• Nie Znaleziono Wyników

Sprawozdanie z archeologicznych badań wykopaliskowych przeprowadzonych w Złotorii, gm. Choroszcz, woj. podlaskie

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Sprawozdanie z archeologicznych badań wykopaliskowych przeprowadzonych w Złotorii, gm. Choroszcz, woj. podlaskie"

Copied!
5
0
0

Pełen tekst

(1)

Piasecka, Kornelia; Piasecki, Aleksander;

Wawrusiewicz, Adam

Sprawozdanie z archeologicznych badań wykopaliskowych przeprowadzonych w Złotorii, gm. Choroszcz, woj. podlaskie

"Podlaskie Zeszyty Archeologiczne", 12, 2016, s. [231]-234

Zdigitalizowano w ramach projektu pn. Budowa platformy "Podlaskie Czasopisma

Regionalne", dofinansowanego z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego (umowa SONB/SP/465121/2020).

Udostępniono do wykorzystania w ramach dozwolonego użytku.

(2)

Sprawozdanie z archeologicznych badań wykopaliskowych przeprowadzonych w Złotorii, gm. Choroszcz, woj. podlaskie

W lutym 2016 r. pan Wojciech Banasik przekazał do Gabinetu Numizmatycznego Muzeum Podlaskiego w Białymstoku zbiór przedmiotów, które przypadkowo odkrył na jednym z pól zlokalizowanych w okolicy wsi Złotoria. Wśród nich były monety (49 sztuk), kilka przedmiotów metalowych oraz siedem fragmentów naczyń glinianych. Po wstępnych oględzinach okazało się, że ofiarowane numizmaty to zachodnioeuropejskie denary wczesnośredniowieczne (X–XI w.) – zabytki niespotykane dotychczas na Podlasiu. Wśród nich zidentyfikowano m.in. unikatowy egzemplarz denara bitego za panowania Bolesława Chrobrego. Mając na uwadze ogromną wartość poznawczą materiałów, podjęto decyzję o wszczęciu archeologicznych prac wykopaliskowych mających na celu weryfikację miejsca i kontekstu odkrycia.

Badania terenowe na wskazanym przez znalazcę obszarze przeprowadzili pracownicy Działu Archeologii Muzeum Podlaskiego w Białymstoku. Kierował nimi Adam Wawrusiewicz, a uczestniczyli w nich Kornelia Piasecka i Ireneusz Kryński. Trwające od 11 do 25 kwietnia 2016 r. prace składały się z dwóch etapów1: kompleksowego rozpoznania powierzchniowego badanego terenu oraz prac wykopaliskowych, podczas których wytyczono dwa wykopy archeologiczne o łącznej powierzchni 125 m².

W ramach wykopów odsłonięto i przebadano wczesnośredniowieczną warstwę kulturową powstałą w wyniku działalności rolniczej – orki. Tworzyła ją ciemnobrunatna próchnica z udziałem piasku i żwiru calca oraz śladowe ilości silnie rozdrobnionych węgli drzewnych. Ponadto zadokumentowano osiem obiektów nieruchomych (ryc. 1), późniejszych względem wspomnianej warstwy kulturowej. Niewątpliwie najbardziej spektakularnym odkryciem był obiekt nr 1, będący pozostałością skarbu, w skład którego wchodziły monety wczesnośredniowieczne (65 sztuk), odważniki i złom srebrny. Całość zdeponowano w naczyniu flaszowatym, które złożono do góry dnem (ryc. 2, 3). Zachowało się ono jedynie w formie wylewu i fragmentu baniastego brzuśca, reszta uległa zniszczeniu wskutek współczesnej orki. Pozostałą odkrytą zawartość skarbu, składającą się z 116 numizmatów i fragmentu przedmiotu srebrnego, pozyskano w trakcie eksploracji współczesnej próchnicy oraz stropu warstwy kulturowej (ryc. 4). Wśród monet wyróżniono m.in. egzemplarze bite pod stemplami Bolesława Chrobrego; angielskie Ethelreda II i Kanuta Wielkiego; czeskie Jaromira i Brzetysława I; morawskie Ottona I Pięknego; węgierskie Stefana I, Andrzeja I

1 Pierwszy etap finansowany był ze środków Skarbu Państwa – Podlaskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Białymstoku, drugi przez Muzeum Podlaskie w Białymstoku.

(3)

Podlaskie Zeszyty Archeologiczne • Zeszyt 12/2016

232

Ryc. 2. Złotoria, gm. Choroszcz, pow. białostocki, woj. podlaskie, stan. 58. Obiekt nr 1 – skarb monet wczesnośrednio- wiecznych w trakcie eksploracji (fot. A. Wawrusiewicz)

Fig. 2. Złotoria, Choroszcz municipality, Białystok county, Podlachian Voivodeship, site 58, Feature 1 – assemblage of early medieval coins in the course of exploration (photo by A. Wawrusiewicz)

Ryc. 1. Złotoria, gm. Choroszcz, pow. białostocki, woj. podlaskie, stan. 58. Planigrafia obiektów archeologicznych (rys. A. Wawrusiewicz)

Fig. 1. Złotoria, Choroszcz municipality, Białystok county, Podlachian Voivodeship, site 58. Planigraphy of archaeological features (drawing by A. Wawrusiewicz)

(4)

Ryc. 3. Złotoria, gm. Choroszcz, pow. białostocki, woj. podlaskie, stan. 58. Obiekt nr 1 – skarb monet wczesnośrednio- wiecznych w trakcie eksploracji – odważniki metalowe widoczne po wydobyciu monet (fot. A. Wawrusiewicz) Fig. 3. Złotoria, Choroszcz municipality, Białystok county, Podlachian Voivodeship, site 58. Feature 1 – assemblage of early medieval coins in the course of exploration – metal weights visible after recovering the coins (photo by A. Wawrusiewicz)

Ryc. 4. Złotoria, gm. Choroszcz, pow. białostocki, woj. podlaskie, stan. 58. Wczesnośredniowieczny denar odkryty w trakcie eksploracji spągu współczesnej warstwy ornej (fot. A. Wawrusiewicz)

Fig. 4. Złotoria, Choroszcz municipality, Białystok county, Podlachian Voivodeship, site 58. Early medieval denarius discovered in the course of exploration of the thill of the present-day arable layer (photo by A. Wawrusiewicz)

(5)

Podlaskie Zeszyty Archeologiczne • Zeszyt 12/2016

234

i Beli I; a także zachodniosłowiańskie naśladownictwa denarów niemieckich2. Najmłodsze egzemplarze pochodzą z około 1063 r., co pozwala cały depozyt datować na drugą połowę XI w. Wartość poznawcza znaleziska jest bezcenna, rzuca nowe światło na zagadnienie funkcjonowania dalekosiężnych szlaków wymiany i interregionalne kontakty społeczności zasiedlających obszary dorzecza środkowej Narwi z państwem pierwszych Piastów.

Podczas badań wykopaliskowych w Złotorii, oprócz znalezisk należących do skarbu, odkryto stosunkowo nieliczny zbiór artefaktów o chronologii wczesnośredniowiecznej (głównie ułamki ceramiki naczyniowej). Ponadto zarejestrowano pojedyncze przedmioty datowane na okres nowożytny (XVI–XVII w.), późną epokę brązu i młodszą epokę kamienia.

Kornelia Piasecka, Aleksander Piasecki, Adam Wawrusiewicz

Report of archaeological excavations

conducted in Złotoria, Choroszcz municipality, Podlachian Voivodeship

S u m m a r y

49 early medieval coins, accidentally found in a field in the village of Złotoria, were delive- red to the Numismatics Laboratory of the Podlachian Museum in Białystok in February 2016.

A decision was made to verify the discovery. The work, which involved setting up two archaeologi- cal trenches of an area of 125 m², was conducted from 11th to 25th Apr. 2016. A treasure find of early medieval coins, metal weights and scrap silver was unearthed in situ. A total of 230 early medieval coins (including a coin of Bolesław the Brave) and over 30 other artefacts was discovered.

2 Monety zidentyfikował Piotr Niziołek z Muzeum Historycznego Oddziału Muzeum Podlaskiego w Białymstoku.

Cytaty

Powiązane dokumenty

• cmentarzysko birytualne kultury łużyckiej (III-V okres epoki brązu) Ratownicze badania archeologiczne, przeprowadzone od 3 do 12 lipca pod kierunkiem dr Anity Szczapanek,

• osada kultury kurhanów zachodniobałtyjskich (wczesna epoka żelaza) Wykopaliskowe badania archeologiczne, przeprowadzone przez ekspedy- cje Instytutu Archeologii

Sam kom entarz m a charakter bardziej teologicznjy; brak sp ek u la cji

Sam kom entarz m a charakter bardziej teologicznjy; brak sp ek u la cji

Jak się okazuje, u samego Kochanowskiego leksem ten po raz pierwszy pojawia się w Saty- rze (1564), wyprzedzają go natomiast nieznacznie zarówno Rozmowa albo dyjalog około

Rynek usług transportowych obejmuje również funkcjonowanie różnych struktur organizacyjnych i instytucji, których zadaniem jest organizowanie i ułatwianie zawarcia transakcji (na

Po ponad dziesięciu latach przem ian demokratycznych we w sk a­ zanych państw ach możemy stwierdzić, że wzajemne relacje organów władzy ustawodawczej i wykonawczej

Jej głównym celem było wyznaczenie i przeanalizowanie obciążenia ciśnieniowego obiektów znajdujących się w strefie oddziaływania silnego wiatru. Na podstawie uzyskanych