• Nie Znaleziono Wyników

Liczba punktów do uzyskania: 50

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Liczba punktów do uzyskania: 50"

Copied!
12
0
0

Pełen tekst

(1)Centralna Komisja Egzaminacyjna. Ukad graficzny © CKE 2010. Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczcia egzaminu.. WPISUJE ZDAJCY KOD. PESEL. Miejsce na naklejk z kodem. EGZAMIN MATURALNY Z FILOZOFII POZIOM ROZSZERZONY. MAJ 2010. Instrukcja dla zdajcego 1. Sprawd, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 12 stron (zadania 1 – 16). Ewentualny brak zgo przewodniczcemu zespou nadzorujcego egzamin. 2. Rozwizania zapisz w miejscu na to przeznaczonym przy kadym zadaniu. 3. Pisz czytelnie. Uywaj dugopisu/pióra tylko z czarnym tuszem/atramentem. 4. Nie uywaj korektora, a bdne zapisy wyranie przekrel. 5. Pamitaj, e zapisy w brudnopisie nie bd oceniane. 6. Podczas egzaminu moesz korzysta z linijki. 7. Na karcie odpowiedzi wpisz swój numer PESEL i przyklej naklejk z kodem. 8. Nie wpisuj adnych znaków w czci przeznaczonej dla egzaminatora.. Czas pracy: 180 minut. Liczba punktów do uzyskania: 50 Cz I – 20 pkt Cz II – 30 pkt. MFI-R1_1P-102.

(2) Egzamin maturalny z filozofii Poziom rozszerzony. 2. CZ I (20 punktów) Zadanie 1. (2 pkt) Do kadej z poniszych tez dopasuj nazwy stanowisk, wybierajc sporód: racjonalizm, deizm, idealizm, deontologizm, konsekwencjonalizm, hedonizm, relatywizm, pragmatyzm a) Jedynym kryterium moralnej wartoci czynu jest jego skutek. ................................................................................................................................................. b) Zjawiska s tylko kopiami wiecznych idei. ................................................................................................................................................. c) Istnieje Bóg, pierwszy poruszyciel, obojtny na dalsze losy wiata. ................................................................................................................................................. d) Prawdziwe jest to, co sprawdza si w praktyce. .................................................................................................................................................. Zadanie 2. (2 pkt) Wybierz trafne zakoczenie zdania i wpisz je we w aciwe miejsce. a) Zgodnie z klasyczn definicj sztuka ..................................................................................... ................................................................................................................................................. 1) prowokuje. 2) naladuje rzeczywisto. 3) jest odzwierciedleniem okrelonej teorii. b) Zgodnie z tez obiektywizmu estetycznego to, co pikne ..................................................... ................................................................................................................................................. 1) nie dlatego jest pikne, e si podoba, ale dlatego si podoba, e jest pikne. 2) polega na intuicyjnym, niewyraalnym, ale obiektywnym czynniku zawartym w dziele. 3) pochodzi od Boga.. Zadanie 3. (2 pkt) Podaj znaczenie nast pujcych terminów: a) transcendencja – ..................................................................................................................... ................................................................................................................................................. b) harmonia – .............................................................................................................................. ................................................................................................................................................. c) infinityzm – ............................................................................................................................ ................................................................................................................................................. d) egalitaryzm – .......................................................................................................................... ..................................................................................................................................................

(3) Egzamin maturalny z filozofii Poziom rozszerzony. 3. Zadanie 4. (2 pkt) Przedstaw ontologiczny argument za istnieniem Boga. ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... Zadanie 5. (2 pkt) Jak do poniszych tez odniós by si monista, a jak dualista? Wpisz w odpowiednich miejscach tabeli „tak”, jeli dane stanowisko aprobuje tez . Teza. Monista. A.. Jeli Bóg istnieje, to jest immanentny wobec caej rzeczywistoci.. B.. Wszystko, co istnieje, podlega jednakowym prawom przyrody.. Dualista. Zadanie 6. (2 pkt) Podaj nazwy poniszych stanowisk filozoficznych. a) Umys jest najlepszym instrumentem prawdziwego poznania rzeczywistoci. .................................................................................................................................................. b) Pikno jest cech rzeczy niezalen od obserwatora. ................................................................................................................................................... Zadanie 7. (2 pkt) Nazwij dziedzin filozofii, do której odnosz si ponisze cytaty. Cytat A.. B.. C.. „Pita droga wychodzi od rzdów nad rzeczami. Widzimy bowiem, e niektóre byty pozbawione poznania, mianowicie ciaa naturalne, dziaaj ze wzgldu na cel. Wida to z tego, e zawsze lub bardzo czsto dziaaj w taki sam sposób, by osign to, co najlepsze. Std jest jasne, e osigaj cel nie z przypadku, ale z zamierzenia [...]. Istnieje zatem co poznajcego umysowo, co prowadzi wszystkie rzeczy naturalne do celu, i to nazywamy Bogiem.” „Nie naley chrzecijastwa ozdabia i przystraja: wydao ono mierteln wojn temu wyszemu typowi czowieka, wyklo wszystkie podstawowe tego typu instynkty, wydestylowao z tych instynktów zo, samego zego, czowieka silnego jako typowo pogardy godnego, jako „wyrzutka”. „Piknem jest to, co bdc dobrem jest przyjemne.”. Dziedzina filozofii.

(4) 4. Egzamin maturalny z filozofii Poziom rozszerzony. Zadanie 8. (2 pkt) Z któr z podanych tez (a–d) autor poniszego tekstu by si zgodzi , a z któr nie? Odpowiedz, wpisujc we wskazane miejsca „tak” lub „nie”. Jest z pewnoci bardzo trudno okreli natur czowieka. [...] Wszelkie wysiki, by obj peni jego istoty okreleniem zadowalajcym i adekwatnym, okazuj si daremne. Do kadego rysu, który znajdujemy w jego istocie, mona dobra konkretne fakty, które zdaj si dowodzi czego wrcz przeciwnego. [...] Z pewnoci egoizm dominuje w wikszoci ludzkich czynów indywidualnych, spoecznych czy narodowych. Jest jednak czym specyficznie ludzkim dziaa wycznie dla cudzego dobra czy szczcia i w wypadkach wyjtkowych odda swe ycie dla uratowania cudzego ycia, czasem nawet kogo zupenie obcego. [...] Lecz czowiek nie znajduje tych wartoci po prostu w przyrodzie, w wiecie materialnym. Musi wytworzy realne warunki ich zaistnienia i ukazywania si w wiecie. ródo: Roman Ingarden, Ksieczka o czowieku, Kraków 1987, s. 21-22.. a) Natura ludzka nie daje si zdefiniowa. .................................................................................. b) Jedynym gwarantem wartoci jest Bóg. .................................................................................. c) Przyroda czyni czowieka bezinteresownym. .......................................................................... d) Specyfik ludzkiej natury jest to, e czowiek tworzy kultur. ................................................ Zadanie 9. (4 pkt) „Jedynie pierwiastek boski w cz owieku moe by

(5) ród em prawdziwie etycznej wspólnoty ludzkiej.” Podaj przyk ad filozofa, który zgodzi by si z tym twierdzeniem oraz takiego, który by si z nim nie zgodzi . Odpowied

(6) uzasadnij, przedstawiajc argumentacj , jak móg by si pos uy dany filozof. Tak ............................................................................................................................................... Argumentacja: .............................................................................................................................. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Nie ................................................................................................................................................ Argumentacja: .............................................................................................................................. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................

(7) Egzamin maturalny z filozofii Poziom rozszerzony. 5. CZ II (30 punktów) Na podstawie fragmentu tekstu Bertranda Russella Problemy filozofii wykonaj podane niej polecenia. (a) Kartezjusz [...] wynalaz metod, któr nadal mona z poytkiem stosowa – metod systematycznego wtpienia. Postanowi, e nie uwierzy w nic, czego prawdziwoci nie pojmie cakowicie jasno i wyranie. [...]. Stosujc t metod, doszed stopniowo do przekonania, e cakowit pewno moe posi jedynie co do wasnego istnienia. Wyobrazi sobie podstpnego demona, który jego zmysom wiecznie przedstawia rzeczy nierealne; istnienie takiego demona byo wielce nieprawdopodobne, a jednak moliwe, a zatem mona te byo wtpi w istnienie rzeczy postrzeganych przez zmysy. (b) Jego wasne istnienie nie mogo jednak budzi wtpliwoci; gdyby on bowiem nie istnia, to aden demon nie mógby go zwodzi. Jeli wtpi, to musi istnie; jeli czegokolwiek dowiadcza, to musi istnie. A zatem jego wasne istnienie byo dla absolutnie pewne. „Myl, wic jestem”, powiedzia [...], a zdobywszy t pewno, pocz na nowo tworzy wiat wiedzy, który wczeniej swym wtpieniem zburzy. Poprzez odkrycie metody wtpienia i pokazanie, e najpewniejsze s rzeczy subiektywne, Kartezjusz w ogromnym stopniu przyczyni si do rozwoju filozofii [...]. (c) Ale argumentem Kartezjusza posugiwa si naley ostronie. „Myl, wic jestem” mówi nieco wicej ni to, co jest cile pewne. Mogoby si wydawa, e mamy cakowit pewno, i dzi jestemy t sam osob, któr bylimy wczoraj – i to, bez wtpienia, jest w pewnym sensie prawd. Ale do rzeczywistego „ja” dotrze jest równie trudno, jak do rzeczywistego stou i nie wydaje si, aby przysugiwaa mu ta absolutna, przemona pewno, jaka przynaley poszczególnym doznaniom. Gdy patrz na swój stó i widz brzowy kolor, to tym, co jest z miejsca pewne, nie jest „ja widz brzowy kolor”, ale raczej „brzowy kolor jest widziany”. To oczywicie wymaga czego (lub kogo), co (lub kto) ten kolor widzi; ale samo przez si nie wymaga tej mniej czy bardziej trwaej osoby, któr okrelamy mianem „ja”. Jest moliwe – jeli o bezporedni pewno chodzi – e owo co widzcego brzowy kolor jest czym zupenie chwilowym i bynajmniej nie tym samym, co to co, co ma jakie inne doznanie w chwili nastpnej. (d) A zatem, to naszym poszczególnym mylom i uczuciom przysuguje pierwotna pewno. Odnosi si to w równym stopniu do marze sennych i halucynacji, jak do normalnych postrzee: kiedy nimy lub widzimy ducha, to z pewnoci doznajemy tych wrae, których, jak sdzimy, doznajemy, a jednak z rónych powodów twierdzi si, e aden przedmiot fizyczny wraeniom tym nie odpowiada. [...] Rozway musimy problem nastpujcy: Czy – przyjwszy, e nasze dane zmysowe s pewne – mamy jakie racje, aby uwaa je za oznaki istnienia czego innego, co nazwa by mona przedmiotem fizycznym? Czy – wyliczywszy wszystkie dane zmysowe, które zwykle wiemy ze stoem – powiedzielimy wszystko, co jest na temat stou do powiedzenia, czy te nadal istnieje co jeszcze – co nie bdcego dan zmysow, co, co trwa, gdy wychodzimy z pokoju? Zdrowy rozsdek bez wahania odpowiada, e tak. To, co mona kupi i sprzeda, przesun i nakry obrusem i tak dalej, nie moe by jedynie zbiorem danych zmysowych. Jeli obrus cakowicie zakryje stó, to nie bdzie on ju dostarcza adnych danych zmysowych; a zatem, gdyby by jedynie danymi zmysowymi, to musiaby przesta istnie, za obrus wisiaby w powietrzu, spoczywajc jakim cudem w miejscu, w którym poprzednio znajdowa si stó. To oczywicie brzmi absurdalnie; a jednak ten, kto chce zosta filozofem, musi oduczy si lku przed absurdem. ródo: B. Russell, Problemy filozofii, Warszawa 2003, s. 23-25..

(8) Egzamin maturalny z filozofii Poziom rozszerzony. 6. Zadanie 10. (4 pkt) Sformu uj problem kadego akapitu przytoczonego tekstu Russella. a) ................................................................................................................................................. b) ................................................................................................................................................. c) ................................................................................................................................................. d) .................................................................................................................................................. Zadanie 11. (2 pkt) Przedstaw dwa pogldy Kartezjusza, które rozwaa Russell w przytoczonym tekcie. a) .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. b) .................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................... Zadanie 12. (2 pkt) Zrekonstruuj dwa argumenty Russella przeciw tezie Kartezjusza „myl , wi c jestem”. a) .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. b) .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................... Zadanie 13. (2 pkt) Poddaj krytyce argumenty Russella przeciw tezie Kartezjusza. ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 14. (2 pkt) Jaki charakter ma krytyka Russella: racjonalistyczny czy empirystyczny? Uzasadnij swoj odpowied

(9) . ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................

(10) Egzamin maturalny z filozofii Poziom rozszerzony. 7. Zadanie 15. (3 pkt) Kluczowa dla polemiki Russella z Kartezjuszem jest metafizyczna kategoria substancji. Wyjanij, a) jakie znaczenie ma kategoria substancji dla Kartezjusza. ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... b) jakie znaczenie ma kategoria substancji dla Russella. ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... c) na czym polega rónica mi dzy pogldami Kartezjusza i Russella. ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 16. (15 pkt) Napisz wypracowanie na temat: „Ten, kto chce zosta filozofem, musi oduczy si l ku przed absurdem.” Jak rozumiesz przytoczon myl Russella? Sformu uj swoj wypowied

(11) , odnoszc si do pogldów innych filozofów. ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................

(12) 8. Egzamin maturalny z filozofii Poziom rozszerzony. ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................

(13) Egzamin maturalny z filozofii Poziom rozszerzony. 9. ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................

(14) 10. Egzamin maturalny z filozofii Poziom rozszerzony. ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................

(15) Egzamin maturalny z filozofii Poziom rozszerzony. 11. ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................

(16) 12. Egzamin maturalny z filozofii Poziom rozszerzony. BRUDNOPIS.

(17)

Cytaty

Powiązane dokumenty

Spoglądając z różnych stron na przykład na boisko piłkarskie, możemy stwierdzić, że raz wydaje nam się bliżej nieokreślonym czworokątem, raz trapezem, a z lotu ptaka

Bywa, że każdy element zbioru A sparujemy z innym elementem zbioru B, ale być może w zbiorze B znajdują się dodatkowo elementy, które nie zostały dobrane w pary.. Jest to dobra

Następujące przestrzenie metryczne z metryką prostej euklidesowej są spójne dla dowolnych a, b ∈ R: odcinek otwarty (a, b), odcinek domknięty [a, b], domknięty jednostronnie [a,

nierozsądnie jest ustawić się dziobem żaglówki w stronę wiatru – wtedy na pewno nie popłyniemy we właściwą stronę – ale jak pokazuje teoria (i praktyka), rozwiązaniem

W przestrzeni dyskretnej w szczególności każdy jednopunktowy podzbiór jest otwarty – dla każdego punktu możemy więc znaleźć taką kulę, że nie ma w niej punktów innych niż

Zbiór liczb niewymiernych (ze zwykłą metryką %(x, y) = |x − y|) i zbiór wszystkich.. Formalnie:

też inne parametry algorytmu, często zamiast liczby wykonywanych operacji rozważa się rozmiar pamięci, której używa dany algorytm. Wówczas mówimy o złożoności pamięciowej;

„Kwantechizm, czyli klatka na ludzi”, mimo że poświęcona jest głównie teorii względności i mechanice kwantowej, nie jest kolejnym wcieleniem standardowych opowieści o