KURS TRENERSKI UEFA A PRACA DYPLPMOWA
Temat : Doskonalenie umiejętności techniczno-taktycznych metodą
kompleksową
Spis treści
Wstęp
I. Metoda kompleksowa w piłce nożnej
1.1 Metody nauczania i umiejętności techniczno-taktyczne 1.2 Opis metody kompleksowej
1.3 Rola i znacznie metody kompleksowej w doskonaleniu umiejętności techniczno-taktycznych
II. Struktura doskonalenia umiejętności techniczno-taktycznych metodą kompleksową
2.1 Model doskonalenia umiejętności techniczno-taktycznych metodą kompleksową
2.2 Ćwiczenia i gry doskonalące umiejętności techniczno-taktycznych metodą kompleksową
III. Podsumowanie
IV. Wnioski
Wstęp
Wraz z rozwojem technologii i nauki piłka nożna ulega systematycznym zmianom. Następuje znaczący wzrost poziomu osiąganych wyników oraz trudność rywalizacji. Rozwój technologiczno-naukowy doprowadził do tego, że osiąganie sukcesów w piłce nożnej jest coraz trudniejsze. W związku z tym kluczową kwestią w przygotowaniu do rywalizacji na najwyższym poziomie jest odpowiednio zorganizowany proces treningowy,który jest dostosowany do kierunku zmian, które wyznacza postęp cywilizacji.
Ten proces, to trening sportowy, który jest długofalowym, złożonym i dynamicznym procesem pedagogicznym, w ramach którego zawodnik poznaje, opanowuje i doskonali technikę oraz taktykę dyscypliny, kształtuje swoją sprawność fizyczną oraz cechy wolicjonalne i osobowościowe oraz nabywa wiedzę na temat uprawianej przez siebie dyscypliny sportowej. Ponadto, proces treningowy obejmuje również wielokierunkowe działania wykraczające poza wyżej wymienione aspekty, zaliczają się do nich działania: społeczno-wychowawcze dotyczące m.in. funkcjonowania w grupie, pełnienia określonych ról w trakcie rywalizacji sportowej czy przejmowanie odpowiedzialności w dążeniu do celów indywidualnych i zespołowych, edukacyjne, które wiążą się z intelektualizacją procesu szkoleniowego i zdrowotne, dzięki którym zawodnik jest odpowiednio przygotowany w aspekcie zdrowia fizycznego i psychicznego. Podstawowym zadaniem treningu sportowego jest systematyczne rozwijanie specyficznych dla danej dyscypliny procesów adaptacyjnych, pozwalających na podwyższanie poziomu sportowego zawodnika oraz odpowiednie przygotowanie pod względem sprawności fizycznej ( ogólnej i specjalnej) czego efektem ma być uzyskiwanie maksymalnych wyników i osiągnięć w uprawianym sporcie.
Za realizację celów treningu sportowego odpowiedzialny jest trener, który bezpośrednio odpowiada za jego przebieg.
Trener tak jak i zawodnik musi posiadać określone umiejętności i wiedzę, które pozwolą mu realizować proces treningowy w ramach struktury rzeczowej treningu ( przygotowanie: fizyczne, techniczne, taktyczne, psychiczne i teoretyczne) oraz czasowej, która wymaga od niego znajomości etapów szkolenia ( wszechstronny, ukierunkowany, specjalny) oraz zdolności do planowania pracy w makro-, mezo- mikrocyklach i jednostkach treningowych. Trener poza wiedzą z zakresu struktur treningu musi znać jego prawidłową metodykę, która opiera się na podstawach (fizjologii) wysiłku fizycznego, psychicznego i intelektualnego oraz zasadach treningu, czyli ogólnie przyjętych normach postępowania określających sposób wcielania w życie celów stawianych przed treningiem sportowym ( w procesie treningu sportowego w piłce nożnej wyróżnia się zasady: świadomości, aktywności, wszechstronności, dostępności, poglądowości, systematyczności, indywidualizacji i trwałości) oraz umieć posługiwać się podstawowymi narzędziami wykorzystywanymi w procesie dydaktycznym jakimisą metody nauczania czy treningu, formy oraz środki treningowe.
W pracy podjęte zostanie zagadnienie z zakresu metodycznej strony pracy trenera, które dotyczyć będzie wykorzystania metody kompleksowej do doskonalenia umiejętności techniczno-taktycznych. Tematem mojej pracy jest „Doskonalenie umiejętności techniczno-taktycznychmetodą kompleksową”.
Celem pracy jest:
1. Wskazanie roli i znaczenia metody kompleksowej w doskonaleniu umiejętności techniczno-taktycznych 2. Stworzenie praktycznego modelu treningowego łączącego umiejętności techniczne i taktyczne
3. Przedstawienie środków treningowych doskonalących umiejętności techniczno-taktyczne metodą kompleksową Główną tezą pracy jest to, iż:
METODA KOMPLEKSOWA NAJEFEKTYWNIEJ PRZYGOTOWUJE ZAWODNIKÓW DO REALIZACJI ZADAŃ Z ZAKRESU UMIEJĘTNOŚCI TECHNICZNO-TAKTYCZNYCH.
Pytania badawcze dotyczyć zaś będą tego:
1. Czy metoda kompleksowa jest odpowiednią metodą doskonalenia umiejętności techniczno- taktycznej ?
2. W jaki sposób połączyć umiejętności techniczne i taktyczne, tak aby były najbardziej zbliżone do sytuacji meczowych?
3. W jakim wieku doskonalenie umiejętności techniczno-taktycznych metodą kompleksową będzie najefektywniejsze i dlaczego ? Pierwsza część pracy dotyczyć będzie wyjaśnieniu czym są metody nauczania w piłce nożnej, wyjaśnieniu pojęć związanych z umiejętnościami techniczno-taktycznymi, taktyką, techniką, scharakteryzowaniu metody kompleksowej oraz przedstawieniu jej roli i znaczenia w doskonaleniu umiejętności techniczno-taktycznych. W drugiej części pracy zaś przedstawiona zostanie struktura doskonalenia umiejętności techniczno-taktycznych metodą kompleksową, a na jej podstawie w trzeciejczęści pracy stworzony zostanie zestaw ćwiczeń.
I. Metoda kompleksowa w piłce nożnej
1.1 Metody nauczania i umiejętności techniczno-taktyczne
Na wstępie zanim scharakteryzowane zostanie pojęcie metody kompleksowej należy zdefiniować i wskazać rodzaje metod nauczania, których jedną ze składowych jest metoda kompleksowa oraz przeanalizować istotne z perspektywy pracy zagadnienie umiejętności techniczno-taktycznych. Metody nauczania, to określony tok pracy trenera z zawodnikiem w zakresie opanowywania przez niego potrzebnego zasobu wiedzy i umiejętności. Metody nauczania wskazują kierunek nauczania, aby osiągnąć zamierzony wynik. Z punktu widzenia metodyki pracy trenera metody nauczania to sposób na łączenie ćwiczeń i wykorzystanie ich parametrów dla kształtowania poziomu sportowego określonego rodzaju. Na kolejnym slajdzie przedstawione zostaną podstawowe metody stosowane w procesie nauczania umiejętności sportowych.
Proces nauczania w sporcie utożsamia się głównie z opanowywaniem umiejętności technicznych, czyli z powstawaniem i utrwalaniem nawyków czuciowo-ruchowych (nabytych i wyuczonych czynnościach spostrzegawczo ruchowych, opartych na mechanizmach neurofizjologicznych, pozwalających na uzyskiwanie przewidywanych kryteriów działań z dużą pewnością, sprawnie, z minimalną stratą czasu i energii, często bez udziału świadomości). Należy jednak dostrzegać drugi równie ważny aspekt w procesie nauczania jakim jest przygotowanie taktyczne. W piłce nożnej nauczanie umiejętności z zakresu przygotowania
METODY NAUCZANIA
SŁOWNE POGLĄDOWE PRAKTYCZNEGO
DZIAŁANIA MYŚLENIOWO-
WYOBRAZNIOWE
METODY NAUCZANIA
SŁOWNE POGLĄDOWE PRAKTYCZNEGO
DZIAŁANIA MYŚLENIOWO-
WYOBRAZNIOWE
Metoda słowna realizowana jest za pomocą:
- wykładów - pogadanek - objaśnień
- charakterystyk i ocen walki sportowej - zaleceń
- komentarzy itp.
Są one jedną z najpopularniejszych form kontaktu na linii trener-zawodnik. Podstawowy cel metody
słownej, to wyjaśnienie istoty danej umiejętności z zakresu jej zastosowania. Ta metoda wymaga od trenera tego,
aby swoje przekazy kierował w odpowiedni sposób do zawodników, tak by pobudzić ich do jak najefektywniejszego
działania. Szczególnie na początkowym etapie nauczania krytyczna ocena zawodnika musi być umiejętnie
równoważona i wzmacniana pozytywnymi komunikatami.
METODY NAUCZANIA
SŁOWNE
- wykłady - pogadanki - objaśnienia - zalecenia itp.
POGLĄDOWE PRAKTYCZNEGO DZIAŁANIA
MYŚLENIOWO-
WYOBRAZNIOWE
Metody poglądowe realizowane są za pomocą:
- pokazu - filmu - video - animacji
- grafik schematów działań techniczno-taktycznych itp.
Zadaniem metod poglądowych jest wzbudzenie poprawnych wyobrażeń i skojarzeń dotyczących
nauczanego zadania techniczno-taktycznego, co przełożyć się ma na lepsze zrozumienie istoty nauczanego
elementu. Stosowanie tej metody przyspiesza proces nauczania, a także zwiększa dokładność wykonywanych
ćwiczeń oraz prowadzi do tego, że zawodnik wykonuje dane ćwiczenie z większą świadomością co do jego istoty.
METODY NAUCZANIA
SŁOWNE
- wykłady - pogadanki - objaśnienia - zalecenia itp.
POGLĄDOWE
- pokaz - film - Video - ryciny itp.
PRAKTYCZNEGO DZIAŁANIA
MYŚLENIOWO-
WYOBRAZNIOWE
Metody praktycznego działania jak sama nazwa mówi związane są z praktycznymi działaniami mającymi na celu praktyczną naukę konkretnych działań i umiejętności techniczno-taktycznych. Metody praktycznego działania dzielą się na metody:
odtwórcze (np.) - analityczna
- syntetyczna - kompleksowa twórcze (np.)
- problemowa
- od całości poprzez szczegół do całości
METODY NAUCZANIA
SŁOWNE
- wykłady - pogadanki - objaśnienia - zalecenia itp.
POGLĄDOWE
- pokaz - film - Video - ryciny itp.
PRAKTYCZNEGO DZIAŁANIA
- prób i błędów - analityczna - syntetyczna - kompleksowa - problemowa - zadaniowa
-od całości poprzez szczegół do całości
-inne np. kontrastów
MYŚLENIOWO-
WYOBRAZNIOWE
Metody myśleniowo-wyobrażeniowe, inaczej ideomotoryczne polegają na ”przećwiczeniu w myślach”
( w centralnym układzie nerwowym) nauczanych umiejętności. Te metody wymagają zarówno od trenera jak i od zawodnika odpowiedniej wiedzy i zaangażowania. Poprawne wyobrażenie konkretnego zadania sprzyja poprawności wykonania danego ćwiczenia. Metody te realizowane są poprzez:
- ćwiczenia wyobraźni
- ćwiczenia wewnętrzne
- ćwiczenia ideomotoryczne
METODY NAUCZANIA
SŁOWNE
- wykłady - pogadanki - objaśnienia - zalecenia itp.
POGLĄDOWE
- pokaz - film - Video - ryciny itp.
PRAKTYCZNEGO DZIAŁANIA
- prób i błędów - analityczna - syntetyczna - kompleksowa - problemowa - zadaniowa
-od całości poprzez szczegół do całości
-inne np. kontrastów
MYŚLENIOWO- WYOBRAZNIOWE
- ćwiczenia wyobraźni - ćwiczenia wewnętrzne - ćwiczenia ideomotoryczne itp.
Biorąc pod uwagę specyfikę piłki nożnej nauczanie techniki bez akcentowania elementów przygotowania taktycznego nie spełnia określonych potrzeb i wymogów dyscypliny. W terminologii istnieje również popularne pojęcie, że „technika, to środek realizacji taktyki”. Ponadto, to pomiędzy techniką i taktyką w piłce nożnej istnieją ścisłe więzy szkoleniowe, które związane są z tym,że stosuje się podobne, ze względu na sposób łączenia teorii z praktyką, metody.
Wspólne cechy procesu nauczania techniki i taktyki w piłce nożnej przejawiają się również w zakresie koncepcji nawyków czuciowo-ruchowych charakterystycznych dla piłki nożnej, a mianowicie nawyków otwartych. Nawyki otwarte, charakteryzują się tym, że określone zadanie ruchowe stanowiące wzorzec ulega ciągłym zmianom uzależnionym od warunków otoczenia. Kształtuje się go w oparciu o wyuczenie określonego wzorca ruchowego ( technika) oraz umiejętności dokonywania modyfikacji w zależności od warunków zewnętrznych ( taktyka). Nawyki otwarte w piłce nożnej przejawiają się tym, że najistotniejsze bodźce pochodzą ze środowiska zewnętrznego, głównie od przeciwników. Zmiany taktyczne powstające na skutek walki sportowej powodują, że najważniejszym elementem z punktu osiągnięcia zmierzonego celu jest trafny wybór, odpowiednie przestawienie się do panujących warunków oraz szybkie zastosowanie odpowiedniego działania taktycznego. W związku z tym w pracyumiejętności techniczne i taktyczne będą traktowane jako całość i będą określane umiejętnościami techniczno-taktycznymi.
Zanim przejdę do wytłumaczenie tego czym są umiejętności techniczno-taktyczne należy krótko zdefiniować pojęcie techniki i taktyki w piłce nożnej.
Technika
Technika w piłce nożnej, to umiejętność ekonomicznego i celowego postępowania ćwiczącego w czynnościach ruchowych niezbędnych do prowadzenia gry. Technika jest również definiowana jako umiejętność swobodnego i skutecznego prowadzenia walki sportowej w określonych warunkach. Technika w grze w piłkę nożną dzieli się na:
TECHNIKA OGÓLNA TECHNIKA UKIERUNKOWANA TECHNIKA SPECJALNA
BIEG uderzenie
technika biegu starty z różnych pozycji, zmiana tempa/kierunku zatrzymania, zwody bez piłki, krok dostawny, przekładanka
przyjęcie
starty prowadzenie, drybling
SKOK zwody, gra ciałem
wyskok z odbicia jednonóż wyskok dosiężny odbieranie piłki, wślizg
wyskok z odbicia obunóż doskok do piłki wrzut z linii bocznej
Taktyka
Taktyka, to jeden zdziałów strategii sportowej, za którą uważa się sztukę prowadzenia działań sportowych, obejmujących teorię i praktykę całego cyklu przygotowania zawodnika do uzyskania mistrzostwa sportowego.
Taktyka piłki nożnej, to przemyślany sposób prowadzenia walki z przeciwnikiem w ramach obowiązujących przepisów gry, oparty o umiejętności indywidualne, grupowe i zespołowe wszystkich zawodników w zakresie gry obronnej i ofensywnej dla osiągnięcia zamierzonego celu.
TAKTYKA INDYWIDUALNA TAKTYKA GRUPOWA TAKTYKA ZESPOŁOWA
GRA W OBRONIE Działanie destrukcyjne jednego
zawodnika przeciwko jednemu lub kilku zawodnikom drużyny przeciwnej
Bronienie grupowe i zespołowe – jest to współdziałanie partnerów z jednej, kilku lub wszystkich formacji w realizacji celów obronnych poprzez skracanie i zawężanie pola gry w kierunku
piłki.
GRA W ATAKU Działania indywidualne są narzędziem do
realizacji określonych celów gry, zgodnie z przyjętymi założeniami modelu gry.
Działania te obejmują decyzyjności zawodnika oraz szybkości działania
Działania grupowe definiuje się kombinacje wykonywane przez 2–3 zawodników w celu tworzenia chwilowej przewagi liczebnej w określonych strefach boiska. Działania te obejmują aspekty poznawcze zawodników, jak również szybkości działania techniczno-taktycznego
Działanie zespołowe, to współpraca większej liczby zawodników (co najmniej formacji), która może przybierać następujące formy współdziałania:
a. w formacjach
Umiejętności techniczno-taktyczne
Polegają na sprawny, celowym i odruchowym ( nieprzewidzianym, niezaprogramowanym poprzednio) zastosowaniu poszczególnych nawyków ruchowych przy czym wybór działania i sposób ich wykonania zależny jest od danej sytuacji taktycznej oraz nabytych umiejętnościach technicznych. W procesie treningowym rola przygotowania techniczno-taktycznego ogrywa istotną rolę, gdyż w strukturze rzeczowej treningu dominujący udział ćwiczeń realizowany jest właśnie z tego zakresu.
Mając już podstawy teoretyczne z zakresu techniki, taktyki oraz umiejętności techniczno-taktycznych w
kolejnej części pracy poruszony zostanie wątek metody kompleksowej w piłce nożnej
1.2 Opis metody kompleksowej
Metoda kompleksowa, to jedna z metod nauczania, której istota polega na wykorzystaniu metody syntetycznej, która polega na nauczaniu całości danego ruchu lub ćwiczenia bez naruszania jego zasadniczej struktury w połączniu z metodą analityczną polegającej na podziale całości nauczanego ruchu na części składowe, ćwiczone osobno. Należy również zwrócić uwagę na pewną specyfikę metod praktycznego działania, do których zalicza się metoda kompleksowa, której bazą w zakresie techniki jest to, aby dążyć do automatyzacji opanowanych czynności czyli wypracowania takich mechanizmów, które wyeliminują procesy świadomościowe zachodzące podczas działania. W zakresie taktyki zaś metody praktycznego działania akcentują doskonalenieprocesów myślenia, stawiają one na świadomość, aktywność i racjonalność podejmowanych działań taktycznych.
W metodzie kompleksowej zaczyna się od nauczania ruchu w całości ( praca syntetyczna), by po kilku próbach wybrać fragment ćwiczenia ( zazwyczaj najsłabszy) i doskonalić go w warunkach pracy analitycznej. Następnie po kilku powtórzeniach syntetycznych, z wykonania których pojawia się kolejny element wymagający doskonalenia. W związku z tym można przyjąć pewien schemat dydaktyczny metody kompleksowej,który przedstawiony zostanie na kolejnym slajdzie.
Efektywność tej metody będzie w pełni zachowana w momencie, w którym zawodnicy posiadają już określone umiejętności oraz wiedzę zakresu techniczno-taktycznego na odpowiednim poziomie, ale ten wątek zostanie szerzej rozwinięty w dalszejczęści pracy.
Ćwiczenia powtarzane w całości
Doskonalenie elementów
Likwidacja błędów w wykonaniu ćwiczeń
Doskonalenie precyzji całościowego wykonania
ćwiczenia
Schemat dydaktyczny metody kompleksowej
Ćwiczenia powtarzane w całości
Doskonalenie elementów
Likwidacja błędów w wykonaniu ćwiczeń
Doskonalenie precyzji całościowego wykonania
ćwiczenia
W tym etapie wykonujemy każde ćwiczenie w całości bez
rozkładania go na mniejsze czynniki. Oznacza to, że jeżeli
doskonalimy podanie piłki wewnętrzną częścią stopy, to
skupiamy się na całości wykonania tego elementu bez
koncentracji nt. szczegółów takich jak np. odpowiednie ułożenie
stopy uderzającej piłki, ustawienia nogi postawnej czy
odpowiedniego ustawienia ciała.
Ćwiczenia powtarzane w całości
Doskonalenie elementów
Likwidacja błędów w wykonaniu ćwiczeń
Doskonalenie precyzji całościowego wykonania
ćwiczenia
Ten etap charakteryzuje się tym, że w trakcie danego
ćwiczenia doskonalimy konkretne elementy ( zazwyczaj te, które
wychodzą najsłabiej). Tworzymy takie warunki aby zawodnik w
trakcie wykonywanego ćwiczenia doskonalił tylko te elementy, w
których ma braki.
Ćwiczenia powtarzane w całości
Doskonalenie elementów
Likwidacja błędów w wykonaniu ćwiczeń
Doskonalenie precyzji całościowego wykonania
ćwiczenia
Kolejny etap wiąże się z tym, że w trakcie danego ćwiczenia eliminujemy błędy, które wykonuje zawodnik. Na tym etapie rola trenera jest największa, gdyż musi on:
1. Poprawnie zdiagnozować błędy zawodnika 2. Wskazać, te elementy które należy poprawić
3. Likwidować błędy u zawodnika głównie poprzez a) wyjaśnienie na czym polegają błędy
b) pokaz- w jaki sposób należy poprawnie wykonywać ćwiczenie
4. Przygotowywać środki treningowe, tak aby tworzyły one
takie warunki, w których zawodnik popełnia błędy
Ćwiczenia powtarzane w całości
Doskonalenie elementów
Likwidacja błędów w wykonaniu ćwiczeń
Doskonalenie precyzji całościowego wykonania
ćwiczenia
Ostatni etap dydaktycznego schematu doskonalenia polega
na tym, że doskonalona jest całościowa precyzja wykonania
ćwiczenia. Jest to etap najtrudniejszy, gdyż wymaga od
zawodnika zarówno poprawność wykonania ćwiczenia pod
względem techniczno-taktycznym jak i precyzji wykonania
zleconych ćwiczeń.
1.3 Rola i znacznie metody kompleksowej w doskonaleniu umiejętności techniczno-taktycznych
Metoda, ta nie wymaga od zawodników tego, aby opanowywali jakiś pojedynczy element techniczny czy taktyczny ale tego aby realizowali te umiejętności w sposób łączony. Dla zawodników połączenie aspektów techniczno-taktycznych jest bardziej atrakcyjneniż nauczanie i doskonalenie tych elementów osobno, gdyż jest to ściśle związane z zadaniami, które muszą wykonywać podczas meczów np. aby oddać uderzenie na bramkę zawodnik musi wykonać odpowiedni ruch czy podjąć konkretne działania taktyczne,które przybliżą go do otrzymania podania i finalizacji akcji.
W związku z tym, że metoda kompleksowa opiera się na stosowaniu złożonych i powtarzalnych ćwiczeń zbliżonych do gry, w odbiorze danego ćwiczenia przez zawodnika może być ona atrakcyjna, co przełoży się pozytywnie się na jego zaangażowanie oraz jakość wykonania. Stwarza ona dla zawodników ”naturalne środowisko” walki sportowej, które wymaga od nich odpowiedniego zaangażowania się pod względem fizycznym, techniczno-taktycznym oraz intelektualnym. Dlatego dzięki niej zawodnicy szybciejprzygotowują się do sytuacji wynikających w bezpośredniej walce sportowej.
Z perspektywy metodycznej strony pracy trenera metoda kompleksowa może odgrywać równie istotną rolę. Poprzez swoją złożoność daje trenerowi szeroki wachlarz możliwości w zakresie programowania procesu treningowego, dostosowywania środków treningowych oraz do odpowiedniego urozmaicania ich, co przekłada się na rozwój jego umiejętności trenerskich.
Ponadto, wcześniej wspomniana atrakcyjność ćwiczeń realizowanych tą metodą wpływa pozytywnie na postrzegania trenera przez zawodników jako fachowca, który ma określoną wiedzę oraz dysponuje bogatym „warsztatem trenerskim”. Jednak najistotniejszą rzeczą z perspektywy trenera jest to, że metoda kompleksowa jest zbliżona do „warunków meczowych”, co powoduje pełne zaangażowanie zawodników w procesie treningowy, a to przekłada się na efektywność treningu.
Kolejnym aspektem, który należy poruszyć w kontekście metody kompleksowej jest to w jakim okresie rozwoju zawodnika i na jakim etapie szkolenia należy ją stosować. W literaturze, co do tego zagadnienia istnieją różne koncepcje jednak spaja je stwierdzenie, że zgodnie z zasadą dostępności ( czyli dostosowaniu celów, środków, form, metod i obciążeń do poziomu rozwoju psychofizycznego zawodników) metoda kompleksowa może być stosowana już od najmłodszego wieku oraz we wczesnych etapach szkolenia zawodnika. W tym momencie należy przedstawić strukturę etapizacji szkolenia zgodnie z ostatnią Unifikacją Organizacji Współzawodnictwa i Szkolenia dzieci i młodzieży wydanej przez Polski Związek Piłki Nożnej.
Zgodnie z tym, co zostało wcześniej napisane metodę kompleksową zgodnie z zasadą dostępności można by było wprowadzać już od „Etapu gier i zabaw ruchowych” jednak wtedy istota tej metody nie będzie w pełni realizowana. Etapem szkolenia, z którym metoda kompleksowa jest najsilniej związana, to „Etap ukierunkowany nauczania i doskonalenia”, który trwa miedzy 13 a 15/16 rokiem życie. Z perspektywy zróżnicowanego rozwoju biologicznego poza wcześniej wspomnianym etapem ważny będzie „Etap specjalistycznego trenowania” zawodników między 16 a 18/19 rokiem życia .
Na tych etapach szkolenia zawodnicy posiadają już określone umiejętności techniczne oraz co najmniej podstawową wiedzę z zakresu taktyki. Jednak do pełnej efektywności metody kompleksowej ważny jest również odpowiedni rozwój biologiczny zawodnika. Metodę kompleksową należy stosować w okresie względnej dojrzałości fizjologicznej i funkcjonalnej zawodników. W związku z tym w pracy kluczowy będzie :
a) Końcowy „Etap ukierunkowany nauczania i doskonalenia”, zawodników w wieku między 15 a 16 rokiem życia b) Początkowy „Etap specjalistyczny trenowania”, zawodników w wieku między 16 a 17 rokiem życia
Okres między 13 a 17 rokiem życia jest bardzo zróżnicowany pod względem rozwoju biologicznego zawodników. Część z nich wchodzi w okres dojrzewania pod koniec 13 roku życia, część między 14 a 15 rokiem życia, reszta jest już po okresie dojrzewania w wieku 15-16 lat, a u pozostałych w warunkach polskiej populacji proces dojrzewania choć już w zwolnionym tempie trwa jeszcze między 16 a 17 rokiem życia. W związku z tym w pracy fundamentalne znaczenie poza etapizacją szkolenia, która w zależności od danego etapu dostosowuje odpowiednie metody, formy i środki w procesie treningowym, ma również to, na jakim
Biorąc pod uwagę wcześniej wymienione kwestie oraz istotę metody kompleksowej należy postawić tezę, że doskonalenie umiejętności techniczno-taktycznych metodą kompleksową powinno odbywać się w okresie, w którym zawodnicysą między 15 a 17 rokiem życia, gdyż to wtedy stosowanie tej formy jest najefektywniejsze.
Na wstępie, aby zweryfikować słuszność postawionej tezy, należy wyjaśnić czym jest doskonalenie. Do tej pory w pracy pojawiało się głównie pojęcie nauczania, które w literaturze określa się jako nauczanie właściwe, czyli jedno z dwóch form dydaktycznych, którego celem jest przekazywanie nowych wiadomości, nauczanie nowych ruchów, nowych umiejętności oraz modyfikacje poprzednich. Związane jest ono ściśle z procesami poznawczymi. Drugą formą dydaktyczną, która jest kluczowa z perspektywy pracy, to doskonalenie, czyli pogłębianie i poszerzanie oraz lepsze zrozumienie teorii, utrwalanie i uplastycznianie już z grubsza opanowanych ruchów, poszerzanie możliwości różnorodnego wykonania oraz zastosowania danych ruchów w nowych sytuacjach.Związane jest ono z procesami emocyjno-motywacyjnymi.
Ponadto, doskonalenie powinno mieć również charakter kompleksowy i być podporządkowane strice zadaniom wynikającym ze specyfiki danej dyscypliny. W literaturze mówi się o tym, że podział na nauczanie i doskonalenie jest umowny, gdyż w nauczaniu występują elementy doskonalenia, a w doskonaleniu występuje również nauczanie. W pracy jednak podział między nauczaniem a doskonaleniembędzie wyrazisty i znaczący, co zostanie szerzej omówione w dalszej części pracy.
Znając już znaczenie nauczania właściwego i doskonalenia oraz etapizacje szkolenia z perspektywy piłki nożnej można wyciągnąć wniosek, że doskonalenie, to kolejny etap dydaktyczny po nauczaniu, który płynnie przechodzi w etap trenowania, rozwijania i utrzymanie maksymalnych umiejętności, co układa się w następujący schemat form dydaktycznych wykorzystywanych w piłce nożnej:
NAUCZANIE DOSKONALENIE TRENOWANIE ROZWIJANIE UTRZYMANIE
Z perspektywy pracy należy silnie podkreślić, że istnieje zasadnicza różnica pomiędzy nauczaniem i doskonaleniem - wbrew temu o czym mówi definicja nauczania i doskonalenia. Istota metody kompleksowej w procesie treningowym opiera się na złożonych i powtarzalnych ćwiczeniach zbliżonych do gry, które tworzą „naturalne środowisko” do walki sportowej. W związku z tym metoda kompleksowa będzie najefektywniej przekładała się na oczekiwany rezultat, w momencie, w którym zawodnicy są już na etapie doskonalenia umiejętności techniczno-taktycznych, a nie na etapie ich nauczania, który jest etapem początkowym nie odzwierciedlającym w swojej istocie warunków zbliżonych do gry.
W piłce nożnej o doskonaleniu umiejętności techniczno-taktycznych możemy mówić w kilku przypadkach, w których zawodnicy:
a. posiadają rozwinięte na odpowiednim poziome umiejętności techniczne
b. mają szeroką wiedzę z zakresu taktyki indywidulnej oraz co najmniej podstawową wiedzę z zakresu taktyki zespołowej i grupowej
c. potrafią wykonywać i łączyć ze sobą realizacje zadań technicznych i taktycznych
d. są na odpowiednim poziomie rozwoju intelektualnego, związanego z wiedzą ogólną i specjalistyczną z zakresu piłki nożnej oraz rozwoju biologicznego
e. są przygotowani pod względem fizycznym i psychologicznym
Analizując czynniki, które decydują o tym kiedy możemy mówić o doskonaleniu umiejętności techniczno-taktycznych w stosunku do etapizacji i rozwoju biologicznego dochodzimy do wniosku, że doskonalenie umiejętności techniczno-taktycznych najefektywniej odbywać się będzie właśnie miedzy 15 a 17 rokiem życia. W tym okresie zawodnicy powinni posiadać już określone umiejętności techniczne, mieć szeroką wiedzę z zakresy taktyki indywidualnej, gdyż przeszli już kilka etapów, w których była ona mocno akcentowana oraz co najmniej podstawową z zakresu taktyki zespołowej i grupowej, gdyż co najmniej od 2 lat rywalizują w piłce nożnej w konfiguracji „11 osobowej”, gdzie dużo większą rolę zaczyna odgrywać taktyka gry zespołu, wiedza na temat właściwego ustawienia się na boisku oraz wykorzystywanie błędów w ustawieniu rywala. Zawodnicy ci powinni być już na odpowiednim poziomie rozwoju intelektualnego i fizycznego. Etap ten powinien charakteryzować się odpowiednim przygotowaniem pod względem fizycznym i psychologicznym do coraz to trudniejszych zadań realizowanych z zakresu umiejętności techniczno-
II. Struktura doskonalenia umiejętności
techniczno-taktycznych metodą kompleksową
2.1 Model doskonalenia umiejętności techniczno-taktycznych metodą kompleksową
Znając już niezbędne pojęcia należy przejść do przedstawienia struktury doskonalenia umiejętności techniczno-
taktycznych metodą kompleksową. Struktura została przygotowana na podstawie Narodowego Modelu Gry oraz jego suplementu pt. „Trening pozycyjny”. Opierać się ona będzie na trzech filarach, które szerzej zostaną przedstawione w kolejnych slajdach.
I. Działania techniczno-taktyczne w obronie i ataku
II. Szczegółowe działania techniczno-taktyczne zawodników na poszczególnych pozycjach a) w bronieniu i przejściu z bronienia do atakowania
b) w atakowaniu i przejściu z atakowania do bronienia III. Elementy techniki specjalnej
Na podstawie tych trzech filarów przedstawiona zostanie struktura doskonalenia umiejętności techniczno-taktycznych metodą kompleksową.
DZIAŁANIA TECHNICZNO-
TAKTYCZNE W OBRONIE I ATAKU
DZIAŁANIA TECHNICZNO-TAKTYCZNE
1. Gra bez piłki
-gra na tzw. ściankę, 2. Dośrodkowanie 3. Wyprowadzenie piłki 4. Strzał
5. Asekuracja ataku 6. Obiegi za plecami
7. Tworzenie przewagi w środkowym/bocznym sektorze 8. tzw. wbiegnięcie trzeciego
9. Przejście z A-O
10. Rozszerzanie/wydłużanie pola gry 11. Atak szybki, Atak pozycyjny
12. Działania grupowe w przewadze/równowadze liczebnej 13. Gra 1x1
• na skrzydle/ w środku
• z przeciwnikiem nadbiegającym z różnych kierunków
• w równowadze i przewadze na skrzydle
DEFENSYWA OFENSYWA
1. Przesuwanie 2.Gra głową
• w obronie
• przy SFG
3. Podwajanie, potrajanie 4.Opóźnianie, Spychanie 5. Izolowanie przeciwnika 6. Zamykanie linii podania 7. Asekuracja
8. Przekazywanie 9.Przejście z O-A
10. Krycie indywidualne/strefowe
11. Działania indywidualne w przewadze przeciwnika 12. Działania grupowe przewadze/równowadze liczebnej 13. Gra 1x1
• z przeciwnikiem
SZCZEGÓŁOWE DZIAŁANIA
TECHNICZNO-TAKTYCZNE ZAWODNIKÓW
NA POSZCZEÓLNYCH POZYCJACH
ŚRODKOWY OBROŃCA (5/4)
DZIAŁANIA TECHNICZNO-TAKTYCZNE W BRONIENIU I PRZEJŚCIU Z BRONIENIA DO ATAKOWANIA
Gra głową Gra 1x1 z przeciwnikiem
na plecami
Gra 1 × 1 z przeciwnikiem ustawionym frontalnie lub
bokiem
Gra 1 × 1 w powietrzu
Działania grupowe w przewadze
liczebnej
Działania grupowe w równowadze
liczebnej
Działania indywidualne w przewadze przeciwnika
DZIAŁANIA TECHNICZNO-TAKTYCZNE W ATAKOWANIU I PRZEJŚCIU Z ATAKOWANIA DO BRONIENIA
Podania piłki Przyjęcie piłki Działania grupowe w przewadze liczebnej Gra głową (SFG)
BOCZNY OBROŃCA (2/3)
DZIAŁANIA TECHNICZNO-TAKTYCZNE W BRONIENIU I PRZEJŚCIU Z BRONIENIA DO ATAKOWANIA
Gra 1 × 1 z przeciwnikiem ustawionym frontalnie w bliskiej i dalekiej odległości
(po przesunięciu ze środka pola)
Gra głową w obronie Gra 1 × 1 w powietrzu
Działania grupowe w przewadze
liczebnej
Działania grupowe w równowadze
liczebnej
Działania indywidualne w przewadze
przeciwnika
DZIAŁANIA TECHNICZNO-TAKTYCZNE W ATAKOWANIU I PRZEJŚCIU Z ATAKOWANIA DO BRONIENIA
Przyjęcie i podania piłki Dośrodkowanie piłki Strzał Gra 1 × 1 na skrzydle Gra w równowadze i przewadze na skrzydle
DEFENSYWNY POMOCNIK (6)
DZIAŁANIA TECHNICZNO-TAKTYCZNE W BRONIENIU I PRZEJŚCIU Z BRONIENIA DO ATAKOWANIA
Gra 1 × 1 z przeciwnikiem ustawionym frontalnie w bliskiej i dalekiej odległości
Gra 1 × 1 z przeciwnikiem odwróconym plecami
Działania grupowe w przewadze
liczebnej
Działania grupowe w równowadze
liczebnej
Działania indywidualne w przewadze przeciwnika
DZIAŁANIA TECHNICZNO-TAKTYCZNE W ATAKOWANIU I PRZEJŚCIU Z ATAKOWANIA DO BRONIENIA
Podania i przyjęcia piłki Strzał z dystansu Gra 1 × 1 z przeciwnikiem za plecami Gra w równowadze i przewadze liczebnej
OFENSYWNY POMOCNIK I ŚRODKOWY POMOCNIK (10/8)
DZIAŁANIA TECHNICZNO-TAKTYCZNE W BRONIENIU I PRZEJŚCIU Z BRONIENIA DO ATAKOWANIA
Działania indywidualne w przewadze przeciwnika
DZIAŁANIA TECHNICZNO-TAKTYCZNE W ATAKOWANIU I PRZEJŚCIU Z ATAKOWANIA DO BRONIENIA
Kontrola piłki Gra 1 × 1 z przeciwnikiem nadbiegającym z różnych
kierunków Strzał Gra w równowadze i przewadze w sektorze centralnym
Gra w równowadze i przewadze na skrzydle
BOCZNY POMOCNIK (7/11)
DZIAŁANIA TECHNICZNO-TAKTYCZNE W BRONIENIU I PRZEJŚCIU Z BRONIENIA DO ATAKOWANIA
Gra 1 × 1 z przeciwnikiem ustawionym frontalnie z bliskiej i
dalekiej odległości (po przesunięciu ze środka pola) Działania grupowe w przewadze liczebnej
Działania grupowe w równowadze
liczebnej
Działania indywidualne w przewadze przeciwnika
DZIAŁANIA TECHNICZNO-TAKTYCZNE W ATAKOWANIU I PRZEJŚCIU Z ATAKOWANIA DO BRONIENIA
Przyjęcia i podania piłki Dośrodkowanie piłki Strzał Gra 1 × 1 na skrzydle
Gra w równowadze i przewadze na skrzydle
NAPASTNIK (9)
DZIAŁANIA TECHNICZNO-TAKTYCZNE W BRONIENIU I PRZEJŚCIU Z BRONIENIA DO ATAKOWANIA
Działania grupowe w równowadze liczebnej
DZIAŁANIA TECHNICZNO-TAKTYCZNE W ATAKOWANIU I PRZEJŚCIU Z ATAKOWANIA DO BRONIENIA
Kontrola piłki Gra w równowadze i przewadze
w sektorze centralnym Strzał Gra 1 × 1 z przeciwnikiem nadbiegającym z różnych
kierunków
Gra w równowadze i przewadze na skrzydle
ELEMENTY
TECHNIKI SPECJALNEJ
ELEMENTY TECHNIKI SPECJALNEJ
UDERZENIE
ZWÓD
PRZYJĘCIE
DRYBLING WRZUT Z
AUTU GRA CIAŁEM ODBIÓR
PIŁKI
GRA GŁOWĄ WŚLIZG TECH. GRY
BRAMKARZA
STRUKTURA DOSKONALENIA UMIEJĘTNOŚCI TECHNICZNO-
TAKTYCZNYCH
STRKTURA DOSKONALENIA UMIEJĘTNOŚĆI TECHNICZNO-TAKTYCZNYCH METODĄ KOMPLEKSOWĄ
DZIAŁANIA DEFENSYWNE DZIAŁANIA OFENSYWNE
ELEMENTY TECHNIKI SPECJALNEJ
1.DD Odbiór piłki 1.DO Przyjęcie
2.DD Gra głową 2.DO Strzał
3.DD Podanie 3.DO Drybling
4.DD Gra ciałem 4.DO Prowadzenie
5.DD Gra wślizgiem 5.DO Zwód
ELEMENTY TAKTYCZNE
A. Przesuwanie A. Gra bez piłki
B. Gra głową w obronie, przy SFG B. Wyprowadzenie piłki
C. Podwajanie, potrajanie C. Strzał
D. Opóźnianie, Spychanie D. Asekuracja ataku E. Izolowanie przeciwnika, Zamykanie linii podania E. Obiegi za plecami
F. Asekuracja F. Tworzenie przewagi w środkowym/bocznym
sektorze
G. Przekazywanie G. tzw. wbiegnięcie trzeciego
H. Przejście z O-A H. Przejście z A-O
I. Krycie indywidualne/strefowe I. Rozszerzanie/wydłużanie pola gry J. Działania grupowe w przewadze/równowadze
liczebnej
J. Działania grupowe w przewadze/równowadze liczebnej
K. Działania indywidualne w przewadze przeciwnika K. Atak szybki, Atak pozycyjny L. Gra 1x1 z przeciwnikiem
za plecami
ustawionym frontalnie lub bokiem w bliskiej i dalekiej odległości
w powietrzu
L. Gra 1x1
na skrzydle/ w środku
z przeciwnikiem nadbiegającym z różnych kierunków
w równowadze i przewadze na skrzydle
2.2 Ćwiczenia doskonalące umiejętności techniczno-taktycznych metodą kompleksową
Na podstawie struktury doskonalenia umiejętności techniczno-taktycznych w kolejnych slajdach przedstawione zostaną ćwiczenia oraz gry z zakresu doskonalenia umiejętności techniczno-taktycznych.
Ćwiczenia i gry będą ukierunkowane na system gry 1-4-3-3. Przeznaczone będą dla zawodników z kategorii od U15 do U17. Będą one przedstawione w następujący sposób:
I. Ćwiczenia techniczno-taktyczne zawodników na poszczególnych pozycjach
II. Gry zadaniowe łączące elementy techniczno-taktyczne zawodników z poszczególnych formacji
ĆWICZENIA
TECHNICZNO-TAKTYCZNE
ZAWODNIKÓW NA POSZCZEGÓLNYCH
POZYCJACH
STRUKTURA ĆWICZEŃ I GIER DLA ŚRODKOWYCH OBROŃCÓW (4/5)
Odbiór piłki,
Gra ciałem
Wyprowadzenie piłki, Działania indywidualne w
równowadze/przewadze liczebnej przeciwnika Gra
głową
Gra 1x1 w powietrzu Gra bez
piłki
Krycie indywidualne Podanie,
Przyjęcie piłki
Przejście z O-A, Wyprowadzenie
piłki Gra 1x1, Działania
indywidualne w równowadze/przewadze
liczebnej przeciwnika Podanie, Prowadzenie
piłki
OPIS
Celem ćwiczenia z zakresu:
Taktyki jest doskonalenie umiejętności gry 1x1 w obronie ( działania indywidualne w równowadze liczebnej), techniki: doskonalenie prowadzenia piłki.
PRZEBIEG
Zawodnik (5) z piłką ma za zadanie prowadzić piłkę naprzemiennie L i P nogą na linię po drugiej stronie wyznaczonego pola. Zawodnik (4) stojący przed nim ma za zadanie odpowiednio ustawiać się w pozycji rozkroczno- wykrocznej względem prowadzonej piłki.
Pole: 10x20 m
Czas: 10 minut
OPIS
Celem ćwiczenia z zakresu:
Taktyki jest doskonalenie umiejętności gry 1x1 w obronie ( działania indywidualne w równowadze liczebnej), techniki: doskonalenie podania i przyjęcia piłki.
Przebieg:
Zawodnik ( 4) z piłką ma za zadanie podać piłkę w wskazany przez trenera sposób do zawodnika po drugiej stronie. Zawodnik (5) ma za zadanie przyjąć piłkę i prowadzić ją naprzemiennie L i P nogą w kierunku zawodnika (4) na linię po drugiej stronie wyznaczonego pola. Zawodnik stojący przed nim ma za zadanie odpowiednio ustawiać się w pozycji rozkroczno-wykrocznej względem prowadzonej piłki.
Pole: 10x20 m
Czas: 10 minut
OPIS
Celem ćwiczenia z zakresu:
Taktyki jest doskonalenie umiejętności gry 1x1 ( działania indywidualne w równowadze liczebnej), techniki: doskonalenie podania, prowadzenia, odbiór piłki.
Przebieg:
Zawodnik ( 5) z piłką ma za zadanie prowadzić
piłkę na zawodnika (4), którego zadaniem jest
odbiór piłki i wprowadzenie jej do jednej z dwóch
bramek z pachołków. Jeżeli nie nastąpi odbiór
zawodnik (5) przeprowadza piłkę do drugiej
strefy przez jedną z dwóch bramek. W
momencie wprowadzenia piłki w strefę drugą
przez (5) od razu rusza zawodnik (4), którego
celem jest odbiór piłki i przeprowadzenie jej do
jednej z dwóch bramek. Jeżeli zawodnik ( 5)
wygra pojedynek 1x1 ma za zadanie uderzyć
piłkę do jednej z dwóch bramek.
OPIS
Celem ćwiczenia z zakresu:
Taktyki jest doskonalenie umiejętności działań indywidualnych w przewadze liczebnej przeciwnika, techniki: odbiór, prowadzenie i podanie piłki.
Przebieg:
Zawodnik bez piłki będący w niedowadze 1x2 ma za zadanie podać piłkę do jednego z dwóch zawodników we wskazany przez trenera sposób i jak najszybciej odebrać piłkę dwójce zawodników i wprowadzić ją w jedną z dwóch bramek. Zawodnicy z piłką będący w przewadze 2x1 mają za zadanie uderzyć piłkę do jednej z dwóch bramek.
Pole: 10x25 m
Czas: 10 minut
OPIS
Celem ćwiczenia z zakresu:
Taktyki jest doskonalenie umiejętności wyprowadzenia piłki, techniki: podanie piłki oraz doskonalenie orientacji przestrzennej.
Przebieg:
W polu działania zawodnika rozstawione są 4 pachołki o różnych kolorach oraz 3 bramki. Zawodnik przed otrzymaniem podania ma za zadanie spojrzeć w kierunku tych pachołów, które wskaże trener.
Otrzymując podanie zawodnik ma wskazaną bramkę, do której ma podać piłkę. Piłka może być zagrywana do zawodnika z różnych miejsc na boisku.
Modyfikacja: po opanowaniu ćwiczenia
dokładamy przeciwnika.
OPIS
Celem ćwiczenia z zakresu:
Taktyki indywidualnej jest doskonalenie umiejętności gry 1x1 w powietrzu oraz kryciu indywidualnym, techniki: gra głową, gra 1x1 w powietrzu.
Przebieg:
Zawodnicy stojący w narożnikach boiska mają za zadanie dorzucić piłkę do zawodników (5) i (4), których zadaniem jest w zależności od tego, który atakuje/broni uderzyć piłkę do bramki stacjonarnej lub do dwóch bramek przenośnych stojących na rogach pola karnego.
Pole: 20x30 m
STRUKTURA ĆWICZEŃ I GIER DLA BOCZNYCH OBROŃCÓW I POMOCNIKÓW (2/3, 7/11)
Podanie, Przyjcie
piłki
Działania indywidualne w przewadze/równowadze Gra
głową
Gra 1x1 w powietrzu Strzał
Gra 1x1 Drybling,
zwód
Gra 1x1
Działania indywidualne w przewadze/równowadze
Prowadzenie
OPIS
Tor techniczno-taktyczny w formie rozgrzewki ukierunkowany na prowadzenie i podanie piłki oraz na wyjście na pozycje.
Przebieg:
(7) Prowadzi piłkę przez pachołki w połowie odległości zawodnik (3) robi ruch „od i do piłki” wybiegając przed pachołek, na który podaje zawodnik (7). Zawodnik (3) przyjmuje piłkę z obrotem i prowadzi piłkę na pachołki.
W połowie odległości zawodnik 11 robi ruch
„od i do piłki” przyjmuję piłkę zagrywaną od zawodnika (3) i podaje między dwa pachołki do zawodnika (2). W tym miejscu następuję kombinacja podań zakończona podanie do wbiegającego zawodnika (7), który gra piłkę na początek ćwiczenia.
Pole: 20x30 m
Czas: 15-20 minut
OPIS
Celem ćwiczenia z zakresu:
Taktyki są działania grupowe w przewadze liczebnej, techniki jest:
podanie piłki, taktyki: wyprowadzenie piłki Przebieg:
Zawodnik (3) podaje piłkę do zawodnika (2), który bez przyjęcia ma za zadanie podać piłkę do zawodnika (7) i wybiec na pozycje po czym musi podać piłkę do jednej z 3 bramek. Ćwiczenie wykonujemy na prawą i lewą stronę.
Modyfikacja: po opanowaniu ćwiczenia
dokładamy przeciwnika
OPIS
Celem ćwiczenia z zakresu:
Taktyki: są działania indywidualne w równowadze liczebnej ( gra 1x1),
techniki jest: podanie piłki(
dośrodkowanie), strzał, gra głową.
Przebieg:
Zawodnik (3) podaje piłkę do zawodnika (2), w tym momencie startuje zawodnik (7) i następuje gra 1x1. Wprowadzając piłkę do czerwonego pola zawodnik ( 2) ma za zadanie dośrodkować piłkę górą do nabiegającego zawodnika (11), a z niebieskiego pola dołem. Ćwiczenie wykonujemy na prawą i lewą stronę.
Pole: 20x30 m
OPIS
Celem ćwiczenia z zakresu:
Taktyki: są działania indywidualne w bocznym sektorze boiska, techniki :jest podanie piłki, strzał, dośrodkowanie, gra głową.
Przebieg:
Zawodnik (3) podaje piłkę do zawodnika (2), który ma za zadanie w pełnym biegu przyjąć piłkę i przeprowadzić ją slalomem przez pachołki i dośrodkować ją do nabiegającego zawodnika (11). Po tym zawodnik z numerem (7) prowadzi piłkę na pachołek wykonuje zejście do środka i strzał na bramkę. Ćwiczenie wykonujemy na prawą i lewą stronę.
Modyfikacja: po podaniu od (3)
dokładamy przeciwnika atakującego (2)
OPIS
Celem ćwiczenia z zakresu:
Taktyki: są działania grupowe w bocznym sektorze boiska w przewadze liczebnej, techniki: jest podanie piłki, strzał, dośrodkowanie, gra głową.
Przebieg:
Zawodnik (2) podaje piłkę do zawodnika (7), który wraz zawodnikiem (11) ma za zadanie wygrać pojedynek w przewadze 2x1 i dośrodkować piłkę na nabiegającego zawodnika (11). Ćwiczenie wykonujemy na prawą i lewą stronę.
Pole: 20x30 m
OPIS
Celem ćwiczenia z zakresu:
Taktyki: są działania grupowe w bocznym sektorze boiska przy przewadze liczebnej, działania indywidualne przy przewadze liczebnej przeciwnika, techniki: jest podanie piłki, strzał, dośrodkowanie, gra głową, odbiór piłki.
Przebieg:
Zawodnik (7) podaje piłkę do zawodnika (11), który wraz zawodnikiem (3) ma za zadanie wygrać pojedynek 2x1 i dośrodkować piłkę do nabiegającego zawodnika (11). W momencie odbioru piłki zawodnik (2) ma dwie możliwości:
a) podanie piłki do bramki na środku boiska b) Przeprowadzenie piłki do jednej z dwóch
bramek z pachołków w bocznym sektorze
boiska
STRUKTURA ĆWICZEŃ I GIER DLA ŚRODKOWYCH POMOCNIKÓW (6/8/10)
Podanie
Przejście z O-A Gra
głową
Gra 1x1 w powietrzu Strzał
Gra 1x1 Drybling,
zwód
Gra 1x1
Gra w
równowadze/przewadze w sektorze centralnym
Prowadzenie
OPIS
Celem ćwiczenia z zakresu:
Taktyki: są działania indywidualne w centralnym sektorze boiska, techniki: jest podanie, przyjęcie piłki.
Przebieg:
Na zewnątrz dużego kwadratu znajduje się 4 zawodników, dwóch z nich ma piłki. W środkowym kwadracie, który na każdym z boków posiada bramkę z pachołków znajduje się jeden zawodnik. Zawodnik (10) ma za zadanie tworzyć linie podania między bramkami i podawać piłkę do zawodnika bez piłki. Zawodnicy z piłkami mają za zadanie podawać piłkę do (10) przez bramki, które imitują linię pressingu.
Modyfikacja: po opanowaniu ćwiczenia
dokładamy przeciwnika
OPIS
Celem ćwiczenia z zakresu:
Taktyki: działania indywidualne w centralnym sektorze boiska,, techniki jest: podanie, przyjęcie piłki.
Przebieg:
Zawodnik znajdujący się w środku sześciokąta ma za zadanie po otrzymaniu piłki od partnera przyjąć i podać piłkę do jednej z 5 bramek ( bramka środkowa piłka musi być zagrana górą).
Modyfikacja: po opanowaniu ćwiczenia dodajemy przeciwnika.
Pole: 20x35 m
OPIS
Celem ćwiczenia z zakresu:
Taktyki są: działania indywidualne w centralnym sektorze boiska, techniki jest: podanie, przyjęcie piłki, drybling
Przebieg:
Zawodnik znajdujący się w środku sześciokąta ma za zadanie po otrzymaniu piłki od partnera przyjąć i podać piłkę do jednej z 3 bramek. W momencie podania do pola wbiega zawodnik do gry 1x1 by utrudnić (8) podanie piłki do bramek.
Pole: 20x35 m
Czas: 15 minut
OPIS
Celem ćwiczenia z zakresu:
Taktyki: są działania indywidualne w centralnym sektorze boiska, krycie indywidualne, techniki: jest podanie, przyjęcie, odbiór.
Przebieg:
Na zewnątrz kwadratu ustawionych jest 6 zawodników z piłkami ich zadaniem jest podać piłkę do środka do jednego z zawodników.
Zawodnicy w środku walczą między sobą o pozycję, ten który ją wygra staj się atakującym, ten który przegra pozycje stara się odebrać piłkę atakującemu.
Pole: 15x20 m
OPIS
Celem ćwiczenia z zakresu:
Taktyki: są działania grupowe w centralnym sektorze boiska w przewadze liczebnej i przewadze przeciwnika, techniki jest: podanie, przyjęcie piłki, strzał, gra głową.
Przebieg:
Zawodnicy przy piłce (6,8,10) mają za
zadanie jak najszybciej podać piłkę do
zawodników stojących na zewnątrz
pola ( 7,11). Zawodnik podający
biegnie w kierunku bramki na oddanie
strzału. Zawodnicy przy piłce mają
wyznaczone strefy i nie mogą ich
przekraczać. Zawodnicy bez piłki w
momencie odbioru mają za zadanie
jak najszybciej podać piłkę do jednej z
3 bramek.
STRUKTURA ĆWICZEŃ I GIER DLA NAPASTNIKA (9)
Podanie
Gra w
równowadze/przewadze w bocznym sektorze Gra
głową
Gra 1x1 w powietrzu Strzał
Gra 1x1 Drybling,
Zwód
Gra 1x1
Gra w
równowadze/przewadze w sektorze centralnym
Prowadzenie
OPIS
Celem ćwiczenia z zakresu:
Taktyki: jest gra 1x1, techniki: jest podanie, przyjęcie, prowadzenie piłki, zwód i drybling.
Przebieg:
Zawodnicy są podzieleni na dwie grupy, biali w środku bez piki, niebiescy na zewnątrz z piłkami. W momencie dotknięcia piłki przez zawodnika niebieskiego z każdej ze stron rusza zawodnik biały imitując przeciwnika.
Zawodnik niebieski ma za zadanie wykonać zwód i podać piłkę po prostej po czym tam przebiec.
Modyfikacja: po opanowaniu przebiegu
ćwiczenia zawodnicy biali aktywnie
odbierają piłkę
OPIS
Celem ćwiczenia z zakresu:
Taktyki: jest gra w centralnym sektorze boiska, techniki: jest podanie, przyjęcie, prowadzenie piłki, zwód, drybling, strzał,
Przebieg:
Zadaniem zawodników z piłką ( 6-8-10) jest podanie piłki do (9). Zawodnik (9) ma za zadanie przyjąć piłkę, minąć pachołek zwodem i oddać strzał na bramkę po czym odwraca się i biegnie do kolejnego zawodnika z piłką wykonując te same czynności co przy pierwszym podaniu.
Modyfikacja: po opanowaniu przebiegu ćwiczenia dokładamy przeciwnika, który startuje z linii bramkowej za każdym razem gdy czerwony przyjmie piłkę.
Pole: 20x30 m
Czas: 15 minut
OPIS
Celem ćwiczenia z zakresu:
Taktyki: są działania indywidualne w centralnym sektorze boiska, techniki jest:
podanie i przyjęcie piłki.
Przebieg:
Zawodnicy na zewnątrz podają piłkę do zawodnika w środkowym kwadracie, którego zadaniem jest przyjąć piłkę przed pachołkiem i podać do jednej z bramek.
Modyfikacja: po opanowaniu przebiegu ćwiczenia dokładamy przeciwnika w środku Pole: 15x20 m
Czas: 10 minut
OPIS
Celem ćwiczenia z zakresu:
Taktyki: są działania grupowe w równowadze liczebnej w centralnym sektorze boiska, techniki: jest podanie, przyjęcie, prowadzenie piłki, zwód, drybling i strzał.
Przebieg:
Zawodnicy w strefie żółtej grają w konfiguracji 2x2. Aby móc oddać strzał należy przeprowadzić piłkę do strefy białej przez jedną z 3 bramek.
Pole: 10x15 m
Czas: 15 minut
OPIS
Celem ćwiczenia z zakresu:
Taktyki: są działania grupowe w przewadze liczebnej w bocznym sektorze boiska, działania indywidualne w bocznym sektorze boiska przy przewadze przeciwnika, techniki jest:
podanie, przyjęcie, prowadzenie piłki, drybling i strzał.
Przebieg:
Zawodnicy niebiescy w bocznym
sektorze boiska mają za zadanie wygrać
pojedynek 2x1 i dośrodkować piłkę do
swojego zawodnika do strefy strzału (
czerwona strefa). W momencie odbioru
przez zawodnika czerwonego w strefie
białej następuje jak najszybsze podanie
do bramki będącej za polem.
GRY ZADANIOWE
ŁĄCZĄCE ELEMENTY TECHNICZNO- TAKTYCZNE ZAWODNIKÓW Z
POSZCZEGÓLNYCH FORMACJI
OPIS
Cel z zakresu:
Taktyki: są działania grupowe w obronie i ataku, faza przejścia z O-A, techniki: jest podanie, prowadzenie i odbiór piłki.
Przebieg:
Zawodnicy czerwoni ( pomocnicy +
napastnicy) mają za zadanie uderzyć piłkę
do bramki po rozegraniu akcji na połowie
przeciwnika w strefie wysokiej w przewadze
5x4. Zawodnicy niebiescy ( obrońcy) mają
za zadanie odebrać piłkę i przy jej odbiorze
jak najszybciej uderzyć piłkę do jednej z 3
bramek.
OPIS
Cel z zakresu:
Taktyki: doskonalenie działań grupowych w przewadze liczebnej przeciwnika i przewadze liczebnej, techniki: doskonalenie podania, przyjęcia, odbioru piłki oraz strzału do bramki.
Przebieg:
Zawodnicy czerwoni ( pomocnicy + napastnicy) mają za zadanie uderzyć piłkę do bramki grając w przewadze 6x4. W momencie strzelenia bramki bramkarz a) z drugiej strony wprowadza piłkę do stojących na zewnątrz zawodników czerwonych (2 lub 3),
b) zawodnicy (7), (11) podłączają się do akcji
na drugą stronę, a zawodnik (9) biegnie za 3
żółte bramki z pachołków i następuje gra 7x4,
zadaniem atakujących jest podanie piłki do
zawodnika (9). W momencie odbioru piłki w
przewadze 6x4 należy jak najszybciej zagrać
do zawodnika (7) lub (11), którzy grając piłkę
na drugą stronę przechodzą do przewagi 6x4 (
po zagraniu przez (7) lub (11) zawodnicy (2) i
(3) wchodzą do strefy jako obrońcy).
OPIS
Cel z zakresu:
Taktyki: działania grupowe w przewadze liczebnej przeciwnika, techniki: podanie, przyjęcie i odbiór piłki.
Przebieg:
Zawodnicy czerwoni wraz z neutralnymi zawodnikami żółtymi grają przeciwko zawodnikom niebieskim, którzy są w środku kwadratu w przewadze liczebnej 7x4.
Zawodnicy czerwoni mają za zadnie wymieniać
podania z zawodnikami żółtymi, którzy aby czerwoni
zdobyli punkt muszą zagrać piłkę do wszystkich 4
zawodników na zewnątrz. Zadaniem zawodników
niebieskich jest odbiór piłki ( każdy z nich jest
punktowany) i jak najszybsze wyjście z pola, aby
zagrać piłkę do swojego zawodnika w strefie bez ataku
przeciwnika ( za polem ). W momencie straty piłki
czerwoni muszą jak najszybciej przejść z fazy
atakowania do fazy bronienia i jak najszybciej odebrać
piłkę, zanim zostanie ona podana do strefy
bezpiecznej.
OPIS
Cel z zakresu:
Taktyki: działania grupowe w przewadze liczebnej przeciwnika, działania indywidualne przy równowadze liczebnej przeciwnika gra (1x1), techniki: podanie, przyjęcie, odbiór piłki, strzał do bramki i drybling.
Przebieg:
Zawodnicy czerwoni grają grę w środku przeciwko niebieskim w przewadze 6x4 z dwoma neutralnymi na zewnątrz. W momencie wymienieniu minimum 5 podać jeden z zawodników czerwonych może wprowadzić piłkę do jednego z 4 kwadratów i tam następuje gra 1x1 w momencie wyprowadzenia piłki z kwadratu zawodnik ma obowiązek oddać strzał do bramki w maksymalnie 2 kontaktach
Pole: 30x40 m
OPIS
Cel z zakresu:
Taktyki: działania grupowe w przewadze liczebnej przeciwnika, działania indywidualne przy równowadze liczebnej przeciwnika gra (1x1), techniki: podanie, przyjęcie, odbiór piłki, strzał do bramki i drybling.
Przebieg:
Zawodnicy atakujący ( czerwoni ) grają przeciwko broniącym ( niebiescy) grę w centralnym sektorze boiska w przewadze 7x5. Bramkę można zdobyć poprzez:
a) podanie w boczny sektor boiska ( 1 ptk) b) podanie do (9) z żółtego/ czerwonego sektora ( 3/2 ptk)
c) Samodzielne wprowadzenie piłki do
jednej ze stref .
III. Podsumowanie
Podsumowując niniejszą pracę należy przede wszystkim zweryfikować postawioną tezę oraz odpowiedzieć na pytania badawcze postawione na początku pracy. Tezą przewodnią pracy było, to że metoda kompleksowa najefektywniej przygotowuje zawodników do realizacji zadań z zakresu umiejętności techniczno-taktyczny.
Z przebiegu pracy można wysunąć wniosek, że ze względu na istotę metody kompleksowej, która opiera się na złożonych i powtarzalnych ćwiczeniach, których celem jest tworzenie „naturalnego środowiska” walki sportowej przygotowuje ona najefektywniej zawodników do realizacji działań z zakresu umiejętności techniczno-taktycznych. Dzieje się tak również ze względu na to, że umiejętności techniczno-taktyczne opierają się na pewnej kompleksowości zastosowaniu poszczególnych nawyków ruchowych, które są zależne od danej sytuacji taktycznej oraz nabytych umiejętności technicznych. Pytania badawcze w pracy dotyczyły tego 1. „Czy metoda kompleksowa jest odpowiednią metodą do doskonalenia umiejętności techniczno-taktycznych ?”, 2.
„W jaki sposób połączyć umiejętności techniczne i taktyczne, tak aby były najbardziej zbliżone do sytuacji meczowych ?” oraz 3. „W jakim wieku doskonalenieumiejętności techniczno-taktycznych metodą kompleksową będzie najefektywniejsze i dlaczego ?”.
1. Metoda kompleksowa biorąc pod uwagę jej istotę jest odpowiednią metodą do doskonalenia umiejętności techniczno- taktycznych,
2. Połączenie umiejętności technicznych i taktyczny w taki sposób, aby były one zbliżone do sytuacji meczowych należy łączyć zgodnie z przedstawioną w pracy strukturą doskonalenia umiejętności techniczno-taktycznych oraz ze strukturą ćwiczeń i gier dla zawodników na poszczególnych pozycjach,
3. Doskonalenie umiejętności techniczno-taktycznych najefektywniej odbywać się będzie właśnie miedzy 15 a 17 rokiem życia. W tym okresie zawodnicy powinni posiadać już określone umiejętności techniczne, mieć szeroką wiedzę z zakresy taktyki indywidualnej, gdyż przeszli już kilka etapów, w których była ona mocno akcentowana oraz co najmniej podstawową z zakresu taktyki zespołowej i grupowej, gdyż co najmniej od 2 lat rywalizują w piłce nożnej w konfiguracji „11 osobowej”, gdzie dużo większą rolę zaczyna odgrywać taktyka gry zespołu, wiedza na temat właściwego ustawienia się na boisku oraz wykorzystywanie błędów w ustawieniu rywala. Zawodnicy ci powinnibyć już na odpowiednim poziomie rozwoju intelektualnego i fizycznego.
