P R Z E P I S Y
Z Z A K R E S U P R A W A A D M I N I S T R A C Y J N E G O
W Y D A W N I C T W O M I N I S T E R S T W A A D M I N I S T R A C J I P U B L I C Z N E J
Z es zyt 14 d W a r s z a w a 1950 r .
P R A W O K A R N O - A D M IN IS T R A C Y J N E — CZĘŚĆ V
PRAWO KARNO -ADM INISTRACYJNE Z ZAKRESU: S tr.
A ) UBEZPIECZEŃ 1 PRACY.
1. Ustawa z dnia 2S marca 1933 r. o u bezpieczeniu społecznym. 7 2. Rozporządzenie M inistra Opieki Społecznej z dnia 28 grudnia 1933 r- o spo
sobie dokonywania zgłoszeń w zakresie ubezpieczeń społecznych, uiszczaniu
składek i kontroli czynności pracoda wców. 12
3. Rozporządzenie M inistra Opieki Społecznej z dnia, 19 lipca, 1935 r. o sposobie dokonywania zgłoszeń i uiszczaniu składek za pracowników> podlegających tylko ubezpieczeniu od wypadków w zatrudnieniu i chorób zawodowych,
z wyjątkiem pracowników rolnych. IG
4. Rozporządzenie M inistra Opieki Społecznej z dnia 26 lipca 1938 r. w sprawie dokonywania zgłoszeń przez pracodawców rolnych, sposobu ryczałtowania i uiszczania składek za ubezpieczenie od wypadków w zatrudnieniu i chorób
zawodowych oraz o zasadach obliczania tych składek. 16
5. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 listopada 1927 r.
o ubezpieczeniu pracowników umysłowych. 18
6. Dekret z dnia 28 października 1947 r. o ubezpieczeniu rodzinnym. 22 7. Ustawa z dnia 18 lipca 1924 r. o zabezpieczeniu na wypadek bezrobocia. 23 8. Ustawa z dnia 17 marca 1932 r. o zaopatrzeniu inwalidzkim. 24 9. Rozporządzenie M inistra Pracy i Opieki Społecznej z dnia 14 marca 1949 r.
w sprawie wy konia ustawy o zaopatrzeniu inwalidzkim . ' 26 10. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 maja 1927 r. o przy
musie ubezpieczenia od ognia i o Powszechnym Zakładzie Ubezpieczeń Wza
jemnych. . 28
11. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia, 24 października 1934 r.
o pośrednictwie ubezpieczeniowym. 30
12. Dekret z dnia 2 sierpnia 1945 r. o urzędach zatrudnienia. 31 13. Rozporządzenie M inistra Pracy i Opieki Społecznej z dnia 24 września 1945 r.
o pośrednictwie pracy i pośrednictwie przy zawieraniu umów o naukę zawodu 31 14- Ustawa z dnia 24 marca 1933 r. o nadzorze nad, zbiornikami pod ciśnieniem. 32 15. Rozporządzenie M inistra Przemysłu i Handlu z dnia 29 sierpnia 1934 r. o bu
dowie i stanie technicznym wytwórnie acetylenowych. 32
16. Rozporządzenie M inistra Przemysłu i Handlu z dnia 20 września 1934 r.
o ustawianiu, używaniu i obsłudze wytwórnie acetylenoioych. 36 17. Rozporządzenie M inistra Przemysłu i Handlu z dnia 9 maja 1938 r. o budo
wie i stanie technicznym przenośnych zbiorników do gazów sprężonych, skrop-
lonych i rozpuszczonych pod ciśnieniem. 40
18. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 kwietnia 1927 r. o za
kazie używania białego i żółtego fosforu przy wyrobie przedmiotów zapalnych. 45
2 P R Z E P IS Y 2 Z A K R E S U P R A W A A D M IN IS T R A C Y J N E G O N r 14d
B. ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 1 BUDOW NICTW A:
19. Dekret z dnia 2 kioietnia 19)6 r. o planowym zagospodarowaniu przestrzen
nym kraju.
20. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 16 lutego 1928 r. o prawie budowlanym i zabudowie osiedli.
'21. Rozporządzenie M inistrów : Robót Publicznych, Spraw Wewnętrznych, Prze
mysłu i Handlu oraz Pracy i Opieki Społecznej z dnia 7 maja 1929 r. w spra- wie przechowywania taśmy celuloidowej (film u ).
22. Rozporządzenie M inistra Robót Publicznych z dnia 2 lipca 1929 r. o sporzą
dzaniu i zatwierdzaniu projektów (planów) robót budowlanych i o trybie postępowania przy wydawaniu pozwoleń na budowę i na użytkowanie bu
dynków.
23. Rozporządzenie Ministrólo Spraw • Wewnętrznych i Opieki Społecznej z dnia 23 maja 1935 r. — Przepisy dotyczące przestrzegania warunków bezpieczeń- stioa i higieny przy robotach budo wlany chy
2 ) . Rozporządzenie M inistra Spraw Wewnętrznych z dnia 1) września 1935 r.
0 nadzorze policyjno-budowlanym nad wykonywanymi robotami budowlanymi.
25. Rozporządzenie M inistra Komunikacji z dnia 13 maja 1937 r. w sprawie prze- pisóio szczegółowych o budowie państwowych budynkóu; kolejowych i budyn
ków kolei prywatnych użyteczności publicznej.
26. Rozporządzenie M inistra Spraw Wewnętrznych z dnia 16 marca 1938 r. o spo
sobie odgradzania posiadłości i działek.
27. Rozporządzenie M inistra Odbudowy z dnia 3 września 19)6 r. o używaniu przy budowie wapna pokarbidowego.
28. Rozporządzenie M inistrów : Odbudowy oraz Pracy i Opieki Społecznej z dnia 21 marca 19)7 r. o warunkach bezpieczeństwa przy robotach rozbiórkowych:
29. Rozporządzenie M inistra Odbudowy z dnia 11 grudnia 19)7 r. o skomplikowa
nych konstrukcjach stosowanych w budynkach.
30. Rozporządzenie M inistra Odbudowy z dnia 25 kwietnia 19)9 r. w sprawie uszczelniania łączeń ru r kanalizacyjnych lano-żeliwnych oraz stosowania ru r lano-żeliwnych typu lekkiego i ru r kamionkowych w instalacjach budynków.
31. Rozporządzenie M inistra Budownictwa z dnia 26 września 19)9 r. w spraivie odległości budynków od niektórych dróg państwowych.
32. Ustawa z dnia 3 lipca 19)7 r. o normach i standartach budowlanych.
33. Ustawa z dnia 13 marca 193) r. o oddaleniu budowli, składów, zadrzewienia 1 robót ziemnych od lin ii kolejowych oraz o pasach ochronnych przeciwpożaro
wych i zasłonach odśnieżnych.
3 ) . Rozporządzenie M inistra Komunikacji z dnia 7 września 193) r. o urządzeniu i utrzymywaniu pasów ochronnych przeciwpożarowych i zasłon odśnieżnych.
35. Dekret z dnia 27 marca 19)7 r. o ulgowym nadaivaniu uprawnień budowla
nych w wyjątkowych przypadkach. |
36. Ustaiva z dnia 15 lutego 1933 r. o kieroioaniu robotami budowlanymi i spo
rządzaniu projektów (planów) tych robót na obszarze m. Gdyni.
37. Dekret z dnia 5 ivrzesnia 19)6 r. o rejestracji i przymusowym zatrudnieniu fachowych sił technicznych z dziedziny budownictwa na rzecz odbudoioy kraju.
38. Dekret z dnia 3 stycznia 1919 r. o zatwierdzaniu projektóio pomników ze stanowiska artystycznego.
C) OBRONY PAŃSTWA I SPRAW WOJSKOWYCH.
39. Ustawa z dnia ) lutego 1950 r. o powszechnym obowiązku wojskowym.
)0. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej o świadczeniach wojennych.
)1. Rozporządzenie M inistrów : Spraw Wojskowych, Spraw Wewnętrznych, Opie
ki Społecznej oraz Rolnictwa i Reform Rolnych z dnia 27 stycznia 1936 r.
w spraivie wykonania rozporządzenia, Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 2) października 193) r. o osobistych świadczeniach wojennych.
)2. Rozporządzenie Rady M inistrów z dnia 30 maja 1939 r. o obowiązku rejestra
c ji i dostarczania danych do celów świadczeń osobistych.
)3. Rozporządzenie M inistrów Spraw Wojskowych i Spraw Wewnętrznych z dnia 21 lipca 1939 r. o rejestracji osób obowiązanych do świadczeń osobistych.
Str.
)6 ) 6
)6
)9
)9 )9
)9 )9 )9 50 50
50 50 51
51 51 51 51
52 52
52 55
55 55 55
N r 14d P R A W O K A R N O -A D M lN lS T R A G g j N f i — CZĘŚĆ V 3
44- Ustawa z dnia 30 marca 1939 r. o powszechnym obowiązku świadczeń rze- Str.
czoioych. 55
45. Rozporządzenie M inistrów : Spraw Wojskowych, Spraw Wewnętrznych, Spraw Zagranicznych, Skarbu, Wyznań Religijnych i Oświecenia Publiczne
go, Rolnictwa i Reform Rolnych, Przemysłu i Handlu, Komunikacji, Opieki Społecznej oraz Poczt i Telegrafów z dnia 26 sierpnia 1939 r. w sprawie wy
konania ustawy o powszechnym obowiązku świadczeń rzeczowych. 55 46. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej o obowiązku odstępowania zwie
rzaj pociągowych, wozów, pojazdów mechanicznych i rowerów dla celów
obrony Państwa. 55
47. Rozporządzenie M inistrów : Spraio Wojskowych, Spraw Wewnętrznych i Skarbu z dnia 31 sierpnia 1939 r. w sprawie wykonania rozporządzenia Prezydenta, Rzeczypospolitej z dnia 3 listopada 1927 r. o obowiązku odstępo
wania zwierząt pociągowych, wozów, pojazdóiu mechanicznych i roioerów dla
celóia obrony Państwa. ' 55
48. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 12 listopada 1927 r. o obo
wiązku dostarczania środków przewozowych na rzecz wojska w czasie pokoju. 56 49. Rozporządzenie M inistra Spraw Wewnętrznych i M inistra Spraw Wojskowych
z dnia 19 października 1929 r. o obowiązku dostarczania, jako środków prze- wozoioych na rzecz wojska w czasie pokoju, wozów z zaprzęgiem zwierzęcym,
zwierząt z uprzężą pociągową oraz zwierząt wierzchowych i jucznych z rzędem. 56 50. Rozporządzenie M inistra Spraw Wojskowych i M inistra Spraw Wewnętrz
nych z dnia 6 marca 1930 r. o obowiązku dostarczania samolotów jako środ-
ków przewozowych na rzecz wojska w czasie pokoju. 56
51. Rozporządzenie M inistrów : Spraw Wewnętrznych, Spraw Wojskowych, Ro
bót Publicznych oraz Przemyślu i Handlu z dnia 24 lipca 1930 r. o obowiąz
ku dostarczania środków przewozowych wodnych żeglugi śródlądowej na rzecz
wojska iv czasie pokoju. 56
52. Rozporządzenie M inistra Spraw Wewnętrznych i M inistra Spraio Wojsko
wych z dnia 29 lipca 1930 r. o obowiązku dostarczania jako środków przewor
zowych na rzecz wojska w czasie pokoju samochodów, motocykli i roioerów. 56 53. Ustawa o zakwaterowaniu wojska 1 marynarki wojennej. 56 54. Ustawa z dnia 15 marca 1934 r. o obronie przeciwlotniczej i przeciwgazowej. 56 55. Rozporządzenie Rady M inistrów z dnia 29 stycznia 1937 r. o przygotowaniu
w czasie pokoju obrony przeciwlotniczej i przeciwgazowej Państwa. 56 56. Rozporządzenie Rady M inistrów z dnia 24 marca 1939 r. o przygotowaniu
w czasie pokoju obrony przeciwlotniczej i przeciwgazowej w dziedzinie budo
wnictwa przemysłowego. 57
57. Rozporządzenie Rady M inistrów z dnia 29 kwietnia 1938 r. o przygotowaniu w czasie pokoju obrony przeciwlotniczej i przeciwgazowej w dziedzinach re
gulacji i zabudowania osiedli oraz budownictwa publicznego i prywatnego. 57 58. Rozporządzenie Rady M inistrów z dnia 24 stycznia 1939 r. o obowiązkach
osób fizycznych i prawnych oraz władz i instytucji w dziedzinie przygotowa
nia personelu obrony przeciwlotniczej i przeciwgazowej w czasie pokoju. 57 59. Ustawa z dnia 25 lutego 1948 r. o powszechnym obowiązku przysposobienia
zawodowego, wychowania fizycznego i przysposobienia wojskowego młodzie
ży oraz o organizacji spraw kutlury fizycznej i sportu. 57 b ) OŚWIATY.
60. Dekret z dnia 7 lutego 1919 r. o obowiązku szkolnym. 57 Gl. Ustaioa z dnia 23 lutego 1939 r. o zespoleniu samorządu szkolnego z samo
rządem terytorialnym. 57
52. Dekret z dnia 10 grudnia 1946 r. o obowiązku współpracy uj zakresie naucza
nia w szkolnictwie zawodowym. 57
53. Dekret z dnia 17 kwietnia 1946 r. o bibliotekach i opiece nad zbiorami biblio
tecznymi. 57
IN N Y C H D ZIE D ZIN , N IEO BJĘ TYC H ZE S ZY TA M I 14a, 14b, 14c ORAZ D Z IA Ł A M I A ) — D) ZESZYTU 14d.
54. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 r. o postę
powaniu administracyjnym. 57
4 P R Z E P IS Y Z Z A K R E S U P R A W A A D M IN IS T R A C Y J N E G O
r n ^ T T iT r ---s
65. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 25 września 1935 r. — Prawo o postępowaniu wywłaszczeniowym.
66. Dekret z dnia '26 kwietnia 1959 r. o nabywaniu i przekazywaniu nierucho
mości niezbędnych dla realizacji narodowych planów gospodarczych.
67. Ustawa z dnia 15 lipca 1925 r. o mierniczych przysięgłych.
68. Dekret Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 8 sierpnia 1939 r. o wykonywaniu pomiarów na niektórych obszarach Państwa.
69. Dekret z dnia 13 września 1956 r. o rozgraniczeniu nieruchomości.
70. Dekret ż dnia 25 turześnia 1957 r. o katastrze gruntowym i budynkowym.
71. Ustawa z dnia 28 marca 1933 r. o grobach i cmentarzach wojennych.
72. Ustawa z dnia 7 kwietnia 1959 r. o ochronie przyrody.
73. Rozporządzenie M inistra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego z dnia 16 października 1935 r. o uznaniu żółwia za gatunek chroniony.
75. Rozporządzenie M inistra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego z dnia 12 października 1938 r. o uznaniu żubra za gatunek chroniony.
75. Rozporządzenie M inistra Oświaty z dnia 29 sierpnia 1956 r. w sprawie wpro- wadzenia gatunkowej ochrony roślin.
76. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 2$ marca 1928 r. o ochro
nie zwierząt.
77. Ustaioa z dnia 1 lipca 1959 r. o zakładach leczniczych dla zwierząt.
78. Dekret z dnia 7 grudnia 1955 r. o wykonywaMu praktyki lekarsko-weteryna
ryjne j.
79. Ustawa z dnia 7 kwietnia 1959 r. o planowym, rozmieszczeniu lekarzy wetery
naryjnych.
F ) U ZU P E ŁN IE N IA 1 Z M IA N Y , DOTYCZĄCE PRZEPISÓW K A R N O -A D M IN I
STRACYJNYCH, ZAMIESZCZONYCH:
1. W ZESZYCIE 15:
80. Kodeks postępowania karnego. (Po stępowanie iv sprawach karno-administra
cyjnych).
81. Okólnik N r 17 Ministerstwa A dm inistracji Publicznej z dnia 15 lutego 1959 r.
L. AP. I. 216885/58 — Przeznaczenie kwot, uzyskanych ze sprzedaży przedmio
tów uznanych za przepadłe.
82. Okólnik N r 23 Ministerstwa A dm inistracji Publicznej z dnia 1 marca 1959 r.
L. AP. 1. 2/1159 ;— Przeznaczenie g r żywień, icymierzanych prźez prezydentóu) miast, pełniących funkcje starostów grodzkich, lub w ich imieniu.
83. Okólnik N r 30 Ministerstwa A dm in istra cji Publicznej z dnia 25 marca 1959 r.
L. AP. I. 3/11159 — Wykazy ruchu spraw i czynności referatów karno-admi
nistracyjnych powiatowych władz adm inistracji ogólnej.
85. Pismo okólne Ministerstwa A dm inistracji Publicznej z dnia 7 stycznia 1950 r.
L. AP. I. 305732 — Wykazy ruchu spraw i czynności referatów karno-admi
nistracyjnych.
85. Okólnik N r 55 Ministerstwa A dm inistracji Publicznej z dnia 5 maja 1959 r.
L. AP. I. 1/3/59 — Wzywanie funkcjonariuszóio M ilic ji Obywatelskiej na rozprawy karno-administracyjne.
86. Okólnik N r 59 Ministerstiua A dm inistracji Publicznej z dnia 25 maja 1959 r.
L. AP. I. 0-5/59 — Osoby podlegające sądownictwu wojskowemu, karalność za wykroczenia.
87. Okólnik N r 56 Ministerstwa A dm inistracji Publicznej z dnia 5 czerwca 1959 r.
L. AP. I. 3/13/56 — Zaiąiana grzywny na areszt zastępczy w nakazach kar
nych.
88. Okólnik N r 16 Ministerstwa A dm inistracji Publicznej z dnia 20 lutego 1950 r.
L. AP. 1-3-355/50 — Uśpraionienie działalności referatów karno-administra
cyjnych.
W ZESZYCIE 15a:
89. Dekret z dnia 12 września 1957 r. o pomocy sąsiedzkiej w rolnictwie.
N r 14d P R A W O K A R N O - A D M IN IS T R A C Y J N E — CZĘŚĆ V 5
W ZESZYCIE U b : Str.
90. Ustawa z dnia 10 lutego 1949 r. o obrocie zwierzętami gospodarskimi i pro
duktami uboju oraz o ich przetwórstwie. 82
91.. Rozporządzenie Przewodniczącego Państwowej Kom isji Planowania Gospodar
czego z dnia 12 grudnia 1949 r. w sprawie zmiany listy rzemiosł. 85 92. Ustawa z dnia 2 czerwca 1947 r. o zezwoleniach na prowadzenie przedsię
biorstw handloioych i budowlanych i na zawodowe wykonywanie poszczegól
nych czynności handlowych. 86
93. Rozporządzenie M inistra Przemysłu i Handlu z dnia 9 marca 1949 r. o obowiąz
ku uzyskania zezwolenia, właściwości loładz przemysłowych oraz o trybie i warunkach udzielania zezwoleń na prowadzenie przedsiębiorstw budowla
nych. ' 87
9U. Rozporządzenie Rady M inistrów z dnia 3 marca 1950 r. ta sprawie obrotu
i gospodarotaania złomem artykułów ściernych. 88
95. Rozporządzenie Rady M inistrów z dnia 3 marca 1950 r. w sprawie obrotu
i gospodarowania złomem wyrobów ogniotrwałych. 89
96. Ustawa z dnia 1 marca 1949 r. o zakładach utylizacyjnych. 89 97. Ustaiaa z dnia 20 grudnia 1949 r. o prenumeracie i kolportażu czasopism
i wydawnictw. 90
98. Dekret z dnia 26 października 1949 r. o wykupie butli do gazów technicznych.
99. Rozporządzenie M inistra Przemysłu Ciężkiego z dnia 10 grudnia 1949 r. 90 w sprawie rejestracji butli do gazów technicznych i obowiązku udowadniania
ich własności. / 91
IV ZESZYCIE 14c:
100. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 lipca 1949 r. ta sprawie statystyki
uboju zwierząt. 91
101. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 sierpnia 1949 r. io sprawie statys
ty k i budowlanej. 92
102. Rozporządzenie Rady M inistrów z dnia 2 sierpnia 1949 r. w spraiuie statys
ty k i produkcji rolnej. 93
103. Ustawa z dnia 4 lutego 1950 r. o obronie przeciwpożarowej i je j organi
zacji. 93
104. Rozporządzenie M inistra A dm inistracji Publicznej z dnia 31 stycznia 1950 r.
w sprawie numeracji nieruchomości. 94
105. Dekret z dnia 5 sierpnia 1949 r. o zmianie niektórych przepisów praiva o sto
warzyszeniach. 95
106. Rozporządzenie M inistra Adm inistracji Publicznej z dnia 6 sierpnia 1949 r.
w sprawie 'wykonania dekretu z dnia 5 sierpnia 1949 r. o zmianie niektórych
przepisów o stowarzyszeniach. 95
107. Rozporządzenie M inistra Adm inistracji Publicznej z dnia 10 marca 1950 r.
w sprawie przystosowania stowarzyszeń do przepisów prawa o stowarzysze
niach. 96
108. Dekret z dnia 26 kwietnia 1949 r. o ochronie godła i nazwy śioiatowej Orga
nizacji Zdroiuia. ■ 96
109. Ustawa z dnia 14 lipca 1936 r. o paszportach. 96
110. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 15 września 1948 r.
o uznaniu półwyspu helskiego oraz obszarów Redłowo, Sobieszewo, Kępa
Oksywska, Westerplatte i ich okolic za rejony umocnione. 97 111. Rozporządzenie Rady Ministrólo z dnia 26 marca 1949 r. o wprowadzeniu
ograniczeń w rejonach umocnionych: Hel, Redłowo, Sobieszewo, Kępa
Oksywska i Westerplatte. 97
l l 2. Ustawa z dnia 7 marca 1950 r. o żegludze i spławie na śródlądowych drogach
wodnych, __ 98
113. Rozporządzenie M inistrów Komunikacji i Obrony Narodowej z dnia 14 czerw
ca 1949 r. w sprawie zmiany rozporządzenia o lotnictwie szybowcowym ( szy
bownictwie). 101
6 P R Z E P IS Y Z Z A K R E S U P R A W A A D M IN IS T R A C Y J N E G O N r I4d
U ZU P E ŁN IE N IA W ZW IĄ ZK U Z PR ZE P IS A M I OGŁOSZONYMI W CZA- Str■
SIE DĘUKU:
1U . Rozporządzenie M inistra Handlu Wewnętrznego z dnia 5 stycznia 1950 roku
w sprawie wykonania niektórych przepisów prawa probierczego. 10%
115. Rozporządzenie M inistra Leśnictwa z dnia 27 marca 1950 roku w spraioie
ochrony niektórych zioierząt łowny ch. 1 ^
SKOROWIDZ DO ZESZYTÓW U , U a, U h, U c i U d : 101
O B J A Ś N I E N I A
Zeszyt niniejszy stanowi piątą i ostatnią część zbioru przepisów karno-administra
cyjnych. Ze tczględu na zamierzone wydanie w niedługim czasie zeszytu poświęco
nego praicu sanitarnemu, iv zeszycie niniejszym nie podano norm karno-admini
stracyjnych z te j dziedziny prawa. Nie zamieszczono również przepisów karno-ad
ministracyjnych w sprawie planowania przestrzennego, budownicttua, obrony Pań
stwa i spraw wojskoicych oraz oświaty, a podano jedynie ich tytuły, gdyż przepisy te muzględniono w wydanych ostatnio ze-szytach N r 17, 18 i 19.
Normy nieaktualne, a nieuchylone ani też zmienione wyraźnym przepisem pra
wa, podano dla odróżnienia od obowiązującego tekstu rozstrzelonym garmondem, iv przypadkach zaś, gdy tekst oboioiązujący wydrukowano tłustym drukiem — jas
nym garmondem rozstrzelonym.
W związku z dekretem z dnia 26 kwietnia 19US r. o podwyższeniu grzywien, kar pieniężnych, kar porządkmoych i nawiązek (Dz. U. R. P. N r 2U, poz. 161) po treści poszczególnych przepisóio, zawierających nieaktualne obecnie górne granice grzy
wien, wydrukowane jasnym garmondem,podano w nawiasie wysokość grzywny ( gó rną granicę), ustaloną w myśl przepisów tego dekretu.
Przepisy, zamieszczone w zeszycie, podano z mczględnieniem zmian, wprowadzo
nych do dnia 10 kwietnia 1950 r.
W czasie d r u k u n in ie js z e g o zes z y tu z o s ta ia og łoszona w N r 14 D z ie n n ik a U s tffw pod poz. 130 u s ta w a z d n ia 20 m a rc a 1950 r. o te re n o w y c h o rg a n a c h je d n o lite j w ła d z y p a ń s tw o w e j: 1) po
s ta n a w ia ją c a , że r a d y n a ro d o w e są te re n o w y m i o rg a n a m i je d n o lite j w ła d z y p a ń s tw o w e j w g m i
nach, m ia s ta c h i d z ie ln ic a c h w ię k s z y c h m ia s t, w p o w ia ta c h i w o je w ó d z tw a c h , 2 ) znosząca u rz ę d y w o je w ó d z k ie , s ta ro s tw a , z w ią z k i s am o rząd u tr y to r ia ln e g o , s ta n o w is k a w o je w o d ó w , s ta ro s tó w , p re z y d e n tó w m ia s t, b u r m is tr z ó w i w ó jtó w i t. d. W z w ią z k u z t y m u le g ły p o ś re d n io o d p o w ie d n im z m ia n o m , k tó r y c h n ie m o ż n a b y ło ju ż u w z g lę d n ić z p rz y c z y n te c h n ic z n y c h w d ru k u , p rz e p is y zam ieszczone w zeszycie. W szczególności w ła ś c iw o ś ć w ła d z a d m in is tr a c ji o g ó ln e j w s p ra w a c h w y m ie rz a n ia k a r za w y k ro c z e n ia p rz e s z ła n a p re z y d ia r a d n a ro d o w y c h o d p o w ie d n ie g o s to p n ia .
N ie u w z g lę d n io n o ró w n ie ż z ty c h s a m y c h p rz y c z y n z m ia n w y n ik a ją c y c h z o g ło szo n e j w cza
sie d r u k u zes z y tu u s ta w y z d n ia 19 k w ie tn ia 1950 r . o z m ia n ie o r g a n iz a c ji n a c z e ln y c h w ła d z p a ń s tw o w y c h w z a k re s ie g o s p o d a rk i k o m u n a ln e j i a d m in is tr a c ji p u b lic z n e j (D z . U . R . P. N r 19, poz. 156), znoszącej u rz ą d M in is t r a A d m in is tr a c ji P u b lic z n e j.
N r 14d P R A W O K A R N O -A D M IN IS T R A C Y J N E CZĘŚĆ V ?
A PRAWO KARNO-ADMINISTRACYJNE Z ZAKRESU UBEZPIECZEŃ I PRACY.
1.
U S T A W A z dnia 28 marca 1933 r.
o ubezpieczaniu społecznym
(D z . U . R. P . z d n ia 11 lip c a 1933 r. N r 51, poz. 396).
Z m ia n y : R o zpo rządze nie P re z y d e n ta R z e c z y p o s p o li
t e j z d n ia 24 p a ź d z ie rn ik a 1934' r . (D z. U . R. P . N r . 95, poz. 855), d e k re t P re z y d e n ta R z e c z y p o s p o lite j z d n ia 14 s ty c z n ia 1936 r. (D z . U . R. P . N r . 3, poz. 2 5 ), u s ta w y z d n ia 11 s ty c z n ia 1938 r . (D z . U . R . P. N r 3, poz.
15), z d n ia 9 k w ie tn ia 1938 r. (D z . U . R. P. N r . 26, poz. 227), z d n ia 23 k w ie tn ia 1938 r . (D z . U . R . P.
N r . 29, poz. 258) i z d n ia 28 lip c a 1939 r . (D z . U . R. P.
N r 71, poz. 476), d e k re ty P. K . W . N . z d n ia 7 w rz e ś n ia 1944 r . (D z . U . R. P. N r . 4, poz. 19 ), z d n ia 7 w rz e ś n ia 1944 r . (D z . U . R. P. N r . 5, poz. 24) i z d n ia 23 p a ź d z ie rn ik a 1944 r. (D z. U . R . P . N r . 9, poz. 4 4 ), de
k r e t y z d n ia 29 w rz e ś n ia 1945 r . (D z . U . R. P. N r . 43, poz. 240), z d n ia 8 s ty c z n ia 1946 r . (D z . U . R. P.
N r . 4, poz. 28 i N r . 6, poz. 5 7 ), z d n ia 13 g ru d n ia 1946 r. (D z . TI. R . P . N r . 2, poz. 4) i z d n ia 28 p a ź d z ie rn ik a 1947 r . (D z . U . R. P . N r . 66, poz. 413) ora z u s ta w a z d n ia 28 k w ie tn ia 1948 r . (D z. U . R . P. N r . 27, poz. 183).
Art. 1- Ustawa niniejsza określa następujące rodzaje ubezpieczeń: -
1) na wypadek choroby i macierzyństwa (art.
95— 114),
2) na wypadek niezdolności do zarobkowania lub śmierci osoby ubezpieczonej (art. 134—
178):
a) wskutek wypadku w zatrudnieniu lub choroby zawodowej,
b) wskutek wszelkich przyczyn.
Art. 2- (1) Obowiązkowi ubezpieczenia pod
legają z zastrzeżeniem art. 4, 5, 6, 6-b i 6-c wszystkie osoby bez różnicy pici i wieku, pozo
stające w stosunku pracy najemnej lub w sto
sunku służbowym.
• (2) Obowiązkowi ubezpieczenia z zastrzeże
niem art. 4, 5, 6, 6-b i 6-c podlegają również:
a) uczniowie, terminatorzy, wolontariusze i praktykanci,
b) zatrudnieni przez pracodawcę jego kre
wni i powinowaci z wyjątkiem małżonka, c) chałupnicy i osoby z nimi pracujące, d) więźniowie, jeżeli są zatrudnieni w myśl
r o z p o r z ą d z e n i a P r e z y d e n t a R z e c z y p o s p o l i t e j z 7 m a r c a 1928 r. w s p r a w i e o r g a n i z a c j i w i ę z i e n n i c t w a (Dz. U. R. P. N r 29, poz.
272).
R ozp. P re z y d e n ta R z e c z y p o s p o lite j z d n ia 7 m a rc a 1928 r. w s p ra w ie o r g a n iz a c ji w ię z ie n n ic tw a z o s ta ło za stą p io n e u s ta w ą z d n ia 26 lip c a 1939 r. o o rg a n iz a c ji w ię z ie n n ic tw a (D z . U . R . P- N r 68, poz. 457).
A rt. 4- (1) Obywatele polscy zatrudnieni za
granicą w polskich przedstawicielstwach dy
plomatycznych i etatowych konsulatach, jeżeli nie są obowiązkowa ubezpieczeni na podstawie ustawodawstwa, obowiązującego w miejscu za
trudnienia, podlegają w myśl ustawy niniej
szej obowiązkowi ubezpieczenia tylko w zakre
sie art. 1, pkt. 2.
(2) Osoby te mogą być od tego ubezpiecze
nia zwolnione na własne żądanie, jeżeli są do
browolnie ubezpieczone w innych instytucjach (towarzystwach) ubezpieczeń na wypadek nie
zdolności do zarobkowania lub śmierci osoby ubezpieczonej.
Art. 5 (1) Nie podlegają obowiązkowi ubez
pieczenia : 1) uchylony, 2) uchylony,
3) osoby, pozostające w czynnej służbie w oj
skowej,
4) duchowni, wyznań uznanych przez Pań
stwo, oraz członkowie zakonów, zgromadzeń zakonnych i stowarzyszeń religijnych, należą
cych do tych wyznań, jeżeli wykonywują czyn
ności, bezpośrednio wynikające z ich powoła
nia duchownego i nie na mocy specjalnego ty tułu prawno-prywnego, tudzież osoby, spełnia
jące prace lub posługi bez wynagrodzenia, wy
łącznie z pobudek religijnych, humanitarnych lub ideowych,
5) cudzoziemcy, zatrudnieni w przedstawi
cielstwach dyplomatycznych i konsulanych państw obcych oraz w międzynarodowych ko
misjach,
6) osoby, zatrudnione w gospodarstwie do
mowym, k tó rych . zatrudnienie w poszczegól
nych gospodarstwach domowych jest z natury rzeczy krótkotrwale, jeżeli u tego samego pra
codawcy nie trwra ono dłużej niż dwa tygo
dnie,
7) zatrudnieni w rzemiośle zstępni, rodzeń
stwo i wTstępni pracodawcy, jeżeli pozostają z nim we wspólnym gospodarstwie domowym.
A rt. 8. (1) Obowiązkowi ubezpieczenia, okre
ślonego niniejszą ustawą, podlegają tylko w zakresie art. 1, pkt. 1 i pkt. 2, lit. a ) :
1) pracownicy umysłowi, objęci rozporządze
niem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 listopada 1927 r. o ubezpieczeniu pracowników umysłowych (Dz. U. R. P. Nr. 106, poz. 911) z późniejszymi zmianami i uzupełniami, albo zwolnieni w myśl tego rozporządzenia od obo
wiązku ubezpieczenia,
2) osoby, które po przekroczeniu szcześćdzie- siątego roku życia, w chwili objęcia zatrudnie
nia, uzasadniającego obowiązek ubezpieczenia, nie mają przebytych w ubezpieczeniu co naj
mniej 50 tygodni składkowych w przeciągu ostatnich trzech lat, przy czym do okresu trzech lat nie wlicza się okresów wymienionych
8 P R Z E P IS Y Z Z A K R E S U P R A W A A D M IN IS T R A C Y J N E G O N r T4d
w art. 153 ust. 2, albo które nie przebyły przed osiągnięciem powyższego wieku w ubezpiecze
niu co najmniej 200 tygodni składkowych, oso
by niezdolne do zarobkowania w rozumieniu art. 154, ust. 1, oraz osoby, które otrzymują rentę inwalidzką,
3) terminatorzy odbywający naukę zawodo
wą na podstawie umowy spisanej i zarejestro
wanej w tnyśl wymagań prawa przemysłowego (rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 7 czerwca 1927 r. o prawie przemysło
wym _ Dz. U. R. P. Nr. 53, poz. 468),
4) osoby, których zasadniczym źródłem utrzy
mania nie jest praca najemna, jeżeli zatrudnione są przez zarząd poczt i telegrafów przy róż
nych robotach sezonowych na liniach telegra
ficznych i telefonicznych, nie dłużej jak jeden miesiąc.
(2) Obowiązkowi ubezpieczenia, określonego niniejszą ustawą, podlegają tylko w zakresie art. i, pkt. 1 ): funkcjonariusze państwowi, nie wyłączając profesorów i pomocniczych sił nau
kowych w państwowych szkołach akademic
kich oraz nauczyciele, sędziowie w sądownic
twie powszechnym i administracyjnym, pro
kuratorzy, asesorowie i aplikanci sądowi, tu dzież pracownicy przedsiębiorstw, zakładów i instytucji państwowych, których stosunek służbowy ma charakter publiczno-prawny.
(3) Obowiązkowi ubezpieczenia unormowa
nego niniejszą ustawą, podlegają tylko w za
kresie art. 1, pkt. 2, lit. a) : 1) uchylony,
2) krewni pracodawcy, z zastrzeżeniem prze
pisów niniejszej ustawy, jeżeli są zatrudnieni przez tegoż pracodawcę, a nie pozostają w sto
sunku pracy najemnej,
3) praktykanci i wolontariusze, będący ucz
niami lub absolwentami szkół zawodowych i a- kademickich, zatrudnieni wyłącznie w celu praktycznego przysposobienia się do swego za
wodu według przepisów ustawowych lub danej uczelni,
4) więźniowie,
5) osoby, dla których praca najemna nie stanowi .głównego źródła utrzymania, zatrud
nione celem wykonania prac dorywczych, albo też zatrudnione okazyjnie lub przejściowo, jeżeli zatrudnienie to u tego samego praco
dawcy nie trwa' dłużej niż tydzień.
A r t . 153 ( 2 ) . D o okre só w , w y m ie n io n y c h w p u n k c ie 2, n ie w lic z a się ud o w o d n io n e g o z a ś w ia d c z e n ia u rz ę d u p o ś r e d n i c t w a p r a - c y czasu p o z o s ta w a n ia bez z a tru d n ie n ia z p o w o du n ie m o ż n o ś c i z n a le z ie n ia o d p o w ie d n ie g o za ję cia , czasu p o b ie ra n ia z a s iłk u z u b e z p ie c z a ln i społecz
ne j, czasu p o b ie ra n ia r e n ty w y p a d k o w e j w w y s o k ości, n ie m n ie js z e j n iż 40% r e n ty p e łn e j ( a r t . 139, ust. (1 ) o ra z czasu o b o w ią z k o w e j s łu ż b y w o js k o w e j.
A r t . 154. ( 1 ) . In w a lid ą w ro z u m ie n iu u s ta w y n in ie js z e j jest. te n , k to w s k u te k ch o ro b y, u ło m no ś c i fiz y c z n e j albo u m y s ło w e j, bądź te ż w s k u te k u p a d k u s ił fiz y c z n y c h lu b u m y s ło w y c h s ta n ie się
n ie z d o ln y m do z a ro b ie n ia w ła s n ą p ra c ą je d n e j trz e c ie j tego, co z a ra b ia w d a n e j m ie js c o w o ś c i osoba w p e łn i s ił fiz y c z n y c h i u m y s ło w y c h o p o d o b n ym w y k s z ta łc e n iu i u z d o ln ie n iu .
P. ro z p o rz ą d z e n ia M in is t r a P ra c y i O p ie k i S połecz
n e j z d n ia : 1) 29 g r u d n ia 1933 r. w s p ra w ie zastoso
w a n ia u s ta w y o u b ezp iecze niu sp o łe c z n y m do osób, z a tru d n io n y c h w żegludze m o r s k ie j (D z. U . R . P . N r . 1, poz. 1) o ra z 2 ) z d n ia 27 lis to p a d a 1946 r. o w a r u n k a c h i te rm in a c h z a s to s o w a n ia do p ra c o w n ik ó w r o l
n y c h ub ezpieczenia n a w y p a d e k c h o ro b y i m a c ie rz y ń s tw a o ra z o ra z o zasadach w s p ó łp ra c y sa m o rz ą d u te r y to r ia ln e g o p r z y w y k o n y w a n iu te g o ub ezp iecze nia
(D z . U . R. P . z r. 1947 N r . 2, poz. 8 ).
Art. 6-b. (1) Na wniosek właściwych władz, instytucyj, osób prawnych prawa publicznego, zrzeszeń lub związków zawodowych Minister Pracy i Opieki Społecznej w porozumieniu z właściwymi ministrami może zwolnić od obo
wiązku ubezpieczenia w zakresie art. 1, pkt. 1) poszczególne kategorie osób, objętych art. 6 ust (2), jeżeli na innej podstawie mają prawo i możliwość korzystania ze świadczeń na wy
padek choroby i macierzyństwa, co najmniej w zakresie i na warunkach, określonych w n i
niejszej ustawie.
(2) Obowiązkowi ubezpieczenia w zakresie art. 1, pkt. 2) lit. b) nie podlegają pracownicy związków samorządu terytorialnego oraz pra
cownicy przedsiębiorstw i zakładów tych związ
ków z tytułu wszelkich zatrudnień, jeżeli na mocy statutu, zatwierdzonego przez władzę nadzorczą tych związków:
1) przysługuje im prawo do świadczeń nie mniejszych i na warunkach nie gorszych od przewidzianych ustawą niniejszą w ubezpie
czeniu w zakresie art. 1, pkt. 2, lit. b ) ;
2) uprawnienia przewidziane w pkt. 1) przy
sługują wszystkim pracownikom, którzy za
trudnieni są dłużej niż rok w tym samym związku samorządu terytorialnego, w jego przedsiębiorstwie lub zakładzie.
Art. fi-c. W przypadkach, gdy wymaga tego interes obrony Państwa, Minister Pracy i Opie
ki Społecznej w porozumieniu z Ministrem S p r a w W o j s k o w y c h i na warun
kach we wzajemnym porozumieniu ustalonych, może wyłączyć od obowiązku ubezpieczenia, określonego w art. 1, pkt. 1 i pkt. 2, lit. a)»
albo od obu powyższych rodzajów ubezpieczeń, pracowników poszczególnych zakładów wojsko
wych i poszczególnych podległych Ministerstwu S p r a w W o j s k o w y c h skomercjalizo
wanych przedsiębiorstw państwowych, jeżeli pracownicy ci będą mieli zapewnione świadcze
nia nie mniejsze i na warunkach nie gorszych od przewidzianych w ustawie niniejszej.
K o m p e te n c je M in is t r a S p ra w W o js k o w y c h p r z e ją ł M in is te r O b ro n y N a ro d o w e j.
Art. 8. (1) Obowiązek ubezpieczenia rozpo
czyna się z. dniem faktycznego rozpoczęcia pra
cy przez pracownika, a ustaje z dniem rozwią
zania stosunku pracy.
N r 14d P R A W O K A R N O - A D M IN IS T R A C Y J N E — CZĘŚĆ V 9
Z d .' 2 i 3 u s tę p u 1 uch ylo ne.
(2) Obowiązek ubezpieczenia chałupników, uczniów, terminatorów, wolontariuszów, krew
nych i powinowatych pracodawców, z w yją t
kiem małżonka, rozpoczyna się z dniem podję
cia zatrudnienia, a kończy się z dniem ustania zatrudnienia.
Art. 9. Ubezpieczenie w instytucjach, nie przewidzianych w ustawie niniejszej, na wy
padek choroby, macierzyństwa, niezdolności do zarobkowania, na starość i na wypadek śmierci nie zwalnia od obowiązku ubezpieczenia w myśl postanowień tej ustawy z zastrzeżeniami, wy
nikającymi z art. 5, 6, 6-b i 6-c.
Art. 17. (1) Ubezpieczenia, określone ustawą niniejszą oraz rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 listopada 1927 r.
0 ubezpieczeniu pracowników umysłowych, wy
konują:
1) Zakład Ubezpieczeń Społecznych, 2) Ubezpieczalnie Społeczne.
Art. 19. Właściwą pod względem terytorial
nym jest ubezpieczalnia społeczna, w której okręgu (art. 22) znajduje się miejsce zatrud
nienia ubezpieczonego (art. 20).
A rt. 19-a. (1) Pracodawcami w rozumieniu niniejszej ustawy są osoby fizyczne i prawne prawa prywatnego lub publicznego oraz wła
dze, urzędy i instytucje, zatrudniające praco
wników podlegających ubezpieczeniu według zasad niniejszej ustawy.
(2) Pracodawcami rolnymi są osoby, za
trudniające pracowników rolnych.
Art. 20. (1) Miejscem zatrudnienia w znacze
niu ustawy niniejszej jest stałe miejsce pracy ubezpieczonego (fabryka, warsztat, biuro, ma
gazyn, gospodarstwo wiejskie, domowe, urząd 1 t. p ),
(2) Stałe miejsce pracy pozostaje miejscem zatrudnienia nawet wtedy, gdy pracownik w nim czasowo nie pracuje, lecz na zlecenie pracodawcy wykonywa krótkotrwałe roboty poza stałym miejscem pracy.
(3) Miejscem zatrudnienia pracownika, któ
rego przedsiębiorstwo najmuje do robót w o- kręgach coraz to innych ubezpieczalni, jak np.
przedsiębiorstwo budowy dróg, kanałów, kolei, telegrąfów i t. p., jest siedziba lokalnego kiero
wnictwa robót.
(4) Miejscem zatrudnienia pracowników, któ
rzy nie mają stałego miejsca pracy (np. ma
rynarzy), jest siedziba kierownictwa przedsię
biorstwa lub jego oddziału, do którego praco
wnik został przydzielony.
(5) Za miejsce zatrudnienia osób, należą
cych do zespołów wędrownych, uważa się m iej
scowość, w której znajduje się siedziba władzy, Udzielającej koncesji.
(6) W wypadkach spornych przy określaniu miejsca zatrudnienia ubezpieczalnie społeczne powinny kierować się względami na interesy zarówno ubezpieczonych (możność udzielania świadczeń na miejscu zachorowania), ja k i sa
mej ubezpieczalni (łatwość ściągania składek od pracodawców, unikanie niedogodności, wy
nikających z częstej zmiany przynależności do ubezpieczalni i t. p.).
Art. 21. (1) Każdego przyjętego pracownika powinien pracodawca zgłosić do ubezpieczenia we właściwej ubezpieczalni społecznej.
(2) Zgłoszenie powinno być dokonane p i
semnie w ciągu siedmiu dni od daty przyjęcia pracownika, a jeżeli siedziba przedsiębiorstwa znajduje się w innej miejscowości, niż siedziba ubezpieczalni, w ciągu dziesięciu dni.
(3) Prawo dokonania zgłoszenia do ubezpie
czenia przysługuje również samym pracowni
kom.
(4) Szczegółowe przepisy, dotyczące sposobu dokonywania zgłoszeń i kontroli czynności pra
codawców, ustalają rozporządzenia M inistra Pracy i Opieki Społecznej.
(5) Minister Pracy i Opieki Społecznej może w drodze rozporządzeń ustalać obowiązek pra
codawców zgłaszania zmian wysokości i zarob
ków ubezpieczonych pracowników i zmian w stanie zatrudnienia.
(6) Minister Pracy i Opieki Społecznej w po
rozumieniu z Ministrem Rolnictwa i Reform Rolnych ustala w drodze rozporządzeń specjal
ne warunki i sposób dokonywania zgłoszeń w odniesieniu do pracowników rolnych, dla któ
rych składki zostaną zryczałtowane (art. 218, ust 2).
(7) Minister Pracy i Opieki Społecznej może w drodze rozporządzeń odrębnie unormować sposób dokonywania zgłoszeń oraz podstawę wymiaru i sposób obliczania lub ryczałtowania składki w odniesieniu do osób, podlegających ubezpieczeniu tylko w zakresie art. 1, pkt. 1) lub podlegających ubezpieczeniu tylko w zakre
sie art. 1, pkt. 2) lit. a) i nie objętych przepi
sem ust. (6) niniejszego artykułu.
P . ro z p o rz ą d z e n ia M in is t r a O pieki, S po łe czn e j: z d n ia 28 g r u d n ia 1933 r. o sposobie d o k o n y w a n ia zgłoszeń w z a k re s ie ubezpieczeń społecznych, u is z c z a n ia s k ła d e k i k o n t r o li c z y n n o ś c i p ra c o d a w c ó w (poz. 2 n in ie js z e g o z e s z y tu ), z d n ia 19 lip c a 1935 r. o sposobie d o k o n y w a n ia zgłosze ń i u is z c z a n ia s k ła d e k za p ra c o w n ik ó w , p o d le g a ją c y c h t y lk o u b ezp iecze niu od w y p a d k ó w w za
tr u d n ie n iu i c ho rób z a w o d o w y c h , z w y ją tk ie m p ra c o w n ik ó w ro ln y c h (poz. 3 n in ie js z e g o z e s z y tu ) i z d n ia 26 lip c a 1938 r. w s p ra w ie d o k o n y w a n ia zgłoszeń p rze z p ra c o d a w c ó w ro ln y c h , sposobu ry c z a łto w a n ia i u is z c z a n ia s k ła d e k za ubezpieczenie od w y p a d k ó w w z a tr u d n ie n iu i c ho rób z a w o d o w y c h o ra z o z a ja d a c h o b lic z a n ia ty c h s k ła d e k (po z. 4 n in ie js z e g o z e s z y tu ).
Art. 22. ust. (1). Okręgi i siedziby ubezpie
czalni społecznych ustala Minister Pracy i 0- pieki Społecznej w drodze rozporządzeń. Okręg
10 P R Z E P IS Y Z Z A K R E S U P R A W A A D M IN IS T R A C Y J N E G O N r 14d
ubezpieczalni obejmuje jeden lub więcej po
wiatów.
P. rozp . M in is tr a P ra c y i O p ie k i S połecznej z d n ia 29 k w ie tn ia 1947 r. w s p ra w ie u s ta la n ia o k rę g ó w i sie
dzib u b e zp ie cza ln i spo łe cznych (D z. U . R. P. N r . 38, poz. 187).
Art. 123-b. Pracodawcy rolni obowiązani są dostarczyć środków lokomocji dla przewozu chorych pracowników rolnych i członków ich rodzin do lekarza, szpitala, zakładu lecznicze
go i t. p., a w przypadkach niedostarczenia środków lokomocji zwrócić pracownikom rol
nym poniesione z tego powodu koszty.
Art. 155. Tygodniami składkowymi są te ty
godnie, za które zostały uiszczone składki ubez
pieczeniowe oraz tygodnie, za które ubezpie- czalnie społeczne składki wymierzyły.
Art. 198. (1) O każdym wypadku w zatrud
nieniu powinien pracodawca w ciągu pięciu dni od dnia wypadku, a w przypadkach przewi
dzianych w art. 137, ustęp 2 i 3, w ciągu dni pięciu od dnia zawiadomienia o wypadku przez poszkodowanego lub jego otoczenie donieść ubezpieczalni społecznej miejsca zatrudnienia ubezpieczonego, przesyłając doniesienie w czte
rech egzemplarzach; ubezpieczalnia zaś przesy
ła niezwłocznie po jednym egzemplarzu donie
sienia do powiatowej władzy administracji ogólnej lub urzędu górniczego i do obwodowe
go inspektora pracy.
(2) Jeżeli wypadek zdarzył się na statku pol
skim w czasie podróży, kapitan statku powinien uskutecznić doniesienie do najbliższej polskiej powiatowej władzy administracji ogólnej lub polskiej władzy konsularnej, która przeprowa
dzi dochodzenia doraźne Po powrocie do por
tu macierzystego kapitan statku powinien uskutecznić doniesienie do ubezpieczalni spo
łecznej portu oraz władzy powiatowej admini
stracji ogólnej i obwodowego inspektora pra
cy właściwych dla miejscowości portu. Powia
towa władza administracji ogólnej bądź wła
dza konsularna, która przeprowadziła docho
dzenie doraźne przesyła właściwej ubezpie
czalni społecznej protokół dochodzenia.
A r t . 137. (1 ). Z a w y p a d k i w z a tru d n ie n iu n a le ż y u w a ża ć w y p a d k i p r z y p ra c y , tu d z ie ż w y p a d k i p r z y d o m o w y c h lu b in n y c h z a ję cia ch , do k tó r y c h ubez
p ie c z o n y z o s ta ł u ż y ty p rze z pra co d a w cę lu b inną, osobę, k t ó r e j p o d le g a z p o w o d u swego z a tr u d n ie n ia .
(2 ) T o sam o d o ty c z y w y p a d k ó w p r z y prz e c h o w y w a n iu , czyszczeniu, n a p ra w ie i p rze no szeniu n a rz ę d z i p ra c y , ch o c ia ż b y d o s ta rc z o n y c h przez, za
tru d n io n e g o .
(3 ) Z a w y p a d k i w z a tru d n ie n iu u w a ża ć n a le ż y w re s z c ie w y p a d k i w dro dze do p ra c y i z p ra c y , a u osób z a tru d n io n y c h w p rz e d s ię b io rs tw a c h i z a k ła d a c h s łu ż ą c y c h do p rz e w o ż e n ia osób lu b rzeczy, ró w n ie ż w y p a d k i poza g ra n ic a m i R z e c z y p o s p o li
te j, je ż e li osoby te p rz e b y w a ją ta m w z w ią z k u z ru c h e m ś ro d k ó w p rz e w o z o w y c h .
Art. 199. Zakład Ubezpieczeń Społecznych ustali obowiązującą formę doniesienia wyma
ganego w myśl art. 198.
Art. 217. Ubezpieczalnie społeczne oraz Za
kład Ubezpieczeń Społecznych pobierają za oso
by ubezpieczone składki na pokrycie bieżących świadczeń i tworzenie funduszów rezerwowych, na pokrycie zobowiązań ubezpieczeniowych oraz funduszów specjalnych (art. 238), mają
cych na celu zabezpieczenie regularnego pokry
wania bieżących i przyszłych świadczeń z tytu łu ubezpieczenia unormowanego ustawą niniej
szą i rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypos
politej z dnia 24 listopada 1927 r. o ubezpie
czeniu pracowników umysłowych (Dz. U. R. P>
z 1927 r. Nr. 106, poz. 911) oraz na pokrycie wszelkich innych ustawowych względnie statu
towych wydatków, związanych z przeprowa
dzeniem tych ubezpieczeń przez ubezpieczalnie i Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz przewi
dzianych w art. 266 wydatków władz nadzor
czych.
Art. 218. (1) Terminy i sposób uiszczania oraz prostowania wysokości składek określają roz
porządzenia M inistra Pracy i Opieki Spo
łecznej.
1. P . rozp . po w o łan e pod a r t. 21.
2. P. d e k re t z d n ia 29 w rz e ś n ia 1945 r. o u iszcza n iu prze z p ra c o d a w c ó w c a ło ś c i s k ła d e k n a ubezpieczenia społeczne i n a F u n d u s z P ra c y (D z . U . R . P . N r 43, poz. 240).
3. P . usta w ę z d n ia 1 m a rc a 1949 r o z m ia n ie n ie k tó r y c h p rz e p is ó w o ub ezp iecze niach sp o łe czn ych (Dz- U R. P. N r . 18, poz. 109) i rozp . R a d y M in is tr ó w z d n ia 1 k w ie tn ia 1950 r. w s p ra w ie w y s o k o ś c i s k ła d e k na ubezpieczenie społeczne. (D z . U . R. P. N r 14, poz. 132),
Art. 227. (1) W razie, gdy pracodawcy obo
wiązani w myśl rozporządzeń przewidzianych w art. 218 do prowadzenia wykazów płac, ni®
prowadzą tych wykazów lub nie udostępniają ich przeglądania, ubezpieczalnia sprawdza za
robki ewentualnie wymierza składki za praco
wników u nich zatrudnionych na podstawie do
chodzeń, przeprowadzonych przez własne or
gana.
(2) Jeżeli stwierdzone zostanie bądź z włas
nej inicjatyw y ubezpieczalni, bądź na żądanie ubezpieczonego, że zarobek ubezpieczonego jest wyższy od podanego w zgłoszeniu pracodawcy»
ubezpieczalnia wymierza i ściąga z zastrzeże
niem przepisów art. 13 o najwyższej normie zarobku, niedopłaconą składkę odpowiadając$
różnicy zarobków, przy czym ponadto ubezpie
czalnia może bądź ściągnąć od pracodawcy do
datkową opłatę w wysokości nie przekraczaj §- cej kwoty niedopłaconej składki, bądź też wy
stąpić z wnioskiem o ukaranie pracodawcy w myśl części V I I I ustawy niniejszej.
Art. 228. (1) Od pracodawców, którzy nie zgłoszą osób, podlegających obowiązkowi ubez
pieczenia w terminie przewidzianym w a rt 21»
N r 14d P R A W O K A R N O -A D M IN IS T R A C Y J N E — CZĘŚĆ V 11 ust. 2, ubezpieczalnia ściąga składki za czas od
dnia powstania obowiązku ubezpieczenia.
(2) Jeżeli pracodawca przez czas dłuższy niż dwadzieścia sześć tygodni uchylał się od zgłoszenia i jeżeli przez to stało się niemożli
we dokładne ustalenie ilości zatrudnionych przez niego w ubiegłym okresie pracowników i wysokości ich zarobków w ciągu tego okre
su, ubezpieczalnia wymierza i ściąga skład
kę ustaloną na podstawie posiadanych da
nych za cały czas stwierdzonego zatrudnienia przez niego nie zgłoszonych osób, przy czym ponadto ubezpieczalnia może bądź ściągnąć od pracodawcy dodatkowo opłatę w wysokości nie przekraczającej kwoty ustalonej w myśl po
wyższego, bądź też wystąpić z wnioskiem o u- karanie pracodawcy w myśl części V I I I ustawy niniejszej.
Art. 269. Pracodawca, który w przepisanym terminie nie dopełni obowiązku zgłoszenia, przewidzianego niniejszą ustawą, rozporządze
niami, na jej podstawie wydanymi lub statuta
mi instytucji ubezpieczeń społecznych, podlega karze grzywny do 500 złotych. (25.000 zł)-
Art 270. Pracodawca, który w zgłoszeniach, listach płac lub wykazach, przepisanych ustawą niniejszą, rozporządzeniami, na jej podstawie wydanymi lub statutami instytucji ubezpieczeń społecznych, podaje nieprawdziwe dane lub udziela nieprawdziwych wyjaśnień, lub w ogó
le odmawia udzielania wyjaśnień wbrew obo
wiązującym przepisom, podlega karze grzywny do 3.000 złotych. (150.000 zł.).
Art. 272. Pracodawca, który w terminie, ozna
czonym w rozporządzeniu Ministra Pracy i O- pieki Społecznej fart. 218), nie wpłaci części składek, przypadających na zatrudnionych u niego pracowników, ponosi odpowiedzialność karną, przewidzianą w art. 58 prawa o wykro
czeniach, niezależnie od obowiązku uiszczenia potrąconych kwot wraz z przewidzianymi w art.
229 odsetkami zwłoki.
Art, 273. Pracodawca, który pod groźbą roz
wiązania Stosunku pracy, lub w inny sposób zmusza u siebie zatrudnionych pracowników do ukrywania swego stosunku pracy przed instytu
cjami ubezpieczeń społecznych, albo do udzie
lania im fałszywych danych co do należnego im zarobku lub przeciwdziała zwracaniu się tych pracowników do instytucji o należne im świadczenia, podlega karze aresztu do 3 mie
sięcy lub grzywny do 3.000 złotych. (150.000 zł.).
Art. 274. Pracodawca, który bez uzasadnio
nych powodów uniemożliwia lub utrudnia swym pracownikom przyjęcie lub wykonanie czynności członka organów ubezpieczalni, Za
kładu Ubezpieczeń Społecznych, podlega karze grzywny do 500 zł. (25.000 zł.),
Art. 275. Pracodawca, który dopuszcza się znaczenia dokumentów, związanych z wykony
waniem ubezpieczenia w myśl ustawy niniej
szej, w celu wyróżnienia pracownika w sposób dlań korzystny lub niekorzystny, podlega karze grzywny do 500 złotych. (25.000 zł.).
Art. 276. Pracodawca rolny, który odmawia dostarczenia środków lokomocji dla przewozu chorych pracowników rolnych lub członków ich rodzin (art. 123b) podlega, niezależnie od obo
wiązku zwrócenia pracownikom kosztów tej lokomocji, karze grzywny do 3000 złotych.
Art. 279. Pracownicy i otrzymujący świad
czenia, którzy w zgłoszeniach łub wykazach, przepisanych ustawą niniejszą, rozporządzenia
mi na jej podstawie wydanymi, albo statusami instytucji ubezpieczeń społecznych, podają świadomie nieprawdziwe dane lub wyjaśnienia celem uzyskania nieprzysługujących im praw do świadczeń, Podlegają karze grzywny do 100
złotych. , (5.000 zł.).
Art. 280. Kto w ciągu 3 Ińt został skazany trzy
krotnie za przestępstwa przewidziane w art.
269-276, 278, 279 na karę pieniężną, a przed upły
wem 5 lat od ostatniego skazania ponownie do
puszcza się jednego z tych przestępstw, podlega karze aresztu do miesiąca; jeżeli tym przestęp
stwem jest przestępstwo przewidzane w art.
273, podlega karze aresztu od 1 do 3 miesięcy- Art. 282. (1) Pracodawcą w rozumieniu art.
269-276 jest również kierownik zakładu prący, nie będący jego właścicielem-
(2) Oprócz pracodawcy ponoszą odpowiedzial
ność za wykroczenia osoby, które dopuściły się czynów przewidzanych w artykułach, wymie
nionych powyżej, będąc powołane do zawiady
wania interesami pracodawcy.
(3) Grzywna podlega zamianie na areszt za
stępczy Stosownie do art. 10 prawa o wykrocze
niach,
(4) Niezależnie od tego, właściciel, który nie jest kierownikiem zakładu pracy, ponosi odpo- wiedzalność za grzywny, wymierzone kiero
wnikowi lub osobom, przewidzianym w ust. 2, jeżeli grzywna nie została ściągnięta; odpowie
dzialność tę ponoszą również osoby prawne, bę
dące właścicielami zakładu. Gdy pracodawca nie jest zdolny do działań lub ma ograniczoną zdolność do działań prawnych, odpowiedzial
ność tę ponosi jego prawny zastępca.
Art. 283. Jeżeli czyn karalny, przewidziany w ustawie niniejszej, zagrożony jest przez inne ustawy karne cięższą karą, wówczas karę wy
mierzyć należy według tych ustaw.
Art. 284- (2) Do orzekania w sprawach o prze
stępstwa określone w art. 269-276 i 279, powo
łane są władze administracji ogólnej.
12 P R Z E P IS Y Z Z A K R E S U P R A W A A D M IN IS T R A C Y J N E G O N r 14d
Art. 285. Grzywny, orzeczone na zasadzie ustawy niniejszej przypadają na rzecz właści
wej ubezpieczalni społecznej.
Art. 286- Przestępstwa, przewidziane w części V I I I ustawy niniejszej, przedawniają się po upływie trzech lat od ich popełnienia, z wyjąt
kiem przestępstw, przewidzianych w art. 277, które przedawniają się po 6 miesiącach od dnia popełnienia.
2.
R O Z P O R Z Ą D Z E N I E M IN ISTRA O PIEK I SPOŁECZNEJ
z dnia 28 grudnia 1933 r.
0 sposobie dokonywania zgłoszeń w zakresie ubezpieczeń społecznych, uiszczlaniu składek
i kontroli czynności pracodawców.
(D z. U . R. P . z d n ia 31 g ru d n ia 1933 r. N r . 103, poz. 818).
Z m ia n y : ro z p . M in is t r a O p ie k i S połecznej z d n ia 31 s ty c z n ia Í9 3 8 r. (D z . U R . P . N r . 12, poz. 84).
Na podstawie art. 21 ust. 4 i 5, art. 218 ust. 1 1 art. 319 ust. 1 ustawy z dnia 28 marca 1933 r.
o ubezpieczeniu społecznym (Dz. U. R. P. N r 51, poz. 396) zarządzam co następuje:
§ 1. A rtykuły, przytoczone w rozporządzeniu niniejszym bez bliższego określenia, oznaczają artykuły ustawy z dnia 28 marca 1933 r o u- bezpieczeniu społecznym (Dz. U. R. P. N r 51,.
poz. 396), która w rozporządzeniu niniejszym oznaczona jest w skróceniu jako: „ustawa“ .
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia. 24 listopada 1927 r. o ubezpieczeniu pracowników umysłowych (Dz. U. R. P. N r 106, poz. 911) w brzmieniu zmienionym ustawą z dnia 22 marca 1933 r. (Dz. U. R. P. N r 27, poz. 229), oznacza się w skróceniu jako „roz
porządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej“ . Paragrafy, przytoczone w rozporządzeniu n i
niejszym bez bliższego określenia, oznaczają paragrafy rozporządzenia niniejszego.
§ 2. Za robotników w rozumieniu rozporzą
dzenia niniejszego uważa się osoby, podlega
jące obowiązkowi ubezpieczenia na zasadach ustawy, lub zwolnione od obowiązku ubezpie
czenia w myśl ustawy, jeżeli nie są objęte art. 3 lub 4 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospo
litej.
Za pracowników umysłowych w rozumieniu rozporządzenia niniejszego uważa się osoby, podlegające obowiązkowi ubezpieczenia, bądź na zasadach rozporządzenia Prezydenta Rze
czypospolitej, bądź na zasadach tegoż rozpo
rządzenia i ustawy, bądź tylko na zasadach ustawy, jeżeli czynności ich, uzasadniające obo
wiązek ubezpieczenia, objęte są art. 3 lub 4 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej.
Za pracowników w rozumieniu rozporządze
nia niniejszego uważa się robotników i praco
wników umysłowych, objętych ustępem 1 i 2 te
go paragrafu.
§ 3. Za pracodawcę w rozumieniu rozporzą
dzenia niniejszego uważa się osoby fizyczne lub prawne prawa prywatnego lub publicznego, za
trudniające pracowników.
Za pracodawcę uważa się również osoby, objęte art. 282 ust. 1.
§ 4. W stosunku do pracowników rolnych w rozumieniu ustawy rozporządzenie niniejsze ma zastosowanie wyłącznie do pracowników umysłowych i tylko w zakresie ubezpieczenia, określonego w art. 1 punkty 1— 4 rozporządze
nia Prezydenta Rzeczypospolitej.
§ 5. Pracodawcy obowiązani są pod odpowie
dzialnością, określona w art. 232 ustawy i art.
112 ust. 3 rozporządzenia Prezydenta Rzeczy
pospolitej, oraz . innymi skutkami prawnymi, przewidzianymi w ustawie, uczynić zadość wszystkim obowiązkom, określonym w rozpo
rządzeniu niniejszym, w sposób i w terminach, wskazanych w tym rozporządzeniu.
§ 6. Zgłoszeń, przewidzianych w rozporządze
niu niniejszym, należy dokonywać na przepi
sanych formularzach, wypełniając w sposób czytelny wszystkie rubryki formularzy.
Ubezpieczalnie społeczne powinny dostar
czać formularzy po cenach, ustalonych przez Izbę Ubezpieczeń Społecznych.
§ 7. Wszystkie zgłoszenia powinny być podpi
sane przez pracodawcę
Pracownik podpisuje w zakresie, wskazanym w formularzach, zgłoszenie o wstąpieniu do pracy (§§ 15 i 18 ust. 1) i zgłoszenie zwolnie
nia od ubezpieczenia (§§ 17 i 18 ust. 2).
Pracodawca jest obowiązany przedstawić pracownikowi powyższe zgłoszenie po całkowi
tym ich wypełnieniu przez siebie celem zapo
znania pracownika z treścią zgłoszenia.
§ 8. Wątpliwość łub zastrzeżenie co do obo
wiązku ubezpieczenia, jego zakresu albo słusz
ności ustalenia wysokości zarobku (wynagro
dzenia), podlegającego zaliczeniu do ubezpie
czenia, nie zwalnia osoby, obowiązanej do do
konania zgłoszenia, od wykonania ciążącego na niej obowiązku.
Pracodawcy i pracownikowi przysługuje pra
wo wyrażenia swoich zastrzeżeń na formularzu lub w osobnym oświadczeniu.
§ 9. Za osoby niepiśmienne lub nie mogące z powodu stanu zdrowia umieścić swego podpi
su podpisuje inna osoba, upoważnióna do tego przez osobę obowiązaną do podpisu, uwidocz
niając podpis zastępczy własnym podpisem, wskazaniem osoby, obowiązanej do podpisania zgłoszenia, i powołaniem się na upoważnienie.