Kronika wydziałów : II półrocze 1992

Ignacy Bokwa

Kronika wydziałów : II półrocze

1992/93

Studia Theologica Varsaviensia 31/2, 281-295

1993

Studia Theol. Vars. 31(1993) nr 2

KRONIKA WYDZIAŁÓW

(II półrocze 1992/93)

Po raz pierwszy w niemal 18. letniej historii ISR w Łomiankach k. Warszawy jego gościem był minister edukacji narodowej, prof. Zdobysław Flisowski. W sobotę 27 marca 1993 roku spotkał się ze studentami oraz kadrą nauczającą Instytutu. Obecny był także rektor ATK, ks. prof. Jan Łach. Minister Flisowski wyraził uznanie dla działalności Instytutu, podkreślając jego doniosłość społeczną.

2. W A T Y K A Ń S C Y GOŚCIE W Ł O M I A N K A C H

W czwartek, 27 maja 1993 roku, przybyła do Polski delegacja Papieskiej Rady do Spraw Rodziny z jej przewodniczącym, kard. A. L o p é z Trujillo oraz sek­ retarzem, biskupem Elio S g r e с с i a. Delegacja spotkała się m.in.

z

3. W I C E P R E M I E R H E N R Y K G O R Y S Z E W S K I N A S P O T K A N I U W A T K

„ N a ró d i państw o o d tysiąca lat kierują się wartościam i chrześcijańskim i na w szystkich polach a ktyw n ości” - powiedział w czwartek, 17 czerwca 1993 roku wicepremier

Henryk G o r y s z e w s k i na spotkaniu z Senatem i pracownikami naukowymi ATK. Wicepremier stwierdził, że próby eliminowania Kościoła z życia politycznego i gospodarczego pod pretekstem, iż są to dziedziny poza porządkiem etycznym, stanowią w istocie dalszy ciąg poczynań lewicy i pogrobowców komunizmu. Na pytanie o los A T K H. G o r y s z e w s k i zapowiedział podjęcie starań o powołanie w Warszawie uniwersytetu katolickiego, ponieważ „stolica katolickiego państw a i narodu zasługuje na taką uczelnię”.

2 8 2 KRONIKA WYDZIAŁÓW _{[ 2 ]}

30 czerwca 1993 roku rektor A T K w Warszawie, ks. prof, dr hab. Jan Łach, przyjął profesora Instytutu Katolickiego w Paryżu, ks. prof. Józefa Wolińskiego. Wizyta dotyczyła rozwijającej się obecnie współpracy między tymi uczelniami zrzeszonymi w Międzynarodowej Federacji Uniwersytetów Katolickich (FIUC). Planowaną współpracę rozpoczynają patrolodzy, ale dalsza kontynuacja współpracy rozwijać się będzie w różnych dziedzinach i specjalnościach. W przyszłym roku akademickim rozpoczną się również miesięczne pobyty naukowe profesorów A T K w Paryżu.

Pobyt ks. prof. Józefa W o l i ń s k i e g o w A T K był również okazją do omówienia szczegółów związanych z planowaną na listopad br. wizytą rektora Instytutu Katolickiego w Paryżu, ks. prof. Patricka V a l d r i n i e g o w warszawskiej ATK.

5. N O W E W Ł A D Z E A T K

W A T K odbyły się wybory władz ogólnouczelnianych i wydziałowych. Rektorem A T K został ponownie ks. prof, dr hab. Jan Ł а с h, a prorektorami - ks. prof, dr hab. Wincenty M y s z o r i prof, dr hab. Edward Nieznański. Dziekanem Wydziału Teologicznego wybrano ponownie ks. prof, dra hab. Romana Bartnickiego, prodziekanami - ks. prof, dra hab. Michała C z a j k o w s k i e g o i ks. dra hab. Romana M u r a w s к i e g o. Na Wydziale Kościelnych Nauk Historycznych i Społe­ cznych dziekanem został ks. prof, dr hab. Emil S t a n u 1 a, prodziekanem - dr hab. Maria Piotrowska. Kadencja władz trwa trzy lata.

6. R E K R U T A C J A W A T K

Na cztery wydziały A T K zgłosiło się 360 studentów: 48 na teologię, 73 na studia teologiczne w trybie zaocznym, 120 na filozofię (w przeważającej części na psycho­ logię), 50 na Wydział KNHiS oraz 69 na wydział prawa kanonicznego.

7. Z M A R L I P R O F E S O R O W I E

Dnia 5 lipca 1993 roku zmarł ks. prof, dr hab. Henryk B o g a c k i SJ, profesor nadzwyczajny A T K w Warszawie, wykładowca teologii dogmatycznej od 1962 roku, kierownik katedry Historii Dogmatów od 1967 roku, zasłużony dyrektor Wydaw­ nictw A T K i redaktor naczelny kwartalnika „Collectanea Theologica” w łatach 1965-1990, członek różnych komisji senackich ATK. Pogrzeb odbył się dnia 8 lipca 1993 roku w sanktuarium św. Andrzeja Boboli na Mokotowie. W imieniu A T K Zmarłego pożegnał ks. prof, dr hab. Michał Czajkowski, prodziekan Wydziału Teologicznego ATK.

Dnia 27 lipca 1993 roku w klinice w Perugii we Włoszech zmarł o. prof, dr hab. Wiesław Józef R o s ł o n OFMConv., biblista, profesor zwyczajny A T K w

[ 3 ] KRONIKA WYDZIAŁÓW 2 8 3

sza wie, absolwent rzymskiego „Biblicum”, wieloletni wykładowca Pisma Świętego w ATK, od 1988 roku profesor zwyczajny tej uczelni, autor licznych prac naukowych z zakresu egzegezy biblijnej.

II. WYDZIAŁ TEOLOGICZNY 1. SYMPOZJA I WYKŁADY 1.1. Mass media a ewangelizacja

Dnia 27 kwietnia 1993 roku odbyło się sympozjum Sekcji Homiletów Polskich i Wydziału Teologicznego ATK na temat: Mass media a ewangelizacja. Referaty wygłosili:

- Ks. doc. dr hab. Antoni L e w e k : Mass media vt’ misji ewangelicznej Kościoła. - Ks. bp Adam L e p a : Chrześcijańska formacja twórców kultury masowej. - Ks. bp Jan C h r a p e k : Chrześcijańska formacja odbiorców kultury masowej. - Mgr Eugeniusz H a n a s: Koncepcja kaznodziejstwa w dobie mediów masowych. - Ks. dr Jan T w a r d y : Stan prac nad podręcznikiem homiletyki.

1.2. Kościół a Żydzi i judaizm. Nowy Testament a judaizm.

18 maja 1993 roku

- Otwarcie Sympozjum - ks. prof, dr hab. Roman B a r t n i c k i , dziekan Wydziału Teologicznego ATK.

- Słowo wstępne - ks. prof, dr hab. Jan Ł a c h , rektor ATK.

- Nowy Testament a judaizm - możliwości i wyzwania - ks. dr Waldemar C h r o s - t o w s к i, ATK Warszawa.

- Ewangelizacja jako świadectwo wiary żydowskiej. Leona Baecka studia nad Nowym Testamentem - prof, dr Stefan S c h r e i n e r , Institutum Judaicum, Tübingen. - Rabiniczna ,,kultura sporów” oraz jej implikacje dla Ewangelii - prof. Chana S a f r a i, Amsterdam.

- Czy jest antyżydowska Ewangelia najbardziej żydowska? - ks. prof, dr hab. Michał C z a j k o w s k i , ATK Warszawa.

- Odrzucenie Izraela w Ewangelii Łukasza i w Dziejach Apostolskich? - prof. Bart К o e t, Amsterdam.

- Izrael a narody - czy zastąpienie Izraela przez nowotestamentowy Kościół? - prof. Leo В а к k e r, Amsterdam.

19 maja 1993 roku.

- Żydzi w Ewangelii iw. Jana - ks. prof, dr hab. Stanisław M ę d a 1 a, ATK Warszawa.

- Elementy liturgii starotestamentowej w Nowym Testamencie - ks. prof. Adam P a p r o c k i , Prawosławne Seminarium Duchowne, Warszawa.

2 8 4 KRONIKA WYDZIAŁÓW _{[ 4 ]}

- ,,Corpus Domini”: ewentualne ślady Nowego Testamentu we wschodnioeuropejskim chasydyzmie - rabin dr Byron L. S h e r w i n , Spertus College of Judaica, Chicago. - Zamknięcie Sympozjum - ks. abp prof, dr hab. Henryk M u s z y ń s k i , metropolita gnieźnieński, przewodniczący Komisji Episkopatu Polski do Dialogu z Judaizmem. 1.3. Wykład prof, dra Hansa Joachima Tiirka

Dnia 26 kwietnia 1993 roku prof, dr Hans Joachim T ü r k z Uniwersytetu w Nürnberg-Erlangen wygłosił wykład nt. „Die neue Religiosität”.

1.4. Wykład bpa dra Helmuta Krätzla

Również 26 kwietnia 1993 roku bp dr Helmut К r ä t z 1 z Wiednia wygłosił wykład nt. „Jak polityczny powinien (może) być Kościół?” Jego wykładu słuchali liczni profesoro­ wie i studenci ATK oraz zaproszeni goście, wśród nich ambasador austriacki w Polsce, dr Gerhard W a g n e r i bp Tadeusz P i e r o n e k , sekretarz generalny Konferencji Episkopatu Polski.

2. STOPNIE I TYTUŁY NAUKOWE 2.1. Habilitacja

Ks. Ireneusz W e r b i ń s k i , Świętość w świetle dekretów beatyfikacyjnych i kanoniza­ cyjnych po Soborze Watykańskim II.

Recenzenci: ks. prof, dr hab. Jerzy M i s i u r e k (KUL) o. prof, dr hab. Antoni J. N o w a k (KUL) ks. prof, dr hab. Jan Ł a c h (ATK)

Data kolokwium habilitacyjnego: 10 maja 1993 roku.

Na podstawie dekretów beatyfikacyjnych i kanonizacyjnych po II Soborze Watyka­ ńskim autor omawia koncepcję świętości i jej rolę w rozwoju osobowym człowieka. W zasadniczą problematykę wprowadza rozdz. I., ukazujący ewolucję rozumienia świętości. Rozdz. II. koncentruje się na istocie świętości, III. omawia świętość w różnych stanach życia, a IV. - czynniki wspomagające świętość . Rodz. V. ukazuje elementy prawne świętości.

2.2. Doktoraty

Ks. Andrzej B a n a s z e k , Kierunki rozwoju relacji o wydarzeniu w Betanii (Mt 26.6-13; Mk 14,3-9; J 12,1-11; Łk 7,36-50).

Promotor: ks. prof, dr hab. Michał C z a j k o w s k i

Recenzenci: ks. doc. dr hab. St. W ł o d a r c z y k (PWT Częstochowa) ks. prof, dr hab. Roman B a r t n i c k i (ATK)

[ 5 ] KRONIKA WYDZIAŁÓW 2 8 5

Poprzez dzisiejsze teksty ewangeliczne, opisujące wydarzenia w Betanii, autor stara się dotrzeć do pierwotnego źródła opowiadania. Rozdział I. stanowi analizę literac- ko-historyczną tych perykop. W rozdziale II. w celu dotarcia do wcześniejszych pokładów tradycji przeprowadzona została egzegeza współczesnych tekstów tych perykop. Rozdział III. został poświęcony ukazaniu perspektyw teologicznych po­ szczególnych etapów redakcji tekstów.

Ks. Andrzej G a r b a r z , Teologicznomoralny wymiar pracy ludzkiej w świetle encykliki Jana.Pawia I I ,,Laborem exercens”.

Promotor: ks. prof, dr hab. Alojzy M а г с o 1

Recenzenci: ks. prof, dr hab. Stanisław O l e j n i k (ATK) ks. prof, dr hab. Seweryn R o s i k (KUL) Data promocji doktorskiej: 7 czerwca 1993 roku.

W rozdziale I. została dokonana analiza pracy w ujęciu przedmiotowym i pod­ miotowym. Rozdział II. ukazuje źródła teologii pracy: przesłanki biblijne, nauka Ojców Kościoła, myśl teologiczna św. Tomasza z Akwinu i dokumenty Kościoła. Rozdział III. zawiera aksjologię pracy. Stanowią ją wymiary: stwórczy, zbawczy i eschatologiczny. W rozdziale IV. autor rozważa deontologię pracy w korelacji praw i obowiązków.

Ks. Tadeusz M i ł e k , Recepcja nauki II Soboru Watykańskiego w czasopiśmie ,,Ateneum Kapłańskie” w latach 1962-1985.

Promotor: ks. doc. dr hab. Bronisław M i e r z w i ń s k i Recenzenci: ks. prof, dr hab. Ryszard K a m i ń s k i (KUL)

ks. prof, dr hab. Jerzy B a j d a (ATK) Data promocji doktorskiej: 7 czerwca 1993 roku.

Dwa pierwsze rozdziały pracy ,,Znaczenie II Soboru Watykańskiego” i „Charak­ terystyka czasopisma ,,Ateneum Kapłańskie” stanowią przygotowanie do właściwej analizy. Kolejne trzy rozdziały koncentrują tematykę wokół zagadnień: człowiek, świat, Kościół.

Ks. Zdzisław Józef Ż y w i c a , , , Wolność synów” w Mateuszowych logiach Jezusa (M t 17,24-27 i Mt 22,15-22 par.).

Promotor: ks. prof, dr hab. Roman B a r t n i c k i Recenzenci: ks. prof, dr hab. Stanisław M ę d a 1 a (ATK)

ks. prof, dr hab. Roman R u b i n k i e w i c z (KUL) Data promocji doktorskiej: 7 czerwca 1993 roku.

W badaniach nad dwoma perykopami o podatkach zastosowano metodę historii redakcji. Rozdział I. zawiera ogólną charakterystykę podatnictwa biblijnego. Roz­ dział II. ukazuje stan badań nad miejscem perykop w strukturze Ewangelii Mateusza. W rozdziale III. została przeprowadzona analiza literacka poszczególnych perykop. Rozdział IV. to analiza idei teologicznych. Rozdział V. ukazuje specyfikę Mateuszo- wego rozumienia „wolności synów”.

2 8 6 KRONIKA WYDZIAŁÓW _{[ 6 ]}

Ks. Jan Lucjan G r a j e w s k i , „Czcij ojca twego i matkę twoją” w tradycji biblijnej. Promotor: ks. prof, dr hab. Jan Ł a c h

Recenzenci: ks. doc. dr hab. Antoni T r o n i n a (KUL) ks. dr hab. Julian W a r z e c h a (ATK) Data promocji doktorskiej: 24 czerwca 1993 roku.

Celem pracy jest pełne odczytanie treści przykazania czci ojca i matki w jego pierwotnym kontekście, tzn. kontekście przymierza synajskiego oraz jego kolejne reinterpretacje w Biblii. Celami zaś ubocznymi są : wskazanie kierunku reinterpretacji tego przykazania przez Jezusa, oryginalność Jego reinterpretacji oraz ukazanie sposobu odczytania tego nakazu w Kościele pierwotnym.

Ks. Andrzej S u c h o ń , Etos pracy śląskiego górnika w świetle społecznego nauczania Kościoła.

Promotor: ks. doc. dr hab. Paweł G ó r a l c z y k Recenzenci: ks. prof, dr hab. Janusz N a g ó r n y (KUL)

ks. prof, dr hab. Alojzy M а г с o 1 (ATK) Data promocji doktorskiej: 24 czerwca 1993 roku.

Celem rozprawy jest ukazanie i poddanie krytycznej ocenie stanu etosu pracy śląskiego górnika oraz zaprezentowanie najgłębszych cech tego etosu w świetle społecznego nauczania Kościoła i podanie konkretnych implikacji etyczno-duszpas- terskich odnośnie do jego uzdrowienia. W pracy zwraca się uwagę m.in. na postawy apostolskie górników w środowisku pracy oraz na zadania różnych instytucji społecznych i Kościoła na Śląsku.

2.3. Magisteria

Luty 1993: Władysław Z a w a 1 n i a k, Kult obrazu NM P Budslawskiej w Budsławiu; Janusz Ł u c z a k , Rola milczenia w odnowionej liturgii posoborowej; Andrzej К o z d - rój , Kult Maryi w życiu religijnym człowieka jako miara właściwych odniesień do Chrystusa w świetle adh. ap. Pawła VI „Marialis cultus"; Andrzej Z i e l i ń s k i , Rola nabożeństwa do Maryi w życiu kapłana w nauczaniu Jana Pawła II; Piotr K r a k o ­ w i a k , Eutanazja a prawo do godnej śmierci i umierania w świetle dokumentów Stolicy Apostolskiej; Matek B o r o w s k i , Znaczenie życia wewnętrznego w duszpasterskim posługiwaniu w myśl Stefana kard. Wyszyńskiego; Krzysztof D u d z i k , Etyczne stanowisko wobec problemu zadłużenia międzynarodowego w świetle dokumentu papies­ kiej Komisji „Institia et Pax" w służbie na rzecz wspólnoty ludzkiej: etyczne podejście do problemu zadłużenia międzynarodowego; Dariusz M a t y g a, Sprawiedliwość warun­ kiem pokoju w nauczaniu społecznym Jana Pawła II; Piotr B a n a c h , Odrodzenie moralne ludzkości, w świetle orędzia Matki Bożej w Medjugorie; Jan D o m i a n, Ewangelizacja a zaangażowanie polityczne świeckich w świetle adh. Jana Pawia II ,,Christifideles laici”; Adam G r u s z k a , Wychowanie do modlitwy dzieci i młodzieży w świetle polskich publikacji katechetycznych; Beata M a c i e j e w s k a , Analiza historyczno-literacka Pieśni Debory, Sdz 5,1-31; Jarosław G ó r e c k i , Wpływ czyn­ nika religijnego na formacje osobowości wychowanka w ujęciu Fr. W. Foerstera.

[ 7 ] KRONIKA WYDZIAŁÓW 2 8 7

Marzec 1993: Dorota M u c h o w s k a , Mistyczne doświadczenie Boga w życiu i pismach iw. Teresy z Avila: Adam L i s i e c k i , , . B ł o g o s ł a w i e n i u b o d z y w d u c h u ’ ’ w e g z e g e z i e k a t o l i c k i e j i t e o l o g i i w y z w o l e n i a ; S ł a w o m i r K l i c h , Czystość serca - warunkiem oglądania Boga (M t 5,8); Wojciech J u s z c z u k , Kościół jako sakrament jedności w nauce II Soboru Watykańs­ kiego; Marek D e m c z u k , Wymiar formacyjny Modlitw Eucharystycznych we Mszach św. z udziałem dzieci, zawartych w Mszale Rzymskim dla diecezji polskich; Stanisław К ą к o 1, Moralne wartości literatury na przykładzie „Quo vadis” Henryka Sienkiewicza; Marek В a r ej к o, Miłość jako naczelna zasada życia społecznego w nauce kard. Augusta Hlonda; Jerzy S o b o l , Prawa człowieka w nauczaniu społecznym kardynała Wyszyńskiego; Zbigniew H u 1, Ochrona środowiska w świetle polskiej ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska; Franciszek Z a n i e w s k i , Rola związków zawodowych w wychowaniu moralno-spolecznym człowieka pracy w świetle nauczania Jana Pawła II; Krzysztof M i n e r , Symbolika pasterska w Psalmie 23; Dariusz W a l a s e k , Bibiljnepodstawy nauki o Duchu Świętym w encyklice Jana Pawła II „Dominum et vivificantem"; Ireneusz C h m i e l o w s k i , Znaczenie rodziny dla narodu w nauczaniu prymasa Tysiąclecia Stefana Kard. Wyszyńskiego; Marek R o g e - ń s к i, Tematyka maryjna na lamach czasopisma ,,Królowa Apostołów" w latach 1947-1953; Jacek В i 1 i k, Udział świeckich w zbawczym posłannictwie Kościoła w świetle adhortacji apostolskiej Jana Pawła I I ,,Christijideles laici”; Wiesław G u l a , Struktura i treść teologiczna formuł rozgrzeszenia w odnowionej liturgii sakramentu pojednania; Mirosław P г e к o p, Poszanowanie wartości moralnych gwarantem jedno­ ści i rozwoju zjednoczenia Europy w nauczaniu Jana Pawła II; Andrzej D e 1 i k, Czas wolny darem dla integracji rodziny (studium teologiczno-pastoralne) ; Mirosław W ł o ­ d a r c z y k , Teoria wartości w myśli fenomenologicznej Władysława Stróżewskiego; Ryszard Ł u k o m s k i , Rola uczuć w rozpoznawaniu i urzeczywistnianiu wartości moralnych w koncepcji etyki Dietricha von Hildebranda; Jacek B r z e z i ń s k i , Udział wiernych w celebracji sakramentu chrztu dzieci na podstawie „Obrzędów chrztu dzieci”; Jarosław C i e l e c k i , Historia parafii pw. Narodzenia■ NM P w Konstantynowie w latach 1858-1939; Grzegorz C i e r l i ń s k i , Duszpasterstwo karcerzy w latach międzywojennych na terenie Lodzi; Stanisław Guzowski, Cztery malowidła przed­ stawiające cuda Jezusa (Pelplin, krużganki przy katedrze); Waldemar Ł a c h u t , Uczestnictwo wiernych w obrzędach sakramentu namaszczenia chorych na podstawie „Ordo unctionis infirmorum eorumque pastoralis curae”; Jarosław M a ł e k , „Na­ wrócenie Szawła ” oraz,,Paweł i Barnaba w Listrze ’ ’ w krużgankach katedry pelplińskiej; Edmund M o d z e l e w s k i , Teologia liturgii Godzin o św. Janie Bosko, kapłanie (31 stycznia); Władysław N a l e p k a , Teologia modlitw eucharystycznych we Mszy św. z udziałem dzieci; Tadeusz P a w 1 u k, Teologia formularza mszalnego ku czci świętych apostołów Szymona i Judy Tadeusza; Mieczysław R ó ż a ń s k i , Historia pierwszych cmentarzy katolickich w Lodzi; Grzegorz R u c h n i e w i c z , Rola wspólnoty w dusz­ pasterstwie in'. Kaspra del Bufalo w świetle jego pism i aktualnych norm prawnych Zgromadzenia Misjonarzy Krwi Chrystusa Jan R u s i e c k i , Treści teologiczne formularza mszalnego ku czci Józefa Cafasso na podstawie proprium salezjańskiego

2 8 8 KRONIKA WYDZIAŁÓW _[8]

( studium teologiczno-liturgiczne) ; Piotr S u ł k o w s k i , Sceny męczeńskie w malowid­ łach krużganków katedry pelplińskiej; Adam S z a t k o w s k i , Przypowieści ewan­ geliczne w krużgankach katedry pelplińskiej.

Kwiecień 1993: Kazimierz B e d n a r e k , Postawy wobec rodziny a postawy wobec parafii w świetle przeprowadzonych badań (studium z zakresu psychologii pastoralnej); Jerzy G l i ń s k i Typologia biblijna Orygenesa w świetle jego wybranych homilii; Andrzej S z y m a n i e c , Rola łaski w życiu wewnętrznym człowieka w pismach bpa Wilhelma Pluty; Helena C h m u r a , Sakrament pokuty przejawem Bożego miłosierdzia w świetle „Dzienniczka błogosławionej S. Faustyny Kowalskiej; Stanisław M a r c z a k , Ideal kapłana w wybranych pismach iw. Ambrożego z Mediolanu; Marek J a r o s z , Eklezjologia u- ujęciu ks. Tadeusza Dublewskiego (1894-1945); Krzysztof M u r a s , Postęp techniczny w refleksji teologiczno-moralnej; Ryszrad K o l c z y ń s k i , Pas­ toralne funkcje parafii Naruszewo od XIII w. do czasów obecnych; Krzysztof C y r a n , Radość jako zasada życia chrześcijańskiego w nauczaniu papieża Jana Pawia II; Witold D r z y z g i e w i c z , Moralne problemy klinicznego stosowania genetyki medycznej w świetle dokutnentów Kościoła; Lech H e b r o w s k i , Wychowanie do postaw morałno-spolecznych w świetle podręczników dla szkól zawodowych (red. M. Majew­ ski ) ; Roman K o t l i ń s k i , Status prawny katechumenów w świetle prawa powszech­ nego i partykularnego polskiego (studium historyczno-prawne) ; Elżbieta M a z i a r z , Koncepcja podstawowej formacji zakonnej w świetle posoborowych dokumentów Koś­ ciół; Cezary M i c h n o w s k i , Małżeństwo według M t 19,10-12 i IKor 7,25-35; Roman R u s i n e k , Rola Maryi w eschatologicznym wypełnianiu się kościoła w świetle enc. Jana Pawia II „Redemptoris M ater”; Leszek Ś p i e w a k , Solidarność jako zasada rozwoju i pokoju IV nauczaniu Jana Pawła II.

Maj 1993: Stanisław K o p e ć , Struktura organizacyjna i zadania rady kapłańskiej Archidiecezji Łódzkiej; Piotr S к u r a, Dietricha von Hildebranda teoria uczuć; Mirosław W o j t u r s k. i, Narkomania a ważność sakramentu małżeństwa.

Czerwiec 1993: Artur G r o c h a l a , Idea wolności w pismach teołogiczno-moralnych Bernharda Häringa; Andrzej К a 1 i ś с i а к, Próba ujęcia starotestamentalnej ter­ minologii miłosierdzia; Piotr K l e s z c z , Problem integralności Psalmu 23; Arkadiusz K o w a l s k i , Klasyczne i współczesne ujęcie problemu samobójstwa w polskiej literaturze posoborowej na podstawie wybranych autorów; Janusz Ł a d z i a k, Przyję­ cie do zakonu według prawodawstwa partykularnego Braci Mniejszych Konwentualnych w latach 1932-1985 (studium teologiczno-kanoniczne); Piotr Ł o t y s z , Zadanie Ducha Parakleta na podstawie mów pożegnalnych (J 13,31-16,33) ; Jerzy M a z u r , Separacja małżonków jako problem kanoniczno-duszpasterski; Henryk S o f i ń s k i , Nowotest- mentałna wizja godności kobiety wobec myśli starożytnej i starotestamentalnej; Bogdan W r ó b l e w s k i , Uczestnictwo w Najświętszej Eucharystii w świetle przepisów kodeksu Jana Pawia II; Barbara G i n t e r , Teologia ciała ludzkiego w katechizmie Jana Pawia II w formacji do ślubu czystości; Dorota K r a j e w s k a , Apostolski wymiar pracy w pismach bł. Honorata Koźmińskiego; Elżbieta M i c h a l i k , Ontyczny aspekt tożsamości chrześcijańskiej a je j neokaiechumenalny mode! w wypowiedziach Jana Pawła II; Irena R e m i s z e w s k a , Pokora i zaparcie siebie jako fundamentalne cechy

[ 9 ] KRONIKA WYDZIAŁÓW 2 8 9

duchowości felicjanki na podstawie pism i listów Ы. Honorata Koźmińskiego i bł. Marii Angeli Truszkowskiej do Sióstr Felicjanek; Andrzej S m o 1 e ń, Pastoralne funkcje parafii Radzanów nad Wkrą w latach 1795-1992; Krzysztof Z a k r z e w s k i , Ant- ropo-teologiczne elementy cierpienia we współczesnej refleksji nad duszpasterstwem chorych; Krzysztof G r z e s z c z a k , Treści teologiczne pieśni okresu paschalnego na podstawie ,,Śpiewnika liturgicznego”; Andrzej K a r e p i n , Teologia formularza mszalnego ku czci św. Andrzeja Apostola; Andrzej B o g d a n o w i c z , Postawy religijno-moralne młodzieży szkól ponadpodstawowywch miasta Białystok; Marek D ą b r o w s к i, Postawy religijno-moralne młodzieży szkól ponadpodstawowych mias­ ta Białystok; Tadeusz K a c z y ń s k i , Podstawowa problematyka filozofii narodowej w ujęciu Bolesława J. Gaweckiego; Ewa S t a c h o w i c z , Podstawy rozwoju życia duchowego w świetle pism o. Honorata Koźmińskiego; Igor Ł a s z u k, „Nawróćcie się do Boga z całego serca” - Jl 2,12b. Studium egzegetyczno-teologiczne pokuty według Jl 2,12-17; Mirosław K a r n a c e w i c z , Nauczanie teologii w Wyższym Seminarium Duchownym w Wilnie w latach 1918-1945; Magdalena O t ł o w s k a , Tekst literacki w kształtowaniu postaw religijnych młodzieży; Marek G ó r s k i , Modlitwa chrześ­ cijańska a medytacja zen w świetle listu do biskupów Kościoła katolickiego „O niektórych aspektach medytacji chrześcijańskiej”; Paweł G w i a z d a , Propozycje zastosowania technik medytacyjnych religii wschodnich w modlitwie chrześcijanina w książkach Anthony’ego de Mello. Opis i próba oceny; Zbigniew K o b u s , Nowy człowiek w kolektach okresu paschalnego w Mszale Rzymskim Pawia VI; Alicja K a s p r z y k , Jezus Chrystus objawieniem Trójcy Świętej na podstawie pism s. Roberty Babiak; Karol M i c h a l s k i , Pośrednictwo Maryi a jedyne pośrednictwo Jezusa Chrystusa w ujęciu św. Kaspra del Bufało w świetle encykliki „Redemptoris M ater” Jana Pawła II; Zbigniew K u c z e w s k i , Zasady formacji kapłańskiej w świetle konferencji ascetycz­ nych do alumnów ks. Mikołaja Sasinowskiego; Wiesław S u 1 e w s к i, Moralny wymiar życia społeczno-gospodarczego w świetle encykliki Jana Pawia II „Centesimus annus”; Wacław D o m i n , Miłość jako wartość ocalająca w twórczości K.K. Baczyńskiego; Paweł K a l i c k i , Wybrane wartości etyczne wychowawcy proponowane przez Janusza Korczaka; Gabriela G o ł k o w s k a , Praca jako doskonalenie człowieka na podstawie polskiej literatury posoborowej; Elżbieta R e n с z, Rola wiernych świeckich w świetle dokumentów Kościoła od „II fermo proposito” do ,,Redemptoris missio”; Grzegorz Ż a b i к, NM P w zbawczym posłannictwie Chrystusa i Kościoła według konstytucji II Soboru Watykańskiego „Lumen gentium” i encykliki Jana Pawła II „Redemptoris M ater”; Tadeusz N i e g o w s k i , Związek modlitwy indywidualnej i liturgicznej modlitwy Kościoła w pismach Edyty Stein; Bożena S i d o r c z u k , Kult Chrystusa Króla w Zgromadzeniu Sióstr Rodziny Betańskiej w oparciu o pisma założyciela, ks. Józefa Czesława Małysiaka i Konstytucji Zgromadznia; Halina C y g a n o w s k a , Kształtowanie obrazu Boga na etapie katechezy inicjacyjnej według I. schematu szczegółowego; Ewa P r z e s m y c k a , Wychowanie do udziału w Eucharystii w oparciu o podręcznik dla ucznia „Bóg z nami” III, IV część; Jacek T o c h m a ń s k i , Kształtowanie chrześcijańskiego stosunku do drugiego człowieka w katechezie młodzież­ owej; Kazimierz Z d z i e b к o, Wymiar chrystologiczny katechezy młodzieżowej na

2 9 0 KRONIKA WYDZIAŁÓW [10]

podstawie podręczników katechetycznych „Spotkania z Bogiem"; Grażyna В ł a z i k, Przygotowanie młodzieży do małżeństwa i życia w rodzinie w materiałach katechetycz­ nych pod redakcją ks. M. Majewskiego w świetle „Familiaris consortio"; Janina K r z y s z t o ń , Koncepcja wychowania dziewcząt w ujęciu Marceliny Darowskiej; Alicja F i l i p o w i c z , Katechetyczna funkcja rodziny w świetle „Familiaris consortio ”; Iwona J a m i к, Katecheza wobec trudności religijnych dorastającej młodzieży w świetle przeprowadzonych badań; Barbara S z y m a ń s k a , Chrześcijańska formacja doros­ łych w oparciu o rekolekcje ewangelizacyjne Odnowy w Duchu Świętym w Polsce; Jerzy Z y g m u n t o w s k i , Apostolski cel Zgromadzenia Braci Szkól Chrześcijańskich i lasaliańskiego systemu wychowania w pismach św. Jana de la Salle; Tadeusz B e d n a r e k, Praca a rozwój osobowy człowieka według encykliki „Laborem exercens" (studium z zakresu psychologii pastoralnej); Zbigniew P a r a d o w s k i , Wpływ dziecka na rozwój osobowy matki (studium z zakresu psychologii pastoralnej) ; Bożena К ę d r a ś, Ideał doskonałości siostry zakonnej w ujęciu bł. Honorata Koźmińskiego; Grażyna К o ś с i u k, Polska religijność a niewiara w nauczaniu Jana Pawła IIpodczas czwartej pielgrzymki do Ojczyzny; Anna Ż o c h o w s k a , Problem wiary w twórczości Anny Kamieńskiej; Beata H u s a k i e w i c z , Duchowość misyjna prawosławia rosyjs­ kiego; Olga P e r r e i n, Wierzenia i obrzędy Basutosów; Renata W r z e s i ń s k a , Tradycyjność i nowość postawy Marty wobec Jezusa (Łk 10,38-42; J 12,2; J 11,17-27); Lucyna O w c z a r s k a , Pokora jako zasada formacji życia duchowego rodziny chrześcijańskiej w nauczaniu Matki Marceliny Darowskiej; Paweł S o k o ł o w s k i , Kierownictwo duchowe w świetle Listów Polskich arcybiskupa Jerzego Matulewicza; Marianna K a r b o w n i c z e k , Wiodące tematy teologiczno-liturgiczne w tekstach Liturgii Godzin okresu wielkanocnego; Krzysztof Ł a s z u k, Kult NM P w pismach i życiu Jana de la Salle; Krystyna Wi l k , Solidarność zasadą i cnotą moralną według encykliki Jana Pawła II „Sollicitudo rei socialis”; Jolanta C z e r w o n k a , Teologia rodziny w ruchu szensztackim. Studium teologiczno-moralne; Danuta S t r u g a ł a , Rola rodziców w wychowaniu seksualnym potomstwa w polskiej literaturze posoborowej. Studium teologiczno-moralne; Grażyna J a n с z a k, Sakrament pokuty jako środek formacji w dokumentach Kościoła po II Soborze Watykańskim; Mirosława K r a j e w ­

s k a , Pielęgnacja chorych przejawem charyzmatu Zgromadzenia Sióstr św. Elżbiety; Teresa S z y p e r , Tożsamość paschalna Zgromadzenia Sióstr Adoratorek Krwi Chrys­ tusa w świetle Konstytucji; Anna J a b ł u s z e w s k a , Symbolika teistyczna i kosmicz­ na kultur plemiennych w ujęciu Josepha Goetze; Wojciech M a r a t , Prana w ujęciu teoretycznym i praktycznym na podstawie wybranych tekstów śruti i traktatów jogi; Magorzata M i e 1 o s z у k, Religijny wymiar szamanizmu; Anna S t a s z e w s k a , Religijna symbolika kultur plemiennych w ujęciu Mircei Eliadego; Tomasz L u t к a, Koncepcja uniwersyzmu chińskiego; Sylwester W i ś n i e w s k i , Protektorat królów polskich nad misjami w Persji w XVII i XVIII w.; Robert W o l s z c z a k , Bronisława Malinowskiego koncepcja mitu w świetle fenomenologii religii Mircei Eliadego; Aleksandra L i c a , Wszechwiedza i wszechobecność Boga w Psalmie 139; Elżbieta P o t a c z a ł a , Symbolika miłości Boga do Izraela w Oz 11; Krzysztof H a g e d o r n , Starotestamentalne znaczenie biblijnego pojęcia „dzisiaj” w Pwt 29-30; Katarzyna

[11]

291

С i с h o w 1 a s, Uniwersalizm księgi Jonasza; Magdalena B y c z k o w s k a , Fakt odrzucenia Chrystusa przez Żydów w świetle ich wyobrażeń mesjańskich; Piotr W i ś n i o w o l s k i , Dynamiczne ujęcie Trójcy Świętej w „Systematic Theology" Paula Tillicha; Wiesław D ą b r o w s k i , Chrystologia iw. Tomasza z Akwinu w świetle jego odpowiedzi na pytanie o motywy Wcielenia; Zygmunt B ł o c i s z , Problem ateizmu w polskiej literaturze filozoficzno-teologicznej w latach 1965-1992; Grażyna B ł a s z ­ c z y k , Praca w ujęciu bl. Honorata Koźmińskiego na podstawie pism; Barbara C h m i e l e w s k a , Modlitwy eucharystyczne Mszy św. z udziałem dzieci. Studium liturgiczno-pastoralne; Marzena K u l e s z a , Wychowanie młodzieży do odkrywania sensu życia na podstawie podręczników do nauki rełigii przeznaczonych dla uczniów szkół średnich.

III. WYDZIAŁ KOŚCIELNYCH NAUK HISTORYCZNYCH I SPOŁECZNYCH 1. Sympozjum

1.1. Drogi do gospodarki rynkowej i odpowiedzialności społecznej - III. Aktualne problemy i perspektywy

W dniach 28 i 29 maja 1993 roku w ATK oraz w WMSD w Warszawie odbyło się trzecie sympozjum poświęcone gospodarce rynkowej. Wygłoszono następujące refera­ ty:

- Prof. dr Bernhard S u t o r, Eichstätt: Polityczno-etyczne aspekty reform gospodar­ czych.

- Dr hab. Aniela D y 1 u s, Warszawa: Zasada pomocniczości a transformacje systemu gospodarczego.

- Prof. dr Ronald C l a p h a m , Siegen: Polityka konkurencyjności i konkurencja w społecznej gospodarce rynkowej.

- Dr Hanna G r o n k i e w i c z - W a l t z , Warszawa: Transformacja systemu ban­ kowego w kierunku gospodarki rynkowej.

- Bernhard J a g o d a , Norymberga: Polityka rynku pracy w Niemczech. - Bartłomiej P i o t r o w s k i , Warszawa: Polityka rynku pracy w Polsce.

- Prof. dr Joachim G e n o s к o, Eichstätt: Partnerstwo społeczne: zadania, znaczenie i problemy.

- Prof. dr Michael K u t s c h k e r , Stuttgart-Hohenheim: Umiędzynarodowienie gospodarki rynkowej.

2. Wykład gościnny

Dnia 27 kwietnia 1993 roku prof, dr Joachim T ü r k wygłosił na Wydziale Kościelnych Nauk Historycznych i Społecznych wykład na temat: „Der Weltpluralis- mus in der Postmoderne".

2 9 2 KRONIKA WYDZIAŁÓW

[12]

3.1. Habilitacje

Jan C h ł o s t a , Oblicze religijne ruchu polskiego na Warmii, Mazurach i Powiślu w latach 1918-1939.

Recenzenci: ks. prof, dr hab. F. S t o p n i а к ks. prof, dr hab. Z. Z i e l i ń s k i prof, dr hab. Cz. M a d a j c z y k

Data kolokwium habilitacyjnego: 21 czerwca 1993 roku.

Marek P o d h a j s k i , „Nowy system muzyki” x. Jana Jarmusiewicza w perspektywie polskich prac z harmonii XIX w.

Recenzenci: ks. prof. dr hab. K. M r o w i e ć prof, dr hab. A. R a k o w s k i ks. prof. dr hab. J. P i к u 1 i к

Data kolokwium habilitacyjnego: 7 czerwca 1993 roku. 3.2. Doktoraty

Ks. Stefan G r a b o w s k i , Duszpasterska działalność Chromacjusza z Akwilei. Promotor: ks. prof. dr hab. E. S t a n u 1 a

Recenzenci: ks. prof, dr hab. W. M y s z o r ks. prof. dr hab. M. S t a r o w i e y s k i Data promocji doktorskiej: 31 maja 1993 roku.

Ks. Marian S z c z o t k a , Gradual ms. 205 z Biblioteki Klarysek Krakowskich w świetle polskiej i europejskiej tradycji liturgiczno-muzycznej. Studium źródloznawcze. Promotor: ks. prof, dr hab. Jerzy P i к u 1 i к

Recenzenci: ks. prof. dr hab. M. B a n a s z a k doc. dr hab. J. G o ł o s

Data promocji doktorskiej: 31 maja 1993 roku.

S. Krystyna L e m a ń s k a , Fenomen zakonnego życia ukrytego na przykładzie Zgromadzeń założonych przez O. Honorata Koźmińskiego. Analiza spoleczno-religijna. Promotor: ks. prof. dr hab. A. M а г с o 1

Recenzenci: ks. prof, dr hab. H. J u r o s ks. prof. dr hab. F. M a z u r e k Data promocji doktorskiej: 31 maja 1993 roku.

Ewa M i e s z c z a ń s k a , Nowoczesny management strategicznego marketingu i per­ spektywa implementacji w Europie środkowo-wschodniej.

[ 1 3 ] KRONIKA WYDZIAŁÓW 2 9 3

Recenzenci: dr hab. A. D y 1 u s prof, dr hab. Ł. С z u m a

Data promocji doktorskiej: 21 czerwca 1993 roku.

Ks. Adam M i k u ł a , Model narzeczeństwa i małżeństwa w świadomości młodzieży akademickiej (na podstawie wybranych kategorii studentów).

Promotor: ks. prof, dr hab. W. Z d a n i e w i c z Recenzenci: ks. prof. dr hab. J. M a r i a ń s k i

ks. prof, dr hab. H. J u r o s Data promocji doktorskiej: 21 czerwca 1993 roku. 3.3. Magisteria

Styczeń 1993: Izabela D z i e n i s z e w s k a , Program ikonograficzny i treści ideowych dekoracji siedemnastowiecznych stali w kościele-росуsterskim w Lądzie.

Kwiecień 1993: Julia D z i e n i s i e w i c z , Między tradycją misteriów a awangardą - teatr Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Scena Plastyczna; Monika J a s t ­ r z ą b , Pojęcie stroju moralnego i niemoralnego a eklektyczna moda kobieca XIX wieku; Michał K e h l , Twórczość Antoniego i Tadeusza Popielów, Piotr K a c z a n o w s k i , Społeczna gospodarka rynkowa w programach wybranych ugrupowań politycznych we współczesnej Polsce; Piotr K u l c z y c k i , Nieposłuszeństwo obywatelskie w świetle chrześcijańskiej etyki społecznej; Piotr T y b o r o w i c z , Treści ideowe ołtarza św. Urszuli w kościele pocysterskim w Lądzie nad Wartą.

Maj 1993: Małgorzata R a d z i k o w s k a , Misterium Mikołaja z Wiłkowiecka pt. „Historia o chwalebnym zmartwychwstaniu Pańskim” i jego realizacje teatralne; Artur S z u b a , Otto Wagnera wizja architektury sakralnej jako odbicie idei Gesamtkunst­ werk; Jarosław G u t o w s k i , Wartości podstawowe w projektowaniu nowej Kon­ stytucji III. Rzeczypospolitej Polskiej.

Czerwiec 1993: Tomasz I g r z y c k i , Nowa kultura ludowa lat siedemdziesiątych. Ruch punk - historia i etyka; Krzysztof W i e r z b i c k i , Ślubowanie Jasnogórskie polskiej młodzieży akademickiej w 1936 roku; Monika K i e s z k o w s k a - D u m e r a d z k a , Medalierstwo Jerzego Jarnuszkiewicza, cz. 1 i cz. 2.; Grażyna G a b r i e l , Gradual cysterski ms. L 13 z Biblioteki Seminarium Duchownego w Pelplinie. Studium żródłoznawcze; Zofia W ł a d y s z e w s k a , Gradual cysterski ms. L 21 z Biblioteki Seminarium Duchownego w Pelplinie. Studium żródłoznawcze; Jan S z y p o w s k i , Warszawskie organy Wurłitzera na ogólnym tle fenomenu organów kinowych; Adam R a k o w s k i , Analiza żródloznawcza rękopiśmiennego kancjonału ms. F 283 nr 3 z Muzeum im. Michała Glinki w Moskwie; Ewa Jadwiga S ł o n i n a , Proprium Missae Trzeciej Niedzieli Adwentu w Graduałach Piotrowskich 1660, 1661. Studium muzykologiczne; Aldona Agata P e с к a, Udział mnichów syryjskich w życiu Kościoła według relacji Hermiasza Sozomena i Sokratesa Scholastyka; Katarzyna К ę d r a, Pierwszy rok nauczania religii w szkole w opinii rodziców młodzieży ze szkół ponadpodstawowych; Maria M a t y j a s i k , Spór o aborcję w Polsce w latach

2 9 4 KRONIKA WYDZIAŁÓW [ 1 4 ]

1980-1992; Micha! W i 1 к o w i с z, Idea olimpizmu a oblicze współczesnego spor lu; Jarosław Z a m o r s k i , Społeczne aspekty Ruchu Światło-Życie; Wojciech S o w a , Architektura sakralna Złoczewa w XVII. i XVIII. wieku. Jej formy i funkcje; Romuald J e n d r a s z a k , Typ środowiska społecznego a praktyki religijne na przykładzie Bełchatowa w latach 1980-1990; Władysław S a t a ś k i e w i c z , Zjawisko kultu „gwiazd” jako problem duszpasterski w świetle badań ankietowych; Władysław Pa ś , Działalność społeczno-polityczna kardynała Stefana Wyszyńskiego w świetle „Dzien­ nika Łódzkiego” w łatach 1948-1981. Studium z zakresu Kościelnych Nauk Historycz­ nych i Społecznych; Władysław P i e t r z y k , Typ środowiska a praktyki religijne w latach 1980-1989.

WYKŁADY KS. PROF. DRA HAB. MICHAŁA CZAJKOWSKIEGO POZA ATK (styczeń - czerwiec 1993):

„Chrześcijanie i Żydzi - co nas dzieli, co nas łączy", 22-23 stycznia 1993, w Gliwicach dla inteligencji z różnych stron Polski; „Żydzi i chrześcijanie polscy po Oświęcimiu", 24 stycznia, w Żydowskim Instytucie Historycznym w Warszawie podczas Szkoły Zimowej dla nauczycieli; „ Tolerancja czy ekumenia?", 4 lutego, w Bochni w ramach Czwartkowych Spotkań Muzealnych; „Eucharystia w Piśmie Świętym”, 15 lutego w Warszawie, 18 lutego w Krakowie, w ramach sesji dla zakonnych misjonarzy i rekolekcjonistów „Nowa ewangelizacja”; „Les leçons de la Shoah: en quel sens est-il possible de parler de leçon? Point de vue éthique, point de vue religieux ”, 24 lutego, na Uniwersytecie we Fryburgu Szwajcarskim; „Co nas łączy - chrześcijan i Żydów?”, 27 lutego, w Towarzystwie im. Edyty Stein we Wrocławiu; „Stan dialogu Kościoła katolickiego z judaizmem", 28 lutego, w Klubie Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Wałbrzychu; „Jakiego państwa chcemy? (czy prawo ma umoralniać obywateli?)”, 1 marca w Zakładach „Rawar1’ w Warszawie; „Dlaczego Kościół katolicki?”, 7 marca, w Duszpasterstwie Akademickim parafii MB Królowej Polski w Warszawie; „Rola tradycji w wychowaniu”, 17 marca do nauczycieli w Suwałkach; „Ewangelia a polityka”, 19 marca, w ramach VII Bydgoskich Dni Społecznych „Społeczny wymiar orędzia biblijnego "w Bydgoszczy; „Dekalog i m y”, 1-3 kwietnia dla władz i inteligencji Nowego Sącza; „Dialog teologiczny chrześcijańsko-iydowski”, 14-15 kwietnia w Wyższym Seminarium Duchownym Misjonarzy Oblatów w Obrze; „Żydzi i chrześcijanie - czy różnica religii stanowi przeszkodę w porozumieniu?", 20 kwietnia w Mierkach na seminarium Niezależnego Zrzeszenia Studentów dla studen­ tów Izraela, Niemiec i Polski; „Żydzi i chrześcijanie - co nas łączy?”, 29 kwietnia w Towarzystwie Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie; „Kościół większości a problematyka wolności religijnej w Polsce", 27 maja na Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie podczas I-szej Konferencji Polskiego Stowarzyszenia Wolności Religijnej „Wolność religii i przekonań - potrzeby, zagrożenia, wyzwania”; „Żydowskie i chrześcijańskie Zielone Świątki”, 29 maja na Ogólnopolskim Spotkaniu Ekumenicznym Młodzieży w Kodniu nad Bugiem; „Czy Jan XXIII był prorokiem?”, 18 czerwca w Klubie Inteligencji Katolickiej w Warszawie; Przez cały semestr

[ 1 5 ] KRONIKA WYDZIAŁÓW 2 9 5

prowadził wykłady biblijne w Papieskiej Akademii Teologicznej (Kolegium Filo­ zof.-Teol. Ojców Dominikanów) w Krakowie oraz kurs biblijny w Klubie Inteligencji Katolickiej w Warszawie;

Przewodniczył 30 kwietnia i 1 maja w Warszawie dyskusjom panelowym II ogólnopolskiej sesji II Synodu Plenarnego na temat „Wspólnota kościelna-parafia”; Na zaproszenie „Equilibre”przebywał 1-3 maja w misji pokojowej i charytatywnej w b. Jugosławii (Macedonia); Otrzymał następujące nagrody: Nagroda ministra Edukacji Narodowej (ATK); Nagroda im. św. Brata Alberta (ekumenia); 20th Century Award for Achievement (Cambridge).

Występował wielokrotnie w krajowym i zagranicznym radiu i telewizji.