Aneks: Państwa świata wybrane dane i wskaźniki

(1)

Tabela 1. Państwa świata: podstawowe wskaźniki społeczne i ekonomiczne

1 ABCDEFGHI Państwa

Ludność w mln (2018 r.)

Ludność w mln (2050 r. – prognoza ONZ)

Powierzch- nia w tys. km2 (2018 r.)

PKB na osobę USD (w cenach bieżących) 2017 r.

PKB

w mld USD (w cenach bieżących) 2017 r.

PKB wzrost roczny w % (2016–2017)

Średnia

oczekiwana długość życia M – męż- czyźni

K – kobiety (2018) M/K Wskaźnik rozwoju ludzkiego (HDI

a) – 2017 r.

Współczyn Giniego (2010– 2017) Afganistan36,461,9652,9550,119,52,763/660,498 Albania2,92,728,84 537,613,03,877/810,785 Algieria42,057,42 381,74 055,3167,61,675/780,754 Angola30,876,01 246,74 100,3122,1–0,259/650,58142,7

Antigua i Barbuda

0,10,10,414 803,01,53,074/790,780

Arabia Saudyjska

33,645,12 149,720 849,3686,7–0,974/770,853 Argentyna44,755,22 780,414 398,4637,42,973/810,825 Armenia2,92,729,73 936,811,57,572/780,755 Australia24,833,27 741,253 799,91 323,42,081/850,939 Austria8,88,983,947 290,9416,63,080/840,908 Azerbejdżan9,911,086,64 131,640,70,169/750,757 1 Źródła dla poszczególnych kolumn: B, H – The State of World Population 2018. The Power of Choice: Reproductive Rights and the Demographic Transition UNFPA 2018, s. 138–142; C – World Population Prospects: The 2017 Revision, Key Findings and Advance Tables, Working Paper No. ESA/P/WP/248, United tions, Department of Economic and Social Affairs, Population Division, New York 2017, s. 23–28; D, E, F, G – World Development Indicators, World Bank Data, World Bank 2019, https://data.worldbank.org; I, J – Human Development Indices and Indicators, 2018 Statistical Update, UNDP, s. 30–33. a Human Development Index. b Podana w każdym przypadku wartość dotyczy ostatniego roku, dla którego jej pozyskanie było możliwe. c Kursywą podano wartości sprzed 2010 r.

Anna Dudek Aneks: Państw a świa ta – wybrane dane i wskaźniki

(2)

ABCDEFGHIJ Państwa

PKB

Średnia

a) – 2017 r.

Współczyn nik

Giniego (2010– 2017) Bahamy0,40,513,930 762,012,21,473/790,807 Bahrajn1,62,30,823 655,035,33,976/780,846 Bangladesz166,4201,9147,61 516,5249,77,371/750,60832,4 Barbados0,30,30,416 357,04,71,074/790,800 Belgia11,512,530,543 323,8492,71,779/840,91627,7 Belize0,40,623,04 971,21,91,468/740,708 Benin11,523,9114,8827,49,25,860/630,51547,8 Bhutan0,81,038,43 130,22,54,671/710,61238,8 Białoruś9,58,6207,65 727,554,52,468/790,80827,0 Boliwia11,215,91 098,63 394,037,54,267/720,69344,6

Bośnia i Hercegowina

3,53,151,25 148,218,13,275/800,76832,7 Botswana2,33,4581,77 595,617,42,466/710,71760,5 Brazylia210,9232,78 515,89 821,42 055,51,072/800,75951,3 Brunei0,40,55,828 290,612,11,376/790,853 Bułgaria7,05,4111,08 228,058,23,872/780,81337,4 Burkina Faso19,843,2274,2642,012,36,360/620,42335,3 Burundi11,225,827,8292,03,20,556/600,41738,6 Chile18,220,7756,715 346,5277,11,577/820,84347,7 Chiny1 415,01 364,59 562,98 827,012 237,76,975/780,75242,2

(3)

ABCDEFGHIJ Państwa

PKB

Średnia

a) – 2017 r.

Współczyn nik

Giniego (2010– b2017) Chorwacja4,23,556,613 382,755,22,975/810,83130,8 Cypr1,21,49,325 233,622,14,279/830,86934,0 Czad15,433,61 284,0662,59,9–3,052/550,40443,3 Czarnogóra0,60,613,87 782,84,84,775/800,81431,9 Czechy10,610,178,920 368,1215,74,376/820,88825,9 Dania5,86,342,956 307,5324,92,279/830,92928,2 Dominika0,10,10,86 719,30,5–9,5–0,715– Dominikana10,913,348,77 052,375,94,671/770,73645,3 Dżibuti1,01,323,21 927,61,84,161/650,47644,1 Egipt99,4153,41 001,52 412,7235,44,270/740,69631,8 Ekwador16,923,0256,46 273,5104,32,474/800,75245,0 Erytrea5,29,6117,6–––64/680,440– Estonia1,31,145,319 704,725,94,973/820,87132,7 Eswatini 1,42,117,43 242,84,41,955/620,58851,5 (d. Suazi) Etiopia107,5190,91 104,3767,680,610,364/680,46339,1

Federacyjne Stany Mikronezji

0,10,10,73 187,60,33,268/710,62740,1 Fidżi0,91,018,35 589,45,13,868/740,74136,4 Filipiny106,5151,3300,02 989,0313,66,766/730,69940,1

(4)

ABCDEFGHIJ Państwa

PKB

Średnia

a) – 2017 r.

Współczyn nik

Giniego (2010– 2017) Finlandia5,55,9338,545 703,3251,92,679/840,92027,1 Francja65,270,6549,138 476,72 582,51,880/860,90132,7 Gabon2,13,5267,77 413,815,00,565/690,70242,2 Gambia2,24,611,3709,11,54,660/630,46035,9 Ghana29,551,3238,52 046,159,08,162/640,59242,4 Grecja11,110,0132,018 613,4200,31,479/840,87036,0 Grenada0,10,10,310 451,01,15,171/760,772 Gruzja3,93,469,74 057,315,14,869/780,78036,5 Gujana0,80,8215,04 655,13,62,965/690,654 Gwatemala17,227,0108,94 471,075,62,871/770,65048,3 Gwinea13,126,9245,9823,510,510,661/620,45933,7 Gwinea Bissau1,93,636,1723,61,35,956/600,45550,7

Gwinea Równikowa

1,32,828,19 697,612,3–4,957/600,591 Haiti11,114,027,8765,78,41,262/660,49841,1 Hiszpania46,444,4505,928 156,81 311,33,181/860,89136,2 Holandia17,117,541,548 223,2826,23,280/840,93129,3 Honduras9,413,2112,52 480,123,04,871/770,61750,0

Hongkong (Chiny)

7,48,31,146 193,6341,43,881/870,933

(5)

ABCDEFGHIJ Państwa

PKB

Średnia

a) – 2017 r.

Współczyn nik

Giniego (2010– b2017) Indie1 354,11 659,03 287,31 942,12 600,86,768/710,64035,1 Indonezja266,8321,61 913,63 846,91 015,55,167/720,69439,5 Irak39,381,5435,15 018,0192,1–2,168/730,68529,5 Iran82,093,61 745,25 593,9454,03,875/780,79838,8 Irlandia4,85,870,369 330,6333,77,880/840,93831,9 Islandia0,30,4103,070 056,923,93,682/840,93525,6 Izrael8,512,622,140 270,3350,93,381/840,90341,4 Jamajka2,92,711,05 114,014,81,074/790,732– Japonia127,2108,8378,038 428,14 872,11,781/870,90932,1 Jemen28,948,3528,01 106,831,3–5,964/670,45236,7 Jordania9,914,289,34 129,840,12,073/760,73533,7 Kambodża16,222,0181,01 384,422,27,167/720,582– Kamerun24,749,8475,41 451,934,93,658/600,55646,6 Kanada37,044,99 984,745 032,11 653,03,181/850,92634,0 Katar2,73,811,663 249,4166,91,678/800,856– Kazachstan18,423,02 724,99 030,4162,94,165/750,80026,9 Kenia51,095,5580,41 594,879,34,965/700,59048,5 Kirgistan6,18,1200,01 219,87,64,667/750,67226,8 Kiribati0,10,20,81 594,30,20,363/700,61237,0

(6)

ABCDEFGHIJ Państwa

PKB

Średnia

a) – 2017 r.

Współczyn nik

Giniego (2010– 2017) Kolumbia49,554,71 141,76 408,9314,51,871/780,74750,8 Komory0,81,51,91 312,31,12,762/660,50345,3

Kongo (Demokratyczna Republika)

84,0197,42 344,9462,837,63,759/620,45742,1

Kongo (Republika)

5,411,5342,01 654,08,7–3,164/670,60648,9

Korea Południowa

51,250,5100,329 742,81 530,83,179/850,90331,6 Korea Północna25,626,8120,5–––68/76– Kostaryka5,05,851,111 677,357,33,378/830,79448,7 Kuba11,510,8109,98 433,196,91,878/820,777 Kuwejt4,25,617,829 040,4120,1–2,974/760,803 Laos7,09,2236,82 457,416,96,966/690,60136,4 Lesotho2,33,230,41 154,42,6–2,353/570,52054,2 Liban6,15,410,58 808,653,61,578/820,75731,8 Liberia4,99,8111,4694,33,32,562/650,43533,2 Libia6,58,11 759,55 978,038,126,769/750,706 Liechtenstein––0,2––––0,916 Litwa2,92,465,316 680,747,23,870/800,85837,4 Luksemburg0,60,82,6104 103,062,42,380/840,90431,2

(7)

ABCDEFGHIJ Państwa

PKB

Średnia

a) – 2017 r.

Współczyn nik

Giniego (2010– b2017) Łotwa1,91,564,515 594,330,34,670/790,84734,2 Macedonia2,11,925,75 414,611,30,274/780,75735,6 Madagaskar26,353,8587,3449,711,54,265/680,51942,6

Makau (Chiny)

0,60,9–80 892,850,49,181/87–– Malawi19,241,7118,5338,56,34,061/670,47745,5 Malediwy0,40,60,311 151,14,96,977/790,71738,4 Malezja32,041,7330,39 951,5314,75,973/780,80246,3 Mali19,144,01 240,2827,015,35,458/600,42733,0 Malta0,40,40,326 903,812,56,480/830,87829,0 Maroko36,245,7446,63 007,2109,74,175/770,66740,7 Mauretania4,59,01 030,71 136,85,03,562/650,52032,6 Mauritius1,31,22,010 490,513,33,872/790,79035,8 Meksyk130,8164,31 964,48 910,31 150,92,075/800,77443,4 Mołdawia4,03,333,92 289,98,14,568/760,70026,3 Mongolia3,14,11 564,13 717,511,45,366/740,74132,3 Mozambik30,567,8786,4426,212,63,757/610,43754,0 Mjanma (Birma)53,962,4676,61 256,767,16,864/690,57838,1 Namibia2,64,3824,35 230,813,3–1,062/680,64761,0 Nepal29,636,1147,2849,024,97,969/730,57432,8

(8)

ABCDEFGHIJ Państwa

PKB

Średnia

a) – 2017 r.

Współczyn nik

Giniego (2010– 2017) Niemcy82,379,2357,644 469,93 677,42,279/840,93631,7 Niger22,368,51 267,0378,18,14,960/620,35434,3 Nigeria195,9410,6923,81 968,4375,70,854/550,53243,0 Nikaragua6,37,9130,42 221,813,84,973/790,65846,2 Norwegia5,46,8625,275 504,6398,81,981/840,95327,5 Nowa Zelandia4,75,7267,742 940,6205,93,081/840,917 Oman4,86,8309,515 668,472,6–0,376/800,821 Pakistan200,8306,9796,11 547,9305,05,766/680,56230,7 Palau––0,513 338,10,3–3,6–0,798 Palestyna5,19,76,03 094,714,53,172/760,68634,4 Panama4,25,875,415 196,462,35,376/810,78950,4

Papua-Nowa Gwinea

8,413,9462,82 488,920,52,663/680,54441,9 Paragwaj6,98,9406,85 823,839,75,271/760,70247,9 Peru32,641,61 285,26 571,9211,42,573/780,75043,8 Polska38,132,4312,713 863,2526,54,874/820,86531,8 Portoryko3,73,38,9–––2,477/84– Portugalia10,39,092,221 136,3217,62,779/840,84735,5 Republika Środkowo- afrykańska

4,78,9623,0418,41,94,352/560,36756,2

(9)

ABCDEFGHIJ Państwa

PKB

Średnia

a) – 2017 r.

Współczyn nik

Giniego (2010– b2017)

Republika Zielonego Przylądka

0,60,74,03 244,41,84,071/750,65447,2 Rosja144,0132,717 098,310 743,11 577,51,666/770,81637,7 RPA57,472,81 219,16 151,1348,91,360/670,69963,0 Rumunia19,616,4238,410 817,8211,97,372/790,81128,3 Rwanda12,521,926,3748,39,16,166/700,52450,4

Saint Christopher (Kitts) i

Nevis

0,10,10,317 924,11,01,2–0,778– Saint Lucia0,20,20,69 715,21,73,873/790,747– Saint Vincent i Grenadyny0,10,10,47 145,10,80,971/760,723– Salwador6,47,021,03 889,324,82,369/780,67440,0 Samoa0,20,22,84 280,80,82,772/790,71342,0 San Marino––0,148 888,01,61,5––– Senegal16,334,0196,71 329,321,17,266/700,50540,3 Serbia8,87,488,45 900,041,41,973/780,78728,5 Seszele0,10,10,515 629,31,55,370/790,79746,8 Sierra Leone7,713,072,3499,53,84,252/530,41934,0 Singapur5,86,60,757 714,3323,93,681/850,932–

(10)

ABCDEFGHIJ Państwa

PKB

Średnia

a) – 2017 r.

Współczyn nik

Giniego (2010– 2017) Słowacja5,45,049,017 605,095,83,474/810,85526,5 Słowenia2,11,920,723 597,348,85,078/840,89625,4 Somalia15,235,9637,7478,37,1–55/59– Sri Lanka21,020,865,64 073,787,43,372/790,77039,8

Stany Zjednoczone

326,8389,69 831,559 531,719 390,62,377/820,92441,5 Sudan41,580,41 879,42 898,6117,54,363/670,50235,4

Sudan Południowy

12,925,4644,3–––57/590,38846,3 Surinam0,60,6163,85 317,43,01,768/750,720 Syria18,334,0185,2–––67/780,536 Szwajcaria8,59,941,380 189,7678,91,182/850,94432,5 Szwecja10,011,6447,453 442,0538,02,381/840,93329,2 Tadżykistan9,114,5141,4801,17,17,669/750,65034,0 Tajlandia69,265,4513,16 595,0455,33,972/790,75537,8

Tajwan (Chiny)

–22,8..––––– Tanzania59,1138,1947,3936,352,17,165/690,53837,8 Timor Wschodni1,32,414,92 279,33,0–8,068/710,62528,7 Togo8,015,356,8610,24,84,460/620,50343,1 Tonga0,10,10,83 959,10,42,770/760,72637,5

(11)

ABCDEFGHIJ Państwa

PKB

Średnia

a) – 2017 r.

Współczyn nik

Giniego (2010– b2017)

Trynidad i T1,41,35,116 126,422,1–2,367/750,784– obago Tunezja11,713,9163,63 464,440,02,074/780,73535,8 Turcja81,995,6785,410 546,2851,57,473/790,79141,9 Turkmenistan5,97,9488,16 586,637,96,565/720,706– Uganda44,3105,7241,6606,526,03,958/630,51641,0 Ukraina44,036,4603,62 639,8112,22,567/770,75125,0 Urugwaj3,53,7176,216 245,656,22,774/810,80439,7 Uzbekistan32,441,0447,41 533,949,75,369/740,710– Vanuatu0,30,512,23 123,60,94,570/750,60337,6 Wenezuela32,441,6912,1–––71/790,76146,9 Węgry9,78,393,014 224,9139,14,073/800,83830,4 Wielka Brytania66,675,4243,639 720,42 622,41,880/840,92233,2 Wietnam96,5114,6331,22 342,2223,86,872/810,69434,8 WKS24,951,4322,51 537,537,47,753/560,49241,5 Włochy59,355,1301,331 953,01 934,81,581/850,88034,7 Wyspy Marshalla–0,10,23 843,10,23,6–0,708– Wyspy 0,61,028,92 132,11,33,270/730,54637,1 Salomona

(12)

ABCDEFGHIJ Państwa

PKB

Średnia

a) – 2017 r.

Współczyn nik

Giniego (2010– 2017) Wyspy Świętego

Tomasza i Książęca

0,20,41,01 921,30,43,965/690,58930,8 Zambia17,641,0752,61 513,325,93,460/650,58857,1 ZEA9,513,283,640 698,9382,60,877/790,863 Zimbabwe16,929,7390,81 333,422,04,760/640,53543,2 Świat7 633,09 771,8132 025,210 721,680 737,63,170/740,728

(13)

Tabela 2. Państwa świata: wskaźniki militarne, strategiczne i polityczne

1 ABCDEFGH

Państwa

Wydatki na cele wojskowe (military expenditures) w mln USD (2017

r.)

Wydatki na cele wojskowe (military expenditures) jako % PKB (2017 r.)

Siły zbrojne (active military) w tys. (2017 r.)

Globalny Indeks Konkurencyjności

a (2018–2019)

Wskaźnik globalizacji

b (2016 r.)

Wskaźnik wolności

gospodarczejc (2019 r.)

Wskaźnik wolności politycznej

d (2017 r.) Afganistan1910,9174–38,5751,5NFe Albania1621,2858,166,1166,5PF Algieria10 0735,713053,855,8746,2NF Angola3 0632,210737,141,8350,6NF Antigua i Barbuda––––58,43–F Arabia Saudyjska69 41310,322767,565,4660,7NF Argentyna5 6810,97457,565,8952,2F 1 Źródła dla poszczególnych kolumn: B, C – Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI), The SIPRI Military Expenditure Database 2018, www sipri.org/databases/milex; D – The Military Balance 2018, International Institute for Strategic Studies, Taylor & Francis, London 2018; E – The Global Competitiveness Report 2018, World Economic Forum, Switzerland, 2018, s. 11; www.weforum.org/gcr; F – KOF Swiss Economic Institute, Zurich, Ranking 2018, https://www kof.ethz.ch/en/forecasts-and-indicators/indicators/kof-globalisation-index.html; G – The Heritage Foundation 2019, www.heritage.org/index/ranking; H – Freedom in the World 2018: Democracy in Crisis, Freedom House, Washington–New York 2018, https://freedomhouse.org/report/freedom-world-2018-table-country-scores. a Globalny Indeks Konkurencyjności (Global Competitiveness Index) – wskaźnik agregatowy oparty na 12 filarach: instytucje, infrastruktura, technologie infor macyjne i komunikacyjne, środowisko makroekonomiczne, zdrowie, edukacja (umiejętności), rynek dóbr, rynek pracy, system finansowy, wielkość rynku, dynami ka biznesowa, innowacje. b Wskaźnik globalizacji (KOF Globalisation Index 2018) – oparty na danych za 2016 r. wskaźnik agregatowy uwzględniający mierniki globalizacji gospodarczej, społecznej i politycznej; w każdym z tych aspektów mierzony jest poziom globalizacji de facto oraz de iure. c Wskaźnik wolności gospodarczej (Index of Economic Freedom) – wskaźnik agregatowy oparty na 12 miernikach ilościowych i jakościowych: prawa własno ści, efektywność systemu sądowego, poziom korupcji, wydatki rządowe, obciążenia podatkowe i fiskalne, swoboda prowadzenia działalności gospodarczej, wolność w zakresie zatrudnienia, swoboda rynku walutowego, wolność handlu i inwestycji, wolność finansowa. d Wskaźnik wolności politycznej (Freedom in the World) – oparty na wydarzeniach z 2017 r.; ocenia przestrzeganie i ochronę praw politycznych oraz swobód obywatelskich. e Oznaczenia: PF – Partly Free, F – Free, NF – Not Free.

(14)

ABCDEFGH

Państwa

r.)

a (2018–2019)

b (2016 r.)

Wskaźnik wolności

Wskaźnik wolności politycznej (2017 r.) Armenia4444,04559,967,7967,7PF Australia27 4622,05878,981,5880,9F Austria2 9700,72276,388,9572,0F Azerbejdżan1 5293,96760,063,8965,4NF Bahamy––1–54,7062,9F Bahrajn1 3974,1863,669,2266,4NF Bangladesz3 5941,415752,150,6755,6PF Barbados––1–63,5864,7F Belgia4 4490,92976,690,5067,3F Belize231,32–59,0655,4F Benin1161,2744,450,2755,3F Bhutan––––41,2562,9PF Białoruś6311,245–68,5857,9NF Boliwia6571,83451,457,7442,3PF

Bośnia i Hercegowina

1650,91154,267,9161,9PF Botswana5313,1954,556,2269,5F Brazylia29 2831,433559,559,2451,9F Brunei3472,9761,463,9165,1NF Bułgaria8671,63163,680,2469,0F Burkina Faso1911,41143,952,3459,4PF

(15)

ABCDEFGH

Państwa

r.)

a (2018–2019)

b (2016 r.)

Wskaźnik wolności

d (2017 r.) Burundi642,03037,539,6548,9NF Chile5 1351,97770,377,1375,4F Chiny228 2311,92 03572,664,4858,4NF Chorwacja7721,41660,180,9061,4F Cypr3951,91565,678,2768,1F Czad2102,23035,540,8449,9NF Czarnogóra741,7259,670,6460,5PF Czechy2 2331,12371,285,1973,7F Dania3 7951,21680,689,1476,7F Dominika––––57,6663,6F Dominikana4960,75657,466,3261,0PF Dżibuti––10–53,9147,1NF Egipt2 7741,343953,663,0852,5NF Ekwador2 4272,44055,859,5046,9PF Erytrea––202–29,9738,9NF Estonia5362,1770,883,6076,6F Eswatini (d. Suazi)871,8–45,347,7954,7NF Etiopia4880,713844,543,6753,6NF

Federacyjne Stany Mikronezji

––––47,9251,9F Fidżi460,94–57,4862,2PF

(16)

ABCDEFGH

Państwa

r.)

a (2018–2019)

b (2016 r.)

Wskaźnik wolności

Wskaźnik wolności politycznej (2017 r.) Filipiny4 3781,412562,166,9763,8PF Finlandia3 5971,42280,386,9974,9F Francja57 7702,320378,087,2063,8F Gabon2992,15–55,6556,3NF Gambia––145,554,1052,4PF Ghana1890,41651,361,0357,5F Grecja5 0942,514162,180,7557,7F Grenada––––59,04–F Gruzja3332,22160,974,1475,9PF Gujana571,43–54,0656,8F Gwatemala2840,41853,463,1062,6PF Gwinea––1043,246,6055,7PF Gwinea Bissau––4–38,9554,0PF Gwinea Równikowa1722,31–44,8541,0NF Haiti–––36,546,7252,7PF Hiszpania16 2271,212174,285,3065,7F Holandia10 0491,23582,490,9776,8F Honduras3641,61552,562,5260,2PF Hongkong (Chiny)–––82,367,6990,2PF

(17)

ABCDEFGH

Państwa

r.)

a (2018–2019)

b (2016 r.)

Wskaźnik wolności

d (2017 r.) Indie63 9242,51 39562,061,1855,2F Indonezja8 1780,839664,962,9765,8PF Irak7 4163,964–42,67NF Iran14 5483,152354,954,1851,1NF Irlandia1 1170,4975,784,6480,5F Islandia00,0074,572,9177,1F Izrael16 4894,717776,677,2372,8F Jamajka1310,9457,966,4568,6F Japonia45 3870,924782,578,3772,1F Jemen––2036,448,12–NF Jordania1 9404,810159,373,5866,5PF Kambodża4632,112450,257,8957,8NF Kamerun4081,31445,150,1952,4NF Kanada20 5671,36379,984,3877,7F Katar––1271,073,4972,6NF Kazachstan1 3370,83961,864,3965,4NF Kenia9641,22453,755,2055,1PF Kirgistan2233,21153,063,1462,3PF Kiribati––––46,3047,3F Kolumbia9 7143,129361,664,4167,3PF

(18)

ABCDEFGH

Państwa

r.)

a (2018–2019)

b (2016 r.)

Wskaźnik wolności

Wskaźnik wolności politycznej (2017 r.) Komory–––38,5155,4PF

Kongo (Demokratyczna Republika)

2950,713438,245,4450,3NF Kongo (Republika)4846,210–54,4539,7NF Korea Południowa39 1532,662578,879,2372,3F Korea Północna––1 280––5,9NF Kostaryka00,0062,171,7665,3F Kuba––49–58,7627,8NF Kuwejt6 8315,81662,170,7960,8PF Laos––2949,343,7757,4NF Lesotho532,2242,350,9453,1PF Liban2 4414,56057,768,2351,1PF Liberia140,6240,553,1349,7PF Libia––––54,61–NF Liechtenstein––––54,37–F Litwa8121,71867,180,8474,2F Luksemburg3180,5176,683,7375,9F Łotwa5141,7566,279,8570,4F Macedonia1121,0856,670,9171,1PF Madagaskar670,614–48,4356,6PF

(19)

ABCDEFGH

Państwa

r.)

a (2018–2019)

b (2016 r.)

Wskaźnik wolności

d (2017 r.)

Makau (Chiny)

––––51,7871,0– Malawi470,81142,449,1151,4PF Malediwy––––49,2553,2PF Malezja3 4951,110974,481,1474,0PF Mali4613,11043,647,9758,1PF Malta640,5268,878,4668,6F Maroko3 4613,219658,569,4362,9PF Mauretania––1640,850,6055,7NF Mauritius240,2063,771,7473,0F Meksyk5 7810,527764,671,4964,7PF Mołdawia300,4555,569,0159,1PF Mongolia830,71052,765,5455,4F Mozambik1030,81139,853,6648,6PF Mjanma (Birma)1 7092,5406–43,5753,6PF Namibia4343,41052,759,9158,7F Nepal3861,69750,847,5553,8PF Niemcy44 3291,217982,888,1773,5F Niger2002,75–45,9251,6PF Nigeria1 6210,411847,554,3957,3PF Nikaragua840,61251,561,2057,7PF

(20)

ABCDEFGH

Państwa

r.)

a (2018–2019)

b (2016 r.)

Wskaźnik wolności

Wskaźnik wolności politycznej (2017 r.) Norwegia6 5681,62478,286,4073,0F Nowa Zelandia2 3281,2977,577,9184,4F Oman8 68712,14364,462,0961,0NF Pakistan10 7743,565451,153,5355,0PF Palau––––45,52–F Palestyna––––33,41–NF Panama00,0061,071,7167,2F Papua-Nowa Gwinea720,54–49,7858,4PF Paragwaj3481,21153,463,0661,8PF Peru2 0861,08161,369,2667,8F Polska10 0102,010568,281,2067,8F Portoryko––––34,33–F Portugalia3 7741,73170,283,5265,3F

Republika Środkowoafrykańska

281,37–34,2449,1NF

Republika Zielonego Przylądka

90,5150,249,9363,1F Rosja66 3354,390065,672,2958,9NF RPA3 6181,06660,869,8958,3F Rumunia4 0042,06963,579,3668,6F Rwanda1111,03350,951,2871,1NF

(21)

ABCDEFGH

Państwa

r.)

a (2018–2019)

b (2016 r.)

Wskaźnik wolności

d (2017 r.)

Saint Christopher (Kitts) i

Nevis––––51,52–F Saint Lucia––––58,3268,7F Saint Vincent i Grenadyny––––54,0165,8F Salwador2470,92552,866,9761,8F Samoa––––52,1762,2F San Marino––––57,09–F Senegal3051,91449,061,5156,3F Serbia7311,82860,978,3463,9F Seszele221,6–58,562,1961,4PF Sierra Leone290,7938,844,4647,5PF Singapur10 1983,37383,583,3889,4PF Słowacja1 1261,21666,882,8965,0F Słowenia4771,0769,681,2865,5F Somalia––20–––NF Sri Lanka1 8672,224356,058,9256,4PF Stany Zjednoczone609 7583,11 34885,682,1076,8F Sudan4 3833,2104–41,2447,7NF Sudan Południowy722,0185–––NF Surinam––2–53,7848,1F

(22)

ABCDEFGH

Państwa

r.)

a (2018–2019)

b (2016 r.)

Wskaźnik wolności

Wskaźnik wolności politycznej (2017 r.) Syria––143–50,97NF Szwajcaria4 6300,72182,691,1781,9F Szwecja5 5601,03081,789,8875,2F Tadżykistan––952,246,3655,6NF Tajlandia6 3341,436167,571,3468,3NF

Tajwan (Chiny)

10 5691,821579,3–77,3F Tanzania5931,12747,250,7960,2PF Timor Wschodni250,91–47,4044,2F Togo881,99–51,9550,3PF Tonga––––48,8557,7F Trynidad i Tobago 2020,9457,965,2757,0F Tunezja8362,13655,667,3055,4F Turcja18 1902,235561,670,5164,6NF Turkmenistan––37–42,0248,4NF Uganda4451,74546,852,9059,7PF Ukraina3 6483,420457,074,2552,3PF Urugwaj1 2422,12562,772,5468,6F Uzbekistan––48–46,9353,3NF Vanuatu––––52,9456,4F Wenezuela4650,512343,253,6225,9NF

(23)

ABCDEFGH

Państwa

r.)

a (2018–2019)

b (2016 r.)

Wskaźnik wolności

d (2017 r.) Węgry1 4151,12864,385,1365,0F Wielka Brytania47 1931,815082,089,3578,9F Wietnam5 0742,348258,164,2755,3NF WKS4961,32547,653,4962,4PF Włochy29 2361,517570,882,5962,2F Wyspy Marshalla––––45,92–F Wyspy Salomona––––44,2254,6F Wyspy Świętego Tomasza i Książęca––––42,0454,0F Zambia3401,31546,156,6253,6PF ZEA––6373,473,9677,6NF Zimbabwe3412,02942,650,7240,4NF

(24)

Lp. Państwa Ludność w mln

(2008 r.) Państwa Ludność

w mln (2018 r.)

1. Chiny 1 336,3 Chiny 1 415,0

2. Indie 1 186,2 Indie 1 354,1

3. Stany Zjednoczone 308,8 Stany Zjednoczone 326,8

4. Indonezja 234,3 Indonezja 266,8

5. Brazylia 194,2 Brazylia 210,9

6. Pakistan 167,0 Pakistan 200,8

7. Bangladesz 161,3 Nigeria 195,9

8. Nigeria 151,5 Bangladesz 166,4

9. Rosja 141,8 Rosja 144,0

10. Japonia 127,9 Meksyk 130,8

11. Meksyk 107,8 Japonia 127,2

12. Filipiny 89,7 Etiopia 107,5

13. Wietnam 88,5 Filipiny 106,5

14. Etiopia 85,2 Egipt 99,4

15. Niemcy 82,5 Wietnam 96,5

Źródła: The State of World Population 2008, Reaching Common Ground: Culture, Gender and Human Rights, UNFPA 2008, s. 90–93; The State of World Population 2018, The Power of Choice: Reproductive Rights and the Demographic Transition, UNFPA 2018, s. 138–142.

(25)

Lp. Państwa

PKB w mld (w cenach USD bieżących)

2007 r.

Państwa

w mld USD PKB (w cenach bieżących)

2017 r.

1. Stany Zjednoczone 13 811,20 Stany Zjednoczone 19 390,6

2. Japonia 4 376,70 Chiny 12 237,7

3. Niemcy 3 297,23 Japonia 4 872,1

4. Chiny 3 280,05 Niemcy 3 677,4

5. Wielka Brytania 2 727,81 Wielka Brytania 2 622,4

6. Francja 2 562,29 Indie 2 600,8

7. Włochy 2 107,48 Francja 2 582,5

8. Hiszpania 1 429,23 Brazylia 2 055,5

9. Kanada 1 326,38 Włochy 1 934,8

10. Brazylia 1 314,17 Kanada 1 653,0

11. Rosja 1 291,01 Rosja 1 577,5

12. Indie 1 170,97 Korea Południowa 1 530,8

13. Korea Południowa 969,79 Australia 1 323,4

14. Meksyk 893,36 Hiszpania 1 311,3

15. Australia 821,72 Meksyk 1 150,9

Źródło: World Development Indicators, World Bank Open Data, World Bank 2019, https://data.worldbank.org.

(26)

Lp. Państwa

Wydatki na cele militarne (military expenditures)

w mln USD (2007 r.)

Państwa

Wydatki na cele militarne (military expenditures)

w mln USD (2017 r.) 1. Stany Zjednoczone 546 786 Stany Zjednoczone 609 758

2. Wielka Brytania 59 705 Chiny 228 231

3. Chiny 58 265 Arabia Saudyjska 69 413

4. Francja 53 579 Rosja 66 335

5. Japonia 43 557 Indie 63 924

6. Niemcy 36 929 Francja 57 770

7. Rosja 35 369 Wielka Brytania 47 193

8. Arabia Saudyjska 33 793 Japonia 45 387

9. Włochy 33 086 Niemcy 44 329

10. Indie 24 249 Korea Południowa 39 153

11. Korea Południowa 22 623 Brazylia 29 283

12. Brazylia 15 334 Włochy 29 236

13. Kanada 15 155 Australia 27 462

14. Australia 15 097 Kanada 20 567

15. Hiszpania 14 628 Turcja 18 190

Źródło: Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI), The SIPRI Military Expenditure Database 2008–2018, www.sipri.org/databases/milex.

(27)

Index) w latach 2007–2017

Lp. Państwa

Wskaźnik rozwoju ludzkiego (HDI) 2007 r.

Państwa

Wskaźnik rozwoju ludzkiego (HDI) 2017 r.

1. Norwegia 0,938 Norwegia 0,953

2. Australia 0,915 Szwajcaria 0,944

3. Szwajcaria 0,915 Australia 0,939

4. Niemcy 0,915 Irlandia 0,938

5. Irlandia 0,908 Niemcy 0,936

6. Szwecja 0,905 Islandia 0,935

7. Stany Zjednoczone 0,905 Szwecja 0,933

8. Holandia 0,904 Singapur 0,932

9. Dania 0,904 Holandia 0,931

10. Finlandia 0,901 Dania 0,929

11. Belgia 0,899 Kanada 0,926

12. Islandia 0,897 Stany Zjednoczone 0,924

13. Kanada 0,897 Wielka Brytania 0,922

14. Islandia 0,897 Finlandia 0,920

15. Nowa Zelandia 0,894 Nowa Zelandia 0,917

Źródło: Human Development Data (1990–2017), UNDP, http://hdr.undp.org/en/data.