Sprawozdanie Dziekana Wydziału Biologii UW z działalności wydziału
2
0
2
0
2
Spis treści
WSTĘP 3
PODSTAWOWE DANE O WYDZIALE 4
ROK NA WYDZIALE W SKRÓCIE 5
SPOŁECZNOŚĆ WYDZIAŁU 7
Zespoły dziekańskie, Rada Wydziału, Rada Dydaktyczna 7
Studenci 8
Doktoranci 9
Pracownicy 9
KSZTAŁCENIE 11
Oferta dydaktyczna 11
Rekrutacja 2020/2021 12
Jakość kształcenia 12
Studia podyplomowe 13
BADANIA NAUKOWE 13
Realizowane projekty badawcze 13
Publikacje 13
POPULARYZACJA 13
WSPÓŁPRACA Z BIZNESEM 15
FINANSE 15
Przychody 15
Koszty 16
Wykonanie planu rzeczowo-finansowego 16
INWESTYCJE 16
Mazurskie Centrum Bioróżnorodności i Edukacji Przyrodniczej KUMAK 16
3
WSTĘP
Szanowni Państwo,
rok 2020 był czasem dużych wyzwań dla naszego wydziału. Upłynął on przede wszystkim pod znakiem pandemii SARS-Cov2, a zatem konieczności przestawienia się na tryb pracy zdalnej. Wszyscy w przyspieszonym tempie uczyliśmy się korzystania z narzędzi tej pracy, zastanawialiśmy się też, jak osiągnąć zakładane efekty kształcenia przy nauczaniu na odległość. Praca w laboratoriach na pewien czas praktycznie zamarła.
Ubiegły rok to także zmiany wynikające z ustawy o nauce i szkolnictwie wyższym oraz nowego statutu Uniwersytetu Warszawskiego, w tym nowy regulamin Wydziału Biologii i zmieniona struktura organizacyjna. Z uwagi na pandemię przesunięto o rok ewaluację dyscyplin, co dało nam szansę na poprawienie naszych parametrów.
Przez osiem miesięcy tego trudnego roku prowadził nas Zespół Dziekański pod wodzą prof. Agnieszki Mostowskiej – za co serdecznie Jej i całemu Zespołowi dziękujemy. Dr Piotr Borsuk wspierał przyspieszoną „cyfryzację” wydziałowej dydaktyki.
Dzięki rygorystycznej polityce finansowej prof.
Macieja Garstki możemy po raz pierwszy od wielu lat otwierać nowy rok finansowy z saldem dodatnim.
Doceniamy też zaangażowanie prof. Marii Anny Ciemerych-Litwinienko w przygotowania do ewaluacji dyscypliny. Jeszcze raz dziękujemy!
Prof. dr hab. Krzysztof Spalik, Dziekan Wydziału Biologii
4
PODSTAWOWE DANE O WYDZIALE
W 2020 r. na Wydziale Biologii Uniwersytetu Warszawskiego uczyło się 632 studentów na studiach stacjonarnych, a swoje badania prowadziło 129 doktorantów, w tym 27 ze szkoły doktorskiej. Dyplom uzyskało 182 absolwentów, w tym 107 – stopień magistra. Doktoraty obroniło 19 osób. Ogółem na Wydziale pracowało 381 osób, w tym 207 nauczycieli akademickich (stan na 31 grudnia 2020 r.). Na Wydziale prowadzone są studia I i II stopnia na kierunkach biologia, biotechnologia oraz ochrona środowiska. W 2020 r. do rekrutacji na studia I stopnia przystąpiło 1417 osób, a przyjęto – 172. Na studia II stopnia aplikowało 205 osób, a dostało się – 125 osób.
Badacze z Wydziału Biologii realizowali w 2020 r. 100 projektów badawczych na łączną kwotę 107 242 234,88 zł. Całkowita kwota realizowanych w 2020 r. grantów to 19 230 169 zł. Efektem badań było 331 publikacji naukowych.
Rok finansowy Wydział zakończył na plusie z kwotą 2 137 285,72 zł. Dodatni bilans wynikał w dużej mierze z niezrealizowanych w 2020 r. remontów i adaptacji, które to zobowiązania zostały przeniesione na 2021 r.
Rok 2020 to także pierwszy rok funkcjonowania Wydziału w nowej strukturze organizacyjnej.
Wewnętrznymi jednostkami organizacyjnymi Wydziału w świetle § 13 Statutu UW są:
● Instytut Biochemii,
● Instytut Biologii Eksperymentalnej i Biotechnologii Roślin,
● Instytut Biologii Ewolucyjnej,
● Instytut Biologii Funkcjonalnej i Ekologii,
● Instytut Biologii Rozwoju i Nauk Biomedycznych,
● Instytut Biologii Środowiskowej,
● Instytut Genetyki i Biotechnologii,
● Instytut Mikrobiologii,
● Pracownie Wydziału,
● Ogród Botaniczny,
● Białowieska Stacja Geobotaniczna,
● Mazurskie Centrum Bioróżnorodności i Edukacji “KUMAK” im. prof. Kazimierza A. Dobrowolskiego w Urwitałcie,
● Stacja Hydrobiologiczna w Pilchach.
Część instytutów oraz jednostka Pracownie wydziału obejmują jednostki niższego rzędu – zakłady lub pracownie. Szczegółowe informacje o strukturze organizacyjnej wydziału można znaleźć na stronie https://www.biol.uw.edu.pl/jednostki-naukowo-dydaktyczne/
5
ROK NA WYDZIALE W SKRÓCIE
Władze Uniwersytetu Warszawskiego 10 marca 2020 r. wydały zarządzenie o zawieszeniu wszystkich zajęć stacjonarnych w związku z epidemią Covid-19. Ponad 12 miesięcy temu także Wydział Biologii przeszedł w tryb pracy zdalnej i w ten sposób działa do dziś.
Presja, niepokój, być może nawet zniechęcenie – to uczucia, które mogły towarzyszyć w okresie przejściowym, zanim uruchomiono pracę w trybie online w semestrze letnim 2019/2020. Zmiany, które wówczas zaszły, były dużym wyzwaniem zarówno dla pracowników Wydziału Biologii, jak i studentów oraz doktorantów prowadzących badania. Dzięki zaangażowaniu dydaktyków możliwe było przeprowadzenie w sposób ciekawy wykładów i seminariów. W związku z ograniczeniem ćwiczeń w laboratoriach, niektórzy wykładowcy wysyłali swoim studentom zestawy do przeprowadzenia doświadczeń w domach. Pomocą służyła Pracownia Technik Multimedialnych, gdzie realizowane są filmy i materiały dydaktyczne, między innymi z sekcji czy dotyczące mikrobiologii. Zajęcia, zaliczenia, a także egzaminy odbywały się i nadal odbywają na platformach e-learningowych. Również rekrutację na rok akademicki 2020/2021 przeprowadzono w trybie zdalnym z sukcesem. Co warte podkreślenia, w opublikowanym rankingu Kierunków Studiów Perspektywy 2020, prowadzone na wydziale kierunki studiów zostały ocenione na drugim miejscu wśród polskich uczelni.
Zwycięzcami zostali: Uniwersytet Jagielloński w zakresie kierunków biologia i biotechnologia oraz Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu w zakresie kierunku ochrona środowiska.
Wydział Biologii to także prowadzenie badań naukowych. Ponad 37,9 mln zł – tyle wynosi całkowita kwota zdobytych w 2020 r. grantów przez pracowników Wydziału Biologii. W sumie to 25 projektów krajowych i międzynarodowych finansowanych przez Narodowe Centrum Nauki, Centrum Projektów Polska Cyfrowa oraz European Cooperation in Science and Technology (COST). Czworo naukowców otrzymało stypendia z funduszy Narodowego Centrum Nauki i Fundacji na rzecz Nauki w Polsce na łączną kwotę bliską 300 tys. zł.
W ubiegłym roku dofinansowanie ze strony Inicjatywy Doskonałości Uczelnia Badawcza, w ramach grantu wewnętrznego Uniwersytetu Warszawskiego dla podniesienia potencjału badawczego pracowników IDUB IV.3.1, uzyskało 18 osób z Wydziału Biologii. Zaś w ramach wspomagania aktywności publikacyjnej w modelu open access IDUB I.2.4. – 23 osoby.
Mikrogranty zaś zdobyło 18 pracowników.
Badacze z Wydziału Biologii zostali wybrani do komitetów naukowych PAN, co świadczy o ich dużej rozpoznawalności w środowisku naukowym. W skład Komitetu Biologii Molekularnej Komórki weszła prof. dr hab. Maria Anna Ciemerych-Litwinienko, do Komitetu Biologii Organizmalnej – dr hab. Piotr Bębas i prof. dr hab. Elżbieta Romanowska, a do Komitetu Biologii Środowiskowej i Ewolucyjnej – prof. dr hab. Krzysztof Spalik (przewodniczący), prof. dr hab.
Bogdan Jaroszewicz, dr hab. inż. Robert Mysłajek i dr hab. Wiktor Kotowski.
W 2020 r. pracownicy Wydziału Biologii byli autorami lub współautorami 331 publikacji zarówno w języku polskim, jak i angielskim. Ich artykuły ukazały się między innymi w tak
6 prestiżowych tytułach jak „Science”, „Nature”, „Ecology Letters”, „Nature Communications”,
„Biology of Reproduction”, „Annals of Neurology”, „Nucleic Acids Research” czy „Proceedings of The National Academy of Science”. Jednocześnie dwóch badaczy z Wydziału Biologii, prof. dr hab. Jerzy Dzik oraz prof. dr hab. Z. Maciej Gliwicz, znaleźli się w gronie najbardziej wpływowych naukowców świata w kontekście całego dorobku naukowego, w zestawieniu magazynu „PLOS Biology”.
Ubiegły rok to także prestiżowe wyróżnienia przyznane pracownikom Wydziału Biologii.
Dr Anna Karnkowska z Instytutu Biologii Ewolucyjnej została laureatką Nagrody im. Profesora Stefana Pieńkowskiego. Wyróżnienie to zostało przyznane za badania dotyczące ewolucji organelli pochodzenia endosymbiotycznego – mitochondriów i plastydów. Medal im. Leona Marchlewskiego za rok 2019 otrzymał prof. dr hab. Piotr Stępień z Instytutu Genetyki i Biotechnologii. Medal przyznawany jest corocznie na wniosek Komitetu Biologii Molekularnej Komórki Polskiej Akademii Nauk przez Wydział II Nauk Biologicznych i Rolniczych PAN za wybitne osiągnięcia w zakresie biologii molekularnej. Dr hab. Renata Welc-Falęciak z Instytutu Zoologii została zaliczona do grona stu najbardziej wpływowych kobiet roku 2020 „Forbes Women”. Ponadto BioCentrum Edukacji Naukowej BioCEN znalazło się w finale konkursu
“Popularyzator Nauki 2020”, organizowanego przez serwis Nauka w Polsce PAP. Wydział Biologii UW jest jednym z partnerów BioCEN-u.
Rok 2020 to także rozpoczęcie przebudowy stacji terenowej UW w Urwitałcie, czyli Mazurskiego Centrum Bioróżnorodności i Edukacji Przyrodniczej im. prof. Kazimierza Dobrowolskiego. W ostatnim kwartale roku został wybrany główny wykonawca oraz rozpoczęły się prace budowlane. Kwota dofinansowania unijnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego to około 23,8 mln zł, zaś wartość całej inwestycji szacowana jest na około 32,9 mln zł. Planowany termin zakończenia projektu to drugi kwartał 2022 r. Będzie to nowoczesne centrum badawcze, w którym prowadzone będą zajęcia dla studentów oraz warsztaty, ale nowa stacja będzie również otwarta dla indywidualnych odwiedzających oraz dla szkół. Rocznie będzie mogło ją zwiedzić około 10 tys. miłośników przyrody.
W formie online lub w trybie hybrydowym odbyły się w ubiegłym roku wydarzenia popularyzujące naukę z udziałem naukowców z Wydziału Biologii, między innymi: 24. Piknik Naukowy Centrum Nauki Kopernik i Polskiego Radia, 24. Festiwal Nauki w Warszawie, a także Dzień Otwarty Uniwersytetu Warszawskiego. IX Noc Biologów, która odbyła się 10 stycznia, to jedyne wydarzenie w ciągu całego roku, które miało miejsce w budynku Wydziału Biologii. Na uczestników czekało wówczas blisko 10 tysięcy miejsc na warsztatach oraz w sesjach naukowych. Od 27 listopada 2020 r. wykładowcy z Wydziału Biologii swoją wiedzą oraz pasją dzielą się na kanale YouTube, co budzi duże zainteresowanie odbiorców. W tym też czasie powstało wydziałowe konto na Twitterze. Wydział ma także nową stronę WWW.
7
SPOŁECZNOŚĆ WYDZIAŁU
Zespoły dziekańskie, Rada Wydziału, Rada Dydaktyczna
W roku 2020 zakończyła się kadencja zespołu dziekańskiego w składzie:
● prof. dr hab. Agnieszka Mostowska – dziekan,
● prof. dr hab. Anna Maria Ciemerych-Litwinienko – prodziekan ds. naukowych,
● prof. dr hab. Maciej Garstka – prodziekan ds. finansowych,
● dr Piotr Borsuk – prodziekan ds. dydaktycznych.
W wyniku wyborów powołano na kadencję 2020-2024 zespół dziekański w składzie:
● prof. dr hab. Krzysztof Spalik – dziekan,
● dr hab. Magdalena Markowska – prodziekan ds. studenckich (KJD),
● dr hab. Łukasz Drewniak, prof. ucz. – prodziekan ds. finansowych,
● dr hab. Piotr Bębas, prof. ucz. – prodziekan ds. organizacji badań.
_____________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________
W 2020 r. zakończyła także kadencję Rada Wydziału Biologii tworzona przez wszystkich profesorów i doktorów habilitowanych oraz – w odpowiednich proporcjach – wybranych przedstawicieli pozostałych grup społeczności wydziału. Do nowej Rady Wydziału weszli z urzędu dziekan, prodziekani i dyrektorzy instytutów oraz pochodzący z wyboru przedstawiciele poszczególnych grup pracowniczych, doktorantów i studentów. Pełen skład Rady Wydziału zamieszczony jest na stronie https://www.biol.uw.edu.pl/sklad-rady-wydzialu/.
Rada Wydziału wybrała nową Radę Dydaktyczną, której zrąb stanowią zastępcy dyrektorów instytutów ds. dydaktycznych.
W 2020 r. wcześniejsze kompetencje Rady Wydziału Biologii w zakresie nadawania stopni naukowych doktora i doktora habilitowanego przejęła Rada Naukowa Dyscypliny Nauki Biologiczne, niemniej jednak obrony prac doktorskich odbywały się przed komisjami Rady Wydziału wyłonionymi w kadencji 2016–2020.
Zespół dziekański, wybrany na kadencję 2020–24. Od lewej: Piotr Bębas, Krzysztof Spalik, Magdalena Markowska, Łukasz Drewniak.
8
Studenci
Według stanu na dzień 31 grudnia 2020 r. na Wydziale Biologii studiowało 649 studentów, w tym 632 na studiach stacjonarnych. Udział kobiet wśród ogółu studiujących wynosił 72%.
Liczba słuchaczy studiów I/II stopnia na poszczególnych kierunkach studiów w latach 2016–2020.
Rok Biologia
I st/II st Biotechnologia
I st/II st Ochrona środowiska
I st/II st
Razem I st/II st
2020 117/79 215/158 58/5 390/242
2019 121/80 205/140 56/11 382/231
2018 123/80 222/146 72/22 417/248
2017 128/71 211/149 68/25 407/245
2016 116/86 228/141 64/22 408/249
Liczba osób, które uzyskały dyplom ukończenia studiów wyniosła 75 dla studiów I stopnia oraz 107 – dla II stopnia.
Liczba absolwentów studiów I/II stopnia na poszczególnych kierunkach studiów w latach 2016–2020.
Rok Biologia
I st/II st Biotechnologia
I st/II st Ochrona środowiska
I st/II st
Razem I st/II st
2020 29/36 43/63 3/8 75/107
2019 11/30 47/66 6/12 64/108
2018 27/43 42/73 11/16 80/132
2017 19/36 57/67 8/8 84/111
2016 23/36 47/64 13/5 83/105
Na studiach I stopnia odnotowujemy obniżenie liczby studentów po 1. roku wynikające z niezaliczenia roku lub nieuczestniczenia w zajęciach. Jest to tendencja charakterystyczna dla całego UW. Natomiast na studiach II stopnia odpływ studentów nie jest znaczący, a w 2020 roku w terminie ukończyło studia 80% studentów.
Na Wydziale działa sześć studenckich kół naukowych i jedno koło naukowe będące federacją kół z kilku uczelni. Aktywność naukowa kół została w 2020 roku zminimalizowana z powodu pandemii, studenci jednak nie zawiesili seminariów naukowych, a jedynie przenieśli je do zdalnego trybu. Dwóch studentów studiów II stopnia na kierunku Biotechnologia – Kamil Krakowski i Mikołaj Wołącewicz – otrzymało stypendium Ministra Edukacji i Nauki za znaczące osiągnięcia na rok akademicki 2020/2021.
9
Doktoranci
Na wydziale prowadziło badania 129 doktorantów, w tym 102 w ramach wydziałowego studium doktoranckiego, a 27 – w Szkole Doktorskiej Nauk Ścisłych i Przyrodniczych. W rekrutacji 2020 przyjęto do szkoły doktorskiej 13 osób w zakresie dyscypliny nauk biologicznych w ramach przyznanego limitu oraz 4 osób na miejsca pozalimitowe, finansowane z projektów badawczych realizowanych na wydziale.
Z uwagi na pandemię COVID w 2020 r. zawieszono coroczny konkurs wewnętrznych projektów badawczych dla młodych badaczy (zwany dawniej konkursem DSM).
Podstawowe stypendium doktoranckie na studium wynosiło 2100 zł. Wydział podjął decyzję o płaceniu stypendium także doktorantom V roku studiów, co jest szczególnie ważne w wypadku opóźnienia prac badawczych w związku z pandemią.
W 2020 r. obroniło rozprawy doktorskie 19 doktorantów, w tym jedna osoba była z zewnątrz, a dwóch doktorantów z MISDoMP. W wypadku 14 osób Rada Dyscypliny przegłosowała wyróżnienie rozprawy.
Pracownicy
Na Wydziale zatrudnionych było 381 pracowników, w tym 207 nauczycieli akademickich (stan na 31 grudnia 2020 r.). W roku 2020 r. odeszły z pracy 24 osoby, w tym 8 przeszło na emeryturę.
Zatrudniono 29 osób, w tym 10 nauczycieli akademickich. Wśród tych ostatnich, 5 osób zostało zatrudnionych ze środków wydziałowych, a pozostali – na podstawie umów nielimitowanych na czas realizacji projektów badawczych.
Struktura zatrudnienia pod względem stanowiska.
Stanowisko Liczba
osób w tym niepełne
etaty
w tym grantu z
Nowe zatrudnienia w 2020 Odejście na
emeryturę Rozwiązanie umowy ogółem w tym z
grantu w tym na
zastępstwo ogółem w tym ponowne zatrudnienie
ogółem w tym z grantu Nauczyciele
profesor
zwyczajny 13 1 1 2 1
profesor 19 2 1
profesor uczelni 16 1
adiunkt hab. 48 3 1
adiunkt 83 5 22 6 4 1 6 5
asystent 13 10 2 3 1 3 3
badacz 1 1 1 1
docent 5
dydaktyczni 9 1
Razem 207 23 28 10 5 2 2 1 9 8
Pracownicy niebędący nauczycielami
informatyk 5 1 2 2 2
bibliotekarz 4 2
B-T 35 2 2 1
I-T 54 14 6 8 4 2 2 4 1
robotnik 15
administracja 35 4 2 6 2 1 1
obsługa 26 5 1 3 3 1
Razem 174 26 12 19 8 0 6 5 7 1
Ogółem 381 49 40 29 13 2 8 6 16 9
10 Wśród nauczycieli najwięcej jest osób ze stopniem doktora (81). W 2020 r. Rada Dyscypliny nadała tylko jeden stopień doktora habilitowanego pracownikowi uczelni; tylko jedna osoba uzyskała także tytuł profesora.
Struktura zatrudnienia nauczycieli pod względem tytułu lub stopnia naukowego.
Średnie wynagrodzenie nauczyciela na Wydziale Biologii według umowy o pracę (brutto, z dodatkami) wynosiło 6 316,92 zł i było niższe od średniej uniwersyteckiej, która wynosiła 6 547,48 zł (dane na podstawie sprawozdania Rektora UW z 2020 r.).
Porównanie wynagrodzenia nauczycieli akademickich na Wydziale Biologii i na UW.
Powyższe dane nie uwzględniają kwot podwyżek od października 2020 r., ponieważ zostały one wypłacone w styczniu 2021 r. Na Wydziale Biologii kwoty podwyżek wynagrodzenia zasadniczego (brutto) dla nauczycieli powiązane były ze stopniem naukowym i wyniosły:
● profesor – 450 zł,
● doktor habilitowany – 400 zł,
● doktor – 350 zł,
● magister – 308 zł.
W wypadku pracowników technicznych i administracji kwota podwyżki wyniosła 280 zł, a obsługi – 241 zł. Do tych kwot doliczane były przysługujące pracownikom dodatki stażowe oraz premie. W kilku przypadkach pracownikom podniesiono także wynagrodzenie w związku z szerszym zakresem obowiązków lub odpowiedzialności albo w celu wyrównania do stawki na danym stanowisku. Podwyżka wynagrodzenia dziekana została określona przez Rektora UW oraz zrefundowana (nie obciążyła finansowo wydziału).
11
KSZTAŁCENIE
Oferta dydaktyczna
Wydział oferuje licencjackie studia I stopnia na następujących kierunkach:
• Biologia
• Biotechnologia
• Ochrona środowiska
Oferujemy także magisterskie studia II stopnia na następujących kierunkach i specjalnościach:
• Biologia
o Biologia molekularna o Mikrobiologia ogólna
o Biologia komórki i organizmu o Ekologia i ewolucja
• Biotechnologia
o Biotechnologia molekularna o Mikrobiologia stosowana o Biotechnologia medyczna
• Ochrona środowiska Współprowadzimy kierunki:
• Bioinformatyka i biologia systemów – makrokierunek uruchomiony wysiłkiem Wydziału Biologii, Wydziału Matematyki, Informatyki i Mechaniki oraz Wydziału Fizyki (studia I i II stopnia) https://www.mimuw.edu.pl/rekrutacja;
• Antropozoologia – kierunek międzyobszarowy (studia I stopnia) powstały dzięki współpracy Wydziałów Biologii, Psychologii oraz „Artes Liberales”, który koordynuje studia (http://az.uw.edu.pl/);
• Kryminalistyka i nauki sądowe – studia II stopnia współprowadzone przez pięć Wydziałów: Biologii, Chemii, Fizyki, Prawa i Administracji oraz Psychologii; sprawami organizacyjnymi zajmuje się Centrum Nauk Sądowych (http://cns.uw.edu.pl/studia- magisterskie/rekrutacja/);
• Sustainable development – angielskojęzyczne studia II stopnia prowadzone przez Uniwersyteckie Centrum Badań nad Środowiskiem Przyrodniczym i Zrównoważonym Rozwojem przy udziale Wydziałów: Biologii, Chemii, Fizyki, Geografii i Studiów Regionalnych, Geologii, Nauk Ekonomicznych, Prawa i Administracji, Zarządzania (http://informatorects.uw.edu.pl/pl/programmes-second/SD-PRK/S2-PRK-SD/);
• Radiogenomika – międzyobszarowe studia II stopnia powstałe na Wydziale Chemii UW w ramach programu Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza (IDUB); koncepcja kierunku została przygotowana przez zespół z Wydziałów Biologii, Chemii oraz Fizyki;
pierwszy nabór na studia będzie miał miejsce w roku akademickim 2021/22 (http://www.chem.uw.edu.pl/studia/radiogenomika/);
• Międzywydziałowe Studia Ochrony Środowiska – interdyscyplinarne studia I i II stopnia prowadzone przez Uniwersyteckie Centrum Badań nad Środowiskiem Przyrodniczym i Zrównoważonym Rozwojem (http://ucbs.uw.edu.pl/home/rekrutacja/oferta-studiow/);
• Międzywydziałowe Indywidualne Studia Matematyczno-Przyrodnicze – interdyscyplinarne studia I i II stopnia; Kolegium MISMaP tworzą Wydziały: Biologii, Chemii, Filozofii i Socjologii, Fizyki, Geografii i Studiów Regionalnych, Geologii, Psychologii oraz Wydział Matematyki, Informatyki i Mechaniki (http://mismap.uw.edu.pl/kandydaci/dlaczego- warto/).
12
Rekrutacja 2020/2021
W rekrutacji 2020/2021 na studia I stopnia wzięła udział następująca liczba kandydatów na poszczególne główne kierunki prowadzone na Wydziale: Biologia – 451, Biotechnologia – 833, Ochrona Środowiska – 133 osoby. Są to liczby porównywalne do rekrutacji z poprzednich lat.
W pierwszej turze przyjmowania dokumenty złożyło 57% zakwalifikowanych kandydatów.
Ostatecznie przyjęto 59 osób na Biologię, 83 osoby na Biotechnologię i 30 osób na Ochronę Środowiska.
Na studia II stopnia ubiegało się: 73 osoby na kierunek Biologia, 128 osób na kierunek Biotechnologia i 4 osoby na Ochronę Środowiska. W wyniku kwalifikacji na podstawie wyników osiągniętych na poprzednim etapie kształcenia oraz na podstawie przeprowadzanych rozmów kwalifikacyjnych przyjęto: 43 osoby na kierunek Biologia, 82 osoby na kierunek Biotechnologia oraz nie uruchomiono kierunku Ochrona Środowiska z powodu zbyt małej liczby kandydatów.
Szczegółowe sprawozdanie z rekrutacji na rok akademicki 2020/2021 zostało przedstawione na posiedzeniach Rady Wydziału i Rady dydaktycznej.
Jakość kształcenia
W grudniu 2019 roku zostały przeprowadzone wizytacje Polskiej Komisji Akredytacyjnej kierunków Ochrona Środowiska, Biologia i Biotechnologia. Na podstawie art. 245 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 258 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 85 z późn. zm.) Prezydium Polskiej Komisji Akredytacyjnej, po zapoznaniu się z opinią zespołu nauk ścisłych i przyrodniczych i raportem zespołu oceniającego oraz stanowiskiem Uczelni w sprawie oceny programowej, wydało ocenę pozytywną na wszystkich ocenianych kierunkach i stopniach kształcenia. W szczegółowym raporcie PKA podkreślała wysoki poziom kształcenia i przygotowania zajęć przez pracowników Wydziału. Zwróciła także uwagę na pewne braki w sylabusach przedmiotów oraz drobne nieścisłości w sformułowaniach efektów uczenia.
Rok 2020 był rokiem wyzwań dydaktycznych z powodu pandemii Covid-19. Pracownicy i studenci Wydziału stanęli na wysokości zadania i w ciągu 3 tygodni udało się przenieść całe kształcenie w tryb zdalny. Możliwe to było między innymi dzięki utworzeniu kilkuosobowej grupy prowadzącej szkolenia z platformy Kampus 2 i wykorzystania narzędzi informatycznych do prowadzenia zajęć w trybie zdalnym. W trybie zdalnym przeprowadzona została także sesja letnia z wykorzystaniem platformy MIMoodle. Kształcenie w roku akademickim 2020/2021 zaplanowano w trybie hybrydowym, jednak pogarszająca się sytuacja epidemiczna doprowadziła do uruchomienia wszystkich zajęć w trybie zdalnym. Pomimo wszystkich trudności wynikających z nieprzeprowadzenia zajęć laboratoryjnych w pracowniach, to udało się osiągnąć większość efektów uczenia się w zakresie wiedzy i kompetencji społecznych.
Możliwe to było dzięki dużemu zaangażowaniu pracowników, tworzeniu filmów pokazujących przebieg doświadczeń, wysyłaniu studentom zestawów do samodzielnego przeprowadzania eksperymentów w domu. Studenci docenili zaangażowanie nauczycieli akademickich.
13
Studia podyplomowe
Z powodu sytuacji pandemicznej studia podyplomowe w roku akademickim 2020/2021 odbyły się w trybie hybrydowym lub rekrutacja została zawieszona.
BADANIA NAUKOWE
Realizowane projekty badawcze
W roku 2020 suma zdobytego finansowania na realizację badań podstawowych na Wydziale Biologii wyniosła blisko 40 milionów. Kwota ponad 8,5 miliona została przyznana pracownikom Wydziału na realizację projektów aplikacyjnych. Wśród 27 projektów są trzy granty międzynarodowe (dwa projekty Biodiversa, COST). Zdecydowaną większość funduszy stanowi wsparcie Narodowego Centrum Nauki w ramach programów Opus, Miniatura, Szybka ścieżka COVID-19, Preludium, Sonata, Sonata Bis. Pracownicy wydziału otrzymali również finansowanie z Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej (TEAM NET), Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (LIDER i Tango) oraz z Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej (Polska Cyfrowa).
Publikacje
W 2020 roku pracownicy Wydziału Biologii opublikowali 259 artykułów i monografii, z czego ponad 60% to prace w czasopismach minimum 100 pkt na liście Ministerstwa Edukacji i Szkolnictwa Wyższego. Aż 25 publikacji pojawiło się w wydawnictwach o maksymalnej punktacji (200 pkt). Wśród nich znalazły się tak prestiżowe tytuły jak Science (2 prace), PNAS (2 prace) czy Nature Communications (3 prace). Powstały one we współpracy z naukowcami z ośrodków takich jak: University of Cambridge, Politechniki Federalnej w Zurychu czy Université de Strasbourg.
POPULARYZACJA
W 2020 roku ze względu na pandemię Covid-19 i związane z nią obostrzenia dotyczące organizowania imprez masowych, cykliczne wydarzenia popularyzujące wiedzę biologiczną oraz promujące studia na UW często odbywały się w zmodyfikowanej formie. Najczęściej miały one formę on-line – były to zajęcia pokazowe, a wykłady prowadzono w czasie rzeczywistym z udziałem moderatorów, co pozwalało na interakcję słuchaczy z wykładowcami. Ewentualnie zajęcia realizowano z minimalną liczbą uczestników, zachowując pełen reżim sanitarny (utrzymywanie odległości między stanowiskami laboratoryjnymi, obligatoryjne korzystanie z maseczek, zapewnienie środków dezynfekcyjnych, regularne zmienianie rękawic).
● Największe pod względem liczby uczestników przedsięwzięcie – Noc Biologów miała temat „Globalne Zmiany Środowiska” i odbyła się 10 stycznia. Pracownicy przygotowali 8,3 tys. miejsc na wykładach prowadzonych w 9 salach przez 48 wykładowców. Ponad 50 pracowników i studentów realizowało zajęcia laboratoryjne i warsztaty,
14 udostępniając 750 miejsc dla gości (głównie dzieci i młodzieży). Obecni mogli także zaspokoić ciekawość przy interaktywnych stoiskach i podczas pokazów, których przygotowano kilkanaście. W sumie w Nocy Biologów wzięło udział ponad 5,5 tys. osób.
● Z okazji Światowego Dnia Mokradeł, w rocznicę podpisania Konwencji Ramsarskiej, na Wydziale odbyły się wykłady, pokazy, dyskusje (w sumie 11 różnych zajęć) oraz koncert.
Spotkanie odbyło się 1 lutego i przyciągnęło ponad 100 zainteresowanych – zarówno badaczy z ośrodków naukowych, jak i osoby niezwiązane zawodowo z ochroną środowiska. Uczestnicy zajęć mieli także możliwość wzięcia udziału w wycieczce po Zakolu Wawerskim – wyjątkowym obszarze bagiennym w środku wielkiego miasta.
● Dzień Chorób Rzadkich jest inicjatywą doktorantek, doktorantów oraz studentek i studentów Zakładu Regulacji Metabolizmu oraz Zakładu Anatomii i Cytologii Roślin, mającą na celu promowanie aktualnej wiedzy medycznej dotyczącej chorób rzadkich.
Wydarzenie odbyło się 28 lutego i miało charakter panelu pięciu wykładów prowadzonych przez naukowców, lekarzy oraz pacjentów dotkniętych chorobami rzadkimi. Ogółem w wydarzeniu wzięło udział ponad 300 osób „na żywo” oraz ponad 100 słuchaczy online (wydarzenie było transmitowane na Facebooku).
● UniStem Day (Dzień Komórek Macierzystych) był realizowany w formie wykładów i warsztatów 6 marca. To cykliczne wydarzenie ma na celu rozpowszechnienie rzetelnej wiedzy o komórkach macierzystych, głównie w środowisku młodzieży szkół ponadpodstawowych. W sesji wykładowej, pokazach filmów, debacie i quizie wiedzy o komórkach macierzystych wzięło udział 330 uczestników. Zajęcia praktyczne (laboratoryjne) przeprowadzono dla 55 uczniów.
● Pracownicy Wydziału wzięli udział w Pikniku Naukowym Centrum Nauki Kopernik i Polskiego Radia On-line, który odbył się 9 maja. Pracownicy WB przygotowali kilkanaście filmów o ochronie klimatu, gatunkach inwazyjnych i współczesnych problemach ochrony środowiska. Prezentacje wyświetlano on-line w dniu inauguracji Pikniku oraz w dniach kolejnych. Materiały doczekały się w sumie ponad 33 tys.
wyświetleń poprzez stronę Pikniku.
● Festiwal Nauki na Wydziale Biologii UW realizowano w formie wykładów i lekcji festiwalowych. Odbyły się one w terminie 18–27 września. Celem Festiwalu jest promowanie i upowszechnianie wiedzy z zakresu nauk ścisłych i przyrodniczych.
W czterech zajęciach laboratoryjnych realizowanych na WB uczestniczyło 80 osób (głównie uczniowie szkół podstawowych i ponadpodstawowych), a w 12 wykładach – ok. 260 osób z różnych grup wiekowych.
Niestety ze względu na obostrzenia sanitarne w 2020 r. nie udało się zrealizować wydarzeń cyklicznych, które były przygotowywane i w których organizację koordynatorzy włożyli znaczący wysiłek – Dnia „Fascynujący Świat Roślin” i Dnia Odkrywców Kampusu Ochota.
15
WSPÓŁPRACA Z BIZNESEM
W 2020 roku na Wydziale Biologii funkcjonowały 3 spółki spin-off (AmerLab, DDG Bioinformatics i RDLS), których celem jest komercjalizacja wyników badań naukowych.
Działalność usługowa i badawczo-rozwojowa prowadzona jest także przez wydziałowe laboratoria aparaturowe, m.in. Laboratorium Cytometrii Przepływowej, Laboratorium Mikroskopii Konfokalnej i Elektronowej, Laboratorium Chromatografii Cieczowej i Spektrometrii Mas i Laboratorium Instrumentalnych Analiz Środowiskowych. W ramach realizowanych projektów badawczych oraz usług wdrożeniowych w 2020 roku realizowane były wspólne prace z partnerami z sektora przemysłowego. Firma ZGH Bolesław S.A. oraz Zakład Utylizacji Odpadów Sp. z o.o. w Koninie uczestniczyły w badaniach dotyczących opracowania biotechnologii zagospodarowania odcieków przemysłowych w ramach projektu Team Tech FNP. Partnerem biznesowym w projekcie Tango NCBiR dotyczącym produkcji barwników karotenoidowych była spółka InventionBio S. A. W ramach prac badawczo-rozwojowych oraz usług wdrożeniowych rozpoczęto współpracę z firmą EcoRGS Sp. z o.o. specjalizującą się w technologiach gospodarki odpadami i remediacji terenów zdegradowanych. Ponadto, w 2020 roku pracownicy Wydziału Biologii pozyskali środki na badania realizowane w ścisłej współpracy z sektorem przemysłowym. Zakłady Azotowe Chorzów S.A. z Grupy Azoty została partnerem biznesowym w projekcie LIDER NCBiR dotyczącym opracowania biostymulatorów przeznaczonych do rolnictwa. Z kolei, firma CHRIS Krzysztof Sawicki została konsorcjantem w projekcie Tango2 NCBiR dotyczącym opracowania biostarterów wspomagających dojrzewanie mięsa wołowego na sucho.
FINANSE
Przychody
Wydział Biologii UW w 2020 roku pozostawał w stabilnej sytuacji finansowej. Pandemia koronawirusa obniżyła przychody związane ze studiami podyplomowymi i organizacją wydarzeń naukowych (konferencji) i popularyzatorskich, ale wpłynęła też pozytywnie na oszczędności związane z wykorzystaniem mediów. W ramach wpływów z subwencji Wydział Biologii otrzymał 33 132 tys. zł, w tym środki dla Kierownika Jednostki Dydaktycznej (299 tys.
zł) oraz na podwyżkę płac (429 tys. zł). Istotnym źródłem przychodów są projekty badawcze finansowane głównie przez Narodowe Centrum Nauki, Fundację na rzecz Nauki Polskiej oraz Narodowe Centrum Badań i Rozwoju. W 2020 roku suma środków pochodzących z grantów wyniosła 19 230 tys. zł. Opłaty za świadczone usługi edukacyjne były na poziomie 462 tys. zł.
Przychody z działalności komercyjnej nie przekroczyły 100 tys. zł., co w głównej mierze było spowodowane pandemią koronawirusa.
16
Koszty
Główną pozycję kosztową Wydziału Biologii stanowią wynagrodzenia wraz z pochodnymi, które w 2020 roku wyniosły 23 551 tys. zł, co stanowi prawie 71% przychodów subwencji algorytmicznej. Koszty utrzymania budynków i infrastruktury należącej do Wydziału Biologii wyniosły 2 782 tys. zł, zaś koszty rzeczowe 6 134 tys. zł.
Wykonanie planu rzeczowo-finansowego
Rok 2020 został zakończony z saldem dodatnim w wysokości 2 137 285,72 PLN. Główną przyczyną pozytywnego wyniku finansowego był fakt przesunięcia zobowiązań na rok 2021.
Z powodu sytuacji pandemicznej oraz procedur administracyjnych (m.in. związanych z zamówieniami publicznymi) Wydział Biologii miał opóźnienia w realizacji remontów (m.in.
modernizacji wentylacji w auli 9B) oraz inwestycji w stacji terenowej w Urwitałcie – działania te zostały przesunięte na rok 2021. Zeszłoroczne zobowiązania obejmują także przełożenie części zajęć terenowych z semestru letniego 2020/2021 na semestr 2021/2022.
INWESTYCJE
Mazurskie Centrum Bioróżnorodności i Edukacji Przyrodniczej KUMAK
Starania o sfinansowanie przebudowy stacji terenowej w Urwitałcie zaczęły się w roku 2014, z poparciem ówczesnej prorektor ds. finansów prof. Anny Gizy-Poleszczuk. Wydział Biologii w trybie konkursowym, we współpracy z władzami Mikołajek i urzędem marszałkowskim przygotował projekt budowlano-architektoniczny, który został wpisany w plan inwestycyjny Uniwersytetu Warszawskiego. Projekt został uznany za kluczowy dla województwa warmińsko- mazurskiego i skierowany do trybu pozakonkursowego. Polskie Towarzystwo Budownictwa Ekologicznego wyróżniło ten projekt w kategorii „Najbardziej Ekologiczny Projekt Architektoniczny roku 2018”. Warto nadmienić, że choć spiritus movens tego projektu był kierownik stacji, mgr Grzegorz Górecki, to projekt cieszył się pełnym wsparciem dziekan Agnieszki Mostowskiej oraz prodziekana ds. finansowych Macieja Garstki.
W październiku 2019 roku rektor Uniwersytetu Warszawskiego i marszałek województwa warmińsko-mazurskiego podpisali umowę o realizację projektu „Mazurskie Centrum Bioróżnorodności i Edukacji Przyrodniczej w Urwitałcie KUMAK” (MCBiEP).
W dniu 7 października 2020 r. dziekan Wydziału Biologii, działając na podstawie pełnomocnictwa rektora UW, podpisał umowę z generalnym wykonawcą – Przedsiębiorstwem Budowlanym SZCZUKA. Postępy budowy można śledzić na profilu fejsbukowym stacji:
https://www.facebook.com/biolstacja.
W ramach inwestycji powstaną budynki Interaktywnego Centrum Nauki oraz Centrum Warsztatów Przyrodniczych. Będą one służyć nie tylko badaniom i dydaktyce prowadzonej na Uniwersytecie Warszawskim, ale i szeroko pojętej edukacji – zgodnie z założeniami projektu.
17 Wizualizacja budynków Mazurskiego Centrum Bioróżnorodności i Edukacji Przyrodniczej w Urwitałcie Budynek mieszczący Interaktywne Centrum Nauki będzie pełnił funkcję ekspozycyjną i edukacyjną. Na parterze przewidziano sale ekspozycyjne, uzupełnione o sale wykładowe, w tym jedną z możliwością prowadzenia zajęć praktycznych. Część ekspozycyjna połączona będzie integralnie z zewnętrznym placem zabaw pełniącym jednocześnie funkcję edukacyjną.
W ramach Interaktywnego Centrum Nauki prezentowane będą żywe zwierzęta i rośliny wraz procesami zachodzącymi w otaczającym środowisku. Tematyka skupiać się będzie na przyrodzie Warmii i Mazur oraz jej powiązaniach z działalnością człowieka. W dużej części odnosić się będzie do mniejszych i większych zbiorników wodnych oraz ekosystemów bagiennych, co pozostaje zagadnieniem o szczególnym znaczeniu dla ochrony siedlisk w Unii Europejskiej.
Budynek Centrum Warsztatów Przyrodniczych będzie służył jako zaplecze kilkudniowych warsztatów przyrodniczych. W związku z realizacją szeroko pojmowanej funkcji edukacyjnej, również w tym budynku przewidziano prowadzenie zajęć edukacyjnych, zapewniając możliwość dłuższego pobytu na terenie Centrum i poszerzenie wiedzy przyrodniczej. W ramach realizacji funkcji dydaktycznej zapewniono szereg pracowni (m.in. gleboznawstwa, GIS, analiz środowiskowych), w tym także pracownię terenową. W obiekcie zaplanowano zaplecze socjalno-noclegowe stanowiące integralną część zajęć edukacyjnych.
Oprócz budynków stacji projekt przewiduje budowę dziewięciu progów piętrzących, brodu oraz trzech oczek wodnych. Służyć one będą czynnej ochronie przyrody – a także badaniom oraz edukacji.
Całkowita wartość realizacji projektu MCBiEP wyniesie 32.891.190,22 zł, z czego 23.797.471,20 zł to dofinansowanie ze środków Europejskiego Funduszu Regionalnego – Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Warmińsko-Mazurskiego na lata 2014–2020.
