Głos Pomorza : dawniej "Głos Wąbrzeski" : pismo społeczne, gospodarcze, oświatowe i polityczne dla wszystkich stanów 1937.09.04, R. 19[!], nr 102 + Niedziela nr 35

Ceng namerw 10 groggy Opłacono gotówko t góry

I xLcuxMUja^ „ SCo-ó I

PISMO SPOŁECZNE, GOSPODARCZE, OŚWIATOWE I POLITYCZNE DLA WSZYSTKICH STANÓW

Nr 102 W€fbrxdno9 sobota dnia 4 września 1937 Rok 19

. Mnr zniszczenia w Honakonau

p ę d z ia łac z y S tr o n n ictw a L u d o w ego , m ia ł ■WWW Mil IIWM WM Wl IIW WW I IWH Wl | glM

n ie w ą tp liw ie p o d ło ż e p o lity cz n e. B y ł p o - !

m y śla n y ja k o a k t p resji p o lity cz n e j, m ia ł H O N G K O N G . N a d m ia stem p r z e sze d ł! ca ły m w y b rzeżu leży w ielk a ilo ść ło d zi i । re się z a w a liły , b e le k , d e se k i z e r w a n y c h b y ć jed n y m z a k tó w w r o z g r y w c e o w ła - h u ra g a n , k tó ry d o k o n a ł w ie lk ic h sp u sto -1 m n iejszych sta tk ów w y rzu co n y ch p rzez fa j d a ch ó w . W c h iń sk ie j d zieln icy m ia sta w y - d zę. N ie b y ł to stra jk w y b u ch a ją cy n a p o - szeń . B u rza trw a ła p ra w ie ca łą n o c, in ten - le p a ro w iec ja p o ń sk i ..A sa m a M a ru “ zerw a ł b u ch l p o ża r, k tó ry z n iszc z y ł k ilk a se t d o - d ło żu żą d a ń e k o n o m ic zn y c h . N ie z te g o

p o w o d u stra jk ow a n o , ż e sta w k i p ła cy za p ra cę lu b za p r o d u k ty r o ln e są n isk ie . K a ­ żd y ta k i o d ru ch b y łb y b o w iem w o b e c n e j ch w ili z u p e łn ie p o z b a w io n y sen su ; w iem y p r z ec ież , że e k o n o m ic z n ie d o la w ło ścia n w p o r ó w n a n iu z ty m co p rzew y ższa ł w o - k r e sie n a jw ię k sz e g o n a sile n ia k ry zy su u le -.

g a z n a c zn e j i w id o c z n e j p o p r a w ie , ż e c e ­ n y zb ó ż i a r ty k u łó w h o d o w la n y c h w z n io ­ sły się z n a c zn ie p o n a d d a w n y k a ta str o fa l­

n y p o z io m , że r ó w n o c ze śn ie p rzeła m a n ie za sa d y „ sz ty w n y c h c e n “ p r o d u k tó w p r ze­

m y sło w y c h i p e w n e o b n iże n ie cen ty ch p r o d u k tó r , n ie z b ę d n y c h d la ch ła p a , u m o ­ ż liw iło ju ż ich d o ta r c ie n a w ieś w w ię k ­ szy m , n iż p o p r z ed n io z a k r e sie .

M ieliśm y w ięc n ie w ą tp liw ie d o c z y ­ n ien ia z a k cją p o lity c z n ą , p rzy b ra n ą w fo r m ę str a jk o w ą , a p o le g a ją c ą n a h a śle:

o d g r o d zić się g o sp o d a r cz o o d m ia st...

I w ty m w ła śn ie tk w iła w e w n ę tr zn a sp r z e cz n o ść m ięd zy c e la m i p o lity c zn y m i k tó r e z a m ier z o n o o siąg n ą ć , a m e tod a m i g o sp o d a r c z y m i k tó r e z a sto so w a n o .

B o ch cąc u d e r zy ć w r e ż im , ch cą c o k r-1 za ć sw ą siłę w o b e c w ła d z, c h c ą c p ew n a p re sję w y w r ze ć n a rząd ... u d er zo n o w ... św ia t p ra cy w m ie śc ie , p ró b o w a n o u k a ra ć ro b o t-1 n ik a u m y sło w e g o w b iu r z e , czy w r e szc ie p r o d u c e n ta w y rob ó w’ p r z e m y sło w y c h , d o ­ sta rc za ją c eg o n a w ieś sw e p r o d u k ty .

W ty m tk w ił ca ły n o n se n s z a ło ż e n ia i k o n c e p tu ro zp ęta n ia te g o stra jk u . W k o ­ g o in n e g o g o d z o n o — a z u p ełn ie k to in n y m ia ł p a ść o fia rą .

W ie ś i m ia sto , r o ln ic tw o i p r ze m y sł, w y m ia n a lu d zi i w y tw ó r c zo śc i są to w sz y ­ stk o a r c y d o n io słe z a g a d n ie n ia , b ę d ą c e p o ­ za z a sięg ie m a k tu a ln y c h r o z g r y w e k p o li­

ty c z n y ch . P o m y sł zerw a n ia n ic i, w ią żą cy ch m ia sta i w ie ś, p r ó b y z m ą c en ia n a tu ra ln ych k o n tr a k tó w w d z ie d z in ie w y m ia n y p r o d u k ­ cji są z a tem p o stę p o w a n ie m , m a ją cy m g łę b ­ sze z n a cz en ie i w y w o łu ją cy m p o w a ż n ie jsz e n a stę p stw a . P o sta n o w ien ie m z re sztą , się g a ­ ją cy m d a le k o p o za sfer ę ro zg ry w ek o w ła ­ d zę.

W ła d zy p a ń stw o w e j w ta k im w y p a d ­ k u stw a rza się ty lk o k ło p o ty p o r z ą d k o w e , zm u sza się ją , b y sk ie r o w a ła sw ó j a p a ra t b e z p ie c z e ń stw a n a teren stra jk ow y c e le m z a p o b ie ż e n ia w y p a d k om n a ru szen ia ła d u i c e lem p iln o w a n ia p r a w o r zą d n o śc i.

Isto tn y c io s, isto tn ą k r z y w d ę w y r z ą­

d za się zg o ła k o m u in n em u : św ia tu p ra cy i n a w si i w m ie śc ie .

P o d c za s o sta tn ie g o stra jk u a g ita to rz y sz er m o w a li w o b e c c h ło p ó w a r g u m en tem , m a ją cy m ich z a g r z e w a ć d o w y tr w a n ia w b o jk o c ie g o sp o d a r c z y m : p a tr zc ie, ju ż c e­

n y n a b ia łu c z y d ro b iu , k a sz c z y ja rzy n sk a c zą w g ó rę w m ia ste c zk u . Z u ra d o w a -

sy w n o śe jej zm n iejszy ła się d o p ierc n a d się z k o tw icy i o sia d ł n a m ie liźn ie . „ A sa - m ó w .

ra n em . N a ra zie tru d n o je st je szc z e o ce- m a M a ru “ n a leży d o w ięk szy ch p a ro w có w ! Vi a k cji ra tu n k o w ej b ie r z e u d zia ł stra ż n ić w ca łej ro zcią gło ści szk o d y w y rza d zo - h a n d low y ch , liczy b o w iem o k . 1 7 ty s. to n . o g n io w a, w o jsk o i m a ry n a rze o k rętó w w o ­ ltę p rzez n a w a łn ic ę . P o łą c z en ia te le g r a - Z a g in ą ł c h iń sk i h o lo w n ik — istn ieje o b a - jen n y ch sto ją c y c h n a r e d z ie w H o n g k o n - fic z n e i te lefo n icz n e z S za n g h a jem zo sta ły w a , że za to n ą ł- P o rt jest za p ełn io n y sta t- g u .

p rzerw a n e n ie d zia ła ró w n ież m iejsco w a sta cja ra d io w a .

L ic z n e o k r ę ty , sto ją c w p o r c ie d o zn ały u sz k o d z e ń . Z n a czn a część sta k ó w z n a jd o­

w a ła się w ch w ili b u rzy p o za p o rtem . N a są za b a ry k a d o w a n e g ru za m i m u ró w '.

o sia - K o r esp o n d en t R e u ter a , p o d a ją c sz cz e­

g ó ły h u ra g a n u d o n o si, ż e b y ła to stra szn a o p ła k a n y n o c d la m ie szk a ń c ó w m ia sta . S z y b k o ść w id o k . N ie ty lk o tro tu a ry , a le i je z d n ie w ia tru sięg a ła 130 m il na godzinę. K iedy kto- burza się uspokoiła, m iasto w godzinach karni, które zerw aw szy się z kotw icy

dly w płytszych częściach portu.

U lice m iasta przedstaw iają

T rzy p olsk ie k on trtorp ed ow ce „G rom , „AV ich er“ i „B urza z w izytą w porcie R ydze.

Wojna na Dalekim Wschodzie

L O N D ^ N . M im o zaciętych w alk jakie toczą się m iędzy C hinam i o Japonią, oba rządy utrzym ują w dalszym ciągu stosu nk i d yp lom atyczn e. W ym ow nym dow odem tej n iezw yk łej sytuacji jest w izyta, jaką w śro dę am basador chiński w T ok io złożył japoń skiem u m in istrow i spraw zagranicznych, zapew niając go, iż zaw arty ostatnio sow ie­

cko - ch iń sk i pakt nieagresji n ie zaw iera żadnych klauzul tajnych. A m basador ch iń ­ ski ośw iadczył, że pakt ten podobny jest do p ak tów , zaw artych p rzez Z w iązek S o­

w ieck i z państw am i eu rop ejskim i, oraz pod kreślił że C hiny gotow e są zaw rzeć an alo­

giczny pakt nieagresji z Japonią.

A m basador chiński — jak donoszą ze źródeł japońskich — zaznaczyć m iał na za­

ną m iną ob w ieszczan o to, jako dow ód zw ycięsk iej akcji strajk ow ej.

Sądzim y, że ten fak t raczej p ow inien był tw arze ch łopsk ie p rzyob lec sm u tkiem , a n ie radością. B o k tóż w tym w ypadku u- cierp iał w m ieście? K om u dokuczono, nie d ow ożąc do w si p rod u k tów ? S taroście?

N aczeln ikow i U rzędu Skarbow ego? K o­

m en d an tow i p osteru n k u p olicyjn ego? B y­

najm niej.... O dczuć to m ógł b ezp ośred n io tylk o rob otnik w fab ryce, rzem ieślnik , d zieci w m ieście, w szyscy ludzie pracy.

„P olityczny44 efek t zatem — żaden, b iedota m iejsk a, p roletariat i cały św iat p racow n iczy b ezp ośred n io następstw am i

d otk n iętych .

porannych w yglądało, jak gdyby zostało l zbom bardow ane przez eskadry sam olo­

tów . P rzeszło 100 osób utraciło życie w m ieście ginąc pod gruzam i zaw alonych d o­

m ów . L iczba ta jest oparta jed yn ie na p ierw szych danych zebranych przez w ła­

dze. rzeczyw istości praw dopodobnie b ę­

dzie w yższa. O becnie trudno jest jeszcze zorien tow ać się ^h sp u stoszen iach , jakicłi i huragan dokonał w p orcie. N iew iadom o ile osób u ton ęło w raz ze statkam i, k tóre w w ielk iej ilości zgrom adziły się z pow odu blokady w ybrzeży ch iń skich nie tylk o w I porcie ale i poza portem .

P rzeszło 20 statk ów i parow ców dozna­

ło pow ażniejszych u szk od zeń . N a skałach osiadł rów nież p arow iec w łoski ,,C onte V er d e“ liczący przeszło 18 tys. ton.

W dzielnicy ch iń sk iej w zgliszczach do­

m ów k tóre spłonęły znajdują się n iew ątp li­

w ie zw łoki licznych ofiar katastrofy- D o­

tychczas w ydobyto całk ow icie zw ęglon e zw łoki 15 C hińczyków .

K atastrofa która dotknęła H on gk on z jest tym straszn iejsza iż w m ieście panuje

| już od pew nego czasu cholera. W ciągu u b iegłego tygodnia zanotow ano 394 w vw y- padki tej choroby. Z tej liczby 219 zak oń ­ czyło się śm iercią.

A M ST E R D A M . W edług otrzym an ych tutaj w iadom ości z H ongkonga,

i holenderski „V an H eu tz“, który

k oń czen ie iż uw aża w in teresie pokoju św iata za pożądane, aby C hiny i Japonia p od jęły starania na rzecz pow strzym ania dalszych działań w ojennych. C o do oferty p ok ojow ej C hin brak na razie b liższych in­

form acji.

SZ A N G H A J. P o zaciek łych w alkach wrojska ch iń sk ie zdołały odbić zajęte przez Japończyków forty W usung. W pobliżu L o tien w alki trw ają- N ow e oddziały Japoń­

sk ie w ysadzone na ląd. w pobliżu L iu-ho, są otoczon e przez w ojska C hińskie.

J a p o ń czy cy żą d a ją p o siłk u

SZ A N G H A J. P ół urzędow a agencja chińska C entralN ew s ogłasza, że głów ne

A czy sam chłop w yszedł na tym le­

p iej? C zy sob ie sam em u nie w yrządził k rzyw d y n ajw ięk szej? B o zw ażm y p rze­

cież: ten p od ział, jaki w produkcji m iej­

sk iej istn ieje przew ażnie p rod u cen t jako w łaściciel w arsztatu, a rob otnik jako w y­

łączn ie siła najem na w gosp od arstw ie ch ło­

pskim w ygląda zu p ełn ie inaczej: chłop jesl w łaścicielem i rob otn ikiem . N iem a w ięc w strajku dw u k lasyczn ych stron , rozdzie­

lon ych barierą praw a w łasności. G dy fa­

brykant unierucham ia w arsztat pracy go­

dzi w rob otn ik a: gdy rob otn ik fabryczny p rzystęp uje do akcji strajk ow ej — godzi w fab ryk an ta. A le gdy ch łop -w łaściciel p o­

pada w b ezrob ocie w’ym ierza cios w sieb ie I

p arow iec w czasie tajfunu osiadł na m ieliźn ie w pobliżu G reelsland. zatonął w dniu w czorajszym . Z ałogę uratow ano.

H O N G K O N G . K oresp on d en t R eutera donosi, że w czasie huraganu zgin ęło w m ie ście z górą 100 osób, a liczba ofiar na m o- i rzu jest znacznie w yższa-

dow odzący silam i Japońskiem u w okręgu Szanghaju generał M at sui zw rócił się do T okio ze żądaniem n atych m iastow ego przy słania posiłku w sile conajm niej dw óch d y­

w izji.

C Z Y Z Ł O Ż Y Ł E Ś JU Ż D A R N A

F U N D U S Z O B R O N Y N A R O D O W E J.

sam ego, jako pracow nika, gdy jako pra­

cow n ik zastrajk u je, stw arza trudności so­

b ie sam em u jako przedsiębiorcy- B o cały rezu ltat zaorania pola, obsiania, żniw a i om łotu — id zie na m arne, nie w chodzi w ob rót handlow y, a zatem n iszczeje, nie da- je spodziew anych zysków , uboży chłopa.

I na tym w szystkim p olegał bezsens tej m an ifestacji p olityczn ej, która w łaści­

w ie p olityczn ych żądanych rezu ltatów dać n ie m ogła, bo op ierała się na fałszyw ym założen iu i ob łęd n ej zu p ełn ie in terp reta­

cji p ojęcia strajku.

C hłop jest w ielk im realistą życiow ym . U praw a ziem i, przyw iązanie do n iej w szy­

stk ie czyn n ości, dokonyw ane przez chłopa

w jego życiu gospodarczym — w ytw arza­

ją ten realizm . C hłop n ie pracuje na cu ­ dzym i chłop d osk on ałe rachuje: n ie loga- rytm am i i p ojęciam i w yższej m atem atyk i, ale po prostu tab liczk ą m nożenia i ścisłym ob liczen iem plusów’ i m inusów sw ej pracy i sw ej produkcji.

I w tym m oże tk w i p rzyczyn a, dla k tó­

rej rozp ętan y ostatn io strajk, a w ięc po m ysi w strzym ania ch łop a do w ym iany to­

w arow ej, a w yw ołany n ie ze zrozu m iałych dlań przyczyn gospod arczych , a dla zasp o­

k ojenia am bicji p olityczn ych prow odyrów p artyjn ych — zaw ieść m usiał poza ok oli­

cam i, gdzie od daw na rozp ętyw an o n a­

m iętn ości p olityczn e.

S tr . 2 „ G Ł O S N r l o 2

Rolnictwo pomorskie woła o pomoc Osuszają niziny noteckie

siewną

J a k w i a d o m o p o m o c s i e w n a d l a P o m o ­ r z a , w y r a ż a j ą c a s i ę c y f r ą 2 8 0 . 0 0 0 z ł., n i c s t o i w ż a d n y m s t o s u n k u z p o t r z e b a m i r o l ­ n i c t w a p o m o r s k i e g o . O s t a t n io n a w s z c z ę t e a l a r m y , z e s t r o n y z o r g a n i z o w a n e g o r o l n i c t w a p r z y b y ł n a P o m o r z e d e l e g a t M i n i s t e r ­ s t w a R o ln i c t w a k t ó r y w r a z z p r z e d s t a w ic i e l a m i U r z ę d u W o je w ó d z k ie g o i I z b y R o l n k n i c z e j o b j e c h a ł t e r e n n a j b a r d z i e j p o s z k o ­ d o w a n y c h p o w ia tó w l e w o b r z e ż n y c h . S y t u a c j a j a k s t w i e r d z o n o — j e s t n i e z w y k l e c i ę ż k a i b e z w y d a t n e j p o m o c y z e s t r o n y w ła d z w ł a s n y m i s i ł a m i r o ln i c tw a o p a n o w a ­ n a n i e z o s ta n ie .

O s ta t n io o d b y ł o s i ę w T o r u n i u p o s i e d z ę n i e p r e z y d i u m s e k c ji o s a d n i c z e j P o m o r s k ie g o T o w a r z y s tw a R o l n ic z e g o , k t ó r e u c h w a ­ l i ło w y s ł a ć d e p e s z e d o p p . p r e m i e r a S k ł a d - k o w - .k ie g o i m i n is t r a P o n i a t o w s k i e g o . D e ­ p e s z a d o p . p r e m i e r a S k ł a d k o w s k i e g o b r z m i :

Do P a n a P r e z e s a R a d y M i n i s tr ó w G e n e r a ł a S k ł a d k o w s k ie g o

W a r s z a w a

N a s k u t e k o s t a t n i e j s e r ii k l ę s k ż y w i o ło ­ w y c h j a k ie n a w ie d z ił y P o m o r z e , r o ln i c tw u i o s a d n ic t w a p o m o r s k i e z n a l a z ło s i ę w s y ­ t u a c j i n i e z m i e r n i e t r u d n e j a p r z e d e w s z y ­ s t k i m w o b e c b r a k u z i a r n a d o . s i e w u c z ę ś c io w o n a t e r e n i e w s z y s t k i c h p o w i a t ó w a w p i e r w s z y m r z ę d z i e n a t e r e n i e n a j s ła b s z y c h p o w i a t ó w l e w o b r z e ż n y c h i n a K a s z u b a c h g d z i e w s z y s tk o z b o ż e p o r o s ł o , p r e z y d i u m

POSTĘPOWANIE Z WALORAMI, ZA­

TRZYMANYMI Z POWODU PRZESTĘ­

PSTWA DEWIZOWEGO.

O k ó ln i k m in i s te r s t w a s k a r b u , r o z e s ła ­ n y o s t a t n i o d o u r z ę d ó w c e l n y c h z a r z ą d z a , iż s u m y p i e n ię ż n e w g o t o w i ź n i e , z ło t o , p a p i e r y w a r t o ś c i o w e i k s ią ż e c z k i o s z c z ę d ­ n o ś c i o w a , b ę d ą c e p r z e d m i o te m p r z e s t ę - p s t w a , a o d e b r a n e o d o b w in i o n y c h o p r z e ­ s t ę p s tw a d e w i z o w e , m a ją b y ć p r z e k a z y ­ w a n e t e j w ła d z y s ą d o w o - ś l e d c z e j , d o k t ó ­ r e j o d s t a w i o n o o b w i n io n e g o w r a z z d o n i e ­ s i e n ie m . P r z e s ł a n i e z a t r z y m a n y c h w a lo r ó w m o ż e b y ć d o k o n a n e j e d n o cz e ś n i e z o d s t a ­ w i e n i e m o b w in i o n e g o , a l b o t e ż o d d z ie l n i e . N a l iś c i e p r z e w o z o w y m n a d a w c a p o w i ­ n i e n z a m i e ś c i ć n a s t ę p u j ą c e o ś w ia d c z e n i e :

„ T o w a r p r z e z n a c z o n y n a p o k a z p r ó b j ę ­ c z m i e ń b r o w a r n y c h i s i e w n y c h o r a z s ł o d u 4 ' W e w s z y s tk i c h s p r a w c a c h z w ią z a n y c h z T a r g a m i z P o k a z e m , n a l e ż y z w r a c a ć s i ę d o Z w i ą z k u W y t w ó r c ó w J ę c z m i e n i a B r o ­ w a r n e g o R P . P o z n a ń u l i c a S e w . M i e l ż y ń - s k i e g o 7 I I I p . p o k ó j 4 3 t e l . 3 0 - 8 4 .

JOiEF KoToDZ/EJCZrk

” pwHjtwi ( D o k o ń c z e n i e )

Z e s p e c ja l n ą e m o c j ą p r z e c z y ta ł n o t a t - x ę k r o n i k a r s k ą ą o d t y t u ł e m :

„ W s tr z ą s a ją c y d r a m a t n a d W a r t ą " .

„ Z e p c h n i ę t y z m o s t u d o r z e k i w s k u ­ t e k p r z e j ś ć s t r a c i ł p a m i ę ć ."

W t r e ś c i n o t a tk i C z e r w ie c w y c z y t a ł s w o j e n a z w i s k o , j a k o t e g o , k t ó r y o d n a ­ l a z ł i r o z p o z n a ł W o l i ń s k ie g o .

A l e w i ę k s z e w r a ż e n i e n a d o p i s d o b r z e z n a n y c h j u ż f a k tó w w y w a r ł a n a C z e r w ­ c u s k r o m n i e j s z e m i c z c i o n k a m i w y d r u ­ k o w a n a w i a d o m o ś ć :

„ W y b u c h p i e c a k u c h e n n e g o w d o m u p r z y u l i c y P i e k a r y " .

D y s k r e t n y r e p o r t e r n a m o c y r e l a c j i P o g o t o w i a R a t u n k o w e g o t a k o p i s a ł w y ­ p a d e k :

„ J a k s i ę w o s ta t n ie j c h w i l i d o w i a d u ­ j e m y , w m i e s z k a n i u p a ń s t w a J . p r z y u l . P i e k a r y n a s t ą p i ł d z i ś w p o ł u d n i e w y ­ b u c h p i e c a k u c h e n n e g o . W s k u t e k s i l ­ n e g o w y b u c h u m i a ł u w ę g l o w e g o p i e c Ł o s t a ł z u p e ł n i e z d e m o l o w a n y . O d ł a ­ m e k c e g ł y u g o d z i ł w głowę znajdującą

N a c z e ln y p r e z e s . . g a u l c it e r " p r o w , p o g r a - w o je w ó d z k i e s e k c ji o s a d n ic z e j P o m o r s k i e - 1111 z n , j - t t u r t z d a l w e w t o r e k - 1 h m ty g o T o w a r z y s t w a R o l n ic z e g o n a p o s i e d z e n i u b e z r o b o t n y c h z o b o z o w p r a c y - . . i • - • * - i ’ • ’ : h a - ł o d o r o z p o c z ę c i a p r a c y p r z y o s u s z a n i u

w dniu dzisiejszym postanowiło zwrocie się " . , * * * * * I * 1 . * * । i •

s i ę p r z y p a d k o w o w k u c h n i 7 5 - l e t n i ą s t a ­ r u s z k ę , Z o f j ę J ., m a t k ę p a n a d o m u , k t ó ­ r a p r z y b y ł a z p r o w i n c j i d o p a ń s tw a J . w o d w i e d z in y . C i ę ż k o r a n n ą s t a r u s z k ę

^ r z o 7 .: j / i o n o k a r e t k ą p o g o t o w i a d o I s z p it a l a m i e j k i e g o . P r z y c z y n y w y b u - j c h u n a r a z i ć n i e z n a n e . Z a w i a d o m i o n o p o l i c j ę , k t ó r a p o d j ę ł a ś l e d z t w o w t e j s p r a w i e . "

— T o c h o d z i o J ó z e f i a k ó w — d o m y ­ ś l ił s i ę C z e r w ie c — t y m l u d z io m lo s n i e o s z c z ę d z i ł c i o s ó w . A le i m n i e o n n ie s p r z y j a . C ó ż m a m t e r a z p o c z ą ć ? C h y b a j u ż b e z t e j t e k i p o j a d ę d o p a ń K u s z e w ­ s k i c h ...

NOWY „SZANTAŻYSTA".

— T o n a j p i e r w z g a z e t m u s im y s ię d o w i e d z i e ć o p a n u ? J e s t p a n z P o z n a ­ n i a i o n a s p a n z a p o m n i a ł ? — t a k ie m i w y r z u t a m i p o w i t a ł a H e l e n k a p . C z e r w c a

T e m a t u d o r o z m o w y n i e b r a k o w a ł o , t o t e ż w i z y t a C z e r w c a w w i l l i n a D ę b c u t r w a ła t r z y g o d z i n y . Z a k o ń c z y ł a j ą n i e s p o d z i e w a n i e p a n i K u s z e w s k a , k t ó r a o z w a ła s i ę d o p o d z i w i a n e g o p r z e z p a ­ n i e n k i m ł o d z i e ń c a :

— C h c i a ł a b y m z p a n e m p o m ó w ić w c z t e r y o c z y . M o ż e p a n p o z w o l i z e m n ą n a t a r a s . A w y , d z i e w c z ę ta , n i e p r z e ­ s z k a d z a j c i e .

Z a s k o c z o n y t ą p r o p o z y c j ą C z e r w i e c p o s z e d ł z a p a n i ą d o m u n a m a ł y t a r a s i k , w y c h o d z ą c y n a o g r ó d . W t y m z a c i s z ­ n y m k ą c i k u z a s i e d l i p r z y t r z c i n o w y m

stole i rozmową zagaiła inżynierowa.

w a r s t w s p o ł e c z e ń s t w a i w s z y s t k ic h b e z w y ­ j ą t k u o b y w a t e l i R z < p lite j, k t ó r y m c h o d z i o p i ę k n o i z d r o w o t n o ś ć m i a s t n a s z y c h .

Z ja z d m a j ą c y s i ę o d b y ć w d n i a c h 1 2 1 9 w r z e ś n i a w G r u d z ią d z u p o d n a z w ą „ D n i P r o ­ p a g a n d y E s te t y k i M ia s t m a h y c w ł a ś n i e w y r a z e m d ą ż e ń i r e a l i z a c j i p r a c y w io d ą c e j n a s — k u P i ę k n u !

• e d e m n ie , o t y l e w s p r a w a c h d o m o . . \ c h i r o d z i n n y c h p o z o s t a w i a ł m i z u p e ł n i e w o l n ą r ę k ę . W ł a ś n i e d l a t e g o — p r o s z ę m i te g o n i e b r a ć z a z ł e — c h c ę p a n u z w r ó c ić u w a g ę , ż e b y p a n n i e w i ą z a ł p r o w a d z o n e j s p r a w y z e s t o s u n k a m i t o - w a r z y s k i e m i z n a s z y m d o m e m . N i e c h c ę p a n a , b r o ń B o ż e , u r a z i ć , a l e p r z e * c i ę ż t o j e d n o z d . u ą i e r n i.D m a c h y b a n i c w s p ó l n e g o , a p a n i e n k i s ą t a k i m w i e k u , ż e ... M a m n a d z i e j ę , ż e p n r / .n i e z r o z u m i a ł ...

— O , w z u p e ł n o ś c i. N i e ł a s k a w o ś ć p a ­ n i i n ż y n i e r o w e j d l a m n i e m u s i m i e ć s w o j e p o w o d y , w k t ó r e n i e c h c ę w n i ­ k a ć ...

— A p r o p o s . C z y z n a p a n n i e ja k ą p a n i ą R o s z k o w s k ą , ś p i e w a c z k ę ? B y ł a t u u m n i e z w i z y t ą w p a ń s k i e j s p r a ­ w i e . Z a p e w n e n i e b ę d z i e p a n u r o b i ł a r ó ż n i c y , ż e w p ł a c i ł a m j e j s u m ę , k t ó r ą ż ą d a ł a i ż e o b c i ą ż y ł a m n i ą p a ń s k i e — n i e z n a n e m i z r e s z t ą — honorarjum za

p r o w a d z e n i e s p r a w y m ę ż a ...

Czerwiec z trudem się hamował, bp nie wybuchnąć. Powiedział możliwie spokojnym tonem;

— Dziękuję pani mżynierowęj za tą przysługę — mam nadzieję, te w tym rodzaju ostatnią. Co do prowadzonal przezemnie sprawy chciałbym tylko zaznaczyć w związku z niepowodzo>

niem, które mnie naraade spotyka, te zaraz po jej załatwieniu zawiadomią panią inżynierową w głównych smy>M

i n r» . r> i at- • . - u i b a e i e n i ł e g o w ’ n a p r a w y m b r z e g u r z e k i

do Pana Pretzesa Rady Ministrów o rychłą ' 1 ° .

p o m o c , g d y ż p r z y d z ie l o n y d l a P o m o r z a k r e d y t s i e w n y 2 8 0 . 0 0 0 z ł ., n i e s t o i w ż a d n y m s t o s u n k u n a w e t z m i n i m a l n y m i p o t r z e b a m i w z a k r e s i e p o m o c y s i e w n e j-

P r e z y d i u m

W o j e w ó d z k i e j S e k c j i O s a d n i c z e j P . T . R .

Z d j ę c i e n a s z e p r z e d s t a w i a p . m i n . S a n d l e r a w c h o d z ą c e g o n a t a r a s p a ł a c u w W i la n o w ie

Dni Propagandy Estetyki Miast

W d n i a c h o d 1 2 — 1 9 h m w G r u d z ią d z u d n i a c h o d 1 2 — 1 9 w r z e ś n i a r b . w G r u d z i ą d z u z o s ta n ą z a p o c z ą t k o w a n e „ D n i P r o p a g a n d y E s te t y k i M ia s t" p o ł ą c z o n e z o b r a d a m i D e l e ­ g a t ó w Z w ią z k ó w i T o w '. O g r ó d k ó w D z i a łk o -

p a d ł e d e f in i t y w n i e n a r z e c z S k a r b u P a ń ­ s t w a , w z g l ę d n i e s t a n o w i ą c e w ła s n o ś ć S k a r ­ b u P a ń s tw a z i n n y c h t y t u ł ó w , n a l e ż y s k o n - w e r t o w a ć n a 1 p r o c e n to w ą p o ż y c z k ę k o n s o l id a c y jn ą .

K a s y u r z ę d ó w s k a r b o w y c h , p o s i a d a j ą ­ c e w r s w o i m d e p o z y c ie z a s tr z e ż o n e o b l i g a ­ c j e p o ż y c z e k p a ń s t w o w y c h , o b o w i ą z a n e s ą w y d z i e l i ć j e z p o s i a d a n e g o z a p a s u o d p o ­ w ie d n ią i l o ś c i ą o b l i g a c j i 4 p r o c , p o ż y c z k k o n s o l i d a c y j n e j .

S t u c r t z s a m c h w y c ił z a ł o p a t ę i w y k o ­ p a ł p i e r w s z y m e t r s z e ś c i e n n y z i e m i, w ś r ó d o k r z y k ó w . . S i e g I l e i l” z g r o m a d z o n y c h o d ­ d z i a łó w r o b o tn i c z y c h i n o w y c h k o l o n i s tó w P o . . e a u l e i t e r z e” j a k o n a s t ę p n y z a b r a ł s i ę o s o b i ś c ie d o k o p a n i a p r e z y d e n t r e g e n c j i B a c h m a n n z P i ły .

w y c h , T o w . U p i ę k s z a n i a M ia s t, T o w . P o p i e ­ r a n i a P l a n ta c j i, T o w . M iło ś n ik ó w M ia s t — p r z y w s p ó ł u d z i a l e P r z e d s t a w i c i e l i M ia s t i Z r z e s z e ń , i n t e r e s u j ą c y c h s ię e s t e t y c z n y m w y ­ g l ą d e m m ia s l . J a k w ię c w i d z i m y G r u d z i ą d z , a t y m s a m y m P o m o r z e p r z o d u j ą c e w d z i e ­ d z i n ie u p i ę k s z a n i a s w y c h m i a s t , d a j e i n i c j a ­ t y w ę i w y s u w a p l a n z o r g a n i z o w a n ia w s z y s t­

k ic h w y ż e j w y m i e n i a n y c h z r z e s z e ń c e le m p o d n i e s i e n i a p o z io m u e s te t y k i n a s z y c h m ia s t, p o ls k ic h . M ia s t, k t ó r y c h n a t u r a l n e p i ę k n o

n i e j e d n o k r o t n i e p r z e w y ż s z a g ł o ś n o r e k l a m o ­ w a n e m ie js c o w o ś c i z a g r a n ic z n e , a p o z o s t a j e n i e w y z y s k a n e t a k z p u n k tu w i d z e n i a g o s p o ­ d a r c z e g o ( ta r y s ita ) j a k i e s te t y c z n e g o .

D z is ia j w o k r e s i e t w ó r c z e j p r a c y i p o d ­ c i ą g a n ia w z w T y ż w s z e l k i c h d z i e d z i n n a s z e g o

s p r a w a t a p o w i n n a z n a l e ź ć ż y w y ' o d - :r o z u m ie :n ie w ś r ó d w s z y s tk ic h i i ż y c i a

| d ź w i ę k i

— W i e m , ż e n i e b o s z c z y k m ą ż o b d a ­ r z a ł p a n a w i e lk i e n i z a u f a n ie m i m n i e p r z y k a z a ł r ó w n i e ż t a k i s t o s u n e k d o p a ń s k ie j o s o b y . P r z y z n a p a n j e d n a k , ż e d l a j e d n o s t k i t r z e ź w o m y ś l ą c e j c a ła t a s p r a w a j e s t b a r d z o d z i w n a . N ie c h c ę b y n a j m n i e j k w e s t j o n o w a ć w c z e m k o l - w i e k w o l i n i e b o s z c z y k a — c h c i a ł a b y m j e d n a k b y ć n i e c o w i ę c e j p o i n f o r m o w a - i .a , c o ł ą c z y ł o p a n a z e z m a r ły m — c ó ż t o z a s p r a w y m i a ł p a n z a ł a t w i ć d l a n a s ?

— G d y b y m n a w e t c h c i a ł b l i ż e j w y ł u -

• s z c z y ć t ę s p r a w ę , t o n i e m o g ę , b o j e ­ s t e m z o b o v , i ą z a n y d o d y s k r e c j i . W k a ż d y m r a z i e s p r a w a t a w i ą ż e s i ę z m o i m p r z e jś c io w y m z a w o d e m d e t e k t y ­ w a . Ś p . m ą ż p a n i s z c z e g ó ł o w o w t a je m ­ n i c z y ł m n i e p r z e d s w ą ś m ie r c i ą w o w ą s p r a w ę i p o w i e r z y ł m i j e j z a ł a t w i e n i e .

— Z a p e w n e t e ż p o m y ś l a ł o s t o s o w - n e m w y n a g r o d z e n i u — ( s ło w a t e z a b o - l a ł y C z e r w c a , le c z p r z y g r y z ł w a r g i i p o ­ s t a n o w i ł z g o d n o ś c i ą p r z e p r o w a d z i ć p r z y k r ą r o z m o w ę d o k o ń c a ) .

— A j a k ż e t e r a z s t o i t a s p r a w a ? — z a p y t a ł a w d o w a .

— N i e s t e t y , p a n i i n ż y n i e r o w o , bardzo

ź l e . M a łe s ą n a d z i e j e n a t o , a b y m m ó g ł z a s ł u ż y ć n a p r z y r z e c z o n e p r z e z zmarłe­

g o w y n a g r o d z e n i e .

— N i e z a l e ż n i e o d te g o , co już mówi­

l i ś m y , r o z m o w a m o j a z panem miała

t e ż i n n y cel. Pragnę pana poinformo­

wać, iso o ile nieboszczyk prowadził swe interesy pooa moją wiedzą i sdate

R o b o t y m e l i o r a c y j n e n a d n i e m i e c k i) N o t e c i ą o b j ę t e s ą p l a n e m 4 - l e tn i m i n w e - s t y c y j r z ą d o w y c h . C h o d z i o u ż y ź n i e n ie p r z e s z ł o 4 0 . 0 0 0 m o r g ó w m o k r y c h ł ą k i p o w i ę k s z e n i e z b i o r ó w ' s i a n a w d w ó jn a s ó b .

P r o f a n a c j a k r z y ż a

O n e g d a j s z e j n o c y s p o ł e c z e ń s t w o k a t o ­ l i c k i e W e jc h e r o w a i c a ł e j o k o l ic y z o s t a ło d o g ł ę b i w s t r z ą ś n i ę t e p o n o w n y m z b e s z c z e c z e n i e m M ę k i P a ń s k ie j, z n a j d u j ą c e j s i ę w p o s t a c i k r z y ż a n a s z o s i e n a n i e c k i e j . Z k r z y ż a , k t ó r y b y ł n o w o p o ś w ię c o n y z a l e d w ie p r z e d k i lk u t y g o d n ia m i c z y je ś b e z b o ż n ic z e i z b r o d n i c z e r ę c e z d a r ł y K o r p u s C h r y s tu ­ s a i w r z u c ił y g o d o r z e k i R e d y .

R a n k i e m , p o z a u w a ż e n i u b r a k u f ig u r y n a k r z y ż u , z a w e z w a n o p o l i c j ę , k t ó r a k o r ­ p u s C h r y s tu s a z n a la z ła w r z e c e z w y r w a ­ n y m i r ę k a m i .

P o l i c j a p r o w a d z i e n e r g i c z n e ś l e d z tw o . S p r a w c a m i s ą p r z y p u s z c z a l n i e c i s a m i z b r o d n i a r z e , k t ó r z y p r o f a n a c j i j u ż r a z s i ę d o ­ p u ś c i l i p r z e d 2 m i e s i ą c a m i. S p r a w c ó w t e g o c z y n u m u s i s p o t k a ć z a s ł u ż o n a k a r a .

Torpedowanie

statków angielskich

L O N D Y N B r y t y j s k i s t a t e k - c y s t e r n a

„ W o o d f o r d ” o p o j e m n o ś c i 1 9 8 7 t o n , z o s ta ł s t o r p e d o w a n y w o d l e g ł o ś c i 1 8 m il o d w y ­ b r z e ż y h i s z p a ń s k i c h „ W o o d f o r d ” p ł y n ą ł z C o n s t a n z y d o B a r c e l o n y i W a le n c j i . P o ­ m o c n ik m e c h a n i k a z o s t a ł z a b i t y a 6 m a r y ­ n a r z y o d n i o s ł o r a n y . Z a ł o g a w l i c z b i e 3 0 l u d z i z d o ł a ła s i ę u r a t o w a ć . S t a t e k z a to n ą ł . G I B R A L T A R . C z ł o n k o w i e z a ł o g i k o n t r t o r p e d o w c a „ H a v o c k “, k t ó r y w ś r o d ę u n i k n ą ł s z c z ę ś l iw i e s t o r p e d o w a n i a p r z e z ł ó d ź p o d w o d n ą p r z y p u s z c z a ją , ż e ł ó d ź t a z a t o ­ n ę ł a . Z a ł o g a w i d z i a ł a w y r a ź n i e t o r p e d y , p ę d z ą c e w k i e r u n k u o k r ę t u , k t ó r y z w ię k s z y ł z n a c z n i e s z y b k o ś ć i z a c z ą ł p ł y n ą ć z y g z a ­ k i e m . Z o k r ę t u w y s t r z e l o n o k i l k a n a ś c i e g r a n a t ó w p o d m o r s k ic h u ż y w a n y c h p r z e ­ c i w k o ł o d z i o m p o d w o d n y m - Z a a la r m o w a n y k r ą ż o w n i k „ G a l a ta " i i n n e s t a t k i w o je n n e k t ó r e p a t r o l o w a ł y w t y m m i e j s c u p r z e z k i l k a g o d z i n , n i e w id z i a ły ż a d n e j ł o d z i p o d w o d n e j. P r z y p u s z c z a ją w i ę c , i ż ł ó d ź t a z a ­ t o n ę ł a .