Wyższa Szkoła Menedżerska

Wyższa Szkoła Menedżerska

ul. Kawęczyńska 36, 03-772 Warszawa tel. 22 59-00-700, www.wsm.warszawa.pl

POSTĘPY TECHNIKI

przetwórstwa spożywczego TECHNOLOGICAL PROGRESS

in food processing

1 2015

Warsaw Management University

03-772 Warszawa, ul. Kawęczyńska 36 tel. +48 22 59 00 700; fax +48 22 59 00 713

www.wsm.warszawa.pl

Oferta edukacyjna

2015/2016

Kierunki studiów w Wyższej Szkole Menedżerskiej w Warszawie

Studia magisterskie:

l Prawo

l Psychologia

Studia licencjackie i magisterskie (II st.):

l Zarządzanie

l Administracja

l Stosunki Międzynarodowe

l Pedagogika

Studia licencjackie:

l Finanse i rachunkowość l Bezpieczeństwo Narodowe Studia inżynierskie (I st.):

l Informatyka

l Zarządzanie i Inżynieria Produkcji

REKRUTACJA

22 59 00 730

Wyższa Szkoła Menedżerska w Warszawie jest jedną z najstarszych niepublicznych uczelni w Polsce, o ugruntowanym prawnie i trwałym miejscu w systemie edukacyjnym.

W ciągu 20 lat działalności wykształciła ponad 40 000 absolwentów. Uczelnia ma liczne grono doświadczonych profesorów oraz kreatywną kadrę wykładowców. Dysponuje też europejskiej klasy nowoczesnymi obiektami dydaktycznymi, socjalnymi i sportowymi oraz Domem Studenta.

WYDZIAŁY

l MENEDŻERSKI I NAUK TECHNICZNYCH

l PRAWA I ADMINISTRACJI

l NAUK SPOŁECZNYCH

Centrum Kształcenia Ustawicznego – Studia Podyplomowe

ul. Kawęczyńska 36, 03-772 Warszawa

Budynek B (p. B005)

tel. 22 59 00 765; fax 22 59 00 853 e-mail: podyplomowe@wsm.warszawa.pl

wsm.warszawa.pl/podyplomowe

Tom 25/46 Nr 1/2015

Czasopismo recenzowane Wyższej Szkoły Menedżerskiej

w Warszawie

Wydanie publikacji dofinansował Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego

Istnieje od 1992 r.

Do 2003 r. wydawane przez Instytut Maszyn Spożywczych Czasopismo naukowe, o zasięgu ogólnokrajowym, promujące branżę maszyn spożywczych i nauki ekonomiczne, zamieszczają- ce prace naukowo-badawcze, badawczo-rozwojowe, wdrożeniowe i przeglądowe z zakresu: inżynierii żywności i organizacji produk- cji, projektowania, konstrukcji, wykonawstwa oraz eksploatacji i energochłonności maszyn spożywczych, a także z ekonomii, eko- logii, zarządzania, marketingu i przedsiębiorczości w nauce, go- spodarce, usługach i administracji.

„Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego” są forum prezen- tacji dorobku naukowego i wymiany myśli techniczno-ekonomicz- nej kadry Polskiej Akademii Nauk, uczelni technicznych, rolni- czych, ekonomicznych, Wyższej Szkoły Menedżerskiej oraz innych jednostek badawczo-rozwojowych i produkcyjnych w kraju, zaj- mujących się w.w. zagadnieniami.

Wersja papierowa jest wersją pierwotną czasopisma

Prenumerata – w siedzibie redakcji. Wydawca – Wyższa Szkoła Menedżerska, 03-772 Warszawa ul. Kawęczyńska 36, tel. 22 59 00 700, fax: 22 59 00 774; http://redakcja.wsm.warszawa.pl

Druk: PP-W „GRAF” Janusz Janiszewski, tel. 501 376 898, e-mail: janusz.graf@wp.pl; Nakład: 600 egz.

Adres redakcji 03-772 Warszawa ul. Kawęczyńska 36 pok. 03

tel. 22 59 00 828 fax: 22 59 00 774 e-mail: ptps@mac.edu.pl

B. Czasopisma naukowe nieposiadające

współczynnika wpływu IMPACT FACTOR (IF)

L.p. 1627

PL ISSN 0867-793x

5 pkt na liście rankingowej czasopism punktowanych

SPIS TREŚCI

Contents

Od Redakcji ... 4 Editorial

OFERTA EDUKACYJNA WSM 2015/2016 ... 5 EDUCATION OFFER OF WSM 2015/2016

INŻYNIERIA ŻYWNOŚCI

FooD enGIneeRInG

1. PAŁACHA Z., ŚWISTAK G.:

Analiza czasu zamrażania wybranych warzyw przy zmiennych parametrach procesu zamrażania ... 9 Freezing time analysis of some vegetables the variable parameters of freezing.

2. MIASTKOWSKI K., BAKONIUK J., CZAPLICKA M., OBIDZIŃSKI S.:

Charakterystyka wiązania wody przez błonnik kakaowy ... 15 Characteristics of binding water by cocoa fiber.

3. WRZODAK A., GRZEGORZEWSKA M.:

Jakość sensoryczna kapusty głowiastej i selerów korzeniowych w zależności od odmiany i przechowywania ... 20 Sensory quality of white cabbage and seleriac depending on the cultivar and storage.

4. STARZYCKI M., STARZYCKA-KORBAS E., MIRY A., STERCZYŃSKA M., JAKUBOWSKI M.:

Badania chromatograficzne GC-FID zawartości kwasów tłuszczowych w pestkach wybranych owoców drzew pestkowych ... 25 GC-FID chromatographic research on the content of fatty acids in the stones of selected stone fruit trees.

5. MIESZKALSKI L.:

Matematyczne modelowanie konstrukcji mebli gastronomicznych, restauracyjnych i hotelowych z wykorzystaniem sześcianu jednostkowego ... 29 Mathematical modeling design dining furniture, restaurant and hotel using the unit cube.

6. BIEŃCZAK A., MARCINKIEWICZ J., OBIDZIŃSKI S.:

Badania pomp zębatych wykorzystywanych do przetłaczania cieczy spożywczych w aspekcie odciążenia przestrzeni zasklepionej ... 35 Analysis of the gear pumps used for pumping food industry fluids in the context of the pressure reduction in the vaulted spaces.

7. MADEJ-LACHOWSKA M., SZWEDZIAK K., POLAŃCZYK E., PIECHACZEK N.:

Ocena jakości wybranych produktów żywnościowych za pomocą metod wizyjnych ... 40 Quality evaluation of selected food products with visual mathods.

8. KABZIŃSKI M., PTASZEK P., PTASZEK A., GRZESIK M.:

Wpływ rodzaju użytego mieszadła na zapotrzebowanie mocy mieszania oraz zmiany lepkości pozornej roztworów mączki chleba

świętojańskiego ... 44 The impact of stirrer type on mixing power consumption and apparent viscosity changes of locust bean gum solutions.

9. DEC D., STEFANIAK M., OBIDZIŃSKI S., PIEKUT J.:

Ocena mikrobiologiczna produktów zbożowych dostępnych na rynku województwa Podlaskiego ... 48 Evaluation of microbial products available on the market cereal province of Podlasie.

10. HOFFMANN M., KOSTYRA E.:

Jakość sensoryczna i wartość odżywcza wegańskich substytutów mleka krowiego ... 52 Sensory quality and nutritional value of vegan substitutes of milk.

11. SZWEDZIAK K., POLAŃCZYK E., SZWANCARZ M., ŻURAWSKA A.:

Napoje izotoniczne w diecie sportowców ... 58 Isotonic drinks in the diet of athletes.

12. MIESZKALSKI L., ŻUK Z., SZCZYGLAK P.:

Matematyczne modelowanie kształtu nasienia gorczycy białej (Sinapis alba L.) ... 62 Mathematical modeling of the shape of the seed of white mustard (Sinapis alba L.).

13. ŻBIKOWSKA A., ONACIK-GÜR S., KOWALSKA M.:

Wpływ błonnika jabłkowego na jakość fizyczną i sensoryczną wyrobów biszkoptowo-tłuszczowych ... 67 Impact of apple fiber on the physical and sensory quality of sponge-fat products.

14. FIUTAK G., MACURA R., MICHALCZYK M., SURÓWKA K.:

Wpływ metody zamrażania na barwę, zawartość chlorofili i teksturę produktów liofilizowanych ... 74 Effect of freezing method on the colour, chlorophylls content and texture of freeze-dried products.

15. KRUK J., PTASZEK P., GRZESIK M.:

Charakterystyka fizyczna spienionych układów spożywczych na bazie białka jaja kurzego i pektyny jabłkowej ... 78 Physical characteristic of food foam systems based on egg white protein and apple pectin.

ARTYKUŁY ANALITYCZNO-PRZEGLĄDOWE

AnALYtICAL-ReVIeW ARtICLes

16. DYBKOWSKA E., ZALEWSKA E.:

Właściwości funkcjonalne i technologiczne inuliny i fruktooligosacharydów ... 82 Functional and technological properties of inulin and fructooligosaccharides.

17. GANTNER M., STOKOWSKA A.:

Nie tylko przyprawy przedłużają trwałość mięsa ... 86 Not only spices prolong the durability of meat.

18. SZOSLAND-FAŁTYN A., KRÓLASIK J.:

Zastosowanie bakterii fermentacji mlekowej do kontroli wzrostu pleśni toksynotwórczych oraz usuwania mikotoksyn z produktów

mlecznych ... 91 Application of lactic acid bacteria for control of mould growth and removal of mycotoxins from dairy products.

19. ACHREMOWICZ B., PUCHALSKI Cz., HABER T.:

Wykorzystanie ziarna pszenżyta w przemyśle fermentacyjnym ... 95 Use of triticale in the fermentation industry.

Zespół redakcyjny:

redaktor nacZelna:

prof. dr hab. alina Maciejewska redaktor tematycZny:

mgr inż. Tadeusz KiczuK redaktor jęZykowy:

mgr JolanTa elżbieTa mieszKalsKa redaktor statystycZny:

dr hab. ewa FrąTczaK, proF. sgh

rada naukowo-programowa

prZewodnicZący:

prof. dr hab. andrZej lenart – sggw (polsKa/poland) cZłonkowie:

prof. dr hab. alexander j. Belohlavek, dr h.c. – osTrawa (cze- chy/czech republic)

proF. dr hab. inż. Borys chrustaliow – mińsK (białoruś/belarus) proF. dr hab. inż. myron cZerniec – drohobycz (uKraina/uKra- ine)

prof. dr hab. pavel dancak – presov (słowacJa/slovaKia) prof. da-wen su – dublin (irlandia/ireland)

prof. dr stanisław dawidZiuk, dr h.c. – wsm (polsKa/poland) proF. dr hab. inż. jarosław diakun – pK (polsKa/poland) 20. PIWIŃSKA M., ZAREMBA R.:

Monitorowanie i kontrola temperatury w przemyśle spożywczym z wykorzystaniem promieniowania elektromagnetycznego w zakresie

podczerwieni ... 99 Monitoring and temperature control in the food industry with the use of electromagnetic radiation in the infrared range.

21. WOźNICZKO M., PIEKUT M.:

Stan rynku żywności regionalnej i tradycyjnej w Polsce ... 106 The state of market of regional and traditional products in Poland.

22. ŻONTAŁA K., ŁOPACKA J., LIPIŃSKA A., SAKOWSKA A.:

Zastosowanie różnicowej kalorymetrii skaningowej w analizie żywności ... 113 Use differential scanning calorimetry in food analysis.

23. ACHREMOWICZ B., CEGLIŃSKA A., HABER T., HOŁOWNIA J., JUST K., OBIEDZIŃSKI M.:

Ogólna charakterystyka i technologiczne wykorzystanie nasion szarłatu. Część I: Ogólna charakterystyka szarłatu ... 118 General characteristics and technological applicability of amaranthus seeds. Part I: General characteristics of amaranthus.

PROBLEMATYKA ROLN0-ŻYWNOŚCIOWA

AGRo FooD PRoBLeMs

24. OBIDZIŃSKI S., KOBYLIŃSKI M., DEC D., PIEKUT J.:

Badania procesu brykietowania mieszanin materiałów odpadowych pochodzenia roślinnego ... 126 The investigation of the briquetting process of mixtures of the plant waste materials.

25. GRUCHELSKI M., NIEMCZYK J.:

Handel rolno-żywnościowy, zwłaszcza z państwami unijnymi, w dziesięć lat po akcesji Polski do Unii Europejskiej ... 131 Agri-food trade, especially with EU member states, ten years after polish accession to the European Union.

EKONOMIA, ZARZĄDZANIE, INFORMATYKA, MARKETING

eConoMY, MAnAGeMent, InFoRMAtIon, MARKetInG

26. KOWALSKA M., PAźDZIOR M.:

Zastosowanie diagramu Ishikawy jako narzędzia doskonalenia jakości produktów spożywczych ... 136 Application of Ishikawa diagram as quality improvement tool of food products.

27. GORYSZEWSKI R., KOTOWSKA E.:

U źródeł teorii i praktyki finansów publicznych. Część VI Problematyka finansów publicznych w ujęciu wybranych przedstawicieli

XIX-wiecznej niemieckiej myśli ekonomicznej ... 140 Some historical roots of the theory and practice of the public finance. Part VI The views of the selected representatives of German

economic thought of the 19^th century on public finance.

28. ŻEBROWSKI W., PIĄTKOWSKI A.:

Sklepy wielkopowierzchniowe jako integralne ogniwo łańcucha dostaw ... 147 Large retail establishment as an integral part of the supply chain system.

29. KARPIUK M.:

Ochrona konsumentów jako standard bezpieczeństwa obrotu gospodarczego ... 152 Consumer protection as a standard within the security of business trading.

30. KOŁOMAŃSKA K.:

Ocena jakości wizualnej w przemyśle spożywczym ... 158 The visual quality evaluation in food industry.

proF. dr inż. daniel dutkiewicZ – pK (polsKa/poland)

proF. dr sc. inż. erlihman włodimir naumowicZ – Kaliningrad (FederacJa rosyJsKa/russia)

proF. dr sc. inż. yuri Fatychov – Kaliningrad (FederacJa rosyJsKa/

russia)

doc. dr marek gruchelski – sgh, wsm (polsKa/poland)

proF. dr hab. inż. ladislav havel – brno (czechy/czech republic) proF. dr hab. inż. alZBieta jarosova – brno (czechy/czech repu- blic)

proF. dr hab. inż. agniesZka kaleta – sggw (polsKa/poland) proF. dr hab. inż. henryk komsta – pl (polsKa/poland) proF. inż. anna križanová, ph. d. – Žilina (słowacJa/slovaKia) proF. dr hab. inż. lesZek miesZkalski – sggw (polsKa/poland) proF. dr hab. inż. marek opielak – pl (polsKa/poland) dr hab. inż. ZBigniew pałacha, proF. sggw (polsKa/poland) doc. dr volodymyr reshetiuk – Kiev (uKraina/uKraine) proF. dr hab. inż. Fiodor romaniuk – mińsK (białoruś/belarus) doc. inż. pavel ryant – brno (czechy/czech republic)

prof. viten’ko tatiana, ph. d., d. sc. – Ternopil (uKraina/uKraine) proF. dr hab. inż. krZysZtoF witusZyński – wsm (polsKa/poland)

SZANOWNI CZYTELNICY

Przekazując do Waszych rąk kolejny numer czasopisma, rozpoczynamy dwudziesty czwarty rok obecności na ryn- ku naukowych wydawnictw periodycznych.

Publikujemy jedynie recenzowane oryginalne artykuły naukowo-badawcze, badawczo-rozwojowe i analityczno- przeglądowe. W minionym okresie opublikowaliśmy około 830 artykułów. Mamy nadzieję, że i tym razem dostarcza- my Państwu lekturę odpowiadającą Waszym zainteresowaniom branżowym.

Bieżący numer otwiera skrócona Oferta Edukacyjna na lata 2015/2016 Wyższej Szkoły Menedżerskiej w Warsza- wie, tj. Wydawcy naszego czasopisma.

W tym numerze czasopisma publikujemy 30 merytorycznych artykułów naukowych. Sygnalizuję tylko niektóre z nich, mimo że wszystkie są interesujące.

Uzyskane wyniki badań czasu zamrażania wybranych warzyw, przeprowadzone na Wydziale Nauk o Żywności SGGW w Warszawie, pozwolą na bardziej racjonalne podejmowanie decyzji przy wyborze najkorzystniejszej metody zamrażania.

O jakości sensorycznej kapusty głowiastej i selerów korzeniowych decyduje odmiana oraz warunki przechowy- wania tych warzyw, informuje Zespół Autorski Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach, po przeprowadzeniu badań.

Z badań przeprowadzonych na Politechnice Koszalińskiej wynika, że największe różnice wśród analizowanych kwasów tłuszczonych odnotowano pomiędzy kwasem oleinowym i linolenowym dla wszystkich analizowanych gatun- ków pestek z wybranych owoców drzew pestkowych.

Z badań przeprowadzonych w Przemysłowym Instytucie Maszyn Rolniczych w Poznaniu wynika, że wymiary row- ków odciążających mają istotny wpływ na zakres pracy pomp zębatych stosowanych do przetłaczania cieczy spożyw- czych.

Komputerową analizę obrazu jako innowacyjną metodę w ocenie jakości produktów spożywczych prezentują pra- cownicy nauki Politechniki Opolskiej.

Zapotrzebowanie mocy mieszania zależy od prędkości obrotowej mieszadła, rodzaju użytego mieszadła oraz od lep- kości pozornej mieszanych roztworów spożywczych, twierdzi po przeprowadzeniu badań Zespół pracowników Uni- wersytetu Rolniczego w Krakowie.

Badania produktów zbożowych dostępnych na rynku województwa podlaskiego, przeprowadzone na Politechnice Białostockiej wykazały obecność grzybów pleśniowych we wszystkich rodzajach i gatunkach mąki. Im więcej okrywy w nasieniu, tym więcej pleśni w mące. Naukowcy apelują o przechowywanie ziarna zbóż w odpowiednich warunkach.

Zagadnienie doraźnego wzmacniania organizmu poprzez napoje izotoniczne w diecie sportowców przybliża Zespół Autorski Politechniki Opolskiej.

Zaproponowana przez Prof. SGGW w Warszawie metoda matematycznego modelowania kształtu nasienia gorczy- cy białej może być stosowana przez projektantów do konstruowania separatorów i obłuskiwaczy.

Substytucja tłuszczu w wyrobach biszkoptowo-tłuszczonych przez błonnik jabłkowy ma przyszłość, twierdzą pra- cownicy Wydziału Nauk o Żywności SGGW w Warszawie oraz Uniwersytetu Technologiczno-Humanistycznego w Ra- domiu.

O możliwościach i potrzebie wzbogacania produktów spożywczych prebiotykami i probiotykami w branży mleczar- skiej, tłuszczowej, piekarskiej oraz mięsnej informują pracownicy Wydziału Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsump- cji SGGW w Warszawie.

Nie tylko przyprawy, ale również ekstrakty roślinne zielonej herbaty, miłorząbu, owoców jagodowych, dzikiej róży oraz czarnej porzeczki przedłużają trwałość mięsa – twierdzą pracownicy SGGW w Warszawie, po przeprowadzeniu badań.

Naturalnie obecne oraz celowo dodawane do produktów mlecznych, szczepy bakterii fermentacji mlekowej (pro- biotyki) chronią produkt przed rozwojem grzybów toksynotwórczych i pomagają w usuwaniu mikotoksyn z produk- tów - informują badacze Instytutu Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego z siedzibą w Łodzi.

Ziarno pszenżyta (pod względem powierzchni zasiewów Polska zajmuje pierwsze miejsce w świecie) charakteryzu- jące się dobrą zawartością skrobi i wysoką aktywnością amylolityczną jest wartościowym krajowym surowcem do pro- dukcji energii odnawialnej w postaci biopaliwa oraz może ożywić zapomniane gorzelnictwo rolnicze – informują pra- cownicy Uniwersytetu Rzeszowskiego oraz Państwowej Wyższej Szkoły Informatyki i Przedsiębiorczości w Łomży.

Zachęcam do lektury pozostałych, równie ciekawych, chociaż niesygnalizowanych artykułów.

Dziękuję Autorom i Recenzentom – twórcom sukcesu wydawniczego za owocną współpracę i zachęcam zarówno Ich, jak też Nowych Autorów i Recenzentów do współpracy z naszym czasopismem.

REDAKTOR NACZELNA Prof. dr hab. Alina MACIEJEWSKA

Od 2005 roku Wyższa Szkoła Menedżerska wprowadziła nowe wzory dyplo- mów ukończenia studiów wraz z Suplementem, zgodnie z ustaleniami Unii Euro- pejskiej. Suplementy do dyplomów, zawierające informacje o absolwencie, przebie- gu studiów itp. wydawane są także w obcojęzycznych wersjach i stanowią wysokiej rangi „wizytówkę” absolwenta, starającego się o pracę w krajach UE.

OFERTA EDUKACYJNA 2015/2016

Wyższa Szkoła Menedżerska

w Warszawie

Warsaw Management University

ul. Kawęczyńska 36, 03-772 Warszawa

tel. +48 22 59 00 730; rekrutacja@wsm.warszawa.pl

W trybie stacjonarnym i niestacjonarnym

Wydział Prawa i Administracji

KIERUNEK STUDIóW:

PRAWO

– studia magisterskie

ISTNIEJE MOŻLIWOŚĆ WYJAZDU SZKOLENIOWEGO W ZAKRESIE PROBLEMÓW UNII EUROPEJSKIEJ

DO BRUKSELI LUB STRASBURGA

PERSPEKTYWY ZAWODOWE:

3 zatrudnienie w wymiarze sprawiedliwości (sądownictwo, adwokatura, prokuratura, notariat)

3 praca w strukturach gospodarki narodowej, instytucjach spo- łecznych i socjalnych,

3 praca w organach administracji skarbowej,

3 praca w organach administracji rządowej i samorządowej, 3 praca w Policji, służbach celnych, Agencji Bezpieczeń-

stwa Wewnętrznego,

3 praca w agendach państwowych i instytucjach UE.

KIERUNEK STUDIóW:

ADMINISTRACJA

– studia licencjackie i magisterskie SPEcJALNOŚcI:

3 Administracja Bezpieczeństwa Narodowego, 3 Administracja dyplomatyczno-konsularna, 3 Administracja Instytucji Europejskich,

3 Administracja gospodarcza (w tym w warunkach integracji UE),

3 Administracja publiczna, 3 Administracja skarbowa, 3 Samorząd Terytorialny, 3 Zamówienia publiczne, 3 Bezpieczeństwo pracy (BHP), 3 Prawo pracy i polityka zatrudnienia.

3 Fundusze i systemy finansowania projektów UE,

3 Ochrona danych osobowych, baz danych i informacji nie- jawnych,

3 Zarządzanie ochroną zdrowia.

Kierunek studiów:

Stosunki międzynarodowe (I i II stopnia) Specjalności:

3 Bezpieczeństwo międzynarodowe i wewnętrzne, 3 Dyplomacja,

3 Handel zagraniczny.

3 Dyplomacja ekonomiczna,

3 Gospodarka i biznes międzynarodowy, 3 Negocjacje w dyplomacji,

3 Służba zagraniczna, 3 Studia europejskie,

3 Studia Wschodnie i Azjatyckie,

3 Zarządzanie komunikacją w stosunkach międzynarodowych.

Wydział Menedżerski i Nauk Technicznych

Kierunek studiów: Zarządzanie

– studia I i II stopnia Specjalności:

3 Marketing,

3 Rachunkowość i controlling (I stopnia),

3 Zarządzanie przedsiębiorstwem w zintegrowanej Europie, 3 Zarządzanie w bankowości i finansach,

3 Zarządzanie zasobami ludzkimi, 3 Menedżer biznesu (I stopnia),

3 Zarządzanie działalnością innowacyjną, 3 Rachunkowość i audyt (II stopnia), 3 Przywództwo w biznesie (II stopnia).

* S^tudia i ^{Stopnia na kierunku} Z^arZądZanie B^achelor p^{rogram in} m^anagement SpecialiZation:

3 CORPORATE MANAGEMENT

Bachelor Program in Management (lasts for three years) – specialization: Accounting and Controlling, provides students with knowledge of international financial markets and practi- cal skills for accounting and controlling in order to make the best possible financial decisions in company. Program prepa- res students to be, e.g. a successful international manager, fi- nancial department employee, entrepreneur, accounting con- sultant and financial auditor.

o^{rganiZacja Zajęć} / t^he organiZation ^{of claSSeS}:

3 Studia stacjonarne 6 semestralne – trzy letnie 3 Zajęcia odbywają się od poniedziałku do piątku

Z^alecane umiejętności ^jęZykowe / r^ecommended

language ^SkillS:

3 Język Studiów – angielski 3 Minimalny zalecany poziom B1

3 Dokument potwierdzający znajomość języka angielskie- go.

Każdy student, który ukończył I rok studiów i operuje językiem obcym na poziomie minimalnym B1, może wyjechać na se- mestr lub dwa za granicę w ramach międzynarodowej wymia- ny. Do wyboru jest ponad 11 uczelni z kierunkiem zarządzanie w Europie.

Kierunek studiów: Finanse i Rachunkowość – studia licencjackie Specjalności:

3 Rachunkowość finansowa, 3 Analiza finansowa,

3 Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa, 3 Bankowość i Ubezpieczenia,

3 Controlling i audyt finansowy, 3 Doradztwo Finansowo-Księgowe, 3 Finanse i inwestycje,

3 Rachunkowość i finanse publiczne.

Kierunek studiów: Zarządzanie i Inżynieria Produkcji – studia I stopnia Specjalności:

3 Inżynieria obsługi procesów wytwórczych,

3 Zarządzanie systemami jakości w procesach wytwórczych, 3 Logistyka procesów wytwórczych,

3 Logistyka – zarządzanie łańcuchem dostaw, 3 Design i wzornictwo przemysłowe (NOWOŚĆ), 3 Inżynieria budownictwa (NOWOŚĆ),

3 Urbanistyka i inżynieria krajobrazu (NOWOŚĆ),

3 Inżynieria i technologie ochrony środowiska (NOWOŚĆ), 3 Inżynieria i projektowanie wnętrz (NOWOŚĆ).

Kierunek studiów:

Informatyka – studia I stopnia Specjalności:

3 Bezpieczeństwo obiektów i informacji, 3 Technologie sieciowe,

3 Inżynieria systemów, 3 Systemy webowe, 3 Bazy danych.

Kierunek studiów: Bezpieczeństwo Narodowe – studia licencjackie Specjalności:

3 Bezpieczeństwo narodowe, 3 Zarządzanie kryzysem,

3 Bezpieczeństwo Informacji Publicznej.

Studenci Wydziału Menedżerskiego i Nauk Technicznych przyswajają sobie niezbędne podstawy teoretyczne z zakresu nauk ekonomicznych jak i dyscyplin komplementarnych oraz uzyskują umiejętności analizy otoczenia przedsiębiorstwa, w szcze- gólności środowiska rynkowego firmy, analizy zasobów wewnętrznych przedsiębiorstwa, w tym jego podstawowych strategii marketingowych, zarządzania produkcją, personelem i finansami firmy łącząc przygotowanie inżynierskie z przygotowaniem w zakresie organizacji i zarządzania, prawa i finansów.

Wydział Nauk Społecznych

Kierunek studiów: Pedagogika (I i II stopnia) Specjalności naucZycielSkie:

3 Pedagogika wczesnoszkolna i przedszkolna,

3 Pedagogika wczesnoszkolna i przedszkolna z modułem in- formatycznym,

3 Pedagogika wczesnoszkolna i przedszkolna i terapia logo- pedyczna z oligofrenopedagogiką (I stopnia),

3 Pedagogika wczesnoszkolna i przedszkolna i terapia logo- pedyczna z surdopedagogiką (I stopnia),

3 Pedagogika wczesnoszkolna i przedszkolna i terapia lo- gopedyczna z oligofrenopedagogiką i surdopedagogiką (II stopnia),

Kierunek studiów:

Psychologia – studia magisterskie Specjalności:

3 Psychologia ogólna (NOWOŚĆ),

3 Psychologia biznesu, rynku pracy i zarządzania, 3 Psychologia rozwoju, dojrzałości i samorealizacji, 3 Psychologia sądowa,

3 Społeczna psychologia międzykulturowa, 3 Psychologia sportu, zdrowia life-style coaching, 3 Psychologia kliniczna dzieci i dorosłych,

3 Psychoprofilaktyka i poradnictwo psychologiczne, 3 Psychologia transportu (NOWOŚĆ),

3 Psychologia mediów (NOWOŚĆ).

Wydział Zarządzania w ciechanowie

Kierunek studiów: Zarządzanie (I i II stopnia) Wydział Zarządzania w ciechanowie prowadzi stu-

dia w trybie niestacjonarnym.

Specjalności: rachunkowość i audyt; zarządzanie w banko- wości i finansach; zarządzanie w sektorze publicznym; za- rządzanie przedsiębiorstwem w zintegrowanej Europie; za- rządzanie zasobami ludzkimi, zarządzanie w oświacie; bez- pieczeństwo narodowe; stosunki międzynarodowe; logistyka.

Dziekanat Wydziału Zamiejscowego w ciechanowie ul. Żurawskiego 5, 06-400 Ciechanów

tel. 23 672 50 61; fax 23 672 93 33 Godziny przyjmowania studentów:

l poniedziałek – piątek w godz. 8.00 –14.00

l sobota i niedziela w godz. 9.00 –14.00 (podczas zjazdów)

Studia podyplomowe w WSM w Warszawie

Wydział Administracji i Zarządzania w Bełchatowie

Sekretariat Wydziału Zamiejscowego w Bełchatowie; ul. Edwardów 5, 97-400 Bełchatów tel. 44 77 70 001, 695 744 531; www.wsm.belchatow.pl

Kierunki studiów: Administracja, Zarządzanie. Dziekanat czynny jest w dniach:

l poniedziałek – piątek w godz. 10.00 – 17.00

l sobota i niedziela w godz. 8.00 – 14.00 (podczas zjazdów)

Wydział Zamiejscowy im. J.A. Komeńskiego w Karvinie, czechy

ul. Mirova 1434, Karvina, Czechy

tel. 420 771 774 544; studium@pedagogikakarvina.cz

Kierunek studiów: Pedagogika (I stopnia)

Specjalności: Pedagogika wczesnoszkolna i przedszkolna;

Resocjalizacja; Praca socjalna; Praca socjalna z rodziną; Pe- dagogika socjalna; Pedagogika socjalna z etopedią; Pedagog czasu wolnego.

3 Administracja systemów bezpieczeństwa narodowego, 3 Akademia Przywództwa (NOWOŚĆ),

3 Bankowość korporacyjna, 3 Bezpieczeństwo i higiena pracy, 3 Bezpieczeństwo instytucji finasowych, 3 Bezpieczeństwo obiektów i informacji, 3 Coaching w życiu i biznesie,

3 Dyplomacja gospodarcza,

3 Edukacja początkowa (nauczanie początkowe) z terapią pedagogiczną,

3 Executive Master of Business Administration (EMBA), 3 Gospodarowanie nieruchomościami,

3 Kompetencje menedżerskie w zarządzaniu ludźmi, 3 Kontrola i audyt wewnętrzny w administracji publicznej

i gospodarce, 3 Logopedia,

3 Menedżer Jakości (NOWOŚĆ), 3 Pedagogika małego dziecka (II stopnia), 3 Wychowanie do życia w rodzinie (II stopnia).

Specjalności nienaucZycielSkie:

3 Doradztwo zawodowe i personalne (II stopnia), 3 Edukacja dla rozwoju społecznego (II stopnia), 3 Pedagogika pracy (I stopnia),

3 Resocjalizacja, 3 Praca socjalna,

3 Polityka oświatowa – menedżer oświaty,

3 Polityka wielokulturowa z interwencją socjalną (II stopnia), 3 Poradnictwo zawodowe i coaching kariery (tutoring)

(II stopnia),

3 Terapia pedagogiczna, 3 Animacja społeczno-kulturalna,

3 Opieka nad osobą starszą i niepełnosprawną.

3 Zarządzanie oświatą i organizacjami pozarządowymi (II stopnia).

3 Menedżerskie studia podyplomowe,

3 Ochrona informacji niejawnych i administrowanie bezpie- czeństwem informacji,

3 Oligofrenopedagogika z terapią pedagogiczną,

3 Pedagogika Marii Montessori z przygotowaniem pedago- gicznym,

3 Perswazja i argumentacja w zarządzaniu, 3 Przewaga menedżerska dla sukcesu biznesu,

3 Public relations w praktyce stosunków międzynarodo- wych,

3 Strategiczne zarządzanie firmą (NOWOŚĆ),

3 Studia podyplomowe w zakresie uzyskania kwalifikacji pedagogicznych,

3 Trener biznesu i rozwoju osobistego, 3 Zarządzanie działalnością innowacyjną, 3 Zarządzanie podmiotami leczniczymi,

3 Zarządzanie portfelem projektów wg teorii ograniczeń.

u Kserokopia świadectwa dojrzałości – oryginał do wglądu do poświadczenia za zgodność przez Uczel- nię;

u Kserokopia świadectwa ukończenia szkoły śred- niej – oryginał do wglądu (dotyczy kandydatów legi- tymujących się maturą wydaną przez Okręgową Ko- misję Egzaminacyjną);

u Kserokopia dyplomu ukończenia studiów wyż- szych – oryginał do wglądu do poświadczenia za zgodność przez Uczelnię (wymagany przy zapisie na studia drugiego stopnia);

u cztery aktualne jednakowe fotografie 35x45mm (format zdjęcia jak do dowodu osobistego);

u Kserokopia obu stron aktualnie obowiązującego dowodu osobistego (oryginał dowodu osobistego do wglądu);

u Potwierdzenie wniesienia opłaty wpisowej 350 zł (trzysta pięćdziesiąt złotych) na konto WSM w War- szawie. Numery kont znajdują się na stronie interne- towej: wsm.warszawa.pl.

REKRUTAcJA – 22 59 00 730

rekrutacja@wsm.warszawa.pl

W okresie naboru na studia:

poniedziałek – czwartek: 9.00 – 16.00; piątek: 11.00 – 18.00; sobota: 9.00 – 13.00.

Poza okresem naboru na studia: poniedziałek – piątek: 9.00 – 16.00.

Zapisy na studia:

u na semestr jesienno-zimowy 2015 trwać będą od początku czerwca do 30 września 2015 roku;

u na semestr wiosenno-letni 2016 – od 11 stycznia do 29 lutego 2016 roku.

Kontakt: tel.: 22 590 07 30; fax: 22 590 07 33; e-mail: rekrutacja@wsm.warszawa.pl

Warunkiem przyjęcia do Wyższej Szkoły Menedżerskiej jest wniesienie wymaganej opłaty wpisowej oraz osobiste złożenie w białej wiązanej teczce dokumentów:

Przedzłożeniemdokumentów w dziale rekrutacji należy wnieśćoPłatę wPisowąnakonto uczelni:

WSM w Warszawie, mBank S.A.

nr 68 1140 1010 0000 5201 8300 1010

Przyjęcie na studia bez egzaminów wstępnych Decyduje kolejność zgłoszeń

ul. Żórawskiego 5, 06-400 Ciechanów Szczegóły na: www.wsm-ciech.com

ul. Edwardów 5, 97-400 Bełchatów; tel. 44 77 70 001 Szczegóły na: www.wsm.belchatow.pl

ul. Mirova 1434, Karvina

Szczegóły na: studium@pedagogikakarvina.cz

REKRUTAcJA

w^ydZiał Z^{amiejScowy w} c^iechanowie w^ydZiał Z^{amiejScowy w} B^ełchatowie w^ydZiał Z^{amiejScowy w} k^arvinie, c^Zechy

WSTęP

Istotę procesu zamrażania stanowi niestacjonarny pro- ces wymiany ciepła, który odbywa się pomiędzy materia- łem a zimniejszym od niego otoczeniem. Wymiana ciepła dokonuje się głównie na drodze przewodzenia i konwekcji, w mniejszym stopniu promieniowania. Szybkość i czas trwa- nia procesu zamrażania są zależne od intensywności wymia- ny ciepła, na którą mają wpływ: aparat i metoda stosowana do przeprowadzenia procesu, sposób jego przeprowadzenia oraz właściwości fizyczne zamrażanego materiału.

Obecnie najbardziej znanymi i rozpowszechnionymi wzorami do przybliżonego obliczania czasu zamrażania są wzory podane przez Planka i Rjutowa [1, 6]. Wzór Planka oraz jego modyfikacje stały się wyrażeniami klasycznymi dla technologii zamrażalniczej.

Przy wyprowadzaniu wzoru na czas zamrażania autor wprowadził założenia upraszczające:

· ciało jednorodne zawierające wodę, przed począt- kiem zamarzania, zostaje ochłodzone do temperatu- ry krioskopowej,

· powstawanie lodu w tym ciele następuje bez prze- chłodzenia i przebiega izotermicznie w temperaturze krioskopowej,

· ciepło właściwe zamrożonej części ciała jest równe zero,

· przewodność cieplna właściwa zamrożonego ciała jest stała i niezależna od temperatury,

· temperatura medium odprowadzającego ciepło oraz współczynnik wnikania ciepła są stałe.

Dr hab. inż. Zbigniew PAŁACHA, prof. SGGW Inż. Grzegorz ŚWISTAK

Katedra Inżynierii Żywności i Organizacji Produkcji, SGGW w Warszawie

ANALIZA CZASU ZAMRAŻANIA WYBRANYCH WARZYW PRZY ZMIENNYCH PARAMETRACH PROCESU

ZAMRAŻANIA^®

Freezing time analysis of some vegetables the variable parameters of freezing^®

Słowa kluczowe: warzywa, czas zamrażania, metody zamra- żania.

W pracy prezentowanej w artykule przeprowadzono analizę czasu zamrażania 10 wybranych warzyw (brukselka, buraki, fasolka szparagowa, groszek zielony, marchew, ogórki, pomi- dory, szparagi, szpinak, ziemniaki). Obliczono i porównano czas zamrażania warzyw, w zależności od zastosowanej me- tody zamrażania (owiewowa tradycyjna, owiewowa fluidy- zacyjna, LIN i LIC) oraz temperatury końcowej warzyw (-18 i -30^oC). Niezależnie od zastosowanej metody zamrażania, najkrótszy czas zamrażania otrzymano dla groszku zielone- go, a najdłuższy dla plastrów ogórków w opakowaniu.

Key words: vegetables, freezing time, freezing methods.

In the work presented in the article analyzes freezing time 10 selected vegetables (Brussels sprouts, red beets, French beans, green peas, carrot, cucumbers, tomatoes, asparagus, spinach, potatoes). Calculated and compared vegetable fre- ezing time, depending upon the freezing method (traditional air blast, fluidized bed, LIN and LIC) and the final tempera- ture of the vegetables (-18 and -30^oC). Irrespective of the me- thod freezing, the shortest freezing time obtained for green peas and slices cucumbers in packing longest.

Do przybliżonego obliczania całkowitego czasu zamra- żania zaleca się stosowanie wzoru uproszczonego, który ope- ruje wyłącznie wartościami entalpii początkowej i końcowej, a które mogą być ściśle określone. Jednak dokładność wyni- ków uzyskanych za pomocą tego wzoru jest duża i wystar- czająca do obliczeń technicznych i praktyki przemysłowej.

Udowodniono, że odchylenia od danych doświadczalnych nie przekraczają ±10% [1, 6].

Wpływ na czas zamrażania ma wąska grupa dobrze już poznanych czynników. Wśród nich występują czynniki za- leżne od rodzaju i właściwości fizycznych zamrażanego ma- teriału, takie jak: wielkość, kształt, gęstość i przewodność cieplna właściwa oraz czynniki zależne od warunków, w ja- kich prowadzony jest proces, takie jak: współczynnik wni- kania ciepła (α) i czynna różnica temperatury [10]. Kluza i Góral [3] przeprowadzili analizę oddziaływania poszczegól- nych parametrów zamrażania na całkowity czas zamrażania produktów spożywczych. Stwierdzili, że parametrem mają- cym największy wpływ na czas zamrażania był wymiar cha- rakterystyczny materiału. Nieco mniejszym wpływem cha- rakteryzowały się kształt materiału, współczynnik wnika- nia ciepła, temperatura medium chłodzącego i rodzaj surow- ca. Natomiast najmniejszy wpływ wykazały temperatura po- czątkowa oraz temperatura centrum termicznego materiału w końcowym etapie procesu zamrażania.

Celem artykułu jest analiza czasu zamrażania dzie- sięciu wybranych warzyw. Zakres pracy obejmował obli- czenie i porównanie czasu zamrażania warzyw o różnych kształtach, w zależności od zastosowanej metody zamra- żania oraz temperatury końcowej warzyw.

METODYKA BADAń

1. Materiał badawczy

Materiałem badawczym wybranym do analizy czasu za- mrażania były warzywa o różnych kształtach: brukselka, groszek zielony i pomidory (kształt kuli), fasolka szparago- wa i szparagi (kształt walca), buraki i marchew (kształt kost- ki), ziemniaki (kształt prostopadłościanu), ogórki i szpinak (plastry ogórków i szpinak puree w opakowaniu, kształt pro- stopadłościanu).

2. Założenia wstępne

Założono, że temperatura początkowa (t_p) wszystkich warzyw przed procesem zamrażania wynosiła 15^oC. Warzy- wa zamrażano do średniej temperatury końcowej (t_e) - 18 i -30^oC. Entalpia warzyw w temperaturze -40^oC wynosiła 0 kJ/

kg [1].

Warzywa zamrażano czteroma metodami: owiewową tra- dycyjną, owiewową fluidyzacyjną (oprócz ogórków i szpina- ku), w ciekłym azocie (LIN) i w ciekłym CO₂ (LIC).

3. Metody obliczeniowe 3.1. Obliczanie czasu zamrażania

Czas zamrażania warzyw w kształcie kuli o średnicy d_e obliczano z równania [6]:











 +

∆

⋅

=∆

e e z e

e d d

t i

λ α τ ρ

4 6

2

(1)

Czas zamrażania warzyw w kształcie walca o średnicy d_e obliczano z równania [6]:











 +

∆

⋅

= ∆

e e z e

e d d

t i

λ α τ ρ

4 4

2

(2)

Czas zamrażaniu warzyw w kształcie prostopadłościa- nu (kostki buraka i marchwi o boku l_e = 10 mm; ziemniaki a = 60 mm, b = 10 mm, l_e = 10 mm) obliczano z równania [6]:











 +

∆

⋅

= ∆

e e z e

e Pl Rl

t i

λ α

τ ρ ²

(3)

Czas zamrażaniu warzyw w kształcie prostopadłościanu w opakowaniu (ogórki i szpinak a = 135 mm, b = 90 mm, l_e

= 45 mm) obliczano z równania [6]:











 +



 



 +∑

∆

⋅

=∆

e e e

e z Pl op Rl

t i

λ λ

δ α

τ ρ ^{1 2}

(4) gdzie: Δi = i_p– i_e – różnica entalpii produktu w temperatu- rze odpowiednio początkowej (t_p) i końcowej (t_e), kJ/kg,

ρ_z – gęstość produktu w stanie zamrożenia, kg/m³, Δt = t_kr– t_m – różnica temperatury między tempera-

turą krioskopową produktu (t_kr) i temperaturą medium chłodzącego (t_m), ^oC,

α – współczynnik wnikania ciepła od powierzchni produktu do medium, W/(m²×K),

λ_e – przewodność cieplna właściwa produktu w sta- nie zamrożonym, W/(m×K),

P, R – współczynniki zależne od stosunku boków odpowiednio a:l i b:l (dla buraka i marchwi P = 0,1677 i R = 0,0417; dla ziemniaka P = 0,2308 i R = 0,0592; dla ogórków i szpinaku P

= 0,2812 i R = 0,0796 [6]),

op

λ

∑δ – sumaryczny opór cieplny opakowania (folia PE o grubości 0,004 mm), 0,000138 (m²×K)/W [8].

3.2. Obliczanie entalpii produktu

Entalpię produktu w temperaturze początkowej (t_p) obli- czano ze wzoru:

i_p = c_e[t_kr – (–40)]+q_z + c₀(t_p –t_kr) (5) Entalpię produktu w temperaturze końcowej (t_e = –18^oC) obliczano ze wzoru:

i_e = c_e[–18 –(–40)] (6) Entalpię produktu w temperaturze końcowej (t_e = –30^oC) obliczano ze wzoru:

i’_e = c_e[–30–(–40)] (7) gdzie: c_o – ciepło właściwe produktu nie zamrożonego,

kJ/(kg×K),

c_e – ciepło właściwe produktu zamrożonego, kJ/

(kg×K),

q_z – jednostkowe ciepło zamarzania produktu, kJ/

kg.

Jednostkowe ciepło zamarzania produktu (q_z) obliczano ze wzoru [8]:

q_z = q_zw • x_w (8) gdzie: q_zw – jednostkowe ciepło zamarzania czystej wody,

335,2 kJ/kg,

x_w – ułamek masowy wody w produkcie, kg/kg.

3.3. Obliczanie gęstości produktu w stanie zamrożonym Gęstość owoców w stanie zamrożonym obliczano ze wzoru [9]:











 ⋅

 



 - -

= 1 1 0,083

e w kr o

z t

x t ρ ρ

(9) gdzie: ρ_o – gęstość produktu w stanie nie zamrożonym,

kg/m³.

3.4. Obliczanie średniej temperatury medium chłodzące- go podczas zamrażania w ciekłym azocie i ditlenku węgla

Średnią temperaturę medium chłodzącego (tN₂ i tCO₂) obliczono ze wzorów:

2

2

po

N tw t

t +

= (10)

2

2

po CO ts t

t +

= (11)