Uwagi o biostratygrafii serii menilitowo-krośnieńskiej w polskich Karpatach zewnętrznych

(1)

Kwartalnik Geologiczny, t. 26, nr l, 1982, p. 137 -145

UKD 551.781.5/.782.11.022.2: 563.12: 55 L263.23( 438 - 13 Karpaty zewnętrzne)

Barbara OLSZEWSKA

w

Omówiono trzy charakterystyczne zespoły otwornic z utworów serii menilitowo-krośnieńskiej, głownie z jednostki skolskiej polskich Karpat zewnętrznych (oligocen - ?dolny miocen). Ustalono po raz pierwszy pewne następstwo stratygraficzne tych zespołów. Stwierdzono, że zespoły otwornic z serii

menilitowo-krośnieńskiej jednostki skolskiej są identyczne jak występujące w tych samych warstwach innych jednostek facjalnych.

WSTĘP

Utwory serii menilitowo-krośnieńskiej powstały podczas ostatniego etapu ewolucji fliszowej geosynkliny Karpat zewnętrznych. Warstwy menilitowe osa-

dzały się głównie w zewnętrznych strefach geosynkliny. Są to ciemne, bitumiczne

łupki zawierające w niższych partiach wkładki rogowców i margli, a lokalnie róż

norodne piaskowce. Uważa się (B. Jucha, 1959), że osady tej facji powstały w warunkach sp.okojnej sedymentacji. Ku wewnętrznym częściom geosynkliny warstwy menilitowe zastępowane są przez fliszowe utwory warstw krośnieńskich. Warstwy

krośnieńskie są zróżnicowane litologicznie, w stropowej ich partii obserwuje się

stopniowy wzrost udziału osadów pelitycznych (M. Książkiewicz red., 1962).

We wschodniej części Karpat polskich możliwe było rozdzielenie warstw krośnień

skich na trzy ogniwa o odmiennej litologii (L. Koszarski, K. Żytko, 1961). W części zachodniej zróżnicowanie to jest trudniejsze do obserwacji.

Wiek serii menilitowo-krośnieńskiej, w polskiej części Karpat zewnętrznych

oparty głównie na korelacjach litostratygraficznych i skąpych danych paleonto- logicznych, pozostaje nadal zagadnieniem kontrowersyjnym. Być może, że do roz-

wiązania tego problemu przyczynią się podjęte ostatnio systematyczne badania

małych otwornic występujących w tej serii. Pewnego podsumowania dotychcza- sowych badań dokonano w niniejszym artykule. Opiera się ono na wynikach ana- lizy stratygraficznej zespołów otwornic z 600 próbek pochodzących z całego profilu serii menilitowo-krośnieńskiej różnych jednostek stratygraficzno-facjalnych Karpat zewnętrznych.

(2)

o

'"

OCEN gorne

warstwy krosnieriskie dolne

=="-UI?Kl Ja"'leLSX:l!:;====!-_ _ _ --:::::--1===i:UPki jasielski:,e ====4

I I rnenili towe dolne

rogowce

I I lupki

menilito- rogowce

warstwy krosnieriskie dolne

zespoly otwornicowe

\varstwy krosnienskie

dolne I I

(3)

Biostnltv~~rafia serii

Turborotalia nana (B 0 11 i), T. permicra suteri B 0 1 1 i, Chiloguembelina

01 e). W wystt(powania zesn01ru

okazy gatunkow: B 1 0

set t i, G. tripartita 0 c h, ampliapertura B Zaburzenia w rozwoju przedstawicieli

niekorzystne zmiany w warunkach !-·"ti-"n,nft,Q

menilitowych. Niezbyt licznie wyst~puje

(S u b bot i n Podobnie

ma wspolwyst~puj4cy

rystycznych gatunkow

crenulata s h m a n, B. -t/1C't"r'/1

Cibicides (A n d rea C. lopjanicus schreibersiana z j

z

^e^k), Anomalina affinis

Fissurina orbignyana Nonion granosum 0 r

.v"".::>".""n-,,,, wieku zespolu

ficzne takich jak:

u b bot n a), Globogerina tapuriensis B low ins (tab. 2) okreslaj4 wiek zespolu na nizszy Berggren, 1978). Wniosek ten potwierdza zarowno

139

powyzej podmenilitowych margli globigerinowych przekraczaj4cych granic~ eocenu oligocen (B. Olszewska, 1979a), jak i wiek izotopowy bentonitow (34,6 i 28,9 mIn lat) obecnych w cz~sci profilu serii menilitowo-krosnienskiej odpowiadaj(!cej interwalowi wyst~powania zespolu I (T. Wieser,

Z e s p 0 1 II - z Turborotalia brevispira (S u b bot i n bulloides B low, G. offic ina lis Sub bot i n a

w wyzszej cz~sci warstw menilitowych i warstwach fO}:nameCKlcn skiej oraz odpowiadaj(!cych im dolnych warstwach kf()~mletLsklch

Zespol charakteryzuje wyst~powanie nast~puj(!cych gatunkow 1--', ... u-"-~'_n" ... "'L.'u.

Turborotalia brevispira (S u b bot i n a), G. praebulloides B low, Sub bot i n a, G. angustiumbilicata B 0 11 i, G.

cretacea M j a t 1 i u k, Turborotalia nana 0 11 i), denseconnexa tin a), Chiloguembelina gracillima (A n d rea e). W interwale

nika gatunek Turborotalia liverovska (B y k 0 v a), natomiast w

cz~sci pojawiaj(! si~ (w niektorych profilach) pojedyncze rotalia inaequiconica (S u b bot i n a) = T. siakensis (L e R 0

chipolensis (C u s h m ann et Po n ton).

Gatunki bentoniczne towarzysz(!ce otwornicom planktonicznym zespolu wykazuj(! zroznicowanie gatunkowe zalezne od litofacji. Np. w zespolach facji warstw lopianieckich wyst~puje wiele przedstawicieli rodzajow: Discorbis, Rosa- lina, Elphidium, Glabratella, wskazuj(!cych na srodowisko plytkowodne.

jednak w zespole II znajduje si~ szereg wspolnych i charakterystycznych gatunk6w : Caucasina schiskinskyae(S a m 0 i 1 0 va), Cibicides lopjanicus M j a t- 1 i u k, C. borislavensis A i s ens t a d Bolivina crenulata C u s h m a n, B.

beyrichi - R e u s s, Globobulimina pyrula r big n y), Nonionella liebusi a g n, Allornorphina trigona R e u s s, Loxostommum chalkophilum H a n, Bulimina alsatica C u s h m a n, Neoeponides schreibersii (0 r big n okreslenia wieku zespolu II wykorzystano fakt licznego wyst~powania gatunku Turborotalia brevispira (S u b bot i n a), ktory to gatunek mimo dose szerokiego wie- kowego (oligocen - srodkowy miocen) cytowany jest najcz~sciei z osadow mlod-

(4)

Barbara Olszewska

Tabela 2

Zasi~gi stratygraficzne wybnmych gatunk6w otwornic z serii menilitowo-krosnienskiej polskich Karpat zewn~trznych

EOCEN OLIGOCEN MIOCEN

Nazwa gatunku priabon rupel szat akwitan

P 16 P 17 P 18 P 19 P 20 P 21 P22 N 4 N 5 Turborotalia liverovskae (B y k 0 v a) ^{--- -}^_^{... --}

Globigerina brevis Jenkins Turborotalia permicra (Below et Ban n e rJ

Turborotalia brevispira (S u b bot in a) Globigerina tapuriensis Blow et

Banner ^{i - - -}

Globigerina ciperoensis B 011 i ---

Globigerina postcretacea Mjatliuk ---

Cassigerinella chipoiensis (C u s h rn,

et Po n t ~ n) ^----~-~

Turborotalia inaequiconica (S u b b 0-

tin a) ? --- --... ---- --- -<---

Turborotalia siakensis (Le R oy) ^---

Turborotalia semi vera (H 0 r nib r 0 0 k) Globorotalia zealandica

Hornibrook ---

Globigerina w'oodi connecta J e n kin s -

Turborotalia pseudokugleri Blow

l---

szych od najnizszego oligocenu. W Karpatach ukrainskich T. brevispira (S u b b 0-

tin a) wyst~puje w zespolach warstw menilitowych g6rnych zawieraj[!cych nanno- plankton srodkowooligocenskiej zony NP 23 Andrejewa-Grigorowicz, A. Gruz- man, 1978). Gatunek ten pod nazw[! Turborotalia munda J e n kin s podawany jest ze srodkowego oligocenu polnocnej Europy (W. Berggren, 1969), Atlantyku i Krasheninnikov, 1971 ;V. Krasheninnikov, U. Pflaumann, 1977;

M. 1978; R. Poore, 1979). Na podstawie tych danych przyj~to, ze zespol

n

reprezentuje wyzszy (sensu J. Hardenbol, W. Berggren, 1978), tj. wyzszy dolny oligocen.

Z e s p 01 III - z Turborotalia inaequiconica (S u b bot in a) i Cassigerinella chipolensis (C us h m a n et P 0 n ton) szat - akwitan stwierdzono w naj- wyzszej cz~sci warstw menilitowych jednostki skolskiej oraz w srodkowych i gornych warstwach krosnienskich tej jednostki i pozostalych.

Do charakterystycznych dla tego· zespolu gatunkow planktonicznych nalez[!:

Turborotalia inaequiconica (S u b bot i n a) = T. siakensis (Le R 0 y), Cassige- rinella chipolensis (C u s h m a n et Po n ton), Globigerina occlusa B low et Ban n e r, G. ouachitaensis How e et Wall ace, G. ciperoensis Boil i, Turborotalia brevispira (S u b bot i n i T . nana (B 0 11 i). W najwyzszych partiach niektorych profili w sklad zespolu wchodz[! takZe: Globorotalia fealandica

(5)

H 0 r nib r 0 0 k, Turborotalia semi vera (H 0 r nib r 0 0 k), T. pseudokugleri B low i Globigerina woodi connecta 1 e n kin s.

Towarzyszefce gatunkom. planktonicznym otwornice bentoniczne takZe tworzef zespol odmienny od zespolow starszych. W jego sklad wchodzef glownie: ^{M elonis} pompilioides (F i c h t e 1 et Moll), Pullenia bulloides (R u e ss), Florilus elon- gatus (0 r big n y), Caucasina tenebricosa (P i s z wan 0 w a), Cibicides borisla- vensis Al s ens t a d t, Cassidulina margareta K a r re r, C. laevigata 0 rb i g- n y, Bolivina subdilatata Pis z wan ⁰w a, Epistominella oveyi (B hat i a) oraz Rotalia beccarii (L inn e).

Dolna granica zespolu III zwiefzana jest z pojawieniem si~ licznych przedstawicieli gatunku Turborotalia inaequiconica (S u b bot i n a), ktory autorka uwaza za mlodszy synonim gatunku Turborotalia siakensis (Le R ⁰y), co w konsekwencji pozwala na odniesienie dolnej granicy zespolu III do gornego oligocenu (szatu).

Gorna granica wyst~powania omawianego zespolu jest jak dotefd okreslona wy- lefcznie litologicznie. lednakze obecnosc gatunk6w: Globorotalia zealandica H ⁰r- nib r ^{0 0}k, Turborotalia pseudokugleri B low, T. semi vera 0 r nib r ^{0 0}k), Globigerina woodi connecta 1 e n kin s wskazuje, ze zespol g6rnym swym za-

Sl~I~1eln zbliza si~ do granicy oligocen - miocen (tab. 2). Wysokef pozycj~ zespo- potwierdza bardzo mlody wiek izotopowy tufitow (20,9 mIn lat) pocho- dZefcych z najwyzszych cz~sci badanych profili (T. Wieser, 1979).

KORELAC1A WYROZNIONYCH

., Zespol I mozna uwazac za odpowiednik dolnooligocenskiego poziomu Globi- gerina postcreatacea z Karpat slowackich (0. Samuel, 1. Salaj, 1968) i polnocnych

W~gier (K. Sztrakos, 1974) oraz zespolow z najnizszej cz~sci serii menilitowo- -krosnienskiej w Karpatach ukrainskich (E. Mjatliuk, 1970; A. Andrejewa-Gri- gorowicz, A. Gruzman, 1978). Zespol ten korelowac mozna rowniez z faunef po- ziomow Globigerina officinalis Krymu i Kaukazu (W. Kraszeninnikow, 1969) i Globigerinella liverowskae Mangyszlaka (N. Bykowa, 1960) reprrezentujefcymi dolny oligocen. Zespoly otwornic planktonicznych 0 podobnym skladzie gatun- kowym cytowane Sef z dolnego oligocenu Alp francuskich (1. Charolais i in., 1980), Apeninow (P. Baumann, 1970) i Syrii (W. Kraszeninnikow, 1969). Mozliwa jest takze korelacja z dolnooligocenskimi zespolami p6lnocno-zachodniej Europy (W. Berggren, 1969). Na podstawie przeprowadzonych por6wnan mozna hipote- tycznie przyjefc, ze w odniesieniu do tzw. schemat6w standardowych zespol I zaj- muje pozycj~ odpowiadajefc£! nizszej cz~sci poziomu Cassigerinella chipolensis/Pse- udohastigerina micra Bolli, 1966) lub Globigerina tapuriensis (W. Blow, 1969).

Mozliwosc ponadregionalnej korelacji zespolu I pozostaje w wyraznej zaleznosci od ogolnoswiatowych zmian w faunie otwornicowej spowodowanych specyficz- nymi procesami fizykochemicznymi wo4 oceanicznych (spadek temperatury, zmiany w zawartosci tlenu isubstancji odzywczych), jakie zapanowaly pod koniec eocenu. W nast~pstwie tych zmian zespoly otwornicowe dolnego oligocenu (szcze- golnie w strefach subtropikalnych i umiarkowanych) skladaj£! si~ z gatunkow

kosmopolitycznych i morfologicznie stalych - malych 4 i 5-cio komorowych glo bigerin i turborotalii.

Zespolll ze wskaznikowym gatunkiem Turborotalia brevispira (S u b bot i n a) odpowiada zespolom z wyzszej cz~sci warstw menilitowych Karpat ukrainskich (E. Mjatliuk, 1970; A. Andrejewa-Grigorowicz, A. Gruzman, 1978), zespolom poziom6w Caucasina schiskinskyae Krymu i Kaukazu (0. Wialow, 1964) i srod- kowooligocenskiemu poziomowi Turborotalia muncla p6lnocno-zachodnich W ~gier

(6)

Barbara Olszewska

(K. Sztnlkos, 1979). Podobne zespoly podawane s,! ze srodkowego oligocenu' (wyzszy rupel sensu J. Hardenbol, W. Berggren, 1978) Alp francuskich (1. Cha- rolais i in., 1980), polnocno-zachodniej Europy (W. Berggren, 1972; V. Krashenin- nikov, U. Pflaumann, 1977). Widoczne jest takze podobienstwo zespolu gatunkow bentonicznych.

Zcsp61 HI jako calosc najbardziej przypomina mikrofaun~ warstw polanickich i krosnienskich gornych Karpat ukraiiiskich (K. Mjat1iuk, 1970). 'Zblizony zespol otwornic zawieraj,! takze osady gornooligocenskiego poziomu Cibicides sigmoidalis Syrii (W. Kraszeninnikow, 1969) oraz niektore zespoly gornego oligocenu Atlan- tyku i Pacyfiku (V. Krasheninnikov, 1971, 1978; M. Toumarkine, 1978; R. Po ore, 1979). Z zastrzezeniem mozna przyj,!c, ze zespol

In

odpowiada nie rozdzielonym poziomom Globigerina ciperoensis ciperoensis i Globorotalia kugleri (H. Bolli, 1966).

Podkreslic jednak nalezy wst~pny charakter wykonanej interpretacji i koniecznosc dalszych, systematycznych badan.

Oddzial Karpacki lnstytutu Geologicznego Krak6w, ul. Skrzat6w 1 Nadeslano dnia 24 maja 1981 r.

PISMIENNICTWO

BAUMANN P. (1970) - Mikropaleontologische und Stratigraphische Untersuchungen der obereo- zanen-oligozanen Scaglia im zentralen Apennin (Italien). Eel. Geol. Helv., 63, p. 1133 - 121l.

BERGGREN W. (1969) PaleogeneJ biostratigraphy and foraminifers of Northern Europe. Proc.

I-st Inter. Conf. Plankt. Microf. Geneva, 1967, 1, p. 121-149.

BERGGREN W. (1972) - Cenozoic biostratigraphy and paleobiogeography of the North Atlantic.

Initial Reports of the Deep Sea Drilling Project, 12, p. 965 -975.

BLOW W. (1969) - Late Middle Eocene to recent planktonic biostratigraphy. Proc. l-st Inter.

Conf. Plankt. Microf. Geneva. 1967. p. 199 -421.

BOLLl H. (1966) Zonation of Cretaceous to Pilocene marine sediments based on planktonic foraminifers. Bol. Inf. Assoc. Venez. Geol. Min. Petrol., 9, p. 3 - 32, nr l.

CHAROLAIS 1., HOCHULl P., OERTLI H., PERCH-NIELSEN K., TOUMARKINE M., ROGL F., PAIRIS J.L. (1989) - Les Marnes it Foraminiferes et les Schistes it Meletta des chaines subalpines septentrionales (Haute Savoie, France). Eel. Geol. Hev., 73, p. 9 50.

GUCIK S. (1981) - Lupki bitumiczne na tie rozwoju warstw menilitowych w Karpatach polskich.

Zenmi plyn a nafta, 26, p. 89 - 99, nr 1.

HARDENBOL J., BERGGREN W. (1978) - A new Paleogene numerical time scale. W: Contri- bution to geologic time scale. Am. Assoc. Petrol. Geol., Studies in Geology, nr 6, p. 214- 230. Tulsa, Oklahoma.

JUCHA S. (1969) - Lupki jasielskie, ich znaczenie dla stratygrafii i sedymentologii serii menilitowo- -krosnienskiej (Karpaty fliszowe). Pr. Geol. Kom. Nauk Geol. PAN Oddz. w Krakowie, nr 52.

KOSZARSKI L., ZYTKO K. (1961) - Lupki jasielskie w serii menilitowo-krosnienskiej w Karpa- tach Srodkowych. Biul. Inst. Geol., 166, p. 87 -213.

KOTLARCZYK 1. (1979) - Zarys historii badan paleonto!ogicznych Karpat przemyskich w mi- nionym stuleciu. Mater. IV Krajowej Konf. Paleont. Przemysl1979, p. 9 - 14. Przemysl- Krak6w.

KRASHENNIKOV V. (1971) - Cenozoic Foraminifera. Initial Reports of the Deep Sea Drilling Project, 6, p. 1055 - 1068.

(7)

serii

KRASHENINNIKOV V., PFLAUMANN U. (1977) Zonal stratigraphy and planktonic foraminifers of Paleogene deposits the Atlantic Ocean to the west off Africa. Initial Reports of the Deep Sea Drilling Project, 581 - 594.

M. red. (1962) - i starszy trzeciorz~d w polskich Karpatach zewn~trznych.

W: Atlas Geologiczny Polski. Zagadnienia stratygraficzno-facjalne. Z. 13. Warszawa.

OLSZEWSKA B. (l979a) - Nowe dane 0 mikrofaunie margli globigerinowych w Skawnikach.

Kwart. Geol., 23, p. 926-927.

OLSZEWSKA (l979b) -- Male otwornice serii menilitowo-krosnienskiej w Karpatach przemyskich ich znaczenie stratygraficzne. Mater. IV Krajowej Konf. Paleont. Przemys! 1979. p.

Przemysl- Krakow.

POORE R. (1979) Oligocene through Quaternary planktonic foraminiferal biostratigraphy of the North Atlanic. Initial Reports of the Deep Sea Drilling Project, 49. p. 447 -473.

SAMUEL 0., SALAJ J. (1968) Microbiostratigraphy and Foraminifera of the Slovak Carpathian Paleogene. Bratislava.

SZTRAKOS K. (1974) - Paleogene planktonic foraminiferal zones of Northeastern Hungary. Fragm.

Min. Paleont., 5, p. 29 - 81.

SZTRAKOS K. (1979) - La stratigraphie, paleoecologie, paleogeographie et les foraminiferes l'oligocene du Nord-Est de la Hongrie. Cah. Micropal., nr 3.

TOUMARKINE M. (1978) - Planktonic foraminiferal biostratigraphy of the Paleogene of sites 360 to 364 and the Neogene of sites 362 A, 363 and 364. Reports of the Deep Sea Drill- ing Project, 46, p. 679 - 699.

WIESER T. (1979) - Korelacja horyzontow tufowych warstw krosnienskich na podstawie cech mineralogicznych i wieku bezwzgl~dnego. Kwart. Geol., 23, p. 930, nr 4.

AH,lJ.PEEBA-rpVlrOPOBVl4 A., rpY3MAH A. (1978) - 0 KOMnneKCOX CPOpOMI1Hl1cpep 11 HOHHonnOHK- TOHO B CTpOTOTltme MeHl1nI1TOBoi1 CBI1Tbl no p. 4e4 Be. noneOHTon. C6. No 15, CTp. 83 -88.

6YKOBA H. (1960) - K Bonpocy 0 I..\I1Knl1YHOCTI1 cpl1nOreHeTI1YeCKOrO P03BI1H1H y CPOpOMI1HI1q:,ep.

Tp. BHVlrpVI, 163, reon. C6., No 5, CTp. 309-327.

KPAWEHVlHHVlKOB B. (1969) - .reOrpOq:,114eCKOe 11 CTpOTl1rpoq:,114eCKOe pocnpeAeneHl1e q:,op- OMI-1Hl-1cpep B OTnO>KeHI1HX noneoreHO TpOnl1yeCKoi1 1-1 cy6TpOnl-1yeCKoi1 o6ncicTei1. Vl3A. HOYKO.

MOCKSO.

KPAWEHVlHHVlKOB B. (1978) - 3H04eHI1e OKeOHl1yeCKVlX OTnO>KeHI1i1 An" p03po6oTKI1 CTponl- rpocpVlyeCK€>i1 UJKonbl Me3030R 11 KoiliH030H (Tl1xVli1 VI ATnOHTl1yeCKi-lii OKeoHbl). Bonp. Mi-lKpOnon.

CTp. 42 -156.

MflTnl:OK E. (1970) - <POpOMi-lHVlq:,epbl cpnl1UJeBblx OTnO>KeHI1i1 BOCTOYHbiX KapnaT (Men-naneoreH).

Tp. BHVlrPIII, CTp. 1 -218.

(1964) 0 CBOAHOM nOAp03AeneHI1I1 Mai1KoncKoi1 TOflU,lItI. B KH.: MaiiKoncKl1e OTnO>Ke-

.,,,,,n."""'TU,-,p OHOnOfl1 Ha YKpOI1He 11 B CpeAHeili A3!1111. 1113A. HaYKOBO ,lJ.YMKO. Kl1eB.

(8)

Barbara Olszewska

6opEopo onbWEBCKA

3AME4AH &t1.R no S&t10CTPAT&t1rPA<i>&t1&t1 MEH &t1n &t1TOBO-KPOCHEHCKO III

CEP&t1&t1 BO BHEWH&t1X nOnbCK&t1X KAPnATAX

COMbIMV1 MJ10,L\WV1MV1 3BeHbRM14 TpeTV1YHbIX cpllV1weBblX OTIlO>KeHV1ii BO BHeWHblX nOJ1bCKV1X Kop- nOTOX RBJ1lHOTCR MeHV1J1V1TOBble V1 KpOCHeHCKV1e nJ10CTbl. vhYYOeMble Y>Ke -HeCKOllbKO lleT MOJ1eHbKl1e CPOPOMI1Hl1cpepbl 3TI1X nopo,L\ n03B0J1I1J111 BblRBI4Tb rpynny nJ10HKTOHHbIX CPOpOMI1HlIlcpep (/-111, TOC.

1, 2).

rpynno I C Turborotalia liverovskae IB y k 0 v· a), G/obigerina praebuJ/oides B l o w , G. officinali 5 u b b o t i n a (HI1>KHl1ii pyneJ1b) OCHopY>KeHO B HV1>KHeii YOCTV1 MeHI1J1I1TOBbIX nJ10CTOB BO Bcex cTpoTV1rp0<pV1yeCKo-<p0I..\V10J1bHbIX 31leMeHTOX KopnoT. MHOrOYI1CJ1eHHble PYKOBO,L\Rl.1\l1e BI1,L\bl rpyn-

nbl I cOnpOBO>K,L\OfOTCR: G/obigerina angustiumbilicata B o i l i, Turborotalia permicra (B l o w et Ba n- n er), T. brevispira (5 u b b o t i n a), T. nana (B 0 I 1 i), Chiloguembelina gracillima (A n d rea e).

HeKoTopble BI1,L\bl 3TOii rpynnbl BCTpeYOfOTCR 11 B nO,L\CTI11l0fOLlII1X MeHI1IlI1ToBO-KpocHeHCKYfO cepl1fO nO,L\MeHI1J1I1TOBbIX rJ1oCl1repl1HOBblX MepreJ1Rx.

rpynno Ii C Turborotalia brevispira (5 u b b o t i n a), G/obigerina praebuJ/oides B l o w , G. offi- cinalis 5 u b b o t i n a (BepXHI1i1 pynellb) OTMeyeHO B BepxHeii YOCTV1 MeHI1IlV1TOBbIX nJ10CTOB CKOJ1b- CKoro 3J1eMeHTO V1 B HV1>KHV1X KPOCHOCKV1X nllOCTOX OCTOJ1bHbIX cTpoTlllrpocplIIyeCKo-<p0l..\V10J1bHbIX 3J1eMeHTOB. KpoMe MHO>KeCTBO PYKOBO,L\RLlIIIIX BIII,L\OB B COCTOB rpynnbl BXO,L\RT: G/obiger ,na ciperoensis

B 0 I I i 11 G. postcretacea ^Mi ^{a t}I i u k a TOK>Ke BI1,L\bl, BXO,L\RLlIV1e B COCTOB rpynnbl I. B rpynne iI

nOCTeneHHO I1Cye30eT BI1,L\ Turborotalia liverovskae ^{(B y}k ⁰v a), a nORBJ1ReTCll 1'. inaequiconica (5 u b- b o t i n a) MJ1o,L\wl4ii CI1HOHI4M T. siakensis (L e R 0 y).

r pynno III C Turborotalia inaequiconica (5 u b b o t i n a) 14 Cassigerinel/a chipo/ensis (C u s h m a n et Po n t o n ) (WOT - ?OKBI4TOH) 30lleroeT B COMblx-Bepxox MeHI1J1V1TOBbIX nJ10CTOB CKOllbCKoro 3neMeHTO 11 B Cpe,L\HV1X V1 sepxHV1x KpoCHeHCKI1X nllOCTOX 3Toro cTpoTV1rp0<pV1yeCKo-<p0Ulll0J1bHOrO 3J1eMeHTO nOllbCKV1X KopnoT V1 B OCTOJ1bHOii I1X YOCTV1. PYKOBO,L\RLlIV1e BI1,L\bl rpynnbl III conposo>K- ,L\OfOTCR: G/obigerina praebulloides B l o w , G. occJusa B l o w et Ban n e r, G. ouachitaensis ^{H o w e}

et Wa I I ace, G. ciperoensis ^{B 0}I I i, Turborotalia nana ^{(B 0}I I i) 11 T. brevispira (5 u b b o t i n a).

B COMblX Bepxox <pJ1V1WeBblx OTJ10>KeHl1ii nORBJ1RfOTCll BI1,L\bl: Globorotalia zealandica H 0 r n i b r 00 k, Turborotalia pseudokugleri B l o w , T. semivera (H 0 r n i b r 0 0 k) 11 G/obigerina woodi connecta

J ^{e n}^{k i}^s YK03bIBOfOLlIl1e Ha cm130CTb rpOHV1Ubl 0J1l1rOUeH-MV10ueH. nJ10HKTOHHble BI1,L\bl COOTBe·

CT~eHHO conpOBO>K,L\OfOTCll P03HOPO,L\HbIMI1 EeHTOHHbIMV1 <P0POMV1HV1cpepOMI1.

Barbara OLSZEWSKA

SOME REMARKS ON BlOSTRATIGRAPHY OF THE MENILLITE-KROSNO SERIES IN THE POLISH OUTER CARPATHIANS

S·u m m a r y

The Menillite and Krosno Beds are the youngest in the succession of Tertiary flysch deposits in the Polish Outer Carpathians. The studies on small foraminifers, carried out in the last few years, showed the presence of planktonic foraminifer assemblages (I - HI, tab. 1,2) in these deposits.

The assemblage I - comprising Turborotalia liverovskae (B y k 0 v a), Globigerina praebulloides

(9)

Streszczenie

B low and G. ojJicialis Sub bot i n a (Lower Rupelian) - was found in lower part of the Menillite Beds in all stratigraphic-facies units of the Carpathians. Fairly common characteristic species of that assemblage are accompanied by G. angustiumbilicata BoIl i, Turborotalia permicra (B low et Ban n er), T. brevispira (S u b bot in a), T. nana (B ⁰11 i), and Chiloguembelina gracillima (A n d rea e). Some species of that asssmblage are already present in the Sub-menillite Globigerina Marls, underlying the Menillite - Krosno Series.

The assemblage H - with Turborotalia brevispira (S u b bot i n a), Globigerina praebulloides B low and G. ofJzcialis Sub bot i n a (Upper RupeHan) - was found in upper part.of the Menillite Beds in the Skole Unit and the Lower Krosno Beds in the remaining stratigraphic-facies units.

Besides common characteristic species, the assemblage comprises Globigerina ciperoensis BoIl i and G. postcretacea M j a t 1 i u k and species appearing for the first time in the assemblage 1. In strata characterized by the assemblage H, Turborotalia liverovskae (B y k ⁰v a) gradually disappears and T. inaequiconica (S u b bot i n a), younger synonym of T. siakensis (Le R 0 y), appears.

The assemblage In - with Turborotalia inaequiconica (S u b bot i n a) and Cassigerinella chipo- lensis (C u s h m a n et Po n ton) (Chattian - ? Aquitanian) occurs in the top part of the Menill- ite Beds in the Skole Unit and middle and upper parts of the Krosno Beds of that and other stratigraphic-facies units of the Polish Outer Carpathians. The characteristic species of that assemblage are accompanied by Globigerina praebulloides B low, G. occulusa B low et Ban n e r, G. oua- chitaensis How e et Wall ace, G. ciperoensis Boil i, Turborotalia nana (B ⁰11 i), T. brevispira (S u b bot i n a). In the uppermost part of the flysch succession, there were found Globorotalia zealandica H 0 r nib r 0 0 k, Turborotalia pseudokugleri B low, T. semi vera (H 0 r nib r 0 0 k) and Globigerina woodi connecta J e n k in s, indicative of the proximity of the Oligocene- Miocene boundary. The planktonic species are accompanied by similarly differentiated microfauna of benthic foraminifers.