Uszkodzenia kości i stawów
Przeczytać- zrobić notatkę
U człowieka
dorosłego szkielet
składa się z około
206 kości
ZŁAMANIE
Złamanie, to
przerwanie ciągłości tkanki kostnej
obejmujące część lub
całość jej przekroju
ZŁAMANIA – MECHANIZM URAZU:
• Bezpośredni – siła urazu działa bezpośrednio na kość
– Najczęściej: poprzeczne, skośne lub z pośrednim odłamem – Złamania z uderzenia
– Złamania z upadku (nadgarstek, rzepka)
• Pośredni – siła urazu działa poprzez inną kość, staw, ścięgno, itp.– Złamania z pociągnięcia
– Złamania z wygięcia – Złamania ze skręcenia – Złamania ze zgniecenia
OBJAWY ZŁAMANIA:
• Ogólne:
– utrata świadomości, wstrząs urazowy, zator, niedowład;
• Odcinkowe:
– Zblednięcie, zaczerwienienie skóry;
• Miejscowe bezpośrednie:
– Zniekształcenie, tarcie odłamów, ruchomość patologiczna (!!! Tej ostatniej nie należy nigdy wykonywać!!!);
• Miejscowe pośrednie:
– Ból samoistny, uciskowy, przy ruchach; ubytek funkcji, patologiczne ułożenie, obrzęk, krwiak;
ZASADY POSTĘPOWANIA DORAŹNEGO:
• Bezpieczeństwo
• Ocenić stan chorego i określić kolejność wykonywanych czynności;
• Zapewnić drożność dróg oddechowych
• Zapewnić skuteczne oddychanie (gdy zachodzi konieczność)
• Zapewnić funkcje układu krążenia
• Opatrzyć ranę i założyć skuteczne, prowizoryczne unieruchomienie
• Wdrożyć postępowanie przeciwwstrząsowe
• Jak najszybciej przekazać poszkodowanego do ośrodka – ostateczne udzielenie pomocy
PIERWSZA POMOC
• Nie nastawiać !
PIERWSZA POMOC
• Unieruchomić w pozycji zastanej
• Założenie tymczasowego unieruchomienia; wg
zasady Pott’a:
– Przy złamaniu kości długiej
unieruchomić 2 sąsiednie stawy – Przy uszkodzeniu stawu
unieruchomić 2 sąsiednie kości (kości tworzące ten staw)
Pierwsza pomoc
• w celu zmniejszenia obrzęku można kończynę
unieść nieco wyżej, okładać zimnymi okładami
lub workiem z lodem,
Uszkodzenie kręgosłupa
Wskaż przyczyny uszkodzeń
kręgosłupa
Przyczyny uszkodzeń kręgosłupa
• Wypadki komunikacyjne,
• Upadki z wysokości,
• Skoki do wody,
• Uderzenia w głowę
Objawy urazów kręgosłupa
• ograniczenie ruchomości i przymusowe ustawienie głowy
• objawy duszenia się (oddech płytki lub bezdech)
• bezwiedne oddawanie moczu, utrata czucia.
Rodzaje urazów kręgosłupa
• zwichnięcie kręgów,
• złamanie kręgów,
• uszkodzenie tarcz międzykręgowych,
• Urazy te mogą powodować ucisk na rdzeń z
następowym porażeniem oddechu i kończyn
oraz wstrząsem rdzeniowym jako następstwo
uszkodzenia ośrodków współczulnych
Postępowanie w urazach kręgosłupa
RODZAJE ZŁAMAŃ
Ze względu na przyczynę
• mechaniczne – uraz mechaniczny
• patologiczne – proces
chorobotwórczy
RODZAJE ZŁAMAŃ
ze względu na skutek
• proste – gdy dochodzi do uszkodzenia tylko kości
• powikłane – gdy oprócz kości uszkodzeniu ulegają inne tkanki np. nerwy
• wielodłamkowe – gdy kość łamie się na wiele części
RODZAJE ZŁAMAŃ
Ze względu na stan powłok skórnych
• złamanie zamknięte–
skóra nad
złamaniem nie jest uszkodzona –
niebezpieczeństwo zakażenia znikome
• złamanie otwarte –
ciągłość skóry ponad miejscem złamania
przerwana, z rany mogą wystawać fragmenty tkanek
RODZAJE ZŁAMAŃ
Ze względu na rodzaj złamanej kości
• złamanie kości długich np.
piszczelowej
• złamanie kości płaskich np.
miednicy
Rodzaje złamań
Złamanie kości kończyn górnych
ZŁAMANIA KOŃCZYN DOLNYCH
ZŁAMANIE OBOJCZYKA
ZŁAMANIE ŻEBER
• Jeśli potrzebny transport - pozycja półsiedząca
- ręka po uszkodzonej stronie unieruchomiona – temblak podtrzymujący
- zrolowany koć pod kolana – żeby nie zsuwaniu się nogi
ZŁAMANIA MIEDNICY
SKRĘCENIA
Skręcenie to
krótkotrwałe przemieszczenie powierzchni
stawowych kości wewnątrz stawu
• nagły ostry ból
• obrzęk
• ograniczenie ruchomości
• niekiedy ruchy patologiczne świadczące o
zerwaniu wiązadeł
prawidłowy
skręcenie
SKRĘCENIA
• D – diagnoza
• R – odpoczynek (ograniczyć ruchy w stawie)
• I – lód ( 15-30 minut , 3-4 x na dzień, przez 3 dni) (płyn
Burowa, Altacet, zimnej wody z octem )
• C – kompresja, ucisk
( założenie szyny, stabilizatora, taping, bandażowanie)
• E – uniesienie (np.powyżej serca, poprawia krążenie na 48h)
Unikać :
- ciepłych kąpieli
- maści rozgrzewających - ciepłych kompresów
- aspiryny (powoduje rozrzedzenie krwi i zwiększa wewnętrzny wylew, krwawienie)
- nie obciążać stopy (w lekkich przypadkach do tygodnia, w innych decyduje lekarz)
- lodu nie przykładamy bezpośrednio na skórę tylko na wcześniej położony ręcznik,
przyłożenie lodu bezpośrednio na skórę może
spowodować odmrożenie.
ZWICHNIĘCIE:
• Zwichnięcia to trwałe przemieszczenie
powierzchni stawowych
• nagły silny ból
• brak możliwości
wykonywania ruchów w stawie
• zniekształcenie stawu
• obrzęk
• wylewy krwawe wokół stawu nie
OBJAWY ZWICHNIĘCIA:
• Ból (samoistny, uciskowy, przy ruchach biernych i czynnych)
• Obrzęk
• Wzmożone ocieplenie skóry nad stawem
• Zniekształcenie obrysów stawu
• Krwiak w stawie
• Zniesienie ruchów czynnych i biernych
• Przymusowe ustawienie kończyny
ZASADY POSTĘPOWANIA DORAŹNEGO:
• Staw wymaga
unieruchomienia
zgodnie z zasadą Pott’a, używając:
– Chusty trójkątnej – Zawijając w koszulkę