V ?
STATUT
Państwowego Banku Rolnego
W A R S Z A W A 1 9 2 8
1
V
r
S T A T U T
Państwowego Banku Rolnego
i
LUW-tt*
S P I S R Z E C Z Y .
Str.
1. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczpozpolitej z dnia 14 maja 1924 r. w sprawie zmian w ustawie z dnia 10 czerwca 1921 r. w przedmiocie utwo
rzenia Państwowego Banku Rolnego. (Dz. U.
R. P. Nr. 43, poz. 450, r. 1924)... 1 — 8 2. Rozporządzenie Ministra Reform Rolnych z
dnia 20 czerwca 1925 r. wydane w porozumie
niu z Ministrem Skarbu, oraz Ministrem Rol
nictwa i Dóbr Państwowych o statucie Państwo
wego Banku Rolnego. (Dz. U. R. P. Nr. 69, poz.
487, r. 1 925)... 9 — 41 3. Rozporządzenie Ministra Reform Rolnych z
dnia 19 czerwca 1926r. wydane w porozumieniu z Ministrem Skarbu, oraz Ministrem Rolnictwa i Dóbr Państwowych o zmianie statutu Państwo
wego Banku Rolnego. (Dz. U. R. P. Nr. 66, poz.
395, r. 1 9 2 6 ) ... 42 — 43 4. Rozporządzenie Ministra Reform Rolnych z
dnia 21 grudnia 1927 r. wydane w porozumieniu z Ministrem Skarbu, oraz Ministrem Rolnictwa o zmianie statutu Państwowego banku Rolnego
(Dz. U. R. P. Nr. 3, poz. 23, r. 1928). . . . 44 — 45
i ' i.,. ... .
■ . . . .
im Ł s s m - !a,ei e. *»i . :i. i
!.J . .oipin:. : l • • !. • . . i - j ; / i .-i . r ...■. ■ : .1 • ' : ■ ■ ' .
s rla y n lo fł nrttiłuS-i eH iginiM jin 9 x b p « '!> q s o 8 £ -3;rnus.oioq w ■>ncL^v.’ .i 5SCI •—.-.•Haj . inb
' • ’ ' . . H. ;
ł .■ ,r’ i ' • . , 4 - s " . f - { o>.t
. . . . t ' . j A ć ,
je do<nlo8 rmobifl mUMM • . u t b i . : . H ,r
• - ’ O
’..oq,.k! . iZ .'i .8 U .S 'J ) .i;5<3ufoJi.vitna8 «&aw
m łu f l s-ttginiM s i r / . j : ■ ' i'? • ■ .f.
V \K, ■. '■■?..
■ w t . ■' j. iM i ^ i o ud ’
ROZPORZĄDZENIE
PREZYDENTA RZECZYPOSPOLITEJ z dnia 14 m aja 1924 roku.
w sprawie zmian w ustawie z dnia 10 czerw ca 1921 r.
w przedmiocie utworzenia Państwow ego Banku Rolnego. *
Na m ocy p. 7 art. 1 oraz art. 2 u staw y z dnia 11 stycznia 1924 r. o n apraw ie S k arb u P ań stw a i r e form ie w alutow ej (Dz. U. R. P. Nr. 4 poz. 28) oraz zgodnie z uchw ałą R ady M inistrów z dn. 16 kw ietnia 1924 r. zarząd za się, co następuje:
§ 1. A rty k u ł 1 u staw y z dn. 10 czerw ca 1921 r.
w przedm iocie u tw orzenia Państw ow ego B anku R ol
nego (Dz, U. R. P. Nr. 59 poz. 369) otrzym uje brzm ie
nie następujące:
„Polski P aństw ow y B ank Rolny utw orzony na podstaw ie d e k re tu N aczelnika P ań stw a z dnia 5 lu
tego 1919 r. (Dz. P. P. P. Nr. 12 poz. 134) otrzym uje nazw ę P aństw ow ego B anku Rolnego. S ta tu t B anku w yda M inister R eform R olnych w porozum ieniu z M inistrem S k arb u i M inistrem R olnictw a i D óbr P aństw ow ych".
§ 2. P ań stw o w y B ank R olny jest osobą p ra w ną i podlega M inistrow i R eform Rolnych.
* (Oz. U. R. p. Ni. 43, poz. 450).
P aństw ow em u B ankow i Rolnem u służy praw o używ ania pieczęci z godłem państw ow em .
§ 3. Z adaniem Państw ow ego B anku R ąlnego iest: p o pieranie parcelacji, osadnictw a i regulacyj rolnych, p o pieranie rozw oju rolnictw a i w spółdziała
nie w organizacji k re d y tu rolniczego, tud zeiż adm ini
strow anie funduszam i, przeznaczonem i na pow yższe cele do dyspozycji organów R ządu na zasadach u s ta lonych p rzez w ładze, pow ołane do dysponow ania te - mi funduszam i.
§ 4. F undusze Państw ow ego B anku Rolnego, oprócz pow ierzonych m u do adm inistracji, stanow ią:
a) k a p ita ł zakładow y, utw orzony w sposób n a stępujący: przew idzianą w a rt. 3 u staw y z dnia 10 czerw ca 1921 r. w przedm iocie u tw orzenia Państw ow ego B anku R olnego (Dz. U. R. P. Nr. 59 poz. 369) b e z p ro c e n to w ą niew ycofaną dotację ze S k a rb u P ań stw a na k a p ita ł zakładow y B anku, pow iększoną na m ocy u staw y z dnia 25 w rześnia 1922 r.
(Dz. U. R. P. Nr. 88 poz. 787) podw yższa się o sum ę mk. polskich, odpow iadającą ró w now artości trz e ch miljonów złotych (fran
ków złotych) w płacanych p rzez S k a rb z § 12 w ydatków Dz. IV b u dżetu M in isterstw a R e form R olnych 1924 r. (pomoc k red y to w a dla osadników ). K apitał zakładow y B anku może być podniesiony na m ocy decyzji R ady M i
nistrów ;
b) ogólny fundusz rezerw ow y i specjalne r e zerw y, k tó re Państw ow y B ank R olny obo
w iązany będzie tw orzyć na m ocy sta tu tu ; c) w kłady na rach u n k i lokacyjne i bieżące;
d) inne fundusze, k tó re P aństw ow y B ank Rolny m oże przyjm ow ać lub użytkow ać w zw iązku z w ykonaniem swych zadań.
3
§ 5. A rty k u ły 6 i 7 u staw y z dnia 10 czerw ca 1921 r. w przedm iocie u tw o rzen ia P aństw ow ego B an
ku R olnego otrzym ują brzm ienie następujące:
A rt. 6. „R ada M inistrów może w drodze ro zp o rządzeń pow ierzyć P aństw ow em u B ankow i Rolnem u prow adzenie likw idacji państw ow ych bądź przez P a ń stw o gw arantow anych instytucyj osadniczych i finan
sowych, k tó re w poszczególnych dzielnicach R zeczy
pospolitej Polskiej udzielały k re d y tu na cele agrarne.
Nie przesąd za to jednak przezn aczen ia m ajątku uzyskanego z likw idacji tych in sty tu cy j”.
A rt. 7. „W ykonanie u staw y niniejszej pow ierza się M inistrow i R eform R olnych w porozum ieniu z M i
nistrem R olnictw a i D óbr Państw ow ych o raz M ini
strem S karbu".
§ 6. P aństw ow y B ank R olny m a praw o w y
puszczać listy^zastaw ne B anku aż do w ysokości 30- krotnej sumy swego k a p ita łu zakładow ego łącznie z ogólnym funduszem rezerw ow ym .
Ogólna sum a będących w obiegu listów z a sta w nych B anku nie m oże p rz e k ra c z a ć sum y w ydanych a nieum orzonych pożyczek am ortyzacyjnych,
§ 7, Bank udziela pożyczek hipotecznych z am ortyzacją lub bez am ortyzacji i to albo w listach zastaw nych albo w gotów ce.
§ 8. W ysokość długoterm inow ej pożyczki am or
tyzacyjnej, w ydanej w listach zastaw nych B anku nie może p rz e k ra c z a ć % sum y szacunkow ej posiadłości ziem skiej, na której zo stała zabezpieczona udzielona pożyczka.
Szacunek dokonyw ać się będzie na podstaw ie przepisów , w ydanych przez M inistra R eform R olnych w porozum ieniu z M inistram i: S k arb u i R olnictw a i D óbr P aństw ow ych na w niosek R ady N adzorczej Banku.
P rzy udzielaniu pożyczek na m eljoracje, m ają
ce na celu p o praw ę fizykalnych w łasności gleby jak:
drenow anie, osuszanie rowam i, naw adnianie oraz in
ne m eljoracje rolne, szacunek gruntów m oże obej
m ow ać p rzy b y tek w artości, spow odow anych zam ie- rzanem i nak ład am i m eljoracyjnem i.
W ysokość pożyczek, udzielanych na m eljoracje z zastosow aniem pow yższego szacunku nie może przew yższać % sumy, o k tó rą zw iększy się w artość danych posiadłości w sk u tek p rze p ro w ad zen ia m eljo- racji, a w każdym razie nie m oże p rz e k ra c z a ć rz e czyw istych kosztów ro b ó t m eljoracyjnych.
N adto przew idyw ane w sk u tek m eljoracji zw ięk
szenie przeciętnego dochodu z danej posiadłości nie pow inno być niższe od rat, należnych od pożyczki, przyznanej na m eljoracje.
M inister R eform R olnych w porozum ieniu z M i
nistrem R olnictw a i D óbr P aństw ow ych u stali rodzaj m eljoracji, na k tó ry c h p rzeprow adzenie mogą być udzialane pożyczki na zasadach, pow yżej w ustęp ach trzecim , czw artym i piątym przew idzianych, jak ró w nież w arunki, dotyczące sposobu w ydaw ania i b ez
pieczeństw a pożyczek, tudzież nadzoru nad w y kona
niem ro b ó t m eljoracyjnych.
§ 9. Pożyczki, w ydaw ane w listach zastaw nych m ają być zabezpieczone hipotecznie w zasadzie na pierw szem m iejscu, pow inny jednak bezw zględnie m ieścić się łącznie z ew entualnem , poprzedzającem je obciążeniem , w granicach % szacunku.
§ 10. B ank ma praw o nabyw ać nieruchom ości na cele prow adzenia parcelacji i osadnictw a na za
sadach, ustalonych przez M inistra R eform R olnych oraz o ile nieruchom ości są p o trzeb n e na pom iesz
czenie w łasne i personelu Banku, w zględnie, gdy chodzi o uchronienie się przed stfa ta m i z pow odu udzielonych pożyczek hipotecznych.
5
§ 11. W ładzam i B anku są: R a d a N adzorcza, K om itet P rezydjalny R ady N adzorczej i D yrekcja.
B ezpośrednią p rzełożoną w ładzą B anku jest M inister Reform R olnych, k tó ry czynności nadzorcze w ykonuje przez podw ładne m u organy.
P raw o ko n tro li finansow ej służy rów nież M ini
strow i Skarbu.
§ 12. W sk ład R ady N adzorczej w chodzą:
a) Prezes, pow ołany przez M inistra S k arb u w porozum ieniu z M inistrem R eform Rolnych i W ice-P rezes, pow ołany przez M inistra S k a r
bu w porozum ieniu z M inistram i: R eform Rolnych i R olnictw a i D óbr Państw ow ych.
b) 8 członków pow ołanych przez M inistra S k a r
bu w tej liczbie 3 — w porozum ieniu z M ini
strem Reform R olnych i 3 w porozum ieniu z M inistrem R olnictw a i D óbr P aństw ow ych.
M inister S k a rb u pow ołuje trz e ch zastępców członków R ady, w tem jednego w porozum ieniu z M i
nistrem R eform R olnych oraz jednego w porozum ie
niu z M inistrem R olnictw a i D óbr Państw ow ych.
§ 13. P rezes i W ice-P rezes nie m oże być jed
nocześnie posłem lub senatorem .
§ 14. S ta tu t określi sposób pow ołania Kom i
te tu P rezydjalnego R ady N adzorczej oraz jego sk ła d i z a k re s upraw nień.
§ 15. W celu oceniania w eksli, podaw anych B ankow i do d y skonta oraz w celu udzialania opinji w przedm iocie zgłoszeń o kred y t, niezabezpieczony hipotecznie lub zastaw em może być utw orzony z ro z porządzenia M inistra R eform Rolnych K om itet D y
skontow y, skład ający się z trz e ch członków p ow oła
nych przez M inistra R eform R olnych w tej liczbie jeden w porozum ieniu z M inistrem S k a rb u i jeden
w porozum ieniu z M inistrem R olnictw a i D óbr P a ń stw ow ych.
T ryb urzędow ania K om itetu D yskontow ego określi regulam in.
§ 16. D yrekcję P aństw ow ego B an k u Rolnego stanow ią pow ołani przez M inistra R eform R olnych:
N aczelny D y re k to r i dyrektorow ie. N aczelny D y rek to r pow ołany będzie w porozum ieniu z M inistrem Skarbu, a jeden z dyrek to ró w w porozum ieniu z M i
nistrem R olnictw a i D óbr Państw ow ych.
§ 17. Na p o k ry cie w ydatków , zw iązanych z ad m inistracją funduszów , pow ierzonych Pańtsw ow em u B ankow i Rolnem u, Bank p o b iera na swoje dobro od dłużników ty ch funduszów d o d atek adm inistracyjny w w ysokości, jaką określać będzie R ad a N adzorcza B anku na w niosek D yrekcji.
§ 18. P aństw ow y Bank R olny u praw niony jest do kasow ania m arek stem plow ych zarów no na w e k slach, jak też na sk ry p ta c h dłużnych, oraz innych do
kum entach, otrzym yw anych przez Bank, tudzież do pob ieran ia o p ła t stem plow ych w gotów ce i czynienia odpow iednich adnotacyj o pobraniu op łaty na od
nośnych d okum entach z następnem perjodycznem przelew aniem pobranych sum do S k a rb u Państw a.
Szczegółow ą instrukcję, dotyczącą try b u p o stęp o w a
nia przy ściąganiu przez Bank opłat stem plow ych w yda M inister S k a rb u w porozum ieniu z M inistrem R eform Rolnych.
§ 19. P aństw ow y Bank Rolny w olny jest od w szelkich po d atk ó w bezpośrednich.
§ 20, W y k reślen ie dłużnych w pisów hipo tecz
nych, zapisanych n a rzecz B anku w zględnie na rzecz instytucyj i urzędów , któ ry ch funduszam i Bank adm i
nistruje, m oże być dokonyw ane na m ocy dokum en
tów, w ystaw ianych w tym celu przez Bank, a w y ra
7
żających zgodę B anku na w yk reślen ia w pisów na jednostronne żądanie osób zainteresow anych.
Egzekucje należności z ty tu łu k redytu, p rzy z n a nego przez P aństw ow y Bank Rolny, oraz należność, z kredytu, udzielonego z funduszów adm inistrow a
nych przez P aństw ow y B ank Rolny, odbyw ają się trybem , przew idzianym dla egzekucji bezspornych należności skarbow ych.
§ 21. Z końcem trzym iesięcznego o k resu po dniu w ejścia w życie niniejszego rozporządzenia k oń
czy się okres urzędow ania R ady N adzorczej P a ń stw ow ego B anku R olnego w składzie d o tychcza
sowym.
Z dniem w ejścia w życie niniejszego ro zp o rz ą dzenia ulega rozw iązaniu stosunek służbow y człon
ków D yrekcji P aństw ow ego B anku Rolnego, u rzęd n i
ków, oraz niższych funkcjonarjuszów B anku z z a sto sow aniem odpow iednich przepisów o państw ow ej służbie cywilnej i u staw y o zaop atrzen iu e m ery tal- nem funkcjonarjuszów państw ow ych i zaw odow ych wojskowych.
S tosunek służbow y pracow ników P aństw ow ego B anku R olnego ustali rozporządzenie R ady M inistrów z uw zględnieniem zasady, że pracow nicy stali P a ń stw ow ego B anku Rolnego w inni m ieć zapew nioną em ery tu rę, p rzy stw orzeniu kasy em erytalnej, o ile m ożności w spólnej z innem i przedsiębiorstw am i p a ń stw ow em u
§ 22. Do czasu w ydania przepisów o służbie w Państw ow ym B anku Rolnym w drodze ro zp o rz ą dzenia R ady M inistrów stosunek służbow y członków D yrekcji ureguluje M inister Reform R olnych przy zachow aniu zasad niniejszego rozporządzenia. S to sunek służbow y innych pracow ników P aństw ow ego B anku R olnego ureguluje D yrekcja P aństw ow ego B anku R olnego w granicach upow ażnień, danych jej przez M inistra R eform Rolnych.
§ 23. Z chw ilą w ydania s ta tu tu B anku (§ 1) tra c i moc obow iązującą s ta tu t Państw ow ego B anku R olnego ogłoszony, jako załącznik u staw y z d. 10 czerw ca 1921 r. w przedm iocie u tw orzenia P ań stw o wego B anku Rolnego (Dz. U. R. P. Nr. 59, poz. 369).
W ykonanie niniejszego rozporządzenia pow ie
rza się M inistrow i R eform R olnych w porozum ieniu z M inistrem R olnictw a i D óbr P aństw ow ych, oraz z M inistrem Skarbu.
§ 24. R ozporządzenie niniejsze w chodzi w ży
cie z dniem ogłoszenia.
P rezydent R zeczypospolitej: S. W ojciechow ski P rezes R ady M inistrów
i M inister Skarbu: W. Grabski M inister Reform Rolnych: Z. Ludkiew icz M inister R olnictw a i Dóbr Pastw owych: Janicki
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA REFORM ROLNYCH
z dnia 20 czerw ca 1925 r,
wydane w porozumieniu z Ministrem Skarbu, oraz Ministrem Rolnictwa i Dóbr Państwowych o statucie
Państwow ego Banku Rolnego. *
Na m ocy §§ 1 i 23 ro zporządzenia P re zy d e n ta R zeczypospolitej z dnia 14 m aja 1924 ro k u w sp ra wie zmian w ustaw ie z dnia 10 czetw ca 1921 ro k u w przedm iocie utw o rzen ia Państw ow ego B anku R ol
nego (Dz. U. R. P. Nr. 43, poz. 450) zarządza się, co następuje:
§ 1. Z dniem w ejścia w życie niniejszego ro z porząd zen ia obow iązuje dołączony do niniejszego ro zporządzenia i stanow iący jego część składow ą S ta tu t P aństw ow ego B anku Rolnego, jednocześnie zaś tra c i moc obow iązującą S ta tu t P aństw ow ego B anku Rolnego, ogłoszony jako załącznik do u staw y z dnia 10 czerw ca 1921 ro k u (Dz. U. R. P, Nr, 59, poz 369).
§ 2. R ozporządzenie niniejsze obow iązuje z dniem ogłoszenia.
Kierownik M inisterstw a Reform Rolnych: J. Radw an M inister Skarbu: W . Grabski
M inister Rolnictw a i Dóbr Pastw ow ych: Janicki
* (Dz. U. R. P. Nr. 69, poz. 487, r. 1925).
Załącznik do rozp. Min. Ref.
Roln. z dnia 20 czerwca 1925 roku (poz. 487).
STATUT PAŃSTWOWEGO BANKU ROLNEGO.
I. Zadanie, siedziba, zakres działalności i upraw
nienia Państwow ego Banku Rolnego.
§ I-
P aństw ow y B ank Rolny jest osobą praw ną, używ ającą w łasnego zastęp stw a praw nego. P ań stw o w em u B ankow i Rolnem u służy praw o używ ania p ie
częci z godłem państw ow ym .
§ 2.
Siedzibą Państw ow ego B anku R olnego jest m iasto stołeczne W arszaw a. D ziałalność B anku ro z ciąga się na cały obszar Państw a.
Bank m oże o tw ierać i zwijać oddziały i p rze d staw icielstw a w kraju i zagranicą.
§ 3. *
Zadaniem P aństw ow ego B anku R olnego jest popieranie i prow adzenie parcelacji, osadnictw a, re - gulacyj i m eljoracyj rolnych, p o pieranie rozw oju ro l
nictw a, przem ysłu rolnego i gospodarczej odbudow y wsi, jak rów nież dla drobnych i średnich gospodarstw rolnych organizow anie k red y tu rolniczego.
W szczególności do z a k re su działania B anku należy:
* Zmieniony w punkcie 1 ustępu drugiego Rozporzą
dzeniem Ministra Reform Rolnych z dnia 19 czerwca 1926 r.
(vide str. 42).
n
1) udzielanie długoterm inow ych pożyczek am or
tyzacyjnych w listach zastaw nych na kupno gruntu, regulacje, m eljoracje i inw estycje rolne (§§ 10 — 33);
2) prow adzenie p arc e la c ji i nabyw anie w tym celu nieruchom ości ziem skich, oraz podej
m ow anie czynności ułatw iających osadni
kom pobudow anie się i zagospodarow anie (§§ 34 - 35);
3) p o pieranie organizacyj osadniczych, kom a- sacyjnych, m eljoracyjnych i innych, p rzyczy
niających się do rozw oju drobnych i średnich gospodarstw rolnych, jak rów nież u c z estn i
czenie w k a p ita ła c h zakładow ych tego ro d za ju organizacyj i zasilanie ich k red y te m na c e le obrotow e;
4) p o pieranie oraz zasilanie k red y tem na cele, zw iązane z zadaniam i B anku, stow arzyszeń spółdzielczych i ich zw iązków , tudzież zw iąz
ków sam orządow ych i gm innych kas w iej
skich pożyczkow o-oszczędnościow ych (§ 36);
5) udzielanie pożyczek w gotów ce, oraz wogóle k red y tu bankow ego na cele, zw iązane z za
daniam i Banku, jak rów nież dokonyw anie w szelkich operacyj bankow ych (§§ 37 — 47) i innych czynności, niezbędnych do sp ełn ie
nia tych zadań lub te ż w zw iązku z niem i pozostających;
6) adm inistrow anie funduszam i, przeznaczonem i do dyspozycji organów R ządu n a cele, w y
m ienione w początkow ym ustępie § niniej
szego, jako też funduszam i likw idow anych instytucyj osadniczych i finansow ych, k tó re p rz e d w ojną udzielały k red y tu rolnego.
§ 4.
Fundusze w łasne Państw ow ego B anku Rolnego stanow ią:
a) k a p ita ł zakładow y w w ysokości 25.000.000 zł. — jako bezprocentow a, niew ycofalna do
tacja ze S k a rb u P ań stw a — zgodnie z ro z porządzeniem R ady M inistrów z dnia 25 k w ietnia 1925 r. (Dz. U. R. P. Nr. 44, poz.
305); k a p ita ł zakładow y B anku może być podniesiony na m ocy uchw ały R ady M ini
strów ;
b) ogólny fundusz rezerw ow y, oraz rez e rw y specjalne, k tó re P aństw ow y B ank Rolny obo
w iązany jest tw orzyć na m ocy niniejszego sta tu tu ;
c) inne fundusze, k tó re P aństw ow y B ank Rolny utw o rzy w zw iązku z w ykonaniem swych zadań.
§ 5.
Bank m a praw o nabyw ać nieruchom ości na cele prow adzenia p arc e la c ji i osadnictw a na zasadach, ustalonych przez M inistra R eform R olnych, oraz o ile nieruchom ości są p o trzeb n e na pom ieszczenie w łas
ne i personelu B anku, względnie, gdy chodzi o u ch ro nienie się p rz e d stra ta m i z pow odu udzielonych p o życzek hipotecznych.
N ieruchom ości, p rze jęte w celu uchronienia się p rze d stra ta m i w inny być — o ile nie zo staną p rz e znaczone na p a rcelację (§§ 34 . 35) — odprzedane w ciągu najdalej la t dwóch. T erm in te n może być przedłużony przez M inistra Reform R olnych.
§ 6.
W y kreślenie dłużnych wpisów hipotecznych, za
pisanych na rzecz B anku, w zględnie na rzecz insty-
13
tucyj i urzędów , k tó ry c h funduszam i B ank adm ini
struje, m oże być dokonyw ane na m ocy dokum en
tów, w ystaw ionych w tym celu przez B ank, a w y ra żających zgodę na w yk reślen ie wpisów na jedno
stro n n e żądanie osób zainteresow anych.
§ 7.
Od nieuiszczonych w term inie należności P a ń stw ow y B ank Rolny m a praw o p o b ierać o d se tk i zw łoki w w ysokości, jak ą określi R ada N adzorcza na w niosek D yrekcji.
§ 8
Egzekucje należności z ty tu łu kredytu, p rzy zn a
nego przez P aństw ow y B ank Rolny, jako też n a
leżności z ty tu łu kred y tu , udzielonego z funduszów , przez Bank adm inistrow anych, w szczególności fun
duszów instytucyj, likw idow anych przez B ank (§ 3 ust. 6) odbyw ają się trybem , przew idzianym dla egzekucji bezspornych należności skarbow ych.
Bank p rzesy ła w szelkie zaw iadom ienia lub w ezw ania za p o średnictw em urzędów adm inistracyj
nych lub pocztą. Za dow ód doręczenia służy po
tw ierd zen ie w łaściw ych urzędów lub k w it zw rotny poczty.
§ 9
P aństw ow y Bank R olny upraw niony jest do k a sow ania znaczków stem plow ych zarów no na w e k slach, jak też na sk ry p ta c h dłużnych, oraz innych do
kum entach, otrzym yw anych przez Bank, tudzież do p o bierania o p łat stem plow ych w gotów ce i czynienia odpow iednich adnotacyj o p obraniu op łaty na od
nośnych dokum entach z następnem perjodycznem przelew aniem pobranych sum do S k arb u P aństw a.
II. Operacje na własny rachunek Banku.
A. Długoterminowe pożyczki hipoteczne i listy zastawne Banku.
§ 10.*
P aństw ow y B ank R olny udziela długoterm ino
wych pożyczek am ortyzacyjnych w listach zastaw nych, zabezpieczonych zgodnie z §§ 21, 22, 24 i 26 niniejszego s ta tu tu na kupno gruntu, o raz na reg u lacje rolne, tudzież m eljoracje, oraz inne inw estycje rolne.
§ 11-
Na podstaw ie udzielonych długoterm inow ych pożyczek am ortyzacyjnych (§ 10) P aństw ow y Bank R olny ma praw o w ypuszczać listy zastaw ne w zło
tych, w w alucie złotej lub w obcych w alu tach do w ysokości 30-krotnej sumy swego k a p ita łu zak ład o wego łącznie z ogólnym funduszem rezerw ow ym .
Ogólna sum a będących w obiegu listów z a sta w nych B anku nie m oże p rze k ra cz a ć sum y w ydanych, a nie um orzonych pożyczek am ortyzacyjnych.
§ 12.
T erm inow ą w ypłaty pro cen tó w od listów z a staw nych B anku i k a p ita łu należnego za listy za
staw ne, , zabezpieczają:
. .1) raty , płacone przez dłużników z ty tu łu dłu
goterm inow ych pożyczek am ortyzacyjnych, w y d a n y ch w lista c h z a sta w n y c h ;
, 2) fundusz rezerw o w y listów zastaw n y ch (§ 13)j -bo en y la lgo trinjsrdoą o (yoBionba rfoinłj9Żwoqbo
n \ oy bo i i a q s 'H ostnam udob .doynżc'.
. •A Zmieniony.! Rozporządzeniem Minjątra Reform Roln.
z dnia 19 czerwca 1926 r. (vide str. 43).
15
3) ogólny fundusz rezerw o w y B anku, oraz cały jego m ajątek ruchom y i nieruchom y.
W razie niew ystarczalności pow yższych z ab ez
pieczeń w chodzi w zastosow anie odpow iedzialność S k arb u P ań stw a w granicach, przyjętych za listy z a staw ne gw arancyj.
§ 13.
Fundusz rezerw ow y listów zastaw nych, zab ez
pieczający term inow ą w y płatę p ro centów od listów zastaw nych i k a p ita łu należnego za listy (§ 12 ust. 2) tw orzyć się będzie:
a) z zysków, osiągniętych z um orzenia listów zastaw nych przez w ycofanie ich z obiegu w drodze w ykupu, zam iast losow ania (§ 17);
b) z w pisowego, k tó re zaciągający pożyczkę h i
poteczn ą będą obow iązani uiszczać w sto sunku % % jej imiennej w ysokości;
ę) z zysków z p rzedaw nienia listów zastaw nych i kuponów (§ 19);
d) z części czystego zysku B anku n a te n cel przeznaczonego (§ 52).
§ 14.*
' ‘/'K ażdy list zastaw hy zaw ierać będzie:
1) . oznaczenie k ap itału , pa k tó ry opiew a;
2) o k res um orzenia k ap itału , stopę p ro cen to w ą i term iny op łaty kuponów ;
3) zobow iązania B anku do. o p łac e n ia p ro cen tó w i k a p ita łu oraz w alu tę,, w., której b ęd ą Qne płacone;
* Zmieniony Rozporządzeniem Ministra Reform Rolnych dnia 21 grudnia 1927 r. (vide str, 44). ' ; ' ’ 2
4) pow ołanie się na gw arancję S k a rb u Państw a;
5) podpisy (facsimile) D yrekcji i pieczęć Banku, tudzież podpisy P re ze sa Rady, w zględnie jej W ice - P rezesa, oraz K om isarza M inistra S k a r
bu (§ 70);
6) na odw rotnej stronie postanow ienia statu tu , dotyczące listów zastaw nych.
§ 15.
Do każdego listu zastaw nego dołączony będzie ark u sz z półrocznem i kuponam i i talo n y na dalsze kupony.
§ 16.
Listy zastaw ne Państw ow ego B anku Rolnego w ypuszczone b ęd ą na okaziciela. P osiadacza listu zastaw nego lub kuponu B ank uw ażać będzie za ich w łaściciela.
W łaściciel listów zastaw nych m oże poddać je zastrzeżeniom (zaw inkulow ać) w edług przepisów , ja
kie będą w ydane w myśl § 33 niniejszego sta tu tu .
§ 17. *
Bank obow iązany jest co pół ro k u w ycofyw ać z obiegu listy zastaw n e co najm niej n a ta k ą sumę, jaka odpow iada sumie kw ot, p rzypadających w u bie
głym półroczu do uiszczenia na sp ła tę k a p ita łu po
dług planu um orzenia długoterm inow ych pożyczek am ortyzacyjnych, pow iększonej o sum ę dokonanych w tym że półroczu przedterm inow ych sp ła t w go
tów ce tak ic h że pożyczek.
* Zmieniony Rozporządzeniem Ministra Reform Rol
nych z dnia 21 grudnia! 1927 r. (vide str. 45).
17
W ycofyw anie z obiegu listów zastaw nych od
byw a się p rzez losow anie albo przez w ykup ich na giełdzie lub z wolnej ręki.
W y p ła ta za w ylosow ane listy dokonyw ana b ę dzie podług ich im iennej w artości.
W arto ść brakujących a niezapadłych kuponów od w ylosow anych listów zastaw nych, będzie p o trą cana z należności za te listy.
§ 18
W ylosow ane listy zastaw n e po w ypłacie p rzy padającej za nie należności, jak rów nież listy o trz y m ane przez B ank od dłużników na sp łatę w ypoży
czonego k a p ita łu pow inny być bezzw w łocznie u nie
w ażnione przez odpow iednie ostem plow anie, a n a stęp n ie w obecności P re ze sa w zględnie W ice-P reze- sa R ady i D yrekcji Banku, oraz K om isarza M inistra S k arb u (§ 70) p ro to k ó larn ie zniszczone.
W ten sposób uniew ażnione i zniszczone być pow inny rów nież listy zastaw ne, w ycofane z obiegu przez w ykup na giełdzie lub z wolnej ręki.
§ 19.
Z apadłe kupony od listów zastaw nych i w yloso
w ane listy zastaw n e opłacane będą w k asach P a ń stw ow ego B anku Rolnego, oraz w k asach innych in- stytucyj, k tó re D yrekcja B anku oznaczy i poda do publicznej wiadom ości.
N ależności za kupony, nie podniesione w ciągu la t 5, oraz należności za w ylosow ane listy zastaw ne, nie podniesione w ciągu la t 30 od dnia płatności, u le
gają przedaw nieniu.
§ 20.
L isty zastaw n e B anku m ają w szelkie p raw a p a pierów posiadających bezpieczeństw o pupilarne. B ę
dą one przyjm ow ane p rzez S karb P ań stw a po kursie, oznaczonym przez M inistra S k arb u na kaucje i w adia.
' ' " ’ § 21.
W ysokość długoterm inow ej pożyczki am o rty za
cyjnej, w ydanej w listach zastaw nych B anku nie m oże p rze k ra cz a ć % ceny szacunkow ej nieruchom o
ści ziem skich, na k tó ry ch zo stała ubezpieczona udzielona pożyczka. Szacunek dokonyw ać się b ę dzie na podstaw ie przepisów , w ydanych n a w niosek R ady N adzorczej B anku przez M inistra R eform Rol
nych w porozum ieniu ż M inistrem Skarbu, oraz M i
n istrem R olnictw a i D óbr Państw ow ych.
P rzy udzielaniu pożyczek na m eljoracje, m ające na celu popraw ę fizykalnej w łasności gleby, jak d re now anie, oguszanie rowam i, naw adnianie, oraz inne m eljoracje rolne, szacunek gruntu m oże uw zględnić zw iększenie w arto ści na sk u te k zam ierzonych n a kładów m eljoracyjnych. W ysokość pożyczek udzie
lanych na m eljoracje z zastosow aniem pow yższego szacunku, nie m oże p rzek raczać % sumy, o k tó rą zw iększy się w arto ść danych nieruchom ości w sk u tek p rzep row adzenia m eljoracji, a w każdym razie nie m oże p rzek raczać rzeczyw istych kosztów m eljoracji.
N adto przew idyw ane w sk u tek m eljoracji zw iększe
nie przeciętnego dochodu danej nieruchom ości nie pow inno być niższe od rat, należnych od pożyczki, przyznanej na m eljoracje.
Pożyczki na zasadach, powyżej w ust. 1 i 2 p rz e w idzianych, mogą być udzielane na m eljoracje, oraz inne inw estycje rolne, ustalone przez M inistra R e
form R olnych w porozum ieniu z M inistrem Rolnic
tw a i D óbr Państw ow ych, k tó rz y o k reślą rów nież sposób nadzoru nad w ykonyw aniem odnośnych ro b ó t i zabezpieczeniem w ydanych n a te n cel poży
czek.
19
W / . . § . 22-
Pożyczki, w ydane w listach zastaw nych, m ają być zabezpieczone hipotecznie w zasadzie na pierw - szem miejscu, w każdym rązie pow inny bezw zględ
nie m ieścić się łącznie z ew entualnem i poprzedzają- cemi je obciążeniam i w granicach % szacunku u s ta lonego zgodnie z § 21-ym niniejszego Statutu.
§ 23.
B ank m a praw o odm ówić udzielenia pożyczki bez podania powodów .
§ 2 4 ~
Budowle, k tó ry ch w arto ść uw zględniona zo sta
ła przy udzieleniu pożyczki, pow inny być u b ezp ie
czone od ognia w instytucji, w skazanej przez M ini
s tra S k arb u co najmniej do w ysokości tej części p o życzki, k tó ra zo stała na nich oparta, z z a strz e ż e niem, iż w ynagrodzenie asekuracyjne w ypłacone b ę dzie w łaścicielow i nie inaczej, jak za zgodą Banku,
§ 25.
B ank może z rów noczesnem zaw iadom ieniem dłużnika hipotecznego dokonyw ać na jego rach u n ek z a p ła ty po d atk ó w państw ow ych i innych ciężarów , przypadających z nieruchom ości, obciążonych p o życzką hipoteczną, jak rów nież re n ty i o d setek od długów, poprzedzających na hipotece w ierzy teln o ści Banku, oraz składki ogniowej.
W ypłacone n a rach u n ek dłużnika sum y n a po
krycie jego należności będą p rzez B ank odeń ściąg
n ięte przy spłacie r a t pożyczkow ych.
§ 26
W pisy hipoteczne, dokonane na rzecz B anku z ty tu łu pożyczek, udzielonych w listach zastaw nych,
stanow ią zabezpieczenie w yłącznie dla ty ch listów, co w księgach hipotecznych w inno być uw idocz
nione,
§ 27.
O kreślone p rzy przyznaniu pożyczki raty, k tó - rem i spłacona będzie pożyczką am ortyzacyjna, obej
m ow ać będą k w o ty na oprocentow anie i um orzenie k apitału. P onadto dłużnicy uiszczać b ęd ą d o d atek n a adm inistrację, w w ysokości, ustalonej zgodnie z § 33, w zględnie inne dodatkow e opłaty, o ile będą one ustanow ione przez przepisy, przew idziane w tym że paragrafie.
§ 28.
Od ra t nieuiszczonych w ciągu 15 dni od term i
nu płatności, po b ieran e będą odsetki zw łoki w w y
sokości, ustalonej zgodnie z § 7 niniejszego statu tu .
§ 29.
Je ż e li w ciągu 30 dni po term inie płatn o ści ra ty zaległości nie zo sta n ą zapłacone, B ank m oże p rzy stąpić do ściągania zaległości drogą przym usow ą
(§ 8).
§ 30
D łużnikow i przysługuje praw o przedterm inow ej sp ła ty długu w całości lub w części w gotów ce lub w listach zastaw nych, a to na w arunkach, jakie o k re ślone zostaną w przepisach, przew idzianych w § 33 niniejszego sta tu tu .
Ze swej stro n y B ank będzie u praw niony żądać zw rotu pożyczki w zględnie jej części bez względu na pierw otnie um ów iony term in i bez w zględu na te rm i
now ą spłatę ra t w następujących w ypadkach:
a) jeżeli pożyczka nie zo stała u ż y ta n a cel, w skazany p rzy jej udzieleniu;
21
b) jeżeli w posiadłości zajdą tak ie zmiany, że nie będzie zapew niała w ym aganego w s ta
tucie zabezpieczenia pożyczki;
c) jeżeli w szczęta z o sta ła egzekucja nieru ch o mości, na k tó rej zabezpieczona jest p o życzka;
d) jeżeli nie są uiszczone składki ogniowe (prem je asekuracyjne) od budynków , k tó rych w arto ść zo stała uw zględniona przy przyznaniu pożyczki lub w reszcie
e) jeżeli nie zostały spełnione przez dłużnika inne w arunki, zastrzeżone pod tym rygo
rem przy udzielaniu pożyczek.
§ 31.
O dprzedaż części nieruchom ości ziem skich lub parcelacja nieruchom ości ziem skiej, obciążonej p o życzką, w ym agają uzyskania zgody Banku. Zgodę sw ą B ank m oże u w arunkow ać p rzedterm inow ą sp ła
tą całości lub części pożyczki; rów nież B ank m oże się zgodzić n a przeniesienie długu n a now onabyw - ców.
§ 32.
W szelkie koszty, zw iązane z udzieleniem przez B ank pożyczki ponosi dłużnik.
§ 33.
S topy procentow e, o k resy um orzenia, w zory li
stów zastaw nych, ich nom inalna w artość, term iny losow ania listów zastaw nych oraz w y płaty kuponów i w ylosow anych listów, w aru n k i ew entualnego zaw in- kulow ania listów , sposób nadzoru nad um orzeniem i emisją, sposób tw orzenia, w ysokość i lokow anie funduszu rezerw ow ego listów zastaw nych oraz in
nych funduszów, zw iązanych z emisją listów oraz
bliższe w arunki udzielania, sp łaty i zabezpieczenia długoterm inow ych pożyczek, w ydaw anych w listach zastaw nych, term iny płatności r a t pożyczkow ych w ysokość d o d atk u n a ądm inistrację, jak rów nież szczegółow e w arunki emisji i um orzenia listów z a staw nych ustalone będą w przepisach, uchw alonych przez R adę N adzorczą P aństw ow ego B anku Rolnego i zatw ierdzonych przez M inistra Reform R olnych w porozum ieniu z M inistrem S k a rb u oraz M inistrem R olnictw a i D óbr Państw ow ych.
B. Działalność parcelacyjno - osadnicza Państwo
wego Banku Rolnego.
§ 34.
P aństw ow y Bank Rolny m a praw o p rze p ro w a dzać p arcelację nieruchom ości ziem skich zarów no nabytych n a w łasność Banku, jak te ż pow ierzonych mu w kom is.
N abyw anie m ajątków do parcelacji, jak też p rzep row adzanie parcelacji i osadnictw a dokonyw a
ne b ędą n a zasadach, ustalonych przez M inistra R e
form Rolnych na w niosek R ady N adzorczej B anku.
§ 35.
W zw iązku z parcelacyjną działalnością P a ń stw ow y B ank Rolny może:
a) adm inistrow ać nabytem i m ajątkam i w e w ła snym zarządzie, lub oddaw ać je w d zierża
w ę w całości lub częściow o aż do czasu ich ro zp a rc elo w a n ia ;
b) p rzeprow adzać niezbędne m eljoracje rolne, kom asacje gruntów , likw idacje serw itu tó w oraz podział w szelkiego rodzaju w spólnot
23
gruntow ych, zam ianę gruntów oraz inne ro b o ty regulacyjne;. . i .A ;
c) dokonyw ać sprzedaży gospodarstw i działek gruntow ych, pow stałych p rzy parcelacji nieruchom ośći ziem skich;
d) udzielać póniOCy osadnikom i nabyw com p a rc e l gruntow ych w pobudow aniu Się i za
gospodarow aniu przez w ydaw anie im na ten cel pożyczek, przez do starczan ie im m aterjąłów budowlanych,, gotow ych budyn
ków, in w e n ta rza żywego i m artw ego, oraz innych środków produkcji rolnej. W tym celu B ank Rolny k o rzystać m oże z usług spółdzielczych społecznych instytucyj, p o nadto może tw orzyć w łasne agendy w y
tw órcze i handlow e oraz nabyw ać po ręb y leśne:
e) p o p ierać urządzenia k u ltu raln e i gospodar
cze w osadach, pow stałych z parcelacji nie
ruchom ości ziem skich.
C. Organizacja drobnego kredytu rolniczego.
§ 36
W celu pop ieran ia rozw oju i organizacji d ro b nego k re d y tu rolniczego, Państw ow y B ank Rolny będzie:
a) zasilać k red y tem rolnicze spółdzielnie k r e dytow e, w zględnie ich organizacje c e n tra l
ne, jak rów nież ułatw iać lo k atę w olnych funduszów ty ch instytucyj;
b) po p ierać tw orzenie i działalność na obsza
rze b. zaboru rosyjskiego gm innych kas w iejskich pożyczkow o - oszczędnościow ych, m iędzy innem i przez udzielanie tym kasom k re d y tu i u łatw ian ie im lo k aty w olnych fun
duszów, oraz udział w organizacji nadzoru i w uzgadnianiu działalności kas.
P aństw ow y B ank Rolny m oże w w ykonyw aniu swych, niniejszym sta tu te m przew idzianych zadań i czynności, k o rzy stać ze w spółpracy i w spółdziała
nia instytucyj, w ym ienionych w pp. a i b na zasadach, ustalonych p rzez R adę N adzorczą B anku.
D. Inne operacje bankowe.
§ 37.
P aństw ow y B ank Rolny m oże, dokonyw ać w szelkich operacyj bankow ych, po trzeb n y ch do osiągnięcia celów, w skazanych w § 3, m ając na w zględzie przedew szystkiem p o trz e b y m ałych i śre d nich gospodarstw rolnych.
W szczególności do z ak resu operacyj B anku należy:
1) udzielanie pożyczek w gotów ce n a podstaw ie zobow iązań dłużnych lub w eksli zgodnie z §§ 44 i 45 m niejszego sta tu tu ;
2) skup w eksli i innych zobow iązań, p łatnych najpóźniej w ciągu 9 m iesięcy, jak rów nież i ich red y sk o n ta;
3) udzielanie pożyczek term inow ych, oraz k r e dy tu w rach u n k u bieżącym pod zastaw p a pierów o stałem oprocentow aniu, złota, s re b ra i kosztow ności, to w aró w i p roduktów rolnych, oraz zastępujących je dokum entów , tudzież w eksli depozytow ych (kaucyjnych) a to zgodnie z §§ 39—43 niniejszego sta tu tu ; 4) przyjm ow anie w kładów term inow ych lub za
w ypow iedzeniem , oraz w kładów na rac h u n ki bieżące i przekazow e;
25
5) przyjm ow anie na przechow anie za określoną zgóry o p łatą w szelkiego rodzaju pap ieró w w artościow ych, dokum entów i kosztow ności;
6) inkaso w eksli, kuponów i innych dokum en
tów term inow ych;
7) dokonyw anie w ypłat, w ydaw anie czeków , p rzek azó w i a k re d y ty w na rac h u n e k osób trz e cic h w kraju i zagranicą;
8) kupno i sprzedaż na w łasny rac h u n e k p a p ie rów państw ow ych i innych pap ieró w pupi- larnych, oraz w alu t zagranicznych w m one
cie, b a n k n o tach i dew izach;
9) kupno i sprzedaż na rach u n ek osób trz e cic h w szelkich w alu t i papierów w artościow ych.
§ 38
Przyjm ow ane przez Bank do d y skonta w eksle (§ 37 ust. 2) pow inny być opatrzo n e co najmniej dw o
m a podpisam i, uznanem i za dostateczne.
Bank nie jest obow iązany podaw ać pow odów nieprzyjęcia w ekslu.
§ 39.
Z astaw papierów w artościow ych odbyw a się drogą złożenia ich w B anku p rzy dek laracji w łaści
ciela o poddaniu się w arunkom , przez B ank u stan o wionym.
Z astaw ruchom ości odbyw a się drogą przyjęcia przez Bank w n a tu rz e na sk ła d lub też przyjęcia do
kum entów , d o stateczn ie zabezpieczających praw o B anku do przedm iotu zastaw u.
U chw alony przez R adę N adzorczą w ykaz p a p ie rów w artościow ych, oraz w ykaz tow arów i k osztow ności, ną k tó re B ank może udzielać kred y tu , oraz stosunek p ro cen to w y pom iędzy m a k sy m a ln ą , w yso
kością pożyczki, a w arto ścią zastaw u podlegają za
tw ierdzeniu M inistra Skarbu.
§ 40.
P apiery, zastaw ione w B anku nie podlegają aresztow i ani sek w estro w i zarów no zą należności p ry w atn e, jak skarbow e, oraz nie mogą być zaliczo
ne do m asy upadłości dłużnika, dopóki nie będzie zapłacona c a ła należność Banku.
§ 41.
Je ż e li p rzy ję ta p rzy udzielaniu k re d y tu .w a rto ś ć giełdow a papierów danych w zastaw obniży się o % — dłużnik obow iązany jest złożyć, na żądanie B anku odpow iedni dalszy zastaw lub spłacić stosow ną część k redytu. W przeciw nym razie, jako też w przypadku, gdyby zabezpieczony zastaw em p a p ie rów w artościow ych lub tow arów k re d y t nie został spłacony w um ówionym term inie, P aństw ow y Bank R olny m a praw o sprzedać zastaw w całości lub w części na giełdzie, nadw yżkę zaś, po zaspokojeniu w łasnej należności, oraz kosztów sprzedaży, p rzech o wuje, jako depozyt do dyspozycji dłużnika.
G dyby kw ota, uzyskana ze sprzedaży zastaw u, nie w y sta rc z a ła na zaspokojenie p rete n sji B anku, dłużnik obow iązany jest p o k ry ć pozostałą: resztę p re
tensji.' rnn.sa ? - m ^nrZnoiw
jsiajtpfSKt p^orb sta BWY§hr?iożomoxlaui wsłajsS P a p ie ry ' W&rtpśćióWe przyjęte p rz e z 'P a ń s tw o w y B ank R olny ty tu łem zastaw u, m o
gą być za zgodą dłużnika przez B ank zastaw ione w innych in stytuejaćh kredytO w ych na sumę i na te r- min, n łe p rz e w y ż s z ą ją c y w y s o k ó ś c ii term inu k red y -
udzielonego’tia ic K pódstatW e p r i e ż Pai&śtwówy v sb 9 im o q y w o ftro o o rą «9mmot«
27
§ 43. '
Zobow iązania w ekslow e, p rzyjęte na zab ezp ie
czenie udzielonych przez Bank pożyczek term in o w ych lub k red y tu w rac h u n k u bieżącym (§ 37 ust. 3) powinny, stosow nie do uznania D yrekcji, albo:
1) posiadać dodatkow e zabezpieczenie w form ie kaucji, zaintabulow anej na nieruchom ości (§ 45) lub też;
2) być opatrzo n e co najmniej dwom a podpisa
mi, uznanem i za w y starczające (§ 38).
§ 44
P aństw ow y B ank R olny m oże w ydaw ać pożycz
ki gotów kow e na zobow iązania dłużne:
1) w iejskim kasom gm innym pożyczkow o-osz- czędnościow ym , oraz spółdzielniom k re d y to wym,
2) poszczególnym rolnikom lub ich grupom za zabezpieczeniem hipotecznem , albo za soli
d a rn ą odpow iedzialnością przyjętych przez D yrekcję B anku poręczycieli;
3) Spółkom w odnym na przep ro w ad zen ie m el- joracyj rolnych;
4) pow iatom i innym zw iązkom sam orządow ym za p o ręk ę w łaściw ych sam orządów nd^cele, zw iązane z rozwojfem drobnych i średnich : ' i gospoddrstw rolnych. inio. ii i ‘ '
h a a c a jp o tinsnoi s sof sbpd .dnYwowtaha4!
§ 45. ;u b rx fl iirfssfdoił ty o d n sB u m aw o w ień r/l p in w o ą rs
Z abezpieczenie h ip o teczn e pożyczek, gotów ko
w ych (§ 37 ust. l) pow inno się m ieścić łącznie z po- przedzającem jej obciążeniem w, 2/3 w artości m ajątku, stanow iącego przedm iot zabezpieczenia, ustalonej podług nietoygÓrbwaiiegó śzaćdńku z teni, iż śzacu-
nek nieruchom ości ziem skich o p a rty będzie na no r
m ach, jakie u stalone będą w przepisach, przew idzia
nych w § 21,
P o n adto uw zględnione być m ają postanow ienia, z a w a rte w §§ 24 — 25 niniejszego sta tu tu ,
§ 46.
N a przyjm ow ane przez B ank w k ła d y w ydaw a
ne będą dow ody im ienne.
Sumy złożone w Banku, jako w k ła d y oraz na rach u n ek bieżący nie mogą podlegać aresztow i ani sekw estrow i inaczej, jak drogą, o k reśloną w ustaw ie p o stępow ania cywilnego.
Stopę p ro ce n to w ą dla w kładów ustan aw ia R ada N adzorcza.
§ 47.
P aństw ow y B ank Rolny m oże uczestniczyć w k a p ita ła c h zak ładow ych organizacyj osadniczych, ko- m asacyjnych, m eljoracyjnych, przem ysłow o-rolnych oraz w szelkich innych, przyczyniających się do pow staw an ia i rozw oju drobnych i średnich gospodarstw rolnych (§ 3 ust. 3) o ile one:
1) nie m ają celów spekulacyjnych;
2) rozw ijają działalność ogólniejszgo znaczenia;
3) w spółdziałają z M inisterstw em R eform R ol
nych lub M inisterstw em R olnictw a i D óbr Państw ow ych, bądź też z innem i organam i
R ządu; g
4) zapew nią P aństw ow em u B ankow i Rolnem u d o sta te cz n y w pływ n a bieg ich działalności
«ąq s i !ł'4ńtóre$d'#,,tK onnhvoq fl .łan v t gj nt»YW Ogólna sum a tak ich udziałów B anku nie może przew yższać 25% k a p ita łu zakładow ego Banku.
5 ;.> « 8 ł s i im sT s użii P. o^HBwOTOgYwsm gO raoą
23
III. Administrowanie funduszami, powierzonemi przez Rząd.
§ 48.
A dm inistrację poszczególnem i funduszam i, prze- znaczonem i do dyspozycji organów R ządu pow ierza Państw ow em u B ankow i R olnem u w ładza dysponu
jącą danym funduszem za w iedza M inistra R eform Rolnych.
IV. Rachunkowość, sprawozdania, rezerwy.
§ 49
R okiem adm inistracyjnym B anku jest ro k k a lendarzow y.
§ 50.
Na sześć tygodni p rze d upływ em ro k u adm ini
stracyjnego D yrekcja pow inna przygotow ać i p rze d staw ić R adzie N adzorczej do uchw alenia prelim inarz dochodów i w ydatków B anku na ro k następny.
U chw ały R ady N adzorczej w inny być p rzedstaw ione najpóźniej na 3 tygodnie p rze d rozpoczęciem now e
go ro k u adm inistracyjnego M inistrow i R eform R ol
nych, k tó ry je zatw ierd za w porozum ieniu z M ini
strem Skarbu.
T akiem uż zatw ierdzeniu podlegają k re d y ty do
d atkow e na w y datki nieprzew idziane w budżecie.
§ 51
Za każdy m iniony rok adm inistracyjny D yrekcja sporządza zam knięcie rachunkow e oraz bilans B anku i przed upływ em pierw szego k w a rta łu następnego re k u przed staw ia je R adzie N adzorczej (§ 59) i K o
misji Rew izyjnej (§ 68) do spraw dzenia. R ąda N ad
zorcza spraw dziw szy zam knięcie rachunków i bilan
se, uchw ala w niosek co do ich zatw ierd zen ia oraz użycia czystego zysku lub po k ry cia w ykazanej stra ty i w nioski te przed staw ia M inistrow i R eform Rolnych, k tó ry je zatw ierd za w porozum ieniu z M inistrem S k arb u oraz M inistrem R olnictw a i D óbr P aństw o
wych.
§ 52
Z czystego zysku w ykazanego w bilansie p rz e znacza się co najmniej 30% na ogólny fundusz re z e r
wowy P aństw ow ego B anku Rolnego oraz co najmniej 30% na zasilenie funduszu rezerw ow ego listów za
staw nych B anku (§ 33), pozostałość zaś może być użyta na dalsze uzupełnienie ty ch funduszów, na za
silenie funduszów M inisterstw a R eform R olnych na cele parcelacji, kom asacji i osadnictw a, na zasilenie funduszów, dysponow anych przez M inistra R olnictw a i D óbr Państw ow ych, na cele podniesienia k u ltu ry rolnej oraz na zasilenie innych funduszów , zw iąza
nych z działalnością Banku, w reszcie na rem unerację dla D yrekcji i personelu Banku.
O bow iązek uzupełnienia ogólnego funduszu r e zerw ow ego ustaje z chw ilą osiągnięcia przez te n fun
dusz w ysokości równej kapitałow i zakładow em u.
V. W ładze Banku.
§ 53.
W ładzam i B anku są: R ada N adzorcza oraz jej K om itet Prezydjalny i D yrekcja, O rganam i zaś po- m ocniczem i są: Komisja R ew izyjna (§ 67) i K om itet D yskontow y (§ 66). Z w ierzchni nadzór nad działal
nością Państw ow ego B anku R olnego należy do M i
n istra R eform Rolnych, praw o k ontroli finansowej służy rów nież M inistrow i Skarbu.
31
§ 54.
W sk ład R ady N adzorczej w chodzą:
a) Prezes, pow ołany p rzez M inistra S k a rb u w porozum ieniu z M inistrem R eform R ol
nych i W ice-P rezes, pow ołany przez M inistra S k arb u w porozum ieniu z M inistram i R e form Rolnych, oraz R olnictw a i D óbr P a ń stw ow ych;
b) ośmiu członków pow ołanych przez M inistra Skarbu, w tej liczbie trz e c h w porozum ieniu z M inistrem R eform R olnych i trz e c h w po
rozum ieniu z M inistrem R olnictw a i D óbr Państw ow ych.
M inister S k arb u pow ołuje trzech zastępców członków R ady w tem jednego w porozum ieniu z M inistrem R eform R olnych, oraz jednego w po ro zum ieniu z M inistrem R olnictw a i D óbr P ań stw o wych.
Prezes, W ice-P rezes i członkow ie R ady oraz ich zastęp cy m ianow ani są na lat trzy.
C złonkow ie R ady N adzorczej winni zaniechać tak ich czynności, k tó ry ch w ykonyw anie byłoby sprzeczne z obow iązkam i członka Rady.
§ 55.
Zw yczajne posiedzenia R ady odbyw ają się co najmniej raz na dwa m iesiące; nadzw yczajne — zwołuje P rezes R ady w m iarę po trzeb y z w łasnej inicjatyw y lub na w niosek co najmniej c z te re c h człon
ków Rady, bądź D yrekcji B anku; pow inno być ono rów nież zw ołane na żądanie M inistra R eform R ol
nych.
§ 56
Do w ażności uchw ał p o trz e b a pisem nego za
w iadom ienia o posiedzeniu w szystkich członków R a
dy i obecności na posiedzeniu P re z e sa lub W ice-P re- zesa i co najmniej pięciu członków . U chw ały zapa
dają w iększością głosów. P rzew odniczący głosuje na- rów ni z członkam i. W razie rów ności głosów p rz e waża zdanie, za którem w ypow iedział się przew odni
czący.
Członkow ie D yrekcji B anku b io rą udział we w szystkich posiedzeniach R ady N adzorczej z głosem doradczym z w yjątkiem w ypadków , gdy na R adzie om aw iane są spraw y osobiste członków D yrekcji oraz gdy nieobecności członków D yrekcji zażąda Rada.
N aczelny D y re k to r względnie w yznaczony p rz e zeń D y re k to r p rzed staw ia R adzie N adzorczej w szel
kie w nioski D yrekcji.
§ 5 7 .
K om itet P rezydjalny R ad y N adzorczej sk łada się z P re ze sa i W ice-P rezesa R ady oraz trz e ch jej członków w ybranych przez R adę.
§ 58.
W ice-P rezes i członkow ie R ady N adżorczej za udział w posiedzeniach i pełnienie sw oich obow iąz
ków otrzym ują w ynagrodzenie ustalo n e przez M ini
stra R eotrm Rolnych.
§ 59.
Do R ady N adzorczej należy nadaw anie ogólne
go kieru n k u działalności Państw ow ego B anku R olne
go, piecza nad całością m ajątku B anku i funduszów mu pow ierzonych oraz k o n tro la i nad zó r nad działal
nością D yrekcji.
W szczególności do z a k resu działania R ady N adzorczej należy rozpoznaw anie i uchw alanie w nio
sków w przedm iocie:
1) p ro jektów uzupełnienia lub zm iany statu tu , 2) p relim in arza dochodów i w ydatków B anku
(§ 50),
33
3) emisji listów zastaw nych (§ 33),
4) zatw ierd zan ia spraw ozdań i bilansów ro c z nych, p rzeznaczanie zysków lub po k ry cia strat,
5) ustalan ia ogólnego planu działalności B anku i w ytycznych dla D yrekcji w z ak resie finan- sow o-kredytow ym i agranym .
6) otw ieran ia i zw ijania oddziałów, ag en tu r i p rzed staw icielstw Banku,
7) w ydaw ania regulam inów , instrucyj i w szel
kich przepisów ,
8) nabyw ania nieruchom ości na p o trz e b y po
m ieszczenia biu r i p erso n elu Bńnku, tudzież sprzedaży tych nieruchom ości, '
9) uchylania zarząd zeń D yrekcji, niezgodnych z ustaw am i, ze sta tu te m Banku, z przepi- sami, lub z podstaw ów em i zadaniam i Banku, 10) nabyw ania nieruchom ości ziem skich na p a r- (. UBLIŃ celację,
11) u stanaw iania kom petencji D yrekcji i Kom i
te tu P rezydjalnego R ady N adzorczej w z a k resie udzielania k redytów i lokow ania k a p i
tałów B anku w oznaczonym przez R adę N adzorczą instytucjach pryw atnych, oraz za
tw ierdzania planów eksploatacji i parcelacji m ajątków ziem skich,
12) przyznaw ania kred y tó w i lokow ania k a p ita łów w instytucjach pryw atnych o ile spraw y te p rze k ra cz a ją upraw nienia D yrekcji (§ 64 P -f).
13) u stanaw iania norm oprocentow ania i staw ek prow izyjnych dla operacyj Banku, w szcze
g ó ln o śc i norm przew idzianych w §§ 7 i 46, 14) udziału Państw ow ego B anku R olnego w k a p ita ła c h zakładow ych organizacyj w ym ienio
nych w p. 3 § 3-gOj
15) K om itetu D yskontow ego,
16) ustalan ia e ta tu (kategorji liczby stanow isk) pracow ników Państw ow ego B anku Rolnego oraz w ydaw ania szczególnych instrukcyj służ
bow ych dla pracow ników B anku, w grani
cach obow iązujących przepisów (§ 65), 17) i innych spraw , p rzek azan y ch R adzie do zde
cydow ania czy zaopinjow ania na m ocy spe
cjalnego zarządzenia M inistra R eform R ol
nych lub przedłożonych przez D yrekcję.
U chw ały w spraw ie w niosków w yszczególnio
nych w pp. 6, 8 i 13 w ym agają zatw ierd zen ia Mi
n istra R eform Rolnych, przyczem co do w niosków w yszczególnionych w pp. 6 i 13 w porozum ieniu z M i
nistrem Skarbu.
T akiem u zatw ierdzeniu podlegają te z w nios
ków, k tó re na m ocy postanow ień niniejszego s ta tu tu zastrzeżone są w łaściw ości M inistra R eform R olnych, bądź M inistra Skarbu, bądź w reszcie M inistra R ol
nictw a i D óbr Państw ow ych.
§ 60.
Do z a k re su działania K om itetu Prezydjalnego należy:
a) ro zp atry w an ie spraw i przygotow yw anie w nio
sków na pełne posiedzenie R ady, o ile P re zes uzna tego potrzebę,
b) p rzep row adzenie rew izji czynności D yrekcji i stan u in teresó w B anku oraz skład an ie sp ra w ozdań pełnej Radzie,
c) decydow anie — w w ypad k ach niecierpią- cych zw łoki — spraw , podlegających kom pe
tencji pełnej R ady N adzorczej z obow iązkiem zdania spraw y z ta k pow ziętych decyzyj na najbliższem posiedzeniu Rady.
35
d) ro zp atry w an ie i decydow anie poszczególnych spraw , przedstaw ionych z z a k resu ich kom p e te n c ji przez P re ze sa R ady albo D yrekcję
K om itetow i Prezydjalnem u, w zględnie spraw p rze k a z an y c h K om itetow i przez plenum R a
dy.
§ 61.
P rezes R ady N adzorczej rep re z en tu je Bank w o
bec w ładz, pełni ogólny nadzór nad całą działalnością B anku, przew odniczy R adzie i czuw a nad w ykonyw a
niem jej uchw ał, m a praw o każdego czasu w glądać we w szystkie czynności B anku, badać jego książki, dokum enty i akty, przep ro w ad zać sk o n tra kasow e, żądać w szelkich w yjaśnień i w m iarę p o trz e b y do udziału w tych czynnościach pow oływ ać rzeczoznaw ców lub członków R ady N adzorczej.
P rezesow i R ady służy praw o zaw ieszenia uchw ał R ady, k tó re zdaniem jego w ykraczają przeciw u s ta wom, statu to w i B anku lub interesow i państw ow em u.
Zaw ieszoną uchw ałę przed staw ia P rezes M inistrow i R eform Rolnych.
P rezes R ady N adzorczej w yraża sw ą opinję o k an d y d atach na stanow iska D y rek to ró w i W ice- D yrek to ró w B anku oraz D vrek to ró w O działów , jak rów nież zatw ierd za m ianow anych p rzez N aczelnego D y re k to ra p ro k u re n tó w B anku.
P rezes R ady N adzorczej m a praw o b ra ć udział w posiedzeniach D yrekcji z głosem doradczym .
W ykonanie uchw ały D yrekcji uznanej przez siebie za niezgodną z ustaw am i, ze sta tu te m B anku lub z podstaw ow em i zadaniam i Banku, P rezes R ady m a praw o w strzym ać do uchw ały R ady N adzorczej, k tó ra pow inna być w tym w ypadku niezw łocznie zw ołana.
P rezes R ady otrzym uje sta łe uposażenie z bu d żetu B anku, określone przez M inistra R eform R olnych
w porozum ieniu z M inistrem Skarbu, za udział zaś w posiedzeniach R ady i K om itetu P rezydjalnego nie p o biera osobnego w ynagrodzenia.
W ice-P rezes R ady N adzorczej w stępuje w razie nieobecności P re ze sa w jego p raw a i obow iązki i otrzym uje p rzez czas ich pełnienia w ynagrodzenie na tvchże zasadach w stosunku do stałego u p o saże
nia P rezesa.
§ 62.
D yrekcję Państw ow ego B anku R olnego sta n o w ią m ianow ani przez M inistra R eform R olnych po zasiągnięciu opinji P rezesa R ady (§ 61) N aczelny D yrektor, D y re k to r-Z a stę p ca N aczelnego D yrektora, D yrektorow ie w ilości, ustalonej przez tegoż M ini
stra, oraz ci, W ice-D yrektorow ie (zastępcy D y re k to rów), k tó rz y zostaną pow ołani do sk ład u D yrekcji przez M inistra Reform Rolnych.
Nom inacje w szystkich członków D yrekcji oraz upow ażnienia urze.dników do podpisyw ania firmy B anku ogłaszane będą w M onitorze Polskim .
N aczelny D y re k to r m ianow any będzie w po ro zum ieniu z M inistrem Skarbu, zaś ieden z D y re k to rów w porozum ieniu z M inistrem R olnictw a i D ńbr Państw ow ych. M inister R eform R olnych m ianuje W i- ce-D y rek to ró w (zastępców D yrektorów ) oraz D y re k torów O ddziałów B anku w m iarę p o trz e b y na w nio
sek N aczelnego D yrek to ra.
R egulam in określi spraw y w ym agające koledjal- nego załatw ienia i uchw ały D yrekcji oraz niezbędny do tego kom plet na posiedzenia D yrekcji jak rów nież ustali trv b jej urzędow ania.
C złonkow ie D yrekcji Państw ow ego B anku R ol
nego nie mogą być rów nocześnie posłam i bądź se
37
natoram i, ani zajm ow ać żadnego płatnego p a ń stw o wego, kom unalnego, lub pryw atnego stanow iska, ani te ż bez zgody M inistra Reform R olnych uczestniczyć we w ładzach kierow niczych lub nadzorczych jakich
kolw iek bądź przedsiębiorstw .
§ 63.
E m itow ane przez B ank listy zastaw ne pow inny być podpisyw ane przez dw óch D y rektorów lub dw óch W ice-D y rek to ró w (zastępców D yrektorów ) w szelkie zaś inne dokum enty zobow iązujące Bank b ędą podpisyw ane pod pieczęcią firm ow ą przez dwóch D y rek to ró w lub W ice-D y rek to ró w (zastęp
ców D yrektorów ), w zględnie przez jednego D yre
k to ra lub jednego W ic e -D y rek to ra (zastępcy D y re
ktora) łącznie z jednym z urzędników , upow ażnio
nych do podpisu za B ank (prokurentem ) lub też p rzez dw óch p ro k u re n tó w łącznie.
Za oddziały B anku b ędą podpisyw ać: D y re k to r O ddziału w raz z zastęp cą lub p ro k u re n tem lub z a stęp ca D y re k to ra z p ro k u re n tem w zględnie dw óch p rokurentów .
§ 64
D yrekcja zarządza bezpośrednio spraw am i B an
ku, zastępuje Bank w obec w ładz, sądów i osób trz e cich, zarządza m ajątkiem B anku oraz sam odzielnie decyduje i z ałatw ia w szelkie spraw y, zw iązane z działalnością B anku zgodnie z przepisam i niniej
szego sta tu tu .
W szczególności do z a k re su działania D yrekcji
należy: , ,, ,
a) zabezpieczanie praw idłow ego biegu działal
ności B anku oraz ścisłe przestrzeg an ie w szelkich przepisów praw nych, ro zp o rz ą dzeń i instrukcyj;
b) p rzed w stęp n e rozw ażanie w niosków , p rz e d k ład anych R adzie N adzorczej do decyzji;
c) zatw ierdzanie planów ek sp lo atacji m ajątków ziem skich, nabytych do parcelacji;
d) zatw ierd zan ie planów p arc e la c ji m ajątków ziem skich w granicach upraw nień, przy zn a
nych jej przez R adę N adzorczą;
e) zestaw ienie bilansów, u k ład a n ie b udżetu oraz spraw ozdań rocznych;
f) przyznaw anie w szelkich kred y tó w w grani
cach norm, ustalonych zgodnie z p. 11 § 59;
g) bezpośrednie kierow nictw o i nadzór służbo
wy nad personelem Banku;
h) w ykonyw anie spraw i czynności, pow ierzo
nych D yrekcji przez R adę N adzorczą w r a m ach obow iązujących przepisów .
Przyjm ow anie i zw alnianie urzędników i p r a cow ników B anku należy do N aczelnego D y re k to ra z tem , iż nadanie praw a podpisu za B ank (prokury) wym aga zatw ierd zen ia P re ze sa R ad y N adzorczej (§ 61 ust. 3).
§ 65.
Zarów no członkow ie D yrekcji, W ice-D yrekto- row ie (zastępcy D yrektorów ), jak te ż urzędnicy i pracow nicy B anku otrzym ują w ynagrodzenie z b ud
ż e tu B anku i b ędą pow oływ ani do służby w B anku na zasadach, ustalonych w przep isach o służbie w Państw ow ym B anku Rolnym , w ydanych w drodze rozporządzenia R ady M inistrów .
D yrektorow ie, W ice-D yrektorow ie (zastępcy D yrektorów ) i w szyscy stali funkcjonariusze B anku sk ładają przysięgę służbow ą, w zorow aną na rocie przysięgi, przepisanej dla urzędników państw ow ych.
39
§ 66.
W celu oceniania w eksli przedstaw ionych B an
kow i do d y skonta (§ 37 ust. 2 i 3), oraz w celu udzialania opinji w przedm iocie zgłoszeń o kred y t, niezabezpieczony hipotecznie lub zastaw em , m oże być utw orzony z ro zporządzenia M inistra R eform R olnych K om itet D yskontow y, sk ładający się z trz e c h członków , pow ołanych przez M inistra R eform R ol
nych, w tej liczbie jeden w porozum ienieu z M ini
strem S k a rb u i jeden w porozum ieniu z M inistrem R olnictw a i D óbr Państw ow ych.
Do czasu u tw orzenia K om itetu D yskontow ego ocena w eksli należeć będzie do D yrekcji,
T ryb urzędow ania K om itetu D yskontpw ego określi regulam in.
§ 67.
Komisja R ew izyjna B anku składa się z pięciu członków , k tó ry ch pow ołuje M inister Skarbu, w tej liczbie jednego w porozum ieniu z M inistrem R eform R olnych i jednego w porozum ieniu z M inistrem R ol
nictw a i D óbr P aństw ow ych. Członkow ie Komisji pow ołani są na la t dw a i otrzym ują w ynagrodzenie za swe czynności z funduszów B anku w w ysokości określonej przez M inistra S k a rb u w porozum ieniu z M inistrem R eform Rolnych.
C złonkow ie Komisji R ew izyjnej w ybierają z po
śród siebie przew odniczącego i uchw alają w nioski zw ykłą w iększością głosów. Do praw om ocności uchw ał p o trz e b n ą jest obecność przynajm niej trz e ch członków .
§ 68.
Komisja rew izyjna ro zp a tru je w pierw szym k w a rta le każdego ro k u bilans B anku -i sk ład a swe
