Kazimierz Kałkowski
Pytania i odpowiedzi prawne
Palestra 22/3(243), 31-33
N r 3 (243) P y t a n i a I o d p o i o l e d Ł t p r a w n e 31
w y k o n y w an ie i u trz y m y w a n ie p asó w przeciw p o żaro w y ch , p rzy sto so w y w a n ie zb io r n ik ó w w odnych do c z e rp a n ia w ody, w y p o sażen ie w s p rz ę t p rzeciw pożarow y, o rg a nizo w an ie o b se rw a c ji i p a tro li przeciw p o żaro w y ch , z a k a z w y k o n y w an ia czynności m ogących w yw ołać niebezpieczeństw o p o ż a ru (np. zakaz p a le n ia ognisk w odległości m niejszej niż 100 m od la su , zakaz m a n ip u lo w a n ia n a ru s z ta c h p a le n is k a w p a r o w ozach w czasie p rze je ż d ż a n ia przez las, z a k az w y p a la n ia p o k ry w y gleby i pozos
tałości ro ślin n y c h n a łą k a c h i w rzosow iskach).
O chrona p ra w n o k a rn a rea liz o w a n a je s t w te n sposób, że częściow o b la n k ie to w y przepis a r t. 82 § 1 k.w . p rz e w id u je odpow iedzialność za n a ru sz e n ie k tó reg o k o l w iek z przepisów dotyczących z a p o b ie g an ia i z w a lcz an ia pożarów . W p k t 7 p rze p is te n przykładow o w y m ie n ia najcz ęstsze w y k ro c ze n ia w z a k re sie o ch ro n y lasó w p rze d p o żaram i, a m ianow icie: u żyw anie n a te re n ie lasu, w rzosow iska, su ch ej łą k i lu b to rfo w isk a w odległości m n iejszej n iż 100 m od n ic h cią g n ik a bez isk ro ch ro n u albo rozniecanie lu b p o zo staw ian ie o g n isk a n a ta k im te re n ie , alb o p o rzu c an ie n ie u g aszo n y ch zap ałek lu b n ie d o p ałk ó w p ap iero só w , alb o d o k o n y w an ie bez zezw olenia in n ej czynności m ogącej w yw ołać niebezpieczeństw o pożaru.
Z w ykroczeniem m am y d o czynienia w ted y , gdy n ie doszło jeszcze do bezp o śred niego n iebezpieczeństw a pożaru. Je ż e li n a to m ia st p o w stało ta k ie niebezpieczeństw o b ąd ź pożar, to w chodzi w ra c h u b ę odpow iedzialność za p rzestępstw o.
W praw dzie a rt. 138 i 139 k.k. n ie w y m ie n ia ją la su ja k o szczególnego p rzed m io tu ochrony, je d n a k ż e p r z y ję ta w p ra w ie p o lsk im k o n s tru k c ja niebezp ieczeń stw a p o w szechnego p o zw a la tw ie rd z ić, że n ie m al k aż d y p o ż a r leśny je s t ró w noznaczny z za grożeniem m ie n ia z znacznych ro zm iarac h .
P odsu m o w u jąc p rze p ro w ad z o n e ro zw aż an ia , m o żn a pow iedzieć, że aczkolw iek la s n ie je st w y o d rę b n io n y m p rze d m io te m o ch ro n y p ra w n o k a rn e j, to je d n a k in te r p re ta c ja n ie k tó ry ch p rzep isó w k o d ek su k arn e g o , a zw łaszcza a rt. 140, 212, 217 i 246 k.k. pozw ala n a o bjęcie la su sk u te cz n ą och ro n ą. De lege fe ren d a należałoby p o stu lo w ać p rz e d e w szy stk im w p ro w a d ze n ie szczególnego p rz e p isu o odpow iedzialności k a rn e j za bezzasadne p rz e k a z a n ie g ru n tu leśnego n a cele nieleśne.
P Y T A N I A I O D P O W I E D Z I P D A W N E *
I. 2
P Y T A N IE : C z y d o p u s z c z a l n a j e s t d r o g a s ą d o w a w s p r a w i e o u s t a l e n i e w y s o k o ś c i c z y n s z u i i n n y c h n a l e ż n o ś c i z t y t u ł u n a j m u l o k a l i ? OD PO W IEDZ:I. S pór o w ysokość czynszu i in n y c h n ależności z ty tu łu n a jm u lo k a li może w ystępow ać:
1. w p rocesie o z a p ła tę należności niep ań stw o w y ch .
2. w p ro cesie o u sta le n ie, że egzekw ow ana należność p ań stw o w a w całości lu b w części n ie is tn ie je (art. 14 i 15 p r a w a lokalow ego z d n ia 10 k w ie tn ia 1974 r.
32 P y t a n i a i o d p o w i e d z i p r a w n e N r 3 (243) — Dz. U. z 1974 r. N r 14, poz. 84, zw anego tu ta j d a le j p ra w e m lokalow ym z 1974 r. r.).
II. R ozw ażanie n ależy zacząć od n ie obow iązującego ju ż p ra w a lokalow ego z dn ia 30 sty c zn ia 1959 r. (Dz. U. z 1962 r. N r 47, poz. 227), zw anego tu ta j d alej p ra w e m lo k alo w y m z 1959 r. P rz e p is a rt. 3 ust. 1 tego p ra w a zlecił R adzie M inis tró w o k re śle n ie w drodze ro zporządzenia m iędzy in n y m i z a s a d u sta la n ia w y so kości czynszu n a jm u w szy stk ich lub n ie k tó ry c h k ate g o rii lo k ali m ieszk aln y ch i u ży tk o w y ch oraz w łaściw ości org an ó w pow ołanych do u sta la n ia w ysokości czyn szu.
Na p o d sta w ie pow ołanego p rz e p isu w y d a n e zostało ro zporządzenie R ad y M in is tró w z d n ia 29 sie rp n ia 1964 r. w sp ra w ie w łaściw ości o rganów do u s ta la n ia n ale ż ności z ty tu łu n a jm u lo k a li (Dz. U. z 1964 r. N r 32, poz. 206), zw an e tu ta j d alej ro zp o rzą d zen iem RM z 1964 r. R ozporządzenie to w § 5 ust. 2 w zw iązku z u st. 1 stanow i, że w razie sp o ru pom iędzy w y n a jm u ją c y m a n ajem c ą co do w y s o k o ś c i c z y n s z u i innych należności z ty tu łu n a jm u lo k a lu każdej ze stro n p rzy słu g u je p raw o w y s tą p ie n ia do o rg an ó w do s p ra w g o sp o d ark i k o m u n a ln ej i m ieszkaniow ej p rezydiów ra d narodow ych m iast, dzielnic, osiedli lub g r o m a d ,1 w łaściw ych ze w zględu n a m iejsce położenia lo k a lu o u sta le n ie tej w ysokości. U stalen ie ta k ie n a s tę p u je w drodze decyzji w y d a n e j w try b ie p rzepisów o p o stęp o w an iu a d m in is trac y jn y m .
Nie d otyczy to je d n a k u s ta le n ia należności stan o w iący ch u d ział najem ców w p o k ry w a n iu kosztów e k s p lo a ta c ji oraz bieżącego re m o n tu z ty tu łu n a jm u lo k a li w dom ach n ie będących w zarząd zie je d n o ste k gospodarki uspołecznionej. Do roz strz y g a n ia w ty m z a k resie w łaściw e są sądy pow szechne (§ 5 ust. 3).
P ra w o lokalow e z 1959 r. strac iło m oc z d niem 1 sie rp n ia 1974 r. n a p o d staw ie a rt. 65 p k t 3 w zw iązk u z a rt. 66 p ra w a lokalow ego z 1974 r.
P ra w o lo k a lo w e z 1974 r. w a rt. 60 ust. 3 stan o w i, że do czasu w y d an ia przepisów w ykonaw czych p rze w id zia n y ch w te j u sta w ie za ch o w u ją m oc przepisy dotychczasow e, jeżeli n ie są z ty m p raw em sprzeczne. Je śli chodzi o s ta w k i czynszu n ajm u , to p ra w o lokalow e z 1974 r. u pow ażnia w a rt. 12 u st. 3 zd a n ie p ierw sze R adę M in istró w do o k reśle n ia ich w drodze rozporządzenia.
III. O dpow iedź n a postaw io n e w yżej p y ta n ie w ym aga w y ja ś n ie n ia k w estii w stę p n ej, a m ianow icie tego, czy rozporządzenie RM z 1964 r. n ie je s t sprzeczne z p ra w e m lokalow ym z 1974 r., a w ięc czy zachow ało ono moc.
Otóż sprzeczność ta k a n ie istn ieje. P ra w o lo kalow e z 1974 r. w p ro w a d za w a rt. 11 ust. 1 u s ta la n ie czynszu n a jm u lo k alu przez stro n y w edług o b o w i ą z u j ą c y c h staw ek m iesięcznych, p rze w id zia n y ch za 1 m 2 p o w ierzchni u ży tk o w e j lokalu. A je śli chodzi o czynsze n a jm u w dom ach (lokalach) w y m ienionych w a rt. 22 ust. 1 p k t 1—3 i p k t 11 oraz o czynsze p o d n ajm u , to stro n y u s ta la ją je n a p o d sta w ie w zajem nego porozum ienia.
Ja k ie są obow iązujące sta w k i m iesięczne czynszów n a jm u za lo k ale m ie sz k aln e i ja k ic h lo k a li one dotyczą — o k re śla ją to p rze p isy rozp o rząd zen ia R ad y M in istró w z d n ia 20 lip c a 1965 r. (Dz. U. N r 35, poz. 224), k tó re n a d a l obow iązuje. N ato m iast praw o lo kalow e z 1974 r. nie zleca w y ra źn ie — ja k to czynił p rze p is a rt. 3 u st. 1 p raw a lokalow ego z 1959 r. — R adzie M in istró w o k reśle n ia w łaściw ości org an ó w i *
i O b e c n ie — d o te r e n o w y c h o rg a n ó w a d m in is tr a c ji p a ń s tw o w e j m ia s t, d z ie ln ic i g m in , w ła ś c iw y c h ze w z g lę d u n a m ie js c e p o ło ż e n ia lo k a lu ( a rt. 44 u s t. 1 p k t 4—7 u s ta w y z d n ia 25 s ty c z n ia 1958 r . o r a d a c h n a r o d o w y c h — Dz. U. z 1975 r . N r 26, p oz. 139).
N r 3 (243) Miscellanea karno-procesowe 33 pow ołanych do u sta la n ia należności z ty tu łu n a jm u lokali (w ty m ta k ż e ro z strz y g a n ia sporów co do w ysokości czynszów n ajm u ).
L esław M yczkow ski w a r ty k u le pt. „D ecyzje a d m in istra c y jn e w sp ra w a c h lo k a low ych” 2 w y p o w iad a pogląd, że skoro ro zp o rząd zen ie R ad y M inistrów , o k tó ry m m ow a w a rt. 12 ust. 3 p ra w a lokalow ego z 1974 r., jeszcze n ie zostało w yd an e, to należy stosow ać ro zporządzenie R ady M in istró w z 1964 r. W a rty k u le ty m czytam y: „N ajb ard ziej isto tn y m u p raw n ie n iem , o k tó ry m n ależy zaw sze p am ię ta ć przy sp o rach sądow ych dotyczących z a p ła ty czynszów i in n y c h św iadczeń zw iązanych z najm em lokali, je s t p raw o org an ó w ad m in istra c y jn y c h do u sta la n ia k o n k re tn e j w ysokości czynszu i o p ła t zw iązanych z za jm o w a n iem lokalu. W ty c h zatem sp raw ac h sądy pow szechne zw ią za n e są u sta le n ia m i org an ó w a d m in istra c ji (art. 2 § 3 k.p.c.). Je śli w sporze o za p ła tę czynszu w ysokość o p ła t m iędzy stro n a m i je st sp o rn a, sąd nie może sam o k reślać sta w ek m iesięcznych, lecz m usi stro n y odesłać n a drogę a d m in istra c y jn ą , zaw ieszając p o stę p o w an ie procesow e (art. 177 § 1 p k t 3 k.p.c.).”
N ależy zatem p rzy ją ć niedopuszczalność drogi sądow ej w z a k resie u sta la n ia w ysokości czynszu i innych należności z ty tu łu n a jm u lokali, p ow odującą n ie w a ż ność p ostępow ania (art. 369 p k t 1 k.p.c.), je śli chodzi o lokale m ieszkalne o k reślone w pow ołanym w yżej ro zporządzeniu R ady M in istró w z d n ia 20 lipca 1965 r.
IV. Choć o sta tn io zaszłe zm iany u staw odaw cze poszły w k ie ru n k u rozszerzenia drogi sądow ej w sp raw ac h m ieszkaniow ych (praw o lokalow e z 1974 r., znow elizo w a n y a r t. 58 k.r.o.), to je d n a k o rg an y a d m in istra c y jn e zachow ały n a d a l w tej dziedzinie szereg k o m p e ten c ji, co rów nież dotyczy p ro b le m a ty k i o b ję tej sform uło w an y m na w stęp ie p ytaniem .
___________ adw . K a z im ie rz K a lk o w sk i
2 P U G n r 3/75, s tr . 77—78.
M. IMOT/tTIMIH/t O B R O lilC r
Miscellanea karno - procesowe
3. Sw obodne u zn a n ie są d u a p ra w a podm iotow e skazanego
P roces te n był n ie w ą tp liw ie p rzy k ry . Z a jm u ją c y pow ażne stan o w isk o człowiek, k tó ry przez długie la ta m ia ł n ajlep szą opinię, z o stał skazan y za za g arn ię cie (w spól n ie z d ru g ą osobą) k w o ty ok. 30 000 zł. N ie zm ien ia w ty m niczego fa k t, że zabór n ie m iał c h a ra k te ru p ro stej krad zieży ; u to n ą ł on w m niej jasn y ch okolicznościach faktycznych.
K onsekw encje b yły pow ażne: sk a z a n ie n a dw a la ta pozbaw ienia wolności, grzyw na, niem ożność dalszego w y k o n y w a n ia dotychczasow ego a zgodnego z w y kształcen iem oskarżonego zaw odu, konieczność p rze k w a lifik o w a n ia się, no a poza tym — oczyw iście w sty d i k ło p o ty rodzinne.
Ze w zględu n a d łu g o trw ały a re s z t tym czasow y są d I in sta n c ji zaraz po w yd an iu w y ro k u uchylił are szt. P rz ed w y d an ie m w y ro k u p rzez I I in sta n c ję u k a z a ł się d e k r e t am n esty jn y , k tó ry o tw o rzy ł sk aza n em u drogę do u zy sk an ia w aru n k o w eg o p rzedterm inow ego zw olnienia.
