Zasady postępowania egzekucyjnego w administracji
mgr Jakub Szremski
przedmiot – Prawo egzekucyjne
materiały dydaktyczne dla gr. 5,6,7,8 – Studia Stacjonarne Administracji II stopnia
Zasada prawnego obowiązku
prowadzenia egzekucji administracyjnej
Zasada ta uregulowana jest w art. 6 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Nakłada ona na wierzyciela obowiązek podjęcia działań zmierzających do wszczęcia egzekucji i zastosowania środków egzekucyjnych w razie uchylania się zobowiązanego od wykonania obowiązku.
Wyłącza się tu zasadę rozporządzalności dochodzenia przez wierzyciela wykonania obowiązku, który spoczywa na zobowiązanym. Wierzyciel w tym zakresie nie ma żadnej swobody działania. Wierzyciel powinien dążyć do prawidłowego wszczęcia postępowania egzekucyjnego.
Obowiązkowi wierzyciela odpowiada obowiązek organu egzekucyjnego
prowadzenia egzekucji, o ile tylko jest dopuszczalna.
Zasada stosowania środków
egzekucyjnych przewidzianych w ustawie
Zasada ta uregulowana jest w art. 7 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Organ egzekucyjny może stosować środki egzekucyjne wyłącznie wymienione w ustawie. Zasada ta stanowi niejako odbicie zasady praworządności działania organu administracji publicznej w postępowaniu administracyjnym.
Skutkiem zastosowania środka egzekucyjnego niedopuszczalnego będzie nakaz umorzenia postępowania – art. 59 § 1 pkt 7 ustawy o postępowaniu
egzekucyjnym w administracji.
Zasada celowości
zgodnie z art. 7 § 3 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, organ stosuje środki egzekucyjne, które prowadzą bezpośrednio do wykonania obowiązku
postępowanie egzekucyjne w administracji nie może być prowadzone z nastawieniem się na wyrządzenie zobowiązanemu dolegliwości np.
korzystanie ze środków represji, podejmowane środki mają jedynie na celu zmuszenie zobowiązanego do wykonania tego, co stanowi istotę
administracyjnego postępowania egzekucyjnego
na przykład - zastosowanie egzekucji z nieruchomości będzie dopuszczalne tylko wtedy, gdy stosowanie innych środków egzekucyjnych nie było możliwe lub okazało się bezskuteczne – o czym stanowi art. 110 § 1 ustawy o
postępowaniu egzekucyjnym w administracji
Zasada stosowania środka najmniej uciążliwego dla zobowiązanego
z zasadą celowości związania jest zasada nakazująca wybór spośród kilku
środków egzekucyjnych, tego środka lub środków, które są najmniej uciążliwe dla zobowiązanego
zasada ta związania jest również z zasadą proporcjonalności, wedle której władza publiczna powinna stosować środki najmniej uciążliwe dla obywatela
organ egzekucyjny nie jest związany wskazanym przez wierzyciela środkiem
egzekucyjnym we wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego – może
zastosować inny, niż wskazany środek, jeżeli będzie mniej uciążliwy dla
zobowiązanego, a prowadzi bezpośrednio do wykonania obowiązku
Zasada niezbędności
Zgodnie z art. 7 § 3 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji nie można prowadzić egzekucji – stosowanie środka egzekucyjnego jest
niedopuszczalne – gdy egzekwowany obowiązek został wykonany albo stał się bezprzedmiotowy.
postępowanie egzekucyjne może stosowane wtedy, gdy niezbędne jest zastosowanie środków przymusu dla wykonania obowiązku
dlatego też jeśli zobowiązany sam wykona obowiązek, nie jest konieczne
stosowanie już środków egzekucyjnych
Zasada poszanowanie minimum egzystencji
dopuszczalne jest prowadzenie egzekucji administracyjnej o tyle, o ile nie będzie przez to zagrożone minimum utrzymania osoby zobowiązanej oraz tych, których ona utrzymuje w wykonaniu ustawowego obowiązku
ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji zawiera szczegółowe wskazania przedmiotów lub praw, które nie podlegają egzekucji
administracyjnej
nie podlegają egzekucji np. przedmioty urządzenia domowego, pościel, bieli- zna i ubranie niezbędne dla zobowiązanego i pozostających na jego
utrzymaniu członków rodziny, papiery osobiste, po jednej obrączce
zobowiązanego i jego małżonka; szczególne wyłączenia spod egzekucji
dotyczą rolników
Zasada zagrożenia
egzekucja administracyjne jest dopuszczalna tylko wtedy, gdy uprzednio wierzyciel doręczył zobowiązanemu, po upływie terminu do wykonania obowiązku, pisemne upomnienie, chyba że przepisy szczególne inaczej stanowią
brak wymaganego przepisami skutecznego doręczenia pisemnego upomnienia może być podstawą wnoszenia przez zobowiązanego zarzutu, co do
prowadzenia egzekucji
chodzi o to, aby nakłonić zobowiązanego do dobrowolnego wykonania obowiązku, po to, aby nie trzeba by stosować środków przymusu
zasada zagrożenia pozwala zobowiązanemu dobrowolnie wykonać obowiązek,
bez potrzeby narażenia się na chociażby koszty egzekucji
Zasada niekonkurencyjności form przymusu państwowego
stosowanie środków przymusu w postępowaniu egzekucyjnym w administracji nie jest przeszkodą w stosowaniu innych środków przymusu, przewidzianych innymi przepisami
równocześnie z przymusem administracyjnym można stosować środki przymusu w postępowaniu karnym, w postępowaniu w sprawach o
wykroczenia lub w postępowaniu dyscyplinarnym za niewykonanie obowiązku
Zasady prawdy obiektywnej
organ egzekucyjny powinien ustalić niezbędne dane do prowadzenie egzekucji administracyjnej
organ powinien żądać złożenia wyjaśnień przez uczestników postępowania oraz powinien zasięgać niezbędnych informacji od organów administracji publicznej i innych instytucji
osoby do których się zwrócono o informacje, mogą uchylić się od wykonania tego obowiązku, w tych przypadkach w których kpa przyznają prawo do
odmowy zeznań lub prawdo do odpowiedzi na pytanie
Zachowanie pewnych względów zobowiązanego
Wedle tej zasady organ egzekucyjny powinien starać się wyrządzić jak najmniejszą szkodę zobowiązanemu
Egzekucja administracyjna ma doprowadzić do wykonania ciążącego na zobowiązanym obowiązku, a nie na nakładaniu na niego niepotrzebnych dolegliwości lub wyrządzaniu szkód
Jedynie w wyjątkowych sytuacjach można dokonywać egzekucji w dni wolne od pracy lub w porze nocnej