Bożena Szewczul
Konferencja z okazji 25. rocznicy
sakry biskupiej Księdza Kardynała
Józefa Glempa Prymasa Polski
Prawo Kanoniczne : kwartalnik prawno-historyczny 47/3-4, 193-201
K
O
M
U
N
I
K
A
T
Y
P ra w o K a n o n ic z n e 47 (2 0 0 4 ) n r 3-4
KONFERENCJA Z OKAZJI 25. ROCZNICY SAKRY BISKUPIEJ
KSIĘDZA KARDYNAŁA JÓZEFA GLEMPA PRYMASA POLSKI
D n ia 19 m a ja 2004 ro k u , w g m a c h u U n iw e rs y te tu K a rd y n a ła S te fa n a W yszyń sk ieg o w W arszaw ie p rz y ul. D e w a jtis 5, o d b y ła się k o n fe re n c ja z o k a zji 2 5 -tej ro c zn icy sak ry b isk u p iej K się d z a K a rd y n a ła J ó z e fa G l e m p a , P ry m a sa Polski. K o n fe re n c ję , p t. B is k u p ja k o p a ste rz p o ś r ó d swego ludu. W ątki zaan g a żo w a n ia p a
sterskiego księd za P rym asa J ózefa G lem p a z o rg a n iz o w a ł W y d ział P ra w a K a n o n ic z
n e g o U K S W w W arszaw ie.
O b ra d y k o n fe re n c ji, w k tó re j u c ze stn ic z y ło p o n a d 160 o só b ro z p o c z ę to o g o d z i n ie 9.30 M szą św iętą w p o k a m e d u ls k im k o śc iele p o d w e zw an ie m N ie p o k a la n e g o P o c z ęc ia N M P n a W arszaw sk ich B ie la n a c h . W raz z d o sto jn y m J u b ila te m M szę św. k o n c e le b ro w a li Ic h E k sc elen c je: ks. bp. K a z im ie rz R o m a n iu k , ks. b p . T ad e u sz P i k u s, ks. b p P io tr L ib e ra , ks. bp. P io tr Ja re c k i, ks. b p . M a ria n D u ś , o ra z ks. p ro f, d r h a b . R o m a n B a rtn ic k i - R e k to r U K SW , ks. p ro f, d r h a b . J u lia n K ato w sk i - D z ie k a n W y d ziału P ra w a K a n o n ic z n e g o U K SW , a ta k ż e in n i k a p ła n i. W e M szy św. b r a li u d z ia ł p ra co w n ic y n a u k o w o -d y d ak ty c z n i i a d m in istra c y jn i o ra z s tu d e n c i W y d zia łu P ra w a K a n o n ic z n e g o U K SW . W u ro c zy sto śc i u c ze stn ic z y li ró w n ie ż u czn io w ie A rc h id ie c e z ja ln e g o M ęsk ie g o L ic eu m O g ó ln o k sz ta łc ą c e g o i G im n a z ju m M ę s k ie go m ie sz cz ą ce się p rz y u l. D ew ajtis.
P o d c z as M szy św iętej h o m ilię w ygłosił ks. d r J a n K r o k o s - P r o d z ie k a n W y d z ia łu F ilo zo fii C h rz eśc ija ń sk ie j U K SW . W k o n te k ś c ie czy tań litu rg icz n y ch p r z e w id z ia n y ch n a ś ro d ę sz ó ste g o ty g o d n ia o k re s u w ie lk a n o c n e g o : D z 17, 15.22-18, 1; J 1 6 ,1 2 -1 5 , o ra z 2 5 -tej ro c zn icy sa k ry b isk u p iej K s ię d z a K a rd y n a ła J ó z e fa G l e m - p a, k a z n o d z ie ja zw ró c ił sz c z e g ó ln ą u w a g ę n a te o lo g ię i ek le zjo lo g ię b isk u p stw a. P o d k re ślił m o m e n t w y b ra n ia A p o s to łó w p rz e z J e z u sa , z a trz y m u ją c się n a k ry te ria c h i c e lu te g o w y b o ru tj. o b o w ią z k u d a w a n ia św iad ectw a o C h ry stu sie w J e r o z o lim ie i aż p o k ra ń c e ziem i. W dalszej części h o m ilii, d la jaś n ie jsz eg o u k a z a n ia p ra w d y o b isk u p stw ie, H o m ile ta p o p ro w a d z ił słu c h ac zy w ra z ze św. P aw łem A p o sto łe m n a A r e o p a g i u k a z a ł sp o s ó b a p o s to ło w a n ia A p o s to ła N a ro d ó w w s p o tk a n iu je g o z k u ltu r ą i m e n ta ln o ś c ią G re k ó w . P o d k re ślił k o n ie c z n o ś ć - szczeg ó ln ie w p rz y p a d k u b isk u p a - p ro w a d z e n ia d ia lo g u z k a żd y m c zło w iek iem . K o ń c zą c h o m ilię ks. d r J. К г о к o s stw ie rd ził, że ju b ile u s z u b isk u p a n ie m o ż n a p rzeży w ać
in aczej ja k ty lk o w św ietle n a u c z a n ia te o lo g ii i e k le z jo lo g ii b isk u p stw a . W tym w y m ia rz e n a b ie ra ją s e n s u w sze lk ie d z ia ła n ia b isk u p a . W e k le zjo lo g ii i te o lo g ii b i sk u p stw a m a sw oje m ie jsc e ró w n ie ż u n iw e rs y te t i szk o ła.
P o c e le b ra c ji M szy św iętej i k ró tk ie j p rz e rw ie ks. p ro f. d r h a b . J. К a 1 o w s к i se rd e c z n ie p rz y w ita ł w im ie n iu w łasn y m i p ra c o w n ik ó w W y d ziału P ra w a K a n o n icz n eg o TJKSW u c z e stn ik ó w k o n fe re n c ji, z g ro m a d z o n y c h w u n iw e rsy tec k ie j A u li J a n a P a w ła II. W y raził ra d o ś ć z m o żliw o ści g o sz c ze n ia przy b y ły ch gości, a ta k ż e n a d z ie ję , że o b ra d y k o n fe re n c ji p o s łu ż ą do p o g łę b ie n ia ich w iedzy, w z a je m n e m u s p o tk a n iu się, w y m ian ie p o g lą d ó w i o d n o w ie n iu z n ajo m o ści.
N a s tę p n ie z a b ra ł głos ks. p ro f. d r h a b . R . B a r t n i c k i , k tó ry w y ra źn ie z a z n a czył, że U K S W p ra g n ie w łączyć się w o b c h o d y 2 5 -lecia sak ry b isk u p iej K s. K a rd . J. G l e m p a ty m b a rd z ie j, że je s t o n W ielk im K a n c le rz e m W y d ziałó w N a u k K o ścieln y ch U K S W o ra z w l a ta c h 1968-1977 p ra c o w a ł n a W y d ziale P ra w a K a n o n ic z n e g o d aw n ej A k a d e m ii T eologii K a to lic k ie j, p ro w a d z ą c z a ję c ia z p ra w a rz y m s k ie go i m a łż e ń sk ie g o . W ty m czasie był p ra c o w n ik ie m s e k r e ta r ia tu P ry m a sa P olski K a rd y n a ła S te fa n a W y s z y n s k i e g o i czę sto w y s tę p o w a ł w o b e c A T K ja k o p rz e d sta w ic ie l W ie lk ie g o K a n c le rz a . O d 9 lip c a 1981 r. w ra z z o b ję c ie m u r z ę d u a r cy b isk u p a w a rsz aw sk ieg o , Ks. J. G 1 e m p sam z o s ta ł W ielk im K a n c le rz e m A T K . W ś ró d je g o liczn y ch z a ję ć p o c z e s n e m ie jsc e z a jm o w a ła i z a jm u je tro s k a o A T K , z aś o b e c n ie U K SW . E m in e n c ja u c ze stn ic z y ł w u ro c zy sto ś cia c h in au g u ra cy jn y c h ro k u a k a d e m ic k ie g o , p rz e w o d n ic z ą c M szy św iętej i w y g łaszając słow o k o ń c o w e, b ra ł te ż u d z ia ł w sy m p o z ja c h i k o n fe re n c ja c h o rg a n iz o w a n y ch w A T K i U K SW , z o k a zji św iąt B o ż eg o n a ro d z e n ia s p o ty k a ł się z s e n a te m u c z e ln i w sw ojej re z y d e n cji p rz y ul. M io d o w e j.
Ks. R e k to r R . B a r t n i c k i w y raził w d z ięc zn o ś ć Ks. P ry m aso w i J. G 1 e m - p o w i z a o k azy w an ą p o m o c w ro z w iąz y w a n iu tru d n y c h p ro b le m ó w A T K , ta k ic h ja k sp ra w a k a n o n ic z n o ś c i u c ze ln i, d ro g a A T K do u n iw e rs y te tu . B ez życzliw ości Ks. P ry m a sa i p o p a r c ia z je g o s tro n y n ie by ło b y m o żliw e u tw o rz e n ie w W arszaw ie d r u gieg o u n iw e rsy te tu . U K S W z a w d zięc za ta k ż e Ks. P ry m aso w i b yt m a te ria ln y . W 1992 r. Ks. K a rd . J. G 1 e m p p rz e k a z a ł t e r e n n a B ie la n a c h o p o w ie rz c h n i 2,5 h a n a 50 la t w b e z p ła tn e u ż y tk o w an ie A T K . D z ię k i te m u m ó g ł być z b u d o w a n y now y b u d y n e k u c ze ln i. W 2003 r. K s. P ry m a s p rz e k a z a ł te n te r e n w u ż y tk o w a n ie w ieczy ste, z a p e w n ia ją c p o d sta w y d z ia ła n ia U K SW .
K o n k lu d u ją c ks. R e k to r jeszcze ra z p o d z ię k o w a ł K s. P ry m aso w i z a 23 la ta o p ie k i n a d A T K i U K SW , o ra z życzył B o ż e g o b ło g o sław ie ń stw a w e w szystkich p ra c a c h d la d o b ra K o ś cio ła w P o lsce i d la d o b ra U K SW .
P o p rz e m ó w ie n iu ks. R e k to r a R . B a r t n i c k i e g o p rz e w o d n ic z e n ie sesji p rz e d p o łu d n io w e j o b ją ł ks. p ro f, d r h a b . W o jc iec h G ó r a l s k i (U K S W ), k tó ry n a w s tę p ie o d c zy tał list ks. a b p a J ó z e fa K o w a l c z y k a N u n c ju sz a A p o s to lsk ie g o
w P o lsce p rz e s ia n y n a rę c e ks. p ro f, d ra h a b . J. K a l o w s k i e g o - D z ie k a n a W y d z ia łu P ra w a K a n o n ic z n e g o U K SW . K siąd z N u n c ju sz n ie m o g ą c w ziąć u d z ia łu w k o n fe re n c ji z p o w o d u w y jazd u do R z y m u p rz e s ła ł w szystkim o rg a n iz a to ro m i u c z e stn ik o m k o n fe re n c ji w yrazy u z n a n ia i n a jle p sz e ży czen ia. P o n o w ił te ż s e r d e cz n e g ra tu la c je c z c ig o d n e m u Ju b ilato w i.
N a s tę p n ie p rz ew o d n ic zą cy sesji p o p ro s ił ks. p ro f, d ra h a b . A n to n ie g o D ę b i ń s k i e g o , p r o d z ie k a n a W y d z iału P ra w a , P ra w a K a n o n ic z n e g o i A d m in is tra c ji K U L , k ie ro w n ik a k a te d ry p ra w a rz y m sk ieg o w K U L i U K S W o w y g ło szen ie p ierw sze g o r e f e r a tu p t. W k ła d Jego E m in e n c ji K sięd za K ard yn a ła Jó zefa G lem p a do
n a u k i p ra w a rzym skieg o 1. P re le g e n t, z a b ie ra ją c głos p o d z ię k o w a ł se rd e c z n ie z a z a
p ro s z e n ie go do u d z ia łu w k o n fe re n c ji i w y g ło sz en ie re fe ra tu . N a s tę p n ie w ś ró d b o g a te g o d o ro b k u p isa rsk ie g o K s. K a rd . J. G 1 e m p a s k u p ił sw ą u w ag ę n a z a g a d n ie n iu w k ła d u J u b ila ta d o n a u k i p ra w a rz y m sk ie g o tj. g łó w n ie n a je g o b a d a n ia c h o d n o śn ie d o fikcji p ra w n e j, p o d ję ty c h w czasie stu d ió w w R z y m ie w ra m a c h p ra c y d o k to rsk ie j p t. D e evo lu tio n e co n cep tu s fic tio n is iuris. W dalszej części r e fe r a tu p rz e d s ta w ił z asłu g i K s. K a rd y n a ła w n a u c z a n iu p ra w a rzy m sk ieg o , c h a ra k te ry z u ją c głó w n ie o p u b lik o w a n e p rz e z n ie g o L e x ic u lu m p ra w a rzym skiego. W ybór tek stó w ła
ciń skich z tłu m a cz en iem p o ls k im i o b ja śn ien iem . Z b ió r t e n m ia ł służyć p rz e d e
w szystkim w p r o w a d z e n iu ćw iczeń z p ra w a rzy m sk ie g o . S k ła d a ł się z d w ó ch części. P ie rw sza z n ic h o b e jm o w a ła te k s ty ź ró d ło w e p rz e d sta w ia ją c e h isto ry czn y rozw ój p ra w a rzy m sk ieg o . D ru g a część z a w ie ra te k s ty ź ró d ło w e , d o ty czące w ażn iejszy ch in sty tu cji rz y m sk ieg o p ra w a p ry w a tn e g o , o so b o w eg o , ro d z in n e g o , m a łż eń sk ie g o , rzeczo w eg o , z o b o w iąz ań , s p a d k o w e g o o ra z p ro c e so w e g o . N o v u m z b io ru sta n o w i ło u ło ż e n ie go w e d łu g h a se ł, a n ie d z ia łó w p ra w a . Z e s ta w io n e te k s ty z o stały o p a trz o n e tłu m a c z e n ie m n a jęz y k p o lsk i i o b ja ś n ie n ia m i. Z b ió r służył w ie lu p o k o le n io m n ie ty lk o s tu d e n tó w p ra w a k a n o n ic z n e g o w W arszaw ie, ale ta k ż e in n y ch w y d z ia łó w p ra w n y ch w P o lsce. Taki u k ła d z o s ta ł z as to s o w an y p ó ź n ie j p rz e z w ie lu in nych a u to ró w z b io ró w .
K o n s ta tu ją c , ks. p ro f. d r h a b . A . D ę b i ń s к i p rz y w o łał sło w a p ro f. H . К u p i- s z e w s k i e g o , k tó ry w je d n y m ze sw oich a rty k u łó w n a zw a ł p ra w o rzy m sk ie ź r ó d łem in sp irac ji w iecz n ie żyw ej. T akże d la w sp ó łc zesn y c h je s t o n o in sp iru jąc y m p rz e d m io te m reflek sji i b a d a ń . O d n o s z ą c t e sło w a do Je g o E m . K a rd . J. G 1 e m p a zazn aczy ł, że z ra cji n a z n a c z e n ie je g o p u b lik a c ji z a jm u je o n w tej d z ie d zin ie tr w a łe m iejsce.
D ru g i re fe ra t zatytułow any K ardynał J ó z e f G lem p ja k o praw odaw ca n a ostatnim Sy
nodzie A rchidiecezji Warszawskiej w ygłosił ks. p ro f, d r h ab. Jan u sz G r ę ź l i k o w s k i 2.
1 Tekst re fe ra tu w: Praw o K anoniczne 47 (2004) n r 3-4, s. 203. 2 Tekst re fe ra tu w: Praw o K anoniczne 47 (2004) n r 3-4, ss. 209.
T ytułem w p ro w a d z e n ia P re le g e n t n a w ią z a ł do h isto rii b isk u p stw a ks. P ry m a sa J. G 1 e m p a. P rz y p o m n ia ł, iż J u b ila t z o s ta ł m ia n o w a n y b isk u p e m w a rm iń sk im p rz e z J a n a P aw ła I I w d n iu 4 m a rc a 1979 ro k u . K o n s e k ra c ji b isk u p iej u d z ie lił m u S łu g a B oży P ry m a s P o lsk i K a rd y n a ł S te fa n W y s z y ń s k i 21 k w ie tn ia 1979 r. w G n ie ź n ie . U ro c zy sty in g re s do k a te d ry w e F r o m b o r k u o d b y ł się 6 m a ja te g o ż r o k u . P o śm ierc i P ry m a sa T ysiąclecia, 7 lip c a 1981 r. O jc ie c Ś w ięty m ia n o w a ł b p a J. G 1 e m p a A rc y b isk u p e m M e tro p o litą G n ie ź n ie ń s k im i W arszaw sk im , a 2 l u te go 1983 r. w y n ió sł go d o g o d n o śc i k a rd y n a lsk ie j. Po ro z w ią z a n iu 25 m a rc a 1992 r. u n ii p e rs o n a ln e j a rc h id ie c e z ji g n ie ź n ień sk ie j i w arsz aw sk iej, K a rd y n a ł J. G 1 e m p p rz e s ta ł p e łn ić u r z ą d A rc y b isk u p a G n ie ź n ie ń s k ie g o , p o z o s ta ją c P ry m a se m P olski i M e tro p o litą W arszaw skim .
N a s tę p n ie ks. p ro f. d r h a b . J. G r ę ź l i k o w s k i w yjaśnił sa m o p o ję c ie sy n o d u i je g o z w iąz ek z w ła d zą b isk u p a d ie c ez jaln eg o . Z az n a c z y ł, że b isk u p z w o łu ją c sy n o d d iec ez jaln y p ra g n ie w sp o s ó b u ro c zy sty sp ra w o w ać sw o ją p o słu g ę p a s te rs k ą i w ła d zę rz ą d z e n ia p rz e z d o sto so w a n ie p ra w a p o w s z e c h n e g o d o sy tu acji i w a r u n k ó w d u sz p a ste rsk ic h diecezji, u k a z a n ie d ró g i s p o s o b ó w a p o sto ls tw a w d iecezji, w y d an ie n o rm m o b ilizu ją cy c h d o życia z g o d n e g o z p ra w e m e w an g eliczn y m i u s u w a n ia u c h y b ie ń w ży ciu c h rze śc ija ń sk im .
W d a lsze j k o le jn o ś c i P r e le g e n t w s p o m n ia ł p o k r ó tc e o tr z e c h w c ze śn ie jszy c h sy n o d a c h A rc h id ie c e z ji W arsz a w sk ie j z w o ła n y c h w la ta c h 1922, 1962 i 1973, a n a s tę p n ie p rz e s z e d ł d o u k a z a n ia id e i i m o ty w ó w z w o ła n ia p r z e z K s. P ry m a sa J. G 1 e m p a, I V S y n o d u A rc h id ie c e z ji W arsz a w sk ie j. S tw ie rd ził, że K s ią d z P ry m a s d e c y d u ją c się n a z w o ła n ie i o d b y c ie S y n o d u o ra z p r o g r a m u ją c je g o p r z e p r o w a d z e n ie p r a g n ą ł, aby p rz y cz y n ił się o n d o re a liz a c ji z je d n e j s tro n y d o b r a n a t u ry te o lo g ic z n o - p a s to r a ln e j, a w ię c d o ro z w o ju w s p ó ln o ty a rc h id ie c e z ja ln e j p o p rz e z p o z y sk iw a n ie d u c h o w n y c h , w ie rn y c h św ieck ich i o s ó b k o n s e k ro w a n y c h dla k o ś c ie ln e g o z a d a n ia n a u c z a n ia i d la rz ą d z e n ia p r z e z b is k u p a K o ś c io łe m p a r ty k u la rn y m , d la s p ro s to w a n ia b ie ż ą c y c h b łę d ó w d o k try n a ln y c h , d la w y ro b ie n ia a p o s to ls k ie g o d y n a m iz m u , ro z w o ju p o w o ła ń k a p ła ń s k ic h i w z ro s tu św ięto ści. Z e s tro n y z a ś p ra w n o -o rg a n iz a c y jn e j, sy n o d m ia ł d o k o n a ć n o w e g o s p o jrz e n ia i o d n o w ie n ia s tr u k tu r o r a z in sty tu c ji a rc h id ie c e z ja ln y c h w c e lu ich o w o c n iejsz eg o fu n k c jo n o w a n ia . P r e le g e n t o m ó w ił ta k ż e tło o rg a n iz a c y jn e S y n o d u , c h ro n o lo g ię n a jw a ż n ie jsz y c h w y d a rz e ń s y n o d a ln y c h o ra z d łu ż e j z a trz y m a ł się p rz y s ta tu ta c h s y n o d a ln y ch , b ę d ą c y c h u w ie ń c z e n ie m z w o ła n e g o S y n o d u .
W z a k o ń c z e n iu su m a ry cz n eg o p rz e g lą d u w szystkich ro z d z ia łó w u c h w ał sy n o d a ln y c h P re le g e n t stw ierd ził, że K sią d z P ry m a s ja k o u sta w o d a w c a , p o p rz e z u ch w ały sy n o d a ln e p rzy cz y n ił się do o d now y, oży w ien ia i u a k ty w n ie n ia s tr u k tu r k o ścieln y ch A rc h id ie c e z ji. U p o rz ą d k o w a ł ich d z ia łan ie, aby służyły ró żn y m z a d a n io m d u sz p a ste rsk im . W t e n sp o s ó b d z ia ła ln o ść ty ch s tr u k tu r z o s ta ła z rac jo n a liz o
-w a n a , a je d n o c z e ś n ie z o sta ły o n e -w y k o rz y stan e -w d u sz p a ste rst-w ie . M ó -w ca p o g r a tu lo w a ł J e g o E m in e n c ji z a p rz e p ro w a d z e n ie S y n o d u i w y raził ży czen ie, aby jeg o u ch w ały p rzy n io sły o b fity o w o c w ży ciu w ie rn y ch A rc h id ie c e z ji.
P rz e w o d n icz ąc y sesji ks. p ro f, d r h a b . W. G ó r a 1 s к i p o d z ię k o w a ł o b u P r e le g e n to m z a w y g ło sze n ie re fe ra tó w i z a rz ą d z ił p rz e rw ę , z a p ra s z a ją c w szystkich u c z e stn ik ó w k o n fe re n c ji n a kaw ę.
P o d c z as sesji p o p o łu d n io w e j, k tó re j p rz ew o d n ic zy ł ks. p ro f, d r h a b . W iesław К i w i o r (U K S W ) w y g ło szo n e z o sta ły trz y re fe ra ty . D otyczyły o n e d z ia łaln o śc i d u sz p a ste rsk ie j i o rg a n iz ac y jn e j J u b ila ta w n a w ią z a n iu d o h isto rii A rc h id ie c e z ji W arszaw skiej i h isto rii P olski. A u to rk ą p ierw sze g o r e f e r a tu p t. Id e a o d rodzenia
w duszpasterskiej d zia ła ln o ści błogosław ionego A rc yb isk u p a Z y g m u n ta Szczęsnego F elińskiego w A rc h id ie c e zji W arszaw skiej3 była s. d r T e re sa F r ą с e к ze Z g r o m a
d z e n ia S ió str F ra n c is z k a n e k R o d z in y M aryi.
P re le g e n tk a p rz y p o m n ia ła słu c h ac zo m , że b e a ty fik a c ja A rc y b isk u p a Z y g m u n ta S zczęsn eg o F e l i ń s k i e g o , d o k o n a n a p rz e z J a n a P a w ła I I m ia ła m ie jsc e w K r a k o w ie 18 s ie rp n ia 2002 r. i w p isa ła się w ju b ile u sz K s. K a rd . J. G 1 e m p a. P rz e c h o d z ą c d o z as ad n icz e j tre ś c i r e f e r a tu s. d r T. F r ą с e к n a d m ie n iła , że w życiu i d z ia łaln o śc i b ło g o sła w io n e g o a rcy b isk u p a d o s trz e c m o ż n a w iele w a rto śc i d u c h o w ych, a k tu a ln y c h ta k ż e w trz e c im ty siąclec iu . J e d n ą z n ich je s t id e a o d ro d z e n ia w je g o d u sz p a ste rsk ie j d z ia łaln o śc i, p o łą c z o n a z m iło śc ią O jczyzny i w ia rą w O p a trz n o ś ć B o żą. P re le g e n tk a n a d m ie n iła , że ro z w in ię cie te g o te m a tu w ym aga u p rz e d n ie g o n a k re ś le n ia h isto rii A rc h id ie c e z ji W arszaw sk iej o ra z s p o jrz e n ia n a losy a rcy b isk u p a Z . F e l i n s k i e g o w k o n te k ś c ie h isto ry czn y m , s tą d w dalszej części r e f e r a tu p o św ię c iła d u żo m ie jsc a te m u z a g a d n ie n iu . Z w ró c iła u w ag ę n a p o c zy n a n ia w ład zy carsk ie j w c e lu o b ję c ia A rc h id ie c e z ji W arszaw skiej p rz e z Z . F e- l i ń s k i e g o o ra z p ro c e s p re k o n iz a c ji je g o k a n d y d a tu ry p rz e z S to licę A p o s to lsk ą . N a s tę p n ie szczeg ó ło w o u k a z a ła sylw etkę ks. Z y g m u n ta S zczęsn eg o F e l i ń s k i e g o , k tó ry w w ie k u 39 la t o b e jm o w a ł A rc h id ie c e z ję W arszaw sk ą i p e łn ił swój u r z ą d p rz e z 21 la t. P o s trz e g a n y ja k o c zło w iek z c h a ra k te re m , z d ec y d o w a n y nie u s tą p ić w niczym co dotyczy sp ra w K o ścio ła , praw y, silny i w ładczy, b u d z ił d u że n a d z ie je n a p rzy szło ść. N a s tę p n ie s. d r T. F r ą с e к u k a z a ła t r u d n ą sy tu ację p o li ty czn ą i sp o łe c z n ą z k tó r ą p rz y szło się zm ie rz y ć m ło d e m u A rcy b isk u p o w i. D u ż o m ie jsc a p o św ię c iła id e i o d r o d z e n ia p rz y n ie sio n e j p rz e z n ie g o do W arszaw y. P rz y bywszy do te g o m ia s ta z g ro m a d z ił o n w o k ó ł sie b ie gorliw ych k a p ła n ó w n ie tylko z A rc h id ie c e z ji W arszaw sk iej ale ta k ż e z in n y ch d iecezji. Z tym g ro n e m ro z p o c z ą ł d z ie ło o d n o w y in sty tu cji k o śc ieln y ch , n a u c z a n ia , re fo rm y se m in a riu m i A k a d e m ii D u c h o w n e j o ra z re fo rm y a g e n d A rc h id ie c e z ji. W W arszaw ie u tw o rz y ł tzw . C e n
tru m O d ro d z e n ia R elig ijn e g o , k tó r e sk u p ia ło n a jw y b itn iejszy ch lu d zi ta m te g o c z a su. W całej A rc h id ie c e z ji z o rg a n iz o w a ł se rię re k o le k c ji. T roszczył się o p o d n ie s ie n ie p o z io m u w ied zy k le ru . C zynił s ta r a n ia o z a ło ż e n ie d o m u d la k sięży e m e ry tó w , p ra g n ą ł o b ją ć k a te c h iz a c ją n ie ty lk o d zieci ale te ż lu d zi sta rszy ch . P ro b o sz c zo m n a k a z a ł zało ży ć w p a ra fii szkoły e le m e n ta rn e , ch cą c w ych o w ać w n ich n o w e p o k o le n ie w ie rn e , trze źw e i m o ra ln e . W ra m a c h o d n o w y p o w z iął p la n z o rg a n iz o w a n ia s y n o d u d iec ez jaln eg o , z w o łu ją c m .in . w ty m c e lu z ja z d d u c h o w ień s tw a sw ojej A r c h id ie ce zji w 1863 ro k u . W z ię ło w n im u d z ia ł ok. 150 k a p ła n ó w . P rz e p ro w a d z a ł w izytacje p a ra fia ln e , d a ją c d u c h o w ień s tw u in stru k c je i w zyw ając do gorliw ości. W d n ia c h p rz y g o to w a ń d o p o w s ta n ia styczn io w eg o w zyw ał d o p o k o ju , ale j e d n o cześn ie in fo rm o w a ł S to licę A p o s to ls k ą aby n ie w y d aw ała ż a d n e g o a k tu p rzeciw k o p o w s ta n iu p o lsk ie m u , k tó r e w y b u ch ło w 1863 ro k u . S am A rc y b isk u p ja k o n iew y g o d n y d la w ła d z c arsk ic h z o s ta ł sk a z a n y n a z e s ła n ie n a czas n ieo g ra n ic z o n y . N a w y g n a n iu p rz e z sw e c ie rp ie n ia , m o d litw ę i sta n o w c zą p o sta w ę n ie u g in a ją c ą się p r z e d re p re s ja m i ze s tro n y r z ą d u ro sy jsk ie g o , był d la n a r o d u w z o re m w ie rn e g o trw a n ia p rz y B o g u , K o ście le i S tolicy A p o s to lsk ie j, n io są c z e so b ą id e ę o d ro d z e n ia n a ro d o w e g o . G łó w n y m m o ty w em je g o d z ia łaln o śc i b y ła m iło ść B o g a, K o ścio ła i b e z g ra n ic z n e z a u fa n ie O p a trz n o ś c i B ożej.
A u to re m k o lejn e g o re fe r a tu z aty tu ło w an e g o B u d o w a Św iątyni O patrzności B ożej
a teologia O patrzności Ja n a P aw ła I I 4, był ks. d r Ja n u sz S t r o j n y . T ytułem w p ro w a
d z en ia P re le g e n t w k ró tk ic h sło w ach zre lac jo n o w a ł sp raw ę bud o w y Św iątyni O p a trzn o śc i B ożej n a P o la ch W ilan o w sk ich w W arszaw ie. P rzy p o m n iał, że w m u ro w an ie k a m ie n ia w ęg ieln eg o m ia ło m iejsce 2 m a ja 2002. A k tu te g o d o k o n a n o przy u d z ia le E p is k o p a tu Polski, p rzed staw icieli e p is k o p a tó w e u ro p e jsk ic h i najw yższych w ład z państw o w y ch P olski o ra z ró żn y ch k rę g ó w społecznych. W m u ro w a n ie k a m ie n ia w ęg ieln eg o , p o św ięc o n eg o p rz e z J a n a P aw ła I I je s t p o c zą tk ie m w y p e łn ie n ia v o tu m se jm u i n a ro d u , ja k o d ziękczynienie za u c h w ale n ie K o n sty tu cji 3 M aja. P o d e j m u ją c to dziedzictw o h isto rii, Je g o E m . Ks. K a rd J. G 1 e m p w liście p a sters k im z 15 k w ie tn ia 2002 r. p isał, że z n o w ą siłą d o jrzew a w o la o d w a żn e g o sp o jrz en ia w p rz y szłość w z aw ie rze n iu najw iększej m ą d ro ś c i ja k a je s t w B ogu. W y p ełn ien ie ta m te g o v o tu m je s t w spółczesnym w ezw an iem d o p o sz a n o w a n ia w olności p rz y w k ra cz a n iu w X X I w iek. H isto ria b ieg n ie n a p rz ó d , ale isto ta w yzw ania rz u c o n a p rz e z Sejm C z te ro le tn i i K o n sty tu cję 3 M a ja p o z o s ta ła d la n a ro d u ja k o z a d a n ie . M o n u m e n t św iątyni O p a trz n o śc i m a nie tylko p rz y p o m in ać o tru d n e j p rzeszło śc i P olski ale też p o m ó c P o la k o m w o d n a le z ie n iu p raw d y o g o d n o ści człow ieka. W O p a trz n o śc i w in n o się d o strz eg a ć ź ró d ło p o tę ż n e j n ad zie i n a przyszłość. Inicjatyw a Ks. P ry m asa z o sta ła w łą c z o n a i p o sta w io n a n a fu n d a m e n c ie teo lo g ii O p a trzn o śc i, z n an e j o d daw na.
W d alszej części r e f e r a tu P re le g e n t s k o n c e n tro w a ł się n a w izji d z ia ła n ia O p a trz n o ś c i B ożej w n a u c z a n iu J a n a P a w ła II. Z d o k u m e n tó w p a p ie s k ic h w ynika - zau w aży ł P re le g e n t - że O p a trz n o ś ć jaw i się w św ia d o m o śc i w ie rzą ce g o ja k o d z ia ła n ie B o g a, k tó ry je s t o b e cn y i d z ia ła w św iecie w d zie jac h w szystkich stw o rz eń , ażeb y k a ż d e z n ich , a p r z e d e w szystkim c złow iek, m o g ło re aliz o w a ć sw e życie n a d ro d z e p ra w d y i m iło śc i w io d ą ce j k u ży ciu w ie c z n e m u w B o g u . B ó g stw orzył w szystko, p o d trz y m u je w is tn ie n iu i d a le j p ro w a d z i d z ie ło stw ó rcze d o k o ń c a . W swym d ziele stw órczym p o w o ła ł O n s tw o rz e n ie d o is tn ie n ia i w yznaczył m u cel, aby p o z n a ło i u m iło w a ło sw ego S tw ó rcę i z N im się zjed n o cz y ło . W szy stk o c o k o l w ie k B ó g p o w o ła ł d o istn ie n ia , istn ie je z m iło śc i i w m iło śc i B o g a. P o te m d o p ie ro p rz y ch o d z i g rzech , k tó ry k w e stio n u je te n sp o s ó b istn ie n ia czło w iek a.
B ó g d z ia ła w św iecie p o p rz e z sw ą s ta łą o b e c n o ś ć i w szystko n a p e łn ia sw oją m i ło ścią, p ra w d ą , d o b re m , w o ln o śc ią. D z ia ła ją c w św iecie n ie n a ru s z a O n w o ln o śc i c zło w iek a. J e s t d la s tw o rz e n ia d a re m z sieb ie. D z ię k i te m u c zło w iek m o ż e p o z n a ć se n s sw ego życia i se n s istn ie n ia św iata. W d z ia ła n iu O p a trz n o ś c i B o żej - p rz y p o m in a O jc ie c Ś w ięty - b a rd z o w ażn y m e le m e n te m je s t p e rs o n a liz m . B ó g o d d z ia łu je n a c zło w iek a, dąży d o p rz e m ia n y c zło w iek a. D z ię k i tej re la c ji o so b o w ej św iat m o że sta w a ć się lepszy, m o ż e się z m ie n ia ć. C z ło w ie k re z y g n u ją c z o so b o w ej re la cji z B o g iem w ym yka się n ie ja k o O p a trz n o ś c i B o żej.
W dalszej części r e f e r a tu P re le g e n t o m ó w ił rys c h ry sto ce n try c z n y i so te rio lo - giczny d z ia ła n ia O p a trz n o ś c i B o żej. Z w ró c ił u w ag ę n a p ro b le m z ale ż n o śc i m ięd zy d z ia ła n ie m O p a trz n o ś c i B o ż ej, a istn ie n ie m z ła i c ie rp ie n ia .
K o n k lu d u ją c , ks. d r J. S t r o j n y n a w ią z a ł d o O s ta tn ie j W ieczerzy , k ie d y to C h ry stu s n a p ra w ił re la c je o so b o w e. P o w o łu ją c się n a sło w a J a n a P a w ła II, z ac h ęc ił do b ra n ia p o d u w ag ę d z ia ła n ia O p a trz n o ś c i ta k ż e w tym w y m iarz e, b o o s ta tn ie sło w o zaw sze n a le ży d o m iło śc i a lu d z k i lo s m o ż e być ro z ja śn io n y i ro z w iąz a n y ra d y k a ln ie w Je z u sie C h ry stu sie .
A u to re m r e f e r a tu z a ty tu ło w a n e g o : K a p itu ła K a m p in o sk o -B ie la ń ska p o d ję c ie m
tradycji k a m e d u ls k ic h n a B ie la n a c h \ był ks. m g r A le k s a n d e r S e n i u k. N a p o c z ą t
k u sw ego w y s tą p ie n ia p rz e k a z a ł o n d o w g lą d u u c z e s tn ik o m k o n fe re n c ji d e k re t erek cy jn y K a p itu ły K o le g ia ck iej K a m p in o s k o -B ie la ń s k ie j w y d a n y p rz e z A rc y b i sk u p a W arszaw sk ieg o K s. K a rd y n a ła J. G 1 e m p a - n ajw ażn ie jszy d o k u m e n t d o tyczący p o d ję te g o r e fe r a tu . W dalszym swym w y s tą p ie n iu n a w iąz ał do k ilk u z d a ń te g o d e k re tu , o d w o łu ją c się je d n o c z e ś n ie d o h isto rii p u s te ln i k a m e d u łó w n a w a r szaw skich B iela n ac h .
P rzy p ierw szy m z acy to w an y m z d an iu : „św iąty n ia s ta ła się m ie jsc em d u c h o w eg o s k u p ie n ia w ła d c ó w ” , M ó w ca p rz y w o łał p a m ię ć fu n d a to r a B ie la n k r ó la W ład y
-sîaw a IV, z w an e g o ro z k o sz ą n a r o d u p o lsk ie g o . W ła d c a t e n m ają cy bliski k o n ta k t z k a m e d u ła m i-p u s te ln ik a m i k o n g re g a c ji M o n te C o ro n a w y d a ł w 1639 r o k u p ie rw szy d o k u m e n t fu n d acy jn y w y p e łn ia ją c w te n sp o s ó b sw e ślu b o w a n ie w zw iąz k u z o trz y m a n ie m k o ro n y p o lsk iej o ra z ze zw ycięstw em sm o leń s k im . W p a ź d z ie rn ik u 1641 r. k ró l W ła d y sław I V w y d aje a k t a p ro b ac y jn y . W tym sam y m ro k u sejm z a tw ie rd z ił fu n d a c ję . W 1643 ro k u w y b u d o w a n o k a p lic ę o ra z d re w n ia n e d o m k i p u ste ln ic ze i m ia ła m ie jsc e u ro c z y sta in tro m is ja z a k o n n ik ó w do k la s z to ru . D ru g i k ró l J a n K a zim ierz , p o w ię k szy ł d o ta c ję n a rzecz k la s z to ru , z b u d o w a ł w ś ró d k a m e d u - łó w w łasn y d o m e k p u ste ln ic zy . Z a je g o p rz y k ła d e m ta k ż e w ielcy p a n o w ie fu n d o w ali d o m k i p u s te ln ic z e o z d a b ia ją c w łasn y m i h e rb a m i fro n to n y e rem ó w . K o le jn y k ró l M ic h a ł K o ry b u t W iśn io w ieck i ró w n ie ż o p ie k o w a ł się k a m e d u ła m i b ie la ń s k i m i, ro z p o c z y n a ją c b u d o w ę k o śc io ła k la s z to rn e g o . In n y m i d o b ro d z ie ja m i B iela n byli: J a n I I I S o b iesk i, S ta n is ła w L eszczy ń sk i, A u g u s t I I M ocny, A u g u s t III, S ta n i sław A u g u s t, F ry d e ry k A u g u s t - k sią ż ę w arszaw sk i, A le k s a n d e r I - c es arz R o sji i k ró l P o lsk i. W szyscy ci m o n a rc h o w ie w k o n ta k c ie z k a m e d u ła m i o d n a jd o w a li w so b ie tę le p s z ą część duszy.
W dalszej części re fe ra tu , p o p rz y w o łan iu d ru g ieg o z d a n ia d e k re tu erekcyjnego: „św iątynia s ta ła się m ie jscem p o g łę b ie n ia życia relig ijn eg o m ieszk ań c ó w W arszaw y” , P re le g e n t, o d w o łu jąc się d o te k s tó w k ro n ik arz y , sz e ro k o o m ó w ił c o ro cz n e tłu m n e p ielgrzym ki m ieszk ań có w W arszaw y n a B ielan y w d ru g i d zień Z ie lo n y ch Św iąt. Z a p o c zą tk o w ało je p rz e n ie s ie n ie o b ra z u św. B o n ifaceg o z k o śc io ła k o leg iack ieg o do k la s z to ru k am e d u łó w . W k ró tc e n ab o że ń stw o o d p u sto w e p o łą c z o n o z zab a w a m i lu dow ym i i m ajó w k ą. Z up ły w em w iek ó w i w y d a rze ń h istorycznych Polski, m .in . k a s a ty k laszto ró w p rz ez rz ą d carski w 1864 r. liczba k a m e d u łó w m ala ła . O s ta tn i z nich nie zachow yw ali ju ż ścisłej k lau zu ry . W 1906 r. e rem y b ielań sk ie op u sto szały .
N a s tę p n ie , P r e le g e n t p rz y to c z y ł tr z e c ie z d a n ie n a p is a n e p rz e z K s. P ry m a s a J. G 1 e m p a w d e k r e c ie e re k c y jn y m o d n o s z ą c e się d o c z a só w w sp ó łc z e sn y c h : „ M ie jsc e p u s te ln ic z e g o n ie g d y ś ż y cia d ziś t ę t n i p rz y K o le g ia c ie B ie la ń s k ie j g w a re m m ło d z ie ż y s z u k a ją c e j r o z w o ju in te le k tu a ln e g o i r e lig ijn e g o ” . W n a w ią z a n iu do n ie g o , ks. A . S e n i u к p o d a ł k ilk a re fle k s ji d o ty c z ą c y c h k la u z u ry . D la w s p ó łc z e s n e g o c z ło w ie k a b o w ie m k la u z u r a je s t czy m ś n ie z ro z u m ia ły m , a k la s z t o r z a m k n ię ty i o d d z ie le n ie o d św ia ta b u d z i z d z iw ie n ie . T y m czasem w p r z y to c zo n y c h p r z e z P r e le g e n ta t e k s ta c h lite r a c k ic h k la u z u r a ja w iła się ja k o m ie jsc e g d z ie m o ż n a być n a jb liż e j B o g a , ja k o św ia d e c tw o n a jw ię k sz e j w ia ry w N ie g o . E ry g o w a n a K a p itu ła K a m p in o s k o -B ie la ń s k a , k tó r a n a w ią z u je d o tra d y c ji k a m e d u ls k ic h je s t je s z c z e w p o c z ą tk o w y m e ta p ie ro z w o ju - z a z n a c z y ł P r e le g e n t - ale p o d e jm u je p e w n e d z ia ła n ia d la re a liz a c ji sw eg o c e lu , k tó ry m je s t m .in . p i e lę g n o w a n ie d u c h o w o ś c i e re m ic k ie j i e w a n g e liz a c ja w ty m d u c h u w śro d o w is k u u c z e ln i k a to lic k ic h . K a n o n ic y i p ro b o s z c z o w ie z o k o lic y m a ją k s z ta łto w a ć w ięź
m ię d z y w ie rn y m i p a r a f ii, a k o le g ia ty i o ś r o d k a m i u c z e ln ia n y m i n a B ie la n a c h , j e d n a ć d o m o d litw y i ży cia d u c h o w e g o lu d z i sw o ic h ś ro d o w is k . K a p itu ła m o ż e p o d e jm o w a ć ta k ż e in n e z a d a n ia , k tó r e z o s ta ły z o s ta w io n e d o je j in w e n cji.
K o ń c z ą c sw e w y s tą p ien ie ks. m g r A . S e n i u к p o d z ię k o w a ł u c z e s tn ik o m k o n fe re n c ji z a w y słu c h a n ie i w ręczy ł Ju b ila to w i - K s. K a rd . J. G 1 e m p o w i r e p rin t a k tu a p ro b a c y jn e g o e r e m u k a m e d u ls k ie g o z 1641 ro k u .
Z a m k n ię c ia i p o d s u m o w a n ia o b r a d k o n fe re n c ji d o k o n a ł ks. p ro f. J . W r o c e ń - s к i - p ro d z ie k a n W y d ziału P ra w a K a n o n ic z n e g o U K SW , k tó ry w y raził n a d zieję , że o b ra d y d o b ieg a jąc ej k o ń c a k o n fe re n c ji przyczyniły się do z a c ie ś n ie n ia w ięzi m ię d z y o so b a m i zw iązan y m i z U K SW , a J e g o E m . K s. K a rd . J. G 1 e m p e m . P o d z ię k o w a ł Ju b ila to w i z a p rzy b y cie i u ś w ie tn ie n ie sy m p o zju m . J a k o w yraz w d z ięc z n o ści i sz a c u n k u w rę c z o n o K s. P ry m aso w i w ią za n k ę k w iatów . W dalszej k o lejn o śc i ks. p ro f. J. W r o c e ń s k i p o d z ię k o w a ł w szystkim czcig o d n y m i sza n o w n y m g o ściom z a u c ze stn ic tw o , p re le g e n to m z a p rz y g o to w a n ie i w y g ło szen ie re fe ra tó w , p rz ew o d n ic zą cy m o b u sesji z a u b o g a c e n ie i p o g łę b ie n ie te m a ty k i k o n fe re n c ji, p r a co w n ik o m n au k o w o -d y d ak ty c z n y m , a d m in istra c ji i s tu d e n to m z a u d z ia ł i p o m o c w o b słu d z e u c z e stn ik ó w k o n fe re n c ji. W s p ó ln ą m o d litw ą z a k o ń c z o n o o b ra d y .
