Relacyjne bazy danych
Baza danych – zbiór informacji opisujący wybrany fragment rzeczywistości.
System zarządzania bazą danych SZBD (ang. Database Management System, DBMS) – oprogramowanie bądź system informatyczny służący do zarządzania bazą danych.
Przetwarzanie danych to uporządkowane wykonywanie operacji na danych:
• wprowadzanie
• modyfikowanie
• wyszukiwanie
• sortowanie
• prezentowanie (wyświetlanie, drukowanie)
Relacyjne bazy danych
• Dane w relacyjnej bazie danych są zorganizowane w tabelach.
• Tabela składa się z wierszy (zwanych rekordami) i kolumn (zwanych polami).
• W jednym wierszu (rekordzie) znajdują się informacje o jednym obiekcie bazy danych.
• Każda kolumna (pole) posiada unikalną w ramach tabeli nazwę.
W jaki sposób przygotować relacyjną bazę danych?
1. Określenie wymagań
2. Wstępne projektowanie formularzy i raportów 3. Przygotowanie tabel
4. Określenie relacji 5. Tworzenie formularzy
6. Tworzenie zestawień - zapytań i raportów
Przygotowanie tabel Zasada 1.
Do jednej tabeli przypisujemy jedną kategorię informacji Zasada 2.
W każdej kolumnie tabeli powinna być umieszczona pojedyncza informacja.
Zasada 3.
Przyjęcie jednoznacznego nazewnictwa Zasada 4.
Należy unikać powtarzania tych samych informacji w kilku tabelach Zasada 5.
W jednym polu nie należy przechowywać listy danych.
Klucz podstawowy - jest to pole które jednoznacznie identyfikuje każdy rekord w tabeli Relacja - jest to określenie logicznego związku między danymi w tabelach.
Rodzaje relacji
1. Relacja jeden-do-wielu (1→∞) W relacji jeden-do-wielu rekord w tabeli A może mieć wiele dopasowanych do niego rekordów z tabeli B, ale rekord w tabeli B ma tylko jeden dopasowany rekord w tabeli A (np. jeden autor może być autorem wielu książek) 2. Relacja wiele-do-wielu (∞→∞) W relacji wiele-do-wielu rekord w tabeli A może mieć
wiele pasujących rekordów w tabeli B, a rekord w tabeli B może mieć wiele pasujących rekordów w tabeli A.
3. Relacja jeden do jeden (1→1) W relacji jeden-do-jednego każdy rekord w tabeli A może mieć tylko jeden pasujący rekord w tabeli B, a rekord w tabeli B może mieć tylko jeden pasujący rekord w tabeli A (np: jednej osobie odpowiada jeden PESEL)
Obiekty programu Access
W programie Access do budowania systemu obsługi bazy danych służy sześć rodzajów obiektów. Są to:
• tabele,
• kwerendy,
• formularze,
• raporty,
• makropolecenia
• moduły
Tabele
Tabele są podstawowymi obiektami bazy danych służącymi do przechowywania danych.
Formularze
Formularze są obiektami, które służą do przedstawiania danych z tabeli lub kwerendy w sposób graficzny. Można ich używać do wprowadzania, edytowania lub wyświetlania danych.
Za pomocą formularzy można sterować dostępem do danych. Do formularzy można dodawać różne elementy sterujące (na przykład przyciski) w celu zautomatyzowania często wykonywanych czynności. Formularze przyspieszają pracę z bazą danych i umożliwiają przedstawienie danych w atrakcyjny sposób. Mogą również zapobiegać wprowadzaniu
nieprawidłowych danych.
Kwerendy
Kwerendy, umożliwiają przeszukiwanie, sortowanie i wyświetlanie danych. Służą do pobierania informacji z tabel, ich przetwarzania oraz wykonywania obliczeń. Za pomocą kwerend można wybrać grupę rekordów spełniających określone warunki i wykonać na tych
rekordach działania.
Raporty
Raporty są obiektami, które służą do wyświetlania i drukowania zestawień danych z tabeli lub kwerendy. Dzięki możliwości grupowania danych i tworzenia podsumowań nadają się do
prezentowania wszelkiego rodzaju sprawozdań.
Makra
Makropolecenia to procedury, których działanie powoduje wykonanie jednej lub kilku czynności zwanych akcjami. Każde makropolecenie to lista akcji wraz z argumentami akcji i warunkami decydującymi o tym, czy dana akcja będzie wykonana. Makropolecenia pozwalają uprościć i zautomatyzować obsługę baz danych. Są uruchamiane, gdy wystąpi określone zdarzenie, a połączenie zdarzenia z makropoleceniem odbywa się za pomocą właściwości zdarzeń.
Moduły
Moduły są to zbiory procedur i funkcji napisanych w języku Visual Basic.
Każdemu obiektowi w Accessie trzeba nadać nazwę. Nazwa może składać się maksymalnie z 64 znaków. Może zawierać litery, cyfry, spacje i znaki specjalne. W nazwie nie mogą pojawić się kropka, wykrzyknik, nawiasy prostokątne oraz pojedynczy cudzysłów zamykający. Nazwa obiektu nie może zaczynać się od spacji, nie mogą również wystąpić w niej znaki niedrukowane. Należy nadawać nazwy, które opisują obiekty, ale nie są zbyt długie.
Projektowanie tabeli w programie Access
Okno projektowania tabeli składa się z dwóch części. W górnej części definiujemy strukturę tabeli, w dolnej — właściwości pól tabeli.
Minimalna deklaracja w projekcie tabeli musi zawierać nazwy pól i typy pól. Jeżeli nie zostanie zadeklarowany typ danych, domyślnie wybierany jest typ Tekst. Kolumna Opis może
zawierać komentarze dotyczące projektowanych pól.
Tabelę po zaprojektowaniu trzeba zapisać. Można to zrobić, zamykając okno z projektem.
Przy zapisywaniu tabeli należy nadać jej nazwę opisującą przechowywane informacje, na przykład Dane osobowe. W czasie projektowania tabeli warto zadeklarować klucz podstawowy Każda tabela powinna mieć zdefiniowany klucz podstawowy. Jeżeli nie zdefiniowaliśmy klucza podstawowego, Access przy zapisywaniu tabeli zaproponuje zdefiniowanie tego klucza w sposób automatyczny.
Typy danych
Typ danych pola określa, jakiego rodzaju dane mogą być przechowywane w polach. Na przykład wartości przechowywane w polu typu Tekst mogą zawierać tylko litery, liczby i ograniczony zestaw znaków interpunkcyjnych. Ponadto w polu typu Tekst może znajdować
się co najwyżej 255 znaków.
W programie Access używanych jest dziesięć różnych typów danych:
• Załącznik Pliki — takie jak fotografie cyfrowe. Do jednego rekordu można załączyć wiele plików. Ten typ danych jest niedostępny we wcześniejszych wersjach programu Access
• Autonumerowanie Numery generowane automatycznie dla każdego rekordu
• Waluta Wartości pieniężne
• Data/Godzina Daty i godziny
• Hiperłącze Hiperłącza, takie jak adresy e-mail
• Nota Długie bloki tekstu oraz tekst z formatowaniem. Typowym zastosowaniem pola Nota jest szczegółowy opis produktu
• Liczba Wartości liczbowe, takie jak odległości
• Obiekt OLE obiekt OLE, takie jak dokumenty programu Word
• Tekst Krótkie wartości alfanumeryczne, takie jak nazwisko czy nazwa ulicy
• Tak/Nie Wartości logiczne
Właściwości pól
• Rozmiar pola - określenie ilości miejsca przydzielanego dla każdej wartości
• Format - określenie wyglądu pola podczas wyświetlania lub drukowania
• Liczba miejsc dziesiętnych - określenie liczby miejsc dziesiętnych w wyświetlanych liczbach
• Wartość domyślna - automatyczne przypisanie określonej wartości po dodaniu nowego rekordu
• Maska wprowadzania - za jej pomocą można określić format wprowadzanych danych np: kod pocztowy
• Wymagane - wymaganie wprowadzenia danych w polu
• Wyrównanie tekstu - określenie domyślnego wyrównania tekstu
• Reguła sprawdzania poprawności - określenie wyrażenia, które muszą spełnić dodawane lub modyfikowane dane
• Tekst reguły sprawdzania poprawności - komunikat wyświetlany wtedy, gdy wprowadzone dane nie spełniają Reguły sprawdzania poprawności
• Zerowa długość dozwolona - umożliwienie wprowadzenia danych o zerowej długości
Formularze
Formularze służą do prezentacji danych z tabeli lub kwerendy w sposób graficzny. Można je zaprojektować do wprowadzania, edytowania lub wyświetlania danych, za ich pomocą można również sterować dostępem do danych. Formularze zapewniają użytkownikowi bazy danych dostęp do zgromadzonych danych.
