Układ wydalniczy i skóra
1. Zaznacz definicję wydalania.
A. Usuwanie z organizmu szkodliwych produktów przemiany materii.
B. Pobieranie przez organizm substancji niezbędnych do podtrzymywania funkcji Ŝyciowych i rozwoju organizmu.
C. Proces prowadzący do uzyskania przez organizm energii.
D. Zmiany zachodzące w organizmie od momentu jego powstania aŜ do śmierci.
2. Uzupełnij schemat.
3. Zaznacz punkt, w którym podano prawidłowy opis rysunku.
A. 1 – cewka moczowa, 2 – moczowód, 3 – pęcherz moczowy, 4 – nerka B. 1 – nerka, 2 – moczowód, 3 – pęcherz moczowy, 4 – cewka moczowa C. 1 – nerka, 2 – moczowód, 3 – cewka moczowa, 4 – pęcherz moczowy D.1 – nerka, 2 – pęcherz moczowy, 3 – moczowód, 4 – cewka moczowa
4. WskaŜ strzałkami na rysunku elementy nerki i napisz ich nazwy:
kora nerki, rdzeń nerki, miedniczka nerkowa.
5. Uporządkuj dane przedstawione w tabeli.
Element układu
wydalniczego Opis
A. Nerki 1. Odprowadza mocz na zewnątrz organizmu.
B. Moczowody 2. Rozciągliwy, elastyczny narząd zbierający mocz.
C. Pęcherz moczowy
3. Łączą miedniczki nerkowe z pęcherzem moczowym, przesuwają porcje moczu do pęcherza moczowego.
D. Cewka moczowa
4. Filtrują i oczyszczają krew ze zbędnych produktów przemiany materii.
A ...B... C... D ...
Rysunek do zadań 6. i 7.
6. Na rysunku pokazano podstawowy element budowy nerki. Zaznacz jego nazwę A. neuron
B. neuryt C. nefron D. nefryt
7. WskaŜ strzałką na rysunku element, w którym odbywa się filtracja krwi, i napisz jego nazwę
8. Przedstaw dane z tabeli w postaci wykresu słupkowego.
Składnik moczu Mocz pierwotny
(% objętości) Mocz ostateczny (% objętości)
woda 99 96,7
mocznik 0,03 2
sole mineralne 0,7 1,25
cukier 0,1 0
9. Wyjaśnij jednym zdaniem, dlaczego istnieje róŜnica w zawartości wody między moczem pierwotnym a ostatecznym.
...
...
...
...
Tabela do zadań 10. i 1 1 .
Wybrane przyczyny odchyleń od wartości prawidłowych
Substancja
Wartości prawidłowe
[mg/100 cm3] wartości niŜsze wartości wyŜsze Mocznik 1500–4000 choroby nerek choroby nerek
Jony Cl- 347–376 związane ze
stęŜeniem Na+ związane ze stęŜeniem Na+
Jony Na+ 310–338 obrzęki choroby nerek
Jony K+ 14,5–20,7 zasadowica kwasica, choroby nerek
Białka ślady – choroby nerek, zatrucia, gorączka
Kwas
moczowy 3–6 choroby nerek kamica moczanowa
Glukoza <1 – cukrzyca, choroby tarczycy, wątroby
Bilirubina <0,2 – niektóre choroby wątroby
Urobilinoge n
<1 Ŝółtaczka choroby wątroby, krwi, infekcje Krwinki
czerwone
pojedyncze w polu widzenia
kamica nerkowa, infekcje
Krwinki białe
0–2 w polu widzenia
zakaŜenie układu moczowego, zakaŜenie bakteryjne, uszkodzenie kanalików nerkowych
Bakterie nieliczne – zakaŜenie układu moczowego
Odczyn pH 4,5–8,2 cukrzyca zapalenie nerek, odwodnienie Barwa słomkowa lub
jasno- słomkowa
brązowa – problemy z pęcherzykiem Ŝółciowym, Ŝółtaczka mętnoczerwona – krwiomocz
pomarańczowa – skutek zaŜywania leków
10. W tabeli przedstawiono prawidłowy skład moczu ludzkiego oraz wynik analizy moczu pewnego męŜczyzny. Przeanalizuj dane, zapisz swoją obserwację i zaproponuj przybliŜoną diagnozę.
Wynik analizy moczu męŜczyzny
barwa słomkowa
odczyn pH 4,2
cukier 1,2 mg/100 cm3
białko brak
bilirubina brak
urobilinogen w normie osad moczu:
nabłonki pojedyncze
krwinki czerwone 2 w polu widzenia krwinki białe 2 w polu widzenia
Obserwacja:
... ...
...
...
PrzybliŜona diagnoza: ... ...
...
11. Korzystając z tabeli oblicz, jaką ilość mocznika w ciągu doby wydala człowiek, jeśli objętość jego moczu wynosi 1,5 l na dobę. Do obliczeń przyjmij najwyŜszą wartość odczytaną z tabeli, a wynik podaj w mg.
12. Wśród wymienionych chorób podkreśl choroby układu wydalniczego.
kamica pęcherzyka Ŝółciowego, miaŜdŜyca tętnic, kamica nerkowa, osteoporoza, pylica, anemia, zapalenie pęcherza moczowego, zapalenie kłębuszków nerkowych, nieŜyt jelit, próchnica
13. Zaznacz znakiem „x” przyczyny chorób układu wydalniczego.
1. UŜywanie filtrów usuwających nadmiar wapnia z twardej wody.
2. Regularne kontrole stanu zdrowia.
3. Brak dbałości o higienę dróg moczowych.
4. Częste przetrzymywanie moczu.
5. Codzienne dokładne mycie całego ciała.
6. Palenie papierosów.
Rysunek do zadań 14. i 15.
14. Podaj nazwę warstwy skóry oznaczonej literą A.
Literą A zaznaczono ... ...
15. WskaŜ strzałkami na rysunku i napisz nazwy:
gruczoł potowy, korzeń włosa, naczynia krwionośne.
16. Uporządkuj dane przedstawione w tabeli.
Gruczoł Funkcja
A. łojowy 1. Wydzielina tego gruczołu bierze czynny udział w termoregulacji i wydalaniu zbędnych produktów przemiany materii, ma właściwości
antybakteryjne.
B. potowy 2. Wytwarzana przez ten gruczoł wydzielina zawiera przeciwciała oraz substancje niezbędne do przeŜycia niemowlęcia.
C. mleczny 3. Wydzielina tego gruczołu chroni naskórek przed wysychaniem i pękaniem, ma właściwości bakteriobójcze.
A... B ...C...
17. Podkreśl wytwory naskórka.
skóra właściwa brwi gruczoły łojowe receptor bólu paznokcie 18.Jedną z funkcji skóry jest ochrona przed nadmierną utratą ciepła lub
przegrzaniem organizmu. Określ, w jakiej temperaturze otoczenia (niska/wysoka) zachodzi opisana reakcja organizmu.
Naczynia włosowate w skórze są zwęŜone, gruczoły wydzielają mniej potu, poja- wiają się dreszcze i tzw. gęsia skórka.
Jest to opis reakcji organizmu stałocieplnego na ...
temperaturę otoczenia.
19. Zaznacz punkt, w którym wymieniono tylko choroby skóry.
A. grzybica paznokci, grypa, róŜyczka B. opryszczka, nieŜyt nosa, łuszczyca C. łupieŜ, świerzb, opryszczka
D. alergia skórna, anemia, grzybica paznokci
