SAMORZĄD TERYTORIALNY W POLSCE

(1)

SAMORZĄD TERYTORIALNY W POLSCE

opracował Jakub Mrożek

(2)

1. Historia

• Samorząd terytorialny istniał w Polsce w okresie II Rzeczpospolitej (województwa, powiaty, gminy

miejskie i wiejskie);

• W początkowo po wojnie reaktywowano samorząd terytorialny pod nazwą rad narodowych (gminnych, miejskich, powiatowych i wojewódzkich);

• W1950r. zlikwidowano administrację samorządową w Polsce – od tamtej chwili rady narodowe były

terenowymi organami administracji państwowej

(3)

2. Reaktywacja Samorządu terytorialnego w 1990r.

• Była wynikiem porozumień okrągłego stołu;

• Reaktywowano wówczas wyłącznie samorząd gminny – administracja województwa była nadal wyłącznie rządowa;

• W wyniku reaktywacji samorządu

terytorialnego likwidacji uległy Rady

Narodowe – terenowe organy administracji

państwowej

(4)

Podział Administracyjny kraju do 1998r.

(5)

Podział Administracyjny kraju do 1998r.

(6)

3. Reforma Administracyjna Kraju w 1998r.

• Likwidacji uległy „małe”

województwa (49), powołując w ich miejsce „duże” województwa (16);

• Reaktywowano szczebel powiatowy;

• „Usamorządowiono” szczebel

wojewódzki – województwa są

obecnie samorządowe;

(7)

4. Współczesny Model Struktury Samorządu Terytorialnego w

Polsce

• Został opracowany przez prof.

Kuleszę;

• (w założeniu) ma on realizować

konstytucyjną zasadę decentralizacji władzy publicznej;

• Jest on trójstopniowy: gmina, powiat, województwo;

• Poszczególne stopnie nie są ze sobą

powiązane instancyjnie

(8)

4a. GMINA

(9)

c.d. GMINY

• jest uregulowana wprost w Konstytucji;

• Została reaktywowana w 1990r.;

• Jest podstawową jednostką samorządu terytorialnego (art. 164 ust. 1);

• Posiada domniemanie kompetencji z zakresu zadań samorządu terytorialnego;

• Jest tworzona w drodze Rozporządzenia Rady Ministrów;

• Część gmin przejęła zadania powiatów – miasta na prawach powiatu (tzw. powiaty grodzkie);

• Sołectwo jest wyłącznie jednostką pomocniczą gminy (nie jest to odrębny szczebel administracji

samorządowej)

(10)

4b. Powiat

(11)

c.d. POWIATU

• Utworzony w wyniku reformy administracyjnej kraju z 1998r.;

• Tworzy się je w oparciu o granice gmin (art. 3);

• Tworzy i znosi je Rada Ministrów w drodze Rozporządzenia;

• Tzw. powiaty grodzkie (Miasta na prawach powiatu) to NIE są powiaty, ale gminy, które przejęły zadania powiatu i które nie wchodzą w jego skład;

• Na tym stopniu podziału administracyjnego

państwa występuje tzw. zespolenie administracyjne

(art. 33)

(12)

4c. Województwo

(13)

c.d. WOJEWÓDZTWA

• Ich obecny kształt jest wynikiem reformy administracyjnej kraju z 1998r.;

• Jest o nich mowa w Konstytucji (art. 152 ust. 1);

• Ich liczba (16) jest uregulowana w ustawie z dnia

24 lipca 1998r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa (Dz.U. Nr 96 poz. 603);

• Ich granice są oparte o granice gmin (a de facto o granice powiatów);

• Zmiana granic województwa następuje w drodze Rozporządzenia Rady Ministrów;

• Są siedzibą Wojewody – terenowego przedstawiciela Rady Ministrów;

• Ob. dwa województwa mają dwie „stolice”: województwo lubuskie (Zielona Góra: siedziba organów samorządu

województwa, Gorzów Wielkopolski: siedziba wojewody) oraz województwo kujawsko-pomorskie (Bydgoszcz: siedziba

organów samorządu województwa, Toruń: siedziba wojewody)

(14)

(15)

SAMORZĄD TERYTORIALNY W POLSCE