REFORMA UBEZPIECZEŃ ZDROWOTNYCH W STANACH ZJEDNOCZONYCH I JEJ WPŁYW NA RYNEK UBEZPIECZEŃ

(1)

Joanna Niżnik

Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

REFORMA UBEZPIECZEŃ ZDROWOTNYCH W STANACH ZJEDNOCZONYCH

I JEJ WPŁYW NA RYNEK UBEZPIECZEŃ

Streszczenie: Przedmiotem podjętych analiz jest wpływ reformy ubezpieczeń zdrowot- nych w Stanach Zjednoczonych na liczbę osób posiadających ubezpieczenie oraz cenę (składkę) za udzieloną ochronę ubezpieczeniową.

Wprowadzając reformę, ustawodawca dokonał zmian, do których należy zaliczyć mię- dzy innymi podział rynku ubezpieczeń ze względu na podmioty zawierające umowę ubezpieczenia. W związku z przyjętym kryterium klasyfi kacyjnym wyróżniono ubezpieczenia pracownicze i pozostałe (tak indywidualne, jak i grupowe). Analizy dotyczące zmian dla tak podzielonego rynku ubezpieczeń prowadzono w zakresie kształtowania się wysokości składki ubezpieczeniowej w 2016 roku z uwzględnieniem indywidualnych i grupowych ubezpieczeń oraz ceny ochrony ubezpieczeniowej dla jednego ubezpieczonego, odnosząc je do danych z 2009 roku.

Słowa kluczowe: ubezpieczenia zdrowotne, rynek ubezpieczeń w USA.

Wstęp

Stany Zjednoczone należą do krajów pozostawiających społeczeństwu dużą swo- bodę w podejmowaniu samodzielnych decyzji dotyczących przyszłości. Dzia- łalność regulacyjna państwa w zakresie polityki zdrowotnej ograniczała się do stworzenia ram prawnych dla funkcjonowania podmiotów o różnym statusie or- ganizacyjno-prawnym i określenia ich wzajemnych relacji. Sytuacja ta zmieniła się istotnie po wprowadzeniu reformy zdrowotnej z 2010 roku, bowiem na część społeczeństwa nałożony został obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia.

Celem artykułu jest ukazanie wpływu reformy ubezpieczeń zdrowotnych na funkcjonowanie rynku ubezpieczeń. Przedmiotem analizy są potencjalne skut- ki reformy w zakresie liczby osób posiadających ubezpieczenia zdrowotne oraz

(2)

ceny (składki) ochrony ubezpieczeniowej. Należy zaznaczyć, że obecnie trud- no jest oszacować wszystkie efekty wdrażanych rozwiązań [Finkelstein2007, s. 1–37].

1. Podstawowe założenia reformy ubezpieczeń zdrowotnych

Wprowadzając reformę, ustawodawca dokonał zmian dotyczących między innymi podziału rynku ubezpieczeń ze względu na podmioty zawierające umowę ubezpieczenia. Przyjmując to kryterium klasyfi kacyjne, można wyróżnić: ubezpieczenia pracownicze i pozostałe (indywidualne i grupowe).

Od początku 2014 roku umowy ubezpieczenia zawierane z towarzystwami ubezpieczeń zdrowotnych przez indywidualne osoby bądź małych przedsiębior- ców (zatrudniających do 50 osób) będą musiały spełniać wiele warunków [An Analysis… 2010]. Przede wszystkim oferując ubezpieczenie zdrowotne, ubezpie- czyciel będzie miał obowiązek zapewnienia podstawowego zakresu ochrony oraz pokrywania co najmniej w 60% kosztów ubezpieczenia. Ponadto zakład ubezpie- czeń będzie musiał zawrzeć umowę ubezpieczenia ze wszystkimi aplikującymi oraz nie będzie mógł różnicować wysokości składki w zależności od zaistniałej sytuacji zdrowotnej ubezpieczonych. Jedynym kryterium wpływającym na wyso- kość składki zdrowotnej będzie wiek ubezpieczonego, tym samym bieżący stan zdrowia oraz częstotliwość korzystania z usług zdrowotnych nie będą bezpośred- nio oddziaływać na cenę ubezpieczenia.

Równie istotne zmiany dotyczyć będą planów zdrowotnych oferowanych ma- łym podmiotom gospodarczym i osobom indywidualnym. W umowach ubezpieczenia nie będzie możliwe wprowadzenie ograniczeń związanych z wiekiem osób ubezpieczonych korzystających ze świadczeń medycznych, za wyjątkiem ściśle określonych sytuacji. Ponadto ubezpieczony będzie miał zapewniony dostęp do bezpłatnych świadczeń profi laktycznych. Osoby stanu wolnego do 26. roku życia zostaną objęte ochroną w ramach ubezpieczenia rodziców. Rozwiązania te doty- czyć będą również nowych planów zdrowotnych oferowanych przez dużych pra- codawców, co będzie powodowało konieczność określenia warunków cenowych (składki). Przy kontynuacji ubezpieczenia, mimo wprowadzenia nowych zasad, składka pozostaje na dotychczasowym poziomie.

Istotnymi rozwiązaniami zawartymi w przyjętej koncepcji ubezpieczeń zdrowotnych są również:

– obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia zdrowotnego przez obywateli i re- zydentów,

– utworzenie platform zdrowotnych zwanych exchanges [Marmor, Oberlander i White 2009, s. 485–489] dla osób fi zycznych i rodzin o określonym poziomie dochodów (pomiędzy 133% a 400% federalnego poziomu ubóstwa) oraz

(3)

małych podmiotów gospodarczych (nabycie ubezpieczenia zdrowotnego w ra- mach exchanges pozwoli osobom fi zycznym na uzyskanie dopłat federalnych, a małym podmiotom, ulg podatkowych, a tym samym zmniejszy obciążenie z tytułu zakupu ubezpieczenia),

– penalizacja w postaci opłat karnych nakładanych na osoby fi zyczne w związ- ku z brakiem ubezpieczenia zdrowotnego, jak również na duże podmioty go- spodarcze, w sytuacji niezapewnienia konkurencyjnej dla platform zdrowotnych oferty ubezpieczeniowej przejawiającej się w przystąpieniu pracownika do ubezpieczeń w ramach exchanges,

– rozszerzenie uprawnień do korzystania z programów zdrowotnych fi nansowa- nych ze środków publicznych, w tym szczególnie Medicaid¹,

– znaczące ograniczenie wydatków w ramach Medicare²,

– nałożenie podatku akcyzowego na plany zdrowotne z relatywnie wysokimi składkami zdrowotnymi,

– wprowadzenie rocznych opłat nakładanych na ubezpieczycieli i fi rmy farma- ceutyczne z tytułu sprzedaży produktów i usług medycznych.

Każde z wdrożonych rozwiązań oddziałuje różnokierunkowo na wzrost liczby osób nabywających ubezpieczenia oraz na wysokość składki zdrowotnej.

2. Rynek ubezpieczeń – struktura według ubezpieczonych

W Stanach Zjednoczonych dominującą rolę w systemie ubezpieczeń odgrywają dobrowolne ubezpieczania zdrowotne. W 2007 roku ponad 162,5 milionów osób, tj. około 62% populacji poniżej 65. roku życia, posiadało ubezpieczenie zdrowotne fi nansowane przez pracodawców [Frostin2008]. Większość Amerykanów po- wyżej 65. roku życia, tj. około 93%, zawarło umowy ubezpieczenia z Medicare [DeNavas-Walt, Proctor i Smith2008, s. 60–235].

W USA 15 milionów rezydentów ubezpieczyło się indywidualne, 36 milionów korzystało z dobrodziejstwa Medicaid, 5 milionów było objętych programami ubezpieczeń zdrowotnych dla wojskowych lub weteranów, a 45 milionów osób nie posiadało w ogóle ubezpieczenia.

Tak wysoka liczba osób nieubezpieczonych była przesłanką do podjęcia dzia- łań w zakresie przygotowania zmian w systemie ochrony zdrowia. Według pro- gnoz The Congressional Budget Offi ce (Biura Kongresu ds. Budżetu – CBO) oraz Joint Committee on Taxation (Wspólnego Komitetu ds. Opodatkowania – JCT) po wprowadzeniu reformy ubezpieczeń zdrowotnych liczba osób nieposia- dających ubezpieczenia zdrowotnego zmniejszy się o około 22 mln do 2016 roku.

1 Medicaid – program federalny dla osób biednych o dochodach poniżej 133% federalnego poziomu ubóstwa.

2 Medicare – program dofi nansowywany ze środków publicznych dla osób starych.

(4)

Tym samym po wdrożeniu proponowanych rozwiązań około 23 mln rezydentów nadal pozostanie poza ubezpieczeniem³.

Zmianom podlegać będzie struktura rynku pod względem rodzaju umów ubezpieczenia. Według przeprowadzonych szacunków liczba osób nabywających indywidualne ubezpieczenie wzrośnie z 14 mln do około 32 milionów, tj. o 128%.

Wśród nich 23 mln zawrą umowę ubezpieczenia poprzez platformy zdrowotne, pozostałe 9 mln korzystać będzie ze świadczeń zdrowotnych poza exchanges, czyli na dotychczasowych zasadach. Zakłada się równocześnie, że około 3 mln Amerykanów zrezygnuje z uczestnictwa w pracowniczych programach ubezpie- czeń zdrowotnych, co oznacza spadek udziału osób ubezpieczonych w ramach tych programów w całym rynku o 2%.

3. Wpływ reformy zdrowotnej na wysokość składki ubezpieczeniowej

Realizowana od wielu lat przez zakłady ubezpieczeń bogata oferta ubezpieczeniowa na rynku amerykańskim, dotycząca usług objętych ubezpieczeniem, wy- sokości składki ubezpieczeniowej i dodatkowych kosztów ponoszonych przez ubezpieczonych w postaci udziału własnego czy dopłat do świadczeń zdrowotnych, uwarunkowana jest silną konkurencją i dostosowaniem do możliwości płat- niczych ubezpieczonych.

3 www.cbo.gov/ftpdocs/113xx/doc11379/AmendReconProp.pdf.

Struktura rynku ubezpieczeń zdrowotnych w USA w 2007 roku

Źródło: EBRI estimates of the Current Population Survey, March 1995–2008, Supplements, s. 3

ubezpieczenia pracownicze nieubezpieczeni

ubezpieczenia

indywidualne Medicare Medicaid ubezpieczenia

weteranów

(5)

W 2009 roku na rynku niepracowniczych ubezpieczeń zdrowotnych średnia składka dla indywidualnej osoby wynosiła 5500 USD, natomiast rodzinne ubezpieczenie kosztowało 13 100 USD. Prognozy sporządzone przez CBO i JCT wskazują, że w 2016 roku składka wyniesie odpowiednio 5800 USD i 15 200 USD, tym samym cena ubezpieczenia wzrośnie od około 5,5% dla pojedynczej osoby i do około 16% w umowie rodzinnej. Nieco inaczej kształtować się będzie cena ubezpieczenia, jeżeli weźmiemy pod uwagę liczbę osób objętych ochroną⁴.

Tabela 1. Prognozowana przeciętna zmiana wielkości składki zdrowotnej w 2016 roku (w %)

Ubezpieczenia niepracownicze

Ubezpieczenia pracownicze małe podmioty duże podmioty Różnice w składce ogółem +10 do +13 +1 do –2 0 do –3 Zmiany zakresu ubezpieczenia +27 do +30 0 do +3 nd Zmiany w cenie dla tej samej grupy

ubezpieczonych

–7 do –10 –1 do –4 nd

Zmiany w strukturze ubezpieczonych –7 do –10 –1 do +2 0 do –3 Wpływ dotacji publicznych –56 do –59 –8 do –11 nd Liczba osób objęta dofi nansowaniem 57 12 nd

Wpływ podatku akcyzowego nd –9 do –12

nd – nie dotyczy.

Źródło: The Congressional Budget Offi ce and the Joint Committee on Taxation.

Dane zawarte w tabeli 1 wskazują, że średnia wartość składki ubezpieczeniowej dla jednego ubezpieczonego objętego umową wrośnie od 10% do 13%.

Do czynników wpływających na zwiększenie wysokości składki o około 27%

do 30% zaliczyć należy szerszy zakres świadczeń dostępnych dla ubezpieczonych oraz zwiększenie partycypacji ubezpieczycieli w kosztach ubezpieczenia.

Z drugiej strony na obniżenie ceny ubezpieczenia od 7% do 10% wpływać będzie zwiększenie liczby ubezpieczonych i tym samym rozłożenie ryzyka na większa grupę osób.

Cena ubezpieczenia netto dla większości osób korzystających z ochrony na rynku niepracowniczych ubezpieczeń może być niższa niż wskazują wcześniej- sze obliczenia. Zwiększenie składki o około 57% będzie związane również z do- tacją federalną. Jej wysokość uzależniona będzie od poziomu dochodów osób ubezpieczonych, liczonych w stosunku do federalnego poziomu ubóstwa. Osoby

4 Zmiany zachodzące na rynku pracowniczych i niepracowniczych ubezpieczeń rozpatrywane pod względem ich oddziaływania na wysokość przeciętnej składki ubezpieczeniowej. Wyniki ba- dań oparte zostały na szacunkach Biura Kongresu ds. Budżetu i Wspólnego Komitetu ds. Opodat- kowania.

(6)

nabywające ubezpieczenia poprzez platformy zdrowotne korzystać mogą z czte- rech planów zdrowotnych: od brązowego, poprzez srebrny, złoty do platynowe- go, różniących się partycypacją ubezpieczyciela w kosztach ubezpieczenia i do- płatami do świadczeń zdrowotnych. Według CBO i JCT najczęściej wybieranym przez ubezpieczonych powinien być plan srebrny. Zakłada się, że w 2016 roku udział ubezpieczyciela w kosztach tego programu powinien wynosić 70%. Śred- nia cena ubezpieczenia dla indywidualnej osoby ukształtuje się na poziomie 5200 USD, a dla rodzinnego ubezpieczenia obejmującego cztery osoby wynosić będzie 14 100 USD. Przeciętne dodatkowe wydatki związane z korzystaniem z usług zdrowotnych wyniosą odpowiednio 1900 USD i 5000 USD. Dla osób o dochodach pomiędzy 133% federalnego poziomu ubóstwa a 400% FPU wprowadza się ograniczenia dotyczące wydatków ponoszonych na nabycie ubezpieczenia.

W 2014 roku w zależności od poziomu dochodów, wyniosą one od 2% do 9,8%.

Z upływem lat ograniczenia te podlegać będą indeksacji i w 2016 roku przewiduje się, że wydatki wyniosą odpowiednio 2,1% do 10,2%. Dodatkowo osoby o dochodach od 133% FPU do 200% FPU otrzymają ze środków publicznych dofi nansowanie do ponoszonych przez nie dopłat do świadczeń w wysokości 90%, jeżeli ich dochody nie przekroczą 150% FPU, oraz w wysokości 80% w pozosta- łych przypadkach.

Tabela 2. Dotacje publiczne w ramach platform zdrowotnych i cena indywidualnego ubezpieczenia w 2016 roku

Dochód w rela-

cji do FPU*

(w %)

Udział składki w do- chodzie

(w %)

Średni

dochód Składka

Dota- cja jako procent składki

Dodat- kowe publicz- ne środ-

ki

Dopła- ty do świad- czeń

Składka + dopłata do świadczeń dolary

procent docho-

du 133–150

150–200 200–250 250–300 300–350 350–400 400–450

2,1–4,7 4,7–6,5 6,5–8,4 8,4–10,2

10,2 10,2 ns

14 700 20 600 26 500 32 400 38 300 44 200 50 100

300 1200 2000 3000 3900 4500 5200

94 77 62 42 25 13 0

1100 600

– – – – –

800 1300 1900 1900 1900 1900 1900

1100 2500 3900 4900 5800 6400 7100

7 12 15 15 15 14 14

* FPU (federalny poziom ubóstwa) – w 2016 roku dla jednej osoby wyniesie 11 800 USD, dla 4 osobowej ro- dziny 24000 USD.

ns – nie stosuje się.

Mechanizm wsparcia fi nansowego dla osób o niskim poziomie dochodów po- lega na dotowaniu towarzystw ubezpieczeniowych, z którymi zawarte zostają umowy ubezpieczenia zdrowotnego. Z danych przedstawionych w tabeli 2 wyni-

(7)

ka, że z publicznych funduszy dofi nansowuje się od 13% do 94% kosztów ubezpieczenia zdrowotnego dla osób o dochodach pomiędzy 133% federalnego poziomu ubóstwa do 400% FPU. Wysokość składki w 2016 roku dla osób o różnym poziomie dochodów będzie kształtowała się na poziomie od 300 USD do 5200 USD, natomiast średnia składka wyniesie 5800 USD, a to oznacza obniżenie sza- cowanej składki odpowiednio o 5500 USD, tj. około 1830% i o 600 USD, tj.

około 12%. Odnosząc dane dotyczące ceny ubezpieczenia do średniej wysokości składki dla 2009 roku wynoszącej 5500 USD, można zaobserwować jej obniże- nie dla srebrnego planu zdrowotnego o 5200 USD, tj. około 1730% i 300 USD, tj. około 6%.

Tabela 3. Dotacje publiczne w ramach platform zdrowotnych i cena rodzinnego ubezpieczenia w 2016 roku

Dochód w relacji do FPU

(w %)

Udział składki w do- chodzie

(w %)

Średni

dochód Składka

Dota- cja jako procent składki

Dodat- kowe publicz- ne środ-

ki

Dopła- ty do świad- czeń

Składka + dopłata do świadczeń dolary

procent docho-

du 133–150

150–200 200–250 250–300 300–350 350–400 400–450

2,1–4,7 4,7–6,5 6,5–8,4 8,4–10,2

10,2 10,2 ns

30 000 42 000 54 000 66 000 78 000 90 100 102 000

600 2400 4000 6100 7900 9200 14 100

96 83 72 57 44 35 0

3300 1800 – – – – –

1700 3200 5000 5000 5000 5000 5000

2300 5600 9000 11 100 12 900 14 200 19 100

8 13 17 17 17 16 19 ns – nie stosuje się.

Z informacji zamieszczonych w tabeli 3 wynika, że w przypadku zakupu rodzinnego ubezpieczenia towarzystwa ubezpieczeniowe otrzymają dotacje w wy- sokości od 35% do 96% całości kosztów ubezpieczenia dla rodzin o poziomie dochodów pomiędzy 133% FPU a 400% FPU. Wysokość składki uzależniona jest również od dochodów i wynosi od 600 USD do 14 100 USD. Porównując cenę ubezpieczenia ze średnim poziomem określonym dla umów grupowych, która w 2016 roku wyniesie 15 200 USD, można zauważyć, że odbiega ona od poziomu składki najniższej i najwyższej wyliczonej dla srebrnego planu odpowiednio o 14 600 USD i 1100 USD, tj. około 2430% i około 8%. Jeżeli za podstawę od- niesienia przyjmiemy kwotę z 2009 roku wynoszącą 13 100 USD różnice te będą mniejsze, a składka ubezpieczeniowa będzie niższa o 12 500 USD lub wyższa a 1000 USD, czyli około 2080% i około 7%.

(8)

Należy pamiętać, że nie wszystkie osoby nabywające indywidualne czy rodzinne ubezpieczenia i korzystające z platform zdrowotnych wybiorą plan srebrny, bowiem publiczne wsparcie da im możliwość znalezienia ubezpieczenia do- stosowanego do ich potrzeb, którego cena może być wyższa. Stąd prognozowana wysokość składki ubezpieczeniowej dla całej populacji osób zawierających umowy ubezpieczeń indywidualnie i korzystających z publicznych funduszy będzie niższa o około 56% do 59% od przeciętnej ceny ubezpieczenia z 2009 roku (tabela 1).

W 2016 roku na rynku ubezpieczeń pracowniczych prognozowana przez CBO i JCT przeciętna składka zdrowotna dla małych podmiotów gospodarczych naby- wających ubezpieczenie dla jednej osoby będzie równa 7800 USD i nie zmieni się w stosunku do ceny ubezpieczenia z 2009 roku. Jeżeli zakup będzie dotyczył rodzinnego ubezpieczenia średnia składka wyniesie 19 200 USD i będzie niższa o 100 USD, tj. około 1% od tej płaconej w 2009 roku. Duży przedsiębiorca za- płaci za pojedynczą osobę około 7300 USD, natomiast za rodzinne ubezpieczenie 20 100 USD. W tym przypadku składka ubezpieczeniowa liczona w stosunku do jej poziomu z 2009 roku wzrośnie o 100 USD, tj. około 1,4% dla umów indywidualnych i o 200 USD, tj. około 1% dla rodzinnych.

Dane zamieszczone w tabeli 1 i dotyczące zmian średniej wysokości składki zdrowotnej przypadającej na jednego ubezpieczonego wskazują, że mały podmiot gospodarczy, nabywając ubezpieczenie dla swoich pracowników, zapłaci o 1% więcej bądź 2% mniej niż do tej pory. Do podstawowych przyczyn oddzia- łujących na cenę ubezpieczenia można zaliczyć:

– brak możliwości różnicowania wysokości składki w zależności od stanu zdrowia ubezpieczonych, który będzie skutkował koniecznością zwiększenia składki w celu pokrycia ryzyka zdrowotnego o 3%,

– obowiązek ubezpieczenia nałożony na indywidualne osoby, który będzie wpływał na decyzje ubezpieczeniowe osób młodych i zdrowych, do skorzy- stania z oferty pracodawców i tym samym oddziaływać będzie na zwiększenie populacji ubezpieczonych oraz na obniżenie średniej ceny ubezpieczenia na- wet od 1% do 4%,

– zachęty fi nansowe ze strony państwa, które mogą wpływać na zwiększenie liczby podmiotów oferujących ubezpieczenie i zredukowanie średniej składki dla całego rynku małych przedsiębiorstw.

Prawo do otrzymania publicznych dotacji uzyska pracodawca zatrudniający do 25 osób i nabywający ubezpieczenie zdrowotne poprzez platformy zdrowotne, jeżeli przeciętne roczne wynagrodzenie na jednego pracownika nie przekra- cza 50 000 USD. Szacuje się, że 12% podmiotów skorzysta z tego przywileju, co w konsekwencji wpłynie na zmniejszenie składki zdrowotnej od 8% do 11%.

Podmioty zatrudniające powyżej 50 pracowników, zapewniające im ochronę ubezpieczeniową w zakresie ubezpieczeń zdrowotnych, wydatkować będą prze-

(9)

ciętnie do 3% mniej niż dotychczas w związku z obniżeniem składki. Do naj- ważniejszych czynników wpływających na obniżenie średniej wysokości składki zdrowotnej w ramach ubezpieczeń pracowniczych należą: rezygnacja ubezpieczonych o zwiększonym ryzyku zdrowotnym z droższych ubezpieczeń pracowniczych i zakup ubezpieczenia na indywidualnym rynku oraz objęcie ubezpieczeniem młodych i zdrowych osób dotychczas nieubezpieczonych.

Na cały rynek ubezpieczeń pracowniczych, bez względu na liczbę zatrudnio- nych, oddziaływać będzie podatek akcyzowy. Zostanie on nałożony na ubezpieczycieli oferujących drogie ubezpieczenia zdrowotne, w których składka przekra- cza ustaloną przepisami prawa wysokość. Dlatego przewiduje się, że znacząca część pracodawców, chcąc uniknąć dodatkowego obciążenia fi skalnego, ofero- wać będzie swoim pracownikom ubezpieczenia zdrowotne o niższej składce, zwiększając tym samym poziom dopłat do świadczeń, bądź ograniczać będzie zakres świadczeń zdrowotnych. W rezultacie takie działania wpłyną na obniżenie składki zdrowotnej od 9% do 12%.

Zakończenie

Do najważniejszych pozytywnych skutków reformy zdrowotnej zaliczyć należy objęcie ubezpieczeniem zdrowotnym większej niż dotychczas (o 22 mln osób) części społeczeństwa, w tym mniej zamożnych obywateli. Nie byłoby to możli- we bez wprowadzenia wielu rozwiązań prawnych zachęcających i obligujących ubezpieczonych do określonych zachowań.

Zmiana zasad związanych z nabywaniem ubezpieczenia wpłynie na podnie- sienie składki zdrowotnej. Negatywne oddziaływanie rosnących składek ubezpieczeniowych na rozwój ubezpieczeń zdrowotnych może być ograniczane poprzez rozbudowany system publicznych dotacji, dopłat i ulg podatkowych.

Bibliografi a

An Analysis of Health Insurance Premium under the Patient Protection and Afforda- ble Care Act, Congressional Budget Offi ce, www.cbo.gov/ftpdocs/113xx/doc11379/

AmendReconProp.pdf [dostęp: lipiec 2010].

DeNavas-Walt, C., Proctor, B.D., Smith, J.C., 2008, Income, Poverty, and Health Insu- rance Coverage in the United States: 2007, Current Population Report, Washington DC: US Department of Commerce, Economics and Statistics Administration.

Finkelstein, A., 2007, The Aggregate Effects of Health Insurance: Evidence from the In- troduction of Medicare, Quarterly Journal of Economics, vol. 122, no. 1.

(10)

Frostin, P., 2008, Sources of Coverage and Characteristics of the Uninsured: Analysis of the March 2008 Current Population Survey, EBRI Issue Brief, no. 321 (Employee Be- nefi t Research Institute).

Marmor, T., Oberlander, J., White, J., 2009, The Obama Administration’s Options for He- alth Care Cost Control: Hope Versus Reality, Annals of Internal Medicine, no. 150.

THE REFORM OF HEALTH INSURANCE IN THE UNITED STATES AND ITS INFLUENCE ON INSURANCE MARKET

Summary: The principal consideration of the article is to assess the new concept of health care reform in the United States and its infl uence on the insurance market. The paper argues that implementation of the reform can positively infl uence expanding insurance coverage and the insurance premium.

The changes in health care insurance system would affect premiums paid for health insurance in various markets. The analysis looks separately at the effects on premium coverage purchased individually, coverage purchased by small employers and coverage provided by large employers.