 155, 165 Szymkowska-Bartyzel Jolanta 214,
228
Śpiewak Paweł 153, 163 Świetlicki Marcin 144 Świst Paulina 157
Tański Paweł 155, 165 Tarnowski Marceli 230, 251 Tatarkiewicz Anna 26
Tatarkiewicz Władysław 149, 165 Tazbir Mieczysław 219, 228
Teilhard de Chardin Pierre 219, Tokarska-Bakir Joanna 112, 121228 Tołstoj Lew 69, 73
Tomalik Marek 8, 184, 185, 188, 189, 190, 191, 192, 194, 203
Tomanek Paweł 61, 73
Tomasik Wojciech 57, 62, 72, 73 Tomczuk Jacek 125
Trzciński Łukasz 256, 257, 272
Indeks osobowy 281
Trznadel Jacek 11, 13, 32, 33 Tyrmand Leopold 59, 60, 61, 69, 73
Uciński Mateusz 158, 164 Ugniewska Joanna 266, 272
Urbanek Mariusz 205, 207, 209, 225, Urry John 199, 203228
Vinci Leonardo da 43
Waksmund Ryszard 244, 252 Walas Teresa 82, 105
Walczak-Larsson Beata 113, 121, 157 Walęciuk-Dejneka Beata 157, 165 Wasilewska Monika 219, 227 Wasita Ryszard 64, 73 Watchorn Robert 216 Wawryk Joanna 229 Ważyk Adam 59 Weber John 218 Wedekind Frank 60, 61 Weininger Otto 70, 73 Werner Mateusz 143 Węgleński Jan 213, 228 Węgrzecki Adam 219, 228 White Richard 192, 203
Wieczorkiewicz Anna 186, 188, 192, 199, 202, 203
Wielogłowski Władysław 48 Wierzbicka Anna 159 Wilk Marcin 161, 164 Wilk-Krzyżowska Emilia 205 Wilowski Włodzimierz 219, 227 Wiśniewska Lidia 147 Wodecka Dorota 177, 180 Wojciechowska Martyna 185 Wolanowski Lucjan 183, 203 Wolny Kazimierz 208, 228 Woolf Virginia 41, 55 Wroński Marcin 123, 137, 141 Wróblewska Violetta 14, 33, 109, 121 Wróblewski Łukasz 149, 165 Wyka Marta 82, 105 Wyżyński Tomasz 231, 251
Zabłocka Marta 238, 251 Zaleski Marek 143, 158, 164, 165 Zaleśkiewicz Tomasz 223, 228 Zasępa Ewa 221, 226
Zawiszewska Agata 148, 163 Zborowska Marta 130 Zgierski Jakub 7, 8 Zieliński Edward 256, 272
Żórawska-Janik Natalia 75 Żychlińska Justyna 129, 141 Żydek-Bednarczuk Urszula 160, 164
Redaktor Małgorzata Pogłódek
Projektant okładki Magdalena Starzyk Redaktor techniczny
Małgorzata Pleśniar Korektor Wiesława Piskor
Łamanie Marek Zagniński
Copyright © 2019 by Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Wszelkie prawa zastrzeżone
ISSN 0208 -6336 ISBN 978 -83 -226 -3723-4
(wersja drukowana) ISBN 978 -83 -226-3724-1
(wersja elektroniczna) Wydawca
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego ul. Bankowa 12B, 40 -007 Katowice
www.wydawnictwo.us.edu.pl e -mail: wydawus@us.edu.pl Wydanie I. Ark. druk. 17,75. Ark. wyd. 17,0.
Papier offset. kl. III, 90 g Cena 29,90 zł (w tym VAT)
Druk i oprawa: Volumina.pl Daniel Krzanowski ul. Księcia Witolda 7–9, 71 -063 Szczecin
