• Nie Znaleziono Wyników

Związki frazeologiczne – czyli w jaki sposób mity funkcjonują we współczesnym języku polskim?

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Związki frazeologiczne – czyli w jaki sposób mity funkcjonują we współczesnym języku polskim?"

Copied!
4
0
0

Pełen tekst

(1)

Związki frazeologiczne – czyli w jaki sposób mity funkcjonują we współczesnym języku polskim?

1. Cele lekcji

a) Wiadomości Uczeń:

• zna pojecie związku frazeologicznego i jego funkcje,

• zna zasady tworzenia związku frazeologicznego,

• rozróżnia zwroty oraz frazy,

• zna związki frazeologiczne pochodzące z mitologii oraz używane w języku potocznym,

• potrafi wymienić i wyjaśnić kilka związków frazeologicznych używanych w języku codziennym,

• potrafi wyjaśnić znaczenie danego związku oraz odnieść go do konkretnego mitu,

• potrafi wyjaśnić pochodzenie i współczesne znaczenie frazeologizmów.

b) Umiejętności Uczeń:

• potrafi poprawnie zastosować w zdaniu dany związek,

• operuje swobodnie poznanymi związkami frazeologicznymi,

• potrafi zaplanować i zredagować wypowiedź zawierająca związki frazeologiczne,

• zdobywa umiejętności pracy w zespole.

2. Metoda i forma pracy

Burza mózgów, ćwiczenia praktyczne, praca z całą klasą, praca w grupach, elementy heurezy.

3. Środki dydaktyczne

Słownik frazeologiczny języka polskiego, red. S. Skorupka, Warszawa 1987.

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

1. Nauczyciel zapoznaje uczniów z tematem lekcji i uświadamia im cele zajęć.

2. Nauczyciel prosi o wyjaśnienie, za pomocą luźnych skojarzeń, definicji związku frazeologicznego.

3. Burza mózgów, skojarzenia związane ze znajomością związków. Nauczyciel podaje

(2)

kilka przykładów (np.: płakać jak bóbr, piąte koło u wozu, zjeść wszystkie rozumy), uczniowie próbują wyjaśnić ich znaczenie i okoliczności ich używania.

b) Faza realizacyjna

1. Nauczyciel tworzy wspólnie z uczniami poprawną definicję związku

frazeologicznego, zapoznaje uczniów z jego strukturą. Definicja zostaje zapisana na tablicy.

2. Nauczyciel prosi uczniów o wymienienie kilku znanych przez nich i używanych w języku potocznym związków frazeologicznych. Uczniowie zapisują je na tablicy i wyjaśniają ich znaczenie. Formułują zdania, w których mogłyby zostać użyte.

Przykładowe związki frazeologiczne: chodzić jak struty, wyrzucać pieniądze w błoto, płakać jak bóbr, zjeść wszystkie rozumu, siedzieć komuś na karku, zejść na psy, siedzieć jak na szpilkach, piąte koło u wozu, kamienny spokój.

3. Wspólnie z prowadzącym zajęcia uczniowie dzielą związki frazeologiczne na: zwroty i wyrażenia. Notatkę zapisują w zeszytach.

Zwroty – zawierają czasownik (podnieść na duchu).

Wyrażenia – nie zawierają czasownika (kamienny spokój).

4. Uczniowie samodzielnie wymieniają związki frazeologiczne pochodzące z mitologii.

Wyjaśniają ich pochodzenie oraz określają, z którym mitem są związane, podają ich współczesne zastosowanie.

Przykładowe związki frazeologiczne pochodzące z mitologii to: stajnia Augiasza, pięta Achillesa, olimpijski spokój, paniczny strach, męki Tantala, koszula Dejaniry,

syzyfowa praca, puszka Pandory, róg obfitości, koń trojański, syreni śpiew, nić Ariadny.

5. Uczniowie otrzymują tabelę dotyczącą związków frazeologicznych pochodzących z mitologii i wyjaśniają je samodzielnie (załącznik 1).

c) Faza podsumowująca

1. Uczniowie przedstawiają na forum klasy wypełnione samodzielnie tabele, nauczyciel ocenia kilka prac, koryguje błędy.

2. Uczniowie zapisują temat zadania domowego.

5. Bibliografia

1. Bilingham Jo., Redagowanie tekstów, PWN, Warszawa 2006.

2. Głowiński M., Kostkiewiczowa T., Okopień-Sławińska A., Sławiński J., Słownik terminów literackich, Zakł. Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1976.

3. Głowiński M., Okopień-Sławińska A., Sławiński J., Zarys teorii literatury, PWN, Warszawa 1975.

4. Parandowski J., Mitologia, PWN, Warszawa 1984.

5. Słownik frazeologiczny języka polskiego, red. S. Skorupka, Warszawa 1987.

(3)

6. Załączniki

a) Karta pracy ucznia załącznik 1

Tabelka ze związkami frazeologicznymi do uzupełnienia.

POCHODZENIE, ZNACZENIE WSPÓŁCZESNE FRAZEOLOGIZMY znaleźć sie w labiryncie nić Ariadny

stajnia Augiasza syzyfowa praca olimpijski spokój paniczny strach męki Tantala koszula Dejaniry róg Amaltei puszka Pandory koń trojański syreni śpiew Janusowe oblicze pięta Achillesa

b) Praca domowa

Napisz żartobliwy list do kolegi, uwzględniając w nim związki frazeologiczne mające swoje źródło w mitach.

7. Czas trwania lekcji

45 minut

(4)

8. Uwagi do scenariusza

brak

Cytaty

Powiązane dokumenty

magających usunięcia’, a pod hasłem stajnia — Stajnia Augiasza, stajnia Augiaszowa ze znaczeniem „mitologicznym”: 'stajnia mitologicznego króla greckiego Augiasza, w

stać się (dostać się do nieba), iść, pójść (pójść do pieklą, aller vers l’au -delà dosl. ’iść na tamtą stronę ’, aller au ciel, en enfer dosł. ’przejść na drugą

tores adoraturus aeternitatem nostram suo quisque tempore dirigatur.. H endy, Mint and fiscal administration under Diocletian, his colleagues and his successors

Русскоязычные азербайджанские писатели, пишущие только на русском языке (братья М.. Русское слово в литературной картине Азербайдж ана

5 Dla wystawy powszechnej 1851 r.: Official Catalogue of the Great Exhibition of the Works of Industry of All Nations 1851.. London 1851; Official Descriptive and

czekać do sądnego dnia, myć ręce, umywam ręce, list polecony, zbija bąki, posadził kwiaty, piękna jak kwiat, ładny chłopiec, pies szczeka, dobry uczeń, twardy orzech

Nauczyciel prosi uczniów o uzupełnienie odmiany przez osoby oraz o odpowiedź co to za części mowy.. Następnie nauczyciel zaznacza, że są to zaimki osobowe i że nie są to

Wydaje się, że to w nich zachowują się stosunki, jakie istnieją między słowami jako ekwiwalentami języka mówionego i ich formą gramatyczną (pisemną). W związku z tym