ETAPY PROCESU ETAPY PROCESU
BADAWCZEGO BADAWCZEGO
wg Babi
wg Babińńskiegoskiego
NA ZACH
NA ZACH Ę Ę T T Ę Ę
Ludowe porzekad
Ludowe porzekadłło mo móówi:wi:
CIEKAKAWO
CIEKAKAWOŚĆŚĆ TO PIERWSZY STOPIETO PIERWSZY STOPIEŃŃ DO DO PIEKPIEKŁŁA. A.
aleale BEZ CIEKAWO
BEZ CIEKAWOŚŚCI I CHCI I CHĘĘCI POZNANIA CI POZNANIA NIE MA
NIE MA
NaukiNauki
BadaBadańń
RozwojuRozwoju
O CZYM TO B
O CZYM TO B Ę Ę DZIE? DZIE?
1.1.
Jak zwyk Jak zwyk łą łą ciekawo ciekawo ść ść zamieni zamieni ć ć na na punkt wyj
punkt wyj ś ś cia do bada cia do bada ń ń ? ?
2.2.
Jak od ciekawo Jak od ciekawo ś ś ci przej ci przej ść ść do projektu do projektu bada bada ń ń ? ?
3.3.
Jak od projektu przej Jak od projektu przej ść ść do samych do samych bada bada ń ń ? ?
4.4.
Jak od bada Jak od bada ń ń przej przej ść ść do wynik do wynik ó ó w? w?
PROSZ
PROSZ Ę Ę DOBRA DOBRA Ć Ć SI SI Ę Ę W W DWIE GRUPY.
DWIE GRUPY.
KRYTERIUM:
KRYTERIUM:
ZBIE ZBIE ś ś NY G NY G Ł Ł Ó Ó WNY CEL, WNY CEL, KT KT Ó Ó REMU S REMU S Ł Ł U U śĄ śĄ
BADANIA.
BADANIA.
WY WY Ś Ś CIG PO NOBLA CIG PO NOBLA
CEL:CEL:
ZASADA: Po prawidZASADA: Po prawidłłowym wykonaniu jednego owym wykonaniu jednego etapu bada
etapu badańń momoŜŜna przejna przejśćść dalej.dalej.
PYTANIE BADAWCZE CEL
EKSPLANACJA
PODSUMO WANIE LIT. PRZEDMIOTU
PYTANIA SZCZEGÓŁOWE
HIPOTEZY
W J. NAUKOWYM
GDZIE?
JAK?
SKĄD?
Krok 1
Krok 1 – – PYTANIE BADAWCZE PYTANIE BADAWCZE
CEL CEL moich bada moich bada ń ń , ,
czyli co chc
czyli co chcęę osiosiąągngnąćąć::
(do wyboru) (do wyboru)
1.1. EKSPLORACJAEKSPLORACJA –– wstwstęępne poznanie jakiepne poznanie jakieśś tematyki, rzucenie na ni
tematyki, rzucenie na niąą śświatwiatłła;a;
2.2. OPISOPIS –– przedstawienie zjawiska (przedstawienie zjawiska (co, gdzie, jak)co, gdzie, jak)
3.3. WYJAWYJAŚŚNIANIE NIANIE (eksplanacja(eksplanacja)) –– odpowiedodpowiedźź na na pytanie
pytanie dlaczegodlaczego dane zjawisko zachodzidane zjawisko zachodzi
Krok 1
Krok 1 – – PYTANIE BADAWCZE PYTANIE BADAWCZE
Sformu
Sformułłowanie PROBLEMU BADAWCZEGOowanie PROBLEMU BADAWCZEGO –– czyli czyli pytaniapytania, na kt, na któóre poszukujemy odpowiedzi.re poszukujemy odpowiedzi.
••
Dotyczy aktualnego stanu Dotyczy aktualnego stanu niewiedzy
niewiedzy
••
Jest wyra Jest wyra Ŝ Ŝ one w j one w j ę ę zyku naukowym zyku naukowym
••
Sformu Sformu ł ł owane tak, owane tak, Ŝ Ŝ e wiadomo jak e wiadomo jak
dzia dzia ł ł a a ć ć , , Ŝ Ŝ eby znale eby znale źć źć odpowied odpowied ź ź
Krok 1
Krok 1 – – PYTANIE BADAWCZE PYTANIE BADAWCZE
CIEKAWO
CIEKAWOŚĆŚĆ::
Czy wiejskie Czy wiejskie biblioteki maj biblioteki mająą
komputery?
komputery?
Czy w polskim Czy w polskim
coraz wi
coraz więęcej cej angielskiego?
angielskiego?
CELE:
CELE:
OPISOPIS
OPISOPIS
EKSPANACJA EKSPANACJA PYTANIE
BADAWCZE:
Jaki jest poziom komputeryzacji
bibliotek w Polsce?
Jakie są główne źródła
neologizmów w polskim (dla ostatniej
dekady; ze względu na róŜne odmiany jęzka)?
Krok 2
Krok 2 – – EKSPLIKACJA EKSPLIKACJA
Na EKSPLIKACJ
Na EKSPLIKACJ Ę Ę sk sk ł ł ada si ada si ę ę : :
1.1.
Uszczeg Uszczeg ó ó lowienie lowienie , doprecyzowanie , doprecyzowanie naszego problemu badawczego
naszego problemu badawczego ORAZ ORAZ
2.2.
Wyb Wyb ó ó r i uzasadnienie hipotez r i uzasadnienie hipotez badawczych
badawczych
USZCZEG
USZCZEG Ó Ó Ł Ł OWIENIE PROBLEMU 1 OWIENIE PROBLEMU 1 Poszukiwania w
Poszukiwania w
LITERATURZE PRZEDMIOTU:
LITERATURZE PRZEDMIOTU:
MiMięędzy innymi:dzy innymi:
Co ju Co ju Ŝ Ŝ wiadomo o problemie, kt wiadomo o problemie, kt ó ó ry jest ry jest badany?
badany?
Jakie s Jakie s ą ą tematy nadrz tematy nadrz ę ę dne? dne?
Jakie s Jakie s ą ą tematy podrz tematy podrz ę ę dne? dne?
Jakie s Jakie s ą ą tematy powi tematy powi ą ą zane z badanym? zane z badanym?
USZCZEG
USZCZEG Ó Ó Ł Ł OWIENIE PROBLEMU 2 OWIENIE PROBLEMU 2 PYTANIA SZCZEG
PYTANIA SZCZEG Ó Ó Ł Ł OWE: OWE:
Czego konkretnie chcemy si
Czego konkretnie chcemy si ę ę dowiedzie dowiedzie ć ć ? ? np np . .
CO CO –– jakie szczegjakie szczegóółły zjawiska chcemy poznay zjawiska chcemy poznaćć??
JAK JAK –– co dokłco dokładnie opiszemy?adnie opiszemy?
DLACZEGO DLACZEGO –– jak wyjajak wyjaśśnimy?nimy?
Im wi Im wi ę ę cej, tym lepiej cej, tym lepiej
Wszystko, co nas interesuje Wszystko, co nas interesuje
Wszystko, co wydaje si Wszystko, co wydaje si ę ę ciekawe ciekawe
USZCZEG
USZCZEG Ó Ó Ł Ł OWIENIE PROBLEMU 3 OWIENIE PROBLEMU 3
SELEKCJA
SELEKCJA pyta pyta ń ń szczeg szczeg ó ó ł ł owych: owych:
Wybieramy te, na kt
Wybieramy te, na któóre bre bęędziemy szukadziemy szukaćć odpowiedzi podczas bada
odpowiedzi podczas badańń Kierujemy si
Kierujemy sięę::
istotnoistotnośściciąą pytapytańń dla naszego problemudla naszego problemu
momoŜŜliwoliwośściciąą znalezienia odpowiedzi na te znalezienia odpowiedzi na te pytania w oparciu o znane nam metody i pytania w oparciu o znane nam metody i
techniki badawcze techniki badawcze
momoŜŜliwoliwośściami techniczno ciami techniczno -- organizacyjnymiorganizacyjnymi
USZCZEG
USZCZEG Ó Ó Ł Ł OWIENIE PROBLEMU 4 OWIENIE PROBLEMU 4
Wyra Wyra Ŝ Ŝ enie pyta enie pyta ń ń w w
FORMIE NAUKOWEJ:
FORMIE NAUKOWEJ:
Ka Ka Ŝ Ŝ de pytanie zawiera tylko terminy: de pytanie zawiera tylko terminy:
Proste Proste
Jednoznaczne Jednoznaczne
Zrozumia Zrozumia ł ł e e
Prosz
Proszęę przeprzeććwiczyćwiczyć to dla dwóto dla dwóch pytach pytańń
HIPOTEZY HIPOTEZY
czyli czyli
propozycje twierdze
propozycje twierdze ń ń naukowych naukowych odpowiedzi na nasze pytania odpowiedzi na nasze pytania
Prawid
Prawidłłowa hipoteza:owa hipoteza:
•• Dostarcza odpowiedzi na pytanie wynikajDostarcza odpowiedzi na pytanie wynikająące z ce z problemu badawczego.
problemu badawczego.
•• Posiada uzasadnienie Posiada uzasadnienie –– czyli wytłczyli wytłumaczenie, umaczenie, dlaczego przyjmujemy tak w
dlaczego przyjmujemy tak włłaaśśnienie
•• Wiadomo kiedy (przy zajWiadomo kiedy (przy zajściu jakich zjawisk) mościu jakich zjawisk) moŜŜna na jjąą uznauznaćć za sprawdzonza sprawdzonąą
HIPOTEZY HIPOTEZY
Ź Ź R R Ó Ó D D Ł Ł A A HIPOTEZ: HIPOTEZ:
Teoretyczne rozwa Teoretyczne rozwa Ŝ Ŝ ania na dany ania na dany temat
temat
Dotychczasowe badania Dotychczasowe badania
Inwencja tw Inwencja tw ó ó rcza badacza rcza badacza
Krok 3
Krok 3 - - OPERACJONALIZACJA OPERACJONALIZACJA
OPERACJONALIZACJA OPERACJONALIZACJA
czyli czyli
wyrawyraŜŜenie wszystkich pojenie wszystkich pojęćęć i termini terminóów w teoretycznych tak
teoretycznych tak ABYABY
1. Mia
1. Miałły jednoznaczny sens empiryczny y jednoznaczny sens empiryczny LUBLUB
2. By
2. Byłły wyznaczone przez czynnoy wyznaczone przez czynnośści, jakie naleci, jakie naleŜŜy y wykona
wykonaćć aby poznaaby poznaćć to zjawiskoto zjawisko
Krok 3
Krok 3 - - OPERACJONALIZACJA OPERACJONALIZACJA
POJPOJĘĘCIECIE::
Skomputeryzowana Skomputeryzowana biblioteka
biblioteka
ZapoZapoŜŜyczenie z yczenie z angielskiego
angielskiego
OPERACJONALIZACJA OPERACJONALIZACJA::
min. 1 komputer min. 1 komputer
dostdostęępny dla czytelnikpny dla czytelnikóóww
katalog biblioteczny w katalog biblioteczny w formie elektronicznej
formie elektronicznej
dostdostęęp do p do internetuinternetu
angielski angielski źźrróóddłłowsowsłłóóww
zbiezbieŜŜnonośćść lub lub podobie
podobieńństwo znaczestwo znaczeńń
zasizasięęg ogg ogóólnojlnojęęzykowyzykowy
Krok 3
Krok 3 - - OPERACJONALIZACJA OPERACJONALIZACJA
To tak
To takŜŜe:e:
GDZIE
GDZIE, , czyli wybczyli wybóór zbiorowor zbiorowośści, gdzie bci, gdzie bęęddąą prowadzone badania
prowadzone badania
JAKJAK, czyli wyb, czyli wybóór metod i technik badawczychr metod i technik badawczych SKSKĄĄDD,, czyli na ktczyli na któóre pytania odpowiadamy re pytania odpowiadamy
odwoodwołłujująąc sic sięę do judo juŜŜ istniejistniejąących informacji a cych informacji a do kt
do któórych potrzebujemy danych rych potrzebujemy danych empirycznych
empirycznych CO DALEJ
CO DALEJ, czyli w jaki spos, czyli w jaki sposóób przeprowadzimy b przeprowadzimy ppóóźźniej analizniej analizęę wynikwynikóów badaw badańń
Krok 4
Krok 4 –– PRZYGOTOWANIE NARZPRZYGOTOWANIE NARZĘĘDZIDZI
NARZ NARZ Ę Ę DZIE BADAWCZE DZIE BADAWCZE
CoCośś, co pomo, co pomoŜŜe nam odpowiedziee nam odpowiedziećć na stawiane sobie na stawiane sobie pytania.
pytania.
DOBRE
NARZĘDZIE:
• UmoŜliwia odpowiedź na wszystkie stawiane pytania
• Dostarcza jak najbardziej szczegółowych informacji
PRZYKŁADY:
• ankieta
• lista wyrazów do czytania
• kwestionariusz
Krok 5
Krok 5 - - PILOTA PILOTA ś ś
PILOTA
PILOTA ś ś
czyliczylisprawdzenie: sprawdzenie:
•• Naszych technik i metod badawczych a przede Naszych technik i metod badawczych a przede wszystkim narz
wszystkim narzęędziadzia
•• PoprawnoPoprawnośści eksplikacji i ci eksplikacji i operacjonalizacjioperacjonalizacji problemu
problemu
•• Ewentualnych problemEwentualnych problemóów techniczno w techniczno –– organizacyjnych.
organizacyjnych.
Krok 6
Krok 6 – – DOB DOB Ó Ó R PR R PR Ó Ó BY BY
DOB DOB Ó Ó R PR R PR Ó Ó BY BY
czyli czyli wybranie tej cz
wybranie tej częśęści populacji,ci populacji,
w ktw któórej prowadzone brej prowadzone bęęddąą badania.badania.
REPREZENTATYWNA
• UmoŜliwia uogólnienie wyników badań z próby na populację
NIERPEREZENTATYWNA:
• Mniej ściśle określona
• Nie umoŜliwia uogólniania
• Daje ogólną perspektywę zjawiska
Krok 7
Krok 7 – – REALIZACJA BADA REALIZACJA BADA Ń Ń
REALIZACJA BADA
REALIZACJA BADA Ń Ń
Innymi s
Innymi słłowyowy gromadzenie materia
gromadzenie materiałłu empirycznego.u empirycznego.
NP.NP.
Przeprowadzanie ankietPrzeprowadzanie ankiet
Zbieranie nagraZbieranie nagrańń
Zbieranie i analizowanie tekstZbieranie i analizowanie tekstóóww
Prowadzenie Prowadzenie eksperymetneksperymetnóóww
Krok 8
Krok 8 – –
WSTWSTĘPNA WERYFIKACJA MATERIAĘPNA WERYFIKACJA MATERIAŁUŁUWSTWSTĘĘPNA WERYFIKACJA MATERIAPNA WERYFIKACJA MATERIAŁŁUU czyli
czyli
PodjPodjęęcie decyzji, czy zebrany materiacie decyzji, czy zebrany materiałł jest sens jest sens dalej analizowa
dalej analizowaćć.. NP.NP.
IloIlośćść niewypeniewypełłnionych ankietnionych ankiet
Ewentualne znieksztaEwentualne zniekształłcenia cenia
Ocena stopnia wiarygodnoOcena stopnia wiarygodnośści zebranego ci zebranego materia
materiałłuu
Krok 9
Krok 9 – – WST WST Ę Ę PNA ANALIZA PNA ANALIZA
KODOWANIE KODOWANIE
czyli najcz
czyli najczęśęściejciej przekszta
przekształłcenie danych w poszczegcenie danych w poszczegóólnych lnych kwestionariuszach na plik w kt
kwestionariuszach na plik w któórym karym kaŜŜda da odpowied
odpowiedźź ukryta jest pod jakimukryta jest pod jakimśś symbolem symbolem (najcz
(najczęśęściej cyfrowym);ciej cyfrowym);
innymi s
innymi słłowyowy
Stworzenie bazy danych zawieraj
Stworzenie bazy danych zawierająących zebrany cych zebrany materia
materiałł empiryczny.empiryczny.
Krok 10
Krok 10 – – ANALIZA ANALIZA
ANALIZA ANALIZA
czyli czyli
konfrontacja naszych pyta
konfrontacja naszych pytańń i problemi problemóów w badawczych z danymi, kt
badawczych z danymi, któóre udare udałło nam sio nam sięę uzyska
uzyskaćć.. NP.NP.
Obliczenie czObliczenie częęstostośścici
Obliczenie podstawowych miar statystycznychObliczenie podstawowych miar statystycznych
Testy korelacjiTesty korelacji
Krok 11
Krok 11 – – TESTOWANIE HIPOTEZ TESTOWANIE HIPOTEZ
TESTOWANIE HIPOTEZ TESTOWANIE HIPOTEZ
czyli czyli
sprawdzenie, czy nasze hipotezy znajduj sprawdzenie, czy nasze hipotezy znajdująą
potwierdzenie w wynikach bada potwierdzenie w wynikach badańń..
TESTOWANIE STATYSTYCZNE
• Określone testy do określonego rodzaju zmiennych.
•Zazwyczaj przy pomocy programów komputerowych (np.. SPSS)
TESTOWANIE INTUICYJNE
• Na podstawie samych danych liczbowych (np.
częstości)
• Staramy się ocenić, czy dana zaleŜność zachodzi.
Krok 12
Krok 12 – –
PODSUMOWANIE, WNIOSKIPODSUMOWANIE, WNIOSKIPODSUMOWANIE PODSUMOWANIE
NP.NP.
Co jest najwaCo jest najwaŜŜniejsze?niejsze?
Czy daje siCzy daje sięę zauwazauwaŜŜyyćć jakjakąśąś generalngeneralnąą prawid
prawidłłowoowośćść??
Czy moCzy moŜŜna wyrna wyróóŜŜninićć kilka typowych zjawisk i kilka typowych zjawisk i stworzy
stworzyćć typologitypologięę??
Jak moJak moŜŜna kontynuowana kontynuowaćć badania?badania?