Dziennik Bydgoski, 1930, R.24, nr 87

Cena egz. 2 0 groszy. Nakład 4 0 0 0 0 egzemplarzy. ^{Dziś 2 4} strony*

DZIENNIK

^{B Y D G O S K I}

Wychodzi ^{codziennie z} wyjątkiem ^{niedziel i} świąt.

Do ,,Dziennika" dołącza się ^co tydzień ,,TYGODNIK SPORTOWY ".

Redakcja ^{otwarta od} godziny ^8—12 przed południem ^{i od} 5—6 po południu.

Redaktor naczelny przyjmuje ^od godziny ^11—12 przed południem.

Rękopisów niezamówionych ^{nie zwraca} się.

. Redakcja ⁱ Administracja ^w Bydgoszczy, ^{ulica Poznańska 29/30.}

Filje: ^w Bydgoszczy, ^{ul. Dworcowa 2 — w} Toruniu, ul. Mostowa 17 w Grudziądzu, ul. Groblowa 5.

Przedpłata wynosi ^w ekspedycji ⁱ agenturach ^{3.15 zł.} miesięcznie, 9.45 zł.kwartalnie; przez pocztę ^{wdom 3.51 zł.} miesięcznie, 10.53 zł. kwartalnie.

Pod opaską: ^{w Polsce 7.15} zł., ^za granicę ^{9.65 zł.} miesięcznie.

W razie wypadków, spowodowanych siłą wyższą, przeszkód ^w zakładzie, strajków itp., wydawnictwo ^nie odpowiada ^za dostarczanie pisma,

a abonenci niemają prawa do odszkodowania.

Telefony ^: Redakcja 326, Naczelny ^redaktor 316, Administracja 313, Buchalterja ^{1374. -} Filje: Bydgoszcz 1299, ^{699. Toruń} 800, Grudziądz ^294.

Numer 87. BYDGOSZCZ, niedziela dnia 13 kwietnia 1930 r. Rok XXIV.

Losy Reichstagu rozstrzygną ^sie

dzisiaj.

Apetyty ^kanclerza BrUnlnga ^{sa coraz wieksze. -}

Rozbieżnośćpoglądów ^włonie partji niemiecko-narodowej.

(Telefonem ^od własnego korespondenta).

Szkodliwa polityka skrajności.

Brak umiaru w życia publicznem. ^—

Wnoszenie polityki ^do organizacyj nie­

politycznych. ^— Polityczny deficyt.

Skłonność do przejaskrawiania jest

rzeczą ludzką, szczególnie ^Polakom właściwą. ^Tem się tłomaczy smutny ⁱ szkodliwy objaw, ^{że każda} prawie dys­

kusja polityczna kończy się ^{u nas albo} wyzwiskami ^{albo też rzucaniem} podej­

rzeń ^w stronę przeciwnika. ^{W walce}

obozu sanacyjnego ^z opozycją ^ten ,,na­

rodowy" ^nasz błąd występuje ^z całą wyrazistością. ^{Każda ze stron} wojują­

cych uznaje tylko ^{swoich stronników} jako ^ludzi porządnych ⁱ prawych oby­

wateli, ^a przeciwników darzy ^mianem szubrawców, ^ludzi przekupnych, ^{a w} najlepszym ^razie idjotów. ^W obrzuca­

niu błotem przeciwników celuje prawi­

ca (endecja) ^która przyswoiła ^sobie naj- obskumiejsze metody walki obozu spo- łeczno-radykalnego. ^W pierwszym sze­

regu maszeruje oczywiście ,,Słowo Po­

morskie", milczące uporczywie, gdy chodzi o nieładne sprawki ^{ludzi z} wła­

snego obozu, ^{ba! nawet z} własnej, re­

dakcji (Kanarowski), ^ale lubujące się

w zniesławianiu przeciwników ^do tego stopnia, ^{że to} już wręcz obrzydzenie wywołuje.

Szczególnie ^{w nas} biją gromy par'­

tyjnej zajadłości, ^{które ze} spokojem znosimy ^nie odpłacając pięknem ^za na­

dobne. Ograniczamy się ^{do notowania} wybryków, ^które uważamy ^za szkodli­

we dla kraju. Czynimy ^to zresztą ^z cał­

kowitą bezstronnością ^{także wobec} stronnictwa rządowego, którego taktykę bardzo często ganić musimy jako nie­

właściwą ^{i dla idei} państwowej szkodli­

wą. Za to jedna ^strona mianuje ^{nas sa-} natorami, ^a druga ...endekami. Wcale się ^{tem nie} przejmujemy uważając, ^że droga ^środkowa, jaką kroczymy, jedy­

nie jest wskazaną ^{i ona} jedynie przy­

nieść może krajowi pożytek. ^Bez kom­

promisów, ^bez wzajemnych ustępstw ⁱ bez dążenia ^do porozumienia będziemy

co-raz podobniejsi ^do wrogich so-bie stad dzikich zwierząt, ^które się wzajemnie pożerają. Wszelka praca dla dobra kra­

ju, ^wszelki wspólny wysiłek ^stanie się niemożliwy. ^Dla tego ^nie przestaniemy nawoływać ^{do umiaru i nie} przestanie­

my apelować ^{do sumienia} polityków, ^a- by zastanowili się ^nad tem, dokąd kraj prowadzą ^w swojem zaślepieniu.

Szczególnie przykrą jest rzeczą, że walki partyjne ^wnosi się ^do organiza­

cyj, ^{które z} niemi nic nie powinny ^mieć wspólnego. ^Odnosi się ^{to zarówno do} zrzeszeń gospodarczych, jak ^{do takich} organizacyj, których ^celem jest zabez­

pieczenie krajowi bezpieczeństwa. Wi­

dzimy jednak niestety, ^{że w nich} rozpo­

ściera się ^coraz więcej polityka partyj­

na. Stowarzyszenia kupieckie stały się zupełnie placówkami ^endeckiemi (przy­

kład Bydgoszcz), organizacja właścicie­

li nieruchomości tak samo, obecnie związek ^zrzeszeń rzemieślniczych orga­

nizowany jest jako ekspozytura partyj­

na, czego wielu członków wcale się ^nie domyśla. ^W placówkach przysposobie­

nia wojskowego, gdzie tylko ^taki partyj-

nik wejdzie, ^robi się politykę partyjną

ku oczywistej ^ich szkodzie, ^bo tej robo­

cie towarzyszy wszędzie rozstrój ⁱ za­

męt. ,

Dla dobra sprawy ludzie rozumni i ^o dobro całości dbali powinni wyrzucać połitykierów ^albo nałożyć ^im hamulec, aby dobrej roboty ^nie psuli. Sprawy go­

spodarcze ⁱ bezpieczeństwa kraju ^nie

znoszą polityki partyjnej, ^z jej zajadło­

ścią ⁱ roznamiętnieniem, ^dla tego ją stamtąd wykurzyć należy.

*

Poważnym deficytem ^w rozwoju na­

szych ^stosunków wewnętrznych jest

brak silnego czynnika równowagi spo­

łecznej ⁱ politycznej. ^Ludzie spokojni ⁱ rozważni, którzy widzą jasno szkodli­

wość wszelkich skrajności, ^nie mają poprostu sztandaru, pod którym mogli­

by się skupiać ^{i działać} uśmierzająco

na rozbujałe namiętności. ^Dla tego ^tak bardzo żałujemy, ^{że na terenie} sejmo­

wym nie powstało samodzielne cen­

trum, ^{złożone ze} stronnictw środka (Ch.

D., ^{N. P. R. i} Piast), ^lecz utonęło ^w cen­

trolewie. Mimo to uważamy, ^{że Clirze-}

ścijańska Demokracja ^w kraju ^{musi i}

nadal pod ^swemi sztandarami łączyć wszystkich ^ludzi dobrej woli, ^nie zaśle­

pionych partyjnem zacietrzewieniem.

Myśl tę trafnie ujął ^{bratni nasz} or­

gan ,,Nowy Kurjer". Stwierdza on, że B.

B. zawiódł pokładane ^{w nim} nadzieje

pewnego odłamu społeczeństwa, ^a błę­

dami swemi przyczynił się ^{do wzrostu} nastrojów opozycyjnych, ^a dalej ^tak pi­

sze:

,,Szczególnie endecja zawdzięcza wię­

cej błędom sanacji swoje rosnące powo­

dzenie, ^niż własnej twórczej pracy. Czyż powrót jej ^do władzy mógłby ^zbawić

kraj? Czyż ^nie wróciłyby, ^{w niewielkim} tylko stopniu zmniejszone ^dawne błędy

— zaciekłość partyjna, egoizm klasy posiadającej ⁱ bezwzględność ^w stosun­

ku do wszystkich, ^nie należących ^do partji?

Nie mówimy już oczywiście ^o innej ⁱ alternatywie (możliwości): dojścia ^do

władzy ^stronnictw lewicowych, ^które się szykują ^do rozgrywki. ^{Toć P. P.} S.,, jak donoszono, urządza już ,,manewry"

swych bojówek ⁱ ćwiczy je ^{w technice} walki ulicznej. Są wprawdzie ^{i w} obo­

zie endeckim tacy którzy uważają, ^że

Polska jeszcze ^musi przejść przez rządy Berlin, ^{12. 4. W} dzisiejszą sobotę roz­

strzygnąć się mają losy parlamentu nie­

mieckiego- ^Kanclerz Bruning zniechę­

cony targami międzypartyjnemi popar­

ty przez prezydenta Hindenburga ^o- świadczył stanowczo, ^że jeżeli projekt rządowy przedłożony dzisiaj Reichstago-

wi nie zostanie uchwalony, ^toonnatych­

miast ^z poleceniaprezydentaRzeszypar­

lament rozwiąże. Dyktatorskie zapędy

di. Bruninga, opierające się jedynie ^na czerwonej ^{teczce z dokumentem} rozwią­

zania parlamentu, ^{są naturalnie} trochę prymitywne. ^W każdym ^razie jest rze­

cząciekawą, ^{że dr.}Bruning żąda ^obecnie połączenia ^programu pomocy rolnikom

z programem podwyżki podatków ^{i u-} waża, ^że nieprzyjęcie ^chociaż części pro-

gramu ^{tem samem} przekreśli jego pra­

cę i upoważni ^{go do} rozpędzenia Reichs­

tagu.

Kamieniem obrazy jest ^w obecnym składzie stronnictw politycznych ^w

Niemczech stanowisko Niemców naro­

dowych, ^z których ^{w dniu} wczorajszym

27 wypowiedziało się prywatnie ^{za no-}

wemi podatkami ^a Ś5 _łącznie ^z _Hugen- bergiem przeciwko. Hugenberg utrzy­

mał przeciwnych ^sobie posłów ^{w szachu} groźbą, ^{że ich} kandydatury ^{nie zostaną} wysunięte ^przy następnych wyborach.

Dzień dzisiejszy pokaże, czy ^w Niem­

czech rządzi sprytny przywódca partyj­

ny kanclerz dr. Bruning, czy też ukryty półdyktator nacjonalistów ^dr. Hugen­

berg. ^B.

Drugi ^{minister handlu i} przemysłu.

Warszawa, ^{12. 4.} (tel. wł.) Wczoraj

wieczorem odbyło się posiedzenie rady ministrów, ^{na którem m.} in. uchwalono

przedstawić panu Prezydentowi Rze­

czypospolitej ^{wniosek o mianowanie} drugiego ^ministra przemysłu ⁱ handlu, Józefa Kożuchowskiego, dotychczaso­

wego dyrektora departamentu ogólne­

go tego ministerstwa. Pozatem oma­

wiano uchwalone _przez rząd ^niemiecki podwyższenie ^stawek celnych ^na pro­

dukty ^{rolne i} przesłano posłowi ^Knollo-

wi instrukcje ^w tej sprawie. ^{Nowe cło}

niemieckie uchwalone przez gabinet Rzeszy ^uważane jest ^w tutejszych ko­

łach gospodarczych ^za równające się za­

kazowi wywozu. Kierownicze sfery rol­

nicze w Polsce odbyły ^w tej sprawie

szereg narad i postanowiły ^stanowisko

swe określić ^w specjalnym memorjale, żądając ^od ministerstwa przemysłu ⁱ handlu energicznego zaprotestowania przeciwko szykanom rządu niemieckie­

go.

W Anglji zastrajkowało ¹⁵⁰ tys.

robotników włókienniczych.

(Własna ^służba telegraficzna ^Dz. Bydg.) Londyn, 12, 4, ^W dzisiejszą sobotę roz­

poczyna się ^{w calem hrabstwie} York­

shire w okręgach Bradford, ^{Leeds i} Huddersfield olbrzymi strajk robotni­

ków włókienniczych zatrudnionych ^w przemyśle wełnianym. Ogółem ^składa

pracę 150 tys. ^robotników zatrudnio­

nych ^{w 1500} fabrykach i warsztatach.

Robotnicy walczą ^o wysokość ^swoich płac, przyczem mężczyźni domagają się trzech szylingów więcej ^a robotnice 1 do

1y2. Podwyżka ^{ta nie} jest ^właściwie podniesieniem płac, ^a tylko przekrocze­

niem wskaźnika kosztów utrzymania, według którego płaca ^{robotników w An-} glji jest automatycznie podwyższana ^a

w obecnym czasie zniżana.

Strajk przedstawia się ^bardzo powa­

żnie, ponieważ fabrykanci chcą ^zmusić robotników do zgody ^{na warunki} pra­

codawców i liczą ^na to, że przy dłuż-

szym strajku robotnicy pozbawieni środków pójdą ^{na wszelkie warunki,} jakie ^{im będą} podyktowane. ^B.

Moskwa

ogromnie ^{zadowolona z} wy­

nurzeń RomanaDmowskiego.

(PAT) Artykuł ^Romana Dmowskiego

w prasie endeckiej wywołał żywe zain­

teresowanie w kołach politycznych Mo­

skwy. ^{Nikt tu nie} wątpi, ^że oświadcze­

nie tak wybitnego polityka, który ^w

swoim czasie podpisał ^w imieniu Polski traktat wersalski i który dotychczas jest ^ściśle związany ^{z kołami} politycz­

nemu i przemysłowemi Europy zachod­

niej oparte jest ^na niewrzuszonych pod­

stawach- Oświadczenie Romana Dmow­

skiego ^uważane jest ^w Moskwie nie tyl­

ko za potwierdzenie obaw, wyrażonych

przez prasę sowiecką ^w sprawie przygo­

towania _przez Polskę wojny ^z Sowieta­

mi, ^{ale również} sygnałem natychmiasto­

wego niebezpieczeństwa.

Dmowski ^w trzech artykułach, oma­

wiających sprawy rosyjskie (,,Komiwo­

jażer ^w kłopocie", ,,Fantastyczne pomy­

sły" ⁱ ,,Nadzieje niemieckie") stwierdził,

co następuje:

,,Widzimy ^{od kilku} miesięcy postę­

pującą ^w prasie różnych krajów ^kam- panję, noszącą wszelkie cechy przygo­

towania do jakiejś akcji ^{na wielką} ska­

lę."

,,Ludzie, podróżujący po zachodniej Eu­

ropie, spotykając się ^z przedstawiciela­

mi handlu, przemysłu, finansów, ^coraz częściej słyszą ^{z ich ust hasła} wojenne, żądania wyprawy zbrojnej przeciw So­

wietom, ^nawet poufnie ^udzielane wiado­

mości, że taka wyprawa gdzieś tam, ^na jakiejś ^naradzie finansistów, ^została po­

stanowiona",..

,,Ich (tj. finansistów) ideą jest po­

wierzyć tę operację... ^Polsce. Mówią ^to całkiem otwarcie, gdy ^{ich ludzie} pytają

o sposób realizacji ^ich pomysłów. Oka­

zuje się, ^że my ciągle mamy reputację durniów, których ^{można na} wszystko namówić. Byle żydek międzynarodowy postanawia ^{sobie w} swojej geszefciar- skiej głowie, ^{że Polska} będzie ^na jego komendę prowadziła wojnę."

Okropna ^katastrofa kolejowa

we Francji.

Wykoleił ^sie pociąg wiozący ⁵⁰⁰ żołnierzy.

(Własna ^służba telegraficzna ^Dz. Bydg.) Paryż, ^{12. 4. W} miejscowości Laissey

na linji kolejowej Bijon-Besanęon wy­

darzyła się ^w piątek ^{straszna katastrofa} pociągu wiozącego ⁵⁰⁰ rezerwistów al­

zackich, wracających ^{z ćwiczeń} wojsko­

wych ^{do domu.} Maszynista przeoczył sygnał kolejowy ⁱ wjechał ^ze zbyt wiel­

ką szybkością ^na część ^toru będącego ^w naprawie. ^Parowóz wyskoczył ^z szyn i spadł ^z nasypu- Wagony zbiły się czę-

ściowo jeden ^w drugi. Dotychczas wy­

dobyto ^z pod szczątków wagonów ⁷ tru­

pów ^{i 37}żołnierzy ^ciężko rannych.

Z Besanęon wyruszył natychmiast pociąg sanitarny. ^Ludność okoliczna, która ^w krótkim czasie zebrała się do­

koła miejsca katastrofy, pomagała ^sa- nitarjuszom. ^Minister wojny zarządził specjalne ^{śledztwo dla} wyjaśnienia

przyczyn katastrofy. ^W.