A. Szafran
Zagadnienie obrony w stadium
postępowania przygotowawczego w
Czechosłowacji
Palestra 8/12(84), 70-71
70 Praw o za granicą Nr 12 (84) i r a to r o w i p r z y s łu g u je p ra w o p rz e k a z a n ia d e c y z ji b iu r a do b iu r a w y ż sz e j in s ta n c ji w c e lu p o n o w n e g o ro z p o z n a n ia s p r a w y . W te r m i n ie tr z e c h d n i od d a ty p rz y z n a n ia d a n e j o so b ie z w o ln ie n ia od k o sz tó w b iu r o p r z e s y ła s w ą d e c y z ję za p o ś r e d n ic tw e m p r o k u r a t o r a d o w ła śc iw e g o są d u . U d z ie lo n e z w o ln ie n ie od k o sz tó w m o że b y ć c o fn ię te w te d y , g d y s y tu a c ja m a t e r i a l n a s t r o n y k o r z y s ta ją c e j ze z w o ln ie n ia u le g n ie p o p r a w ie , o ra z w te d y , g d y z o s ta n ie u ja w n io n e , że s t r o n a z ło ż y ła o św ia d c z e n ie n ie z g o d n e z rz e c z y w is to śc ią . O c o fn ię c iu z w o ln ie n ia b iu r o z a w ia d a m ia w s z y s tk ie z a in te r e s o w a n e s ą d y i u rz ę d y . C o fn ię c ie z w o ln ie n ia p o c ią g a za so b ą o b o w ią z e k n ie z w ło c z n e g o u is z c z e n ia o p ła t s ą d o w y c h , o d k tó r y c h s tr o n a b y ła z w o ln io n a .
S.J.
2
Z a g a d n i e n i a obrony w stadium p os t ęp ow ania p r z y g o t o w a w c z e g o
w C z e c h o s ł o w a c j i
P o w y ż s z e z a g a d n ie n ia n a tle u s ta w o d a w s tw a o b o w ią z u ją c e g o d e le ge lata o m a w ia V. M a n d a k n a ła m a c h lip c o w o - s ie r p n io w e g o n u m e r u p is m a a d w o k a tu r y c z e c h o s ło w a c k ie j „ Z p r a v y a d v o k a c ie ” z r o k u 1964.
O d r o k u 1956 n a s t ę p u je w C z e c h o s ło w a c ji s to p n io w e r o z s z e rz a n ie a k ty w n e j r o li o b ro ń c y w p o s tę p o w a n iu p rz y g o to w a w c z y m z g o d n ie z te n d e n c ją , żeb y ś le d z t w o d o s ta r c z a ło m o ż liw ie n a jp e łn ie js z e g o i o b ie k ty w n e g o m a t e r i a łu do ro z p o z n a n ia s p r a w y p rz e z są d . P o d r z ą d a m i o b o w ią z u ją c e g o k o d e k s u p o s tę p o w a n ia k a rn e g o z r. 1961 o b ro ń c a , je ś li u w a ż a za p o tr z e b n e u z u p e łn ie n ie ś le d z tw a , o b o w ią z a n y j e s t z g ło sić o d p o w ie d n ie w n io s k i ju ż p rz y z a z n a jo m ie n iu się z m a te r ia ła m i ś le d z t w a o r a z m a p ra w o b r a ć u d z ia ł w u z u p e łn ia ją c y c h c z y n n o ś c ia c h śled czy ch , p o d ję ty c h n a s k u t e k ty c h w n io sk ó w .
W p rz y g o to w a n iu je s t p r o je k t, k tó r y z a p o w ia d a d a ls z e z m ia n y o rg a n iz a c y jn e ł p r o c e d u r a ln e , z m ie rz a ją c e do p o g łę b ie n ia g w a r a n c ji o b ie k ty w n o ś c i p o s tę p o w a n ia p rz y g o to w a w c z e g o o ra z do rozS T erzen ia u p r a w n ie ń p o d e jr z a n y c h i ic h o b ro ń c ó w . P r z e w id u je się n o w e liz a c ję k o d e k s u p o s tę p o w a n ia k a r n e g o p o le g a ją c ą m .in . n a p r z y z n a n i u o b ro ń c y p r a w a u c z e s tn ic z e n ia w e w s z y s tk ic h w z a s a d z ie czy n n o śc ia c h p o s tę p o w a n ia p rz y g o to w a w c z e g o , p o c z y n a ją c od p r z e d s ta w ie n ia z a rz u tó w (o b ecn ie k o d e k s p o s tę p o w a n ia k a r n e g o p r z y z n a je to p ra w o ty lk o o b ro ń c o m o só b n ie le tn ic h o r a z o só b u m y s ło w o l u b fiz y c z n ie u p o śle d z o n y c h ), j a k ró w n ie ż n a w p ro w a d z e n iu — w z o r e m in n y c h k r a jó w — d o c h o d z e n ia z a m ia s t ś le d z tw a w s p r a w a c h m n ie js z e j w a g i.
J e s z c z e p rz e d z a m ie rz o n ą n o w e liz a c ją k o d e k s u p o s tę p o w a n ia k a rn e g o ro z s z e r z o n o t y t u łe m p ró b y u d z ia ł o b ro ń c ó w w p o s tę p o w a n iu p rz y g o to w a w c z y m w w o je w ó d z tw ie w s c h o d n io c z e s k im i w n ie k tó r y c h p o w ia ta c h in n y c h w o je w ó d z tw , a z d n ie m 1 lip o a 1964 r . e k s p e r y m e n t te n ro z c ią g n ię to n a c a ły k r a j . S p o só b k o r z y s ta n ia p rz e z o b ro ń c ó w z ty c h ro z s z e rz o n y c h u p r a w n ie ń u re g u lo w a n y z o sta ł ty m c z a s o w o p r z f z w y ty c z n e C e n tr a li A d w o k a tu r y C z e c h o s ło w a c k ie j, k tó r e m a ją o b o w ią z y w a ć do d n ia w e jś c ia w ż y c ie n o w e li do k o d e k s u p o s tę p o w a n ia k a rn e g o .
W y m ie n io n e w y ty c z n e p r z e w id u ją w szczeg ó ln o ści n a s t ę p u ją c e fo r m y d z ia ła l n o ś c i o b ro ń c y w s ta d iu m p o s tę p o w a n ia p rz y g o to w a w c z e g o : a k ty w n y u d z ia ł w c z y n n o ś c ia c h ś le d c z y c h , p r z e g lą d a n ie a k t, u d z ia ł w z a z n a jo m ie n iu z m a te r ia ła m i ś le d z t w a , w n io s k i o u z u p e łn ie n ie ś le d z tw a , o u m o r z e n ie p o s tę p o w a n ia , o z m ia n ę k w a lifi-. k a c ji, o p r z e k a z a n ie s p r a w y do ro z p o z n a n ia p rz e z in n y o r g a n itp .
№ 12 (84) Praw o za granicą 71
R o z s z e rz e n ie ro li i f o r m u d z ia łu o b ro ń c y w p o s tę p o w a n iu p rz y g o to w a w c z y m n a s u w a c a ły s z e re g n o w y c h p ro b le m ó w . J e d n y m z t a k i c h p ro b le m ó w je s t z a g a d n ie n ie p ra k ty c z n e g o d o p u s z c z a n ia o b ro ń c ó w a o u d z ia łu w cz>nno.>ciach tle d c z ^ c h . W , d o ty c h c z a s o w y c h d o św ia d c z e n ia c h n o to w a n e są w y p a d k i n ie z a w ia d a m ia n ia o b ro ń c ó w o te r m i n a c h p o sz c z e g ó ln y c h c z y n n o śc i b e z u z a s a d n io n y c h p rz y c z y n . D o u s u w a n ia te g o r o d z a ju u c h y b ie ń ze s tr o n y o rg a n ó w śle d c z y c h o r a z do o g ó ln eg o le p s z e g o z r o z u m ie n ia się p o m ię d z y a d w o k a tu r ą a p r o k u r a t u r ą i o rg a n a m i ś l e d c z y m i p rz y c z y n ia ją s ię s k u te c z n ie w s p ó ln e n a r a d y , p ro w a d z o n e n a s z c z e b lu w o je w ó d z k im i p o w ia to w y m . I n n y m p ro b le m e m j e s t z a k r e s c z y n n o śc i, w k tó r y c h o b ro ń c a p o w in ie n b e z p o ś r e d n io u c z e stn ic z y ć . U działy je g o w e w s z y s tk ic h c z y n n o ś c ia c h b y łb y z r e g u ły p r a k t y c z n ie n ie m o ż liw y , g d y ż n ie p c d o ła lb y on w ó w c z e s w s z y s tk im c ią ż ą c y m n a n im o b o w ią z k o m . Z d a n ie m a u t o r a w y b ó r c z y n n o śc i śle d c z y c h , w k tó r y c h o b ro ń c a m a b r a ć u d z ia ł, n a le ż y do n ie g o s a m e g o ; w y b ó r te n z a le ż y od d o n io sło śc i p o s z c z e g ó ln y c h c z y n n o śc i w k o n k r e tn e j s p r a w ie . J e ć n y m z n a jt r u d n i e js z y c h , a n ie r o z w ią z a n y c h d o ty c h c z a s p ro b le m ó w je s t p r o b le m ta je m n ic y z a w o d o w e j o b ro ń c y w s to s u n k u do k lie n ta . W to k u p o s tę p o w a n i a p rz y g o to w a w c z e g o o b ro ń c a b ie r z e u d z ia ł w s z e r e g u czy n n o śc i, w k tó r y c h s a m p o d e jr z a n y n ie u c z e s tn ic z y (np. p r z e s łu c h iw a n ie ś w ia d k ó w ). C h o d z i o to , czy i w ja k i e j m ie rz e o b ro ń c a m a p ra w o in f o rm o w a ć p o d e jr z a n e g o o ty c h c z y n n o ś c i a c h p rz e d f o r m a ln y m z a z n a jo m ie n ie m go zs m a t e r ia ła m i ś le d z tw a . T y m c z a s o w e w y ty c z n e C e n tr a l i A d w o k a tu r y C z e c h o sło w a c k ie j z a jm u ją w te j k w e s tii s t a n o w is k o , że o b ro ń c a je s t o b o w ią z a n y do z a c h o w a n ia ta je m n ic y w o b e c k lie n ta i osób tr z e c ic h co do o k o lic z n o śc i, k tó r y c h z n a jo m o ś ć m o g ła b y b y ć n a d u ż y ta d la u d a r e m n ie n i a lu b u tr u d n ie n ia p o s tę p o w a n ia . G d y b y o b ro ń c a n ie b y ł ty m o b o w ią z k ie m z w ią z a n y , to o rg a n y p r o w a d z ą c e ś le d z tw o m u s ia ły b y je g o u d z ia ł w c z y n n o ś c ia c h ś le d c z y c h z n a c z n ie o g ra n ic z a ć . Z d ru g ie j ;e d n a k s tr o n y n ie m o ż n a n ie d o s trz e c , że t a k i o b o w ią z e k w is to tn y sp o s ó b p o d w a ż a p o d s ta w y z a u f a n ia k li e n ta do o b ro ń c y . O g ó ln ie b io rą c , d o ty c h c z a s o w e d o ś w ia d c z e n ia co do ro z sz e rz o n e g o u d z ia łu o b ro ń c ó w w p o s tę p o w a n iu p rz y g o to w a w c z y m w y p a d ły p o z y ty w n ie . N a sz c z e g ó ln e p o d k r e ś le n ie z a s łu g u je f a k t, że lic z b a w n io s k ó w d o w o d o w y c h z g ła s z a n y c h p rz e z o b r o ń c ó w w to k u ś le d z tw a w z ro s ła w ię c e j n 'ż d w u k ro tn ie . D o w o d zi to z ro z u m ie n i a p rz e z o b ro ń c ó w ic h n o w e j ro li, ś w ia d c z y te ż o ty m , że ro z s z e rz e n ie ic h u d z ia łu w p o s tę p o w a n iu p rz y g o to w a w c z y m n ie z a w io d ło o c z e k iw a ń , a lb o w ie m p rz y c z y n ia s ię ono n ie ty lk o do le p s z e g o w y ja ś n ie n ia s p r a w w to k u p o s tę p o w a n ia p rz y g o to w a w c z e g o , a le ta k ż e do p rz y s p ie s z e n ia te g o p o s tę p o w a n ia . A . S z a f r a n 3
