• Nie Znaleziono Wyników

Rozwiązania równania Diraca dla cząstki i antycząstki swobodnej

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Rozwiązania równania Diraca dla cząstki i antycząstki swobodnej"

Copied!
202
0
0

Pełen tekst

(1)

Rozwiązania równania Diraca dla cząstki i antycząstki swobodnej

Wykład 26

Karol Kołodziej Instytut Fizyki Uniwersytet Śląski, Katowice

http://kk.us.edu.pl

(2)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Poszukajmy rozwiązań swobodnego równania Diraca (i γµµ− m) ψ(x) = 0

w postaci fal płaskich.

Dokonajmy podstawień

ψ(+)(x ) = e−ikxu(k), dla energii dodatniej,

ψ(−)(x ) = eikxv (k), dla energii ujemnej.

Zakładamy, że zerowa składowa czteropędu cząstki jest równa jej energii, tzn. k0 = E =

q~k2+ m2 > 0.

Oczywiście k2 = E2− ~k2 = m2, gdzie m 6= 0 jest masą cząstki.

(3)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Poszukajmy rozwiązań swobodnego równania Diraca (i γµµ− m) ψ(x) = 0

w postaci fal płaskich.

Dokonajmy podstawień

ψ(+)(x ) = e−ikxu(k), dla energii dodatniej, ψ(−)(x )

= eikxv (k), dla energii ujemnej.

Zakładamy, że zerowa składowa czteropędu cząstki jest równa jej energii, tzn. k0 = E =

q~k2+ m2 > 0.

Oczywiście k2 = E2− ~k2 = m2, gdzie m 6= 0 jest masą cząstki.

(4)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Poszukajmy rozwiązań swobodnego równania Diraca (i γµµ− m) ψ(x) = 0

w postaci fal płaskich.

Dokonajmy podstawień

ψ(+)(x ) = e−ikxu(k), dla energii dodatniej, ψ(−)(x ) =

eikxv (k), dla energii ujemnej.

Zakładamy, że zerowa składowa czteropędu cząstki jest równa jej energii, tzn. k0 = E =

q~k2+ m2 > 0.

Oczywiście k2 = E2− ~k2 = m2, gdzie m 6= 0 jest masą cząstki.

(5)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Poszukajmy rozwiązań swobodnego równania Diraca (i γµµ− m) ψ(x) = 0

w postaci fal płaskich.

Dokonajmy podstawień

ψ(+)(x ) = e−ikxu(k), dla energii dodatniej, ψ(−)(x ) = eikxv (k), dla energii ujemnej.

Zakładamy, że zerowa składowa czteropędu cząstki jest równa jej energii, tzn. k0 = E =

q~k2+ m2 > 0.

Oczywiście k2 = E2− ~k2 = m2, gdzie m 6= 0 jest masą cząstki.

(6)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Poszukajmy rozwiązań swobodnego równania Diraca (i γµµ− m) ψ(x) = 0

w postaci fal płaskich.

Dokonajmy podstawień

ψ(+)(x ) = e−ikxu(k), dla energii dodatniej, ψ(−)(x ) = eikxv (k), dla energii ujemnej.

Zakładamy, że zerowa składowa czteropędu cząstki jest równa jej energii, tzn. k0 = E =

q~k2+ m2 > 0.

Oczywiście k2 = E2− ~k2 = m2, gdzie m 6= 0 jest masą cząstki.

(7)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Poszukajmy rozwiązań swobodnego równania Diraca (i γµµ− m) ψ(x) = 0

w postaci fal płaskich.

Dokonajmy podstawień

ψ(+)(x ) = e−ikxu(k), dla energii dodatniej, ψ(−)(x ) = eikxv (k), dla energii ujemnej.

Zakładamy, że zerowa składowa czteropędu cząstki jest równa jej energii, tzn. k0 = E =

q~k2+ m2 > 0.

Oczywiście k2 = E2− ~k2 = m2, gdzie m 6= 0 jest masą cząstki.

(8)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Poszukajmy rozwiązań swobodnego równania Diraca (i γµµ− m) ψ(x) = 0

w postaci fal płaskich.

Dokonajmy podstawień

ψ(+)(x ) = e−ikxu(k), dla energii dodatniej, ψ(−)(x ) = eikxv (k), dla energii ujemnej.

Zakładamy, że zerowa składowa czteropędu cząstki jest równa jej energii, tzn. k0 = E =

q~k2+ m2 > 0.

Oczywiście k2 = E2− ~k2 = m2, gdzie m 6= 0 jest masą cząstki.

(9)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Obliczmy

i γµµe∓ikx =i γµµ(∓ikνxν) e∓ikx =

± γµkνδµνe∓ikx = ± γµkµe∓ikx. Po uproszczeniu eksponent równanie Diraca przyjmuje postać

µkµ− m) u(k) = 0, dla energii dodatniej, µkµ+ m) v (k) = 0, dla energii ujemnej. W układzie spoczynkowym cząstki, w którym jej czteropęd wynosi kµ= (m, ~0)równania te przyjmują postać

γ0− Iu(m, ~0) = 0, dla energii dodatniej,

γ0+ Iv (m, ~0) = 0, dla energii ujemnej.

(10)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Obliczmy

i γµµe∓ikx = i γµµ(∓ikνxν) e∓ikx = ± γµkνδµνe∓ikx =

± γµkµe∓ikx. Po uproszczeniu eksponent równanie Diraca przyjmuje postać

µkµ− m) u(k) = 0, dla energii dodatniej, µkµ+ m) v (k) = 0, dla energii ujemnej. W układzie spoczynkowym cząstki, w którym jej czteropęd wynosi kµ= (m, ~0)równania te przyjmują postać

γ0− Iu(m, ~0) = 0, dla energii dodatniej,

γ0+ Iv (m, ~0) = 0, dla energii ujemnej.

(11)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Obliczmy

i γµµe∓ikx = i γµµ(∓ikνxν) e∓ikx = ± γµkνδµνe∓ikx = ± γµkµe∓ikx.

Po uproszczeniu eksponent równanie Diraca przyjmuje postać µkµ− m) u(k) = 0, dla energii dodatniej, µkµ+ m) v (k) = 0, dla energii ujemnej. W układzie spoczynkowym cząstki, w którym jej czteropęd wynosi kµ= (m, ~0)równania te przyjmują postać

γ0− Iu(m, ~0) = 0, dla energii dodatniej,

γ0+ Iv (m, ~0) = 0, dla energii ujemnej.

(12)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Obliczmy

i γµµe∓ikx = i γµµ(∓ikνxν) e∓ikx = ± γµkνδµνe∓ikx = ± γµkµe∓ikx. Po uproszczeniu eksponent równanie Diraca przyjmuje postać

µkµ− m) u(k) = 0, dla energii dodatniej,

µkµ+ m) v (k) = 0, dla energii ujemnej. W układzie spoczynkowym cząstki, w którym jej czteropęd wynosi kµ= (m, ~0)równania te przyjmują postać

γ0− Iu(m, ~0) = 0, dla energii dodatniej,

γ0+ Iv (m, ~0) = 0, dla energii ujemnej.

(13)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Obliczmy

i γµµe∓ikx = i γµµ(∓ikνxν) e∓ikx = ± γµkνδµνe∓ikx = ± γµkµe∓ikx. Po uproszczeniu eksponent równanie Diraca przyjmuje postać

µkµ− m) u(k) = 0, dla energii dodatniej, µkµ+ m) v (k) = 0, dla energii ujemnej.

W układzie spoczynkowym cząstki, w którym jej czteropęd wynosi kµ= (m, ~0)równania te przyjmują postać

γ0− Iu(m, ~0) = 0, dla energii dodatniej,

γ0+ Iv (m, ~0) = 0, dla energii ujemnej.

(14)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Obliczmy

i γµµe∓ikx = i γµµ(∓ikνxν) e∓ikx = ± γµkνδµνe∓ikx = ± γµkµe∓ikx. Po uproszczeniu eksponent równanie Diraca przyjmuje postać

µkµ− m) u(k) = 0, dla energii dodatniej, µkµ+ m) v (k) = 0, dla energii ujemnej.

W układzie spoczynkowym cząstki, w którym jej czteropęd wynosi kµ= (m, ~0)równania te przyjmują postać

γ0− Iu(m, ~0) = 0, dla energii dodatniej,

γ0+ Iv (m, ~0) = 0, dla energii ujemnej.

(15)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Obliczmy

i γµµe∓ikx = i γµµ(∓ikνxν) e∓ikx = ± γµkνδµνe∓ikx = ± γµkµe∓ikx. Po uproszczeniu eksponent równanie Diraca przyjmuje postać

µkµ− m) u(k) = 0, dla energii dodatniej, µkµ+ m) v (k) = 0, dla energii ujemnej.

W układzie spoczynkowym cząstki, w którym jej czteropęd wynosi kµ= (m, ~0)równania te przyjmują postać

γ0− Iu(m, ~0) = 0, dla energii dodatniej,

γ0+ Iv (m, ~0) = 0, dla energii ujemnej.

(16)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Obliczmy

i γµµe∓ikx = i γµµ(∓ikνxν) e∓ikx = ± γµkνδµνe∓ikx = ± γµkµe∓ikx. Po uproszczeniu eksponent równanie Diraca przyjmuje postać

µkµ− m) u(k) = 0, dla energii dodatniej, µkµ+ m) v (k) = 0, dla energii ujemnej.

W układzie spoczynkowym cząstki, w którym jej czteropęd wynosi kµ= (m, ~0)równania te przyjmują postać

γ0− Iu(m, ~0) = 0, dla energii dodatniej,

γ0+ Iv (m, ~0) = 0,

dla energii ujemnej.

(17)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Obliczmy

i γµµe∓ikx = i γµµ(∓ikνxν) e∓ikx = ± γµkνδµνe∓ikx = ± γµkµe∓ikx. Po uproszczeniu eksponent równanie Diraca przyjmuje postać

µkµ− m) u(k) = 0, dla energii dodatniej, µkµ+ m) v (k) = 0, dla energii ujemnej.

W układzie spoczynkowym cząstki, w którym jej czteropęd wynosi kµ= (m, ~0)równania te przyjmują postać

γ0− Iu(m, ~0) = 0, dla energii dodatniej,

γ0+ Iv (m, ~0) = 0, dla energii ujemnej.

(18)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Obliczmy

i γµµe∓ikx = i γµµ(∓ikνxν) e∓ikx = ± γµkνδµνe∓ikx = ± γµkµe∓ikx. Po uproszczeniu eksponent równanie Diraca przyjmuje postać

µkµ− m) u(k) = 0, dla energii dodatniej, µkµ+ m) v (k) = 0, dla energii ujemnej.

W układzie spoczynkowym cząstki, w którym jej czteropęd wynosi kµ= (m, ~0)równania te przyjmują postać

γ0− Iu(m, ~0) = 0, dla energii dodatniej,

γ0+ Iv (m, ~0) = 0, dla energii ujemnej.

(19)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Rozwiązania o energii dodatniej reprezentują cząstki,a rozwiązania o energii ujemnej reprezentują antycząstki.

Ponieważ antycząstka też powinna mieć dodatnią energię, to będziemy ją traktować jako cząstkę propagującą się w kierunku przeciwnym do kierunku upływu czasu.

W reprezentacji Diraca

γ0 = I 0 0 −I

! ,

gdzie I i 0 są odpowiednio macierzą jednostkową i macierzą zerową 2 × 2.

(20)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Rozwiązania o energii dodatniej reprezentują cząstki, a rozwiązania o energii ujemnej reprezentują antycząstki.

Ponieważ antycząstka też powinna mieć dodatnią energię, to będziemy ją traktować jako cząstkę propagującą się w kierunku przeciwnym do kierunku upływu czasu.

W reprezentacji Diraca

γ0 = I 0 0 −I

! ,

gdzie I i 0 są odpowiednio macierzą jednostkową i macierzą zerową 2 × 2.

(21)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Rozwiązania o energii dodatniej reprezentują cząstki, a rozwiązania o energii ujemnej reprezentują antycząstki.

Ponieważ antycząstka też powinna mieć dodatnią energię, to będziemy ją traktować jako cząstkę propagującą się w kierunku przeciwnym do kierunku upływu czasu.

W reprezentacji Diraca

γ0 = I 0 0 −I

! ,

gdzie I i 0 są odpowiednio macierzą jednostkową i macierzą zerową 2 × 2.

(22)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Rozwiązania o energii dodatniej reprezentują cząstki, a rozwiązania o energii ujemnej reprezentują antycząstki.

Ponieważ antycząstka też powinna mieć dodatnią energię, to będziemy ją traktować jako cząstkę propagującą się w kierunku przeciwnym do kierunku upływu czasu.

W reprezentacji Diraca

γ0 = I 0 0 −I

! ,

gdzie I i 0 są odpowiednio macierzą jednostkową i macierzą zerową 2 × 2.

(23)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Zapiszmy spinory Diraca dla cząstki i dla antycząstki w formie u = uI

uII

!

, v = vI vII

! .

Równanie Diraca dla cząstki w układzie spoczynkowym

γ0− Iu(m, ~0) = 0,

przybiera postać

"

I 0

0 −I

!

I 0

0 I

!# uI(m, ~0) uII(m, ~0)

!

= 0.

(24)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Zapiszmy spinory Diraca dla cząstki i dla antycząstki w formie u = uI

uII

!

, v = vI vII

! .

Równanie Diraca dla cząstki w układzie spoczynkowym

γ0− Iu(m, ~0) = 0, przybiera postać

"

I 0

0 −I

!

I 0 0 I

!# uI(m, ~0) uII(m, ~0)

!

= 0.

(25)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Zapiszmy spinory Diraca dla cząstki i dla antycząstki w formie u = uI

uII

!

, v = vI vII

! .

Równanie Diraca dla cząstki w układzie spoczynkowym

γ0− Iu(m, ~0) = 0, przybiera postać

"

I 0

0 −I

!

I 0

0 I

!# uI(m, ~0) uII(m, ~0)

!

= 0.

(26)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Po uproszczeniu otrzymamy

0 0

0 −2I

! uI(m, ~0) uII(m, ~0)

!

= 0 uII(m, ~0) = 0.

Natomiast równanie to nie ogranicza dwóch górnych składowych spinora u(m, ~0), które oznaczyliśmy uI(m, ~0).

Otrzymaliśmy dwa liniowo niezależne rozwiązania dla spinora cząstki w układzie spoczynkowym

u(α)(m, ~0) = ϕ(α)(m, ~0) 0

!

, α = 1, 2,

(27)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Po uproszczeniu otrzymamy

0 0

0 −2I

! uI(m, ~0) uII(m, ~0)

!

= 0 uII(m, ~0) = 0.

Natomiast równanie to nie ogranicza dwóch górnych składowych spinora u(m, ~0), które oznaczyliśmy uI(m, ~0).

Otrzymaliśmy dwa liniowo niezależne rozwiązania dla spinora cząstki w układzie spoczynkowym

u(α)(m, ~0) = ϕ(α)(m, ~0) 0

!

, α = 1, 2,

(28)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Po uproszczeniu otrzymamy

0 0

0 −2I

! uI(m, ~0) uII(m, ~0)

!

= 0 uII(m, ~0) = 0.

Natomiast równanie to nie ogranicza dwóch górnych składowych spinora u(m, ~0), które oznaczyliśmy uI(m, ~0).

Otrzymaliśmy dwa liniowo niezależne rozwiązania dla spinora cząstki w układzie spoczynkowym

u(α)(m, ~0) = ϕ(α)(m, ~0) 0

!

, α = 1, 2,

(29)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Po uproszczeniu otrzymamy

0 0

0 −2I

! uI(m, ~0) uII(m, ~0)

!

= 0 uII(m, ~0) = 0.

Natomiast równanie to nie ogranicza dwóch górnych składowych spinora u(m, ~0), które oznaczyliśmy uI(m, ~0).

Otrzymaliśmy dwa liniowo niezależne rozwiązania dla spinora cząstki w układzie spoczynkowym

u(α)(m, ~0) = ϕ(α)(m, ~0) 0

!

, α = 1, 2,

(30)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

gdzie spinory ϕ(α)(m, ~0) w bazie kanonicznej mają postać ϕ(1)(m, ~0) = 1

0

!

, ϕ(2)(m, ~0) = 0 1

! .

Podobnie równanie dla antycząstki sprowadza się do 2I 0

0 0

! vI(m, ~0) vII(m, ~0)

!

= 0

vI(m, ~0) = 0,

co nie ogranicza dwóch dolnych składowych spinora v (m, ~0).

(31)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

gdzie spinory ϕ(α)(m, ~0) w bazie kanonicznej mają postać ϕ(1)(m, ~0) = 1

0

!

, ϕ(2)(m, ~0) = 0 1

! .

Podobnie równanie dla antycząstki sprowadza się do 2I 0

0 0

! vI(m, ~0) vII(m, ~0)

!

= 0 vI(m, ~0) = 0,

co nie ogranicza dwóch dolnych składowych spinora v (m, ~0).

(32)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

gdzie spinory ϕ(α)(m, ~0) w bazie kanonicznej mają postać ϕ(1)(m, ~0) = 1

0

!

, ϕ(2)(m, ~0) = 0 1

! .

Podobnie równanie dla antycząstki sprowadza się do 2I 0

0 0

! vI(m, ~0) vII(m, ~0)

!

= 0 vI(m, ~0) = 0,

co nie ogranicza dwóch dolnych składowych spinora v (m, ~0).

(33)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

gdzie spinory ϕ(α)(m, ~0) w bazie kanonicznej mają postać ϕ(1)(m, ~0) = 1

0

!

, ϕ(2)(m, ~0) = 0 1

! .

Podobnie równanie dla antycząstki sprowadza się do 2I 0

0 0

! vI(m, ~0) vII(m, ~0)

!

= 0 vI(m, ~0) = 0,

co nie ogranicza dwóch dolnych składowych spinora v (m, ~0).

(34)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Znów otrzymaliśmy dwa liniowo niezależne rozwiązania dla spinora antycząstki w układzie spoczynkowym

v(α)(m, ~0) = 0 χ(α)(m, ~0)

!

= 0, α = 1, 2,

gdzie spinory χ(α)(m, ~0) w bazie kanonicznej mają postać

χ(1)(m, ~0) = 1 0

!

, χ(2)(m, ~0) = 0 1

! .

Użyliśmy tu innego symbolu dla spinorów bazowych ϕ(α)(m, ~0) i χ(α)(m, ~0), gdyż w innej bazie niż kanoniczna mogą one mieć różną postać.

(35)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Znów otrzymaliśmy dwa liniowo niezależne rozwiązania dla spinora antycząstki w układzie spoczynkowym

v(α)(m, ~0) = 0 χ(α)(m, ~0)

!

= 0, α = 1, 2,

gdzie spinory χ(α)(m, ~0) w bazie kanonicznej mają postać χ(1)(m, ~0) = 1

0

!

, χ(2)(m, ~0) = 0 1

! .

Użyliśmy tu innego symbolu dla spinorów bazowych ϕ(α)(m, ~0) i χ(α)(m, ~0), gdyż w innej bazie niż kanoniczna mogą one mieć różną postać.

(36)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Znów otrzymaliśmy dwa liniowo niezależne rozwiązania dla spinora antycząstki w układzie spoczynkowym

v(α)(m, ~0) = 0 χ(α)(m, ~0)

!

= 0, α = 1, 2,

gdzie spinory χ(α)(m, ~0) w bazie kanonicznej mają postać χ(1)(m, ~0) = 1

0

!

, χ(2)(m, ~0) = 0 1

! .

Użyliśmy tu innego symbolu dla spinorów bazowych ϕ(α)(m, ~0) i χ(α)(m, ~0), gdyż w innej bazie niż kanoniczna mogą one mieć różną postać.

(37)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Aby znaleźć rozwiązania dla cząstki i antycząstki o czteropędzie kµ wykorzystamy tożsamość

(k/ − m) (k/ + m) =k/2− m2=

k2− m2 = 0. Skorzystaliśmy tu z równościk/2 = k2,która zachodzi dla dowolnego czterowektora o komutujących składowych. Rzeczywiście

k/2 = γµkµγνkν = 1

2γµγνkµkν+1

2γνγµkνkµ

= 1

2µγν + γνγµ) kµkν = 1

2 2gµνkµkν = k2.

(38)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Aby znaleźć rozwiązania dla cząstki i antycząstki o czteropędzie kµ wykorzystamy tożsamość

(k/ − m) (k/ + m) = k/2− m2=k2− m2 =

0. Skorzystaliśmy tu z równościk/2 = k2,która zachodzi dla dowolnego czterowektora o komutujących składowych. Rzeczywiście

k/2 = γµkµγνkν = 1

2γµγνkµkν+1

2γνγµkνkµ

= 1

2µγν + γνγµ) kµkν = 1

2 2gµνkµkν = k2.

(39)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Aby znaleźć rozwiązania dla cząstki i antycząstki o czteropędzie kµ wykorzystamy tożsamość

(k/ − m) (k/ + m) = k/2− m2= k2− m2 = 0.

Skorzystaliśmy tu z równościk/2 = k2,która zachodzi dla dowolnego czterowektora o komutujących składowych. Rzeczywiście

k/2 = γµkµγνkν = 1

2γµγνkµkν+1

2γνγµkνkµ

= 1

2µγν + γνγµ) kµkν = 1

2 2gµνkµkν = k2.

(40)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Aby znaleźć rozwiązania dla cząstki i antycząstki o czteropędzie kµ wykorzystamy tożsamość

(k/ − m) (k/ + m) = k/2− m2= k2− m2 = 0.

Skorzystaliśmy tu z równościk/2 = k2,która zachodzi dla dowolnego czterowektora o komutujących składowych.

Rzeczywiście

k/2 = γµkµγνkν = 1

2γµγνkµkν+1

2γνγµkνkµ

= 1

2µγν + γνγµ) kµkν = 1

2 2gµνkµkν = k2.

(41)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Aby znaleźć rozwiązania dla cząstki i antycząstki o czteropędzie kµ wykorzystamy tożsamość

(k/ − m) (k/ + m) = k/2− m2= k2− m2 = 0.

Skorzystaliśmy tu z równościk/2 = k2,która zachodzi dla dowolnego czterowektora o komutujących składowych.

Rzeczywiście k/2 =

γµkµγνkν = 1

2γµγνkµkν+1

2γνγµkνkµ

= 1

2µγν + γνγµ) kµkν = 1

2 2gµνkµkν = k2.

(42)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Aby znaleźć rozwiązania dla cząstki i antycząstki o czteropędzie kµ wykorzystamy tożsamość

(k/ − m) (k/ + m) = k/2− m2= k2− m2 = 0.

Skorzystaliśmy tu z równościk/2 = k2,która zachodzi dla dowolnego czterowektora o komutujących składowych.

Rzeczywiście

k/2 = γµkµγνkν =

1

2γµγνkµkν+1

2γνγµkνkµ

= 1

2µγν + γνγµ) kµkν = 1

2 2gµνkµkν = k2.

(43)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Aby znaleźć rozwiązania dla cząstki i antycząstki o czteropędzie kµ wykorzystamy tożsamość

(k/ − m) (k/ + m) = k/2− m2= k2− m2 = 0.

Skorzystaliśmy tu z równościk/2 = k2,która zachodzi dla dowolnego czterowektora o komutujących składowych.

Rzeczywiście

k/2 = γµkµγνkν = 1

2γµγνkµkν+1

2γνγµkνkµ

= 1

2µγν + γνγµ) kµkν = 1

2 2gµνkµkν = k2.

(44)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Aby znaleźć rozwiązania dla cząstki i antycząstki o czteropędzie kµ wykorzystamy tożsamość

(k/ − m) (k/ + m) = k/2− m2= k2− m2 = 0.

Skorzystaliśmy tu z równościk/2 = k2,która zachodzi dla dowolnego czterowektora o komutujących składowych.

Rzeczywiście

k/2 = γµkµγνkν = 1

2γµγνkµkν+1

2γνγµkνkµ

= 1

2µγν + γνγµ) kµkν =

1

2 2gµνkµkν = k2.

(45)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Aby znaleźć rozwiązania dla cząstki i antycząstki o czteropędzie kµ wykorzystamy tożsamość

(k/ − m) (k/ + m) = k/2− m2= k2− m2 = 0.

Skorzystaliśmy tu z równościk/2 = k2,która zachodzi dla dowolnego czterowektora o komutujących składowych.

Rzeczywiście

k/2 = γµkµγνkν = 1

2γµγνkµkν+1

2γνγµkνkµ

= 1

2µγν + γνγµ) kµkν = 1

2 2gµνkµkν =

k2.

(46)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Aby znaleźć rozwiązania dla cząstki i antycząstki o czteropędzie kµ wykorzystamy tożsamość

(k/ − m) (k/ + m) = k/2− m2= k2− m2 = 0.

Skorzystaliśmy tu z równościk/2 = k2,która zachodzi dla dowolnego czterowektora o komutujących składowych.

Rzeczywiście

k/2 = γµkµγνkν = 1

2γµγνkµkν+1

2γνγµkνkµ

= 1

2µγν + γνγµ) kµkν = 1

2 2gµνkµkν = k2.

(47)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Aby znaleźć rozwiązania dla cząstki i antycząstki o czteropędzie kµ wykorzystamy tożsamość

(k/ − m) (k/ + m) = k/2− m2= k2− m2 = 0.

Skorzystaliśmy tu z równościk/2 = k2,która zachodzi dla dowolnego czterowektora o komutujących składowych.

Rzeczywiście

k/2 = γµkµγνkν = 1

2γµγνkµkν+1

2γνγµkνkµ

= 1

2µγν + γνγµ) kµkν = 1

2 2gµνkµkν = k2.

(48)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Ponieważ równanie Diraca w przestrzeni pędowej ma postać (k/ − m) u(k) = 0,

(k/ + m) v (k) = 0,

to rozwiązania dla cząstki i antycząstki możemy zapisać w formie u(α)(k) = k/ + m

E + mu(α)(m, ~0),

v(α)(k) = −k/ + m

E + mv(α)(m, ~0),

gdzie u(α)(m, ~0) i v(α)(m, ~0) są rozwiązaniami w układzie spoczynkowym, a 1/√

E + m jest czynnikiem normalizacyjnym.

(49)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Ponieważ równanie Diraca w przestrzeni pędowej ma postać (k/ − m) u(k) = 0,

(k/ + m) v (k) = 0,

to rozwiązania dla cząstki i antycząstki możemy zapisać w formie u(α)(k) = k/ + m

E + mu(α)(m, ~0), v(α)(k)

= −k/ + m

E + mv(α)(m, ~0),

gdzie u(α)(m, ~0) i v(α)(m, ~0) są rozwiązaniami w układzie spoczynkowym, a 1/√

E + m jest czynnikiem normalizacyjnym.

(50)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Ponieważ równanie Diraca w przestrzeni pędowej ma postać (k/ − m) u(k) = 0,

(k/ + m) v (k) = 0,

to rozwiązania dla cząstki i antycząstki możemy zapisać w formie u(α)(k) = k/ + m

E + mu(α)(m, ~0), v(α)(k) =

−k/ + m

E + mv(α)(m, ~0),

gdzie u(α)(m, ~0) i v(α)(m, ~0) są rozwiązaniami w układzie spoczynkowym, a 1/√

E + m jest czynnikiem normalizacyjnym.

(51)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Ponieważ równanie Diraca w przestrzeni pędowej ma postać (k/ − m) u(k) = 0,

(k/ + m) v (k) = 0,

to rozwiązania dla cząstki i antycząstki możemy zapisać w formie u(α)(k) = k/ + m

E + mu(α)(m, ~0), v(α)(k) = −k/ + m

E + mv(α)(m, ~0),

gdzie u(α)(m, ~0) i v(α)(m, ~0) są rozwiązaniami w układzie spoczynkowym, a 1/√

E + m jest czynnikiem normalizacyjnym.

(52)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Ponieważ równanie Diraca w przestrzeni pędowej ma postać (k/ − m) u(k) = 0,

(k/ + m) v (k) = 0,

to rozwiązania dla cząstki i antycząstki możemy zapisać w formie u(α)(k) = k/ + m

E + mu(α)(m, ~0), v(α)(k) = −k/ + m

E + mv(α)(m, ~0),

gdzie u(α)(m, ~0) i v(α)(m, ~0) są rozwiązaniami w układzie spoczynkowym,

a 1/√

E + m jest czynnikiem normalizacyjnym.

(53)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Ponieważ równanie Diraca w przestrzeni pędowej ma postać (k/ − m) u(k) = 0,

(k/ + m) v (k) = 0,

to rozwiązania dla cząstki i antycząstki możemy zapisać w formie u(α)(k) = k/ + m

E + mu(α)(m, ~0), v(α)(k) = −k/ + m

E + mv(α)(m, ~0),

gdzie u(α)(m, ~0) i v(α)(m, ~0) są rozwiązaniami w układzie spoczynkowym,a 1/√

E + m jest czynnikiem normalizacyjnym.

(54)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Ponieważ równanie Diraca w przestrzeni pędowej ma postać (k/ − m) u(k) = 0,

(k/ + m) v (k) = 0,

to rozwiązania dla cząstki i antycząstki możemy zapisać w formie u(α)(k) = k/ + m

E + mu(α)(m, ~0), v(α)(k) = −k/ + m

E + mv(α)(m, ~0),

gdzie u(α)(m, ~0) i v(α)(m, ~0) są rozwiązaniami w układzie spoczynkowym, a 1/√

E + m jest czynnikiem normalizacyjnym.

(55)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Zauważmy, że taką samą postać związków pomiędzy spinorami w układzie, w którym cząstka lub antycząstka porusza się z

czteropędem kµ, ze spinorami w jej układzie spoczynkowym otrzymamy niezależnie od wyboru reprezentacji macierzy Diraca.

Natomiast konkretna postać spinorówu(α)(k), v(α)(k), u(α)(m, ~0) iv(α)(m, ~0) może być inna.

(56)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Zauważmy, że taką samą postać związków pomiędzy spinorami w układzie, w którym cząstka lub antycząstka porusza się z

czteropędem kµ, ze spinorami w jej układzie spoczynkowym otrzymamy niezależnie od wyboru reprezentacji macierzy Diraca.

Natomiast konkretna postać spinorówu(α)(k), v(α)(k), u(α)(m, ~0) iv(α)(m, ~0) może być inna.

(57)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Znajdźmy jawną postać spinorów dla cząstki i antycząstki w reprezentacji Diraca.

γ0 = I 0 0 −I

!

, γi = 0 σi

−σi 0

! , gdzie σi, i = 1, 2, 3, są macierzami Pauliego.

W tym celu obliczmy najpierw

k/ =

kµγµ= k0γ0− ~k · ~γ = E I 0 0 −I

!

− ~k 0

−~σ 0

!

= E −~k · ~σ

~k · ~σ −E

! .

(58)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Znajdźmy jawną postać spinorów dla cząstki i antycząstki w reprezentacji Diraca.

γ0 = I 0 0 −I

!

, γi = 0 σi

−σi 0

! , gdzie σi, i = 1, 2, 3, są macierzami Pauliego.

W tym celu obliczmy najpierw k/ = kµγµ=

k0γ0− ~k · ~γ = E I 0 0 −I

!

− ~k 0

−~σ 0

!

= E −~k · ~σ

~k · ~σ −E

! .

(59)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Znajdźmy jawną postać spinorów dla cząstki i antycząstki w reprezentacji Diraca.

γ0 = I 0 0 −I

!

, γi = 0 σi

−σi 0

! , gdzie σi, i = 1, 2, 3, są macierzami Pauliego.

W tym celu obliczmy najpierw k/ = kµγµ=k0γ0− ~k · ~γ =

E I 0

0 −I

!

− ~k 0

−~σ 0

!

= E −~k · ~σ

~k · ~σ −E

! .

(60)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Znajdźmy jawną postać spinorów dla cząstki i antycząstki w reprezentacji Diraca.

γ0 = I 0 0 −I

!

, γi = 0 σi

−σi 0

! , gdzie σi, i = 1, 2, 3, są macierzami Pauliego.

W tym celu obliczmy najpierw

k/ = kµγµ= k0γ0− ~k · ~γ =E I 0 0 −I

!

− ~k 0

−~σ 0

!

= E −~k · ~σ

~k · ~σ −E

! .

(61)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Znajdźmy jawną postać spinorów dla cząstki i antycząstki w reprezentacji Diraca.

γ0 = I 0 0 −I

!

, γi = 0 σi

−σi 0

! , gdzie σi, i = 1, 2, 3, są macierzami Pauliego.

W tym celu obliczmy najpierw

k/ = kµγµ= k0γ0− ~k · ~γ = E I 0 0 −I

!

− ~k 0

−~σ 0

!

=

E −~k · ~σ

~k · ~σ −E

! .

(62)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Znajdźmy jawną postać spinorów dla cząstki i antycząstki w reprezentacji Diraca.

γ0 = I 0 0 −I

!

, γi = 0 σi

−σi 0

! , gdzie σi, i = 1, 2, 3, są macierzami Pauliego.

W tym celu obliczmy najpierw

k/ = kµγµ= k0γ0− ~k · ~γ = E I 0 0 −I

!

− ~k 0

−~σ 0

!

= E −~k · ~σ

~k · ~σ −E

! .

(63)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Znajdźmy jawną postać spinorów dla cząstki i antycząstki w reprezentacji Diraca.

γ0 = I 0 0 −I

!

, γi = 0 σi

−σi 0

! , gdzie σi, i = 1, 2, 3, są macierzami Pauliego.

W tym celu obliczmy najpierw

k/ = kµγµ= k0γ0− ~k · ~γ = E I 0 0 −I

!

− ~k 0

−~σ 0

!

= E −~k · ~σ

~k · ~σ −E

! .

(64)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

W takim razie spinor dla cząstki w reprezentacji Diraca ma postać u(α)(k) = k/ + m

E + m u(α)(m, ~0)

=

1 E + m

E + m −~k · ~σ

~k · ~σ −E + m

! ϕ(α)(m, ~0) 0

!

=

√E + m ϕ(α)(m, ~0)

~k·~σ

E +m ϕ(α)(m, ~0)

! .

(65)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

W takim razie spinor dla cząstki w reprezentacji Diraca ma postać u(α)(k) = k/ + m

E + m u(α)(m, ~0)

= 1

E + m

E + m −~k · ~σ

~k · ~σ −E + m

! ϕ(α)(m, ~0) 0

!

=

√E + m ϕ(α)(m, ~0)

~k·~σ

E +m ϕ(α)(m, ~0)

! .

(66)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

W takim razie spinor dla cząstki w reprezentacji Diraca ma postać u(α)(k) = k/ + m

E + m u(α)(m, ~0)

= 1

E + m

E + m −~k · ~σ

~k · ~σ −E + m

! ϕ(α)(m, ~0) 0

!

=

√E + m ϕ(α)(m, ~0)

~k·~σ

E +m ϕ(α)(m, ~0)

! .

(67)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

W takim razie spinor dla cząstki w reprezentacji Diraca ma postać u(α)(k) = k/ + m

E + m u(α)(m, ~0)

= 1

E + m

E + m −~k · ~σ

~k · ~σ −E + m

! ϕ(α)(m, ~0) 0

!

=

E + m ϕ(α)(m, ~0)

~k·~σ

E +m ϕ(α)(m, ~0)

! .

(68)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

W takim razie spinor dla cząstki w reprezentacji Diraca ma postać u(α)(k) = k/ + m

E + m u(α)(m, ~0)

= 1

E + m

E + m −~k · ~σ

~k · ~σ −E + m

! ϕ(α)(m, ~0) 0

!

=

E + m ϕ(α)(m, ~0)

~k·~σ

E +m ϕ(α)(m, ~0)

! .

(69)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Podobnie znajdujemy postać spinora dla antycząstki w reprezentacji Diraca

v(α)(k) = −k/ + m

E + m v(α)(m, ~0)

=

1 E + m

−E + m ~k · ~σ

−~k · ~σ E + m

! 0 χ(α)(m, ~0)

!

=

~k·~σ

E +m χ(α)(m, ~0)

√E + m χ(α)(m, ~0)

! .

(70)

Rozwiązania w postaci fal płaskich

Podobnie znajdujemy postać spinora dla antycząstki w reprezentacji Diraca

v(α)(k) = −k/ + m

E + m v(α)(m, ~0)

= 1

E + m

−E + m ~k · ~σ

−~k · ~σ E + m

! 0 χ(α)(m, ~0)

!

=

~k·~σ

E +m χ(α)(m, ~0)

√E + m χ(α)(m, ~0)

! .

Cytaty

Powiązane dokumenty

pisze w cytowanym wyżej fragmencie można sparafrazować mówiąc, że ,,wszyst- ko jest stosunkowo prostą liczbą” a to już na pewno nie jest truizmem, przeciwnie, jest to bardzo

Porównując wartości kątów 2 odczytanych z dyfraktogramu dla każdej linii dyfrakcyjnej oraz wartości 2 zamieszczone w bazie ICDD PDF2 (Materiały Pomocnicze),

„środek spożywczy, którego celem jest uzupełnienie normalnej diety, będący skoncentrowanym źródłem witamin lub składników mineralnych lub innych substancji wykazujących

Okazało się, że dla obu badanych materiałów najniższą energię swobodną mają nanodruty o przekroju sześciokątnym, a więc zorientowane wzdłuż kierunku

Dlatego związki pomiędzy wektorami położenia poszczególnych punktów a n = 3N współrzędnymi uogólnionymi, które traktujemy jako niezależne,... Nie zakładamy

Równania Hamiltona, które tworzą układ 2n równań różniczkowych pierwszego rzędu, są równoważne równaniom Lagrange’a II-go rodzaju, które tworzą układ n

[r]

Udowodnić, że jeśli operator A komutuje z dwoma składowymi momentu pędu, to ko- mutuje również z trzecią.... Wódkiewicz, Zbiór zadań z