Woondichtheid en
parkeermogelijkheden
Modelstudies van laagbouwverkavelingen
D.J. de Widt A. Heimans
Woondichtheid en parkeermogelijkheden
Modelstudies van laagbouwverkavelingenBibliotheek TU Delft
1111111111111
2085
711
7
•
Woondichtheid en parkeermogelijkheden
Modelstudies van laagbouwverkavelingen
D.J. de Widt A. Heimans
Onderzoeksinstituut voor Stedebouw, Planologie en Architectuur Technische Universiteit Delft, Faculteit der Bouwkunde,
Berlageweg 1, 2628 CR Delft Delftse Universitaire Pers / 1988
Uitgegeven en gedistribueerd door: Delftse Universitaire Pers,
Stevinweg 1, 2628 CN DELFT Telefoon: (015) 78 32 54
In opdracht van:
Onderzoeksinstituut voor Stedebouw, Planologie en Architectuur (OSPA.), Berlageweg 1,
2628 CR DELFT Telefoon: (015) 7810 88
CIP-GEGEVENS, KONINKLIJKE BIBLIOTHEEK, DEN HAAG. Widt, D.J. de
Woondichtheid en parkeermogelijkheden / D.J. de Widt, A. Heimans. - Delft: Universitaire Pers.
-111., tek. - (OSPA-rapport; nr. 13)
Met lit.opg. - Met samenvatting in het Engels. ISBN 90-6275-441-4
SISO 719.2
UDC 711.58:656.138.01 NUGI655
Trefw.: planologie / parkeervraagstuk.
Copyright:© 1988
by Research Institute of Urban Planning and Architecture (OSPA).
All rights reserved. No part of this book may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm or any other means without written permission from the pu-blishers: Delft University Press.
INHOUDSOPGAVE
Voorwoord Samenvatting Summary 1. Inleiding 11 2. Probleemstelling en werkwijze 133. Invloed van de verkavelingsmaten op woondichtheid en
parkeercapaciteit 14
3.1. Open blok (type A) 14
3.2. Gesloten blok met open hoeken (type B) 45
3.3. Geheel gesloten blok (type C) 75
3.4. Overzicht van de onderzochte varianten
Open blok, type A 100
3.5. Overzicht van de onderzochte varianten Gesloten blok met open hoeken, type B 3.6. Overzicht van de onderzochte varianten
Geheel gesloten blok, type C 4. Conclusies
5. Nadere beschouwing van de gekozen uitgangspunten; andere varianten
Bijlage:
De benodigde parkeerruimte per woning
102 104 107
111
VOORWOORD
Deze studie is verricht als onderdeel van het VF-project Herinrichting Verstedelijkt gebied.
Bij het onderzoek hebben de auteurs dankbaar gebruik gemaakt van de adviezen van prof ir A.N. Veltmeijer die er steeds voor heeft gewaakt dat het contact met de realiteit van het stedebouwkundig ontwerpen gewaar-borgd bleef.
De in dit rapport gereproduceerde tekeningen zijn voor het merendeel vervaardigd door J.M.A. Ruigrok. De schetsen van bestaande situaties zijn van de hand van ir. P.G. de Bois. Een aandeel in het tekenwerk is voorts geleverd door Alexandra Jovanovitch (I.A.E.S.T.E.-stagiaire in 1986). J.C. Mulder heeft als computerprogrammeur voorbereidend werk gedaan met behulp van de plotter.
D.N. den Adel verrichtte het onderzoek naar parkeernormen (opgenomen als bijlage).
D.J. de Widt A. Heimans
SAMENVATTING
Bij het intensiveren van het stedelijk ruimtegebruik door het toepassen van een hoge woondichtheid bestaat het gevaar dat "drempels" worden overschreden waar het de kwaliteit van de woonomgeving betreft. Dit onderzoek beoogt aan te geven waar dergelijke drempels liggen m.b.t. het parkeren bij laagbouwverkavelingen. Hiertoe zijn modelstudies verricht aan elementaire verkavelingstypen, waarbij is nagegaan wat de invloed is van verkavelingsvorm, bloklengte, woningbreedte en -diepte en
gevelafstanden. De verkavelingsmaten zijn stapsgewijze zo gewijzigd dat geleidelijk een grotere dichtheid ontstaat. Uitgegaan is van een parkeer-norm van één parkeerplaats per woning.
De bloklengte blijkt vooral bij open verkavelingen invloed te hebben op de woondichtheid; de invloed van de woningbreedte is daarentegen juist groter bij gesloten typen. Door verkleining van gevelafstanden kan een vrij sterke mate van verdichting worden verkregen. Een dichtheid van 45 à 50 won/ha is op deze wijze te realiseren. Verdere verdichting kan worden verkregen door combinatie van smalle woningen en beperkte
gevelafstanden. Bij dichtheden van 60 won/ha en hoger begint de parkeercapaciteit duidelijk in de knel te komen: vrijwel alle in
beschouwing genomen varianten schieten bij hogere dichtheid in dit opzicht te kort. Alleen bij gesloten blokken kan een dichtheid van 65 won/ha worden gerealiseerd onder handhaving van de gestelde
parkeernorm. Daartoe moeten dan smalle woningen worden gecombineerd met lange blokken en niet te grote gevelafstanden.
SUMMARY
Residential density and parking facilities in low-rise housinq layout units. In recent years there has been a tendency towards increasing densities of residential areas. This may have consequences with regard to the quality of the dwelling environment. This study deals with one aspect of this quality, i.e. the possibility for dweilers to park their cars in the vicinity of their homes. We assumed one parking place for every dweiling. The purpose of this study is to reveal threshold values of residential density beyond which it is impossible to meet with parking demands. The layout of the dwelling units was restricted to three standard types:
- entirely open: only parallel rows of houses
-closed with open corners: four rows of houses form a rectangle with gaps at the ends of the building blocks
- entirely closed: closed rectangular blocks
For each of these layout types we started calculations with a rather spacious basic layout, giving densities of ca. 34, 38 and 43 dwellings per hectare respectively. We increased the density to a level where the
parking demands can no long er be met. Altogether we studied the influence of four variables:
- the layout form (as mentioned before)
-the number of dwellings in a row (Iength of building blocks) - the width of the dwellings
- the facade to facade distance
The influence of the length of building blocks upon residential density appears to be mainly important in open layouts. In closed layouts the density depends more on the width of the dwellings.
Reducing the facade to facade distances raises the density up to 45-50 dwellings per hectare. A further increase can be achieved by combining narrow dwellings and limited distances. At densities of 60 dwellings per hectare or more it becomes difficult to cope with parking demands. Only with closed layouts it is possible to fulfill the parking demands at a density of 65 dwellings per hectare.
1.
INLEIDING
Het onderzoek dat in dit rapport aan de orde komt, sluit aan op de
Modelstudies Laagbouwverkavelingen, waaraan het OSPA (destijds nog ISO geheten) heeft gewerkt en waarvan het rapport in 1982 is verschenen. *)
Evenals bij het onderhavige onderzoek lag het studieobjekt op het overlappingsgebied van onderzoek en vormgeving.
Daarbij werd inzicht verschaft omtrent het effekt van de vorm van laagbouwverkavelingen in de woningbouw op een aantal kosten- en kwaliteitsfacetten. Als zodanig zijn daarbij aan de orde gekomen:
- parkeermogelijkheden -inrichtingskosten -grondgebruik
-toetreding van zonlicht tot woningen en (binnen-)terreinen -windklimaat
-wegverkeerslawaai
Evaluaties in psychologisch en sociologisch opzicht ontbraken daarbij. Dit vloeide overigens niet voort uit onze opvatting dat deze zaken niet van eminent belang zouden zijn (integendeel!), maar uit de gekozen werkwijze,
nl. het analyseren van modellen in plaats van praktijkobjecten. Het grote voordeel van deze werkwijze is immers de vrijheid om op systematische wijze de te analyseren verkavelingen te manipuleren en te varieren. Het achterwege blijven van o.m. belevings- en satisfaktieaspekten is dan uiteraard de prijs die daarvoor betaald moet worden.
In het onderhavige onderzoek is voortgegaan op een belangrijk facet van de modelstudies, i.c. de parkeermogelijkheden. Globaal werd daarbij de vraag gesteld, of er sprake zou zijn van bepaalde drempels in de woondichtheid die voor de parkeermogelijkheden grensstellend zijn.
Voor de stedebouwkundige praktijk is een dergelijke studie in hoge mate relevant. Daar worden, teneinde de capaciteit van woonlokaties aan te geven, streefcijfers gehanteerd voor de woondichtheid. Door de nadruk die in de kringen van planning, vormgeving en beleid thans wordt gelegd op de intensivering van het stedelijk ruimtegebruik (denk aan de
compacte-stad-ideologie) hebben deze streefcijfers de neiging hoger te worden. Uiteraard is het daarbij zaak, rekening te houden met de effekten die dit streven heeft op enerzijds de kosten en anderzijds de kwaliteit van
*) Heimans, A.,
L.
Nijs en D.J. de Widt: Modelstudies van laagbouwverkavelingen.de woonomgeving. Wellicht worden terzake drempels overschreden die voor de optimalisering van de te kiezen woondichtheid van grote betekenis zijn. Voor een goede afweging van alle factoren die bij de stedelijke
ruimteproblematiek enerzijds en bij de inrichting van de woonomgeving anderzijds in het geding zijn, is het inzicht in dergelijke eftekten
onontbeerlijk.
Naast de bovenvermelde maatschappelijke relevantie, is er uiteraard ook sprake van wetenschappelijke relevantie. Modelstudies dragen bij tot vergroting van het inzicht in de eigenschappen van stedelijke
woonverkavelingen en daardoor tot de uitbouw van de theorievorming op dit punt.
2.
PROBLEEMSTELLING EN WERKWIJZE
Deze studie is gebaseerd op de veronderstelling dat het opvoeren van de woondichtheid, door bij een bepaalde woon- en verkavelingsvorm de maten te verkleinen, zal leiden tot het overschrijden van grenzen die gesteld kunnen worden aan de kwaliteit en de gebruiksmogelijkheden van de woonomgeving. Een gemakkelijk meetbaar facet van die gebruiksmogelijk-heden is de parkeercapaciteit. De centrale vraag bij dit onderzoek luidt:
Zijn er bepaalde drempels in de woondichtheid die voor de parkeermogelijkheden grensstellend zijn? Onder woondichtheid is hier verstaan het aantal woningen per hectare netto-terrein, d.w.z. de grond voor de woningen, bijbehorende tuinen en straten, maar zonder verdere voorzieningen als bijzondere bebouwing, grotere plantsoenoppervlakken of verzamelwegen.
In aansluiting op voorgaande onderzoekingen zijn laagbouwverkavelingen onderzocht, i.c. schakelingen van eengezinsrijenhuizen.
Om een geschikte norm te vinden voor de parkeerbehoefte is nagegaan wat in de beschikbare literatuur over parkeren bij woningen als richtlijn wordt aangenomen (zie bijlage). Hierbij bleek dat in de meeste gevallen wordt gerekend met één parkeerplaats per woning. Dat we deze norm van 1 pp/won. als uitgangspunt hebben gekozen wil uiteraard niet zeggen dat zo'n norm onder alle omstandigheden gehandhaafd zou moeten worden. Er zijn situaties waar bijvoorbeeld een combinatie van de
sociaal-economische status van de bewoners en de aanwezigheid van uitstekend openbaar vervoer leiden tot een veel lagere autodichtheid.
Onder verkaveling verstaan we de wijze waarop woningen tot bouwstroken zijn gekoppeld en de wijze waarop deze bouwstroken onderling zijn
gesitueerd.
In eerste instantie zijn laagbouwverkavelingen onderzocht, en wel schakelingen van eengezinsrijenhuizen.
3.
INVLOED VAN VERKAVELINGSMATEN OP
WOONDICHTHEID EN PARKEERCAPACITEIT
Bij een verkaveling moeten we onderscheid maken tussen enerzijds het verkavelingstype dat is toegepast en anderzijds de gehanteerde
verkavelingsmaten.
Verkavelingstype is dan de kenmerkende configuratie van bouwstroken. We hebben hierin drie elementaire typen onderscheiden:
-open
-gesloten met open hoeken -geheel gesloten
Dit dekt natuurlijk niet de veelheid van oplossingen die in de
stedebouwkundige praktijk worden toegepast, maar het is wel vaak zo dat bepaalde vormen beschouwd kunnen worden als meer speelse varianten op deze elementaire typen. Er is dus afgezien van "woonerfachtige"
detailleringen. Voor alle duidelijkheid: de schematische verkavelingen zijn niet bedoeld als realistische ontwerpvarianten, maar alleen als raamwerk voor het berekenen van de effecten van variaties in de gekozen uitgangs-punten.
3.1. Open blok (type A)
Als vergelijkingsbasis is een verkaveling gekozen met evenwijdige bouwstroken, waarbij de volgende maten zijn gehanteerd:
- bloklengte 10 woningen - woningbreedte 6,5m - woningdiepte 7,5m - gevelafstanden 25m
Deze maten zijn zo gekozen, dat voldaan kan worden aan redelijke kwaliteitseisen m.b.t. de directe woonomgeving. Het is beslist geen
zuinige verkaveling. Met deze basismaten kan gemakkelijk worden voldaan aan een parkeernorm van 1 pp/woning; voortuinen van voldoende grootte kunnen worden gerealiseerd alsmede zijtuinen op de hoeken. Straten kunnen worden voorzien van dubbele trottoirs.
Voor het situeren van de parkeerplaatsen wordt in eerste instantie gebruik gemaakt van de straat die langs de koppen van de bouwstroken loopt (buurtstraat); pas wanneer de ruimte hier ontoereikend is, komen er
parkeerplaatsen voor het front van de woningen. Deze keuze berust o.m. op de overweging dat de functie van de woonstraten meer omvat dan het toegankelijk maken van de woningen. Vooral bij laagbouw zal de woonstraat mede voor kinderspel worden gebruikt; de mogelijkheden hiervoor zijn uiteraard beperkt als deze ruimte al voor parkeren is
bestemd. Het concentreren van parkeergelegenheid in de buurtstraten kan ook een nadelig gevolg hebben: het kan hinderlijk zijn als er een groot aantal blokken aaneengeschakeld wordt, zodat lange buurtstraten ontstaan.
Achtereenvolgens worden de verkavelingsmaten stapsgewijs zo gewijzigd dat geleidelijk een grotere dichtheid ontstaat: eerst alleen een van de drie
variabelen bloklengte, woningbreedte en gevelafstand. Vervolgens worden
twee van de variabelen tegelijk gewijzigd en tenslotte alle drie.
De bloklengte wordt gevarieerd door ook bouwstroken van verdubbelde lengte, dus van 20 woningen, in beschouwing te nemen. Naast de woning van 6,5m breed is een smallere woning toegepast van 5,5m breed en 9m diep.
Voor de gevel afstanden zijn maten gehanteerd die gebaseerd zijn op veelvouden van vijf meter: de toegepaste afstanden zijn 25m, 20m, 15m en
10m. De afstand tussen achtergevels bedraagt minimaal 20m. Uitgaande
van deze gevelafstanden zijn standaardprofielen toegepast voor de inrichting van het woongebied en de ontsluiting van de woningen.
LJ
LJ
.J
LI_~_'_...!._I~ '--I Ii
_L1-L_LJ L ... L..J_L:L...,. j'~
- -_ ._ ._ ._ ._ ._ ._ . _ ._-"""\ 0r::lll
AO (basistype)
De verkavelingsmaten van het basistype zijn zo ruim dat de maximale parkeercapaciteit nog lang niet is bereikt wanneer aan de norm 1 pp/woning is voldaan. Daardoor is het mogelijk om het parkeren te
concentreren op een van de beide koppen van het blok; de zijstraten kunnen dan om de andere autovrij worden gehouden.
gevelafstanden : voor- 25m achter- 25m zij- 25m bloklengte 10 woningbreedte 6,5m aantal won. 20 aantal pp. 20
idem per won. 1,0 dichtheid
A 1 (lang blok)
In de buurtstraat is de maximale parkeercapaciteit bereikt. De lange woonstraat kan niet meer geheel vrij van geparkeerde auto's worden gehouden. Zou men dit laatste wel willen handhaven dan is de parkeernorm 0,9 haalbaar.
De loopafstanden tussen woning en parkeerplaats zijn bij deze oplossing wellicht wat langer dan men bij deze soort verkaveling verwacht.
gevelafstanden : voor- 25m achter- 25m zij- 25m bloklengte 20 woningbreedte 6,5m aantal won. 40 aantal pp. 40
idem per won. 1,0
LJ
L.J
"' ,---T-,-T-,J~
A2 (smalle woning)
Doordat hetzelfde aantal woningen is toegepast, is de bloklengte kleiner geworden dan bij het basistype. Het effect van de woningbreedte op de dichtheid wordt daardoor enigermate gecompenseerd. De brede zijstraten dragen ook bij aan de beperking van dit effect.
De parkeercapaciteit is gelijk aan die van het basistype.
gevelafstanden : voor- 25m achter- 25m zij- 25m bloklengte 10 woningbreedte 5,5m aantal won. 20 aantal pp. 20 idem per won. 1,0 dichtheid
LJ
LJ
..J \.
I I _LJ [ J I !") rr--C
1 ::r:.! .:II ::..:J"J t...:r "JI-:..:::II::;:r-1 - , (A3 (gevel afstanden 20-20-25m)
Deze eerste stap van de verkleining van de gevelafstanden heeft nog geen verstrekkende gevolgen voor de kwaliteit. Er is wel enige beperking van de variatiemogelijkheden bij de inrichting; het plaatsen van bomen kan eerder problemen geven. gevelafstanden : voor- 20m achter- 20m zij- 25m bloklengte 10 woningbreedte 6,5m aantal won. 20 aantal pp. 20
idem per won. 1,0
LJ
LJ
L -._ _ _ __ ._ ._ . ....J
,---r~:::T '-!;::-r-\ r
I
Ll1...UJ
UlJJJ
. (
A4 (gevel afstanden 15-20-25m)
Door verdere verkleining komen de voortuintjes in het nauw. Ook de zijtuinen zijn bij twee van de vier eindwoningen vervallen. Bovendien ontstaan bezonningsproblemen als de woonstraten belangrijk afwijken van de noord-zuidrichting. Een aangepast woningtype kan aan deze bezwaren tegemoetkomen: door verlaging van de goothoogte aan de straatzijde kunnen de schaduwen worden verkleind.
gevelafstanden : voor- 15m achter- 20m zij- 25m bloklengte 10 woningbreedte 6,5m aantal won. 20 aantal pp. 20
idem per won. 1,0
A5 (gevelafstanden 15-20-20m)
Het buurtstraatprofiel is nu zo smal geworden dat er maar een trottoir in kan. Dit is alleen verantwoord bij korte buurtstraten. Eventueel kan het tweede trottoir behouden blijven met een wat andere inrichting van de parkeerstroken: zie AB. De zijtuinen bij de eindwoningen zijn vervallen.
gevelafstanden : voor- 15m achter- 20m zij- 20m bloklengte 10 woningbreedte 6,5m aantal won. 20 aantal pp. 20
idem per won. 1,0 dichtheid
I
I
'I
) \. 1:'::1 lil,!I) '
-L
.
_
.
__
.
_
.
__
.
_J
" (lliill
Lilill") (
A6 (gevelafstanden 10-20-20m)
Bij deze voorgevelafstand is alleen nog een woonpad mogelijk. Uiteraard geldt hier in versterkte mate hetgeen bij A4 over bezonning en orientatie is opgemerkt. gevelafstanden : voor- 10m achter- 20m zij- 20m bloklengte 10 woningbreedte 6,5m aantal won. 20 aantal pp. 20
idem per won. 1,0 dichtheid
u
, I:::IIJITTITIIII
:i::::1 ,
'--..J....L.LJ...LJ,. 1.1.1...1.. L.L...L.1...Lf,....l...-/lliill
I I I ITTT [TTTTTfl
I I I I I , , , , !n
A7 (lang blok, smalle woningen)
Het resultaat vertoont nauwelijks verschil met A 1.
gevelafstanden : voor- 25m achter- 25m zij- 25m bloklengte 10 woningbreedte 5,5m aantal won. 40 aantal pp. 40
idem per won. 1,0 dichtheid
'-.1
I""'J['I"I'1-.;
I I I I I I I I I I I I .1..L...1...1..1... J..L.J...1.J..J.+
.
_
.
-.
-L. .- r
I
.f.-A8 (smalle woning, gevelafstanden 15-20-20m)
Er is weinig verschil met A5. Door de parkeerstroken anders in te richten, kan het tweede trottoir er nog in.
gevelafstanden : voor- 15m achter- 20m zij- 20m bloklengte 10 woningbreedte 5,5m aantal won. 20 aantal pp. 20
idem per won. 1,0
I
L....IiiiiiiiiilL----L..._..Iii;;;;;;;~I !,
,
:oo
'
U::::::L I
_ - ; -' -4_ LL'.J LI_ . .!. 1...J..1 L..I_'--_ . ; . . . - _+---
-
--_
.
-+
r "
n : -'1111
II
rr
Ag (smalle woning, gevelafstanden 10-20-20m) Als A6. gevelafstanden : voor- 10m achter- 20m zij- 20m bloklengte 10 woningbreedte 5,5m aantal won. 20 aantal pp. 20
idem per won. 1,0 dichtheid
I I I
L
.
_
.
_. _
.
_
_
___
_
_
_
jA 10 (lang blok, gevelafstanden 15-20-20m)
De nadelen van A 1 en A5 zijn hier gecombineerd. De parkeernorm 1 pp/woning is alleen te bereiken door de woonstraten over meer dan de helft van hun lengte van parkeerstroken te voorzien.
gevelafstanden : voor- 15m achter- 20m zij- 20m bloklengte 20 woningbreedte 6,5m aantal won. 40 aantal pp. 40 idem per won. 1,0 dichtheid
JJ
1I
I
I
liLt
+- --._·_._._·_·_·_·_·-1
A 11 (lang blok, gevel afstanden 10-20-20m)
Bij wat reeds onder A6 is opgemerkt komt nu ook nog de ontoereikende parkeervoorziening. Bij deze lange woonpaden zou men wellicht de voortuintjes beter kunnen laten vervallen.
gevelafstanden : voor- 10m achter- 20m zij- 20m bloklengte 20 woningbreedte 6,5m aantal won. 40 aantal pp. 25 idem per won. 0,6 dichtheid
L __
_
_
_
___
_
_
_
.
___
_
J
I I I I I I I I I I I I
([,-,-nT']
[rrrrnn
A 12 (lang blok met smalle woningen en gevelafstanden 15-20-20m) Het resultaat wijkt weinig af van A 10.
gevelafstanden : voor- 15m achter- 20m zij- 20m bloklengte 20 woningbreedte 5,5m aantal won. 40 aantal pp. 40
idem per won. 1,0 dichtheid
---r~"'--
-
-
-
- -- --" -
- ,....~;----~ - - -- -- -- -- ----t --....,-.-,-~~, T"În-...
I.~ ... , ,-1
1 I • I • I I I I , I I I 1r
. ' I I 1 " I I I 1 1 , I I .IlII
tir!
A 13 (lang blok, smalle woningen en gevelafstanden 10-20-20m) Het tekort aan parkeerplaatsen zou wat kunnen worden verklIeind ten koste van het tweede trottoir in de buurtstraat, vergelijk A 11.
gevelafstanden : voor- 10m achter- 20m zij- 20m bloklengte 20 woningbreedte 5,5m aantal won. 40 aantal pp. 21
idem per won. 0,5
3.2. Gesloten blok met open hoeken (type B)
Ter bevordering van de vergelijkbaarheid met het voorgaande type is de maatvoering zoveel mogelijk gelijk gehouden. Dit leverde uiteraard geen moeilijkheden op voor het woningtype: hier zijn dezelfde maten gebruikt. Voor de lengte van de bouwstroken moest aansluiting worden gezocht bij de overige maatvoering van de verkavelingseenheid. Hierbij is er naar gestreefd om de contouren van het bouwblok zo goed mogelijk binnen de rechthoek van de vier voorgevels te houden. De voorgevelafstanden zijn hetzelfde gebleven: 10, 15, 20 en 25m. De achtergevelafstand moest in enkele gevallen enigszins worden aangepast aan de lengte van de
bouwstrook op de korte zijde van het blok. Daardoor is de afstand van 25m enkele malen gewijzigd in 24 of 26m.
Parkeerplaatsen zijn bij dit verkavelingstype bij voorkeur gesitueerd
nabij de openingen op de hoeken van het bouwblok. Als de ruimte hier niet toereikend is, worden er parkeerplaatsen gemaakt langs de korte zijden van het blok. In de straten langs de lange zijden (als woonstraten te
beschouwen) komen bij voorkeur geen parkeerplaatsen. Als gevolg van deze keuze is er geen ruimte voor zijtuinen bij de eindwoningen.
I--~---'-'-'-'~ ~
i
I
[
j-
._._._._._._._._~80 (basistype)
Door de ruime gevelafstanden is de toetreding van zonlicht tot de woningen verzekerd. Van de vier bouwstroken ligt er een zodanig dat de achtertuin op de schaduwzijde is georienteerd.
gevelafstanden : voor- 25m achter- 24m zij- 25m bloklengte woonstraat 6 buurtstraat 6 woningbreedte 6,5m aantal won. 24 aantal pp. 24
idem per won. 1,0
III
I I1 ,
L
~ J ~r
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
----:-- ----:-- " Ii
-'
-1::-1
,
(""' r
I I I
~
I
I
I
81 (lang blok)
Om de parkeernorm 1 pp/woning te halen moeten er enige parkeerplaatsen in de buurtstraat komen. gevelafstanden : voor- 2Sm achter- 24m zij- 2Sm bloklengte woonstraat 12 buurtstraat 6 woningbreedte 6,Sm aantal won. 36 aantal pp. 36 idem per won. 1,0 dichtheid
+._._._._._._._
.
_._._
.
_+
I I=
:
I ;
=
mmInmntmrr - , • 1 -,=:
Ii
=
~ J.IIlllJJJ.OJlI _ 1 • 1 - r - - r - - T ""T"""""I"""""' - I -~I
~r-'--'---t-~t---. ======t----f II ,
I=~
- : . 1-I:=
=,
=:
i
.
1=
C - 1 1- - , I ,-_ I . _ _ • _ I I.
.+-
.
_. _
.
_ ._. _ ._
.
_
.
_
.
_ .
...J,
r
~llllljllllll!IIIIII!IIIIIIIIIIII!IIIIII!IIIII~llllllj
\
r
82 (smalle woning)
Met betrekking tot de woonomgeving is er weinig verschil met het basistype. Voor de toetreding van zonlicht tot de woningen is het toepassen van smalle woningen in alle vier richtingen niet zo gelukkig. Waar de zon op de toegangszijde valt kan een woningtype worden gekozen met woonkeuken aan de straatzijde, temeer omdat de voortuinen groot
genoeg zijn om voldoende privacy te waarborgen.
gevelafstanden : voor- 25m achter- 26m zij- 25m bloklengte woonstraat 8 buurtstraat 8 woningbreedte 5,5m aantal won. 32 aantal pp. 32
idem per won. 1,0
-=U
l
I~~,~~~~~~I~~~~I~~)
Ll:=--t
.
_. - - -
-
_
.
-
.
- - - --r
I
-+-. _
.
-
.
-
-
- . _ . - -
83 (gevelafstanden 20-20-20m)
De gevolgen van deze verdichting blijven beperkt tot het verkleinen van de tuinen. gevelafstanden : voor- 20m achter- 20m zij- 20m bloklengte woonstraat 6 buurtstraat 5 woningbreedte 6,5m aantal won. 24 aantal pp. 24
idem per won. 1,0
- . - . _._ . _.- '- ' _._,
84 (gevelafstanden 15-20-20m)
Verdere verkleining van de voorgevelafstand gaat ten koste van de voortuinen in de woonstraat. Ligt de lengte-as van de woonstraten oost-west dan is de bezonning van de woningen niet optimaal, tenzij hier de goothoogte wordt verkleind.
gevelafstanden : voor- 15m achter- 20m zij- 20m bloklengte woonstraat 6 buurtstraat 5 woningbreedte 6,5m aantal won. 22 aantal pp. 22 idem per won. 1,0 dichtheid
85 (gevel afstanden 15-20-15m)
De nadelen van het type 84 doen zich hier in beide richtingen voor. Aan de bezwaren is met kleinere woningen wel tegemoet te komen.
gevelafstanden : voor- 15m achter- 20m zij- 15m bloklengte woonstraat 6 buurtstraat 5 woningbreedte 6,5m aantal won. 22 aantal pp. 22
idem per won. 1,0 dichtheid
~ ,1111"11"11""I""""~"I"",""I"f
.J
\..
TT 1)l
L
:-"
._ ._._ . _._.~ :~
1-11111 1111111111 I I 1 111111111,11111111111111111' "1 1-. 1 -I I I II
~---I-~ilJ
I
,
~--+--I I~
.
_
.
_
.
_._.--l'-"I
(111111'rp=:
,IIIIIII,IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII,IIIIIIII~
)'-L..L...L._L_Ll.~
.
l
t
.-
_
T T ,.
- __
·T T T._._.
__
-1 . 1 ~..--.--..~ ...L-l..-l..-L..Ll -+ __ -- -- - _. _ . _.-1. - , r . = T I T T " ' T , (~\\\\\\i\\\\\\\\i\\\\\\\\i\\\\\\\i\\\\\\\i
86 (gevelafstanden 10-20-20m)
Het smalle profiel maakt alleen een woonpad mogelijk. De buurtstraat is vrijwel geheel gevuld met parkeerplaatsen.
gevelafstanden : voor- 10m achter- 20m zij- 20m bloklengte woonstraat 6 buurtstraat 5 woningbreedte 6,5m aantal won. 22 aantal pp. 22
idem per won. 1,0
87 (lang blok met smalle woningen) De buurtstraat is vol parkeerplaatsen.
gevelafstanden : voor- 25m achter- 26m zij- 25m bloklengte woonstraat 16 buurtstraat 8 woningbreedte 5,5m aantal won. 48 aantal pp. 48 idem per won. 1,0 dichtheid
-.J
.J~ IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII,IIIIIIIIIIIIIIIIIIII~
) '-- L
t-._ ._ . - . _ . _._.~,
-I, - I · J='1
J - I . I I)
~'---.
- -
.
--
.
--
.
--
.
--
.--- - - "._.~
"'\
( '\ (I
jlllllllllllllllllllllllllllllllllll~lllIIj
I
B8 (smalle woning, gevelafstanden 15-20-15m)
De nadelen van B2 en B5 zijn hier gecombineerd. Bovendien zijn bij de parkeerplaatsen maatregelen nodig om het passeren van voetgangers te waarborgen. gevelafstanden : voor- 15m achter- 20m zij- 15m bloklengte woonstraat 8 buurtstraat 6 woningbreedte 5,5m aantal won. 28 aantal pp. 28 idem per won. 1,0 dichtheid
~
l
I
lllil
lll
llll
l
llllll
l
lllll
l
llllll
l"11
1
1
J
L
t- - - . -
.
_
.
-
.
_.r-Ii
i
rr==-··1 . 1 . I -II
1-JIIIWfJIWIIIWWfoIII •• .1 I · -1 1 - I '=:
~
I·ir
. .
a13
----' I
~~~
_ _
~·_ · _ · _·_·_·tI
1r
1IIIIIIilllllllllllllllllllllllllllllllill
I
89 (smalle woning, gevelafstanden 10-20-20m)
Hier zijn de nadelen van 82 en 86 gecombineerd. Wellicht kunnen de voortuinen beter worden weggelaten.
gevelafstanden : voor- 10m achter- 20m zij- 20m bloklengte woonstraat 8 buurtstraat 6 woningbreedte 5,5m aantal won. 28 aantal pp. 28
idem per won. 1,0 dichtheid
~
J
J!I~!I~I~II~IIIII!IIIIIIIIIIII)
L
C
+-_
.
__
.
_
.
_._
.
_
.
_
.
-+
. r , ï r ö-I
.L._._._._~_-:~_._._l.
' ( L ' I . j ) (~
I11111111111111111111111111111111111111111C
B10 (lang blok, gevelafstanden 15-20-15m)
De buurtstraat is vol parkeerplaatsen, overigens als B5.
gevelafstanden : voor- 15m achter- 20m zij- 15m bloklengte woonstraat 12 buurtsfraat 5 woningbreedte 6,5m aantal won. 34 aantal pp. 34
idem per won. 1,0
.J
:
~IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
L
-
L)
I I I I ' I )'---J.- ._ .- --.- _.--.---i
-.J\ (: " ,
I I:
î
811 (lang blok, gevel afstanden 10-20-15m)
Met de buurtstraat vol auto's kan de parkeernorm 1,0 net niet gehaald worden. gevelafstanden : voor- 10m achter- 20m zij- 15m bloklengte woonstraat 12 buurtstraat 5 woningbreedte 6,5m aantal won. 34 aantal pp. 32
idem per won. 0,9 dichtheid
11111111111111111111111111111111111111111111111 ~ '--_L.!...!._.!.._.!.._L:LJ ~
î
-,
-.+. _. -
.
_
.
-
.
-
.
_.
_
.
-+
I . 1111111111111111111111111111111111111111111111L
B12 (lang blok, smalle woningen en gevel afstanden 15-20-20m)
Hier gelden dezelfde opmerkingen die bij B2 en B4 zijn gemaakt. Bovendien is de buurtstraat vol parkeerplaatsen.
gevelafstanden : voor- 15m achter- 20m zij- 20m bloklengte woonstraat 16 buurtstraat 6 woningbreedte 5,5m aantal won. 44 aantal pp. 44
idem per won. 1,0 dichtheid
B 13 (lang blok, smalle woningen en gevelafstanden 10-20-20m) De bezwaren tegen het vorige type gelden hier in versterkte mate. Bovendien ligt de parkeercapaciteit ver onder de norm.
gevelafstanden : voor- 10m achter- 20m zij- 20m bloklengte woonstraat 16 buurtstraat 6 woningbreedte 5,5m aantal won. 44 aantal pp. 28
idem per won. 0,6
3.3. Geheel gesloten blok (type C)
Ook bij dit type is voor de maatvoering zoveel mogelijk aansluiting
gezocht bij de in het voorgaande behandelde verkavelingen. Een complicatie wordt gevormd door de hoeken, waarvoor een afwijkend woningtype is gedacht met een breedte van 10m en een diepte van Sm. Op deze wijze kunnen de hoekwoningen van voldoende daglicht worden voorzien.
Voor
parkeerplaatsen is bij dit type niet zo gemakkelijk een zone aan te wijzen die zich hier in het bijzonder voor leent. Aan alle vier zijdenbevindt zich immers een aaneengesloten front van woningen. Indien men er de voorkeur aan geeft de straten in de lengterichting het karakter te geven van een zo rustig mogelijke woonstraat, betekent dit dat het parkeren zoveel mogelijk geconcentreerd moet worden in de straten die langs de korte zijden van het blok lopen. Het is duidelijk dat deze keuze nadelen met zich meebrengt voor de "buurtstraten": voor voortuinen is maar nauwelijks plaats, indien er (zoals bij de getekende varianten) aan weerszijden een trottoir komt. Op een ander mogelijk bezwaar werd bij type A reeds gewezen: de parkeerconcentraties kunnen in conflict komen met een wat belangrijker verkeersfunctie van de buurtstraat als er veel bouwblokken aan elkaar worden geschakeld.
De woondichtheid ligt bij dit verkavelingstype hoger dan bij de voorgaande typen. Mede met het oog hierop zijn de varianten buiten beschouwing gelaten die een voorgevelafstand van 1 Om combineren met smalle woningen of grotere bloklengte. Het is zonder meer duidelijk dat de kwalitatieve tekorten hierdoor alleen maar groter worden.
De bezonning van de woningen kan problemen geven; een van de vier bouwstroken is in de regel wat minder bedeeld. Een aangepast woningtype kan bezwaren dienaangaande ondervangen.
~
II
~~IIIII~II~
!!I
!"
II~
~
I
J
lL~
~ · _·_·_·_·_·_·_·t - - - - I -.-.., - , -. - . , -. II
+-
.
-
.
-
.
- .
-
.
_
..
-
. -
.
+
111
~llllllllllllljll;ll~ij
Il
r
[F
CO (basistype)
In alle straten komen parkeerplaatsen voor.
gevelafstanden : voor- 25m achter- 24,5m zij- 25m bloklengte woonstraat 6 buurtstraat 3 woningbreedte 6,5m aantal won. 26 aantal pp. 26
idem per won. 1,0
C 0 (variant)
Het parkeren is in de buurtstraat geconcentreerd, ten koste van de grootte van de voortuinen. Als de buurtstraat oost-west is gericht, verdient het, met het oog op de bezonning, aanbeveling een asymmetrisch profiel toe te passen: aan de zuidzijde (dus langs de noordgevels) kan het trottoir direct langs de woningen lopen. Hier vervallen dus de voortuintjes, maar aan de zonzijde kunnen deze daardoor wat groter worden.
gevelafstanden : voor- 25m achter- 24,5m zij- 25m bloklengte woonstraat 6 buurtstraat 3 woningbreedte 6,5m aantal won. 26 aantal pp. 26
idem per won. 1,0 dichtheid
C1 (lang blok)
Het is niet mogelijk de woonstraat geheel vrij van parkeerplaatsen te houden, als men de norm van 1 pp/woning wil handhaven.
gevelafstanden : voor- 25m achter- 24,5m zij- 25m bloklengte woonstraat 12 buurtstraat 3 woningbreedte 6,5m aantal won. 38 aantal pp. 38
idem per won. 1,0
C2 (smalle woningen)
Voor de toetreding van zonlicht tot de woningen is de toepassing van smalle woningen in alle vier richtingen niet zo gelukkig. Waar de
ingangszijde van de woning op het zuiden ligt, kan men eventueel een woningtype kiezen waarbij aan de straatzijde een eet/zitkamer komt. Er komen slechts enkele parkeerplaatsen in de woonstraat.
gevelafstanden : voor- 25m achter- 24m zij- 25m bloklengte woonstraat 8 buurtstraat 4 woningbreedte 5,5m aantal won. 32 aantal pp. 32
idem per won.
1,0
C3 (gevel afstanden 20-20-20m)
Door het smallere profiel is de parkeercapaciteit van de buurtstraat geringer; daardoor is ook de woonstraat gevuld met parkeerplaatsen.
gevelafstanden : voor- 20m achter- 20m zij- 20m bloklengte woonstraat 6 buurtstraat 2 woningbreedte 6,5m aantal won. 24 aantal pp. 24
idem per won. 1,0
I - - - "
+._-_
.
_-_.-t
C4 (gevelafstanden 15-20-20m)
Sterkere verkleining van de gevel afstand gaat ten koste van de
voortuintjes. Deze kunnen daarom beter als "particuliere stoep" worden uitgevoerd. gevelafstanden : voor- 15m achter- 20m zij- 20m bloklengte woonstraat 6 buurtstraat 2 woningbreedte 6,5m aantal won. 24 aantal pp. 24
idem per won. 1,0 dichtheid
~ · _ · _· _·_ · t
---..,. I
. ;
-I
---.
+_._._
.
_
.
_
.
-+
.C5 (gevelafstanden 15-20-15m)
De bezonning begint problematisch te worden, tenzij de goothoogte aan de straatzijde beperkt wordt.
gevelafstanden : voor- 15m achter- 20m zij- 15m bloklengte woonstraat 6 buurtstraat 2 woningbreedte 6,5m aantal won. 24 aantal pp. 24
idem per won. 1,0
,_...& _!_L..J_!-....i._'
.-
. -
.
-
.
- .
-
.
-+
~ ,- : -, - . . , - , =y -,i
i I ....:...! _L...J_..l -'_, ~-+._
.
_._
.
-
._.+
,-: ~ r-1 :- i IC6 (gevelafstanden 10-20-20m)
Het smalle profiel laat alleen een woonpad toe. De parkeernorm wordt maar voor de helft gehaald.
gevelafstanden : voor- 10m achter- 20m zij- 20m bloklengte woonstraat 6 buurtstraat 2 woningbreedte 6,5m aantal won. 24 aantal pp. 12
idem per won. 0,5
J~~@
+
.
_
.
-
.
_
.
_
.
_
.
_._
.
+
- - - . , .'
--!.IJ!'"
~Jl T ' - ' - - - - _ . -- - - - t
~~k
ll1Il~IW
C7 (lang blok met smalle woningen) Er is geen belangrijk verschil met C2.
gevelafstanden : voor- 25m achter- 24m zij- 25m bloklengte woonstraat 16 buurtstraat 4 woningbreedte 5,5m aantal won. 48 aantal pp. 48
idem per won. 1,0
~I
i-
.
_
.
-=-~
:
=
'
~,=
.
+ '
ca
(smalle woningen, gevelafstanden 20-20-20m)Alle straten zijn gevuld met parkeerplaatsen; voortuinen zijn minimaal.
gevelafstanden : voor- 20m achter- 20m zij- 20m bloklengte woonstraat
a
buurtstraat 3 woningbreedte 5,5m aantal won. 30 aantal pp. 30idem per won. 1,0 dichtheid
I
'
-+
.
_
.
-
.
-
.
-
.
_
.
C 10 (lang blok, gevelafstanden 15-20-15m)
Vergelijkbaar men C5. Het heeft op de dichtheid vrijwel geen effect als op
een van de korte zijden de woningen worden weggelaten. Dat voorkomt
bezonningsproblemen. gevelafstanden : voor- 15m achter- 20m zij- 15m bloklengte woon straat 12 buurtstraat 2 woningbreedte 6,5m aantal won. 36 aantal pp. 36
idem per won. 1,0
dichtheid
I III
J
~~~I~!I~~
lil
I
- i - - - +
- - - - . , . -
C12 (lang blok, smalle woningen en gevelafstanden 15-20-15m)
Als voorgaande, met bovendien het onder C2 genoemde nadeel. Een lage goothoogte is aan te bevelen.
gevelafstanden : voor- 15m achter- 20m zij- 15m bloklengte woonstraat 16 buurtstraat 3 woningbreedte 5,5m aantal won. 46 aantal pp. 46
idem per won. 1,0
3.4
.
Overzicht van de onderzochte varianten Open blok, type Atype woning- bloklengte gevelafstanden in m dichtheid breedte (m) (aantal won.) voor- achter-
zij-basistype
AO
6,5
10
25
25
25
34,2
een variabele gewijzigd
A1
6,5
20
25
25
25
39,7
A2
5,5
10
25
25
25
36,8
A3
6,5
10
20
20
25
40,4
A4
6,5
10
15
20
25
44,4
A5
6,5
10
15
20
20
47,1
A6
6,5
10
10
20
20
52,3
twee variabelen gewijzigd
A7
5,5
20
25
25
25
43,6
A8
5,5
10
15
20
20
50,3
A9
5,5
10
10
20
20
55,6
A10
6,5
20
15
20
20
53,3
A11
6,5
20
10
20
20
59,3
drie variabelen gewijzigd
A12
5,5
20
15
20
20
58,1
tweezijdig trottoir buurtstr. woonstr. + + + + + + + + + + + + + + + + + zijtuin > 2,Sm + + 0 0 0 0
voortuin parkeernorm opmerkingen >Sm >2,Sm > 1,0 + + + + enige pp in woonstraat + + + + + + + + + + alleen woonpad + + enige pp in woonstraat + + + + alleen woonpad
0 + vrij veel pp in woonstr.
+ alleen woonpad
0 + vrij veel pp in woonstr. + . alleen woonpad
3.5.
Overzicht van de onderzochte variantenGesloten blok met open hoeken, type B
type woning- bloklengte gevelafstanden in m dichtheid breedte (m) (aantal won.) voor- achter-
zij-basistype
BO
6,5
6
25
24
25
37,9
een variabele gewijzigd
B1
6,5
12
25
24
25
40,8
B2
5,5
8
25
26
25
43,3
B3
6,5
6
20
20
20
42,6
B4
6,5
6
15
20
20
46,8
B5
6,5
6
15
20
15
49,4
B6
6,5
6
10
20
20
52,0
twee variabelen gewijzigd
B7
5,5
16
25
26
25
46,1
B8
5,5
8
15
20
15
54,5
B9
5,5
8
10
20
20
57,2
B10
6,5
12
15
20
15
53,1
B11
6,5
12
10
20
15
59,0
drie variabelen gewijzigd
B12
5,5
16
15
20
20
56,9
tweezijdig trottoir voortuinen parkeernorm opmerkingen
buurtstr. woonstr. buurtstr. woonstr. > 1,0
>Sm >2,Sm >Sm >2,Sm + + + + + + + + + + enige pp in brt.str. + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + veel pp in buurtstr. + + + + + buurtstraat vol pp + + + + + + + + + beter: woonpad + + + + + + buurtstraat vol pp + + + + + buurtstraat vol pp + + + buurtstraat vol pp
3.6.
Overzicht van de onderzochte varianten Geheel gesloten blok, type Ctype woning- bloklengte gevelafstanden in m dichtheid breedte (m) (aantal won.) voor- achter-
zij-basistype
CO
6
,
5
6
25
24,5
25
42,9
variant
6
,
5
6
25
24,5
25
42,9
een variabele gewijzigd
C1
6,5
12
25
24,5
25
44,3
C2
5,5
8
25
24
25
48,2
C3
6,5
6
20
20
20
49,0
C4
6,5
6
15
20
20
53,9
C5
6,5
6
15
20
15
57,1
C66,5
610
20
20
59,9
twee variabelen gewijzigd
C7
5
,
5
16
25
24
25
50,1
ca
5,5
a
20
20
20
55,0
C10
6
,
5
12
15
20
15
58,5drie variabelen gewijzigd
tweezijdig trottoir voortuinen parkeernorm opmerkingen
buurtstr. woonstr. buurtstr. woonstr. > 1,0
>5m >2,5m >5m >2,5m + + + + + veel pp in woonstr. + + + + geen pp in woonstr. + + + + enige pp in woonstr. + + + + enige pp in woonstr. + + + + veel pp in woonstr. + + + veel pp in woonstr. + + + veel pp in woonstr. + + woonpad + + + + veel pp in woonstr. + + + woonstraat vol pp + + + woonstraat vol pp + + + woonstraat vol pp
4.
CONCLUSIES
De woondichtheid van het basistype bedraagt bij de drie onderscheiden soorten verkavelingen respectievelijk ca. 34, 38 en 43 won/ha.
Bij het verdubbelen van de bloklengte blijkt dat alle drie de
verkavelingstypen enige aantasting van de kwaliteit vertonen: enige voortuinen worden kleiner om ruimte te maken voor parkeerplaatsen. Hoeveel er aan dichtheid wordt gewonnen, is mede afhankelijk van het verkavelingstype. Het effect is het grootst voor de open verkaveling (16%) omdat hier alle bouwstroken in lengte zijn verdubbeld; voor de beide andere typen is dit respectievelijk 14% en 3%.
Het toepassen van smallere woningen tast de kwaliteit van de woonomgeving niet of nauwelijks aan. Ook hierbij is er enig verschil tussen de verkavelingsvormen voor wat betreft het effect op de
woningdichtheid: de toeneming bedraagt respectievelijk 8%, 14% en 12%.
Door verkleinen van gevelafstanden kan een vrij sterke mate van verdichting worden verkregen, zij het ten koste van de maat van de
voortuinen. We kunnen bij alle drie de onderscheiden verkavelingstypen de dichtheid opvoeren tot 45 a 50 won/ha. Bij de geheel gesloten verkaveling kan dit reeds met geringe reduktie van de gevelafstanden; het is hier echter niet mogelijk de woonstraten vrij te houden van geparkeerde auto's. Bij het open type wordt het profiel in de dwarsrichting al gauw te krap, zodat het dubbele trottoir niet meer is te realiseren. Voor alle drie de typen geldt dat bij deze dichtheid de dieptemaat van de voortuinen hoogstens drie meter bedraagt.
Verdere verdichting is te verkrijgen door combinatie van verschillende maatregelen. Het meest effectief is het toepassen van smalle woningen en beperkte gevelafstanden. Dichtheden rond 55 won/ha zijn bij alle drie de typen te realiseren, zij het dat dit bij de gesloten typen gemakkelijker gaat dan bij het open type, waar deze dichtheid alleen te bereiken is door het toepassen van woonpaden.
Bij dichtheden van 60 won/ha en hoger begint de parkeercapaciteit duidelijk in de knel te komen: bij vrijwel alle in beschouwing genomen varianten is bij hogere dichtheid niet voor elke woning een parkeerplaats beschikbaar. Alleen bij geheel gesloten blokken kan een dichtheid van ca.
65 won/ha worden gerealiseerd onder handhaving van de parkeernorm 1,0.
Daartoe moeten dan smalle woningen worden gecombineerd met lange blokken en niet te grote gevelafstanden.
Bij het varieren van de bloklengte is in het bovenstaande uitgegaan van een verdubbeling. Om te bepalen bij welke bloklengte het "omslagpunt" ligt, waarbij de gestelde parkeernorm nog juist gehaald kan worden, zijn de berekeningen van woondichtheid en parkeercapaciteit ook uitgevoerd voor tussenliggende woningaantallen. Dit is alleen gedaan voor het open verkavelingstype A, omdat daarbij de invloed van de bloklengte het duidelijkst tot uiting komt. Het verband tussen woondichtheid en parkeercapaciteit blijkt bij deze verkavelingswijze lineair te zijn. Zie ook de figuur op blz.
101
Invloed bloklengte op woondichtheid en parkeercapaciteit
Verkavelingstype
AO - A1
(open blok);34
parkeerplaatsen beschikbaar aantal woningen woondichtheid pp pp/wonper strook totaal (over/tekort)
10
20
34,2
+14
1,7
11
22
35,1
+12
1,5
12
24
35,8
+10
1,4
13
26
36
,
5
+8
1
,
3
14
28
37,1
+6
1,2
15
30
37,7
+4
1,1
16
32
38,2
+2
1,1
17
34
38,6
0
1,0
18
36
39,0
-2
0,9
19
38
39,4
-4
0,9
20
40
39,7
-6
0,8
Verkavelingstype
A 10
(open blok);28
parkeerplaatsen beschikbaar aantal woningen woondichtheid pp pp/wonper strook totaal (over/tekort)
10
20
47
,
1
+8
1,4
12
24
48
,
5
+4
1,2
14
28
50
,
5
0
1,0
16
32
51,6
-4
0,9
18
36
52,6
-
8
0
,
8
20
40
53.3
-12
0,7
won/ha 64 62 60 58 56 54 52 50 43 46 44 42 40
Al
38 36AO
0.6 0.7 0.8 0.9 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8Verband tussen woondichtheid en parkeercapaciteit bij varierende bloklengte (open verkavelingstype A)
Invloed bloklengte op woondichtheid en parkeercapaciteit
Verkavelingstype A11 (open blok); 25 parkeerplaatsen beschikbaar aantal woningen woondichtheid pp pp/won
per strook totaal (over/tekort)
10 20 52,3 +5 1,2 12 24 53,9 +1 1,0 14 28 56,1 -3 0,9 16 32 57,3 -7 0,8 18 36 58,4 -11 0,7 20 40 59,3 -15 0,6
Verkavelingstype A 13 (open blok); 21 parkeerplaatsen beschikbaar
aantal woningen woondichtheid pp pp/won
per strook totaal (over/tekort)
10 20 55,6 +1 1,0 12 24 58,1 -3 0,9 14 28 60,1 -7 0,8 16 32 61,7 -11 0,7 18 36 63,0 -15 0,6 20 40 64,1 -19 0,5
5.
NADERE BESCHOUWING VAN DE GEKOZEN
UITGANGSPUNTEN; andere varianten
De in het voorgaande gehanteerde schematische verkavelingen dienden -zoals in het begin reeds werd opgemerkt - slechts als basis voor
vergelijkende berekeningen m.b.t. dichtheid en parkeercapaciteit. In dit laatste hoofdstuk zal getoond worden dat het vaak mogelijk is deze schema's met betrekkelijk geringe ingrepen zo te veranderen dat een wat afwisselender beeld ontstaat of een betere aanpassing wordt bereikt aan de orientatie. Daardoor ontstaan ontwerpvarianten die meer overeenkomst vertonen met in de praktijk uitgevoerde verkavelingen. Vaak verandert er door deze wijzigingen weinig of niets aan de dichtheid of de parkeer-capaciteit en daarmee evenmin aan de getrokken conclusies. Achtereenvolgens komen hierbij aan de orde:
-asymmetrische indeling van de buitenruimte
- verschuivingen van bouwstroken ten opzichte van elkaar - verschuivingen van woningen in de bouwstrook
--'-N
Met het oog op de orientatie van de woningen kan het wenselijk zijn af te wijken van de symmetrie die in de gehanteerde verkavelingsschema's is toegepast. Een asymmetrische indeling van de buitenruimte kan, als de voor- of achtergevels op het noorden of op het zuiden zijn gericht, de toetreding van zonlicht tot de woonkamer en tuin bevorderen. Ook de plaatsing van bomen verdient hierbij aandacht. Nevenstaande profielen geven hiervan een voorbeeld. Als de gevelafstanden onveranderd blijven, zijn dergelijke verschuivingen niet van invloed op de woondichtheid; ook
·:1,! I -~" .
-r
r
lL
-'4i~---+.~&)~,>~~~;~;:~~~~~~~~~~{~.~~, ----fl~
~--~?-~~:~
:~
~".:~;'~
"
~.'~~
:'~
'~~~~~~---HI
~
__
-f.f~(r.~~~~/
.
~)~
;\
~
·~
~/~.~~
·~~
~
'
t-
__
~I-~;~~~~..
",~ ~'>:>\~'r-I r-I r-I
~>~(:i~'~\";'ti~"!' ~~
~'.,.( . .. j.,-.~., "
l~l?-'~ .~ 't?:~~ ~';;'j;");. ."tt
:>.4:~" "!(o
~\!,,;;,;.;: ~:.<':':fi. ;[~(»:':., :":::;~'i:~~ ~~~:<~~'.<>":1;i!
·
~i1>l~( j~ .~* ":.(_:"'(~\' ~J~.::./~:./: ~~.1:;t·~l ~wKL{r
~'..
~~j;« r ij"~l 11 ~~:.-L
~~: -lè
:"
-
~;.:. - ~W:"
.'."
i~: ~~;: .J} ~ji ~ç.Al
Door onderlinge verschuiving van de bouwstroken is ruimte ontstaan voor een kleine geconcentreerde parkeergelegenheid. Om aan de parkeernorm 1 pp/woning te voldoen zijn er ook enige parkeerplaatsen in de woonstraat gesitueerd. gevelafstanden : voor- achter- zij-bloklengte woningbreedte aantal won. aantal pp.
idem per won.
dichtheid 15m 25m 10-20m 10 5,5m 20 20 1,0
:::I::
I I
~
Evenals bij de vorige variant zijn hier de bouwstroken t.o.v. elkaar
verschoven; hier is nog meer ruimte voor het parkeren ontstaan. Op deze wijze zou de norm van 1 pp/woning bereikt zijn bij een bloklengte van 12 woningen. Daarbij kan de woonstraat autovrij worden gehouden. gevelafstanden : voor~ 20m achter- 20m zij- 21m bloklengte 10 woningbreedte 5,5m aantal won. 20 aantal pp. 24
idem per won. 1,2 dichtheid
" )0:'' :}} 1111 11
1111
11 ~~". . "" rr,-.. .11· rr,-..rr,-.. •A.J.
Variant waarbij enkele woningen in de bouwstrook t.o.v. elkaar zijn verschoven.
Met toepassing van minimum-maten is een grote dichtheid bereikt. Bij deze oplossing hebben de dwarsstraten geen verkeersfunctie meer. De smalle woonstraat maakt het wenselijk een aangepast woningtype te gebruiken met een lage voorzijde. Door geringe verschuivingen van de woningen is getracht de ruimtevorm van de woonstraat te verbeteren. De parkeernorm van 1 pp/woning is op deze wijze niet te realiseren.
gevelafstanden : voor- achter-zij -bloklengte woningbreedte aantal won. aantal pp.
idem per won.
dichtheid 12m 17,5m 5-16m 13 5,5m 26 16 0,6
Variant waarbij zo goed als alle woningen t.o.v. elkaar zijn verschoven. Dezefde minimum-maten van de voorgaande variant zijn hier toegepast. Deze variant verschilt daarvan doordat vrijwel alle woningen een kleine verschuiving hebben ondergaan. Daardoor ontstaat een geheel andere vorm van de buitenruimte. gevelafstanden : voor- achter- zij-bloklengte woningbreedte aantal won. aantal pp.
idem per won. dichtheid 16m 8-20m 5-16m 13 5,5m
26
16 0,6Zeer smalle straat met aangepast woningtype: laag aan de straatzijde .. Deze oplossing kan beschouwd worden als variant op het type A9. Er is een overmaat aan parkeerruimte, zodat de bloklengte zou kunnen toenemen tot
14
woningen. gevelafstanden : voor- 5m achter- 22m zij- 20m bloklengte 10 woningbreedte 5,5m aantal won. 20 aantal pp. 28idem per won. 1,4 dichtheid
~
fl
I A I•
t
10,0!
~,o
~
10,0J
...
t~
1qo.Ë:J
c::
i
10.0~
- ,r t -=;~ - 't--Jj
I JIJ
~~< ';:tti.~Zeer smalle straat met aangepast woningtype: laag aan de straatzijde.
Bouwstroken zijn t.o.v. elkaar verschoven. Ook deze oplossing kan beschouwd worden als variant op het type A9.
gevelafstanden : voor- Sm achter- 22m zij- >9m bloklengte 9-11 woningbreedte 5,5m aantal won. 20 aantal pp. 20
idem per won. 1,0
--H
fEl
l1
%);~;
:
:::l
;,<~;~~
H
L:jl
rL
=:=dJIIIIIIIIUlIIIIIIIIb:I
=I I Fj1 I I
=====!J111111111U 1IIIIIn
Ik = = I I !j"lI I IZeer smalle woonstraat met woningen die aan de straatzijde voorzien zijn van een lage uitbouw. Deze oplossing is te beschouwen als een variant op het type A9.
Een soortgelijke toepassing is te zien in Hoorn (Risdam-noord). gevelafstanden : voor- achter- zij-bloklengte woningbreedte aantal won. aantal pp.
idem per won.
dichtheid 3,5-10m 20m 20m 10 5,5m 20 20 1,0
Rotterdam-Vreewijk.
Asymmetrisch profiel: aan de zonzijde is meer ruimte gemaakt voor tuinen en bomen. Vergelijk blz. 104.
Rotterdam-Vreewijk.
Vrij brede straat, vergelijkbaar met de "buurtstraat" van het type CO (zie blz. 68).
Rotterdam-Vreewijk.
Lage bebouwing met voortuintjes en parkeerstrook aan het begin van het blok; vergelijk 810 op blz. 58.
Rotlerdam-Vreewijk.
Spijkenisse-Waterland.
Spijkenisse-Waterland.
Parkeerstrook op de kop van een blok woningen. Vergelijk AO op blz. 8.
Delft. Laan van Overvest. Woonpad met veel groen.
Delft. Anna Beyersstraat. Smal pad met lage bebouwing. Vergelijk blz. 114.