A O T A G E O L O G I C A P O L O N I C A
Vol. XVI . 1966 No. 4
Przyczynek do znajomosci fauny
g6rnokredowej w przelomie srodkowej Wislg
~: :Rl1aIcaI 1DIiJnJi;eJaza, rmrwtilel'lakr6Uk!1e apifII.Y ~oi IlJie ma- ny('h do11YCIbczas w pr.zelomie 8rodlrowej Wisly. stanowi Gna cenne uzupellllieniie is~ wiiaocbuoscl 0 romli~il1 fanmy IW ty.m rejonje. Z~ dminiie-
n:ia~ me rmntie.nda·~, is; jed3'nie poIdbud~ :1Iaka1In~ .stm~, ~
przez W. PozaryskiegJG (J938).
~
W czasie bada.:n te!J.'IE!!IIDWYCh, p.rIOwadzon.yCh w laltach 19'5I!JI-196'3
mi~ WESol6.Wk4 a Sulej01wem w pr~e Srodkowej ·Wlsly, male-
zio.ne
zosta1y :trzy 'gatunki. 1aunistyc:zm.e 0 l:Jardlm du:iyim ,zna.czeni:ustra-
t~fiic:zmym. SI! ;1;0: lnoceramus lusatiae And, Inoceramus pachti .AJ1"k!h.
i Hauericeras pseudoganieni
ScthIlut.
Istotmy jestfalkt, io.Z fOTllDY te, znane z
isImyc:h
profdlaw kredy g6:r- nej, :nie 54 cytOWaIIle W p1'I8.C8.Ch dotyczltcych sbrat1grafH pnelromu srod'-kow~j WrWy, .gclzie - jU podaje R. Kc.ilgiel {1962) - ~puje mj-
~~j Jrornpletny, ~:przez
w.
p~~ (1008), prof':i'l u/tJwo-row kredy g6rnej me tylJro w lPo1sce, ale i
w
calej Europie.Zasadniczym celem nd!n:i.ejszeoj pracy jest podamie apis6w :malezio- nycl;!. farm, ikt6re. W UtenWu!rze polakiej t~h me posiatiaj4, jak r6wniei: ~edstalW!ieme ich na. tle istmdej,cej sbrtatygrafiri, ap:mcowa.nej przez W. IPoZaorysk:iego {1938).
lnoceram,.W8 lusatiae .AJnd.ert (pI. I, fig. 1)
1911. lnoceramus luBaltiae AInJdJart. - AIndle:r!t H., ss. 54, tab. VUI,
.r.g.3-5.
1929. lnoceram~ p~~ ~Q.'l:l~. -,- 'H~ F., So .7, ~. 'Ill, fig. 14 -17.
520 ZYQMUNT K.UB1.ENDA
1934. 11iocera.mu.s IU8atiae AJndJart. - Alndlert H., s. 126, rys. 14,18i b; tab.
VII, fig. la, Ib, 2, 3.
Dwa ok.azy (IW tym jeden ik;ompletny) w.ystlWuj~ w IbiIalych opo- kach z jasnosmrymi. Oraz czannymi krmmiemriaanj. Ok:Jaey ~e7Jiano w Wesol6w'ce pan.iZej zabudow:aiJ. wsi, IW odskmir:clu wykKmany!ml IlIa ~boczu.
Wisly w :ni.~elIkdm: wci~U, erozyjnym., kt6rego ujScie z'biega, ~ z ,po- cZlltkdem
waru
przeciw1powoom~o. WysojkKEC OOsloniQCia; ponadta-
T,as IIl.8dzalewowy Wis}y ~ 25 1In. 0dIp0wi!ada to 'IlIajwy:tsze:m'U ~.
J!oWi, 1CZY''lli ipOZiomowi. "e" (z lnoceramus schloenbachi), ktary zoetia1: ilia.
tym terendJe wydzierony przez W. ~ego (1938).
,
W~ary skorupy w mm
Dhtgo~-D Wysokogc-W KIlt szczytowy . StosimekW:D
41 41 ilO° 1,0
O,pisyMme okaIzy Slit
fO!l'!IIlllmJi
pQkartynrl. Posiadadll wyramie mOo- :krEtglane J:wncantryczne !ale pr.zyrroetowe oraz mi~y nimi. bieg:rutceobr~ pr.zy1'OSIioowe, na ikf;.(:xryeh baxdm sbabo Z82!Iiacza.j~ ~lin'ie pro-
mie:niste.N~ samych w:ier7JClholka:ch fal przyrostowych walk jest· juZ'
li'll'ii promien:istych. Opisywane. o'klazy odJpow:ierlajll formam Cytowanym w synanimice 1.
W~pow.aIll~e. - W .1nllronie g6rny.rn·(ze Scaphites geinitzi) IW' Lii·' nebtJr-gu l{Heintz 1928)'. W ~e .gOO:nYllll (z· lnocera1nU8 schloen.bachi) w Niemcmch (Anide!rt 1934).
Inocera1n'ILSpClchti Axtk!hiaIngueISky (pI. I, ~.~) .
1916.' 1noceram.!A!· ca~e8su1bs.. PQChti AlrklOOlnguelSky. - Alrkhsln-
. .guelsky' A. D., 8.504, iflalb. iNl,
£ii. 2'-:4: . .
1;92'9. lnoceramus pachoti .A!J.ikllm~lSky. --!Heme F., So 00, mh. VII, fig.' 38,'39; ;tab. VIU, f.Jg. 4(}.--4!2.
Jeden okaz Imm:ple.tm.y poobodzi. z ~j opoki z popielatymi.
czertami .(opoka mw&exa
Iba!r!ck.o
Ijdne' ~ . gIaukonitu). Ok.az male- :ziono IW' Weso1:6wee w ods):~'Ii' ~ym :IlIa zboczu, 'W.isly, rw 00-leg.oki .l90m n'S: pofudInde od koty 180. \WysolroSc odslo.ni~ poal'ad
taratS
riadza:lewowy Wdsly wynosi 15 m. Qd,pawdada ,to najnii3zernusant.a:nowi, czyld poziamawi "e" {z Gonioteuthis westfalica gTt,I,nulata), /ktOry na tym
-tereme
zosbal wyd7Ji.e1any,przez
W. ,~ego (1938). 'Wymiary skorupy w mm
_-D
Wywko06wj KIlt
szczytowy Stosunek W:D99 56 65° 0,6
Jest :to fmIma slabo wyputkla, przy czymwypuldo6l: slrorupy jest
wi~1mm 'W pa.rtid: szczytowej. Szczyt skOll'llllPY ~a:cznie ~cza,
brzeg mmilrowy, !kt6xy jest p1'I06ty i dfugi. Prawie od samego BZCZytu skor.upy; ·bie.gn.ie bru7.da. promiendsta, ikf6ra
w
Imi~ odd.aJanda si~ od szczyru ~rupy odchyla ~~ odbrzeguJ ~go do c~ ,ceIlI1;riaJ-D.€j 'slrorupy. W ll"ieZbie sIrorupy' do:nm'Uj~lroncentrycm'le pasy ~
s1mve I d
n
~u. P!rrzJebiJeg ~ pr~ lOIr!a'z 'idh W.e1lk!OSC jest baTdu> :n:iereguJ.a!ma. Spo:r3.dyczne, $le rimo to ltatwo dJost:rzega:lne ~pOjedy:ncz.e .zebra opoprZ€lC'ZIl~ ktt6re bairdzi.ej ~podabniajll Bi~ do Zlll'ar-
szcz~ tItiZ do reguLa:rn~h zeiber. Opjsam.oy okaiz odopowiada. ·fonnom ,cyto-
wa,nym ~ synmrlmioe.
~. - W ~'tXmfue dkbliiC: !PEmrzy (Aa!khSIDgUelSkly; '191£).
W emsreI".'lle g6mym (z Inoceramus' cordiformis) wo: LiinebUlrgu (lHeiJntz 1926). Z lnoceramwsundulatoplicatus i I. cordiformis W' Do!r:1m'UlIldzie
(Hetne 1929). W san:tonie dO~ym (z lnoceramus can:Us80ides) d. ~
pozlOmacil
s8In:1xmu IgQmego(z
Gon:iOteuthis granulata) rw Polsce (CieSlhl- nski 1960).W S8lIlIIxmie (z lnoc~ramU8 ~rdis80ideS) w p6moono..zac!Md- riich Niamczeoh o(Se!i.tz· i96J1). W 'Swnrtcmie dol~ (7. lnoceromus cardia- 8Oides) WPQ1.sce
(I.PorLaIryski 1~, .1962).HauericeTas pseudoga1'de~ SChliiter {opl.l, fig. 3)
1872. 4mmonites p$eudo-Ga,'rd~ Sc1hliitler." - , Sob:liiber. C.,
a.
~, tab.:KW,:
tffiIg. 3---i6. ' . , . ' . ' ,
1906. Hauerice?'YJ;B pseudo-liamem ~lU'bar sp. - Muller
u.
& WollIe- mIaInIrJ A., H, So 14, ibaib.rv,
fig. 1-4; ta:b.v:m:,
,fig. 3. .'195>1.. 1!:aueri.ceros iCf. pseuil~e.ri.i Sc~ii1Jero.-, rMriOhlSljlov N. P;. s. 81.
tab. XII, fig. 50;
522 ZyGtMUNT x.tJlU&NDA
i959. Hauericeras pseudogarde7z.i SdhIlutar. - Najdin D. IP., s. 189, 1la/b.
XIV, fiJg. 3.
Jeden dobrze .zacllowoany okaz :poohQdzi z ~6ltej apoiki z popie- latymi
czertamt
Oka:z znaleziano W 'Wesol6woew
odsbni~'Il wyk<ma-nym iIl/a zboczu, Wisly, w odle.gl1oSci 100 m IJ.lla ~e 'Od ilroty 180
1 15 metrow 'pawylZej taxasu: allIldzalewofWleglO WdEfly. Odpow:iada to "Srod- Irowemu SaJIlibOlrlO!Wli, CIZ)71ld. silropowej paII.'!tii ~ "If" (IZ Inoceramus
pmniformis) . i ~ paIl'!tIhi'~
,g'
(z" Gonioteuthis gramiLata ii lnoceramua patootensis), IkIbclre lOa.tyro IteIrenite ~ rwydzJi€lOOme przezW. Poz~ (19381). . . .
Wymiary oikazu, wedlug WZOl"U: G. J. Krymgolca (1961), przedsta- wiaj!l si~ nastli'Pl1j~oo:
S - 8rednica okazu = 77.mm
P - Srednioca PE3)ka = 20 mm.
W - ·wysoiro§c iOSta tniego sk.r~tu = 37 mm
G - gruboAc O6'Ila1mJego . skr~tu = 9 mm
stosunek Aredni-cy ok,ll'Zu - S do 9rednicy Pl:pka - P = 3,111
()pisywana foxma jest siJJnde inwol'llifma. Kaidy zw6j obejmuje dro- 10 2/3 :poJn".zedniego zwoju. Rlwi~lmd:a 06r6dk:i. jest zupehn:ie g~.
Lmie przegrodowe B~bart:lzo slabo Zla'ZIll8iCzoo.e. Opisyw.a.ny okaz jest ,baT- dzo clenk:i i ,prawie plaskJi.
Na
zewru:trmej stronie 06taWego ~tu: wy- stQPuje cm:ra/k!terystyCZ'ny, 'bairdm cieniki :j; ostry gt7J'biecik (kiJ) szero- koSOi: 2 mm. Og6lnym wy.gl~dem Z9WIIl~ym oraz wskamiklami takso-~miczn'YfIld, opisywana: farma. iIllie rOZn~ si~ od. ':fioo:m cytow.aJl1ych
w
sy- nommke. Ze WZ€1~'U, na bralt rzeZiby oraz niewielltie rozmiaJry naIleiy uwaUc jll za :farm~ m1:0d00ian~.W~pawanie. - W ikampaa:l.ie do1Dym z SubmQ'l'toniceras delava-
TEm8e ~ulJler & SdheIndk a,9416). W kaImpaIaile ~ ~ i l{1u.~by
Brew-a (!MichajlOlV 1~51~. W nd'Zszych
pimoma,ch
ikam'PBJnU dioLne!90 '(z Pla- centiceT(ls bidorsatum) w zacbodJJ::l!i.ej ~ p6moon~iej Europie (Je- letzky 1958). W kBmpame dolnym p6hl~ KaukIazu, !Krymu ip6.moc;-
nydh Nilermec (:Na;jdJin 1'959). W ikJampaInie doIIInym (!Z Placenti~ bidor- satum) IW. EWI8J1dzJie (SeLtz 1961).
Fauna znaleziooa
:ra.zem
~ Hauenceras pseudogardeni Schlii1:erKaniECmoSC poda:nda kr61ild.ego otpisu fauny ~cej amo-
ndrtowi
Hauericera$ pseudorp;t.rden.~ Sclhl'Q:ter wyniJka. 2; ~h '1JaSaId:n:iczY!C'h powod6w:Po pi~, kii!dy L. Rri~l. jak ~je O.
Sfrlotz
(1001), ~w WestfaUi Gonioteuthis granulata (!Bl.) i Inoceromus pin.nijo'1"ln4$
wm.
'FlBZYCZYNmK DO ZlNAJaMOSCI· FAUNY GORNO.K:REDOWEJ NAP W~I\ 523
rarern z Hauericeras pseudogardeniSchliit., pOdej.rze'Wano, dz byro to sztucmle .nagromadzenie tych farm. Tymczasem
w
'WesoJ:6wcew12'.ej
rwy-m[eruiJoIne :fuIrmy
mIEi!leziJolnie
i7J0sbaRy il'Qwtn.iei; il".al7Jettn: d. i1lo ~ dbdla'tikJuJ 2 I no·ceramus ca-rdissoides Goldf. ;i. Acti7l.OOO77UlOl! verus veTtJ.8' Mill.
Po dru:gie, podczas Igdy J. A. JeIetzky (1'958) dopuszcza moZltwoBc
W1Sp61~walJli!a Hauericeras pseudagardeni SClblut. z lnoceramuS' car- dissoides Goldf. i Gonioteuthis granulata I(B!.), to O. Seitz (1961) lW'yTaz-
.me
!l'IoiZ!granicza. Hauerice1UJS pseudogardem SchliLt. od lnoceramtLS cardis- soides Gd1Idf. W scheo:n:aJCIie stmty~a:ficznytm. O. Sei1lm (1961) InoceramtLS cardissoides GoLdf. wyst~p'Uje w sa.ntanie ddInym, a Hauericeras pseudo- gardeni Schlut. w kJaJmJpanie oolnym.!Po trzeci.e, W. ~ (1948) 'lllW'aZa, jll; stTIaty;grta.fia kredy Ig6r- .
nej ~ j~ s2JcrlJeg5l1owego IO~ ~
w:
~..eamonit6w, :k;t6re Bll'bwdoo :nJieliczne i z telglO wzgl~'U .00 opr.aoow8/De.
Rowniez M. GignouX (1956) podaj'e, iZ amQIl·m:y 'W stmonie wy~jll
nieslychaillie rzadaro, a 'F. Sc'hmidt, jlak cy'1Iuje O. Seitz .(1961), podIk:roe£a, iz poow:i.nny one Ibye jeszcze szczegolmVlO oproooowa;ne, jeZeIi datychczaso- wy .poidztaJ: kredy .g6r:nej ma. byc udoskxmaIanoy m ich poc1sba.w1e.
W
tej sytU8!cji pbd.and.eopLS6w
foam znailezLonych !l".azem z Haueri- ccras pseudogardeni 'SdhI1iit. j~w
.pehl!D ~e. Wedrug sdhIemIaot6.w stratygraficznych W. !PoZaTySkiefgO (1'960, '19621), farmy, ma1Jezione ;ra~zero z H. pseudogarcIen.i ScthJiiot. ·ws1m7iu.jll, oj,Z. 2'J08tal on znalezi<my !I1a .g:ra- nicy sano.t<mu dol:nego (Inoceramus caTdissoides) 'z san.tonem g6mym {Gonioteu1ihis granulata). Odpowiada to
row.D:iez
lolkaiLnej sl:raty,groa·fii w ,prz-elomie Srodikowej Wisly, 'gdzie ---·we!dhlg IW. PoZarysk!iJego 1(1936)-InoceT'amus pinnifo~s Wdillh ~~je lW ~. ~ ~.
w
tym 1tkiad2lie Actinocamare veru.s veTtJ.s Mil!., ~J~-
wedlUlgw.
Pataryskiego '(1900, 1962~ - w calym iSaJIltanie, jest fo:rm~ maJ:1gIDeso;- w4, kt6ra potwi~ tylko· santoDskii: clhwaikiter osad6w,w
~ ma- leziono Haueric·eras pseuclogardeni SChliit •. Inoceramus cardis8lOides Goldf.uss (pI." lI, :fiiog. 1)
1340. lnoceramu,$ cardissoides GoIIClifmgs. - Goldfuss A., s. 112, talb.
ex,
f:i,g. .2.1, ,b.
1898. Irwceramus camis;roides GoJrlfuss. - Miiller G. I., So 44, fig. 11.
191'2. lnoceramtLS camissoide8 Goldfuss. - WoodS H., ll, s. 300, fig.
~. .
1929. InoceramUs ·cardissoides GoldifuBs. - Hiei:neF., s. 67, tab.· VII, '{ig. . 3'7; 1laob. VIII,.foLg. 43.
Trzy Prawd~ lklornplef;;ne akaZy,··slrubo·wypUllde. Przy
brz*
za(mRro-owym ,pnaWi.e od
sam..
szczyru .m·znacm s!.~ umm
!W'yIl"aZna lbru:zda pro.-8
W~iJe.
-
Z Actinoca.ma.x quadratus w Anglii (Woods 1912).W
senklIrlliJe gmn.u~ (Cl! Inoceramti's steenstTUpiI) W. ~(Hemtrz; 1926). Z Inoceramus caniissoides w Daltehl '(Heine ,19'J9).
W:
S8IDl-'IxmIie
tz
Actin<><.Umax ve7'US veru.s)w
pl'I~' ~j' 'W!isly (lPorm.- :rySk!i 1938, 1t91J6). W ~te (z I~CeramU8 patootensi8-) Wo ~ (~ & SiannS~ 1.915,2:). W g(xrtn/y'ch po.ziomiaohsatn.'boIIl!W
diotl- nego (z InoceN7JW8 wbcaroi880ides) i do1loydl ~SB!p.'txm!u: gar..
negklI~:Z Gonioteuthis granulata) rw Polsce '(OteSlffisk!il 1900). '
Gonioteuthis g1'anttlata (BlaimvUle) (pI. I, fig. 41)
1876-77. Aotinocam~ cl. gronulattJ.8 BlJam'V. - Schliiter C., H, s. 198, ltaib. UV, fig. ~16~
1906. Actinocama.1: granulatus iBlaJimnirlle em. Schlilte!r. - Snrole6ski. J., I, s. 700, t,a·h. ~, fig. 10, 11. ,
1906. Acti'J'lOiOOma.x granulatus Bliadm:vdLle sp; - MuLler G.' & Wollemla!nln.
A., R, 6. 2:2', tab. XI, tfiig. 1--3, 4-l6. , , 1952. Gcm~oteuth~ granulata (Bla.invi11!e).- Najdm D.
P.,
So 70, :rys., 22,2'00>; t81h. U, fWg. 3; :tah. Ill, fig. 1-4, ,:fJ.-,8; tab. WI, fig. 1. ' 1962; Gcmioteu.this gra1/.~ata.l(B~rviUe). ~ !KicxQgie~ !R., 8.108, rta'b. XX,
fig. 1()--'13; Mb. XXI, fig. 1--3.
W~ ~ydh rostrow w mm: 2
.
Srednica przeJcroj6w Dlupc ~bQk~, "., Stosunek, ''. ~ alWC()lamcj ~~j
rOStrum pscudoalwcoli grzbiet.-
I
grzbiet.-1 brzuszna boczoa, brzuszna. boc:zna
R A R:A ' " g-b b-b ' G-B ' B-B
46,0' 7,0 7,0 6,2 ' 6,2 10,0 10,0
41,0 7,0 ' 6,0 6,5 6,0 6,4 ,6,5
52,0 7,0 7,4 8,0 ,7,0' '8,0 8,0
43,S 7,0 6,2 6,0 ' 5,5' 6,0 6,0
~taUy rostiL'6w fill cy'1iJndryczne, zalroDcmne .muikronem. p~
alweola ~
OIW{iILna.
z' lek!ko '2laZml!l!CZOnymi Sladami Jqt6W. Gl~c' jej wynosi :Od 1/6 do 1/7,4 dfu~ rQBtrum. TylkJo dwaoikU
Yl mad~ mdbo-' waDt} szczeHn~, ,~.' iPoWiel'lzchinda:roStrow
jest ~ z liemy-'526
mi, slabo ~Ww.amrymL hrwJdami podlumymi. -Przeikroje -·hrzusZIlIQ- .,g·rz'~etowe przy pgeucloalweoli ~ wd~kisze od przeikroj6w bocznych. Opi- sy:W!8lIle oika'zy me
roz.:n:hi
~ od fo:rm. cy!bQwIalnydh. W sy'IllOlnimice.- ;W~e. - W !k:recb:i!e grattllU[atowej ~z Actinocamax verus- verus -i PachydisC'Us. duZmensis) ·w
!Boo!raree
k.do Krakowa: 'CSmoleDsk.i 1906}.W santonie (z Inoceramus patootensis) W przelomie SrodkOlW'ej W'i- sly (PiOZaryBki 193-8).rw
wyt.szyclJ. poziOOlJa.C'h saDlron.U (z InQcenimu8 pa- tootensis) XIia WyZytnieLubelskiej ,(PoilalrySki 1'956). ,W saillwn:i:e (z Actino-- ca'm.aX ve'1"U8 dnestrensis) i doJ.ny,m. lmiInpa:nie (.z Gonioteuthis granula- ta-quadrata) na 'Uk:raii.nie (lNlajdin 1900:). W ISantonie ,g6T!n.'YID ,(z Inocera- -mm patootensis) rw' ~olsce _ (lPOOaryski. 1~0, 1962). W santoirtJie .gomyni i :najlIliZszym kaanrpanie (z I"TIJJceramus patootensis) rw IJ?ollsce ((Ci'e;9)dDs1ci 1960). W sant1x:mie g6.nn.ym i cz~owo Srodarowym (z Actinocamax verus dnestrensis) W przelomie S:Ndlrowej WdSly (Kongiel 1962).Actinoca.~ verus verus Miller (pI. I, fig. 6)
187:~77. Actinoca~ verus Mille!r. - So'hUiiter C., TI, s. 195, 1lab. HlI, fig. 9-12, 1D.OIll. fig. 13; 14. .
19Q6.Actinacamax ve'1"U8 Miller. - Mull~ G. & Wollenmtn:n A.,
n,
is. 25, ta'b. XI, fig. 12--.18.1906. Actinoca.~ VertL8 Miller. -'- SaDoleil.Slci J., lI, 8. 719_, tab.' XXVI, fig. 1-6.
1952. Actinoca1'na.l: verus Mi11.er. - Najdilll D. IP., s. 63, tab. I, fig. 7,. 8.
1959. Acti1lDcam~ ve:rUs Miller. - Na.jdm D. P., 8. 200', tab. XIIlX, £i.g.
all.
b, 128, h.1962. ActmOC'amax ve7'!U veT'I.W Miller. - Koogied R.~ s. 112.
Srednica przekroj6w
pny alweoli pny ~ci najgrubszej
OIugosc Wysokosc rostrum
rostrum wyrostka
zachowana alweolarncgo grzbiet.-
boczna grzbiet.- boczna
brzusma brzuszna
33,0 3,0 3,7 3,5 4,5 4,5
37,0 3,0 4,3 4,2 5,0 5,0
35,5 2,0 4,0 3,2 5,2 5,2·
26,5 3,1 4,0 3,5 4,1 4,0
33,0 2,5 3,5 3,3 4,3 4,1
31,0 2,0 3,5 3,2 4,1 4,0
l'IRZYCZY.N'EK DO ZNAJ'OMiOSCI i8'AUNYGORN;OK:REDOWEJ iNAD WJ,SL.\ 512'7
Rostra· opisywanych o1(,az6w zaand.ast 8lweold posiadajll:l storiJko,wate (u podstawy dkirll-gre) wyros1lki. .alweolm'one. Od ISZCzytU kamego wy:ros1;ka alweolamEfgo !J.'O:lJoood:zi. JSi.~ promieniSci:e
6
zebere:k (na pI. !I, fiJg. 5 Sl:J:ope slabo ·widocme). Og6lny!kszWt w,szystlk:i.ch rostr6w jest cylindb:yJcz- ny z maksymalnym :zgru'bi.eniem w odlegl<J6ci. 2/3 od wyrostika alweo.'J.sx- n:ego. Zakonozeni.e rostrow jest ostre, ,przy czym sam ostry ilrondec
me
zawsze s~ :zakID.owu:je. Przek::r6j gr7JebietoW'<>-'br2JU$2m!Y jest 'Z regu~y .~k
szyod przeikroj'U: 'bocznego. Op~e lOk'atzy me :r'6Zni~ mE: od form: cy-
tOWJaJIliych w synOD:'liim:ice. .
Wyst~poW'.8iIlie. -
'W
gOrnej cz~ci "maTgli emszeru" i carej Ikired'zie granuJ.atowej W' Bicmaroe koIo K:ralrow;a' (SmolleDslti .1906). W salIlItO!ll!ie (z Gonioteuthis granulata, 1noceram'U8 pinniformis, 1. patootensis)w
prz.e-lomie. SrodrlrolWej WlJsly (PoZarysld 1938).· W. koni.aJku (z Gonioteuthis westfalica) !i saIll!00/n!ile (z Actinocamax 'VentS: dnestr~nsis) !Ilia UlkraJinie (Najdiin ,1915'2). 'W sanrtolnie (z 1nocera1nus pinniformis, Goniotewthis gm- nulata),na Wyriycie LubeJ.s1clJe{ (PoZaa-yskli 1956). W santonie na Krymie (Najdin 1'959). W ·wyZszy:c'h po~iamach saiIlItonu do];n.oego (z 1noceramus pinniformis) w santollllie g<Xr!nYm i niJZszych poziomalCh iklampanu dJolnego (z Gonioteuthis granulata) w Po1soe I(Cieeliilski 1960). W sallltOlnde (z Go-·
nioteuthis weBtfalica granulata, Actinocamax 'Vents dnestrensis) w prze- lomie SooIdIlro.wej ;Wdsty (~ 1962).
ZaJklad. Getologii Untwersytetu M. Kopernika
To run, W. ~ 30/32
Torun, 'ID 1.~ 1965 r.
LlITERATU'RA CYroWA'NA
A"NDERT H. !l9Ll. 'Di,e Inooeramen des Kreihitz-Zi,tf;auer Saru:1steingebil'1geB. - . F~. ~tver. rL Feier seines. 5() ,j~br. Bets1;ehmB'. E'bensIbadllSa.
- J..9314.. Die lKreideabla,getr'UllgeD zwischlen !ElPbe. und Jeschken. 1Bd. 2. - Albh.
IPreUSiS. Geo1.. L.-.A., !H. 'J..5i9. BerIl.iJn •
.A:RXHAiNG'UEJ:.SKY A. D. 119'lfi. Les MoUusques C~1la,ce superieur· du: Tou-rJrestan.
IAvraison premi~re. IPetersbu1'g. .
CIESIJ~ S. 1960. Bie&tmty.g:rafia i zaeiEl'g form pro2lewodinich g6rnej kTedy , JWI lb1sice i(B~ end extent of .ilndex :5CJr'lIl1S of 1fue Upper Creta-
ceous in Pdland,). - iKwarotaJm.i.k Gedl., t. 4, z, 2. 'Warszawa. . . GlGiNOUX M. 119516. Geologi;a stra·tygra,fiezna. Wyda'W1l. Geol. Wa,r&zawa.
GOIJIXFUISS A. 1840. lPetrefac:tai GerDlIaniae, !Ill'.2. !DiiSS!eldorf.
HEI'NlE iF. 19.29. Die :Dnooeramen des MittelweBltfliHBchenEmsdhers lJlld .unteren IUllItersenoIlB. - Aibh. Preus;s. IGeol. L."1A., N.F., H. lJ1O. Berlin.
HEIlNtt'Z 'R. ,1928. 'DaIs Tnoceramen-<FIrofi.l der Oberelll Kreide iLiineburgs mit An-
128
ff.Jhnmg der IheuenFornilein tmd·
deren
lKermzeichnung.r. -
Job. iNiede-r-sAc-llB. Goo1. Ver., :11. Hammover •
.lEI1ET2XY J . .Al. .1, • • IDle jUngere Oberkrekle 'CIOberoon1ac bis Mam1cht? SOd-
. westde~ ,und fhrVergJeich imt del." NOM~ und We&teuropas.!l'. - . lBeiheft 35 rllUIIl GeOl. Jber. ~.
KONGI'EL !R. !19D. On belemmtes
mm
Masstrlodb.:ti.an, CampaID8J!l and Santon.llan eed'i.meIrits dn ,the iMlddle VdBtutLa WLRey (Central PolaDd). - iJ:l'race lMuzeum Ziemi, .nr '5. WQrazawa.KRYMGOILC G. J. '1S6l:~ Amonaity niZne- i .&rednie.)I1ro!ilkkh ot)o.itenij sevemogo KalVkIa!za:. [.eojn;gred.
KSI~ M. & SAtM!SON1QIW,llOZ J. 1952. Za.rya geol.ogi.i Polsld. PaD&tw.
iWydoa:wn. NoaIIlk. ,WlUfta,wa. .
MICHA.i.JU)V' N. iP; 1951, Verclm.emerovye amjOIIlity jup evropejskloj l:aiSoti
ssaa
i icll rma&mle dla rlJOniIliIrioj s.tratigraf'ii'. - Trudy Geol. 'lInB:t. Akiid. iN8IUk ISSSR, V',yp. :mDt, ;gool. BI!Irla~ InIr 510, '~a.
MlTtm1Ai iF. 1957. M~ i llciet'llllIti 'badal'i ~am6w (The IIllIethodIs aJnd ~ in examiInatimrs.of :inocentmus). - ,Prace LnBt. Naf-t., se·r, :A!, m- m. 'K.altow1oe.
l\iOI1LER IQ. 11198. Die IMIdlltl8kenfa:tmla des Unterlle.'lllOOlS 'ViQD. BraUlllSChWlei!g und . Ilsede.
r. -
!A.bh. ~ Gedl. L.~A .• N.F:, B. 25. Berlin. .MO'LI.1I!m G. & .~ A.' -l006. ~ Molluskenfauna des IUnterBea:lOnB VOIn
Braw:J.schwe'1g UildXlaede. E. - ' Ibidem,H. 47 .
. M'01.4.ER IS. W. & SCHENICK H. G. 1'94i6. Geologfa, tedlm!Ib i metodilka georogI;I:es- kich ~atbot v2JwbeZin'Y.c:h s:tranach. Standart melovoj sd&temy. - 1S1iorn;
~efe!rat., vyp. il. /GQsIge.oil:izdat •. /Leningrad, .
:NAJlDlIN D. P. 10952. Verclm~elovye be!lemnity zapadnoj UkJra.f:ny. - Ttr·udy Mosk.
'Geol. !Raw. 1llIuIt. Im. Ord!olO.iaddrzIe, t. 'Z1. Mo&kva.
- 'W5I9. AJttlas vel'dhDeme1OvOj fa'lllD.Y BeVemego KarirJmza il KirymIEI.. Gosbopte- clli'7Jdat. Mosikva.
pQ2AlRYSK1i 'W. 1W38. strat;yg'raim-a senonu w pr.zJellomde Wh9ly md~ !Rachowem i lPWaw.aml {SeoanIsatrat:ig:mplrie im DuIrobbrueh der Weiobsel 21Wischen lRach6w UIDd Pulawy im MittelPGlen). - 'Biul. P.ID.G. (Bulll. Serv. Geo1:. !Pol.)
6. Waonsza:wa •
. ,1'948. JU1'a i kreda mi~ Radoon~~. Za'W'icho&tem i Xramfld.em (Jl\Il'UIIic 8JIlJd Oreta'COOUB !between Radom. Zawdobmt and Kramik). - ·llbldem, 416.
11956. IGeoII.oJi,a regi(Xlloldna lPOlskIi. . T. II R-egion LubelBld. 1Pol:. 'DOIW. Geol.
!Krrak0w'.
11960. ZaTy.S Bt1"a!tygmfli
i
pa1eogeogradlii Ikredy :na Nitu Pdlski.m (An outldlle of ;st.ra,tigraphy. rand ~geography or the Cretareou,s' in thelBolish iLofwo.:-laod). -Pr8ce 1.G. i('Tharv. InBt. GediIPoL), t. 30, cz. .2. Wa1lSZalWa.
~ At1atS geolk)giezny IPIQlski 1 :3000000. Kreda, nr lG(Geo~-ca:l AltllaB of
~. Cretaceous' - lascieIe nO).
Jilst.
Gee)}. 'WarSZlli\&a. . SCBlL~ c.· lm'l. IDle CepbaJ.opoden del' ~ deU4schen 'Kreide. T. r. ,-~aJaeontographica, .Bd. 21. !Oasse'l.
.- !lU'7llJ---,18'n'. ~ der I()jbeInm, der~ ~. 'T. J!I"' -11Ibfdem, Bd. 24~
SEITZ 0. l!961. Die Inooeroamen. des Saal,of;loo VIQn NrudWleStdeutschl)fand. T. '1. - Beih.
IGeoi~ Jib., H.' 46. iBlamlmrer.
S~ J. 11!f06~ Du UnterseIlOll :vOll' Bon;Ilrka. r.· Cepb,alopOden . und lJib.ocem-
men. - Buill. Alcad. N. Sc'i. Lettr. Cra:ooiv.1e'. &-a;k:6w.
WOCIDS H.· 'lilUrl. A !IIlOnOgraph of the ·LameloJ.i'1mllmfu,'ia'taof . England. T.· .lI~.
iPalean.t. Soc. .Lond<m_ ':LondolI..
CONTRIBUTION TO. THE KNOWLEDGE OF THE tmPER CRETACEOUS FAUNA IN 'lBE GAP OF CBNT&AL VlSTULA
(Summary)
ABS'l'BACT: A ISlrori ~tloii ill given of UWleor cretaceous toBsU.s so ifar. not .1'EQ?orted from the P1l of the Central VI$ula. It cants·1ns d«Ita tnJrollementing the present 'kInowledge
QOru:ernlng 'the OIOOUReDCe of fatmB ~ thlB lI"ee1co aod itS arIIratlCraph1c value.
AcooIding to R. Xongiel. (l~ the Uppeo:" Cretaceous section in ,the gap of . the Cen<lmal Vlistula iI!I the 1llIOet oomplete one not only ion ·Pcliand bu.t tlhroughout Europe. The ~l'I8Itigra:P'hy' and litoology of 1ihis sectlioo halVe been WIOIrlted oUil; :in gre8it detaill. by
.w.
PoZarysk:i' ~19@8).;With refe.renx:e to tihe etraotrgraiph'ic .zanes thaIt were differentialtedln this area by 'W. PoZatry.sld ~il38? tlbe wri·terde.saribed obhree :index fossi'ls of great stm- ti.eralPlhiJc WlllJue wIhIifcIh :ba,·ve lOOt, 8'0 ifM. 'bean 'rep01"I;ed £r<lm tbis sectIori. They are: . Ir,0C8ramU8 lWMttae :A!nd. eollected from the Urpper T.urooi.an ,pmle e" with I1IiJCem- mus IPCfLloenbacJvii I7Ibceralinus pachti An-kh. 901'looted from ~he ISaIntoILian ,,7XJl'le e"
with Gonioteuthis 'I.I1e8tiaJJlca gnm.ulat.a.; Ha.uerioenJ.s pse-udoga1'deni Sohilut. from the Simtonialll (on the bot.ur.lda4'y of ,,:zxm.e f" aOO "zone g'') wi·1Jh I7IM>CefumUS pinm-
formAlB.
IMioreover, ;bbe bs.il as.semblage foUDJd m a&9Oclatioon Wliotih the ammon'ite IIauerit"E!'m·s pgeudogu.rde.n4 IScblut.1s of pa,rotioc1i1al' interest, too. It contains I'1VO- cp.ram'U8 pL',fn.ifO!t"'l'l'lis (W1ID,oJ.., Inocera.mus cardissoides Goldf., Goniotheutils granulam (B1.) and AatiTIDCU7naX ver'UB 'VeT'II.'S MiilB.. This is a ty.picallly SantOonlan .BSlSembl'age while Hauerlceras pseudogwrden! SdhlUt. is quoted fl'lOOD the 'Lower Campailldan by S. W. Miiller & H. G. Schen.clk: (1M6), N. '!P. M'icilajlov C:l'96~., J. A. Jelebzky
~19B8). D.
:r.
Najd.in. (1'969) and O. Seitz ·(1961).La11oraflOrV of Geology . Cq>ern.'icwB Unilver8Uy
Torun, Sienkiewicza 30/32 Torun, November 1965
ClSO Z'YGliroNT iKimU':&NDA
OBJASN.lIENlA DO PLAISZ ~1I DESClt,IIP'I'ION OF PLATES Ji-1I
P.L. I
1 - I~mmus lusattae ADdert.
2 - lnocera.mu.s pa.chti AJr~banguelsky.
3 - Ha.uericem8 pseooogameni·ScblO:ter.
4 -:-Goo4oteuthis gran.uJata ('Blajmrlillle).
5 - Actinoca.ma:l: "erus 'OO1'US M'Uler.
FLU Fig. 1
lnocera.mus camissoides GoldfU&!
Fig. 2
17'11OCe1'Qmus pinniformis WIDed;t .
WBzystkie ~a!ie iWl~ natu:r~nej. Fot. A. J'azmolawicz AIU pboboIgrai>bs 8ll'e 1Dat..1md 8I2Je, 'by A. J8i1'mOlawd'CZ
.ACT.A GEOLOGICA POUOiN'ICA, VOL. XVI Z. KrUR<LENDA, ;PI.. I
1 3
5
4
ACTA GEOLQCICA POLO rc • VOL. XVI z. KURLE DA. PLo II
