Karol Potrzobowski
Pytania i odpowiedzi prawne
Palestra 18/6(198), 63-65
1974
N r 6 (198) P yta n ia i odpow iedzi praw ne 63
Z drugiej strony nie wszystkie unormowania w uchylonych aktach prawnych znalazły swój odpowiednik w treści zarządzenia. Poza omó wionym już pominięciem przepisów określających kazuistycznie pojęcie krajowca i cudzoziemca dewizowego oraz stałego i czasowego pobytu37, zarządzenie nie przejęło także uchylonych przepisów w zakresie obrotu nieruchomościami38. Obrót ten podlega zatem ogólnym zasadom prawa dewizowego i wymaga przy każdej transakcji z cudzoziemcem dewizo wym indywidualnego zezwolenia dewizowego39.
Można by zastanawiać się nad tym, czy dokonana liberalizacja obrotu dewizowego nie mogła być szersza. Instrukcja służbowa NBP dotycząca udzielania indywidualnych zezwoleń dewizowych (z listopada 1973 r.) przewiduje szereg typowych zezwoleń dewizowych, których oddziały NBP udzielają wprawdzie na wniosek, ale w zasadzie automatycznie z chwilą istnienia przewidzianych w instrukcji przesłanek 40. Wydaje się, że niektóre z nich mogły się znaleźć w ramach zezwoleń dewizowych ogólnych, zwłaszcza że realizacja uprawnień z tych zezwoleń odbywa się i tak pod kontrolą NBP lub organów granicznej kontroli dewizowej.
W związku z powyższym trzeba podkreślić, że zezwolenia ogólne za warte w zarządzeniu nie są jakąś ostateczną granicą dopuszczalności ob rotu dewizowego. Poza nimi bowiem każdy może się ubiegać o uzyska nie indywidualnych zezwoleń dewizowych udzielanych przez NBP.
37 P a tr z : p r z y p is 10.
38 u c h y lo n e z o s ta ły z a rz ą d z e n ia M in. F in . z 8 g r u d n ia 1952 r. (M .P. N r A-106, poz. 1646) o ra z o k ó ln ik M in . F in . z 8 g r u d n ia 1952 r. (M .P. z 1953 r. N r A -l, poz. 23). 39 i n s t r u k c j a s łu ż b o w a N B P z a w ie r a sz e re g p rz e p isó w co d o u d z ie la n ia in d y w id u a ln y c h z e z w o le ń d e w iz o w y c h w z a k r e s ie o b r o tu n ie ru c h o m o ś c ia m i, je ż e li k o n t r a h e n t e m je s t c u d z o z ie m ie c d e w iz o w y . 40 n o t a k :c h z e z w o le ń n a le ż y n p . p ra w o d o tzw . n o rm y p a s z p o rto w e j p r z y w y je ź d z ie za g r a n ic ę (k u p n o 10 d oi.) b ą d ź p ra w o d o w y w ie z ie n ia p o s ia d a n y c h w a lu t o b c y c h d o ró w n o w a r to ś c i 200 zł, je ż e li n ie k o r z y s ta się z in n y c h p r z y d z ia łó w w a lu to w y c h i zezw o le ń n a w y w ó z . J e ś li c h o d z i o z le c e n ia u d z ie la n e p rz e z c u d z o z ie m c ó w d e w iz o w y c h z e sp o ło m a d w o k a c k im , to i n s t r u k c j a p r z e w id u je m o ż n o ść k u p ie n ia w N B P p rz e z a d w o k a ta p ro w a d z ą c e g o d a n ą s p ra w ę w a lu t o b c y c h z p rz e z n a c z e n ie m n a w y w ó z lu b b o n ó w P e K a O w w y so k o śc i 10°/« s u m y p r z e k a z a n e j w w a lu ta c h w y m ie n ia ln y c h z z a g ra n ic y (p rz y k o n ie c z n o ś c i d o c h o w a n ia p e w n y c h fo rm a ln o ś c i). P Y T / l t M t A I OOPOWlEOZf PH 4 W/%/0-P Y T A N I E: C z y k w o t y w y p ł a c a n e a d w o k a t ó w i—c z ł o n k o w i z e s p o ł u a d w o k a c k i e g o z f u n d u s z u u r l o p o w e g o p o d l e g a j ą z a l i c z e n i u d o p o d s t a w y w y m i a r u e m e r y t u r y ( r e n t y ) ?
64 P yta n ia i odpow iedzi praw ne N r 6 (198)
O D P O W I E D Ź :
Członkowie zespołów adwokackich nie są członkami związków zawo dowych i w konsekwencji nie mają możliwości korzystania z domów wy poczynkowych Funduszu Wczasów Pracowniczych na warunkach przy sługujących ogółowi pracowników.
W celu przyjścia z pomocą materialną członkom zespołów adwokac kich w okresie wykorzystywania przez nich urlopu wypoczynkowego Na czelna Rada Adwokacka na posiedzeniu w dniu 25 lutego 1967 r. uchwa liła regulamin Funduszu urlopowego 4, zmieniony następnie uchwałami z dnia 26 października 1971 r. i 17 lutego 1972 r . 1 2 Obecnie zagadnienie Funduszu urlopowego unormowane jest w § 15— 17 regulaminu w spra wie rozliczania i rachunkowości zespołów adwokackich, uchwalonego przez Naczelną Radę Adwokacką w dniu 15 października 1972 r . 3 4
Postanowienia regulaminu przewidują, że Fundusz urlopowy tworzy się we wszystkich zespołach adwokackich w ciężar kosztów administra cyjnych w wysokości 2,5% pobieranych opłat za czynności zespołów. Z Funduszu wypłaca się świadczenia na wczasy adwokatów—członków zespołów adwokackich. Prawo do świadczeń ma tylko ten adwokat, który w dacie podziału funduszu uzyskał prawo do urlopu, przy czym należne świadczenie wypłaca się bezpośrednio przed faktycznym rozpoczęciem urlopu wypoczynkowego.
Czy w powyższej sytuacji wypłacone świadczenie podlega zaliczeniu do podstawy emerytury (renty)?
Sposób obliczenia tej podstawy normuje rozporządzenie Przewodniczą cego Komitetu Pracy i Płac z dnia 19 sierpnia 1968 r. (Dz. U. Nr 35, poz. 246), które w § 5 pkt 4 przewiduje, iż do obliczenia podstawy wymiaru przyjmuje się zarobki adwokata z tytułu pracy w zespole adwokackim, określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 4 marca 1964 r. w sprawie ubezpieczenia adwokatów-członków zespołów adwokackich i ich rodzin (Dz. U. Nr 10, poz. 62). To ostatnie rozporządzenie w § 2 przyj muje jako zarobek członka zespołu:
a) kwotę udziału w podziale dochodów zespołu adwokackiego w rów nych częściach (tzw. „udział stały”),
b) udział w podziale nadwyżki dochodów zespołu adwokackiego pro porcjonalnie do osobistego wkładu pracy adwokata,
c) dodatek za kierownictwo zespołu.
Wszelkie inne kwoty wypłacane członkom zespołów adwokackich (a więc także z Funduszu urlopowego oraz z Funduszu socjalnego) nie stanowią „zarobku” w rozumieniu przepisów emerytalnych i nie mogą być zaliczone do podstawy wymiaru em erytury lub renty. Od tych wy płat nie jest także potrącany podatek od wynagrodzeń i składka na cele emerytalne, nie wchodzą one też do podstawy wymiaru składek na ubez pieczenia społeczne 4. 1 P rz e p is y o a d w o k a tu r z e — K o m e n ta rz ( p ra c a z b io ro w a ), W y d a w n ic tw o P ra w n ic z e , W a rsz a w a 1969, s. 338—339. 2 „ P a l e s t r a ” n r 3/1272, s. 74—75. 3 ,.P a le s tr a ” n r 11/1972, s. 23 i n a s t. 4 p k t 7 u s t. 3 o k ó ln ik a n r 22 Z a k ła d u U b e z p ie c z e ń S p o łe c z n y c h z d n ia 28 m a r c a 1964 r., c y to w a n e g o w P rz e p is a c h o a d w o k a tu r z e , s. 332 ( p a trz w y ż e j: p rz y p is 1).
N r 6 (198) Um ow a o dzieło a zagarnięcie m ie nia 85
Zaznaczyć także należy, że adwokat-radca prawny w razie otrzymania od pracodawcy świadczenia typu socjalnego w związku z wykorzystywa nym urlopem wypoczynkowym (świadczenie w postaci np. pokrycia przez pracodawcę całości lub części kosztów skierowania na wczasy pracow nicze) nie mógłby domagać się wliczenia równowartości tych świadczeń do podstawy wymiaru emerytury.
Istotne znaczenie ma również okoliczność, że — stosownie do dyspo zycji regulaminu— Fundusz urlopowy tworzony jest w ramach kosztów administracyjnych zespołu adwokackiego.
Omawiane zagadnienie było już przedmiotem rozstrzygnięcia Trybu nału Ubezpieczeń Społecznych, który w uzasadnieniu wyroku z dnia 29 grudnia 1969 r. I TR 1637/69 wyraził prawidłowy pogląd, że koszty administracyjne (a ściślej biorąc — wydatki przewidziane w budżecie ze społu) nie stanowią dochodu zespołu, nie mogą więc tym bardziej stano wić części indywidualnej dochodu zespołu, przypadającej na określonego członka zespołu, a co za tym idzie, nie mogą stanowić jego zarobku 5.
Reasumując, na zadane pytanie należy udzielić odpowiedzi n e g a t y w n e j .
--- Adw. Karol Potrzobowski
5 O S P iK A n r 5/1971, poz. 104.
Z M -%LI J Ą D O W C J
Zamieszczając tekst nadesłanego przez jednego z Kolegów-ad- wokatów przemówienia obrończego oraz refleksje drugiego z Kolegów w związku z wyrokiem zapadłym w sprauńe, jaką pro- wadził przed kilku laty, zachęcamy do nadsyłania mów obroń czych w sprawach karnych, w których występują interesujące problemy prawne.
R e d a k c j a
1.
STANISŁAW NUSZEL
