Mieczysław Ozorowski
"Le crash démographique : de la
fatalité à l’espérance", Michel
Schooyans, Paris 1999 : [recenzja]
Studia nad Rodziną 5/1 (8), 200-202
200
nienia. W ymaga tego logiczny tok myślowy przy podejm owaniu tego sam ego zagadnie nia, ale już z innej strony i pod innym kątem . To właśnie brak tychże powrotów sprawił by trudności w uchwyceniu istoty tego ważnego, a zarazem trudnego zagadnienia.
N ależy też dodać, że om aw iana pozycja A . Scoli nie jest opracow aniem czysto teoretycznym , oderw anym od życia i dośw iadczenia ludzkiego. W pro st przeciwnie, czytelnik przy lekturze tej książki odnosi w rażenie, że jeg o przeżycia i dośw iadcze nia w tym względzie znajdują w niej swoje odzw ierciedlenie.
Jako stu d en t Instytutu Studiów nad R odziną Jan a Pawła II w R zym ie m iałem okazję słuchać dobrze przygotowanych i przem yślanych wykładów ks. prof. A ngelo Scoli z zakresu antropologii teologicznej. Część zagadnień podejm ow anych na wy kładach w nieco zm ienionej form ie odnalazłem w om aw ianej książce. Przyjąłem to z wielką radością, gdyż jeszcze podczas studiów wraz z kolegam i w ielokrotnie prosi łem profesora o przygotowanie wydania książkowego w celu spopularyzow ania jego myśli. Sądziliśmy wtedy, że te wykłady, o p arte w dużej m ierze nie tylko n a nauczaniu Papieża Jan a Pawła II, ale także n a poglądach szwajcarskiego teologa H an sa U rsa von B althasara są bardzo cenne i pow inny dotrzeć do szerszego grona osób. O bec nie, gdy m iałem okazję przeczytać je w ydane w form ie książki, podtrzym uję pogląd o wielkiej w artości myśli teologicznej ks. A. Scoli, obecnie biskupa i re k to ra U niw er sytetu Laterańskiego, w skład którego w chodzi Instytut Studiów nad R odziną Jan a Pawła II. K siądz biskup na zakończenie w stępu do książki stwierdza: „M uszę jeszcze dodać, że bez p rac doktorskich i licencjackich wielu z m oich uczniów, nie mógłbym ukończyć podjętej pracy. Z a to jestem im wdzięczny” (tł. autora).
W śród coraz bogatszej literatu ry teologicznej n a tem at roli i znaczenia miłości oblubieńczej, książka biskupa A ngelo Scoli jaw i się jak o pozycja cenna i pożytecz n a z w ielu względów. M oże on a spełnić w ażną rolę także n a gruncie polskim i z pew nością zasługuje na przetłum aczenie.
ks. A d a m Skreczko
Michel Schooyans, Le crash démographique. De la fatalité à l’espérance, Sar- ment-Fayarf [Paris 1999], 222s.
K siądz P ro fe so r M ichel S chooyans, b ę d ą c ju ż em erytow anym p ro fe so re m nie u sta je w swojej w alce w o b ro n ie życia. Je s t d o b rze znany i ceniony ta k ż e w P o l sce. W je d n e j z o statn ich książek zatytułow anej „L e crash d é m o g rap h iq u e. D e la fa ta lité à l’e sp é ra n c e ” („K rach dem ograficzny. O d k atastro fy do n a d z ie i”), a u to r w ośm iu ro zd ziałach p rzed staw ia zjaw isko gw ałtow nego sp ad k u u ro d z e ń w E u
ro p ie. P o d aje przyczyny teg o n ieb ez p ieczn eg o zjaw iska, a tak że rady i p ro p o zy cje rozw iązania kryzysu u ro d z e ń . N a pierw szych stro n a c h książki K siądz P ro fe so r po ró w n u je w spółczesną sytuację dem o g raficzn ą św iata do k atastro fy
Tytani-201
ka, k tó rą m ożna było przew idzieć i k tó rej m o żn a było zap o b iec, ale działania p o d ję to zbyt późno.
W pierwszym rozdziale a u to r zaprezentow ał zjawisko zm niejszenia się dzietn o ści w skali światowej. Swoje refleksje uzupełnił wykresam i i grafikam i przedstaw ia jącym i piram idy w ieku w różnych krajach, w raz z prognozam i na najbliższe pięć dziesiąt lat.
W drugim rozdziale zostały ukazane przyczyny spadku przyrostu naturalnego: nieprzyjazne środowisko i różne przedsięw zięcia antynatalistyczne. W śród tych ostatnich au to r wylicza: antykoncepcję, aborcję, ale także dzieciobójstw o dziewczy n ek i m asową sterylizację kobiet w w ieku produkcyjnym , któ ra w niektórych k ra jach, takich jak Brazylia czy M eksyk, n ab rała cech zjawiska masowego. Często się bow iem zdarza, że pracodaw cy wymuszają n a kobietach zgodę na tak zw aną „d o brow olną” sterylizację.
W trzecim rozdziale zostały przeanalizow ane skutki spadku dzietności. W śród nich au to r wymienia między innymi następujące zjawiska: starzenie się populacji, zmniej szenie się populacji, zapaść systemu ubezpieczeń społecznych, zagrożenia dla systemu edukacyjnego, napięcia pomiędzy pokoleniam i, zmniejszenie się ilości klientów i tem pa inwestycji, zwiększenie się emigracji z krajów biedniejszych do bogatszych.
Czwarty rozdział został pośw ięcony O N Z i organizow anym przez tę O rganizację konferencjom , dotyczącym populacji ludzkiej. A u to r omówi! światowe szczyty i spotkania począwszy od K onferencji w R io de Jan eiro z 1990 roku, aż do zam ie rzonych działań w roku 2000. Ks. P rofesor Schooyans uw aża, że działanie agend O N Z -u je st inspirow ane przez ideologię m altuzjańską i neom altuzjańską oraz przez różnego rodzaju tezy ekologiczne.
Piąty rozdział został zatytułow any „O N Z i a u to ry tarn a k ontrola populacji” . A u to r przedstaw ia w nim antagonizm występujący pom iędzy bo g atą P ółnocą i b ied nym Południem , jednocześnie daje zachętę podejm ow ania pewnych działań: orga nizow ania się, denucjacji nadużyć i głoszenia praw dy. Stanow i to jakby zapow iedź drugiej części książki, prezentującej różne sposoby przeciw działania zbliżającej się zapaści dem ograficznej. Najw ażniejsze z nich to prom ocja kultury życia przeciwko kulturze śm ierci. Należy bow iem szukać przyczyn obecnych zjawisk i na nie oddzia ływać bezpośrednio, zam iast łagodzić doraźnie skutki, ja k to robią różne agendy O N Z i inne organizacje. Ks. P rofesor Schooyans zachęca w ręcz do tw orzenia lob bingu na rzecz obrony życia. W ostatnim rozdziale po d aje naw et propozycję szcze gółow ego planu działania w zakresie obrony życia.
L ek tu ra książki jest niezwykle pożyteczna. A u to r chociaż trak tu je o spraw ach bard zo trudnych i pow ażnych, czyni to w form ie bard zo przystępnej dla czytelnika. Publikacja jest udokum entow ana przez liczne grafiki i wykresy, które ilustrują wy k ład an e tezy.
Cennym uzupełnieniem jest rów nież bibliografia najw ażniejszych publikacji d o tyczących om aw ianej problem atyki (niestety, b rakuje pozycji w języku polskim ).
202
W aneksie znajduje się także spis adresów internetow ych różnych organizacji zaj m ujących się o b ro n ą życia.
ks. Mieczysław Ozorowski
Sprawozdanie z Międzynarodowej Konferencji Naukowej nt. „Ewangelizacja a edukacja w TVzecim Tysiącleciu”, Częstochowa, 23-24 kwietnia 2001.
W dniach 23-24 kw ietnia 2001r. w Wyższej Szkole Języków Obcych i E konom ii C ollegium im. o. A ugustyna K ordeckiego w C zęstochow ie, odbyła się M iędzynaro dow a K onferencja N aukow a nt. „E w angelizacja a edukacja w Trzecim Tysiącleciu” . K onferencja została zorganizow ana przez C en tru m D okształcania i D oskonalenia Nauczycieli Wyższej Szkoły Języków Obcych i E konom ii w Częstochow ie. W spół o rganizatoram i K onferencji byli: K atolicki U niw ersytet Lubelski, U niw ersytet K ar dynała S tefana Wyszyńskiego w W arszawie, P U N O w Londynie, U niw ersytet K ato licki w A ngers w e Francji, Polskie Stow arzyszenie Nauczycieli i Wychowawców, Polskie Towarzystwo L asaliańskie, a także la C ongrégation des F rères M ontforta- ins de Saint G abriel w Rzym ie, l’U n io n N atio n ale p o u r la P rom otion Pédagogique e t Professionnelle E nseig n em en t C ath o liq u e U N A P E C w Paryżu o raz l’In stitu t In te rn atio n al de C atéchèse e t de P astorale L um en V itae z Brukseli.
Tak liczny zespól organizatorów niew ątpliw ie przyczyni! się tego, że w K o n feren cji uczestniczyło wielu znanych przedstaw icieli nauki z kraju i z zagranicy. Głównym zadaniem K onferencji, której przew odniczył ks. d r A ndrzej Kryński - re k to r W SJO w Częstochow ie, było ukazanie dwóch istotnych nurtów rzeczywistości now ego Ty siąclecia, jakim i są: determ inacja w wychowaniu człowieka przyszłości oraz skiero w anie św iata ku dobru. D w udniow e obrady podzielone były n a trzy sesje: I - E w an gelizacja a edukacja w szkole X X I w ieku, II - E d u k acja w nauczaniu K ościoła oraz III - R odzina w perspektyw ie X X I wieku.
W pierwszej sesji, prow adzonej przez ks. prof. E dw arda W alew andera, p re le genci podejm ow ali zagadnienia ukazujące p o trzeb ę ew angelizacji edukacji n a p o czątku X X I wieku. N aukow cy z Polski, z Francji, W łoch i Belgii jednom yślnie p o d kreślali, że w artości wychowawcze popularyzow ane przez zgrom adzenia zakonne ju ż w X V II wieku nie tracą n a aktualności w początkach w ieku X X I w. N ie zm niej sza się znaczenie ew angelizacji. Przybiera ona jedynie now e form y przejaw iające się między innymi w: w yczuleniu na n ied o statek , hojności, otw arciu n a innych, walce o sprawiedliw ość i pokój, rozwój i p o stęp społeczny, w podążaniu drogą ekum eni zm u wytyczoną w Asyżu w 1986 roku.
Sesję tę rozpoczął wykład ks. dr. A n d rzeja Kryńskiego nt. „Ew angelizacja a ed u kacja w szkole X X I w ieku”. N astępnie prof. Louis B auvineau przedstaw ił zagadnie nie „Trwałe w artości edukacyjne przedstaw icieli zakonnych w e Francji w p ersp ek
