{q2_JS92!2_5_I£222I OH—"• ftłwfcg «
PISMO SPOŁECZNE, GOSPODARCZE, OŚWIATOWE I POLITYCZNE DLA WSZYSTKICH STANÓW
Nr 62 11 Wqibriexn&9ZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBAs o b o ta d n ia 2 7 m a ja 1 9 3 9 r . 11 Rok 21
G o łą b k o b ia ła — D u c h u Ś w ię ty !
— n a jc z y s ts z y z d r ó j!
T o b ie n a jw y ż s z a c z e ś ć i c h w a ła ! A o to m o c ą p ie r ś w e z b r a ła h a r t z T w y c h n a jś w ię ts z y c h ła s k
p o c z ę ty . G o łą b k o b ia ła — D u c h u Ś w ię ty
— n a jc z y s ts z y z d r ó j! —
U c h y lm y c z ó ł!
C z o łe m u d e r z m y w p r o c h j p y ł, D u c h u Ś w ię ty !
O , s iło tw ó r c z a ! — S iło s ił!
C z o łe m u d e r z m y w p r o c h i p y ł, w p r o c h rz u ć m y z b la k łe ś m ie r c ią iic a o to s ię iś c i ta je m n ic a ,
c u d ó w , c u d !
.-N a d n o c p r z e p a s tn ą , m ro k ó w m ro k , n a d tr u d ó w , tr u d .
w d a l — p r o m ie n is ty r z u c a b la s k ,
S ie d m iu n a jś w ię ts z y c h s w o ic h ła s k
— w y tę ż m y s łu c h !
G o łą b k a b ia ła ! B o ż y D u c h !
G o łą b k o b ia ła — D u c h u Ś w ię ty ! P r z e z c u d s w y c h ła s k
I d a r ó w d a r .
D o b ro c i O jc a , m ę k i S y n a
I p r z e z n a jw y ż s z ą m ą d r o ś ć T w ą , R z u ć w p ie r ś c z ło w ie c z ą ś w ię ty c h ż a r,
B y c z u ł s ię je d n y m z B o ż y c h s łu g
I z w ó l g o z b ro d n i, w in K a in a M iło ś c ią tk n ij!
P r z e z d o b ro ć O jc a , m ę k ę S y n a G o łą b k o b ia ła — D u c h u Ś w ię ty ! W y tę ż m y w z ro k ,
n a d n o c p r z e p a s tn ą — m r o k ó w m ro k , n a d tru d ó w , tr u d
w d a l — p r o m ie n is ty r z u c a b la s k : G o łą b k a b ia ła — B o ż y D u c h !
Jan Stwora
4 8 4 8 5 3 4 8 4 8 2 3 4 8 2 3 4 8 2 3 2 3 2 3 2 3 2 3 4 8 4 8 2 3 9 0 4 8 4 8 2 3 2 3 4 8 2 3 4 8 2 3 2 3 2 3 5 3 2 3 2 3 2 3 4 8 2 3 5 3 2 3 4 8 2 3 5 3 2 3 2 3 4 8 5 3 2 3 2 3 2 3 4 8 4 8 4 8 2 3 2 3 2 3 4 8 2 3 0 0 5 3 2 3 2 3 2 3 4 8 4 8 5 3 4 8 4 8 2 3 5 3 2 3 4 8 2 3 2 3 2 3 4 8 2 3 4 8 2 3 4 8 5 3 2 3 2 3
Interpelacja w sprawie Gdańska Jugosławia chwali armie polska
w parlamencie angielskim
L O N D Y N . N a in te r p e la c ję , z ło ż o n ą w I z b ie G m in , d o ty c z ą c ą s p r a w o z d a ń o - tr z y m a n y c h p r z e z L ig ę N a r o d ó w o d w y s o k ie g o k o m is a r z a L ig i w G d a ń s k u c o d o s y tu a c ji w W o ln y m M ie ś c ie , p r e m ie r C h a m b e r la in o d p o w ie d z ia ł:
,,W y s o k i k o m is a r z L ig i w G d a ń s k u r e g u la r n ie s k ła d a ł r a p o r ty k o m ite to w i 3 -c h , u s ta n o w io n e m u p r z e z R a d ę L ig i c e le m ś le d z e n ia s y tu a c ji w G d a ń s k u i K o m ite t te n a u to r y z o w a ł o g ło s z o n e k o m u n ik a ty p o k a ż d o r a z o w y m z a k o ń c z e n iu p o s ie d z e n ia te g o K o m ite tu .
D o ty c h k o m u n ik a tó w n ie je s te m o - c z y w iś c ie w s ta n ie n ic d o d a ć , a le n ie z g a d z a m s ię z s u p o z y c ją , ja k o b y r a p o r ty w y s o k ie g o k o m is a r z a L ig i w G d a ń s k u d o ty c z y ć m ia ły tr u d n o ś c i, n a ja k ie o n m ia łb y w w y k o n a n iu s w y c h c z y n n o ś c i n a tr a f ia ć " . N a d o d a tk o w e z a p y ta n ie , c z y w y s o k i k o m is a r z L ig i w s w y c h ra -
hs
PomoriE mi pawl s w e o o I1 o M »
J e s ł n im p lu to n o w y ś p . G e r a rd P a - ją k o w s k i, s y n u b o g ic h r o ln ik ó w z B r z e z ia p o w . tu c h o ls k ie g o .
N a p ie r w s z y z e w d o b o ju o n ie p o d le g ło ś ć p o r z u c ił s łu ż b ę w ż a n d a r m e r ii p r u s k ie j i ja k o o c h o tn ik w s tą p ił d o p u łk u L ia n ó w P o m o rs k ic h . W y s ła n y n a r e k o n e s a n s z g in ą ł o d k u li G r e n z - s c h u tz u d n ia 1 9 s ty c z n ia 1 9 2 0 r o k u .
P lu to n o w y G e r a rd P a ją k o w s k i s ia l s ię d la P o m o r z a s y m b o le m b o jo w n ik a o n ie p o d le g ło ś ć te j p o ls k ie j z ie m i.
W 1 d z ie ń Z ie lo n y c h Ś w ią t — n ie d z ie lę 2 8 m a ja b r . n a s tą p i o d s ło n ię c ie
p o m n ik a ś p . G e r a r d a P a ją k o w s k ie g o . U d z ia ł o s o b is ty w u r o c z y s to ś c i — I n s p e k to r a A r m ii G e n e ra ła B o rt n e w s k ie g o , W o je w o d y P o m o rs k ie g o W ła d y s ła w a R a c z k ie w ic z a i D o w ó d c y O K . \ I I I
G e n e r a ła K a ra s z e w ic z - T o k a rz e w s k ie - k o w ie .
p e r ła c h z G d a ń s k a d o n o s ił o ja k ic h k o l
w ie k u s iło w a n ia c h p r z e s z k a d z a n iu m u je ś li c h o d z i o k o m u n ik o w a n ie s ię je g o z G e n e w ą i in n y m i o ś r o d k a m i d r o g ą p o c z to w ą i te le lo n ic z n ą , p r e m ie r o ś w ia d c z y ł, ż e n ie je s t w s ta n ie o ty m n ic p o w ie - w ie d z ie ć .
m
Szef Gestapo Himmler
o sprawach polskich
B E R L I N . W d n ia c h 7 i 8 m a ja b r . o d b y ł s z e f ta jn e j p o lic ji p a ń s tw o w e j ( G e s ta p o ) . H im m le r p o d r ó ż in s tr u k - c y jn a . W z a r z ą d z o n y c h p r z e z llim m le r a o d p r a w a c h w z ię li u d z ia ł w y ż s i d o -
g o — d a ją w y r a z u c z u c io m , ja k ie O j
c z y z n a ż y w i d la n a jw ie r n ie js z y c h s y n ó w s w o ic h .
P r e z y d e n t R z e c z y p o s p o lite j o d d a - w n a ju ż . p r z e z n a c z y ł r e n tę d o ż y w o tn ią d la w ie k ie m p o c h y lo n y c h u b o g ic h r o d z ic ó w G e r a r d a P a ją k o w s k ie g o . k tó r z y n a 4 - m o r g o w y m s k r a w k u z ie m i — w c z a s a c h n ie w o li p r u s a c k ie j w y c h o w y w a li s y n a n a p r a w d z iw e g o P o la k a i b e z s ło w a p o p r o s tu n a s łu ż b ę O jc z y ź n ie g o o d d a li.
N ie ty lk o P o m o r z e a le c a ła P o ls k a c z c i w n ie d z ie lę p a m ię ć p ie r w s z e g o p o le g łe g o z a w o ln o ś ć P o m o r z a . R o z g ło ś n ia P o m o r s k a o g o d z in ie 1 9 .2 0 n a f a li o g ó ln o p o ls k ie j o d tw o r z y z p ły t N e u - m a n n a f r a g m e n t u r o c z y s to ś c i w G n ie w
B I A Ł O G R Ó D . D z ie n n ik b a iło g r o d z - 1 k i ..P o lity k a '* z a m ie s z c z a a r ty k u ł u tr z y - m a n y w e n tu z ja s ty c z n y m to n ie o a rm ii p o ls k ie j, z a ty tu ło w a n y ,,S iła A r m ii P o l
s k ie j n ie p o le g a je d y n ie n a w ie lk ie j ilo ś
c i lu d z i i n o w o c z e s n y m s p r z ę c ie , a le i n a w s p a n ia ły m d u c h u ż o łn ie rz y .* *
O d p ie r w s z y c h d n i is tn ie n ia o d r o d z o n e j P o ls k i — p is z e d z ie n n ik — d z ię k i
w ó d c y S . S . o r a z k o m e n d a n c i o d d z ia łó w p o lic jn y c h . S z e f ta jn e j p o lic ji p a ń s tw o w e j o d b y w a ! s w ą p o d r ó ż s a m o lo te m . P ie r w s z a o d p r a w a m ia ła m ie js c e
n a z a m c z y s k u w \ o g e ls a n g . D o w ó d c ą p r z y b y ły c h n a o d p r a w ę b y ł W ie tz e l.
n a d p r e z y d e n t p o lic ji z D u s s e ld o r f . W o d p r a w ie b r a li u d z ia ł g a u le ite r z y z K o lo n ii, E s s e n i M o n a s ty ru .
H im m le r w s w o im p r z e m ó w ie n iu s p e c ja ln ie z a ją ł s ię P o ls k ą . S tw ie r d z ił o n , ż e ..g d y b y n a w e t z p o w o d u P o ls k i n ie d o s z ło d o w o jn y * ’ m o ż e d o jś ć d o p o d o b n e j z d z ia ła n ia m i w o je n n y m i a k c ji o d d z ia łó w S . S ., S . A . i p o lic jn y c h .
P o w y ja ś n ie n iu n a o d c in k u p o ls k im g d y b y n a w e t o d b y ło s ię to w s p o s ó b c a łk o w ic ie p o k o jo w y s z a n s e p o k o ju ś w ia to w e g o b ę d ą n a d a l s p a d a ć , p o n ie
w a ż ..ż y w o tn e s p r a w y i d e c y d u ją c e z a g a d n ie n ia o z n a c z e n iu p o lity k i ś w ia to w e j m ię d z y N ie m c a m i i F r a n c ją b ę d ą n i u s ia ły b y ć p o d ję te i r o z w ią z a n e ” . W ó w c z a s w s z y s tk o m o ż e z a le ż e ć b ę d z ie o d d y s c y p lin y s p o łe c z n e j w R z e s z y o r a z w e W ło s z e c h , ja k ju ż 'to m ia ło m ie js c e z p o w o d u z a g a d n ie n ia p o l
s k ie g o .
„ W ó d z — w d e c y d u ją c y m m o m e n c ie o b a r c z y b a r k i S . S . n a jw ię k s z ą w m o ż liw o ś c ia c h lu d z k ic h o d p o w ie d z ia l
n o ś c ią h is to r y c z n ą .”
w o li i w y s iłk ó w M a r s z a lk a P iłs u d s k ie g o p o ło ż o n o o g ro m n y n a c is k n a s tw o r z e n ie s iln e j a rm ii p o ls k ie j. T a a r m ia M a r s z a ł
k a P iłs u d s k ie g o , p o s ia d a ją c a z a s o b ą s e r c a c a łe g o s p o łe c z e ń s tw a , o d z n a c z a s ię n ie ty lk o d o s k o n a ły m u z b r o je n ie m i w y p o s a ż e n ie m . a le ró w n ie ż z n a k o m ity m d u c h e m ż o łn ie r z a . D z iś a r m ia p o ls k a je s t je d n ą z n a jle p s z y c h w E u r o p ie . P o ls k a d z ię k i k o n s e k w e n c ji i w y s iłk o m w y p r z e d z iła p o d w z g lę d e m w o js k o w y m w ie le z n a c z n ie b o g a ts z y c h i z a s o b n ie js z y c h p a ń s tw .. D z ie n n ik p is z e . ż e w r a z ie w o j
n y a r m ia p o ls k a lic z y ć m o ż e p r z e s z ło 4 m ilio n y ż o łn ie rz y . O m a w ia ją c r o z m a ite r o d z a je b ro n i a r m ii p o ls k ie j, „ P o lity k a * * p is z e , ż e k a w a le r ia p o ls k a je s t u z n a w a n a z a n a jle p s z ą w E u r o p ie , a lo tn ic tw o , p o s ia d a ją c e w ła s n e j k o n s tr u k c ji s a m o lo
ty , s ta n o w i w ie lk ą s iłę .
lllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllll
Powrót Legionistów włoskich
R Z Y M . L ic z b a p o w r a c a ją c y c h z H i
s z p a n ii le g io n is tó w w ło s k ic h w y n o s i d o k ła d n ie 1 9 .4 6 0 . L e g io n is to m to w a r z y s z y ć b ę d ą ż o łn ie r z e h is z p a ń s k ie j d y w iz ji
„ C z a r n y c h S tr z a ł” w lic z b ie 3 0 0 0 . Ż o ł n ie r z e h is z p a ń s c y w e z m ą u d z ia ł w r a z z le g io n is ta m i w d e f ila d z ie , ja k a s ię o d b ę d z ie w N e a p o lu p r z e d k r ó le m W ik to r e m E m a n u e le m . W ty m s a m y m c z a s ie p r z y b ę d z ie d o W ło c h lic z n a d e le g a c ja z ło ż o n a z w y b itn y c h o s o b is to ś c i h is z p a ń s k ic h .
Wybuchła epidemia cholery
M A N I L A E p id e m ia c h o le ry , k tó r a w y b u c h ła p r z e d 5 -c iu d n ia m i w p r o w in c ji N u v a \ iz a y a , s p o w o d o w a ła d o ty c h c z a s ś m ie rć 2 5 -c iu o s ó b .
Str. 2 „G Ł OSP O M O R Z Att Nr. 62
Katastrofa amef^aiiskiej H Mi
VUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA Podczas ćw iczeń am erykańskiej 1lotyw ojennej zatonęła łódź podw odna. Łódź zanurzyła się i nie w ypłynęła na pow ie rzchnię przez kilka godzin. W szczęto w ięc poszukiw ania i w krótce stw ierdzo no, że łódź leży na dnie głębokości 75 m . Załogę łodzi stanow i 62 m arynarzy oraz 7 robotników stoczni, w której łódź w ybudow ano. Z załogą naw iązano łącz
ność radiow ą, i w ten sposób dow iedzia no się, że przyczyną katastrofy było to, że nie zam knięto jednego w entylatora i w ten sposób w oda w targnęła do w nę
trza i spow odow ała zatonięcie.
Zorganizow ano natychm iast pom oc.
PO R TSM O U TH . O kręt - baza ..Fal
con" przybył na m iejsce, gdzie znajduje się zatopiona łódź podw odna.
,.Falcon" zarzucił 4 kotw ice. 16 nur ków przygotow uje się do spuszczenia na dno i rozpoczęcia akcji ratow niczej.
Z zatopioną łodzią podw odną ,,Squa lus" naw iązano kontakt. Z w nętrza łodzi inform ują, że zapasy pow ietrza i żyw no ści są w ystarczające, brak im natom iast św iatła i siły. Łączność z załogą naw ią zano uderzeniam i m łotka w kadłub. Z zew nątrz łodzi odpow iadano alfabetem
M orse a ze w szystkich przedziałów , z w yjątkiem kabiny torpedow ej, która jest całkiem zalana.
W edług inform acji z kół m orskich 26 ludzi z pośród załogi ,,Squalus nie żyje, dotychczas nie m a potw ierdzenia w iadom ości z m iejsca w ypadku.
PO R TSM O U TH . Łódź podw odna
„Squalus" o godzinie 11,30 (w edług cza
su m iejscow ego) w ypuściła now ą bom bę sygnalizacyjną.
Pierw szy nurek z okrętu bazy ,.Fla- con" dotarł już do zatopionej łodzi.
Z pośród 59 ludzi załogi podw odnej w przedniej kom orze znajduje się 33 lu dzi. Jak przypuszczają, na podstaw ie w iadom ości od nurka, załoga będzie m o
gła być uratow ana w ciągu pół godziny.
Kim był zabity hitlerowiec
G D A Ń SK . H itlerow cem , który padł od kuli polskiego szofera okazał się zna
ny ze sw ych w ystąpień rzeźnik G rueb- ner. B rał cn udział w e w szystkich po
przednich napadach, a każdorazow o w iatu w olszlyńskiego, w octtegiosci j Km przechodząc obok dom u inspektorów cel od granicy, a 7 km od W olsztyna, 4 sa- nych, publicznie odgrażał się i obsypy- nioloty niem ieckie, z których jeden przy w ał urzędników tych obelgam i. G ruebner m usow o lądow ał,
zorganizow ał bojkot polskich inspekto- i
rów , którym odm aw iano pom ocy lekar-1 Sam olot ten dw’uplatow iec jednosil- skiej, żaden sklepikarz nie sprzedaje im nikow y, pochodzenia czeskiego pilotow a
żyw ności i po każdy drobiazg m usieli je- ny był przez lotnika cyw ilnego G eorga ździć do Tczew a. I Flacha, lat 27, zam ieszkałego w e Frank-
;furcie nad M enem . G ruebner brał udział w e w szystkich
zam achach petardow ych. * Pilot w ystartow ał z m iejscow ości S a-* 1
zam ieszkiw ali w ybrzeża dzisiejszej Sy rii i Palestyny. Płynąc na lekkich gale rach, pędzonych żaglem i w iosłem , że
glarze feniccy posuw ali się w zdłuż brze
gów m orza Śródziem nego, zakładając w szędzie sw oje kolonie. N astępnie, w ślad za galeram i, w ysyłali ciężkie, okute m iedzianą blachą statki obładow ane to w aram i. W ten sposób w ilki m orskie z Tyru i Sydonu m onopolizow ały, handel m orski w ów czesnej epoce dziejów .
Form a statków fenickich znalazła dalsze udoskonalenie u G reków , którzy nie ustępow ali Fenicjanom w zdolnoś ciach do handlu i zam iłow aniu do że
glugi. W G recji po raz pierw szy pojaw ia się galera, napędzana przez w ięcej niż dw a rzędy w ioślarzy, dzięki czem u gre
ckie statki handlow e m ogą już m ieć po jem ność około 100 ton, długość 35 m tr.
i szybkość 7— 8 m il m orskich na godzi nę. Z achow ały się z tych czasów w ia dom ości o „kolosach m orskich", jakim był niew ątpliw ie, zbudow any w Syraku- zach przez konstruktora A rchiasa z K o- rynku, statek „A lexandria", długości 90 m etrów i pojem ności 5600 ton. M iał on PO R TSM O U TH . Pierw si członkow ie
załogi łodzi podw odnej „Squalus". któ rych uratow ano tw ierdzą, iż w ew m ątrz łodzi znajduje się jeszcze przy życiu 25 ich tow arzyszy. B yć m oże, iż m arynarze znajdująm y się w dalszych częściach ło dzi rów nież żyją — nie m a jednak co do tego żadnej pew ności.
PO R TSM O U TH . Po ponow nym w y
ciągnięciu dzw onu ratow niczego urato
w ano dalszych 8 członków załogi ,,Squa- lusa".
PO R TSM O U TH . K om endant łodzi podw odnej .,Squalus" por. N agnin,
Nadmiernaszybkość pociągu
powodem wypadku kolejowego na dworcu w Gdańsku
To że nikt z podróżnych nie doznał po w ażniejszych obrażeń należy zaw dzię czać stalow ej konstrukcji w agonów ko lejow ych polskiego w yrobu, która całko
w icie zdała egzam in.
Straty m aterialne PK P. w ynoszą o- koło 209 tysięcy złotych.
Z pow odu zatarasow ania toru, lo
kalny ruch pasażerski odbyw ał się z przesiadaniem na m iejscu w ypadku, r ruch pociągów pasażerskich dalekobież- j nych przeprow adzono drogą okrężną do; się obecnie w szpitalu w G dańsku i ży-i godziny 15,00. po czym przyw rócono ciu ich nie zagraża niebezpieczeństw o.1 norm alny ruch pociągów pasażerskich.
W A RSZA W A . W zw iązku z w ypad kiem kolejow ym , jaki m iał m iejsce dnia 18 bm . o godzinie 6,43 na stacji G dańsk G łów ny, M inisterstw o K om unikacji po przeprow adzeniu szczegółow ego docho
dzenia stw ierdza, że został on spow odo w any nadm ierną szybkością pociągu.
Zegar kontrolujący szybkość w ska
zyw ał 76 zam iast obow iązującej na tym odcinku szybkość 40 km . na godzinę.
O bsługa parow ozu: m aszynista Łu- szaj i jego pom ocnik W olczek znajdują
Samoloty niemieckie
nad powiatem wolsztyńskim jeden z nich lądował przymusowo
W O LSZTY N . W e w torek o godz. 17 ukazały się nad m iejscow ością O bry, po
w iatu w olszlyńskiego, w odległości 3 km
ry ostatni zajął m iejsce w dzw onie ra tow niczym , odtransportow any został, w raz z 6ciu członkam i załogi, do szpita la w PO R TSM O U TH .
N urkow ie przystąpili w czoraj od ra na do pracy nad w ydobyciem zw łok 26 m arynarzy, znajdujących się dotąd w łodzi podw odnej.
Napady na ludność polską w Niemczech
Jak donosi polska prasa w N iem czech zniszczono rów nież tablicę, przym ocow a w dniu spisu ludności ponow nie w ybito
któ-|szyby w B anku Ludow ym w Złotow ie;
gan i w drodze do E rfurtu zbłądził To
w arzyszące rnu trzy sam oloty po kilka
krotnym okrążeniu m iejsca przym usow e go lądow ania ich tow arzysza odleciały do N iem iec. Tak lotnikiem , jak i sam o lotem zaopiekow ały się w ładze straży granicznej.
W śledztw ie lotnik zeznał, że uda w ał się do E rfurtu w spraw ach sw ego klubu, aby stam tąd przyprow adziś sa m olot, który m iał służyć do celów szy bow nictw a.
Bezsilna wściekłość prasy niemieckiej
B ER LIN . Prasa niem iecka rozpisu
jąc się o w ypadkach w K ahhołie, nie szczędzi w kom entarzach ostrych słów prasie polskiej.
Szczególny ..żal" w zbudził tu fakt przedrukow ania przez prasę zachod
nią przebiegu w ypadku w edług relacji polskich i nieuw zględnienia 'w ykręt nych argum entów G dańska.
ną u w ejścia do B anku Ludow ego.
W pow iecie złotow skim w R adaw ni- cy w ostatnich dniach napady na w łas ność polską są przeprow adzane system a tycznie i w sposób zorganizow any. M . in. nazajutrz po spisie ludności napast
nicy obalili płot otaczający szkołę pol
ską oraz altanę, znajdującą się u w ejścia do szkoły. Tej sam ej nocy zniszczono w zgl. obalono ogrodzenia zagród 6 Po laków w tejże w si.
21 bm . aresztow ano sekretarza po
w iatow ego Zw iązku Polaków w N iem czech, Leona C zogałę; w m ieszkaniu a- resztow anego w Turzy przeprow adzono rew izję.
Tragiczna śmierć ucznia
B R O D N IC A . W poniedziałek, dnia 22 bm . w godzinach popołudniow ych odbyw ało się na strzelnicy przy stadio nie m iejskim strzelanie uczniów G im nazjum K upieckiego o m istrzostw o
;szkolnego O kręgu Pom orskiego. Strze- .’ :a , lanie . . to przypłacił jeden uczeń sw oim
m łodym życiem .
W pozycji leżącej zajął m iejsce do strzału uczeń G im n. K upieckiego. W pozycji leżał już nabity 6m m . nabojem longiem karabinek. U czeń nie w iedząc, że karabinek był już nabity, pociągnął za spust. — W tej chw ili padl tragicz ny strzał, który ugodził przy tarczy bę dącego 16-letniego kolegę B ogum iła Szudrow icza w plecy, przeszyw ając płuco. Pierw szej pom ocy udzielił nie szczęśliw em u lekarz pow iatow y p. D r K am iński, który m im o natychm iasto
w ych zabiegów , nie m ógł go już ura
tow ać od śm ierci. Przeniesiony bow iem do szpitala w ojskow ego z m arł nieba w em . Zw łoki odstaw iono do kostnicy szp i ta 1 a pow iałow ego.
Śp. B ogum ił był sierotą, pozostała jeszcze tylko jedyna siostrzyczka jego
14-letnia H alina.
W iadom ość o tragicznym w ypadku rozeszła się szybko po m ieście i w śród całego społeczeństw a a szczególnie w śród m łodzieży szkolnej, odbiła się głębokim żalem .
Początki
żeglugi morskiej
D alekie szlaki m orskie zaw sze w y
w ierały m agnetyczny w pływ na ludzi, w iecznie głodnych przygód, w rażeń i niczym nie skrępow anej w olności. R o
m antyczny pęd do rzeczy nieznanych, do czegoś now ego, co się m oże kryje za kręgiem horyzontu, w yprow adził ongiś śm ielsze jednostki na m orze i dał po
czątek w spaniałem u rozkw itow i żeglugi.
N ajpopularniejszą, choć praw dopo dobnie nie starszą w ersją legendy o po
topie, jest przypow ieść o N oem i jego arce. N a podstaw ie krótkiego i bardzo niedokładnego opisu w Biblii nie m oże m y ściśle ustalić, jak w yglądał ten naj sław niejszy statek w prahistorii. M oże m y m ieć jedynie pew ność, że pływ ał on napraw dę, chociaż lekkom yślność lu
dzi, oraz burze dziejow e, które przew a liły się nad przedhistoryczną i history- itzną M ezopotam ią, starły z pow ierz
chni ziem i w szelkie ślady pam ięci o je
go kształtach. ; . ,
D opiero w ykopaliska z czasów sta rożytnych przynoszą nam pierw sze ską pe obrazy aktyw ności ludzkiej w dzie
dzinie żeglugi, pod postacią rysunków , rzeźb, albo utw orów pisarskich. Stosun
kow o najbardziej szczegółow e opisy i rysunki statków pozostaw ili potom nym starożytni Egipcjanie. Z hieroglifów , znalezionych koło M em fisu, odczytano, że na tysiąc lat przed w ojną trojańską, faraonow ie egipscy posiadali już flotę m orską i organizow ali w ypraw y odkry w cze w kierunku tajem niczych okolic A fryki rów nikow ej. W szczególności fa
raon Sahouri, oraz kobieta-faraon H at- shepsit, zasłynęli z organizow ania w y praw żeglarskich na południe, w zdłuż w ybrzeży m orza C zerw onego, skąd stat
ki ich pow racały, uginając się pod cię-- żarem drogocennych tow arów , jak zło to, kość słoniow a, kadzidło i balsam .
Ze źródeł egipskich w iem y też naj-' w ięcej o narodzie m arynarzy, Fenicja-’ nach, którzy już na 3000 lat przed C łir.
trzy m aszty, luksusow e kabiny, salę do ćw iczeń fizycznych i ogrody na pokła
dzie, a załoga jego stanow iła 1200 lu
dzi, w czym 800 w ioślarzy. Statek ten był przeznaczony do podróży m iędzy Sycylią i Egiptem .
Stosunkow o duże m ożliw ości tech
niczne w dziedzinie budow y statków nie m ogły być jeszcze w ow ych czasach w ykorzystane, ze w zględu na słabe po stępy w iedzy żeglarskiej. W obec braku m ap i przyrządów naw igacyjnych, że
gluga m ogła się odbyw ać jedynie w zdłuż brzegów , co pozw alało nie tracić z oczu jedynej pew nej podstaw y orientacyjnej, jaką był ląd stały. Z zapadnięciem no
cy żegluga m usiała być przeryw ana, w o
bec groźby zabłądzenia w ciem nościach lub rozbicia się o skały. Ż eglarze w y
ciągali sw ój statek na brzeg i biw ako
w ali przy ogniskach, aby z nastaniem dnia w yruszyć znow u w drogę.
Tak odbyw ali sw e w ielkie podróże Fenicjanie, tak rów nież pływ ali K arta- gińczycy, którzy całą sw oją egzystencję opierali na handlu m orskim , docierając w w ypraw ach kupieckich do A fryki.
Nr 62 „GŁOS P O M O R Z A“ Str 3
BURZE GRADOWE SZAŁEJA! , ki h r it u
w wielu okolicach Wielkopolski i Pomorza grad z n i s z c z y I całkowicie plony rolne
ROLNICY !
ubezpieczajcie plony od gradobicia imiiui loikiti
w POZNANIU
cbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA12028603
Najkorzystniejsze warunki — bezwzględna pewność — solidne odszkodowanie Ubezpieczenia: od ognia—gradobicia—kradzieży z włamaniem—odpow. prawnej
ODDZIAŁY: Poznań-Ostrów-Leszno-Kalisz-Toruń-Bydgoszcz-Gdynia-Włocławek
Inspektorzy we wszystkich miastach powiatowych __________________________
L Wiadomości ciekawe z bliska i daleka j
TO R UŃ .
(K urs P. C. K . dla opiekunów K ół M łodzieży P, C. K .) K om isja O kręgow a
K ół M łodzieży P C. K . podaje do w iado
m ości, że w dniach od 26 czerw ca do 5 lipca 1939 roku odbędzie się 50-godzin- ny kurs przeszkoleniow y dla opiekunów kół m łodzieżow ych P. C. K . O kręgu Po
m orskiego.
K urs obejm uje w ykłady ratow nictw a ogólnego, przeciw gazow ego, obrony prze ciw gazow ej, ideologii P. C. K ., pracy K ół w poszczególnych stopniach i sek
cjach, adm inistrację koła, pracę w św iet licy itp.
Ponadto w program ie kursu przew i dziana jest w spólna w ycieczka statkiem do C iechocinka.
Zgłoszenia na kurs i bliższych inform a- cyj udziela K om isja O kręgow a K ół iM ło- dzieżow ych P. C. K . w Toruniu, ul M ic
kiew icza 2,4 do dnia 31 m aja br.
■m • i ; - B Y D GO SZC Z.
3 (N a peronie dw orca rzucił się pod pociąg.) W dniu w czorajszym na oczach zgrom adzonych na peronie dw orca byd
goskiego podróżnych, rzucił się pod nad jeżdżający z G dyni pociąg pośpieszny 67-letni Stanisław K leszczyriski.
M aszynista nie zdołał w porę zatrzy
m ać pociąg, z pod którego w ydobyto zm asakrow ane zw łoki nieszczęśliw ego.
Przy zabitym znaleziono listy, z których w ynika, że zam ach sam obójczy był spo
w odow any ciężkim i w arunkam i życiow y m i.
Str. Ludow ego. G dy statek znajdow ał
<
W arszaw ą delegacja
w śród siebie jednego z członków W aw rzyńca Szelągow skiego, rolnika lat 51 za m ieszkałego w e w si Piaski, pow , W łoc
ławek. O zaginięciu Szelągow skiego dnia 19 bm . zgłosił w W ydz. Śledczym w e [W łocław ku uczestnik zjazdu Jan G ra-
' bow ski. Początkow o przypuszczano, że ---- -
Szelągow ski w skutek nieostrożności godzinie 2-giej zepchnął ze statku do ryw al u m ego ki ka . W isły i zatonął. Prow adzone W JqU i nsw iadczvl. że uczvm ł to z nam o
X całej PoBsEtS
PO ZNA Ń .
A (B aron niem iecki postrzelił Pola
ka.) B aron L. z O lśnicy postrzelił ostat- • , . _ . . 4 nio w rękę 26-letniego B iegańskiego, w oyv0 prz\pus -1 । chw ili, kiedy ten ! Szelągow ski w s k u c k i
gałązek bzu. |
'liirt lip.jBi
Zapisz sie do LMK
Sędzia śledczy osadził L. w w ięzie
niu, skąd jednak został w krótce zw olnio ny po przeprow adzeniu dochodzeń. R ów nocześnie policja odebrała L. paszport, gdyż jest on obyw atelem niem ieckim i zachodzi obawa ew entualnej ucieczki z Polski.
W A R SZA W A.
A (Porozum ienie gospodarcze z Pol
ską) Prasa litew ska donosi, że pom ię dzy Polską a Litw ą doszło do porozu
m ienia w spraw ie tranzytu i przeróbki drzew a polskiego.. N a m ocy tego porozu
m ienia drzew o, które m iało być przero bione w tartakach kłajpedzkich, zostanie oddane do tartaków kow ieńskich, po
Niesamowita tragedia na statku wiślanym
W ŁO C ŁA W EK . Statkiem „B ałtyk*1 z W łocław ka do W arszaw y w yjechała na zjazd delegacja K oła Pow iatow ego
1 PA RY Ż.
__ __ / 1 W spólnie z Szelągow skim w yjechał i się na przestrzeni m iędzy Płockiem a na zjazd niejaki K ozłow ski Zygm unt za-
stw ierdziła brak m ieszkały w B ochonow ie pow . w łocław skiego, który był kochankiem żony Sze- lągow skiego W iktorii. Szelągow ska z K ozłow skim już od dłuższego czasu pla
now ali zabicie jej m ęża i jako najodpo
w iedniejszą okoliczność w ykorzystali w spom niany zjazd. K ozłow ski przyznał się, że Szelągow skiego w nocy 18 bm . o W isły i ośw iadczył, że uczynił to z nam o w y żony Szelągow skiego, która w czasie przesłuchiw ania rów nież przyznała się się do w iny. W innych z polecenia w ładz sądow ych osadzono w areszcie śledczym . Zw łoki Szelągow skiego dotychczas nie zostały w ydobyte.
czym zostanie z Litwy odtransportow ane za granicę.
A (W ażne narady u m inistra Becka.) M inister B eck przyjął am basadora A nglii K ennarda i am basadora polskiego z Lon
dynu, R aczyńskiego. Tem atem rozm ów były spraw y trójprzym ierza Francji A n
glii i Sow ietów .
A (O dznaczenie w ojew ody pom orskie
go.) W dniu 20 bm , w apartam entach pry w alnych w ojew ody pom orskiego R acz- kiew icza odbyła się uroczystość w ręcze
nia p. w ojew odzie dyplom u członka ho
norow ego Polskiego Tow arzystw a K rajo znaw czego przez delegację zarządu głó
w nego P. T. K.
jednak dochodzenia i w yw iady ustaliły następujące okoliczności w jakich zagi
nął Szelągow ski.
G D AŃ SK.
□ (W ładze gdańskie zw olniły z a- resztu polskich kolejarzy.) W czw artek zw olnieni zostali z aresztu kolejarze pol
scy Platt, K rause, Lesnau i O kroy, Któ
rych zatrzym ano w niedzielę w K łoda
w ie.
= X =
M O SKW A .
(O ficer z osobistej ochrony H it
lera uciekł do Francji.) Paryski korespon dent donosi, że porucznik arm ii niem ieo- kiej, R otter, należący do ochrony osobi
stej H itlera, przekroczył nielegalnie gra
nicę francusko - niem iecką i przybył do V alenciennes i ośw iadczył w ładzom francuskim , że zbiegł z N iem iec z pow o du nieporozum ienia i krytycznego usto sunkow ania się jego do prow adzenia o- becnie w N iem czech polityki.
R otter w yraził chęć w stąpienia do francuskiej Legii C udzoziem skiej po za
kończeniu śledztw a, które przeprow adzo ne jest w zw iązku z jego nielegalnym przekroczeniem granicy.
□ (Tylko trum na ocalała.) N iesam o w ita katastrofa kom unikacyjna w ydarzy ła się w poniedziałek w ieczorem na szo
sie m iędzy Paryżem a Lim oges. W pobli
żu m iejscow ości C erey, sam ochód kara
w an zderzył się z sam ochodem jednego z tam tejszych rolników na zupełnie rów nej drodze. O ba w ozy przew róciły się i stanęły w płom ieniach.
। 5-ciu pasażerów poniosło śm ierć na : m iejscu, kilku dalszych odniosło ciężkie
; poparzenia. Tylko trum na ze zw łokam i, znajdująca się w karaw anie, pozostała, jak gdyby cudem nienaruszona.
N O W Y JO RK .
□ (18-cylindrowy silnik lotniczy.) W N owym Jorku zaczęto budow ać 18- cylindrow y silnik lotniczy, który będzie najsilniejszym na św iecie. Przeznaczony jest do w odnopłatow ców pasażerskich, które będą m ogły przew ozić 52 osoby.
