• Nie Znaleziono Wyników

Temat: Nie, nie i jeszcze raz nie.

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Temat: Nie, nie i jeszcze raz nie."

Copied!
16
0
0

Pełen tekst

(1)

15 XII 2020 r.

ZAJĘCIA DYDAKTYCZNO-WYRÓWNAWCZE Z J. POLSKIEGO

KLASA VIIb

Temat:Nie, nie i jeszcze raz nie.

Podczas lekcji:

• rozpoznasz w tekście części mowy,

• stworzy poprawne formy stopnia wyższego i najwyższego przymiotnika,

• wykorzystasz wiedzę o zapisie przeczenia nie z różnymi częściami mowy.

1. Przypomnij sobie:

Pisownia nie z różnymi częściami mowy:

Przeczenie nie pisze się łącznie z: • rzeczownikami (na przykład: niewiedza, niekupowanie), • przymiotnikami w stopniu równym (na przykład: niemądry, niepewna), • przysłówkami w stopniu równym (na przykład:

niemądrze, niepewnie).

Przeczenie nie pisze się rozdzielnie z: • czasownikami (na przykład: nie wiedział, nie zrobiono), • przysłówkami niepochodzącymi od przymiotników (na przykład: nie teraz, nie bardzo).

2. Wstaw wyrazy z ramki w odpowiednie rubryki tabeli.

Rzeczowniki Czasowniki

Przymiotniki i przysłówki pochodzące od przymiotników

Przymiotniki w stopniu

wyższym i najwyższym

Liczebniki

Przysłówki

• niepochodzące od przymiotników

• pochodzące od przymiotników w stopniu wyższym i

najwyższym

niewola, niełatwo, nie pisał, nie większy, nie słuchając, niewiedza, nie wiadomo, niezgoda, niespokojnie, nie przypuszczaliśmy, nie najładniejszy, nieszczęście, niedobry, niecierpliwość, nie lepszy, nie więcej, nieuprzejmy, nie dziesięcioro,

nieprzyjaciel, nie najlepszy, nie warto, nietrudno, nieszczęśliwy, nie śpię, nie przyjdzie, nie każdy, niewesoło, nie całkiem, nie szósty

(2)

3. Ułóż zdania z podanymi w ramce wyrazami zapisanymi z przeczeniem nie.

najgłośniej, cierpliwy, zgoda, skakać, sześć, wczoraj, wolniej 8 XII 2020 r.

ZAJĘCIA DYDAKTYCZNO-WYRÓWNAWCZE Z J. POLSKIEGO

KLASA VIIb

Temat: Pisownia partykuły „nie” z różnymi częściami mowy.

Zadanie I

Przepisz podane niżej wyrazy i dopisz odpowiadające im znaczeniem przymiotniki zaprzeczone z ramki. Uzasadnij ustnie pisownię nie z przymiotnikami.

niedobry, nieładny, niedaleki, niełatwy, niebrzydki, nieduży, niewysoki, niezdrowy, nieodważny, niegruby, niegłęboki, niezwykły, niegęsty, niegorący, niewesoły, nieśmiały, niemądry, nieczysty, niedługi, nieprosty.

brzydki – ……..……….., trudny – ………..………, bliski – ………..…...….., zły – ………..……., brudny – ……..………...,

niski – …………..…….., mały – ………..……….,

krótki – ………..………, chudy – ……..…………, głupi – ……..…………., tchórzliwy – …..………,

płytki – …….…………, zimny – …….………..., wyjątkowy – .…………,

(3)

smutny – …….……….., rzadki – ……….…..….., wstydliwy – …..……….,

krzywy – …………..….., chory – ………..………., ładny – ……..………….

Zadanie II

Uzupełnij luki w podanych regułach.

Wyraz nie z osobowymi formami czasownika oraz z bezokolicznikiem piszemy ………, np.: ……….,

………., ……… .

Wyraz nie z rzeczownikami, przymiotnikami oraz przysłówkami odprzymiotnikowymi piszemy ……….., np.:

………, ………, ……… .

Zadanie III

W podanych związkach wyrazowych uzupełnij luki przeczeniem nie pisanym łącznie lub rozdzielnie.

(4)

………… deptać trawników,

………… łamać gałęzi,

………… krzyczeć w parku,

………… ulec namowom,

………… poszanowanie prawa,

………… podjęcie tematu,

………… poprawność wypowiedzi,

………… posłuszeństwo syna,

………… pomyślność działania,

………… sprawiedliwość kolegi,

………… dojrzały owoc,

………… przypadkowe spotkanie,

………… gustowny strój,

………… dostateczny stopień,

………… łaskawe spojrzenie,

………… ciekawy film,

………… daleki krewny,

………… wysoki mężczyzna, wpada ……… spodziewanie, postąpił …….. słusznie,

Zadanie IV

Uzupełnij luki w podanych niżej przysłowiach wyrazem nie pisanym łącznie lub rozdzielnie.

Żeby kózka ………. skakała, to by nóżki ……… złamała.

Powiedziały jaskółki, że ……… dobre są spółki.

……… ma dymu bez ognia.

……… czyń drugiemu, co tobie ……… miłe.

……… szczęścia chodzą po ludziach.

Zgoda buduje, ……… zgoda rujnuje.

Kto pyta, ……… błądzi.

Z pustego i Salomon ……… naleje.

Zadanie V

Ułóż zdania z podanymi parami wyrazów i partykułą nie tak, by była ona nie tylko zaprzeczeniem, ale i przeciwstawieniem.

dobrze – wspaniale, matka – córka,

……….

………

(5)

24 XI 2020 r.

ZAJĘCIA DYDAKTYCZNO-WYRÓWNAWCZE Z J. POLSKIEGO

KLASA VIIb

Temat: Redagujemy ogłoszenie.

1. Przypomnij sobie informacje:

OGŁOSZENIE / ZAWIADOMIENIE

Informacja o czymś ( np. sprzedaży czegoś, wolnej posadzie) lub reklama czegoś.

Powinno zawierać wszystkie ważne z punktu widzenia odbiorcy informacje.

OGŁOSZENIE – elementy składowe:

1. Odpowiedni nagłówek: Ogłoszenie, Sprzedam, Kupię, Uwaga!

2. Podanie informacji – celu ogłoszenia (np. w przypadku otwarcia wystawy: dzień, miejsce, uroczystość, koszty).

3.Podpis lub określenie sposobu skontaktowania się z nadawcą (telefon lub adres).

4. Ewentualnie data lub informacja, do kiedy ogłoszenie jest ważne.

O CZYM PAMIĘTAĆ?

- O estetyce i czytelności.

- O odpowiednim układzie graficznym (nagłówek, wyeksponowanie podkreśleniami, wytłuszczeniami ważniejszych informacji).

- O stosowaniu odpowiedniej składni: zdania krótkie, jasne, precyzyjne; równoważniki zdań.

- O spójności i uporządkowaniu tekstu.

2. Przyjrzyj się budowie przykładowych ogłoszeń:

Uwaga!

Poszukuję dorywczego zajęcia w czasie wakacji. Jestem dobrze zbudowanym

czternastolatkiem. Mogę wykonywać lżejsze prace porządkowe, być posłańcem, opiekować się młodszymi dziećmi, przepisywać teksty na komputerze. Wszystkie prace wykonuję solidnie i dokładnie. Spodziewam się niewygórowanego wynagrodzenia. Kontakt pod numerem telefonu 0-61 8653255.

3. Przeczytaj uważnie poniższe ogłoszenie i sprawdź, czy jest poprawne.( Zwróć uwagę na realizację tematu, dostosowanie stylu do sytuacji komunikacyjnej, kompozycję, poprawność językową, ortograficzną i interpunkcyjną.) Błędy podkreśl i popraw. Powodzenia!

(6)

W dniu 15.10.2020 r. zaginął pies. To jeszcze szczeniak, może błąkać się po okolicy wystraszony. Do obroży ma przyczepioną karteczke z adresem właściciela. Uczciwego znalazcę prosimy o kontakt.

Tel. 0-71 348 23 54 . Czeka nagroda.

17 XI 2020 r.

ZAJĘCIA DYDAKTYCZNO-WYRÓWNAWCZE Z J. POLSKIEGO

KLASA VIIb

Temat: Gdzie postawić przecinek?

1. Jak myślicie, co by się stało, gdyby z naszego języka zniknęły znaki interpunkcyjne, np.

przecinki? Zapanowałoby to, co według starożytnych Greków było na początku – chaos. Gdy w tekście brakuje przecinka, komunikat staje się niejednoznaczny albo niezrozumiały.

Przecinki zmieniają znaczenie naszych wypowiedzi. Zasady interpunkcji w języku polskim są dosyć logiczne, jednak nikomu nie chce się ich zgłębiać. Bo to tylko takie małe znaczki i szkoda na nie czasu. Oj, nie! Podpowiadamy, gdzie postawić przecinek.

2. Porównaj zdania:

Zjedzcie, dzieci!

Zjedzcie dzieci!

Pierwsze zdanie jest zachętą do jedzenia i mogłaby je wypowiedzieć nasza babcia, mama lub ciocia. Pauza między poleceniem a wskazaniem adresata wypowiedzi zaznaczona jest

przecinkiem. Z kolei w drugim zdaniu mówiący każe odbiorcy pożreć niewinne pacholęta, ponieważ najpewniej sympatyzuje z Babą-Jagą, która najpierw utuczyła, a potem zjadła Jasia i Małgosię.

3. Zapamiętajcie, że kiedy zwracacie się do kogoś, przecinek jest nieodzowny

Co chcesz na śniadanie, córeczko?

Cześć, Maćku!

Proszę pani, która godzina?

4. Innym przykładem jest fragment korespondencji SMS-owej:

A: Czy Michał przypadkiem nie narzekał na nauczyciela chemii?

B: Nie jest zadowolony.

(7)

A: To znaczy, że nauczyciel robi coś nie tak?

B: Wszystko jest w porządku.

Gdyby osoba A nie dopytała o szczegóły, pewnie przyjęłaby do wiadomości, że nauczyciel chemii powinien bardziej się przyłożyć do nauczania swojego przedmiotu. W pierwszej wypowiedzi osoby B zabrakło przecinka po zaprzeczeniu. Oto prawidłowy zapis:

Nie, jest zadowolony.

Inaczej mówiąc, osoba B miała na myśli:

Michał nie narzeka, jest zadowolony.

W mowie wyraźnie słychać tę pauzę. Zaznaczmy ją zatem przecinkiem! Wstawienie takiego maciupeńkiego znaku nie jest ponad nasze siły i nie zabiera nam połowy życia.

4. Zasady stawiania przecinków

a)Wyliczenia

Przecinki są potrzebne, kiedy wymieniamy w zdaniu wyrazy tego samego typu, np. rzeczy, czynności, cechy:

Kupiłem ukochanej ciasteczka, czekoladki, lody i żelki.

Jesienią jest zimno, szaro, ponuro, depresyjnie.

W wakacje wciąż leżę, odpoczywam, rozmyślam.

Gdy wymienione składniki nie są równorzędne, nie rozdzielamy ich przecinkami, np.

Mój ulubiony czarno-biały film to „Lekarstwo na miłość” z Kaliną Jędrusik.

b) Powtórzenia

Wyrazy powtarzające się w zdaniu, w tym także spójniki, należy oddzielić od siebie przecinkami:

Dziś jest bardzo, bardzo gorąco.

Gdy miałem 6 lat, chciałem zostać i strażakiem, i policjantem, i górnikiem.

Dawno, dawno temu, za górami, za lasami…

Uwaga! Nie każdy powtarzający się wyraz należy oddzielić przecinkiem!

Sprawdźcie poniższy przykład, który opublikowaliśmy na Facebooku:

Zapytał, czy napije się kawy czy herbaty, czy wody.

Dlaczego przed drugim czy nie postawiliśmy przecinka?

Pierwsze czy jest partykułą pytajną wprowadzającą zdanie podrzędne, dlatego wymaga

(8)

przecinka. Drugie czy jest spójnikiem, przed którym nie stawia się przecinka. Trzecie czy jest powtórzeniem drugiego spójnika, dlatego przed nim należy postawić przecinek. Całą sprawę skomplikował fakt, że jedno krótkie słówko czy może pełnić funkcję różnych części mowy.

c)Wtrącenia i dopowiedzenia Zacznijmy od przykładu:

Praca, którą podjęłam, usatysfakcjonowała mnie finansowo. (wtrącenie)

Następny semestr, mam nadzieję, będzie prostszy. (wtrącenie)

Uwielbiam taniec, szczególnie tango argentyńskie. (dopowiedzenie)

Zauważcie, że każde wtrącenie rozpoczyna się i kończy przecinkiem. Jak rozpoznać zdanie wtrącone? Można je usunąć i wypowiedzenie nadal pozostanie zrozumiałe i logiczne, jednak nieco uboższe w treść.

(źródło: https://polszczyzna.pl/gdzie-postawic-przecinek/)

5. Wykonaj ćwiczenia:

Zadanie I

Z podanych niżej wyrazów ułóż i zapisz zadania. Podkreśl przecinki i uzasadnij (ustnie) ich postawienie. Napisz, dlaczego w jednym z tych zdań nie postawiłeś przecinka.

a) jest, Żelazko, przyrządem, ale, niewielkim, pożytecznym

………

b) dzieci, W, wszystkie, Japonii, do, chodzą, szkoły, w, jednakowo, czarne, ubrane, garnitur, skarpetki, białe

………

c) w, Rolnictwo, Japonii, ważne, tak, jest, produkcja, jak, czy, samochodów, komputerów

………

d) Japonki, Młode, urocze, z, dokładnością, wielką, sadzonki, flancują, ryżu

………

(9)

Zadanie II

W podanym zdaniu postaw brakujące przecinki.

Panowanie nad słowami to panowanie i nad myślą i nad swoim działaniem i nad stosunkami z ludźmi.

Zadanie III

Przeczytaj podane niżej zdania, zwróć uwagę na wyróżnione przecinki i wyrazy lub zwroty po nich następujące, a następnie uzupełnij niekompletne zdanie.

Wyjeżdżam nad morze, to znaczy do Międzyzdrojów.

Zabiorę ze sobą sprzęt sportowy, to jest łódź oraz materac.

Podobają mi się takie sporty wodne, jak na przykład wioślarstwo czy kajakarstwo.

Wyjadę już wkrótce, czyli pojutrze.

Przed następującymi wyrazami i zwrotami poprzedzającymi wyjaśnienie lub wyliczenie:

………., ……….., ………., ………., stawiamy przecinek.

10 XI 2020 r.

ZAJĘCIA DYDAKTYCZNO-WYRÓWNAWCZE Z J. POLSKIEGO

KLASA VIIb

Temat: Co wiemy o frazeologizmach?.

1. Przeczytaj informacje:

http://blog.e-polish.eu/czym-sa-i-skad-sie-wziely-frazeologizmy/

2. Wykonaj ćwiczenia. Skorzystaj ze słownika frazeologicznego np.

http://www.edupedia.pl/map/dictionary/id/6_slownik_frazeologiczny.html

I. Wpisz odpowiednie nazwy zwierząt do podanych frazeologizmów:

(10)

1. mieć ……… w nosie 2. zbijać ………

3. mieć ……… w kieszeni 4. patrzeć jak ……… w gnat 5. zapuszczać ……….

6. być jak ……… ogrodnika 7. siedzieć jak ………. pod miotłą 8. być ślepym jak ……….

II. Wyjaśnij następujące związki frazeologiczne:

1. być z kimś na dobrej stopie -

2. brać kogoś pod włos -

3. umyć ręce -

4. ściany mają uszy -

5. pluć sobie w brodę -

6. robić coś na kolanie -

7. biały kruk -

III. Określ ludzi, o których można powiedzieć w następujący sposób:

1. ma dwie lewe ręce – 2. mól książkowy - 3. czarna owca - 4. farbowany lis –

IV. Jak rozumiesz następujące przysłowia:

1. Łaska pańska na pstrym koniu jeździ.

2. Na złodzieju czapka gore.

3. Nie taki diabeł straszny jak go malują.

(11)

3 XI 2020 r.

ZAJĘCIA DYDAKTYCZNO-WYRÓWNAWCZE Z J. POLSKIEGO

KLASA VIIb

Jak napisać dialog?

1. Dialogi to nieodłączny element prawie każdego opowiadania. To one sprawiają, że bohaterowie opowiadań żyją, rozmawiają ze sobą i wyrażają emocje. Warto więc umiejętnie wprowadzać wypowiedzi dialogowe do opowiadań. Jak napisać dialog w opowiadaniu?

PRZYKŁAD POPRAWNIE UŻYTEGO DIALOGU:

(12)

Monika zawsze była kłótliwa.

– Wiesz, że nigdy nie lubiłam Marka – powiedziała. – Zawsze mi coś w nim nie pasowało.

– Co ty nie powiesz? – wtrącił ironicznie Tomek.

– Jest idiotą! – krzyknęła Monika. – Co ty w nim takiego widzisz? – zapytała.

– Jest po prostu uczciwy. Zawsze potrafi się zachować jak dobry przyjaciel. A ty – ciągnął Tomek – po prostu nie poznałaś go tak jak ja.

– Chciałam poznać. – Przypomniała sobie trudne początki ich znajomości.

– Wiem – przerwał Tomek – że nie było wam łatwo.

2. Zapoznaj się z informacjami:

Podstawowe zasady tworzenia dialogów

Kwestie dialogowe każdego bohatera rozpoczynaj od nowej linii.

Wypowiedź dialogową zawsze zaczynaj od myślnika (pauzy dialogowej).

Pauzę dialogową oddzielaj od tekstu spacją.

Wypowiedzi narratora w dialogu odnoszące się do mówienia (np.

powiedział, odparł, krzyknął, wtrącił, szepnął, stwierdził) pisze się po myślniku i z małej litery (w takim przypadku przed myślnikiem nie stawia się kropki). Jeżeli postać kontynuuje wypowiedź, po narratorze dialog rozpoczyna się od myślnika bez przechodzenia do nowej linii.

Wypowiedzi narratora w dialogu nie odnoszące się do mówienia rozpoczyna się wielką literą.

Narracja w dialogu zakończona kropką powoduje, że dalszy ciąg dialogu rozpoczyna się wielką literą.

W przypadku, kiedy narracja doprowadza do zbiegu myślnika i przecinka, to przecinek jest pomijany.

(13)

3. Wykonaj ćwiczenie:

Jeśli nie potrafisz napisać dialogu lub chcesz, aby był on najbardziej zbliżony do realnie prowadzonej rozmowy, jak to tylko jest możliwe, możesz wykonać poniżej opisane ćwiczenie.

1. Zarejestruj na dyktafon jakąkolwiek rozmowę i przepisz ją w całości.

Zobaczysz, że nie jest ona taka sama jak w powieści, nawet jeśli w powieści sprawia wrażenie realistycznej;

2. Następnie postaraj się ją zredagować, skrócić, wyrzucić niepotrzebne zdania;

3. Dodaj od siebie wyjaśnienie, co robiła dana osoba, jak się zachowywała. Oddaj jej stan emocjonalny;

4. Porównaj oryginał z tym, co Ci wyszło po zredagowaniu tekstu. Zadaj sobie pytanie, który z tych dwóch dialogów lepiej oddaje sytuację?

(14)

Przykłady

Dialog – przykład 1

Joanna była w drodze do sklepu, kiedy jak spod ziemi wyrósł przed nią mężczyzna.

– Może potrzebny pani zegarek? – zapytał.

Uśmiechnęła się z przymusem, zdając sobie sprawę, że to tylko uliczny handlarz.

– Nie, dziękuję – odpowiedziała nieco zdezorientowana i spróbowała go ominąć.

– Ale proszę chociaż spojrzeć! – przekonywał, zastawiając jej drogę.

– Nie, dziękuję – tym razem odpowiedziała z całą stanowczością na jaką było ją stać.

– Jest pani pewna? – uśmiechnął się zachęcająco. – Sprzedam niedrogo.

– Jak najbardziej, jestem pewna – mówiła coraz bardziej poirytowana – że nie chcę żadnego zegarka. Proszę odejść.

– Trudno się mówi – powiedział i zszedł jej z drogi.

Dialog – przykład 2

Popatrzyła na mnie z zagadkowym uśmiechem i zapytała:

– Naprawdę mnie pan nie poznaje?

– Nie – odpowiedziałem.

– Nie szkodzi – powiedziała, chociaż uśmiech zniknął z jej twarzy. Odwróciła się, ale usłyszałem jak wyszeptała: – Jeszcze przyjdzie czas, że pan sobie o mnie przypomni.

27 X 2020 r.

ZAJĘCIA DYDAKTYCZNO-WYRÓWNAWCZE Z J. POLSKIEGO

KLASA VIIb

Jak napisać opowiadanie?

(15)

ĆWICZENIE 1.

Wymyśl jak najoryginalniejszą przyczynę następujących wydarzeń:

1. Dawid spóźnił się na pierwszą lekcję, ponieważ...

2. Obiad ugotował tata, gdyż...

3. Zmieniłem zdanie na temat Daniela, ponieważ...

ĆWICZENIE 2.

Wymyśl jak najoryginalniejsze konsekwencje poniższych zdarzeń:

1. Jarek nie kupił wody mineralnej, bo ...

2. Kamila boli brzuch, ponieważ ...

3. Tomasz zjadł za dużo słodyczy i dlatego ...

ĆWICZENIE 3.

Poszukaj synonimów i wyrażeń synonimicznych do wyrazów i spisz je na osobnych kartkach : być,

robić, czuć, powiedzieć, myśleć .

ĆWICZENIE 4.

Napisz krótką, kilkuzdaniową wypowiedź pisemną, w której opowiesz o zdarzeniach powiązanych przyczynowo- skutkowo, w którym dominować będą zdania krótkie, pojedyncze.

Następnie przekształć zdania nierozwinięte na zdania złożone.

Zastanów się nad konsekwencjami takiego zabiegu.

Np. Kuba nie przygotował się do zajęć. Długo oglądał telewizję. Poszedł na wagary. Wezwano rodziców.

Kuba długo wczoraj oglądał telewizję, dlatego nie przygotował się do zajęć. Poszedł więc na wagary, na skutek czego wezwano rodziców.

(16)

Cytaty

Powiązane dokumenty

Zapowiedziane kontrole ministra, marszałków i woje- wodów zapewne się odbyły, prokuratura przypuszczalnie też zebrała już stosowne materiały.. Pierwsze wnioski jak zawsze:

Jednak był to dobry powód do tego by poleżec w domu i pomarudzić trochę na dodatek miała na oku to kudłate bydle.. Postanowiła podkładac psu swoje nowe botki mając nadzieje

Oczywiście, dzięki vis comica grającego tutaj jedną z głównych ról Mela Brooksa oraz lawinie gagów (notabene, często niezbyt wybrednych), na „Być albo nie

odzwierciedlającą znaki interpunkcyjne (kropka kończąca zdanie – głos lekko opada, przecinek-mini pauza, wykrzyknik – wzmożona siła głosu itd.). 4- płynne czytanie,

Wszystkie dzieci otrzymują wydruk łamigłówki, choć praca odbywa się w kilkuosobowych grupach.. Każdy zespół ma swojego

rywalizowali ze sobą, kłócili się między sobą – potrafili niszczyć się wzajemnie, byli mściwi i złośliwi – dokuczali sobie i ludziom,. byli wrażliwi, potrafili

żółty szalik białą spódnicę kolorowe ubranie niebieskie spodnie 1. To jest czerwony dres. To jest stara bluzka. To są czarne rękawiczki. To jest niebieska czapka. To są modne

Jednocześnie bajki na różny sposób mówią małemu człowiekowi, że walka z przeciwnościami jest nieodłączną częścią życia, ale jeśli się ją odważnie podejmuje,