FOTON 90,Jesień 2005 67
Maria Skłodowska-Curie w filatelistyce
Jerzy Bartke Instytut Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie Marię Skłodowską-Curie (1867–1934) uhonorowano wielką liczbą znaczków i stempli pocztowych – można z nich złożyć spory zbiór. Więcej walorów filateli- stycznych poświęcono chyba jedynie papieżowi Janowi Pawłowi II i Kopernikowi.
Na znaczkach wcześniejszych wydań Maria Skłodowska-Curie pojawia się często wraz z mężem Piotrem Curie. Tu można wymienić wydania Francji i jej kolonii (1938 rok, łącznie 22 znaczki o jednakowym rysunku), Księstwa Monako (1938), Afganistanu (1938), Panamy (lata 1939–1949, łącznie 22 znaczki o powta- rzającym się rysunku). W Polsce w roku 1938 ukazały się dwie kartki pocztowe (całostki) z podobizną Marii Skłodowskiej-Curie na ilustracji, po wojnie zaś sze- reg znaczków: w serii „Kultura polska” (1947), z okazji I Kongresu Nauki Pol- skiej (1951), w serii „Wielcy Polacy” (1963), z okazji stulecia urodzin (1967), wreszcie z okazji stulecia odkrycia radu i polonu (1998). Reprodukujemy niektóre z nich. Najrzadszym znaczkiem z podobizną Marii Skłodowskiej-Curie jest zna- czek turecki, wydany z okazji Międzynarodowego Kongresu Kobiet, odbywające- go się w Stambule w roku 1935. Cena katalogowa tego znaczka wynosi obecnie 400 euro. Bardzo rzadkie są też dwa znaczki Surinamu z 1950 roku.
Wiele znaczków poświęconych Marii Skłodowskiej-Curie wydano w 1967 roku, w stulecie jej urodzin, a potem w 1998 roku, w stulecie odkrycia polonu i radu. Znaczkami i stemplami okolicznościowymi upamiętniano też inne rocznice urodzin, różne rocznice śmierci, oraz rocznice przyznania jej pierwszej (1903) i drugiej (1908) Nagród Nobla.
Oprócz znaczków pokazujemy kilka stempli okolicznościowych: rzadki polski stempel z okazji 50-lecia odkrycia radu i polonu (stosowany w 1948 roku w sied- miu miastach), francuski stempel na stulecie urodzin Marii Skłodowskiej-Curie oraz dwie pozycje związane z nią tematycznie: stempel z okazji 25. rocznicy po- wstania Uniwersytetu im. Marii Skłodowskiej-Curie w Lublinie oraz frankaturę mechaniczną Zakładu Energetycznego w Tomaszowie Mazowieckim, który mie- ści się przy ulicy Marii Skłodowskiej-Curie (ta frankatura stanowi „odkrycie”
autora artykułu).
FOTON 90, Jesień 2005 68
