Świadectwa efektywności energetycznej - instrument rynkowy poprawy efektywności energetycznej : zagadnienia wybrane

Roman Trzaskalik

Świadectwa efektywności

energetycznej - instrument rynkowy

poprawy efektywności energetycznej

: zagadnienia wybrane

Studia Prawnoustrojowe nr 22, 229-247

2013

2013

Roman Trzaskalik

W iceprezes Z arządu E uro-C entrum S.A.

✓

Ś w ia d e c tw a e fe k ty w n o śc i en er g e ty c z n e j

- in str u m e n t r y n k o w y p o p ra w y

e fe k ty w n o śc i e n er g ety cz n e j

(z a g a d n ie n ia w yb ran e)

Niniejszy a rty k u ł m a n a celu omówienie w ybranych zagadnień praw nych związanych z św iadectw am i efektywności energetycznej, będącym i w myśl zam ysłu ustaw odaw cy unijnego jednym z in strum entów rynkowych (tzw. b ia ­ łe certyfikaty1) służących popraw ie efektywności energetycznej2. U nia E u ro ­ pejska stoi obecnie w obliczu niespotykanych dotąd wyzwań wynikających z rosnącego uzależnienia od im portu energii i ograniczonych zasobów energe­ tycznych, a także konieczności ograniczenia zm iany k lim atu i przezwycięże­ nia kryzysu gospodarczego. Efektyw ność energetyczna je s t jednym z najlep­ szych sposobów sp ro sta n ia tym wyzwaniom , poniew aż zw iększa poziom bezpieczeństw a dostaw energii U nii poprzez obniżanie zużycia energii pier­ wotnej oraz ograniczanie im p o rtu energii, a tak że przyczynia się do obniża­ nia w sposób opłacalny em isji gazów cieplarnianych, a tym sam ym do łago­ dzenia skutków zm iany k lim atu3. Z tego powodu problem atyka tzw. białych 1 N a leży w yjaśnić, iż tzw. białe certyfik aty nie stan ow ią p rzed sięw zięć służących poprawie efek tyw ności energetycznej w rozum ieniu art. 3 pkt 12 u .e.e., ale są przyznaw ane za zrealizo­ w an ie takiego przedsięw zięcia.

2 Zgodnie z art. 2 pkt 6 dyrektyw y z 2012 r., popraw a efek tyw ności energetycznej to zw ięk szen ie efek tyw ności energetycznej w w yn ik u zm ian technologicznych, ekonom icznych lub zm ian zachowań. N atom iast w m yśl art. 3 lit. c dyrektyw y z 2006 r. popraw a efektyw ności energetycznej oznacza zw ięk szen ie efek tyw ności końcow ego w yk orzystan ia en ergii dzięk i zm ia­ nom technologicznym , gospodarczym lub zm ianom zachowań. W sk azan ia w ym aga, że u.e.e. w prost nie definiuje pojęcia popraw y efek tyw ności energetycznej, choć w art. 1 pkt 1 określa efektyw ność en ergetyczn ą jako stosu n ek uzyskanej w ielk ości efek tu użytkow ego danego obiek­ tu, urządzen ia technicznego lub in stalacji w typow ych w arun kach ich użytkow ania lub eksp lo­ atacji do ilości zużycia en ergii przez ten obiekt, urządzenie techniczne lub instalację, niezbędnej do uzysk an ia tego efektu. W doktrynie w yrażan y je s t jed n ak pogląd, że w istocie definicja efek tyw ności energetycznej z u.e.e. je s t definicją popraw y efek tyw ności energetycznej, co ozna­ cza, że u .e.e nie definiuje zasadniczego dla niej pojęcia - A. D am asiew icz, K o m e n ta rz d o art. 3, [w:] E fe k ty w n o ść energetyczna. K o m e n ta rz, LEX/el., 2012.

3 Zob. pkt 1 dyrektyw y P arlam en tu E uropejskiego i R ady z dnia 25 p aździernika 2012 r. w spraw ie efek tyw ności energetycznej, zm iany dyrektyw 2009/125/W E i 2010/30/U E oraz uchy­ len ia dyrektyw 2004/8/W E i 2006/32/W E (D z.U rz. WE L 315 z 14 listopad a 2012).

certyfikatów jako sposób realizacji p o stu la tu zw iększania efektywności en e r­ getycznej wydaje się szczególnie ważka.

Tzw. białe certyfikaty zostały wprowadzone do polskiego porządku p raw ­ nego za spraw ą ustaw y z dnia 15 kw ietnia 2011 r. o efektywności energetycz­ nej4 (dalej: u.e.e.) stanowiącej wdrożenie postanow ień dyrektywy 2006/32/WE P a rla m e n tu Europejskiego i Rady z dnia 5 kw ietnia 2006 r. w spraw ie efek­ tyw ności końcowego w yko rzy stan ia energii i usłu g energetycznych oraz uchylającej dyrektyw ę Rady 93/76/EWG5 (dalej: dyrektyw a z 2006 r.).

W tym m iejscu należy wskazać, że obecnie n a poziomie unijnym proble­ m atykę efektywności energetycznej norm uje dyrektyw a P a rla m e n tu E u ro ­ pejskiego i Rady z dnia 25 października 2012 r. w spraw ie efektywności energetycznej, zm iany dyrektyw 2009/125/WE i 2010/30/UE oraz uchylenia dyrektyw 2004/8/WE i 2006/32/WE (dalej: dyrektyw a z 2012 r.), k tó ra uchyli­ ła dyrektyw ę z 2006 r., ponieważ w opinii ustaw odaw cy unijnego dyrektyw a z 2006 r. nie zaw ierała dostatecznie skutecznych środków pozwalających na osiągnięcie celu w postaci 20% oszczędności energii pierwotnej w 2020 r.6 Ponadto n a uchw alenie u.e.e. wpływ miało brzm ienie konkluzji Rady Unii Europejskiej z 8 -9 m arca 2007 r. - w p k t 6 załącznika n r 1 R ada podkreśliła bowiem potrzebę bardziej racjonalnego w ykorzystyw ania energii w UE, tak by osiągnąć unijny cel zm niejszenia zużycia energii o 20% w porów naniu z prognozam i n a rok 20207.

4 Dz.U . n r 94, poz. 551 ze zm . U s ta w a zasadniczo w eszła w życie w d n iu 8 sie rp n ia 2011 r., je d n a k ż e a r t. 49 u .e.e. stan o w i, że (1) a r t. 1 5 -2 2 , a r t. 23 u s t. 1 i 2, a r t. 24, a r t. 25, a r t. 35 u s t. 2, a r t. 36, a r t. 37, a r t. 39 p k t 1 i 4 -7 , a r t. 40 o raz a r t. 41 w z a k re sie w pływ ów z k a r p ien ię żn y c h w ch o d zą w życie z d n ie m 1 sty c zn ia 2012 r.; (2) a r t. 38 o raz a r t. 39 p k t 2 i 3 w ch o d zą w życie z d n iem 1 lip c a 2012 r.; (3) a r t. 12 (dot. św iad ectw e fek ty w n o ści e n erg ety czn ej), a r t. 14, a r t. 23 u s t. 3 - 6 , a r t. 26, a r t. 27, a r t. 35 u st. 1 o raz a r t. 41 w z a k re sie w pływ ów z o p ła t z astęp cz y ch w ch o d zą w życie z d n ie m 1 s ty c zn ia 2013 r. Z aznaczyć trz e b a rów nież, że u .e.e. m a o k reślo n y o k re s o b o w iązy w an ia. I t a k zgodnie z a r t. 48 u .e.e. u s ta w a obow iązuje do d n ia 31 g ru d n ia 2016 r., z w y jątk iem : (1) a r t. 16, a r t. 1 8 -2 1 i a r t. 24, k tó re o b o w iązu ją do d n ia 31 g ru d n ia 2015 r.; (2) a rt. 1 2 -1 5 (dot. św iadectw efektyw ności energetycznej), a r t. 23 u st. 3 -6 , a r t. 26 i a rt. 27, k tó re obow iązują do d n ia 31 m a rc a 2016 r.; (3) a r t. 25, k tó ry obow iązuje do d n ia 1 k w ie tn ia 2016 r.

5 D z.U rz. W E L 114 z 27 k w ie tn ia 2006 r., s. 64.

6 W p k t 1.3 w n io sk u z 22 czerw ca 2011 r. u z asa d n ia ją c e g o p o trzeb ę u c h w a le n ia nowej d y re k ty w y do ty czącej e fek ty w n o śc i e n erg e ty c z n e j stw ie rd z o n o m .in ., że z a k r e s d y re k ty w y w sp ra w ie k o g e n era c ji o raz d y re k ty w y w sp ra w ie u s łu g en erg e ty c z n y ch p o k ry w a się z w n io ­ sk iem , a le ż ad n ej z n ic h n ie u d a ło się w y k o rz y stać w p e łn i p o te n c ja łu w z a k re sie oszczędności e n erg ii. W z w ią z k u z pow yższym p ro p o n u je się u ch y le n ie obu w s p o m n ia n y ch d y re k ty w z d n iem w e jśc ia w życie now ej dyrektyw y, z w y ją tk ie m a r t. 4 u s t. 1 -4 o raz załącz n ik ó w I, III i IV do D U E. P rz e p is y te d o ty cz ą o sią g n ię cia do ro k u 2017 o rien tac y jn eg o c elu w z a k re s ie oszczędności e n e rg ii w w ysokości 9% zu ży cia e n e rg ii końcow ej w k a ż d y m p a ń stw ie c złonkow skim w ciąg u 5 la t p rz ed w d ro żen iem D U E. W sp o m n ian y cel - m im o iż ró żn i się z ak re se m i poziom em am b icji - w n o si w k ła d w re a liz a cję u n ijn e g o celu 20% e fek ty w n o ści e n erg e ty c z n ej do ro k u 2020, pow i­ n ie n z a te m m ieć w d a ls z y m ciąg u z asto so w an ie aż do 2017 r. - [online] <h ttp ://e u r-lex .e u ro - p a.eu /L ex U riS erv /L ex U riS erv .d o ?u ri= C O M :2 0 1 1 :0 3 7 0 :F IN :P L :P D F >, do stęp : 4.03.2013.

7 Z ob. [o n lin e ] <w w w .c o n s iliu m .e u r o p a .e u /u e D o c s /c m s _ D a ta /d o c s /p r e s s D a ta /P L /e c / 9 3 1 4 2 .p d f>, do stęp : 4.03.2013.

J a k w skazano w uzasad n ien iu do u.e.e.8, celem ustaw y je st stw orzenie ram praw nych dla działań n a rzecz popraw y efektywności energetycznej gospodarki, obejm ujących m echanizm w sparcia i prowadzących do uzyskania wym iernych oszczędności energii w ym aganych n a podstaw ie dyrektywy, któ­ re to działania prowadzone będą w trzech obszarach: zwiększenia oszczędno­ ści energii przez odbiorców końcowych, zw iększenia oszczędności energii przez urząd zen ia potrzeb w łasnych oraz zm niejszenia s tr a t energii elektrycz­ nej, ciepła lub gazu ziemnego w przesyle lub dystrybucji.

U staw a o efektywności energetycznej z 2011 r. koncentruje się jed n a k na tzw. białych certyfikatach, czyniąc z nich niejako cen traln y in stru m e n t ry n ­ kowy popraw y efektywności energetycznej w Polsce9. Powyższa okoliczność stanow i zresztą jed en z podstawowych zarzutów staw ianych u.e.e. Zarówno bowiem dyrektyw a z 2006 r., ja k i dyrektyw a z 2012 r. przew idują o wiele szerszy w achlarz możliwości w tym zakresie, stanow iąc, że p aństw a człon­ kowskie m ają w szczególności obowiązek zapewnić istn ien ie lu b ustanow ie­ nie dobrowolnych um ów10 albo innych in strum entów rynkowych. Białe certy­ fikaty stanow ią zaledwie jed en z tak ich instrum entów . Polska u staw a czyni zaś św iadectw a efektywności energetycznej w istocie jedynym środkiem po­ praw y efektywności energetycznej11. Z pewnością nie je s t to rozw iązanie pożądane. Zauważyć również należy, że przyjęcie nowej dyrektywy z 2012 r. będzie wiązało się z koniecznością wprowadzenia do u.e.e. zmian, zwłaszcza że dyrektyw a z 2012 r. zm ienia p u n k t ciężkości, dostrzegając najw ażniejszą rolę instrum entów m ających n a celu finansowanie środków poprawy efektywności energetycznej12. Postulować tym sam ym należy tworzenie odpowiednich fun­ 8 U z a s a d n ie n ie do rządow ego p ro je k tu u s ta w y o e fek ty w n o ści e n erg ety czn ej (d ru k 3514) d o stę p n e [online] <h ttp ://o rk a .s e jm .g o v .p l/D ru k i6 k a .n sf/w g d ru k u /3 5 1 4 >, do stęp : 4.03.2013.

9 S pośród 43 a rty k u łó w u .e.e. aż 16 pośw ięconych zostało św iadectw om efektyw ności e n e r­ getycznej. W sk a za ć je d n a k należy, że z d n ie m 27 g ru d n ia 2012 r. a r t. 2 9 -3 4 dotyczące a u d y tu en erg ety czn eg o - w ra m a c h p o s tu la tu d e reg u lac ji d z ia łaln o śc i gospodarczej - z o stały u chylone u s ta w ą z d n ia 10 p a ź d z ie rn ik a 2012 r. o z m ia n ie u s ta w y o efek ty w n o ści e n erg ety czn ej (Dz.U. z 2012 r., poz. 1397).

10 W ydaje się, że w szczeg ó ln o ści n ie doceniono ro li u m ó w n a u s łu g i e n erg e ty c z n e , tj. um o w y dotyczącej p o p ra w y e fek ty w n o ści e n erg e ty c z n ej z a w ie ran e j po m ięd zy b en eficje n te m a d o sta w c ą środków p o p ra w y efek ty w n o ści e n erg e ty c z n ej, n a p o d sta w ie k tó re j z a inw esty cję p łaci się odpow iednio do o k reślonego w um ow ie po zio m u p o p ra w y efek ty w n o ści e n erg ety cz n ej o raz um ow y z aw ie ran e j p o m ięd zy b e n eficje n te m a d o sta w c ą środków p o p ra w y efek ty w n o śc i e n erg ety czn ej o raz o sobą trz e c ią b ę d ą c ą p o d m io tem fin an su ją cy m .

11 M. S zam b e lań czy k , P ro jek t u sta w y o efektyw n o ści energ etyczn ej, „C zy sta E n e rg ia ” 2009, n r 10.

12 P re a m b u ła d y re k ty w y z 2012 r. w p k t 50 stan o w i, że p a ń s tw a członkow skie pow inny zachęcać do sto so w an ia in stru m e n tó w fin an so w an ia, by u łatw ia ć realizację celów niniejszej dy­ rektyw y. T akie in s tru m e n ty fin an s o w a n ia m ogą obejm ow ać w k ła d y finansow e oraz g rzyw ny za n iep rz e s trz e g a n ie n ie k tó ry ch p rzepisów n iniejszej dyrektyw y, śro d k i p rzezn aczo n e n a efek ty w ­ ność e n erg e ty c z n ą n a m ocy a r t. 10 u s t. 3 d y re k ty w y 2003/87/W E, śro d k i p rzezn aczo n e n a efek­ ty w n o ść e n e rg e ty c z n ą w w ie lo le tn ich r a m a c h fin an so w y ch , zw łaszcza F u n d u s z u Spójności, fun­ d u szach s tru k tu ra ln y c h i fu n d u sz ac h rozw oju obszarów w iejskich oraz specjalnych europejskich in s tru m e n ta c h finansow ych, ta k ic h ja k E u ro p ejsk i F u n d u sz n a rzecz E fektyw ności E nergetycznej.

duszy n a rzecz dotowania procesu w drażania program ów efektywności energe­ tycznej lub innych środków poprawy efektywności energetycznej i promowania rozwoju rynku usług energetycznych13. Wspomnieć trzeba, że u staw a posiada ak tualnie cztery akty wykonawcze14.

D yrektyw a z 2012 r., podobnie ja k ta z 2006 r., nie wprow adza właściwe żadnych ram praw nych, w których powinny funkcjonować białe certyfikaty. To z kolei pozostaw ia państw om członkowskim spo rą swobodę działan ia i wpływa n a to, że system y białych certyfikatów w poszczególnych p aństw ach znacznie się różnią. Co ciekawe, system ów nie je s t „wynalazkiem ” unijnym . Po raz pierw szy zbywalne białe certyfikaty pojawiły się w A u stralii w Nowej Południowej W alii15. Zresztą, ponieważ ak ty praw a unijnego czynią białe certyfikaty tylko jednym z środków, jak im państw o członkowskie może się podłużyć dla osiągnięcia wyznaczonych m u celów, nie s ą one powszechnym, typowym in stru m en tem , po który p ań stw a członkowie sięgają16.

W pk t 20 pream buły 17 dyrektyw a z 2012 r. w skazuje, że przeprow adzona ocena możliwości ustanow ienia n a poziomie U nii system u białych certyfika­ 13 A rt. 20 d y re k ty w y z 2012 r. stan o w i, że n ie n a ru s z a ją c p o sta n o w ie ń a r t. 107 i 108 T r a k ta tu o fu n k c jo n o w an iu U n ii E u ro p ejsk ie j, p a ń s tw a członkow skie u ła tw ia ją tw o rz en ie in ­ s tru m e n tó w fin an so w y ch lu b k o rz y s ta n ie z istn ie ją c y c h in s tru m e n tó w dotyczących środków p o p ra w y efek ty w n o ści e n erg e ty c z n ej w celu z m a k sy m a liz o w a n ia k o rzy ści w y n ik a ją cy c h z fin a n ­ s o w an ia w ieloźródłow ego.

14 R o zp o rząd zen ie M in is tra G o sp o d ark i z d n ia 4 w rz e ś n ia 2012 r. w sp ra w ie sposobu o b lic z an ia ilości e n e rg ii p ierw o tn ej o d pow iadającej w a rto śc i św ia d e ctw a efek ty w n o ści e n e rg e ­ tycznej o raz w ysokości je d n o stk o w ej o p ła ty zastęp czej (D z.U . z 2012 r., poz. 1039); obw ieszcze­ n ie M in is tra G o sp o d a rk i z d n ia 21 g ru d n ia 2012 r. w sp ra w ie szczegółow ego w y k a z u p rz e d się ­ w zięć słu żący ch p o p raw ie e fek ty w n o ści e n erg ety czn ej (M.P. z 2013 r., poz. 15); ro zp o rząd zen ie M in is tra G o sp o d ark i z d n ia 23 p a ź d z ie rn ik a 2012 r. w sp ra w ie p r z e ta r g u n a w ybór p rz e d się ­ w zięć słu żący ch p o p ra w ie e fek ty w n o ści e n erg e ty c z n ej (D z.U . z 2012 r., poz. 1227); ro z p o rz ą d z e ­ n ie M in is tra G o sp o d ark i z d n ia 10 s ie rp n ia 2012 r. w sp ra w ie szczegółow ego z a k re s u i sposobu s p o rz ą d z a n ia a u d y tu e fek ty w n o śc i e n erg e ty c z n ej, w zo ru k a r t y a u d y tu e fek ty w n o ści e n e rg e ty c z ­ nej o raz m eto d o b liczan ia oszczędności e n e rg ii (D z.U . z 2012 r., poz. 962).

15 P. B ertoldi, S. Rezessy, E n erg y sa v in g o bligations a n d tradable w h ite certificates, R eport p re p a re d b y th e J o in t R e se a rc h C e n tre o f th e E u ro p e a n C om m ission, 2009, s. 5, [online] <h ttp :// ec.eu ro p a.eu /en erg y /efficien cy /stu d ie s/d o c/2 0 0 9 _ 1 2 jrc_ w h ite_ certificates.p d f>, dostęp: 5.03.2013.

16 B iałe c e rty fik a ty fu n k c jo n u ją w W ielkiej B ry ta n ii od 2002 r., w e W łoszech od 2005 r. (D ecreto L eg islativ o 30 m aggio 2008, n. 115 “A ttu a z io n e d e lla d ir e ttiv a 2006/32/C E re la tiv a a ll’efficienza deg li u s i fin a li d e ll’e n e rg ia e i serv izi e n e rg e tic i e a b ro g azio n e d e lla d ire ttiv a 93 /7 6 /C E E ” o p u b lik o w an y w “G a z z e tta U fficiale” n r 154 z 3 lip ca 2008 r.), w e F ra n c ji od 2006 r. Szerzej n a te n te m a t M. Togeby, K. D y h r-M ik k elsen , E. J a m e s -S m ith , D esign o f W h ite C ertifica ­

tes. C o m p a rin g UK, Ita ly, F rance a n d D e n m a r k, “E a E n e rg y A n a ly se s”, N o v em b er 2007. 17 W p ierw o tn y m b rz m ie n iu ów czesnego p k t 18 p re a m b u ły (odp o w ied n ik a k tu a ln e g o p k t 20) zn ajd o w ało się rów nież z d an ie: „K om isja p o w in n a je d n a k o k re ślić w drodze a k tu d eleg o w a­ nego w a ru n k i, n a ja k ic h p a ń stw o członkow skie m og ło b y w przyszłości u z n a w a ć oszczędności e n e rg ii poczynione w in n y m p a ń stw ie członkow skim . W sk a z a n e je s t, a b y poziom am b icji tego ro d z a ju sy stem ó w b y ł u s ta n a w ia n y w e w sp ó ln y ch r a m a c h n a poziom ie U n ii, p r z y jed n o c ze sn y m z a p e w n ie n iu p a ń stw o m c złonkow skim e lasty czn o ści w y sta rcz a ją c e j do pełnego u w zg lę d n ien ia k rajo w ej o rg a n iz ac ji podm iotów d z ia ła jąc y ch n a ry n k u , szczególnego k o n te k s tu s e k to ra e n e rg e ­ tycznego o raz przy zw y czajeń odbiorców końcow ych”. P o p ra w k ą n r 6 z d an ie to je d n a k z ostało u s u n ię te , a ja k o u z a s a d n ie n ie w s k az an o , że: „S y stem w zajem n eg o u z n a w a n ia oszczędności

tów w ykazała, że w obecnej sytuacji system ta k i doprowadziłby do nad m ier­ nych kosztów adm inistracyjnych, a ponadto istnieje ryzyko, że oszczędność energii byłaby skoncentrow ana tylko w pewnej liczbie pań stw członkowskich, a nie n a tery to riu m całej Unii. Jednocześnie ustaw odaw ca unijny zauważa, że cele takiego system u n a poziomie U nii m ożna osiągnąć w lepszy sposób (przynajm niej n a obecnym etapie) za pomocą krajowych system ów zobowią­ zujących przedsiębiorstw a użyteczności publicznej sektora energetycznego do popraw y efektywności energetycznej lub innych alternatyw n ych środków z dziedziny polityki, pozwalających n a uzyskanie takiej sam ej oszczędności energii.

Jakkolw iek u.e.e. czyni białe certyfikaty czy też (według term inologii ustaw ow ej) św iadectw a efektyw ności energetycznej swoim podstawowym m echanizm em, to pojęcia tego nie definiuje, co stanow i przejaw b rak u należy­ tej staranności legislacyjnej. Elem enty konstrukcyjne tej definicji dają się jed ­ nak w wyprowadzić z art. 21 ust. 1 i 3 u.e.e., zgodnie z którym świadectwo efektywności energetycznej stanow i potw ierdzenie deklarow anej oszczędno­ ści energii wynikającej z przedsięw zięcia lub przedsięw zięć tego samego ro­ dzaju służących popraw ie efektywności energetycznej w ydaw ane podmioto­ wi, który wygrał przetarg, o którym mowa w art. 20 ust. 2 u.e.e. w formie zaśw iadczenia poprzez odpowiednie zastosow anie przepisów Kodeksu postę­ pow ania adm inistracyjnego18 o w ydaw aniu zaświadczeń. Co istotne, dyrekty­ wa z 2006 r. w art. 3 lit. s definiuje białe certyfikaty jako certyfikaty wydane przez niezależne organy certyfikujące, potw ierdzające roszczenia uczestni­ ków ry n k u w zw iązk u z oszczędnościam i energ ety czn y m i u zy sk an y m i w efekcie zastosow ania środków popraw y efektywności energetycznej. W dy­ rektyw ie z 2012 r. definicji białych certyfikatów b ra k (poza w zm ianką w pkt 20 pream buły w ogóle się w dyrektyw ie nie pojawiają), co może skłaniać ku konkluzji, że ustaw odaw ca unijny dostrzega i chce popularyzować inne środ­ ki popraw y efektywności energetycznej, ale jednocześnie uw aża, że białe certyfikaty niejako sam e się ju ż wypromowały i powszechnie znane są ich wady i zalety.

W założeniu system białych certyfikatów m a działać podobnie, ja k fun k ­ cjonujące ju ż zielone certyfikaty energii ze źródeł odnaw ialnych19 oraz czer-e n czer-e rg ii w rzczer-eczy w isto ści oznaczałby, żczer-e k o n su m czer-e n ci w jczer-e d n y m p a ń s tw iczer-e członkow skim m ogliby o sta te c z n ie płacić z a oszczędności d o liczan e do celu realizo w an e g o w in n y m p a ń s tw ie członkow ­ skim . J e s t to n ies p raw ie d liw e , p oniew aż k o rzy ści m u s z ą odnosić k o n su m e n c i w e w szy stk ic h p a ń s tw a c h członkow skich. P o n a d to m ogłoby to rów nież pro w ad zić do sto so w a n ia szkodliw ych p r a k ty k p rz e z p r z e d s ię b io r s tw a e n e r g e ty c z n e ”. Zob. [o n lin e ] < w w w .e u ro p a rl.e u ro p a .e u /s i- des/getD oc.do?pubR ef= -//E P //T E X T + R E P O R T +A 7-2012-0265+ 0+ D O C + X M L + V 0//P L #title2>, do­ stęp : 6.03.2013.

18 T ek st je d n . D z.U . z 2000 r., n r 98, poz. 1071 ze zm .

19 Z godnie z a r t. 9e u s t. 1 u s ta w y - P ra w o e n erg e ty c z n e (te k s t je d n . D z.U . z 2006 r., n r 89, poz. 625 ze zm .) p o tw ierd z en ie m w y tw o rz en ia e n e rg ii e le k try c z n ej w o d n a w ialn y m źródle e n erg ii j e s t św iadectw o p o ch o d zen ia tej e n e rg ii - tzw. zielo n y c erty fik a t.

wone certyfikaty energii elektrycznej wyprodukowanej w kogeneracji20. Ma on przynieść do 2016 r. oszczędności w wysokości 25 586 GWh21. W ram ach system u dotyczącego w ydaw ania św iadectw efektywności energetycznej (uj­ mowanego ogólnie) m ożna wyróżnić n astępujące podmioty:

a) U rząd regulacyjny (w Polsce Prezes U rzędu Regulacji Energetyki), k tóry odgrywa zasadniczą rolę w n a k ła d a n iu odpowiednich obowiązków na podm ioty i wydaje certyfikaty.

b) Dostawcy oraz dystrybutorzy gazu i energii elektrycznej - posiadający nałożony przez urząd regulacyjny obowiązek zaoszczędzenia pewnej ilość energii w określonym okresie czasu. Celem realizacji tego obowiązku, do­ staw cy są obowiązani do prom ow ania odbiorcom końcowym określonych pro­ jektów opartych n a efektywności energetycznej. Dostawcy i dystrybutorzy otrzym ują białe certyfikaty, które mogą być przedm iotem obrotu. M ają oni również możliwość nabycia na ry n k u potrzebnej im do w ypełnienia nałożo­ nych przez urząd regulacyjnych obowiązków ilości białych certyfikatów od dostawców oraz osób trzecich.

c) Energy service companies (dalej: ESCO), tj. podmioty, które oferują usługi zw iązane z oszczędnością energii, polegające n a w drożeniu efektyw ne­ go energetycznie, najbardziej odpowiedniego w danym przypadku środka/ przedsięw zięcia związanego ze zm niejszeniem kosztów użytkow ania. Pod­ m ioty ESCO fin an su ją tak ie przedsięwzięcie. W ynagrodzenie ww. podm iotu konstruow ane je s t najczęściej jako udział w obniżonych kosztach związanych z danym przedsięw zięciem (środkiem). Podm ioty ESCO nie są a d resatam i obowiązków nak ładany ch przez urząd regulacyjny, choć są upraw nione do ubiegania się o białe certyfikaty i m ogą dokonywać ich sprzedaży po rea liz a ­ cji efektywnego energetycznie przedsięwzięcia.

d) Osoby trzecie, tj. podm ioty nie będące a d resatam i obowiązku nałożo­ nego przez u rząd regulacyjny, ale mogące nabywać i zbywać białe certyfikaty,

20 Zgodnie z art. 91 u st. 1 pkt 2 u sta w y - Prawo energetyczne, św iadectw o pochodzenia z kogeneracji wydaje się oddzielnie dla energii elektrycznej wytw orzonej w wysokospraw nej kogeneracji w jednostce kogeneracji innej niż wym ienionej w pkt 1 i 1a tj. innej niż opalanej paliw am i gazow ym i lub o łącznej m ocy zainstalow anej elektrycznej źródła poniżej 1 MW i innej niż opalanej m etan em uw aln ian ym i ujm ow anym przy dołowych robotach górniczych w czyn­ nych, likw idow anych lub zlikw idow anych k op alniach w ęgla k am iennego lub gazem u zysk iw a­ nym z przetw arzania biom asy w rozum ieniu art. 2 u st. 1 pkt 2 u sta w y o biokom ponentach i biopaliw ach ciekłych - czerw ony certyfikat. G łów nie chodzi tu o duże, konw encjonalne elek ­ trociepłow nie opalane w ęglem kam iennym lub w ęglem brun atnym oraz inne jed n ostk i k ogene­ racji opalane paliw am i niew ym ien ion ym i w art. 91 ust. 1 pkt 2 u sta w y - Prawo energetyczne, których łączna moc zain stalow an a elektryczna je s t rów na lub w y ższa niż 1 MW. Szerzej na ten tem at: K o m e n ta rz do art. 91, [w:] Z. M uras, M. Sw ora (red.), P ra w o energetyczne. K o m en ta rz, Lex/ 2010.

21 W edług szacunków M in isterstw a G ospodarki na podstaw ie oceny skutków regulacji do u sta w y o efek tyw ności energetycznej, s. 41, [online] <http://orka.sejm .gov.pl/D ruki6ka.nsf/0/ 3E 63E 71A C D 1B C E 32C 12577C 3005D D F04/$file/3514-I.p df>, dostęp: 6.03.2013.

tym sam ym przyczyniając się do płynności tego rynku. Do grupy tych pod­ miotów należy zaliczyć brokerów czy instytucje finansow e2 2.

U staw a o efektywności energetycznej realizuje pod k ątem podmiotowym powyższy schem at, różnie jed n ak rozkładając akcenty. W prost określa pozycję zajm owaną w system ie przez Prezesa U rzędu Regulacji Energetyki (dalej: Prezes URE) oraz - o czym niżej - w art. 12 u.e.e. wskazuje podmioty obowią­ zane w powyższym rozum ieniu. U staw a nie wspom ina bezpośrednio o podmio­ tach ESCO, ale w art. 10 ust. 2 pkt 1 określa, że środkiem poprawy efektywno­ ści energetycznej jest umowa, której przedmiotem jest realizacja i finansowanie przedsięw zięcia służącego popraw ie efektywności energetycznej2 3. N ależy mieć nadzieję, że powyższy zabieg legislacyjny przyczyni się to do zwiększe­ nia rynku dla usług podmiotów typu ESCO, które oferują różnorodne formy finansow ania pozabudżetowego, ja k np. finansowanie przez stronę trzecią czy umowa poprawę efektywności energetycznej, n a podstawie której inwestycja finansow ana jest ze środków uzyskanych w związku z określoną w umowie oszczędnością energii2 4.

W kontekście zaś okoliczności, że zgodnie z art. 25 ust. 1 u.e.e. praw a m ajątkow e w ynikające ze św iadectw a efektywności energetycznej są tow a­ rem giełdowym w rozum ieniu ustaw y z dnia 26 p aździernika 2000 r. o gieł­ dach towarowych25 i są zbywalne, u sta w a sankcjonuje również działalność osób trzecich w powyższym rozum ieniu. Obrót zaś ww. praw am i m ajątkow y­ mi powinien zapewnić optym alny rynek, który będzie obejmował wiele pod­ miotów zainteresow anych tran sak cjam i, w ystarczające informacje o produk­ tach i cenach oraz możliwości obrotu praw am i i płynność2 6. W prowadzenie do polskiego porządku praw nego system u białych certyfikatów stanow i wdro­ żenie art. 6 ust. 2 lit. a i b dyrektyw y z 2006 r.27 W uzasad n ien iu do u.e.e. przedstaw iono poniższe korzyści płynące z system u białych certyfikatów:

22 M a rk e t T ra d in g M e c h an ism s for D e liv e rin g E n e rg y E fficiency 2010, E n e rg y C h a r te r S e c r e ta r ia t 2010, B ru k s e la , B elgia, s. 7, [online] www. <w w w .e n c h arter.o rg /in d e x .p h p ? id = 4 8 3 >, dostęp : 8.03.2013.

23 Ja k k o lw ie k a r t. 10 u s t. 2 p k t 1 u.e.e. dotyczy obow iązków je d n o s te k s e k to ra fin an só w p u b liczn y ch w o b sz arz e e fek ty w n o ści e n erg e ty c z n ej, a obow iązek le g ity m o w an ia się b iały m i c e rty fik a ta m i nałożono n a p o d m io ty p ry w a tn e , to - o czym b ęd zie jeszcze m ow a w d alszej części a r ty k u łu - p o d m io ty p u b lic zn e, re a liz u ją c p rz ed się w z ię cia p o p ra w y efek ty w n o ści e n erg e ty czn ej z a pom ocą d o stę p n y c h ich śro d k ó w p o p ra w y efek ty w n o ści e n erg e ty c z n ej, m o g ą u b ieg a ć się o św ia d e ctw a e fek ty w n o śc i e n erg ety cz n ej, a n a s tę p n ie je zbyw ać u z y sk u ją c s tą d dod atk o w e śro d k i fin an so w e. Co oczyw iście n ie w y k lu c za u b ie g a n ia się o św ia d e ctw a efek ty w n o śc i e n e rg e ­ tycznej p rzez p o d m io ty ty p u ESC O .

24 D ru g i K rajow y P la n D z iała ń dotyczący efektyw ności en erg ety czn ej d la P o lsk i 2011, s. 43, [ o n lin e ] <h t t p : / /b i p . m g . g o v . p l /f ile s /u p lo a d /1 5 9 2 3 /D r u g i% 2 0 K r a jo w y % 2 0 P la n % 2 0 P L % 20_V er0.4% 20final% 202.04.2012_FIN A L .pdf>, dostęp: 8.03.2013.

25 D z.U . z 2000 r., n r 103, poz. 1099 ze zm.

26 A. D a m asie w icz , K o m e n ta rz do art. 2 5, [w:] E fe k ty w n o ś ć energ etyczn a . K o m e n ta r z, LEX /el. 2012.

27 Zgodnie z a r t. 6 u s t. 2 d y re k ty w y z 2006 r., p a ń s tw a członkow skie w y b ie ra ją je d n o lub więcej z poniższych w y m ag ań , k tó re m u s z ą zostać sp ełnione przez p rzed się b io rstw a, bezpośrednio

1. W ykorzystanie istniejącego potencjału oszczędności energii w sposób efektyw ny energetycznie, tzn. system pozw ala osiągnąć ja k najw iększe oszczędności energii w ja k najkrótszym czasie (system obejmuje szeroką g ru ­ pę odbiorców i w zw iązku z tym pozwala osiągnąć optym alne oszczędności energii, gdyż z szerokiego zak resu przedsięw zięć służących popraw ie efek­ tywności energetycznej m ożna wybrać te najbardziej efektywne pod wzglę­ dem oszczędności energii).

2. Poprzez rozszerzenie zak resu działania system u białych certyfikatów również n a tak ie obszary, ja k zwiększenie oszczędności energii przez u rz ą ­ dzenia potrzeb w łasnych oraz zm niejszenie s tr a t energii elektrycznej, ciepła lub gazu ziemnego w przesyle lub dystrybucji, zapew niona będzie nie tylko p ełn a transpozycja dyrektywy, ale jednocześnie możliwa realizacja postano­ w ień Rady Europejskiej z dnia 9 m arca 2007 r. dotyczących 20% obniżenia zużycia energii w UE do 2020 r.

3. Obciążenie b u d żetu p ań stw a zw iązane z funkcjonowaniem system u je s t najm niejsze w porów naniu z innym i środkam i możliwymi do wprowa-

dzenia2 8.

Zakres podmiotowy ustaw y w zakresie obowiązków związanych z biały­ m i certyfikatam i konstru u je art. 12 u st. 1 u.e.e.2 9, zgodnie z którym przed­ siębiorstw o energetyczne sprzedające energię elektryczną, ciepło lub gaz ziem ny odbiorcom końcowym przyłączonym do sieci n a terytorium Rzeczypo­ spolitej Polskiej; odbiorca końcowy przyłączony do sieci n a teryto riu m Rze­ lu b p o śred n io poprzez in n y c h dostaw ców u s łu g e n erg e ty c z n y ch lub śro d k ó w p o p ra w y e fek ty w ­ n ości en erg ety czn ej: (1) z ap e w n ien ie o fe rty ich odbiorcom końcow ym o raz p ro m o w an ie k o n k u ­ ren cy jn y ch cenowo u s łu g en erg ety czn y ch ; albo (2) zap e w n ien ie odbiorcom końcow ym d o stę p n o ­ śc i i p ro m o w a n ie k o n k u r e n c y jn y c h cenow o a u d y tó w e n e r g e ty c z n y c h p r z e p r o w a d z a n y c h w sposób n ie z a le ż n y lu b środków p o p ra w y e fek ty w n o ści e n erg ety czn ej zgodnie z a r t. 9 u s t. 2 i a r t. 12; albo (3) w n o szen ie w k ła d u do fu n d u sz ó w i m ech an izm ó w fin a n s o w a n ia , o k tó ry c h m ow a w a r t. 11 lit. a; z a p e w n ien ie is tn ie n ia lu b u s ta n o w ie n ia dobrow olnych um ów lu b in n y ch in s tru m e n tó w ry nkow ych, ta k ic h j a k b iałe certy fik aty , o s k u tk u ró w n o w ażn y m z je d n y m lub k ilk o m a w y m a g a n ia m i, o k re ślo n y m i w lit. a. D obrow olne um o w y s ą o cen ian e, n a d zo ro w a n e i o b serw o w an e p a ń stw o członkow skie w celu z a g w a ra n to w a n ia w p ra k ty c e s k u tk ó w ró w n o w aż­ n y ch z je d n y m - lit. b.

28 U z a s a d n ie n ie do rząd o w eg o p ro je k tu u s ta w y o e fek ty w n o ści e n erg e ty c z n ej [online] <h ttp ://o rk a .s ejm .g o v .p l/D ru k i6 k a .n sf/w g d ra k u /3 5 1 4 >, dostęp : 12.03.2013.

29 W ty m m iejsc u n a le ż y w sk az a ć , że zgodnie z a r t. 5 u .e.e. o k re ślając y m z a k re s podm io­ to w y sto so w an ia u sta w y , osoby fizyczne, osoby p ra w n e o raz je d n o s tk i o rg a n iz ac y jn e n iep o sia d a- ją c e osobow ości p ra w n ej zu ży w a jące e n erg ię p o d e jm u ją d z ia ła n ia w celu p o p ra w y efek ty w n o ści e n erg ety czn ej. M ogłoby się w ięc w ydaw ać, że obow iązek sto so w an ia u s ta w y ciąży n a k a żd y m podm iocie zu ży w ający m en erg ię. K olejne je d n a k p rz e p isy d o p recy zo w u ją n ieja k o b rz m ie n ie a r t. 5, czyniąc a d r e s a ta m i w y n ik a ją c y c h z niej obow iązków po p ierw sze - p o d m io ty s e k to ra fin a n ­ sów p u b liczn y ch ( a rt. 10 u .e.e.) o ra z po d ru g ie - po d m io ty z s e k to ra p ry w a tn e g o (a rt. 12 u.e.e.), co czyni z a r t. 5 u .e.e. w istocie n ie p rz e p is p ra w a , a p o s tu la t praw n y . Z auw ażyć ró w n ież należy, że u .e.e. z a n ie p rz e s trz e g a n ie jej p rz ep isó w p rz ew id u je sa n k c je w p o sta c i k a r p ien ię żn y c h w y łączn ie d la podm iotów s e k to ra p ry w a tn eg o (a rt. 35 u.e.e.), co ro d zi u z a s a d n io n e w ą tp liw o ści co do w d r a ż a n ia p o sta n o w ie ń a r t. 10 u.e.e. p rz ez je d n o s tk i s e k to ra fin an s ó w p ublicznych. N a leż y opow iedzieć się z a w p ro w a d z en ie m p rz e p isu , k tó r y n a k ła d a łb y ró w n ież n a je d n o s tk i s e k to ra fin an só w p u b liczn y ch sa n k c je n a w zó r a r t. 35 i n a s t. u.e.e.

czypospolitej Polskiej, będący członkiem giełdy towarowej w rozum ieniu art. 2 p kt 5 ustaw y z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych oraz towarowy dom m aklerski lub dom m aklerski, o których mowa w art. 2 p k t 8 i 9 ustaw y z dnia 26 p aździernika 2000 r. o giełdach towarowych, w odniesie­ n iu do tran sak cji realizow anych n a giełdzie towarowej n a zlecenie odbiorców końcowych przyłączonych do sieci n a teryto riu m Rzeczypospolitej Polskiej je s t obowiązany: uzyskać i przedstaw ić do um orzenia Prezesowi U rzędu Re­ gulacji E nergetyki świadectwo efektywności energetycznej lub uiścić opłatę zastępczą.

Niestety, w porów naniu z dyrektyw ą z 2006 r. u staw a zawęża zakres podmiotowy i przedm iotowy obowiązków związanych ze św iadectw am i efek­ tywności energetycznej. W m yśl wskazanego powyżej art. 12 u st. 1 lit. a obowiązek p rzedstaw ienia Prezesowi URE św iadectw a efektywności energe­ tycznej ciąży n a przedsiębiorstw ie energetycznym sprzedającym (sic!) energię

elektryczną, ciepło lub gaz ziem ny odbiorcom końcowym przyłączonym do sieci n a tery to riu m Rzeczypospolitej Polskiej. W te n sposób u sta n a w ia się

więc obowiązki w zakresie oszczędności energii jedynie w odniesieniu do energii elektrycznej, ciepła i gazu, a przecież art. 3 lit. a dyrektyw y z 2006 r., który przecież dyrektyw a w draża, odnosi się do w szystkich form energii30. Poza tym dyrektyw a obejmuje swoim zakresem zastosow ania zarówno do sprzedawców detalicznych energii, ja k i dystrybutorów oraz operatorów sys­ tem ów dystrybucyjnych i operatorów sieci przesyłowych. U staw a z 2011 r. pom ija również przedsiębiorstw a energetyczne sprzedające energię elektrycz­ ną, ciepło i gaz odbiorcom końcowym nie przyłączonym do sieci31.

Trudno znaleźć uzasadnienie dla opisanych powyżej ograniczeń, tym b a r­ dziej że ustaw odaw ca polski motywów tego rodzaju posunięć nie p rze d sta ­ wia. Oczywiście z praw a unijnego nie w ynika obowiązek odniesienia każdego z przyjm owanych środków popraw y efektywności energetycznej do w szyst­ kich rodzajów energii, ale wobec tego, że św iadectw a efektywności energe­ tycznej są właściwie jedynym rozw iązaniem przyjętym przez polskiego u s ta ­ wodawcę, tak ie ukształtow anie art. 12 u.e.e. rodzi wątpliwości.

30 Z godnie z a r t. 3 lit. a d y re k ty w y z 2006 r., pod pojęciem e n e rg ii n a le ż y rozum ieć w szy stk ie form y d o stę p n ej w obrocie e n erg ii, w ty m w form ie e n e rg ii elek try c z n ej, g a zu (w ty m sk roplonego g a z u ziem nego), g a zu p łynnego, jak ie g o k o lw ie k p a liw a stosow anego do w y tw a rz a ­ n ia e n e rg ii grzew czej i chłodniczej (w ty m w m ie jsk ich s y s te m a c h grzew czych i chłodniczych), w ę g la k a m ie n n eg o i b ru n a tn e g o , to rfu , p a liw (z w y ją tk ie m p a liw lo tn iczy ch i p a liw w zb io rn i­ k a c h m o rsk ich ), a ta k ż e biom asy, zgodnie z d efin ic ją z a w a r tą w d y re k ty w ie 2001/77/W E P a r la ­ m e n tu E u ro p ejsk ieg o i R ad y z d n ia 27 w rz e ś n ia 2001 r. w sp ra w ie w s p ie ra n ia p ro d u k c ji n a ry n k u w e w n ę trz n y m e n e rg ii ele k try c z n ej w y tw a rz a n e j ze ź ró d eł o d n aw ialn y ch . Z godnie n a to ­ m ia s t z a r t. 2 p k t 1 d y re k ty w y z 2012 r., e n e rg ia o z n ac za w szelk ie form y n o śn ik ó w en erg ii, p a liw a , e n erg ię ciep ln ą, e n e rg ię ze ź ró d eł o d n a w ialn y ch , e n erg ię e le k try c z n ą lu b k a ż d ą in n ą form ę e n e rg ii o k re ślo n e w a r t. 2 lit. d ro z p o rz ą d z e n ia P a r la m e n tu E u ro p ejsk ieg o i R ad y (W E) n r 1099/2008 z d n ia 22 p a ź d z ie rn ik a 2008 r. w sp ra w ie s ta ty s ty k i en erg ii.

Obowiązki u rzęd u regulacyjnego w Polsce zostały powierzone Prezesowi URE. Rozwiązanie to należy ocenić pozytywnie - Prezes URE stał się w ten sposób podm iotem adm inistrującym w szystkim i funkcjonującym i w Polsce kolorowymi certyfikatam i3 2. Do jego obowiązków w obszarze białych certyfi­ katów należy w szczególności:

1) ogłaszanie przetargów n a realizację przedsięw zięć służących poprawie efektywności energetycznej,

2) określanie w artości św iadectw efektywności energetycznej przew i­ dzianych do w ydania w danym przetarg u ,

3) w ydaw anie świadectw efektywności energetycznej, 4) u m arzan ie świadectw efektywności energetycznej,

5) k o n tro la w yp ełn ian ia obow iązku u m o rzen ia w ym aganej w artości św iadectw efektywności energetycznej przez przedsiębiorstw a energetyczne,

6) w ym ierzanie k a r pieniężnych,

7) wyrywkowa w eryfikacja oszczędności energii osiągniętej w wyniku realizacji przedsięw zięcia służącego popraw ie efektywności energetycznej oraz au d y tu efektywności energetycznej3 3.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 u.e.e., Prezes URE dokonuje w yboru przedsię­ wzięć służących popraw ie efektywności energetycznej, za które m ożna uzy­ skać św iadectw a efektywności energetycznej. W te n sposób organ regulacyj­ ny decyduje również o liczbie certyfikatów, które zostan ą wydane w danym

32 Z godnie z a r t. 91 u s t. 1 p k t 1 - P ra w o en erg e ty c z n e, św iadectw o p o ch o d zen ia z kogene- ra c ji w y d aje się o d d zieln ie d la e n e rg ii ele k try c z n e j w ytw orzonej w w y so k o sp ra w n ej k o g en eracji w je d n o s tc e k o g e n era cji o p a la n e j p a liw a m i gazow ym i lu b o łącznej m ocy z a in sta lo w a n e j e le k ­ try cz n ej ź ró d ła poniżej 1 M W - żó łty c e rty fik a t; Z godnie z a r t. 91 u s t. 1 p k t 1 a - P ra w o e n erg e ty c z n e, św iadectw o p o c h o d zen ia z k o g e n era cji w y d aje się o d d zieln ie d la e n e rg ii e le k try c z ­ nej w ytw orzonej w w y so k o sp raw n e j k o g e n e ra c ji w je d n o s tc e k o g e n era cji o p alan ej m e ta n e m u w a ln ia n y m i u jm o w an y m p rz y dołow ych ro b o tac h gó rn iczy ch w czynnych, lik w id o w an y ch lub zlik w id o w an y ch k o p a ln ia c h w ę g la k a m ie n n e g o lu b g a ze m u z y sk iw a n y m z p rz e tw a rz a n ia bio­ m a s y w ro z u m ie n iu a r t. 2 u s t. 1 p k t 2 u s ta w y o b io k o m p o n e n tac h i b io p aliw a ch ciekłych p a liw a m i gazo w y m i lu b o łączn ej m ocy z a in s ta lo w a n e j e le k try c z n e j ź ró d ła poniżej 1 MW - fioletow y c e rty fik a t. Z godnie z a r t. 9o u s ta w y - P ra w o e n erg e ty c z n e, p o tw ierd z en ie m w ytw o­ rz e n ia b io g az u rolniczego o raz w p ro w ad z en ia go do sieci d y stry b u cy jn ej gazow ej j e s t św iad ec­ tw o p o ch o d zen ia b io g a z u rolniczego - b rązo w y c e rty fik a t. O prócz tego w y ró ż n ia się c e rty fik a ty po m arań czo w e - ze ź ró d eł z ao p a trz o n y c h w in s ta la c je w y c h w y ty w a n ia i z a tła c z a n ia d w u tle n k u w ę g la o raz c e rty fik a ty b łę k itn e - z now ych, w y so k o sp ra w n y c h źródeł. Szerzej n a te n te m a t: R. G n a to w sk a , C h a ra k te r y s ty k a p o lskieg o sy ste m u certyfika cji p o c h o d ze n ia energii ele ktry c zn e j, „ P o lity k a E n e rg e ty c z n a ” 2010, z. 2(13); Z M u ra s, „Kolorowy z a w r ó t g ło w y ” - czyli sp ec yfika

p o ls k ic h system ó w w sp a rcia O Z E i ko g en era cji, „C zy sta E n e rg ia ” 2011, n r 5.

33 Z a k re s k o m p ete n c ji P re z e s a U R E j e s t w ęższy w p o ró w n a n iu z p o d m io ta m i z in n y ch krajów , k tó ry m pow ierzono a d m in is tro w a n ie b iały m i c e rty fik a ta m i. P rzy k ład o w o b ry ty js k i r e ­ g u la to r - O ffice o f the G as a n d E le ctric ity M a rk e ts - m a rów nież u p ra w n ie n ia do o k re śle n ia celów in d y w id u a ln y c h d la poszczególnych podm iotów zobligow anych. Z ko lei r e g u la to r w łoski - A u to r ita p e r l ’E n er g ia E le ttr ic a e il G as - m .in . z b ie ra in fo rm acje o w ielkości sp rz ed a ż y e n e rg ii odbiorcom końcow ym z a ro k ubiegły, n a p o d sta w ie czego d efin io w an e s ą roczne w ielk o ­ ści obligacji zakupow ej d la poszczególnych podm iotów . Szerzej n a te n te m a t: U z a s a d n ie n ie do rządow ego p ro je k tu u s ta w y o efek ty w n o ści e n erg e ty c z n ej [online] <h ttp ://o rk a.sejm .g o v .p l/D ru - k i6 k a .n sf/w g d ru k u /3 5 1 4 >, dostęp : 15.03.2013.

roku. Ilość ta je s t więc ograniczona - je s t to rozw iązanie odm ienne od przyję­ tego w odniesieniu do zielonych czy czerwonych certyfikatów (ich liczba je st nieograniczona i podyktow ana m ech anizm am i rynkow ym i). Także lista przedsięw zięć służących popraw ie efektywności energetycznej je s t ograniczo­ na. Jakkolw iek w art. 17 u.e.e. w skazano w sposób przykładowy rodzaje przedsięw zięć służących popraw ie efektywności energetycznej3 4, to lista tych przedsięwzięć w obwieszczeniu M inistra Gospodarki z dnia 21 grudnia 2012 r. w spraw ie szczegółowego wykazu przedsięw zięć służących popraw ie efektyw ­ ności energetycznej (jakkolwiek bardzo szeroka) m a c h a ra k te r taksatyw ny. Wydaje się więc, że m ogą istnieć przedsięw zięcia służące popraw ie efektyw ­ ności energetycznej nie objęte obwieszczeniem M in istra Gospodarki o dużym stopniu efektywności energetycznej, których realizacja nie będzie mogła przynieść św iadectw a efektywności energetycznej.

Poza tym z możliwości uzysk an ia św iadectw a efektywności energetycz­ nej wykluczono przedsięwzięcie efektywności energetycznej, o których mowa w art. 18 ust. 2 u.e.e., stanow iącym , że do p rzetarg u nie może być zgłoszone przedsięwzięcie służące popraw ie efektywności energetycznej: 1) zakończone przed dniem 1 stycznia 2011 r.; 2) n a którego realizację: a) przyznano prem ię term om odernizacyjną, o której mowa w art. 3 ustaw y z dnia 21 listopada 2008 r. o w spieraniu term om odernizacji i remontów, lub b) uzyskano środki pochodzące z budżetu U nii Europejskiej lub z budżetu państw a; 3) określone w oświadczeniu, o którym mowa w art. 13 u st. 13 5. Oznacza to, że po pierw ­ sze, do p rze targ u m ogą zostać zgłoszone przedsięw zięcia sprzed 1 stycznia 2013 r., kiedy to wszedł w życie art. 12 u.e.e., co m a - ja k się wydaje - służyć spopularyzow aniu św iadectw efektywności energetycznej; po drugie, ustaw o­

34 Do tej g ru p y u s ta w a za licz a n a s tę p u ją c e przed sięw zięcia: 1) izo lacja in s ta la c ji p rz e m y ­ słow ych; 2) p rz eb u d o w a lu b re m o n t budyn k ó w ; 3) m o d ern iza c ja : a) u r z ą d z e ń p rz ez n ac zo n y c h do u ż y tk u dom ow ego, b) o św ie tle n ia, c) u rz ą d z e ń p o trze b w łasn y c h , d) u r z ą d z e ń i in s ta la c ji w yko­ rz y sty w a n y c h w p ro c esa c h przem ysłow ych, e) lo k aln y c h sieci ciepłow niczych i lo k aln y c h źródeł ciepła; 4) o d zy sk e n e rg ii w p ro c esa c h przem ysłow ych; 5) o g ran iczen ie: a) p rzepływ ów m ocy b iern e j, b) s t r a t sieciow ych w c ią g ac h liniow ych, c) s t r a t w tra n s fo rm a to ra c h ; 6) sto so w an ie do o g rz ew a n ia lu b c h ło d z en ia o b iektów e n e rg ii w y tw a rz a n e j w e w ła sn y c h lub p rz y łączo n y c h do sieci o d n a w ialn y ch ź ró d ła ch e n e rg ii, w ro z u m ie n iu u s ta w y z d n ia 10 k w ie tn ia 1997 r. - P raw o en erg ety czn e, ciepła użytkow ego w k ogeneracji, w ro z u m ien iu u sta w y z d n ia 10 k w ie tn ia 1997 r. - P ra w o en erg e ty c z n e, lu b ciep ła odpadow ego z in s ta la c ji przem ysłow ych.

35 Z godnie z a r t. 13 u s t. 1 u .e.e., o dbiorca końcowy, k tó ry w ro k u p o p rz ed zający m rok re a liz a c ji o b o w iązk u o k reślonego w a r t. 12 u s t. 1 zu ży ł n ie m niej niż 400 G W h e n e rg ii ele k ­ try czn ej i d la k tó re g o u d z ia ł k o s z tu e n e rg ii ele k try c z n e j w w a rto śc i p ro d u k c ji j e s t nie m n iejszy niż 15%, a p o n a d to zak o ń czy ł n ie w cześniej niż w d n iu 1 s ty c zn ia 2011 r. p rzed sięw zięcie słu żące p o p raw ie e fek ty w n o śc i e n erg e ty c z n ej, nied o ty czące in s ta la c ji o b jęty ch sy s te m e m h a n d lu u p ra w n ie n ia m i do em isji, w ro z u m ie n iu u s ta w y z d n ia 22 g ru d n ia 2004 r. o h a n d lu u p ra w n ie ­ n ia m i do em isji do p o w ie trz a gazów c ie p la rn ia n y c h i in n y c h s u b s ta n c ji, o g ra n ic za ją c zużycie e n e rg ii ele k try c z n ej w p rz elic z en iu n a w ielkość p ro d u k c ji o n ie m niej niż 1% rocznie w s to s u n k u do śre d n iej jego w ielkości z la t 2 0 0 8 -2 0 1 0 , p rz e d s ta w ia je d n e m u p rz e d się b io rs tw u e n erg e ty c z ­ n e m u s p rz e d a ją c e m u te m u odbiorcy e n erg ię e le k try c z n ą ośw iad czen ie o z re a liz o w a n iu p rz e d się ­ w zięcia służącego p o p ra w ie efek ty w n o śc i e n erg e ty c z n ej w ra z z a u d y te m efek ty w n o śc i e n e rg e ­ tycznej, o k tó ry m m ow a w a r t. 22 u s t. 1, p o tw ie rd z a ją cy m o s ią g n ię tą oszczędność en erg ii.

dawca nie chce co do zasady kom plem entarnego podejścia w zakresie fin an ­ sow ania inwestycji służących popraw ie efektywności energetycznej (przykła­ dowo: w p rze targ u n a wybór przedsięw zięć służących popraw ie efektywności energetycznej nie może być zgłoszone przedsięwzięcie realizow ane n a obsza­ rze Specjalnej Strefy Ekonomicznej)36.

Nie sposób n a tą chwilę ocenić, w ja k i sposób Prezes URE będzie korzy­ sta ł ze swoich u p raw n ień dotyczących ograniczania liczby świadectw efek­ tywności energetycznej i czy przedstaw ione ogólnikowo zagrożenia się zm ate­ rializują. B rak n a razie doświadczeń w tym zakresie. Prezes URE ogłosił dopiero pierw szy p rzetarg n a podstaw ie u.e.e., ale istnieje rea ln a obawa, że białe certyfikaty będą m iały pew ien c h a ra k te r ekskluzywności, co w tym w ypadku nie stanow i rozw iązania zasługującego n a aprobatę.

Wybór przedsięwzięć służących popraw ie efektywności energetycznej bę­ dzie dokonywany w trybie p rze targ u ogłaszanego przez P rezesa URE co najm niej raz w roku, z tym zastrzeżeniem , że istnieje możliwość przeprow a­ dzenia w danym roku kolejnego p rzetarg u , w szczególności gdy w artość św ia­ dectw efektywności energetycznej, które m ogą być przedstaw ione do um orze­ n ia w danym roku, nie zapew nia realizacji krajowego celu w zak resie oszczędnego gospodarow ania energią (art. 16 ust. 2 u.e.e.). Zasady przepro­ w adzania p rze targ u określa rozporządzenie M inistra Gospodarki z dnia 23 p aździernika 2012 r. w spraw ie p rze targ u n a wybór przedsięw zięć służących popraw ie efektywności energetycznej. W przeciw ieństw ie do postępow ań u re ­ gulow anych np. u sta w ą - Praw o zam ów ień publicznych37, postępow anie przetargow e służące wyborowi przedsięw zięć służących popraw ie efektywno­ ści energetycznej je s t niejawne. Uczestnicy p rze targ u m .in. nie będą mogli w zajem nie przeglądać swoich ofert. Członkowie Komisji Przetargow ej powo­ łanej przez P rezesa URE do przeprow adzenia p rze targ u sk ładają pisem ne zobowiązanie do nieujaw nian ia inform acji uzyskanych w zw iązku z pracam i kom isji (§ 7 u st. 3 rozporządzenia). Jedyne informacje, jak ie będą dostępne osobom trzecim , zaw arte są w protokole, który Prezes URE pow inien zam ie­ ścić w „Biuletynie Inform acji Publicznej U rzędu Regulacji E nergetyki”38.

36 Z estaw ien ie odpow iedzi n a najczęściej z a d a w a n e p y ta n ia dotyczące sy s te m u w sp a rc ia efek ty w n o ści e n erg ety c zn ej [online] <http://bip.ure.g o v .p l/p o rtal/b ip /1 0 3 /1 1 0 9 /Z estaw ien ia_ o d p o - w ied zi_ n a_ n ajczesciej_ zad aw a n e_ p y ta n ia_ d o ty czace_ sy stem u _ w sp arc i.h tm l>, dostęp: 15.03.2013.

37 T ek st je d n . D z.U . z 2000, n r 113, poz. 759 ze zm .

38 Z godnie z § 11 u s t. 1 ro z p o rz ą d ze n ia , z p rz eb ieg u p rzep ro w ad z o n eg o p r z e ta r g u k o m isja sp o rz ą d z a p rotokół, k tó ry za w ie ra: 1) o znaczenie d a ty i m iejsca: a) s k ła d a n ia o fe rt p rz e ta rg o ­ w ych, b) o tw a rc ia o fe rt p rz e targ o w y ch , c) ro z strz y g n ię c ia p rz e ta rg u ; 2) im io n a i n a z w is k a członków k o m isji ze w s k a z a n ie m ich fu n k cji o raz czynności, w k tó ry c h b r a li u d ział; 3) liczbę złożonych o fe rt p rz etarg o w y ch ; 4) w s k a z a n ie o fe rt p rz etarg o w y ch : a) o d rzu co n y ch w ra z z p o d a ­ n ie m p rzy czy n ich o d rz u c e n ia , b) w y b ra n y ch , w k tó ry c h zgodnie z d e k la ra c ją p rz e ta rg o w ą z ad e k la ro w a n o w a rto ść e fe k tu e n erg e ty c zn eg o z a w ie ra ją c ą się w p rz ed z ia le, o k tó ry m m ow a w a r t. 20 u st. 1 ustaw y , c) n iew y b ra n y c h z p o d a n ie m p rzy czy n ich n ie w y b ran ia; 5) pod p isy członków ko m isji, a w p rz y p a d k u b r a k u p o d p isu - w z m ia n k ę o p rzy czy n ie b r a k u podpisu.

Ogłoszenie o przeprow adzeniu p rze targ u powinno zostać zamieszczone w „Biuletynie Informacji Publicznej Urzędu Regulacji Energetyki” n a dwa mie­ siące przed dniem wyznaczonym do jego przeprowadzenia (art. 16 ust. 4 u.e.e.). W ogłoszeniu Prezes URE określa w artość św iadectw efektywności energe­ tycznej przew idzianych do w ydania w danym p rze targ u oraz zamieszcza informację o w artości w spółczynnika akceptacji ofert (art. 16 ust. 5 u.e.e.). Istnieje obowiązek przeprow adzenia p rze targ u oddzielnie dla następujących k ateg o rii przedsięw zięć służących popraw ie efektyw ności energetycznej: zw iększenia oszczędności energii przez odbiorców końcowych; zwiększenia oszczędności energii przez urządzen ia potrzeb własnych; zm niejszenia s tra t energii elektrycznej, ciepła lub gazu ziemnego w przesyle lub dystrybucji (art. 16 ust. 3 u.e.e.). Jed n ak że dla kategorii przedsięw zięć służących popra­ wie efektyw ności energetycznej, a dotyczących zw iększenia oszczędności energii przez odbiorców końcowych Prezes URE określa w artość świadectw efektywności energetycznej, nie niższą niż 80% całkowitej w artości św ia­ dectw efektywności energetycznej przew idzianych do w ydania, w danym p rzetarg u (art. 16 ust. 7 u.e.e.).

Do p rze targ u może być zgłoszone przedsięwzięcie służące popraw ie efek­ tywności energetycznej, w w yniku którego uzyskuje się oszczędność energii w ilości stanow iącej rów now artość co najm niej 10 ton oleju ekwiwalentnego średnio w ciągu roku, albo przedsięw zięcia tego samego rodzaju służące po­ praw ie efektywności energetycznej, w w yniku których uzyskuje się łączną oszczędność energii w ilości stanow iącej równowartość co najm niej 10 ton oleju ekw iw alentnego średnio w ciągu roku (art. 18 ust. 1 u.e.e.).

Podm iot przystępujący do p rze targ u m a obowiązek przedłożyć Prezesowi URE prawidłowo w ypełnioną deklarację przetargow ą w raz z audytem efek­ tywności energetycznej sporządzonym dla przedsięw zięcia lub przedsięwzięć tego samego rodzaju, służących popraw ie efektywności energetycznej okre­ ślonych w tej d ek laracji (a rt. 19 u st. 1 u.e.e.). Oceny o fert złożonych w p rzetarg u dokonuje Komisja Przetargow a. Przyporządkow uje ona poszcze­ gólne oferty przetargow e, które nie zostały odrzucone, do kategorii przedsię­ wzięć służących popraw ie efektywności energetycznej, o których mowa w art. 16 ust. 3 u.e.e., a n astęp n ie wyznacza n a podstaw ie tych ofert śred n ią w ar­ tość efektu energetycznego dla p rzetarg u organizow anego w każdej z k a te ­ gorii przedsięw zięć, zgodnie z a rt. 20 u st. 1 u.e.e. (§ 10 u st. 4 rozporządze­ n ia). K o m isja ro z s trz y g a p r z e ta r g , w y b ie ra ją c w k ażd ej z k a te g o rii przedsięw zięć oferty przetargow e, w których, zgodnie z d ek la rac ją p rz e ta r­ gową, zad ek laro w an o w arto ść e fe k tu energetycznego zaw ierającego się w przedziale, o którym mowa w a rt. 20 u st. 1 u.e.e., począwszy od oferty przetargow ej, w której zadeklarow ano najw yższą w artość efek tu en erg e­ tycznego, i kończąc n a ofercie przetargow ej, w której zadeklarow ano w a r­ tość efektu energetycznego wyższą lub rów ną iloczynowi oferowanej średniej

w artości efektu energetycznego oraz w artości w spółczynnika akceptacji (§ 10 u st. 5 rozporządzenia).

P rz eta rg w ygrywają te podmioty, które zadeklarow ały w artość efektu energetycznego (ro), o którym mowa w art. 19 ust. 2 pkt 5 u.e.e. i to tym podmiotom Prezes URE wydaje św iadectw a efektywności energetycznej, za­ m ieszczając w „Biuletynie Inform acji Publicznej U rzędu Regulacji E nergety ­ k i” inform ację o w ydanym św iadectw ie efektywności energetycznej wraz z k a rtą au d y tu efektywności energetycznej sporządzoną dla przedsięw zięcia służącego popraw ie efektywności energetycznej określonego w tym świadec­ twie. Zaznaczyć jed n a k należy, że wydanie św iadectw a będzie następow ało zawsze n a wniosek podm iotu, k tóry w ygrał przetarg, a nie z urzędu. Może się więc zdarzyć, że podmiot, który wygrał p rzetarg, nie zwróci się do P reze­ sa URE o w ydanie certyfikatu, a tym sam ym nie będzie m iał obowiązku zrealizow ania przedsięw zięcia zgłoszonego do przetargu.

D alsza procedura postępow ania ze św iadectw am i efektywności energe­ tycznej przedstaw ia się następująco:

Podm iot, u którego zostanie zrealizow ane przedsięwzięcie służące popra­ wie efektywności energetycznej lub podmiot przez niego upoważniony, który otrzym ał świadectwo efektywności energetycznej, je s t obowiązany po zreali­ zowaniu przedsięw zięcia służącego popraw ie efektywności energetycznej do sporządzenia au d y tu efektywności energetycznej (tzw. audy t „spraw dzający”) potw ierdzającego oszczędność energii uzy sk an ą w w yniku realizacji tego przedsięw zięcia w ilości określonej w deklaracji przetargow ej (art. 22 ust. 2 u.e.e.)39.

N astępnie ww. podm ioty m ają obowiązek zaw iadom ienia P rezesa URE o zakończeniu przedsięw zięcia służącego popraw ie efektywności energetycz­ nej w term inie 30 dni od dnia jego zakończenia, przedkładając m u oświadcze­ nie potw ierdzające zgodność zrealizowanego przedsięw zięcia służącego po­ praw ie efektywności energetycznej z deklaracją przetargow ą oraz tzw. audyt „spraw dzający”, jeśli je s t on w ym agany (art. 22 ust. 4)40.

Podm iot, k tó rem u przyznano świadectwo efektywności energetycznej o w artości odpowiadającej ilości energii większej niż ilość energii zaoszczę­ dzonej w w yniku realizacji przedsięw zięcia służącego popraw ie efektywności 39 Z godnie z a r t. 22 u s t. 2 u .e.e. n ie j e s t w y m a g an e w y k o n a n ie a u d y tu efek ty w n o ści e n erg e ty c z n ej, o k tó ry m m ow a w u st. 1, d la zrea lizo w an eg o p rz ed się w z ię cia służącego p o p raw ie efek ty w n o ści e n erg e ty c z n ej, w z w iąz k u z k tó ry m z ad e k la ro w a n o osiąg n ięcie oszczędności e n e r­ g ii w ilości n iep rz e k ra cz a ją c e j ró w n o w arto ści 100 to n oleju e k w iw ale n tn e g o śre d n io w ciąg u ro k u .

40 P re z e s U R E p o sia d a u p o w a ż n ie n ie do w yryw kow ej w e ry fik acji a u d y tu efektyw ności e n erg e ty c z n ej załączonego do p r z e ta r g u o ra z tzw. a u d y tu sp raw d zająceg o , a ta k ż e zgodności o szczędności e n e rg ii o sią g n ię te j w w y n ik u re a liz a c ji p rz ed się w z ię cia służącego p o p raw ie e fek ­ ty w n o ści e n erg ety c zn ej z ilo ścią e n e rg ii zaoszczędzonej określo n ej w d e k la ra c ji p rz etarg o w ej ( a rt. 23 u st. 1 u.e.e.).

en erg ety czn ej, stw ie rd z o n a p rzez P re z e sa URE w w y n iku w eryfikacji oszczędności energii, je s t obowiązany, w term inie 6 miesięcy od dnia zaw ia­ dom ienia przez P rezesa URE uzyskać i przedstaw ić m u do um orzenia św ia­ dectwo efektywności energetycznej o w artości stanow iącej różnicę między ilością energii w ynikającą ze św iadectw a efektywności energetycznej przy­ znanego tem u podmiotowi a ilością energii zaoszczędzonej, wyrażonej w to ­ nach oleju ekwiw alentnego (art. 23 u st. 2 -5 u.e.e.).

Prezes URE, n a wniosek przedsiębiorstw a energetycznego, odbiorcy koń­ cowego oraz towarowego dom u m aklerskiego lu b dom u m aklerskiego, o k tó­ rych mowa w art. 12 ust. 2, którym przysługują praw a m ajątkow e wynikające ze świadectwa efektywności energetycznej, w drodze decyzji, um arza to świa­ dectwo w całości albo w części, a praw a m ajątkow e wynikające ze świadectwa efektywności energetycznej w ygasają z chw ilą jego um orzenia (art. 27 ust. 1 i 4 u.e.e.).

Nie sposób oceniać wprowadzone system u białych certyfikatów w ode­ rw an iu od oceny samej u.e.e. Z uw agi n a przyjęty tem a t niniejszego a rty k u łu au to r ogranicza się jedynie do stw ierdzenia, że u staw a n iestety nie zaw iera przekonywającego m odelu zachęt do w drażania przedsięw zięć służących po­ praw ie efektywności energetycznej, opierając się raczej n a m odelu nakazo­ wym. Co do sam ych św iadectw efektywności energetycznej, pojaw ia się - uzasadniona w opinii a u to ra - wątpliwość, czy białe certyfikaty stanow iące n a t ą chwilę jedyny praw ny in stru m e n t popraw y efektywności energetycznej w praktyce spowodują faktyczny w zrost liczby przedsięw zięć służących po­ praw ie efektywności energetycznej.

Po pierwsze, realizacja inwestycji służącej popraw ie efektywności en er­ getycznej w oparciu o dość niepew ną okoliczność w ygrania p rze targ u może skutecznie zniechęcać do podejm owania działań w tym obszarze. Oczywiście m ożna argum entow ać, że u.e.e. w ym usza uzyskiw anie (bądź przez udział w przetarg , bądź przez zakup św iadectw a od osoby trzeciej) świadectw efek­ tywności energetycznej n a podm iotach w skazanych w art. 12 ust. 1 pod rygorem uiszczenia opłaty zastępczej (w całości), ale podmioty, n a które nało­ żono przedm iotowy obowiązek, mogą bez uszczerbku do swoich interesów finansowych wywiązać się niech poprzez uw zględnienie kosztów opłat za­ stępczych w kosztach sprzedaw anej energii.

Po drugie, m ożna twierdzić, że św iadectw a efektywności energetycznej są nie tylko jednym , ale również „czasowym” in stru m e n te m popraw y efek­ tywności energetycznej, przynajm niej w św ietle ak tualnych polskich u w a­ runkow ań praw nych, co nie sprzyja jego zakorzenieniu i upowszechnieniu. N akładający n a właściwe podm ioty obowiązek uzyskania i przedstaw ienia Prezesowi URE świadectwo efektywności energetycznej art. 12 u.e.e. wszedł w życie dopiero 1 stycznia 2013 r., będzie n ato m ia st obowiązywał do dnia 31 m arca 2016 r., co oznacza, że św iadectw a efektywności energetycznej powin­

ny zostać przedstaw ione Prezesowi URE do um orzenia w tym term in ie41. Wydaje się jed n ak, że w zw iązku z nowymi obowiązkam i nałożonym i n a p ań stw a członkowskie dyrektyw a z 2012 r. wym usi przedłużenie okresu obo­ w iązyw ania m .in. art. 12. A ktualne je s t zatem pytanie, czy ustaw odaw ca pozostawi św iadectw a efektywności energetycznych centralnym środkiem po­ praw y efektywności energetycznej, czy też przeniesie p u n k t ciężkości n a inne in stru m e n ty praw ne.

Nie ulega również wątpliwości, że świetle nowej dyrektyw y z 2012 r. ustaw odaw ca polski będzie m usiał podjąć działania zm ierzające do im ple­ m entow ania do porządku krajowego jej postanow ień pod rygorem zapłaty wysokich k a r pieniężnych.

N a m arginesie m ożna tylko wskazać, że Polska m a już problem y zw iąza­ ne z w drażaniem dyrektyw y P a rla m e n tu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z dnia 19 m aja 2010 r. w spraw ie ch arak tery sty k i energetycznej budynków42 - projekt założeń p rojektu ustaw y o charakterystyce energetycznej budyn­ ków został przyjęty przez Radę M inistrów w kw ietniu 2013 r.43 oraz dyrekty­ wy P a rla m e n tu Europejskiego i Rady 2009/28/WE z dnia 23 kw ietnia 2009 r. w spraw ie prom ow ania stosow ania energii ze źródeł odnaw ialnych zm ienia­ jąc a i w następ stw ie uchylająca dyrektyw y 2001/77/WE oraz 2003/30/WE44 - opracowano projekt ustaw y o odnaw ialnych źródłach energii45.

Nie bez znaczenia pozostaje również fakt, że w spom niane powyżej dyrek­ tywy oraz dyrektyw a z 2012 r. są wobec siebie kom plem entarne i służą realizacji unijnego celu 3x20, czyli redukcji o 20% gazów cieplarnianych, zw iększeniu efektywności energetycznej o 20% oraz 20% udziału odnaw ial­ nych źródeł energii w ogólnym bilansie energetycznym do 2020 r.46 Z pewno­ 41 P e w n y m z n a k ie m p o tw ierd zający m , że p o lsk i u sta w o d a w c a m y śli o św ia d e ctw a ch efek ­ ty w n o ści e n erg ety c zn ej w dłuższej p e rsp e k ty w ie czasow ej niż o k re s od 1 s ty c zn ia 2013 r. do 31 m a rc a 2016 r. j e s t to, że w a r t. 24 u s t. 1 u.e.e. p rz ew id z ia ł 5 -le tn i z a k re s u d z ia łu w p r z e ta r g u p ro w a d zą c y m do p rz y z n a n ia św ia d e ctw a e fek ty w n o śc i e n erg e ty c z n ej d la podm iotów , k tó re nie z aw ia d o m iły P re z e s a U R E o z a k o ń c z e n iu p rz ed się w z ię cia służącego p o p ra w ie efek ty w n o ści e n erg e ty c z n ej lu b z a w ia d a m iając , u d zie liły n ie p ra w d z iw y ch lu b w p ro w ad z ają cy c h w b łą d in fo r­ m acji o jeg o zrea liz o w a n iu , a ta k ż e w p rz y p a d k u n e g aty w n e j w e ry fik a c ji oszczędności en erg ii, o k tó re j m ow a w a r t. 23 u st. 2.

42 D z.U rz. W E L 153 z 18 czerw ca 2010 r., s. 13.

43 Z godnie z a r t. 28 dyrektyw y, p a ń s tw a członkow skie p rz y jm ą i o p u b lik u ją n ajp ó źn iej do d n ia 9 lip ca 2012 r. p rz ep isy u sta w o w e , w ykonaw cze i a d m in is tra c y jn e n iez b ęd n e do w y k o n a n ia a r t. 2 - 1 8 o raz a r t. 20 i 27. P a ń s tw a członkow skie s to s u ją przepisy, k tó re d o ty czą a r t. 2, 3, 9, 11, 12, 13, 17, 18, 20 i 27 n ajp ó ź n iej od d n ia 9 s ty c zn ia 2013 r.

44 D z.U rz. W E L 140 z 5 czerw ca 2009 r., s. 16.

45 Z godnie z a r t. 27 dyrektyw y, bez u s z c z e rb k u d la a r t. 4 u s t. 1, 2 i 3 p a ń s tw a członkow ­ sk ie w p ro w a d z a ją w życie p rz ep isy u sta w o w e , w ykonaw cze i a d m in is tra c y jn e , n iez b ęd n e do w y k o n a n ia n in ie jsz ej d y rektyw y, n ajp ó źn iej do d n ia 5 g ru d n ia 2010 r.

46 C el te n z p e w n o ścią w p rz y szło ści u le g n ie z m ia n ie . W p rojekcie rezo lu cji P a r la m e n tu E urop ejsk ieg o w sp ra w ie drugiego strateg iczn eg o p rz eg ląd u en ergetycznego zap isan o : „wzywa U n ię E u ro p e jsk ą i p a ń s tw a członkow skie do z m n ie jsze n ia em isji gazów c ie p larn ian y c h o 60-8 0 % do 2050 r. o raz do p rz y ję cia celów w p o sta ci z w ięk s ze n ia o 35% efek ty w n o ści e n erg e ty c z n ej o raz