"Památky a Přiroda" r. 2 (1977), r. 3 (1978) : [recenzja]

(1)

Michał Maliszewski

"Památky a Přiroda" r. 2 (1977), r. 3

(1978) : [recenzja]

Ochrona Zabytków 33/2 (129), 192-195

(2)

W .G. R i c c i , Das Portal der Studlp/arrkirche in Lau I Thuya und J.ti. Fischers Purtal am Palais Dietriehstein-Lobkowitz in Wien (Portal kościoła farnego miasta I.aa Thaya a portal autorstwa J.B. Fischera w pałacu Dietriehstein-Lobkowitz w Wiedniu), ss. 138

142, 2 il., 2 rys. Na podstawie szeroko zakrojonej analizy stylistycz nej dzieł J.B. Fischera von Erlach, wspartej pośrednio wymową źródeł pisanych, au to r podejmuje próbę przypisania mu także portalu fary w Laa.

E. F r o d 1-K r a f t , Otto Demus zum 75. Geburtstag (Na 75-lecie urodzin Otto Dcmusa), ss. 143— 145. K rótka okolicznościowa no

tatk a biograficzna łącznie z zestawieniem bibliograficznych prac O. D emusa dotyczących sztuki zachodnioeuropejskiej.

Recenzje

F.M . H a b e r d i t z l , Franz Anton Maulbertsch, Wien 1977 (rec. E. Baum ), s. 146.

G. K e l é n y i , Franz Anton Hillebrandt [w :] Cahiers d ' histoire

de l'art, n r 10, Budapest 1976 (rec. W.G. Ricci), ss. 146—447.

N. K e i l , Die Miniaturen der Albertina in Wien, Wien 1977 (rec. V. U nterer), s. 147.

O prac. Marian Arszyński

PAMÄTKY A PRIRODA. Wyd. Stâtni U stav Pamâtkove Péce

a O chrany Prirody w Pradze, w wydawnictwie ,,O rbis” na zlecenie M inisterstwa K ultury ĆSR. Ukazuje się dziesięć razy w roku.

Rocznik 2 (1977)

Zeszyt 1, stron 64, ilustracje

V. N o v o t n y , ułcha historickych sideł a pam dtek z hlediska kul-

turnich zajmu spolećnosti (Rola historycznych siedzib i zabytków z punktu widzenia potrzeb kulturalnych społeczeństwa), ss. 1— 6.

Współczesny rozwój społeczny, ekonomiczny i technologiczny p o woduje, że nieustannie oglądamy się na tradycję i jej stosunek do przyszłości i postępu. A utor zastanawia się nad problemem nowego życia w historycznych, zabytkowych dzielnicach m iast, wniesienia nowych wartości bez strat w starych układach.

O. N o v y, Fttnkce historickych sideł v podminkdch soucasnćho

rozvoje spolećnosti (Funkcja historycznych centrów miejskich w wa runkach rozwoju współczesnego społeczeństwa), ss. 7— 16. Teoretycz

ne i praktyczne problemy wzajemnych powiązań między zabytkami i życiem współczesnym w ram ach hasła „N ow e życie w historycz nych centrach” .

J. L i с h n e r , Koncepcia o ź ivenia a starostlivosti o historicka sidła

na Slovensku (Koncepcja rewaloryzacji i opieki nad miastami zabyt kowymi w Słowacji), ss. 17—22, w jęz. słowackim. W Słowacji jest

dużo m iast sięgających swym rodowodem średniowiecza. N arasta jące potrzeby i zmieniona w stosunku do przeszłości m entalność człowieka wymaga uwspółcześnienia zabudowy zabytkowej. K ronika, ss. 23 —32.

Streszczenia w jęz. rosyjskim, francuskim, niemieckim.

K . K i b i c , К problematice novostaveb v historickych mćstach

(Problematyka nowych budynków w miastach zabytkowych), ss. 65

80. W raz z rozwojem m iast pojawia się problem wprowadzania n o wych budynków w starą zabudowę miejską. W niektórych w ypad kach wystąpił on ju ż w 1945 r. w wyniku zniszczeń wojennych. Liczba nowych budynków w substancji zabytkowej miasta sukce sywnie w zrasta i w zrastać będzie. W związku z tym postuluje się, by zjawisko to stało się przedmiotem rozważań służby konserw a torskiej.

A. V o ś a h 1 i k , Priklady regenarace méstskÿch pomâtkovÿch rezervaci v Ć SR (Przykłady odnowy miejskich rezerwatów zabytko wych w CSRS), ss. 81— 87. D la Czech i M oraw charakterystyczne są

małe i średnie miasteczka powstałe w większości w średniowieczu. Najcenniejsze z nich, w liczbie 35, podlegają ochronie jako miejskie rezerwaty zabytkowe. Przewiduje się objęcie tą ochroną następnych 138 m iast. W ciągu ostatnich 20 lat opracow ano podstawowe m e tody badań miast oraz teoretyczne podstawy odnowy miast zabyt kowych i pojedynczych obiektów.

J. P r o k u p e k , B . T y k v a , Archeologie a je j i mis to v pam âtko

ve péci Prazského hradit (Archeologia i jej miejsce w ochronie zabyt ków na terenie Zamku Praskiego), ss. 88—90. Badania archeologicz

ne na Zam ku Praskim trw ają już ponad 50 lat. Rezultaty tych badań

poszerzają w sposób zasadniczy wiedzę o początkacłi i o rozw oju zamku, a także stały się punktem wyjścia do prac rekonstrukcyj nych.

K ronika, ss. 91—95.

Streszczenia w jęz. rosyjskim, francuskim i niemieckim.

M. V i l i m k o v a , F. K a ś i ć k a , Stavebni protnëny Stredniho

kridla Prazského hradu (Zmiany budowlane skrzydła średniego Zamku Praskiego), ss. 129— 139. Określenie „skrzydło średnie”

oznacza skrzydło zam ku między arugim a trzecim dziedzińcem. W obecnej formie jest ono dziełem tzw. przebudowy terezjańskiej według projektu wiedeńskiego architekta nadw ornego — N . Pa- cassi. Przebudowa la kryje wszystkie inne style, jakie wystąpiły w dziejach zamku. A utorzy analizują kolejne fazy rozw oju budowli do mom entu ostatniej jego rekonstrukcji w 1975 r.

M. N o v â k o v a , M uzeum vesnice v Kourimi (Muzeum wsi w Kurzimiu), ss. 140— 146. Muzeum wsi powstało jak o odpowiedź

na rosnące zagrożenie zabytków architektury ludowej. Głównym celem nowo powstałego skansenu będzie zachowanie wartości cennych dla nauki, a także pełnienie funkcji wychowawczej. K ronika, ss. 147— 152.

Recenzje, ss. 153— 159.

F. K a ś i ć k a , B. N e c h v â t a l , VySehradskè hrbitovy v histo-

rickém a urbanistickém vÿvoji (Cmentarz wyszehradzki i jego rozwój historyczny i urbanistyczny), ss. 193—208. Nie dającą się oddzielić

częścią średniowiecznego m iasta był cmentarz. Jego rola w stru k turze osadniczej nie jest do końca wyjaśniona i często bywała pom i jan a w badaniach. Cm entarze na Wyszehradzie powstawały, zani kały, zmieniały miejsca i tak przez całą historię tego wzgórza, aż po dzień dzisiejszy i po cm entarz Slavin — miejsce wiecznego spoczyn ku zasłużonych działaczy kultury narodowej. Obecną wiedzę o cm en tarzu wyszehradzkim zawdzięczamy głównie badaniom archeolo gicznym.

J. W a g n e r , Oprava Dienzenhoferova kos tela v Dolnim Rocové (Remont kościoła Dienzenhofera w Dolnym Roczowie), ss. 209— 212.

W ram ach perspektywicznego i kompleksowego planu odbudow y i restauracji zabytków kultury przeprowadzono prace przy jednej z najbardziej reprezentatywnych budowli epoki baroku w Cze chach — kościele w D olnym Roczowie. Prace rozpoczęto już w 1972 г., a zakończono je w 1975 r.

B. N e c h v â t a l , Dalsi nólez stredovëké mosaikove dlazby z Cech

(Dalsze znaleziska płytek mozaikowych w Czechach), ss. 213—218.

W cysterskim klasztorze w N epom uku znaleziono szczątki płytek ceramicznych tzw. typu mozaikowego, analogiczne do znanych pły tek francuskich z drugiej połowy X III w. Płytki z N epom uku m ożna wstępnie datow ać na ok. 1265 r.

K ronika, ss. 219—223.

M. S v a t o s , Kolej króle Vaclava prazské univerzity (Kolegium Króla Wacława na Uniwersytecie Praskim), ss. 257—262. Kolegium

uniwersyteckie powstało z fundacji Wacława IV dla studentów f a kultetu teologicznego i teatralnego, praw dopodobnie w 1381 r. A. R o m a n â k , Prispëvek k dëjinam stavebniho vyvoje Vysehradu

(Przyczynek do dziejów budowlanych Wyszehradu), ss. 263—280.

Artykuł omawia dzieje twierdzy powstałej w czasach monarchii habsburskiej za panow ania cesarza Ferdynanda III, służącej za umocnienie dla praskiego garnizonu.

K ronika, ss. 281—286. Recenzje, s. 287.

L. M a c h y t k a , Nova instalace obrażamy zamku Hrâdku u N e-

chanic (Nowa ekspozycja galerii obrazów na zamku Hradek kolo Niechanic), ss. 321— 330. W 1976 r. powstała nowa ekspozycja ga

lerii. Zmieniono koncepcję pierw otną, w której ważne miejsce zaj mowały niskiej klasy portrety członków habsburskiej rodziny p a nującej oraz galeria kolejnych właścicieli m ajątku Hradek. Spro w adzono dzieła będące depozytem z zamków wschodnioczeskich, takich jak H radek, G rube R ohoźce, Opoczno, Nowe M iasto nad M etują i in. Najcenniejs :ym eksponatem nowej galerii jest obraz Lucasa van Valckenborch „Św ięto w uzdrowisku” . Galeria zawiera jedynie część skarbów, jakie znajdują się jeszcze w zasobach zam ków W schodnich Czech.

(3)

J. M a r e k , Zach rana Zam ka Jeże fi v Kraśnych horach jako

inżenyrsko — geologicky problem (Ratunek zamku Jezerzi w Górach Kruszcowych jako problem inżynieryjno-geologiczny), ss. 3 3 1 - 337.

Zamkowi grozi zagłada na skutek osuwania się wyrobisk górni czych. Obecnie trwają prace mające na celu określenie warunków geologicznych jako podstawy do dalszych prac ratunkowych. V. N o v o t n ÿ , Programovâni (Programowanie), ss. 338 -339.

Praca teoretyczna o konieczności zebrania wszystkich danych wyj ściowych (historycznych i projektowych) przed przystąpieniem do prac konserwatorskich i zabezpieczających. Prace te muszą być p ro wadzone kompleksowo i w sposób planowy.

K ronika, ss. 340 - 350. Recenzje, s. 351.

0 . S v o b o d o v â , Z a Vladimirem Novotnÿm (Wspomnienie po śmiertne o Włodzimierzu Nowotnym), s. 385.

V. N o v o t n ÿ , Oprâvnëitost rekonstrnkce (Podstawy rekonstruk cji), ss. 386— 390. Jest to ostatnia praca teoretyczna tego autora.

Cdówna jej teza — to twierdzenie, że przy rekonstrukcji zabytków nie należy brać pod uwagę jedynie ich stanu pierwotnego, ale rów nież ściśle łączące się naleciałości artystyczne i potrzeby współczes ne. Nie jest to, pisze autor, jedynie zadan e z zakresu logiki, ale także, i przede wszystkim, zaaanie twórcze.

F. P u r s , Pamâtkové objekty v areùln nové wÿstavby M élnika

(Obiekty zabytkowe w obrębie nowej zabudowy w Mielniku), ss. 391—

401. Konieczność wykorzystania miejsca w pobliżu historycznego centrum miasta na pomieszczenie buoynków administracyjnych, handlowych i użyteczności publicznej jest oczywista z punktu wi dzenia potrzeb współczesnego miasta. Należało jednak ochronić zachowany średniowieczny układ komunikacyjny oraz bezcenne zabytki architektury. Obecnie w tym celu prowadzone są prace d o kumentacyjne wybranych obiektów.

A. A b s o l o n , Nové poznatky o stfedovéké fortijikaci Bcrouna

(Nowe dane o średniowiecznych fortyfikacjach miasta Beroun),

ss. 402—406. Nowe dane o fortyfikacjach uzyskano w wyniku ba dań metodami geologicznymi. System murów pochodzi z czasów Przemyśla O tokara III.

K ronika, ss. 407—412. Recenzje, ss. 412--415.

Numer w całości został poświęcony problematyce ochrony przyro dy i środowiska naturalnego na terenie Pragi. Problemy te om aw ia no w kwietniu 1977 r. na specjalnej konferencji zorganizowanej przez Praski Ośrodek Państwowej Opieki nad Zabytkam i i Ochrony Przyrody. W numerze zamieszczono ważniejsze wypowiedzi z tej konferencji.

Streszczenia w jęz. rosyjskim, angielskim i niemieckim.

F. K a ś i ć k a , Vratislavskÿ paläc na Maić Stranë bnilonci Ga

lerie hl. mésta Prahy (Pałac Wratysława na Małej Stranie przyszła galeria miasta stołecznego Pragi), ss. 513—520. A utor podaje hi

storię pałacu, który przez długir lata mieścił mieszkania prywatne i był siedzibą szkół. Uległ przy tym łącznie z parkiem poważnym uszkodzeniom. Obiekt położony jest w atrakcyjnym punkcie Starej Pragi, a jego wewnętrzna dyspozycja (am f i lądowe ciągi sal) świetnie nadaje się na pomieszczenie galerii sztuki.

1. S p e r l i n g , Restanrâtorské prâce v tzv. astronimické chodhë

Valdśstejnskćho palace v Praze (Prace konserwatorskie w tzw. ko rytarzu astronomicznym pałacu Waldsteina w- Pradze), ss. 521—528.

Artykuł zawiera opis prac konserwatorskich przy sztukateriach i malowidłach Baccio Bianca, pochodzących sprzed 1630 r., przed stawiających alegorie astronomiczne.

M. R a d o v â - S t i k o v â , Poznatky o nejstarśi zdëné mëstské

zâstavbë ze stavebniho pruzkumn sklepù (Wiadomości o najstarszej kamiennej zabudowie miejskiej na podstawie badań architektonicz

nych piwnic), ss. 528—534. Dzieje budowlane obiektów można do-

konale śledzić już od XIII w. W artykule przytoczono przykłady

Czasławia, Ihlawy, K ad an ia.'X u tn ej H ory, Litomierzyc i in.

M. S u e h o m e l , Fankce odlitkn pri porizovani socharskych dophika (Znaczenie odlewów przy przygotowywaniu uztipełnień rzeźb),

ss. 535 -545. Na przykładzie rzeźb z w arsztatu M ateusza Bernarda B rauna autor omawia problemy konserwatorskie dotyczące rzeźby architektonicznej.

B. N e c h v â t a l , Ranë stfedovëkâ dlazba r rot mnie лт. Petra

ve Starém Plzenci (Wczesnośredniowieczna posadzka w rotundzie Św. Piotra w starym Pilźnie), ss. 546—550. A utor opisuje znaleziska

płytek typu wyszehradzkiego. Znaleziono dwa nieduże fragmenty płytek z Neronem oraz płytki z lwem, lilią, stylizowaną palmetą w formie sferycznego trójkąta i trójkąta równoramiennego oraz czworokątne bez ornamentacji. Pochodzą one z XI -XIII w. K ronika, ss. 551—573."

W spomnienie pośmiertne o Iwanie Borkowskim, s. 574. Streszczenia w jęz. rosyjskim, francuskim i niemieckim.

Zeszyt 10, strun 64, ilustracje

M. H o r y n a , Dilo Kiliana Ignace Dienzenhofera v Klaclrubech

(Dzieło Kiliana Ignacego Dienzenhofera w Kladrubach), ss. 577—596.

A rtykuł dzieli się na dw'ie zasadnicze części: pierwsza omawia aspekty artystyczno-historyczne budowli na tle innych konwentów klasztornych w Europie epoki baroku, druga przedstawia sposób odbudow y całego zespołu zabytkowego.

J. K u t h a n , Pozustatky stredovëkych staveb cisteriackého klastera r Hradisti na Jizeron (Pozostałości średniowiecznych budowli kla sztoru cysterskiego w Hradiszti nad Izerą), ss. 597—607. Klasztor

w Hradiszti jako gałąź klasztoru w Plasech (Czechy Zachodnie) powstał z fundacji rodu M arkwartów ok. 1184 r. W czasie wojen husyckieh klasztor został zdobyty i spalony i nie był już odbudowy wany.

Rocznik 3 (1978)

J. S v o b o d a , Kràlovsky letohradek, I. cast: Stavba letogrâdku

za Ferdinanda l (Królewski pałacyk letni, cz. I: Budowa pałacyku w czasach Ferdynanda I), ss. 1 — 10. Pierwsza część artykułu przed

stawia materiały archiwalne i architektoniczne dotyczące budowy i przebiegu robót budowlanych w latach 1535 -1566.

F. K a ś i ć k a , Horni Ivrz v Kestrancch. Pfispëvek ke stavebni

podobë jihoceské tvrze (Zamek górny w Kestrzanach. Przyczynek do architektury zamków południowoczeskich), ss. 11 —17. Zamek w K e

strzanach, w obrębie miasta Pisek, jest obecnie rekonstruowany. Po zakończeniu prac obydwa zamki — górny i dolny, zawierające pomieszczenia gospodarcze, staną się siedzibą filii M uzeum O krę gowego w Pisku. Mieścić się tu będzie wystawa obrazująca historię wsi południowoczeskiej od epoki wczesnosłowiańskiej po dzień dzi siejszy. W ramach przygotowawczych prac projektowych przepro wadzono badania budowlano-konserwatorskie wszystkich obiektów wchodzących w skład zespołu zabytkowego. N ajbardziej godny za interesowania okazał się zamek górny. Badania dotyczące tego za bytku przyniosły wiele nowych danych, które pom ogą odtworzyć przebieg budowy i w zasadniczy sposób dopełnią naszą o nim wiedzę. V. R y ś a y ÿ, Byvaly klasterni kostel v Chysich (Dawny kościół klasztorny w Chyszich), ss. 18—24. Klasztor karmelków trzewiczko

wych w Chyszich wraz z kościołem Panny Marii Śnieżnej powstał w 1487 r. Pierwotnie był to kościół gotycki, trójnawowy, następnie uległ barokowej przebudowie, która trwała od 1660 aż po rok 1730. W ystrój, powstały w dwudziestych latach XVI I I w., przypisuje autor artykułu kręgowi Mateusza Steinla.

O. B a s c o v a , Sympozium historickć zahrddy v soncasosti (Sym pozjum : zabytkowe ogrody we współczesności), ss. 25—26.

J. H o r â k o v â , Spoi ирг ace mnzea s akt ivy statui ochrany prirody

a stâtni pamâtkové peće (Współpraca muzeów z aktywem ochrony przyrody i państwowej opieki nad zabytkami), ss. 27— 30.

O. P e с h o v â, Vystava Aloise Martami ve Strakonicich (Wystawa Alojzego Martana w Strakonicach), s. 31.

Spis treści rocznika 1977 z indeksem nazwisk i nazw geograficznych.

J. S v o b o d a , Krâlovskÿ letohrâdek, II. cast: Od dokonceni

stavby a ź do vyklizeni bndovy С.K. dëlostrelectwem (Królewski pała cyk letni, cz. II: Od zakończenia budowy do 1880 r.), ss. 67—74.

(4)

cyku od 1567 do 1880 г., kiedy to podjęto pierwsze, świadome prace zmierzające do rekonstrukcji budynku.

I. H e r c к o, Doterajśi stav a ülohy ochrany banickych technickych

pam iatok na Slovensku (Stan obecry i zadania ochrony zabytków techniki górnictwa na Słowacji), ss. 75— 82; w jęz. słowackim.

W okresie ostatnich dziesięciu lat myśl o zachowaniu zabytków te chniki górnictwa rud metali na Słowacji sukcesywnie przeradza się w czyn. Zabytki słowackie są oryginalne i licznie zachowane. O pra cowano plan ochrony zabytków techniki. Instytucją zajmującą się tym zagadnieniem jest Słowackie M uzeum G órnictwa R ud Metali w Bańskiej Bystrzycy, współpracujące w tym względzie z Zarządem Głównych K opalń R ud i H ut Magnezu.

V. S 1 a p e t a , Paul Engelmann a Jaques Groag, olomoucti źóci

Adolfa Loose (Paul Engelmann i Jaques Groag ołomunieccy ucznio wie Adolfa Loose), ss. 83—93. A rtykuł omawia specyficzne zjawisko

szkoły architektonicznej A. Loosa, na przykładzie dwóch jego uczniów działających głównie w Ołomuńcu. A utor omawia stan badań dotyczących ich twórczości.

Kronika, ss. 93—96.

N um er w całości poświęcony m iędzynarodow emu sympozjum :

Zabytkowe ogrody we współczesności, zawiera ważniejsze referaty.

Przemówienie m inistra kultury CSR M ilana K łusaka na otwarciu sympozjum, ss. 129— 131.

O. S v o b o d o v a , Péce socialistickéhio statu о historické zahrady

(Troska socjalistycznego państwa o ogrody zabytkowe), ss. 132— 135.

Problem ochrony zabytkowych ogrodów mieści się w pierwszopla nowych zadaniach ochrony środowiska naturalnego. W Czechach przede wszystkim należy zewidencjonować i sklasyfikować ogrody i parki, co stanie się podstaw ą do kompleksowego rozwiązania problemów ich zachowania. ' R. P e c h è r e , Sm ysl symposia (Sens sympozjum), ss. 136— 140.

Sens sympozjum mieści się w trzech zasadniczych tem atach: zna czenie zabytkowych ogrcdów dla środowiska naturalnego, użytko wanie zabytkowych ogrodów w świetle potrzeb społeczeństwa, kon- seiwacja ogrodów zabytkowych. Należy ustalić konkretne metody uświadomienia społeczeństwu tych problemów, tak by w pełni mogło one ocenić wartości kulturowe i zdrow otne płynące z zabyt kowych ogrodów i parków.

J. M. M i к u 1 i n a , Zpûsob obnovy historickych zahrad v S S S R

(Sposoby konserwacji ogrodów zabytkowych w ZSRR), ss. 141 — 146.

Problem ten jest obecnie szeroko dyskutowany w ZSRR . Obok bowiem prac w znanych parkach i ogrodach zabytkowych prow a dzone są prace w tzw. obiektach drugoplanowych. Do 1980 r.

Moskiewski Instytut A rchitektury opracuje kompleksowy program dla ogrodów moskiewskich. Ma to być wzorcowe opracowanie dla planów terytorialnych. N a sześciu przykładach autorka rozważa niektóre problemy konserwatorskie.

O. B a s e o v â , Vyznam historickych zahrad pro zivot soućasnćho

clovéka (Znaczenie ogrodów zabytkowych w życiu współczesnego człowieka), ss. 147— 151. Siedemset zachowanych w Czechach za

bytkowych ogrodów — to bardzo bogaty zespół. A rtykuł przedsta wia ich historię na tle światowej architektury ogrodowej, z podkreś leniem ich roli społecznej.

A. К u r i a 1, Poznâm ky к pûvodu a promënâm historickych zahrad

(Przyczynki do genezy i rozwoju ogrodów zabytkowych), ss. 152— 157.

A rtykuł omawia niektóre przesłanki teoretyczne architektury ogro dowej jak o sztuki organizacji przestrzeni.

P. S i m к o v i ć, Obnova historickych parkov a sprihliadnutim tui

ich dendrologické hodnoty (Konserwacja zabytkowych parków z uwzględnieniem wartości dendrologicznych), ss. 158— 162.

Z. H o r s â k , Dendrologicka sklaba historickych zahrad a je j i

uchovani (Zasoby dendrologiczne ogrodów zabytkowych i ich zacho wanie), ss. 163— 166.

J. P e t r u, Ke kom plexni dokumentaci histoncke zelenë (Ku kom pleksowej dokumentacji zieleni historycznej), ss. 167— 169.

B. P a v e 1 к o v a , Soućasny stav a perspektiva praźskych histo

rickych zahrad (Obecny stan zachowania i perspektywy praskich ogrodów i parków zabytkowych), ss. 170— 173.

Z. К r i ż, Vysledky inventarizaeniho pruzkwnu moravskych parku

a jejich vyuziti (Rezultaty inwentaryzacji morawskich parków zabyt kowych i ich wykorzystanie), ss. 174— 178.

A. M. S v o b o d a , Grafické listy praźskych zahrad a parku (Pras kie parki i ogrody zabytkowe w grafice), ss. 179— 181.

О. К и с а , К otazkam historickych zahrad (Problemy ogrodów za bytkowych), ss. 182— 185.

V. К о и к a 1, Vyvoj zahrad v expozici Zemëdëlskëho muzea v Led-

nici na Moravë (Rozwój sztuki ogrodowej w ekspozycji Muzeum Rol nictwa w I.ednicy na Morawach), ss. 186— 189.

Zàverecna dopurućeni (Rekomendacja końcowa), s. 190. Zawiera

następujące postulaty:

— aby w każdym kraju pow stał ośrodek dokum entacji sztuki ogro dowej jako ciało kolegialna z ośrodkim U NESCO-ICO M O S w P a ryżu;

— aby zaproponow ać organizacji U NESCO ogłoszenie roku ogro dów zabytkowych w skali międzynarodowej ;

— aby za pośrednictwem reprezentacji międzynarodowej ICO M OS i IFLA oddziaływać na organy władzy państwowej i terenowej.

Streszczenia w jęz. rosyjskim, francuskim i niemieckim. Zeszyt 4, stron 64, ilustracje

0 . S v o b o d o v a , Nové nârodni kulturni pam âtky (Nowe zabytki kultury narodowej), ss. 193—203. Zgodnie z postanowieniem rządu

CSR z dnia 24 lutego 1978 r., n r 70, kompleks ważniejszych pom ników historycznych, szczególnie pom ników ruchu rewolucyjnego, robotniczego i antyfaszystowskiego oraz walk wyzwoleńczych został sklasyfikowany jak o zabytki kultury narodowej. Uchwała ta jest uzupełnieniem uchwały z 1962 r.

J. S v o b o d a , Kralovskv letohradek, I I I cast: Adaptace letohradku

na museum a dalsi osudy stavby az do zaniku rakousko-uherska (Kró lewski pałacyk letni, cz. III: Adaptacja pałacyku na muzeum i dalsze losy budowli aż do rozpadu monarchii austro-węgierskiej), ss. 204—

205. Trzecia część artykułu objęła okres 1838— 1918.

J. Ś m i d г к a ł , P ouźiti pozemni fotogrametrie pro vyhotoveni

pohledu na historickójadra mëst (Zastosowanie fotogrametrii dla spo rządzenia obrazu historycznego centrum miasta), ss. 216— 218. W wy

niku współpracy z przedsiębiorstwem „G eoindustria” i L aborato rium Fotogram etrii K atedry Budownictwa Politechniki Praskiej przeprowadzono pom iar fotogrametryczny terenu miasta Loket nad Egerem w skali 1 : 200. Po opracowaniu wyników okaże się, czy m etoda fotogrametryczna zda egzamin w pomiarze urbanistycz nym.

Informace o zrizeni Ustredi stütni pamàtkové péce a ochrany priridy

(Informacja o utworzeniu Ośrodka Państwowej Opieki nad Zabytka mi i Ochrony Przyrody), s. 219. Ośrodek powstał 1 stycznia 1978 r.

w Pradze i jest jednostką bezpośrednio podległą Ministerstwu K u l tury Czeskiej Republiki Socjalistycznej (odpowiednik polskiego O środka Dokumentacji Zabytków).

K ronika, ss. 220—221. Recenzje, ss. 222—223.

1. M и с h к a, Vstupni historické a specializované expozice na hra-

dech a zamcich v ĆSR (Ekspozycje historyczne i specjalistyczne w zamkach czeskich), ss. 257—266. A utor podaje zasady, którymi

należałoby się kierować przy organizowaniu wystaw historycznych. Podstawowe informacje o ekspozycjach i uzasadnienie, dlaczego nie spełniają one w pełni swoich zadań kulturalno-oświatowych. J. B e n e s , Podil kulturniho dedietvi na utvàreni profilu socia-

listického clovéka (Rola dziedzictwa kulturowego w kształtowaniu profilu człowieka socjalistycznego), ss. 267—275. A utor stara się wy

różnić podstawowe tendencje w poszukiwaniu optymalnych roz wiązań wychowawczych służących rozwojowi osobowości człowie ka, a co za tym idzie i społeczeństwa.

P. S t ë p â n e k , Novà instalace sbirky stareho umëni Stredocëske

galerie v Nelahozevsi (Nowa ekspozveja sztiki dawnej galerii środko- woczeskiej w Nelahozewszy), ss. 276— 283. Nowa wystawa w zasad

niczym swym zrębie oparta jest na zbiorach dawnej galerii z Roudnic, która podobnie ja k wiele innych zbiorów prywatnych przeszła na

(5)

własność galerii środkowoczeskiej. W ystawione eksponaty, nie dostępne dotąd dla szerokiej rzeszy widzów, pokazane zostały w ekspozycji stałej.

Streszczenia w jęz. rosyjskim, francuskim i niemieckim. Zeszyt 6, stron 64, ilustracje

F. K a ś i ć k a , O. N o v o s a d o v a , Pruhobickÿ zam ek pred

romantickou prestavbou (Zamek w Pruhonicach przed przebudową

romantyczną), ss. 321— 330. Po w ykonaniu badań budow lano-konserwatorskich stwierdzono, że zamek m a bogatą substancję zabyt kową, a przeb idowa w duchu rom antyzm u zasłoniła rozwiązania wcześniejsze, ale ich nie naruszyła.

J. S v o b o d a , Krâlovskÿ letohrâdek, I V câst: Letohrâdek a jeho

lipravy v nasem stoleti a z do padesâtych let (Królewski pałacyk letni,

cz. IV : Pałacyk i jego remonty w XX w. do lat pięćdziesiątych), ss. 331—337. A rtykuł omawia dzieje budow lane pałacyku od 1918 r. do lat pięćdziesiątych, kiedy to budynek znalazł się w stanie k a ta strofalnym.

J. V o n d r a , N K P konësprezni źeieznice Ćeske Budëjovice— Linec

a problematika je ji obnovy (Pomnik Kultury Narodowej — kolej kon

na Czeskie Budziejowice—Linz i problemy jej rekonstrukcji), ss. 338— 339. Jubileusz otwarcia kolei konnej na nowo zwrócił uwagę na problematykę renowacji tego zabytku, którą rozpoczęto w 1971 r. K ronika, ss. 340— 342.

Recenzje, ss. 342—348.

Czasopiśmiennictwo, ss. 349—351.

Streszczenia w jęz. rosyjskim, francuskim i angielskim. Zeszyt 7, stron 64, ilustracje

0 . N o v y, Vznik pam âtkové péce a promerny jejiho pojeti (Powsta nie opieki nad zabytkami i przemiany tego pojęcia), ss. 385— 396. Po omówieniu historii pojęcia ochrony i opieki nad zabytkam i, p o cząwszy od trzydziestych lat X IX w., au to r przedstawia postulaty uczynienia ochrony zabytków dyscypliną naukow ą i zawodową. V. P r o c h a z k a , J. S v o b o d a , Krâlovskÿ letohrâdek, V cast:

Péce о architekturu a plastickou vÿzdobu letohradku v soućasnosti

(Królewski pałacyk letni, cz. V : Współczesna ochrona architektury i dekoracji rzeźbiarskiej), ss. 397— 400. Piąta i ostatnia część kończy omawianie dziejów budowlano-konserwatorskich jednego ze zna mienitszych obiektów na Hradczanach.

M. V i l i m k o v a , F. K a ś i ć k a , Urbanisticky w o j bloku po

zapadni stranë Hraacanského nàmesti (Rozwój urbanistyczny bloku

zachodniego przy placu na Hradczanach), ss. 401—414. K w artał przy legający od strony zachodniej do placu na H radczanach składa się z zabytkowych pałacyków i kamienic. Pod względem urbanistycz nym i architektonicznym należy on z całą pewnością do najciekaw szych kwartałów Starej Pragi.

K ronika, s. 415.

Zeszyt w całości poświęcony problematyce ochrony przyrody. Zeszyt 9, stron 64, ilustracje

1. Й. e h o 1 к a , H istorickó vstupni expozice na stâtnim hrade Pern-

śtejne (Ekspozycja historyczna na zamku w Pemsztejnie), ss. 513—

515. Wystawa umieszczona jest w stajniach w południowym skrzyd

le trzeciego dziedzińca dworskiego. Treść wystawy stanowią m ate riały historyczne dotyczące głównie dziejów samego zam ku od chwili jego powstania do dnia dzisiejszego.

J. S e d 1 a k , Dokonćeni obnovy Mahenova divadla v Brnë (Zakoń czenie prac budowlano-konserwatorskich w teatrze Mahenowa w Brnie), ss. 516— 522. Po sześciu latach prac ponow nie otw arto dla publiczności podw oje teatru stanowiącego główne centrum życia kulturalnego Brna. Była to jedna z największych prac konserw ator skich na terenie miasta. A rtykuł zawiera historię budynku oraz opis problemów konserwatorskich związanych z tym wysokiej klasy obiektem.

M . N o v â k o v â - S k a l i c k â , К problemat ice uchovani za-

meckeho mobiliare (Problematyka stanu zachowania zabytków ru

chomych w zamkach), ss. 523— 528. A rtykuł omawia przyczyny powstania własnej pracowni konserwatorskiej przy Okręgowym O środku Państwowej Opieki nad Zabytkam i i O chrony Przyrody w Brnie, która obsługiwać będzie zamki leżące przy głównych szla

kach turystycznych.

J. P e t r û , M anyristickÿ prinos k urbanismu druhe poloviny 11 .sto

leti v Kromërizi (Wpływ manieryzmu na układ urbanistyczny Kromie-

ryża w drugiej połowie X VII w.), ss. 529— 534. Trzydziestoletnie rzą dy biskupa ołomunieckiego K arola hrabiego Lichtenstein-K aste- llcorn, rozpoczęte w 1664 r., zaznaczyły się w historii m iasta oży wioną działalnością budow laną. Powołany został zarząd budowlany i zaproszono jak o projektanta architekta Filiberta Lucchese, a n a stępnie jego prace kontynuuje G iovanni Pietro Tencalla — główny architekt M oraw w drugiej połowie X V II w. Realizowany plan wielkiej rezydencji feudalnej nosi po dziś dzień cechy rzymskiego manieryzmu, w którego duchu działali dwaj w spomniani architekci. K ronika, ss. 535— 540.

J. K o c i , J. V i t o v s k y , Péce o pam âtky z doby Karla IV . na

Prazském hradé (Ochrona zabytków z epoki K arola IV na Zam ku

Praskim ), ss. 577— 593. Problem podniesiony w artykule okazał się szczególnie aktualny w 1978 r., kiedy to uroczyście obchodzono rocznicę śmierci K arola IV, jednej z najbardziej popularnych postaci historii Czech. Pieczę nad zachowanymi zabytkam i z jego czasów sprawuje wydział ochrony zabytków Kancelarii Prezydenta CSRS. K ancelaria Prezydenta — to obecny gospodarz głównego zam ku królewskiego K arola IV.

J. B e n e ś , Podil pamâtkového prostredi na uspechu vÿstavy na

Prazském hradë (Środowisko zabytkowe źródłem sukcesu wystawy

na Zam ku Praskim ), ss. 584— 592. W ystawa „E p o k a K arola IV w historii narodów Czechosłowacji” stała się najważniejszym wy darzeniem kulturalnym 1978 r. A utor zastanawia się na ile sam fakt umieszczenia tej wystawy w Z am ku Praskim wpływał n a jej odbiór. J. H o r ä k o v a , Obnova selské usedlosti v Dolnich Chabrech (Odbudowa rezydencji w Dolnych Chabrach), ss. 593— 602. D olne Chabry — to obecnie przedmieście Pragi, znajdująca się tam wiejska posiadłość stanowi wspaniały przykład rezydencji barokow ej w Czechach Środkowych. W artykule skrótow o przedstaw iono histo rię m ajątku (od 1656 do 1933 r.). Zespół m a być składnicą m uzealną M uzeum M. Pragi

Recenzje, ss. 604— 606. K ronika, ss. 606— 607.