KOMISJA
NAUKI, EDUKACJI, KULTURY I SPORTU protokół z posiedzenia 5 / 15 w dniu 27 marca 2015 roku
Posiedzenie miało charakter wyjazdowy. Członkowie Komisji zwiedzili m.in. Zespół Klasztorny w Czarnowąsach, Kościół Ewangelicko-Augsburski w Pokoju, cmentarz ewangelicki i park w Pokoju. Lista obecności członków Komisji, lista zaproszonych gości oraz wnioski z posiedzenia w załączeniu. Posiedzenie rozpoczęło się o godz. 13 00 zakończyło się o godz. 18 00. W posiedzeniu udział wzięli m.in. Iwona Solisz – Wojewódzki Konserwator Zabytków, Maria Burian – Dyrektor Regionalnego Ośrodka Dokumentacji Zabytków, Nikodem Kamiński – pastor kościoła w Pokoju, Maria Klimczok – siostra Dyrektor Zespołu Klasztornego, Henryk Wróbel – Wójt Gminy Dobrzeń Wielki, Barbara Zając – Wójt Gminy Pokój. Posiedzenie prowadził Przewodniczący Komisji Hubert Kołodziej według zaplanowanego porządku obrad.
Porządek obrad:
1.Działania samorządu województwa opolskiego w zakresie ochrony krajobrazu i dziedzictwa kulturowego.
Działania na rzecz utworzenia Stobrawskiej Strefy Rehabilitacji i Rekreacji oraz utworzenia Parku kulturowego w Pokoju.
2.Zaopiniowanie projektu uchwały w sprawie Programu Rozwoju Bazy Sportowej Województwa Opolskiego na lata 2013 – 2018.
3.Sprawy różne.
Działania samorządu województwa opolskiego w zakresie ochrony krajobrazu i dziedzictwa kulturowego.
Działania na rzecz utworzenia Stobrawskiej Strefy Rehabilitacji i Rekreacji oraz utworzenia Parku kulturowego w Pokoju.
Zespół Klasztorny w Czarnowąsach – zwiedzanie obiektu
Maria Klimczok – w ostatnim czasie wykonaliśmy bardzo duże inwestycje – elewację obiektu, wewnątrz budynku prowadzimy wiele prac remontowych i inwestycyjnych sposobem gospodarskim, trzeba powiedzieć, że bez wsparcia Gminy takich efektów nie osiągnęlibyśmy. Od 2012 roku przymierzaliśmy się do remontu elewacji, Wojewódzki Konserwator Zabytków wydał wytyczne i pracownia R.Rzeźniczak rozpoczęła badania ( koszt 115 tyś zł, z czego 80 tyś Gmina ). W 2013 roku zwróciliśmy się o środki do Warszawy i nie otrzymaliśmy ich, ale rozpoczęliśmy prace ( koszt 440 tyś z czego z Gminy 140 tyś ). W 2014 roku otrzymaliśmy środki z Ministerstwa (240 tyś, Gmina 150 tyś ), w roku 2015 wydatki na elewację to 1 mln zł, na 2016 rok zaplanowaliśmy kontynuację ściany szczytowej i wschodniej za 975 tyś zł. Koszt całkowity elewacji to 2 mln 400 tyś zł, brakuje nam 1 mln 400 tyś. Kolejnym poza elewacją koniecznym remontem jest remont ogrodzenia, ogrodzenie ma 1 km i będzie to też niemały koszt.
H.Kołodziej – jak widzieliśmy podczas zwiedzania oprócz prac na zewnątrz, wykonano ogrom prac wewnątrz obiektu i to, że były one przeprowadzone sposobem gospodarskim, przy niewielkich nakładach finansowych jest szczególnie cenne.
H.Wróbel – Gmina Dobrzeń jest uboga w zabytki, główne to właśnie ten Zespół Klasztorny oraz drewniany kościółek Św. Rocha w Dobrzeniu, dlatego bardzo nam zależy na utrzymaniu ich w dobrym stanie. W ciągu 10 lat gmina zainwestowała w obiekty Zespołu ponad 3 mln zł.
M.Klimczok – w Zespole mieszka 220 osób, jest duża pralnia i kuchnia, także węglowa, zatrudnionych jest 76 pracowników. Ze względu na rodzaj prowadzonych usług opiekuńczo- leczniczych trzeba było dokonać standaryzacji.
H.Kołodziej – Gmina Dobrzeń jest dość zamożna, dlatego plany utworzenia lokalnego centrum dziedzictwa ( w zabytkowym obiekcie dworca kolejowego ) jest bardzo dobrym pomysłem.
H.Wróbel – odbyły się już rozmowy z PKP i są chętni do przekazania obiektu.
H.Kołodziej – cieszy fakt, że są w Gminie ludzie, którzy profesjonalnie podchodzą do realizacji tak ważnych zadań, są też pasjonatami tego co robią. WFOŚiGW jest skłonny pomóc finansowo w tych działaniach w ramach istniejących programów. Opolski Wicekurator Oświaty Rafał Rippel, mieszkaniec tej Gminy, popularyzuje poprzez prace studialne wiedzę o tym zabytku. Archiwum klasztoru jest we Wrocławiu, trzeba się zastanowić nad tym, czy nie warto byłoby opracować w ramach np. prac magisterskich, czy doktorskich monografii Klasztoru.
Kolejnym punktem programu Komisji była wizyta w Kościele Ewangelicko- Augsburskim w Pokoju, gdzie radni mieli możliwość zwiedzenia Kościoła i cmentarza ewangelickiego, a Pastor Nikodem Kamiński przedstawił bardzo bogatą historię zabytku oraz działania związane z jego utrzymaniem i konserwacją zabytkowych obiektów.
Następnie członkowie Komisji i zaproszeni goście zwiedzili zabytkowy park w Pokoju, a wójt Gminy Pokój Barbara Zając oprowadzając po parku przedstawiła jego historię oraz wieloletnie starania Gminy o utrzymanie oraz rewitalizację parku.
Barbara Zając – przedstawiła ogólne informacje o Gminie Pokój – osiem lat temu Gmina podjęła temat przywrócenia Gminie statusu uzdrowiska ( działania rozpoczął ówczesny wójt K.Gaworski ), wtedy wpisywało się to w Strategię rozwoju województwa i w projekt Stobrawskiej Strefy jako projekt kluczowy. Teraz nie ma już projektów kluczowych i musimy startować w konkursie. My jesteśmy gotowi z całą konieczną dokumentacją, ale nie ma decyzji Zarządu Województwa odnoście lokalizacji siedziby Stobrawskiego Parku, czy będzie to Pokrzywna, czy Góra Św. Anny. Mamy pozwolenia na odwierty, współpracujemy już od kliku lat w tym zakresie z Politechniką Wrocławską ( przed wojna w Pokoju były tu źródła Charlotte ). Stobrawskie Centrum Medyczne planuje rozbudowę szpitala, czynimy starania, aby w Ładzy powstało Centrum Doświadczania Świata i te wszystkie elementy składają się na bardzo ciekawy i bogaty projekt.
H.Kołodziej – Opolszczyzna nie ma aktualnie żadnego uzdrowiska, więc wszyscy powinniśmy dołożyć starań, aby taki status udało się gminie Pokój uzyskać, aby to dziedzictwo kulturowe, zabytkowy park i zabytkowe obiekty udało się zrewitalizować.
A.Szymański – z Pani wypowiedzi można zrozumieć, że Centrum Doświadczania Świata będzie miało tu lokalizację.
H.Kołodziej – trzy lata temu Gmina Pokój przygotowała projekt, jest dokumentacja i szereg działań w tym kierunku lokalnie już wykonano, była wtedy akceptacja dla tego projektu.
Góra Św. Anny może mieć inne kierunki rozwoju, inną alternatywę. WFOŚ i GW dla Centrum, na jego start ma zabezpieczone środki, ale zmieniła się władza i powrócił temat lokalizacji.
B.Zając – Zarząd Województwa musi w krótkim czasie podjąć decyzję o lokalizacji siedziby Stobrawskiego Parku.
J.Kotyś – kilka lat temu, kiedy pojawił się projekt spływów kajakowych na Małej Panwi w Kolonowskiem było sporo sceptyków, a dziś jest kilka firm, które z tego żyją i stworzyły miejsca pracy – powstały pensjonaty, kręgielnie, ścieżki rowerowe. My nie powinniśmy ograniczać samorządów w kreowaniu ich własnych wizji rozwoju. Jeśli chodzi o siedzibę Parku to decyzję należy podjąć w najbliższym czasie. Gdyby powstało uzdrowisko, to byłby to rozwój całej gminy. My jako Komisja Kultury powinniśmy zawnioskować do Zarządu Województwa, aby Zarząd wspierał działania gminy Pokój w zakresie realizacji tego projektu co w aspekcie historycznym, w połączeniu z aspektem przyrodniczym daje dużą szansę na powodzenie projektu. Dodatkowo należy zwrócić uwagę na fakt zaangażowania prac planistycznych i dokumentacyjnych. Realizacja tego projektu daje duże możliwości rozwoju turystycznego i gospodarczego gminy.
*Członkowie Komisji sformułowali wnioski w dot. wsparcia działań Gminy Pokój w zakresie starań o status uzdrowiska oraz utworzenia Centrum Dokumentacji Świata w Ładzy oraz dot. wystąpienia o większe środki na ochronę zabytków w województwie opolskim – wniosek w załączeniu.
Iwona Solisz – Wojewódzki Konserwator Zabytków – ostatnio dużo się dzieje w zakresie inwentaryzowania zasobów kulturowych. Z inicjatywy Wojewody Opolskiego podjęto prace w parku angielskim w Pokoju, prowadzi się inwentaryzację cmentarza ewangelickiego i został wpisany na listę zabytków. Wpisanie na listę zabytków, utworzenie parku kulturowego i pomnika historii daje wymierne korzyści w postaci możliwości pozyskiwania środków z Ministerstwa. Chcemy Ministerstwo zainteresować utworzeniem tu pomnika historii. W ramach prac związanych z utworzeniem parku kulturowego wykonaliśmy prezentację, którą chcielibyśmy wykorzystać podczas planowanej konferencji z udziałem wszystkich potencjalnych partnerów. W Muzeum Śląska Opolskiego chcielibyśmy zorganizować wystawę, a w Pokoju utworzyć izbę regionalną. Wojewoda wystosował list intencyjny popierający nadanie statusu uzdrowiska Gminie Pokój i będzie wspierał wszystkie działania na rzecz rozwoju infrastruktury związanej z przyciągnięciem i zatrzymaniem turystów w regionie. Województwo opolskie należy do tych województw, które od lat otrzymują najmniej środków na ochronę zabytków, a jest województwem, które posiada tych zabytków dużo.
Budżet Konserwatora zabytków to 1 mln zł, 500 tyś na inwentaryzację zabytków. Także samorządy mogą finansowo wspierać odbudowę zabytków, ale jest różnie, jedne samorządy wspierają renowację zabytków inne wcale, lub w niewielkim zakresie. Spektrum działania Wojewódzkiego Konserwatora jest szerokie, mamy bardzo dużo zabytków zagrożonych.
Staramy się w każdym roku zabezpieczyć jeden obiekt. Ważny byłby wniosek do Parlamentu i Rządu RP o inny podział środków na ochronę zabytków, bo my w tym podziale jesteśmy pokrzywdzeni.
Maria Burian – Dyrektor Oddziału Terenowego Krajowego Ośrodka Badań i Dokumentacji Zabytków w Opolu – mamy cztery formy ochrony zabytku, pomnik historii (np. Góra Św.
Anny, Packów ), park kulturowy i trzeba się zastanowić, która forma byłaby najlepsza dla Pokoju. My robiliśmy wniosek dla kościoła i cmentarza ewangelickiego, przesłaliśmy wniosek do Warszawy i nic nie uzyskaliśmy, lista na dzień dzisiejszy jest zamknięta. Most w Ozimku, który jest obiektem unikatowym w skali europy jest 15 na liście oczekujących na wpis i lista podobno nie ma być poszerzana. Teraz w kraju mamy 60 pomników historii i 15 oczekujących obiektów, dlatego uważam, że park kulturowy byłby dla Pokoju lepszą formą, ale to też zależy od gminy, nie od Ministerstwa. Uzyskać status parku kulturowego byłoby łatwiej, także ze względu na duży obszar park kulturowy byłby odpowiedniejszą formą.
J.Wójcik – samorząd województwa ze środków własnych w poprzednich latach przeznaczał spore środki na ochronę zabytków. W latach 2007 – 2013 ponad milion złotych przeznaczono
na szlak drewnianego budownictwa sakralnego, w kolejnych latach co roku spore środki z budżetu przeznaczano na ratowanie zabytków w regionie, w roku 2014 było to już tylko 200 tyś zł, a na rok 2015 nie zaplanowano żadnych środków. W tej chwili nie dysponujemy środkami, aby opracować kolejny Program Opieki nad zabytkami w województwie opolskim.
W latach 2007 – 2013 z Regionalnego Programu Operacyjnego wiele mln złotych przeznaczono na ratowanie dziedzictwa kulturowego i ochronę zabytków.
I.Solisz – województwo opolskie było do tej pory uważane za wzorcowe, jeśli chodzi o Programy opieki nad zabytkami, szkoda byłoby zaprzepaścić tyle lat.
J.Kotyś – powinniśmy zawnioskować o to, aby znalazły się środki na opracowanie tego Programu, gdy pojawią się możliwości budżetowe.
*Członkowie Komisji sformułowali wnioski w dot. wsparcia działań Gminy Pokój w zakresie starań o status uzdrowiska oraz utworzenia Centrum Dokumentacji Świata w Ładzy oraz dot. wystąpienia o większe środki na ochronę zabytków w województwie opolskim – wniosek w załączeniu.
Zaopiniowanie projektu uchwały w sprawie Programu Rozwoju Bazy Sportowej Województwa Opolskiego na lata 2013 – 2018.
J.Wójcik – przedstawił projekt uchwały zawierający podział środków na inwestycje w bazę sportową w regionie.
*Członkowie Komisji pozytywnie zaopiniowali projekt uchwały – wniosek w załączeniu.
Sprawy różne.
H.Kołodziej – do wiadomości Komisji wpłynęła następująca korespondencja:
1.List Związków zawodowych Teatru im. Jana Kochanowskiego w sprawie wskazania osób odpowiedzialnych za dramatyczny stan finansów teatru.
2.Pismo dot. odstąpienia od konieczności posiadania wkładu własnego do projektów organizacji pozarządowych finansowanych ze środków EFS RPO 2014 – 2020 – przesłane przez Sieć Wspierania Organizacji Pozarządowych – SPLOT.
Opracowała Przewodniczący Komisji
Jadwiga Moryto Hubert Kołodziej
