Powtórzenie wiadomości o mieszaninach, roztworach i przemianach chemicznych
Nazwa i numer programu – Przyroda dla klas IV- VI, DKW-4014-165/99 Cel ogólny zajęć:
-Utrwalenie materiału z zakresu mieszaniny i roztwory.
Cele lekcji:
Uczeń:
· definiuje pojęcia: mieszanina, mieszanina jednorodna, mieszanina niejednorodna, stop, roztwór, korozja, gnicie, utlenianie, rozpuszczalnik, krystalizacja, spalanie,
· rozróżnia mieszaniny,
· wymienia przykłady roztworów,
· rozdziela mieszaniny,
· określa skład powietrza,
· określa czynniki przyspieszające rozpuszczanie substancji,
· określa znaczenie powietrza dla żywych organizmów,
· określa warunki korzystania z aparatów tlenowych,
· uzasadnia, że wody mineralne to roztwory wodne,
· systematyzuje poznane wiadomości.
Umiejętności ponadprzedmiotowe : Uczeń:
· współpracuje efektywnie w zespole,
· organizuje i ocenia swoją pracę.
Metody:
- Gra dydaktyczna „ Poziomy wiadomości i umiejętności”
Forma pracy:
- Zespołowa.
Środki dydaktyczne :
- 5 kolorowych pojemników, paski z pytaniami, arkusze odpowiedzi dla uczniów.
Przebieg zajęć:
I. Faza wprowadzająca
1. Czynności organizacyjno-porządkowe,
2. Nauczyciel informuje uczniów o formie lekcji.
II. Faza realizacyjna
1. Nauczyciel określa zasady gry, dzieli klasę na pięć grup ( 5 osób w grupie ).
Każda grupa wybiera swojego lidera, sama też decyduje o strategii swojej pracy, efektem, której będzie sukces.
Opis gry:
Gra polega na zdobywaniu punktów dla zespołu. Punkty są przyznawane tylko za prawidłowe odpowiedzi. Grupa decyduje o wyborze pytania, ich trudność jest zróżnicowana, od 1 do 5 punktów. Uczeń – lider losuje pytanie z pojemników.
Pojemniki są oznaczone numerami od 1 do 5, co odpowiada ilości punktów za odpowiedź ( 1 punkt za najłatwiejsze pytanie do 5 punktów za najtrudniejsze ).
Zespoły rozwiązują wspólnie zadania, wpisują ich rozwiązania i punktację na arkuszu. Uczniowie mogą korzystać z książek i zeszytów, ale wówczas odejmują sobie połowę punktów .Wygrywa ten zespół, który zdobył największą ilość punktów. Uczniowie otrzymują ocenę – bardzo dobry. Pozostałe grupy otrzymują oceny proporcjonalne do ilości punktów. Czas pracy uczniów – 20 minut. Grupy prezentują swoje zadania.
Propozycja pytań:
Poziom 1. Pytania za 1 punkt. Podaj definicję.
1. Korozji;
2 .Stopu;
3. Mieszaniny jednorodnej;
4. Krystalizacji;
5. Spalania;
6. Utleniania;
7. Gnicia;
8 .Roztworu;
9. Rozpuszczalnika;
10. Mieszaniny niejednorodnej.
Poziom 2. Pytania za 2 punkty. Wskaż przykłady w najbliższym otoczeniu.
1. Mieszaniny jednorodnej;
2. Mieszaniny niejednorodnej;
3. Stopu;
4. Krystalizacji;
5. Utleniania;
6. Spalania;
7. Gnicia;
8. Roztworu;
9. Korozji;
10. Przemiany chemicznej.
Poziom3. Pytania za 3 punkty. Jak rozdzielić mieszaniny?
1. Woda i sól;
2. Woda i piasek;
3. Siarka i spinacze;
4. Piasek i groch;
5. Sól i szpilki;
6. Woda i cukier;
7. Woda i pieprz;
8. Groch i kaszę;
9. Kluski i woda;
10. Herbatę i fusy.
Poziom 4. Pytania za 4 punkty. Określ właściwości następujących substancji:
1. Powietrze;
2. Tlen;
3. Rdza;
4. Azot;
5. Dwutlenek węgla;
6. Woda;
7. Sól;
8. Złoto jubilerskie;
9 Para wodna;
10. Cukier.
Poziom 5. Pytania za 5 punktów. Wyjaśnij.
1. Skąd pochodzi tlen w powietrzu?
2. Rolę bakterii w procesie gnicia;
3. Potrzebę wietrzenia pomieszczeń;
4. W jakich okolicznościach należy korzystać z aparatów tlenowych i dlaczego?
5. Dlaczego w czasie pożaru nie należy otwierać okien?
6. Dlaczego zawartość tlenu i dwutlenku węgla jest zmienna w powietrzu?
7. Na czym polega proces fotosyntezy?
8. Dlaczego spalanie, któremu towarzyszy nadmierne wydzielanie się dwutlenku węgla, jest problemem ekologów?
9. Rolę roślin w naszym otoczeniu;
10. Znaczenie roztworów wodnych w przyrodzie.
III. Faza kończąca:
Uczniowie sumują punkty, dokonują samooceny i oceny kolegów, następnie liderzy grup prezentują odpowiedzi na wylosowane pytania.
Nauczyciel zbiera karty pracy i sprawdza punktację uczniów, wystawia oceny.
Uzupełniające źródła informacji dla ucznia: Księga pierwiastków. Wiedza Powszechna, Warszawa 1993
Uzupełniające źródła informacji dla nauczyciela; Podstawy chemii ogólnej.
Warszawa 1997.
Bibliografia:
T. Penkala, „Podstawy chemii ogólnej”, PWN, Warszawa 1997.
Arkusz pracy uczniów do gry „ Poziomy wiadomości i umiejętności”.
Zespół w składzie:
1……….
2……….
3……….
4……….
5……….
6……….
Punktacja:
Nr zadania Suma
punktów Punkty
wystawione przez uczniów Punkty wystawione przez nauczyciela
Ocena:
Samoocena uczniów w punktach od 1 do 5 Numer
ucznia
1 2 3 4 5 6
Punkty samooceny