Wiadomości Zootechniczne, R. XLIII (2005), 2: 144-148
Charakterystyka innych ras czerwonych w Europie zrzeszonych w ERDB
Lisbet Holm
1, Piotr Wójcik
21
European Red Dairy Breed, Udkaersovej 15, 8200 Aarhus N., Dania
2
Instytut Zootechniki, Dział Genetyki i Hodowli Zwierząt, 32-083 Balice k. Krakowa
uropejska Federacja Bydła Czerwonego (ERDB) datuje swoje początki na rok 1992, kiedy to hodowcy rasy Angler oraz duńskiej czerwonej wyrazili chęć zacieśnienia współpracy hodowlanej. Rok później powołali do życia Europejską Federację Bydła Czerwonego (ERDB - European Red Dairy Breed). W kolejnych la- tach krajowe związki hodowców bydła czerwo- nego sukcesywnie przystępowały do Federacji.
W 1995 roku Polska pierwszy raz uczestniczyła w obradach ERDB, ale jeszcze jako obserwator.
Rok później wstąpiła do Federacji reprezentując bydło rasy polskiej czerwonej.
Głównym zadaniem Federacji jest roz- wój ras czerwonych w krajach członkowskich oraz zachowanie cech charakterystycznych dla zrzeszonych ras. Dotyczy to zarówno wydajności mlecznej krów, jak i składu chemicznego ich mleka (białka, suchej masy).
Dodatkowym atutem tych ras jest duża witalność zwierząt, łatwość wycieleń, zdrowe i silne nogi, dobre przyrosty masy ciała. W ra- mach przyjętych programów będzie się nadal doskonalić budowę nóg, wymienia, cechy płod- ności i wytrwałość krów w laktacji. W roku 2003 w Federacji były zrzeszone związki hodowców 10 ras bydła czerwonego:
Angler –13 500 szt.
Danish Red – 50 000 szt.
Estonian Red – 28 000 szt.
Finnish Ayrshire – 201 000 szt.
Latvian Brown – 74 000 szt.
Lithuanian Red – 27 000 szt.
Norwegian Cattle – 270 000 szt.
Polish Red – 35 000 szt.
Swedish Red and White – 170 000 szt.
Austrian Dairy Simmental – 257 000 szt.
Duńska czerwona
Liczba krów objętych kontrolą mleczności – 47 228 Ilość krów mlecznych: 9,0%
Średnia wielkość stada: 62,8 krowy
Liczba stad: 343
Program hodowlany:
Liczba pierwszych inseminacji: 75 443 Ilość pokrytych krów: 90%
Ilość krów pokrytych buhajami testowymi: 31%
Liczba próbnych udojów w roku: 12
Szacowanie wartości hodowlanej: Animal Model
E
Rok Liczba krów Mleko (kg) Tłuszcz (%) Tłuszcz (kg) Białko (%) Białko (kg) 1970
1980 1990 1995 1998 1999 2000 2001 2002
150 827 129 356 71 066 63 461 56 731 55 480 53 819 50 229 49 265
4877 5346 6712 6822 7089 7161 7316 7456 7553
4,15 4,13 4,31 4,28 4,25 4,20 4,16 4,21 4,21
202 221 290 292 302 301 304 314 318
3,49 3,55 3,58 3,57 3,57 3,14 3,56
234 242 254 256 261 266 269
Estońska czerwona
Populacja: 37 000 zwierząt Ilość krów mlecznych: 27,1%
Liczba krów objętych kontrolą mleczności – 27 000
Ilość krów objętych kontrolą w stosunku do ogółu krów mlecznych: 73%
Liczba krów wpisanych do ksiąg: 15 000
Średnia wielkość stada: 39 krówRok Liczba krów Mleko (kg) Tłuszcz (%) Tłuszcz (kg) Białko (%) Białko (kg) 1970
1980 1990 1995 1998 1999 2000 2001 2002
151 100 162 153 121 125 49 285 38 705 33 820 29 873 27 981 26 874
3167 3526 3869 3272 4242 4092 4440 4939 5066
3,72 3,94 4,17 4,17 4,37 4,32 4,39 4,41 4,42
118 139 161 136 186 177 195 218 224
3,30 3,23 3,26 3,22 3,36 3,39 3,36
132 106 138 132 149 167 170
Ayrshire fiński
Populacja: 257 571 zwierząt Ilość krów mlecznych: 73%
Liczba krów objętych kontrolą mleczności – 193 302
Ilość krów objętych kontrolą w stosunku do ogółu krów mlecznych: 72,3%
Średnia wielkość stada: 19,5 krowy
Rok Liczba krów Mleko (g) Tłuszcz (%) Tłuszcz (kg) Białko (%) Białko (kg) 1975
1980 1985 1990 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002
206 812 230 163 247 144 233 198 212 574 209 564 208 242 207 214 202 928 201 503 198 378 193 302
4854 5597 5678 6425 6880 6955 7143 7202 7383 7707 7823 7976
4,4 4,4 4,5 4,5 4,4 4,4 4,4 4,4 4,3 4,4 4,4 4,4
214 246 254 289 306 308 316 318 321 336 342 349
3,4 3,3 3,3 3,3 3,3 3,3 3,3 3,3 3,4 3,4 3,4
188 187 211 228 231 238 240 247 263 266 274
Angler niemiecki
Populacja: 18 000 zwierząt
Ilość krów mlecznych wpisanych do ksiąg: 7,8%
Liczba krów objętych kontrolą mleczności – 12 500 w 220 stadach
Ilość krów objętych kontrolą w stosunku do ogółu krów mlecznych: 78,7%
Średnia wielkość stada: 50 krów
Rok Mleko (kg) Tłuszcz (%) Tłuszcz (kg) Białko (%) Białko (kg) 1970
1980 1990 1995 1998 1999 2000 2001 2002
4554 5214 5781 6383 6877 7025 7385 7467 7570
4,68 4,64 5,11 5,09 4,96 4,94 4,87 4,87 4,81
213 242 296 323 341 347 360 364 364
3,72 3,59 3,60 3,61 3,62 3,64 3,63 3,62
194 208 230 248 254 269 635 638
Łotewska brązowa
Populacja: 232 000 zwierząt Ilość krów mlecznych: 93%
Liczba krów objętych kontrolą mleczności - 76 513
Ilość krów objętych kontrolą w stosunku do ogółu krów mlecznych: 32,8%
Liczba krów wpisanych do ksiąg:100 334
Rok Liczba krów Mleko (kg) Tłuszcz (%) Tłuszcz (kg) Białko (%) Białko (kg) 1970
1980 1990 1995 1998 1999 2000 2001 2002
571 580 535 292 212 204 204 264 232
2791 2815 3263 3343 4203 4127 4408 4763 4833
3,86 3,85 4,09 4,19 4,32 4,37 4,44 4,38 4,37
108 108 134 140 181 180 196 208 211
3,22 3,26 3,22 3,31 3,27 3,25
108 137 133 146 156 157
Litewska czerwona
Populacja: 139 000 zwierząt Ilość krów mlecznych: 27%
Liczba krów objętych kontrolą mleczności - 35 900
Ilość krów objętych kontrolą w stosunku do ogółu krów mlecznych: 25,7%
Liczba krów wpisanych do ksiąg:16 350
Rok Liczba krów Mleko (kg) Tłuszcz (%) Tłuszcz (kg) Białko (%) Białko (kg) 1970
1980 1990 1995 1998 1999 2000 2001 2002
214 233 210 57 42 38 30 27 32
2947 2924 3439 3048 3830 3929 4215 4533 4695
3,63 3,80 4,04 4,10 4,33 4,33 4,46 4,43 4,38
107 111 139 125 166 170 188 201 206
3,34 3,25 3,35 3,39 3,43
128 128 141 154 161
Bydło norweskie
Populacja: 300 000 zwierząt Ilość krów mlecznych: 98%
Liczba krów objętych kontrolą mleczności - 270 000
Ilość krów objętych kontrolą w stosunku do ogółu krów mlecznych: 92%
Średnia wielkość stada: 15 krów
Rok Mleko (kg) Tłuszcz (%) Tłuszcz (kg) Białko (%) Białko (kg) 1970
1980 1990 1995 1998 1999 2000 2001 2002
4919 5750 6363 6328 6200 6108 6094 6078 6190
4,04 4,02 3,98 4,07 4,05 4,13 4,15 4,17 4,14
201 231 253 258 251 252 253 253 256
3,30 3,25 3,19 3,24 3,23 3,20 3,22 3,27
190 207 202 201 196 194 195 202
Szwedzka czerwono-biała
Populacja: 195 000 zwierząt Ilość krów mlecznych: 47,1%
Liczba krów objętych kontrolą mleczności - 161 682
Ilość krów objętych kontrolą w stosunku do ogółu krów mlecznych: 87%
Średnia wielkość stada: 43 krowy
Rok Liczba krów Mleko (kg) Tłuszcz (%) Tłuszcz (kg) Białko (%) Białko (kg) 1960
1970 1980 1990 1995 1998 1999 2000 2001 2002
190 468 232 625 238 275 229 482 199 856 189 459 185 488 176 619 171 318 161 682
4297 5059 5845 6994 7552 7830 7980 8209 8378 8427
4,10 4,03 4,20 4,35 4,44 4,33 4,25 4,24 4,27 4,27
176 204 245 304 335 339 339 348 358 360
3,34 3,40 3,46 3,48 3,44 3,43 3,41 3,41 3,43
169 199 242 263 269 273 280 286 289
Na podstawie materiałów Federacji ERDB za rok 2003.
CHARACTERISTICS OF THE EUROPEAN RED BREEDS AFFILIATED WITH THE ERDB
Summary
The European Red Dairy Breed (ERDB) dates back to 1992, when Angler and Danish Red breeders expressed their willingness to cooperate. A year later they founded the European Red Dairy Breed federation.
National associations of red cattle breeders joined the ERDB in the years that followed. Poland participated in an ERDB meeting as an observer in 1995 and joined the organization in 1996 as a representative of Polish Red cattle. The main goal of the ERDB is to develop red breeds in member countries and to preserve the characteristics of the affiliated breeds, such as milk yields of cows, chemical composition of their milk (protein, solids), and additional advantages of these breeds such as great viability, easy calvings, healthy and strong legs, good weight gains. As part of the breeding programmes, conformation of legs and udder fertility traits and lactation persistency will continue to be improved. In 2003, 10 breeds of red cattle were affiliated with the ERDB:
Angler -13,500 cattle Danish Red - 50,000 cattle Estonian Red - 28,000 cattle Finnish Ayrshire - 201,000 cattle Latvian Brown - 74,000 cattle Lithuanian Red - 27,000 cattle Norwegian Cattle - 270,000 cattle Polish Red - 35,000 cattle
Swedish Red and White - 170,000 cattle Austrian Dairy Simmental - 257,000 cattle
