Cyprian Norwid – poeta niezrozumiały przez
współczesnych. Analiza wiersza Fortepian Szopena
1. Cele lekcji
a) WiadomościUczeń zna elementy biografii i wybrane utwory C. K. Norwida. Zna pojęcie recepcji dzieła literackiego.
b) Umiejętności
Uczeń rozumie na czym polega oryginalność poezji Norwida na tle epoki. Szczegółowo analizuje wiersz Fortepian Szopena, odnajduje i nazywa środki stylistyczne. Uczeń dostrzega różnice między romantyczną twórczością Mickiewicza, Słowackiego, Krasińskiego
a romantyzmem Norwida.
2. Metoda i forma pracy
Metoda podająca: jeden z uczniów w formie przygotowanego wcześniej referatu przedstawia biografię Cypriana Norwida. Pozostali zapisują najważniejsze fakty z życia poety.
Metoda problemowo-poszukująca: dyskusja na temat recepcji dzieła literackiego. Wspólne poszukiwanie odpowiedzi na pytanie, dlaczego twórczość Norwida była odrzucona przez współczesnych. Druga część zajęć będzie poświęcona analizie utworu lirycznego.
3. Środki dydaktyczne
1. Skopiowany tekst Fortepianu Szopena C. Norwida.
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza Biografia pisarza.
Przedstawienie tragicznego losu artysty wyprzedzającego swoją sztuką współczesność i co za tym idzie niezrozumiałego przez odbiorców.
Opuszczenie i śmierć w przytułku dla nędzarzy.
b) Faza realizacyjna
Dyskusja prowadzona przez nauczyciela.
Czy odrzucenie przez publiczność dzieła literackiego jest świadectwem jego
bezwartościowości, a z drugiej strony, czy entuzjastyczny odbiór utworu zawsze jest potwierdzeniem jego wyjątkowej wartości? Jak rozumiesz znaczenie słów: recepcja dzieła literackiego? Jakie czynniki wpływają na recepcję dzieła literackiego (moda, sytuacja
społeczna, moment historyczny, itd.)? Jaki wpływ na odbiór dzieła literackiego ma marketing i reklama?
Analiza Fortepianu Szopena.
1. Tło historyczne utworu.
2. Tło autobiograficzne – przyjaźń Norwida z Chopinem.
3. Co jest tematem poematu?
4. Środki stylistyczne.
5. Wymowa utworu.
c) Faza podsumowująca
Co wyróżniało twórczość C. Norwida spośród innych poetów romantycznych? Jakie zarzuty stawiała krytyka i czytelnicy wobec jego utworów? Kiedy została odkryta i doceniona poezja Cypriana Norwida?
5. Bibliografia
1. Norwid C. K., Vade-mecum, oprac. J. Fert, Wrocław, Ossolineum 1990, BN I 271.
2. Słownik terminów literackich, pod red. J. Sławińskiego, Wrocław, Ossolineum 2000.
3. Trznadel J., Czytanie Norwida. Próby, Warszawa, PIW 1978.
4. Wyka K., Cyprian Norwid. Studia, artykuły, recenzje, Kraków, Wydawnictwo Literackie 1989.
6. Załączniki
a) Zadanie domowe
Napisz wypracowanie na podany temat: „Który ze współczesnych pisarzy zasłuży sobie na miano wielkiego twórcy początku trzeciego tysiąclecia?”. Uzasadnij swój wybór.
7. Czas trwania lekcji
90 minut
8. Uwagi do scenariusza
Scenariusz jest przewidziany na dwie godziny lekcyjne. Pierwsza będzie poświęcona postaci Cypriana Norwida – poety niezrozumiałego przez współczesnych, zapomnianego
i opuszczonego. Śmierć w przytułku dla nędzarzy, a dzisiaj miejsce wśród największych poetów polskich – los artysty, który piórem pozostawił po sobie „pomnik trwalszy od spiżu”.
Słowa Horacego będą wstępem do dyskusji, w ramach której uczniowie zastanowią się nad czynnikami wpływającymi na recepcję dzieła literackiego. Co decyduje o wartości dzieła?
Konkluzją wypływającą z przeprowadzonej dyskusji może być stwierdzenie, że warto czytać klasykę, ale warto również mierzyć się z tym, co nowe i jeszcze nieocenione. Wśród
współczesnych są bowiem z pewnością pisarze niedoceniani, którzy żyją w zapomnieniu.
Druga godzina lekcyjna będzie poświęcona jednemu z najznakomitszych utworów Norwida.
Szczegółowa analiza poematu Fortepian Szopena przybliży tło historyczne momentu powstania tego dzieła, ale przede wszystkim posłuży jako doskonały przykład obrazujący odrębność twórczości Norwida na tle pozostałych poetów romantyzmu.