W świecie zwierząt – Rudyard Kipling Księga dżungli
1. Cele lekcji
a) Wiadomości Uczeń:• wie, co to jest dialog i narracja,
• zna treść przeczytanego fragmentu,
• zna znaczenie pojęcia uosobienie,
• wie, jak akcentować wyrazy, modulować głos.
b) Umiejętności Uczeń potrafi:
• płynnie czytać tekst literacki z uwzględnieniem znaków interpunkcyjnych,
• poprawnie akcentować, nadawać odpowiednią intonację,
• wskazywać w tekście fragmenty potwierdzające jego wnioski,
• odnaleźć w tekście uosobienie, określić jego funkcje,
• odróżniać części dialogowe od partii narracyjnych,
• objaśnić wartości przekazane w tekście.
2. Metoda i forma pracy
Praca z tekstem, poszukująca, ćwiczenia w czytaniu, ćwiczenia stylistyczne, drama.
3. Środki dydaktyczne
Podręcznik do kształcenia literackiego.
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Nauczyciel prosi uczniów o głośne przeczytanie fragmentu książki Rudyarda Kiplinga Księga dżungli. [podręcznik: K. Grajewska, E. Wower, Oglądam świat. Język polski 5. Podręcznik do kształcenia literackiego, Wydawnictwo Arka, Poznań 2000, s. 34-38.].
b) Faza realizacyjna
Nauczyciel proponuje, by zająć się analizą fragmentu. W tym celu kolejno podaje polecenia:
1. Przedstaw charakterystykę wilczej rodziny. Opisz jej członków.
Wilk-ojciec – zasadniczy i stanowczy wobec wrogów, ale łagodny wobec rodziny
• troszczy się o swoją rodzinę
• niezwykle oddany najbliższym
• jest żywicielem rodziny
• przestrzega praw dżungli i wymaga tego samego od innych jej mieszkańców
• w każdej chwili gotów walczyć o dobro swoich najbliższych
• szanowany przez inne zwierzęta
Wilczyca Raksha (Zły Duch) – troskliwa, opiekuńcza, ciepła, łagodna
• z radością przygarnia ludzkie dziecko
• zdecydowana i stanowcza w swoich przekonaniach
• gotowa stawać w imieniu dobra swojej rodziny i innych
• dla wrogów potrafi być niemiła i niesympatyczna
• nie daje się zastraszyć
• posiada duży autorytet
Ani wilczyca, ani wilk nie bali się przygarnąć ludzkie dziecko. Oboje obdarzyli chłopca taką samą miłością, jak swoje własne potomstwo.
Wilczęta – młode, ruchliwe, wesołe, skore do zabawy, posłuszne
2. Zwróć uwagę na słownictwo, którym się posłużyłeś. Czy w ten sam sposób mógłbyś opisać rodzinę ludzką?
W tym miejscu nauczyciel wyjaśnia, iż zabieg literacki, polegający na nadawaniu zwierzętom cech ludzkich określa się mianem uosobienia.
3. Wskaż w tekście inne elementy potwierdzające, że zwierzętom nadano cechy ludzkie.
4. Czy znasz powiedzenie „człowiek człowiekowi wilkiem”? Wyjaśnij jego sens.
Jak to powiedzenie sprawdza się w kontekście utworu?
5. Czy zwierzęta posiadają swój kodeks postępowania? Stwórz listę zasad
panujących w dżungli w postaci równoważników zdań.
• Bezwzględnie należy przestrzegać wszystkich praw dżungli.
• Najwyższa instancja wśród zwierząt to Gromada.
• Zakaz zmiany miejsca łowów bez wcześniejszego powiadomienia.
• Nie wolno polować na ludzi. Wyjątek: zabijanie w celach szkoleniowych.
• Wilki to lud niepodległy, poddany jedynie Gromadzie.
• W razie sporu należy zrobić głosowanie (należy uzyskać dwa głosy za).
• Pozostawienie przy życiu nieletniego (pod warunkiem, że nie oskarżono go o morderstwo) należy okupić wyznaczoną ceną.
6. Wybierz niewielki fragment tekstu, w którym toczy się rozmowa. Przekształć go z formy dialogowej na formę opowiadania w pierwszej osobie.
7. Czy znasz inny przykład historii dziecka wychowywanego przez dzikie zwierzęta?
Opowiedz o niej.
Po wykonaniu wszystkich poleceń nauczyciel proponuje zabawę w teatr, dzieli klasę na grupy.
Każdy zespół wybiera inny fragment opowiadania i przygotowuje jego inscenizację, pamiętając o podziale na role, o odpowiedniej dykcji, mimice, gestykulacji.
c) Faza podsumowująca
Zespoły prezentują się na forum klasy. Nauczyciel ocenia pracę każdego z nich.
5. Bibliografia
K. Grajewska, E. Wower, Oglądam świat. Język polski 5. Podręcznik do kształcenia literackiego, Wydawnictwo Arka, Poznań 2000.
6. Załączniki
Zadanie domowe
Opisz wilczą rodzinę. Zastanów się, czy zachowanie zwierząt może być wzorem dla ludzi.
Swoją wypowiedź uzasadnij.
7. Czas trwania lekcji
2 x 45 minut
8. Uwagi do scenariusza
brak
