Cena numeru 10 groszy Opłacono gotówką x góry
PISMO SPOŁECZNE, GOSPODARCZE, OŚWIATOWE I POLITYCZNE DLA WSZYSTKICH STANÓW
Nr 72 II cbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA czw artek dnia 23 czerw ca 1938 || Rok 20
W ielkie dni Pom orza
w Toruniu
częła się defilada. M arszałek Śm igły - korow ód m łodzieży szkolnej z całego Rydz zajął m iejsce na trybunie honoro-; Pom orza, który w sposób obrazow y przed w ej, efektow nie udekorow anej szarfam i J stawił prace m łodzieży szkolnej. G dy o barw ach narodow ych z olbrzym im bia-: czoło pochodu przybyło przed trybunę, łym orłem . W bocznej trybunie zajęli Pana M arszałka, ustaw iono po obu stro- m iejsca dygnitarze. nach trybuny O rła Białego i G ryfa Po
m orskiego. Przed trybunę w ystąpił 10- W defiladzie kroczyło najpierw w oj- letni chłopiec, który w e w zruszających sko, na czele ósem kam i kom pania hono- głow ach pow itał im ieniem m łodzieży N a- row a toruńskiego pułku piechoty, na- czelnego W odza. W pochodzie, który był stępnie postępow ały poczty sztandarow e nieZw ykle barw nym obrazem prac m ło-
^tych pułków pom orskich, które otrzy- 'dzieży szkolnej, zw racały m . in. uw agę i inscenizacje z ,,Pana Tadeusza'1 z prze
pięknie odtańczonym polonezem w stro
jach staropolskich przez m łodzież szkol
ną z W łocław ka.
Z kolei zobrazow ano działalność or
ganizacyj uczniowskich z Ligą O brony pow ietrznej Państw a i LM K na czele.
W następnej części w idow iska m ło
dzieży poszczególnych m iast pom orskich przedstawiła w kilkunastu cudownych.
71) gę na w ierność i oddaw ali sztandary po
cztom sztandarow ym .
Z kolei nastąpiła cerem onia w bijania d-
gw oździ. O rszak zbliżał się kolejno do Sz/ondnr d/n foruns^ego Pu/tu P.e- stolów , poczym gw oźdź w bijał ks. biskup : Wąbrzeski.
G aw lina, następnie pan M arszałek w P°w‘ał Toruński i Miasto Toruń.
im ieniu Prezydenta R zeczypospolitej i' / ramienia Komitetu, na którego cze- swoim , dalej m inister K asprzycki, w oje- [e stał Prezydent Miasta Torunia p. Ra- w oda Raczkiew icz, inspektor arm ii gen. szeja, wręczył Panu Marszalkowi sztan- Bortnowski i inni. N astępnie składają dar jako ojciec chrzestny p. Starosta podpisy na aktach erekcyjnych sztanda- Kalkstein w towarzystwie chrzestnej p.
rów . Przed każdym ze sztandarów , leżą- Hulewiczowej z Papowa. i ’ i “ 7 , 1 i cych na stołach ustaw ili się dow ódcy; p i j } • z J-J" m a^Y sztandary. Za sztandaram i kroczy- ’ pułków i poczty sztandarow e. K s. biskup 1 .f0 Poludni“ odbyła Sl^ na dziedzińcu ły kom panie honorow e oraz baterie tych G aw lina w ręczył kolejno sztandary prze- jeżenia hindatorom puików. Z kolei przem aszerow ały od- w odniczącym kom itetów . W ojsko prezen ^ydzialorn Powiatowym działy B rygady O brony N arodow e) z tow ało broń, orkiestry pow tarzały trzy-' ^br.Zelna 1 Tor'inia ,.orazt, Zarzcldowi całego Pom orza oraz form acje łączno- krotnie „H asło W ojska Polskiego". Miasta Torunia odznaki pulkowet. Sci z radiostacjam i polow ym i, pułk ar-
Przewodniczący kom itetów przeka-1 W imieniu powiatu wąbrzeskiego de- tylęH i ciężkiej i kom pania m arynar i zyw ali sztandary rodzicom chrzestnym , legać ja Wydziału Powiatowego w skla- w ojennej.
którzy kolejno zbliżali się do M arsz., dzie pp. Starosty Kalksteina Sojeckie-' W drugiej części defilady szły orga- przekazując na Jego ręce ofiarowane go i Czarnoty - Bojarskiego odebrała od - - b j h w 0isk0W Vch organizacje .
sztandary. N aczelny W ódz w ręczył je z Pana Pułkownika odznakę pułkową, po 7aw o4ow e enołeczne i m łodzieżow e i in. niezwykle pom ysłow o zainscenizow anych kolei dow ódcom pułków , którzy klęcząc czym pułk przechodził w defiladzie sam b sztandarów organizacyj i byłych obrazach historycznych dzieje Pom orza w śród skupionej ciszy, składali przysię- przed delegacjami fundatorów sztandaru. w ojskOWyCh było 156 (17 rzędów po 8 °d czasów zam ierzchłych aż do chw ili
-.w k t « » 8 ta ■ o « - sztandarów ), 74 cechów pom orskich, po obecnej.
Poświecenie gmachu Aeroklubu Pomorskiego knkadziesiM sokolich 1 ^ ^ ^ , m ło-
- ■•s’ dziezy katolickiej i strażackich oraz kil- noid regionalny grup m ioaziezy^pom or-
wy* ctw am i K urkowym i na czele. Było to nie ków . D obrzyniaków. Pałuków , C hełm nia- 1 zw ykle barw ne w idowisko, jakie w idzi ków , K rainiaków i K ujawiaków .
Pokazał on, jak w ielkie m ożliw ości ro sfę bardzo rzadko.
ZW Pokaz zParkoriczyłąsięPsU rtem i deH łl-1 czasie defilady w górze krążyły Raut w Dworze Artusa
da sam olotów i eskadry sam olotów toruńskiego pułku, • i • i i
dą kilkuset sam oiotow . । lotnicz^ Q 1 N a zakończenie niedzielnych uroczy
stości odbył się w odnow ionych salach Po defiladzie Pan M arszałek, żegna- D w oru A rtusa w Toruniu w ielki raut, któ ny okrzykam i ,,N iech żyje , opuścił try- ry zgrom adził najw ybitniejszych przed- (Dalszy ciąg reportażu z nr
W spaniałe w idow isko zakończył Po cerem onii przekazania sztandarów las. K arkołom ne ew olucje na szybow cu kaset różnych innych organizacyj z B ra- skiej: K aszubów , K ociewiaków , Borowia w ojsku M arszałek udał się sam ochodem ' w ykonał pew ien lotnik - akrobata, ... ' Tr ‘ 1 ' '
w śród w iwatujących tłum ów do now o-! w ołując w prost zdum ienie.
w zniesionego gm achu A eroklubu na skra ju lotniska w ojskow ego.
Po przyjeżdzie przed gm ach O środ
ka Lotniczego, M arszałek Śm igły-Rydz dokonał przeglądu pilotów , członków A eroklubu i PW . lotniczego. U w ejścia do gm achu prezes A eroklubu Pom orskie go gen. B ortnow ski pow itał N aczelnego W odza przem ów ieniem , które zakończył okrzykiem ^M arszałek Polski Śm igły - Rydz niech żyje".
N a przem ówienie to odpow iedział M arszałek w następujących słowach:
,.Panie G enerale! Życzę Pany G ene
rałow i, ażeby ten A eroklub rozw ijał się pod opieką pańskiego gorącego żołnier
skiego serca ku najw iększej chw ale i do
bru naszej N ajjaśniejszej R zeczypospo
litej. Życzę tem u A eroklubowi, ażeby szechnych ze w szystkich zakątków W iel- stał się gniazdem hodującym i w ychow u
jącym praw dziw e orły, ażeby stał się ku
źnią kującą i utrw alającą tw arde, m ocne!
przedsiębiorcze nieustraszone lotnicze i charaktery".
N astąpiło podpisanie aktu erekcyj-J
nego. po czyni ks, biskup O koniewski do Śm igły - Rydz
konał pośw ięcenia ośrodka i w ygłosił Przez zgrom adzone tłum y m łodzieży. P. szej części w idowiska ów przem ów ienie na tem at znaczenia now o-! . .. ... .. _ - _
czesnego lotnictwa. I
Po zw iedzeniu urządzeń A eroklubu 1 Pan M arszałek zajął m iejsce na tarasie budynku, gdzie w gronie najbliższych osób spożył śniadanie, przyglądając się w tym czasie pokazom lotniczym . N a' pokazy te złożyły się braw urow e loty a-1 krobacyjne pojedyńczych sam olotów i w j
zespołach, budząc nieopisany entuzjazm ; --- <---
i podziw w śród w idzów . Zadem onstrow a! raiszym w godzinach rannych w m iejsco no też publiczności loty szybow ców i m o-! w ości O rla pow iatu brzeskiego w ydarzył toszybow ców . Zw łaszcza w spaniałe nie- ’ tragiczny w ypadek zatonięcia 50 w ie zatarte w rażenie wyw*arł skok zespołowy । śniaków .
ze spadochronów 41 ludzi. B yło to prze-1 M iejscowi rolnicy przepraw iali się w piękne w idow isko, tym potężniejsze, że dużej łodzi przez Bug. na sianokosy po skoki te odbyły się przy silnym w ietrze.! drugiej stronie rzeki. N a środku rzeki K ilku skoczków w icher zagnał w pobliski! w yłam ało się dno łodzi i w szyscy jadą-
Defilada
Po tych uroczystościach na placu bunę, udając się do apartam entów gen.
przed gm achem D yrekcji K olejow ej za- Bortnowskiego.
Przecudowne widawhKo młodzieży pomorskiej
N ajw spanialszą częścią program u było /M arszałek zajął m iejsce w tow arzystwie przepiękne w idowisko, w którym w zię- m inistra K asprzyckiego,
ło udział 20.000 m łodzieży szkół pow -
w oj. Paszkie
w icza, prezydenta m iasta R aszei oraz ku-
stawicieli społeczeństw a pom orskiego.
Pan M arszałek Edw ard Śm igły-Rydz w tow arzystw ie p. w ojew ody i generali- cji przybył o godzinie 22,15. Ponadto raut, na którym honory dom u czynił sta
rosta krajow y Łącki oraz prezydent m ia
sta Torunia p. Leon R aszeja, zaszczycili sw ą obecnością pp. m in. spraw w ojsko
w ych gen. Tadeusz K asprzycki, m in ko
m unikacji Julian U lrych, oraz gen. kom i- kiego Pom orza.
Trybuny w ykonane w obw ałow aniu.
ratora O kręgu Szkolnego Pom orskiego, sarz RP. w G dańsku m in. Chodacki.
dr. Ryniew icza na specjalnej trybunie, zbudow anej w postaci dziobu łodzi.
^otaczającym plac nad W isłą, zapełniły olbrZym im placu, na którym w y-
■ się kilkodziesięciotysięcznym tłum em , znaczono m apę W ielkiego Pom orza, a na O godzinie 17,15 przybył M arszałek niej punkty m iast pom orskich, rozw inął, Śm igły - Rydz, w itany entuzjastycznie się przed Panem M arszałkiem w pierw -:
I rw X«/-x J z-w»-* 4- T < i » r rrlt«/i•’Vt T I-' o rr zi< zł’Tr złc* 11 ri H t i r 1 O 1/n /ł X A T 1 OtnT XT F7 tnX T'
SO gospodarzy utonęło
w rzecg, wyjeżdżając na sianokosy
BRZEŚĆ N. BU G IEM . W dniu w czo-. cy w padli do w ody. Z 50 jadących w ieś- ) niaków nie uratow ał się ani jeden.
Rów nież nie w ydobyto dotąd żadnych zw łok. R zeka Bug w m iejscu, w którym przepraw iali się w ieśniacy, jest bardzo głęboka i posiada liczne w iry.
W ieś O rla, licząca 59 gospodarstw, pogrążona jest w głębokiej żałobie.
— oO o —
Po krótkim cercl'u rozpoczęła się część koncertow a. Przy fortepianie za
siadł znakom ity pianista p. Sztom pka, pow itany entuzjastycznym i braw am i pu
bliczności.
; Po koncercie p. m in. Raczkiew icz gigantyczny przedstawiał p. M arszałkowi szereg o-
& ; sobistości, które zapoznały D ostojnego G ościa z szeregiem zagadnień pom or- HUWIIIliMIŁ na* skich.
N iedzielny raut, dzięki znakom itym gościom , licznie zebranej elicie pom or
skiego tow arzystwa, złożył się niew ąt
pliw ie na najbardziej im ponującą im pre
zę ostatnich lat.
¥ ¥
M A RSZ. ŚM IG ŁY -RY D Z CZŁO N KIEM H O NO RO W Y M P. T. R.
TO RUŃ . Pom orskie Tow arzystw o R olnicze nadało na uroczystym posiedzę niu R ady W ojewódzkiej w dniu 20 bm . w Toruniu M arszałkow i Polski Edw ardo
w i Śm igłem u -Rydzow i, godność Człon- I ka H onorowego Tow arzystw a.
Str 2 GŁOS POMORZA" Nr 72
Wiadomości ciekawe z bliska i daleka
Katastrofa samochodowa
m
Grążaw^ch
ZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA W ubiegłą niedzielę bawiła w lesie ( W wyniku zostało kilkanaście osób ran-górzneńskim wycieczka z Brodnicy. Wie-jnych z czego cztery osoby odniosły rany czorern wycieczkowicze w liczbie około 1 ciężkie i zostały umieszczone w szpitalu 50 osob powracali samochodem ciężaro- w Brodnicy.
Pierwszej pomocy udzielił polurbowa nym p. dr Kozłowski, który przybył na . Samochód jest tylko lekko uszkodzony.
wym. W Grąźawach nastąpiła katastrofa która na szczęście nie pociągnęła za so
bą żadnego życia ludzkiego. Przez szosę ; miejsce wypadku, pędzono bydło rolnika p. Jakuba Spy-! 1
chalskiego. Jedna z krów wpadła pod sa
mochód. Prowadazący samochód p. Wła dysław Sujkowski z Brodnicy, skręcił raptownie w stroną, a nie mogąc już ha
mować, samochód wywrócił się.
Znajdujące się w samochodzie skrzy
nie od piwa, zasypały wycieczkowiczów.
Kwas solny
w rąkach mściwej żony
KĘPNO. Zamieszkała w Podzamczu kwasem solnym, który usiłowała wylać pow kępińskiego żona blacharza Petro-1 na twarz męża, len zasłonił się jednak nela Kozioł wróciła w piątek wieczorem stojącą w pobliżu miednicą a część płynu późno do domu i wszczęła awanturę z odbiła się o dno miednicy i spryskała mężem swoim Julianem, który udał się1 mściwą kobietę. Rozwścieczona tym Ko- już na spoczynek. ’ ziołkowa, chlusnęła po raz drugi zawar-
W pewnej chwili Koziołkowa wyszła' tością butelki na męża. Tym razem nie- do sieni i wróciła z butelką napełniona ;«cęsl.wy odmosł dosc poważne oparzę.
r ‘ ma twarzy i oka, tak, ze musiano odsta- wić go d° szpitala powiatowego w Kęp
nie.
SKAZANIE PIĘCIU NIEMCÓW ZA AG11ACJĘ HlfLŁKOWbKĄ
NA WŁBRZhZU
WEJCHEROWO. Gdyński Sąd O- kręgowy na sesji wyjazdowej w Wejhe
rowie i Pucku skazał 5 Niemców na areszt po 8, 7, 6, 5 i 1 i pół miesiąca wraz z grzywnami za prowadzenie agi
tacji o przymarszu kanclerza Hitlera na Pomorze, celem zaprowadzenia porząd
ku. tak. jak w Austrii.
świtać
CHEŁMNO. Emerytowany rachmistrz miejski, Franciszek Chyliński, został za
mordowany podczas snu przez swą umy
słowo chorą żonę. Narzędziem zbrodni była szabla,
TCZEW, Znany na bruku tczewskim socjalista Jan Marciński podał swej 20- letniej zamężnej
wskiej truciznę wskutek czego zmarła.
Marcińskiego
zbrodni jeszce nieznany.
WARSZAWA
Robotnicy pracujący przy regulacji Warty na obszarze
skiego znaleźli na
której znajdowało się kilkadziesiąt zło
tych monet, WARSZAWA.
córce Anieli Szczodro- w herbacie i
nieszczęśliwa aresztowano.
ciastku, kobieta
Powód
Znowu zamach na księdza
OLKUSZ. Po zbrodni dokonanej na proboszcza ks. Józefa Jarży zbliżyło się księdzu Lewińskim w Minodze zaszedł kilku nieznanych osobników i oświetliw- w powiecie olkuskim nowy wypadek za- szy księdza latarkami elektrycznymi machu na księdza.
Późnym wieczorem do znajdującego na podwórzu w plebanii w Bydlinie, się
Ostry kurs dla rzemiosła
w Niemczech
KOLONIA. Akcja przeciwko samo
dzielnym rzemieślnikom oraz drobnym przemysłowcom w Kolonii, Akwizgramie, oraz w innych miastach w Niemczech ' przybrała ostatnio na sile.
W Akwizgramie zamknięto szereg warsztatów i małych zakładów przemy
słowych, motywując ten krok nieprze
strzeganiem o planie czteroletnim, a za
tem dopuszczeniu się przekroczeń prze
ciwko państwu. Inne zakłady zostają za- l_ .. _____ ____ ____ ___ y - mykane z powodu niepłacenia podatków rozłożony jest przypadkiem przed 5 laty, znajduje się1 oraz świadczeń socjalnych. Wiele zakła
dów zamknięto z powodu nierentownoś
ci względnie z powodu prowadzenia in
nych przedsiębiorstw.
częli do niego strzelać.
Kule na szczęście chybiły.
Policja wdrożyła dochodzenia.
za-
Cenne złoża pirytu odkryto we wsi Wierzbie w Kieleckim
dokonaniu tego odkrycia natychmiast do eksploatacji pi-przy- KIELCE. Nowoodkryte pokłady rudy mią. Po
we wsi Wierzbie pod Chmielnikiem oka- stąpiono zały się cennymi złożami pirytu, który rytu,
biegnie w pobliżu wąskiego pasa mniej i Podkreślić należy, że kopalnia pod wartościowej rudy. Znajdujący się tam Chmielnikiem jest w ogóle drugą kopal- piryt jest wysokoprocentowy i — jak nią pirytu w Polsce. Pierwsza odkrytę wykazały wiercenia — i ...
gniazdami do kilkunastu metrów pod zie- w Rudkach pod Kielcami.
Wojewoda Kostek-Biernącki
w łapciach wizytuje powiat stoliński
BRZEŚĆ N. BUGIEM. Niezwykłą drogowym, starostwie i urzędzie gmin- sensację w pow. stolińskim wywołały nym w Stolinie, posterunku policji i za- przeprowadzone ostatnio przez woj. Ko- rządzie gminnym Płotnicy oraz w groma’
stka - Biernackiego inspekcje. dzie w Horodnie, Wojewoda w przebra-' Wojewoda przeprowadzał je przewa- niu Poleszuka wziął udział w nabożeń- żnie w ubiorze chłopa poleskiego, to jest stwie w cerkwi, po czym odbył pogawęd- w sukmanie i łapciach. kę z popem na temat stosunków wyzna-'
Urzędowa inspekcje były przeprowa- niowych. i
powiatu radomszczań dzone w wydziale powiatowym, zarządzie ' dnie rzeki butelkę, w _______ ...tyrgr-wi
Czerwona róża w miejscu stracenia
Tuchaczewskiego
RYGA. Donoszą z Rygi, że w dniu śmierci marszałka Tuchaczewskiego, roz
strzelanego przed rokiem, na murze Kremlu znaleziono wielki wieniec z róż czerwonych z napisem: „Pamięci zabite
go wielkiego marszałka — oficerowie ar- Imii czerwonej, którzy go nie mogą zapom 'nieć“,
i W związku z tą demonstracją doko- inano wielu aresztowań wśród korpusu
? Oficerskiego moskiewskiego, przyczyni
■ aresztowano 55 oficerów, a wśród nich (naczelnika moskiewskiej szkoły wojen- mej płk. Timoszkina.
Sięźkśe
położenie Psiaków
w Niemczech
Na podstawie ustawy o zagrodach Wspomniane ustawy, stokroć gorsze dziedzicznych i o obrocie ziemią rozpoczę 1 od słynnych ustaw kolonizacyjnych .,ha- to w Niemczech wyzuwanie Polaków z katy“, są obecnie w całej rozciągłości gospodarstw i z ziemi. stosowane przede wszystkim tam, gdzie ______ Pozbawianie Polaków gospodarstw ludność polska osiadła.
MRE^kId c^^^^ si^ za P°moc‘l licytacji, przy Tak wygląda umowa polsko niemiec- czym osoby ubiegające się o gospodar- ka w sprawie mniejszości, podpisana dawał żadneoo stwa rolne, muszą mieć specjalne zezwo przez Niemcy w listopadzie zeszełego Przez całą niedziel
przy wystawionych zwłokach śp. Mar
szałka Sejmu, Stanisława Cara, w gma
chu sejmowym pełnili straż honorową u- rzędnicy biura Sejmu i Senatu oraz Straż Marszałkowska.
STANISŁAWÓW, Do Delatyna w województwie stanisławowskim powrócił żołnierz austriacki wyszedł na front.
Przez cały czas nie c „ znaku życia.
BERLIN. W Berlinie miał miejsce niezwykły dramat na tle zazdrości. Oto została ciężko zraniona 02-letnia kobieta przez swego przyjaciela, liczącego 75 lat, który przyłapał ją na zdradzie ze swoim 78-letnim stryjem. Po zranieniu stryja, starzec powiesił się na płocie swego o- grodu.
RYGA. W poselstwie niemieckim w Rydze odbyła się konferencja, w której wzięli udział kierownicy krajowych or- ganizacyj hitlerowskich w krajach bał
tyckich oraz kierownicy grup Niemców obywateli Trzeciej Rzeszy, mieszkają
cych w krajach bałtyckich, na której wy-'sta|y pokryte czarno
głosił referat dr Borgmann z Minister-: skrawkami papieru, na których wydruko- zuralne.
stwa Propagandy w Berlinie na temat:
„Kraje bałtyckie jako baza Niemczy
zny kiedyś i obecnie.11
HELSINKI. „Uusi Suomi11 donosi, że w Kijowie wykryto spisek wojskowy pod przewodnictwem oficera intendentury Karczenki. W związku z wykryciem spi
sku rozstrzelano jakoby 217 oficerów u- krairiskich.
Tak wygląda umowa polsko nierniec-
lenie landrata.
stosowane przede wszystkim tam, gdzie
i niepokój?" „My żądamy pokoju i spo- reżim hitlerowski?11 „Żądamy wolności!
PIRNA. Na pograniczu Saksonii są d.ugo jeszcze trwać będzie podniecenie rozrzucone masowo nielegalne ulotki, w i niepokój? „My żądamy pokoju i spo- związku z niedawnymi transportami koju“! „Jak długo rządzić będzie jeszcze wojsk na pogranicze Czechosłowacji. reżim hitlerowski? „Żądamy wolności!
Treść ulotek jest następująca: „Jak
Napisy w Lipsku
LIPSK. Mury domów w Lipska zo-' wolników! — „Jedno państwo? „Je-
— białoczerwonymi dne koszary!11, ostatnie pytanie nie cen- wano następujące hasła: j Gestapo poszukuje autorów i spraw-
..Jeden naród? — Jedna kupa nie- ców tych ulotek.
zwrócić się do rejonowego komitetu wy
konawczego, „aby udzielił koniecznej po trzeby dla naprawy cerkwi,, aby w niej nadal odbywały się nabożeństwa’1.
Wiadomość ta dowodzi, że wpły
wy duchowieństwa, zwłaszcza na wsi, są w dalszym ciągu bardzo silne, mimo szkalowania i terroru, który w obecnym
Przywiązanie do wiary w ZSRR
MOSKWA. „Logkaja Industria" do-'zebraniu rady gminnej oświadczył, że - i- i nosi, że w powiecie grodiszczańskim pro- cerkwi grozi zawalenie. Na plenarnym okresie wyborczym jest szczególnie okru wincji stalingradzkiej pop Trofimow na | posiedzeniu ów sowiet wiejski uchwalił .tny w ZSRR.
Nr. 72 GŁOS POMORZA Str. 8
ss
Z woczystoftl iubileuszowej
50-lecia Towarzystwa Przemysłowców Polskich w W
YXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBAp o - b c i c k i e g o i N a c z e l n e g o W o d z a Ś m i g łe g o - YXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBAdejmuje nie w imię jakichś tam doktryn, rln tr rr A n łn T , n ■7’Y l A T Y I „ A .,. > „ A , — c> z afirn OŻA
interesów, ale w imię uzdrowienia stosun
T e l e g r a m y n a d e s ł a l i P o m o r s k a I z b a kow gospodarczych polskich, w imię
R z e m i e ś l n i c z a , f i r m a B a c z e w s k i L w ó w , ! stworzenia tej równowagi społecznej i
K o l a B r o d n i c a i C h e ł m n o , Z w i ą z e k P o d - ' gospodarczej, która jedynie władna jest
o f i c e r ó w W ą b r z e ź n o , f a b r y k a p o w o z ó w przeciwstawić się wszelkiemu komuniz-
J a n K o p c z y ń s k i w W ą b r z e ź n i e o r a z p . [ mówi z prawa i z lewa.
M i e c z y s ł a w J e z i e r s k i z W ą b r z e ź n a . j Do tego zaś potrzebne jest wyodręb-
P o n a s t r o j o w y m ś p i e w i e .,L u t n i " I nienie wszelkich spraw rzemieślniczych
. . J u b i l a t e " , c z ł o n e k G ł ó w n e g o Z a r z ą d u łylko Pod względem ustrojowym, fi-
Z w i ą z k u p . Grobelny z G r u d z i ą d z a w y - 1 skalnym, ubezpieczeń społecznych, ale nia spraw pracy i opieki społecznej.
Nie może w żadnym razie być mowy w dalszym ciągu o podporządkowaniu
D z ię k i s t a r a n io m r u c h l i w e g o z a r z ą d u c y j n e j s k ł a d a ż y c z e n i a p . s t a r o s t a j
w ą b r z e s k i e g o K o ł a Z w i ą z k u S a m o d z i e l- w i a t o w y , w i m i e n i u w ł a d z s a m o r z ą d o - R y d z a , p o d c h w y c o n y z e n t u z j a z m e m kiasowycn, czy wiasnycn egoistycznych
n y c h R z e m i e ś l n i k ó w C h r z e ś c i j a n o b c h ó d w y c h p . b u r m i s t r z Scnwarz, w i m i e n i u p r z e z w s z y s t k i c h o b e c n y c h , j u b i l e u s z o w y n a j s t a r s z e g o t o w a r z y s t w a p a r a f i i k s . p r o b o s z c z Zaremba, w i m i e n iu
p o l s k ie g o W ą b r z e ź n a z n a l a z ł n a l e ż y t e w y d a w n i c t w a ,.G ł o s u P o m o r z a " p . Szczu-
o b r a m o w a n i e , g o d n e z a s ł u g j u b i l a t k i ka, w i m i e n i u n a u c z y c i e l i S z k o ł y D o k - i t r a d y c j i j e j . Z w ią z e k S a m o d z ie l n y c h s z t a ł c a j ą c e j p . k i e r o w n i k Nałęcz, w i m i e - R z e m i e ś l n i k ó w C h r z e ś c i j a n j a k o s p a d k o - m u „ S o k o ła " i „ K o r p o r a c j i K u p c ó w S a - b i e r c a d a w n e g o T o w a r z y s t w a P r z e m y
s ł o w c ó w P o l s k i c h w W ą b r z e ź n ie d o ł o ż y ł w i e l k i c h s t a r a ń , b y o b c h ó d t e n w y p a d ł j a k n a j w s p a n i a l e j i u p r z y t o m n i ł s p o ł e c z e ń s t w u w ą b r z e s k i e m u r o l ę j a k ą j u b i l a t k a g r a ł a i ż y c i u s p o ł e c z n y m i n a r o d o w y m n a s z e g o m i a s t a w c z a s a c h c i ę ż k i c h , w c z a s a c h u d r ę k i i n i e w o li .
W d z i e ń o b c h o d u , n i e d z i e l ę , d n i a 1 2 b m . z a p o w ie d z i a ł u r o c z y s to ś ć r a n n y k o n
c e r t n a r y n k u d o b o r o w e j o r k i e s t r y S o - tL V U , c ^ , /t
k o ł a w ą b r z e s k i e g o , p o c z y m k o m i t e t nego działania — jest Połska.
o b c h o d u p r z y j m o w a ł p r z y je z d n y c h r z e - | . . -
m i e ś l n i k ó w i g o ś c i n a s t a c j i k o l e jk i e l e k - wskazał na doniosłą rolę stanu mieszczań t y c z n e , k t ó r e M ą d r y t e n w ł a d c a d u s z t r y c z n e j , O g o d z . 9 .5 0 z e b r a ł a s ię b r a ć skiego, a w szczególności rzemiosła dla r z u c i ł p r z e d 4 0 l a t y w e n c y k l i c e m u s z ą r z e m ie ś ln i c z a w „ H o t e l u p o d O r ł e m , Państwa Polskiego. b y ć p u n k t e m w y j ś c i a d l a z a ło ż e ń g o s p o -
Gdy przed wiekami Polska chyliła się d a r c z y c h i e k o n o m i c z n y c h r z e m i o s ła .
ku upadku — jedną z ważnych przy- Świat obecny przeciera oczy i nie । czajehia, nie wykazując odwagi myśli i czyn było zachwianie się równowagi spo- rozumie, dlaczego w czasach, gazie ty-; czynu> potrzebne jest zrozumienie przez łecznej, a w szczególności obok niedołi siące ludzi ginie z głodu, topi się tysiące . czymkl miarodajne, które ożywione nie-
A ,a r e iiiD a . r o n a u o z e n s i w i e K o ś c i e ln y m sjanu włościańskiego upadek mieszczań- kilogramów kawy, owoców i inych pro- raz hajlepszym i chęciami pomocy rze-
u d a n o s i ę w p o c h o d z i e z T o s z t a n d a r a m i , r , 1 ' ’ . . . .
■ ■ l . ■ i . . stwa. \dukiow, dlaczego zam yka się w drodze
m o d z i e l n y c h p . Czarnota - Bojarski..
S z c z e g ó l n i e w a ż k ie s ł o w a w y p o w i e d z i a ł , s k ł a d a ją c ż y c z e n i a , d y r e k t o r g i m n a z j u m p a ń s t w o w e g o p . Lucjan Habel,
wspomniał, że chwile poruszone jako g ł o s i ł t r e ś c i w y r e f e r a t p t , „ O w y k o n a n i e przede wszystkim odrębnego uregulowa- dzień spojrzenia wstecz na okres pól- p e ł n e g o p r o g r a m u r z e m i e ś l n i c z e g o w
wiekowej pracy tak zasłużonego towa-1 P o l s c e " . R e f e r a t , k t ó r e g o m y ś l ą p r z e -
rzystwa. uprzytamniają nam, że tym ’ w o d n i ą b y ł o , ż e „ n i e p r o d u k c j a , a l e ż y -
czynnikiem, który nas łączy po j 1 1 _ '„ 1 -rU-- '
czas i przestrzeń, który jest zaczątkiem c z e r i s t w a " , z a j ą ł ż y w o u w a g ę w s z y s tk i c h nyn’l< będącym jego zgubą i powodem je- przez c i e i j e g o u t r z y m a n i e j e s t c e le m s p o ł e - rzemiosła interesom wielkokapitalistycz-
*< H • l <1 « 1 DMnł A zł zV/-»a i ł/łKn i n r\ f f i fi n rrt fzł —
twórczym wszelkiego naszego pozytecz- o b e c n y c h . N a w i ą z u j ą c d o w i e k o p o m n e j e n c y k li k i P a p i e ż a L e o n a X I I I , .,R e r u m
W krótkich lecz treściwych słowach N o v a r u m p . Grobelny p o d k r e ś l i ł , ż e w y -
r z e m ie ś l n i c z a w ,SJ
s k ą d n a s t ą p i ł w y m a r s z d o k o ś c io ł a p a r a f i a l n e g o n a u r o c z y s t ą M s z ę ś w ., k t ó r ą o d p r a w ił k s . O r z e c h o w s k i , z a ś o k o l i c z n o ś c i o w e k a z a n i e w y g ł o s i ł k s . P r o b o s z c z Z a r e m b a . P o n a b o ż e ń s t w i e k o ś c i e ln y m
go niedorozwoju w Polsce.
Do lego aa.ej potrzebne jest nie tyl
ko zrozumienie lycti spraw przez rzemio
sło, ale przez cale społeczeństwo, a da
lej przez tych, którzy sprawy te rozu
mieją, ale ulegają nawykom i prądom niezdrowym z bezmyślności i przyzwy-
o r g a n i z a c y j b r a t n i c h o r a z t o w a r z y s t w
p o k r e w n y c h p r z e z u l i c e m i a s t a . O g o d z . J ,
1 3 o d b y ł a s i ę w s a l i „ H o t e l u p o d O r ł e m " / o /n o s c z , t e z ^stw a przemysłowców i
u r o c z y s t a a k a d e m i a z w s p ó ł u d z ia ł e m I rzemieślnikow ma to ważne zadanie, by
p r z e d s t a w ic i e li w ł a d z , o r g a n i z a c y j m i e j - j f ‘ r z e c państwo przed objawami, jakie o-
s c o w y c h o r a z l i c z n y c h g o ś c i z m i a s t a i nazywały się zgubnymi w przyszłości.
• a . । duniow, dlaczego zam yka się w drodze służą mu namiastkami tejże po-
Dziś mieszczaństwo polskie, a w szcze\nmóu> kartelowych fabryki, zatapia ko- mocy w formie kredytów czy innych ności też warstwa przemysłowców i palnie, stwarza bezrobocie. j drobnych posunięć, nie rozwiązując mieślników ma to ważne zadanie. bv /.nheznieczenie snhre łałururh i miał- sPraw w ich istotnym znaczeniu.
Światly obywatel musi docenaić wiel ką rolę rzemiosła polskiego i darzyć je należnym szacunkiem.
Trudna jest rola rzemiosła na dziś:
utrzymanie w przełomowych warunkach gospodarczych samorządowych warszta
tów pracy, ich rozwój i ekspansja.
Niemniej trudne zadanie ma rzemio
sło do spełnienia wobec przyszłości.
Przede wszystkim szkolenie nadcho
dzącego pokolenia młodych rzemieślni
ków. I V szczególności przed rzemiosłem
Polski Zachodniej staje zadanie, wybie
gające wszerz w stosunku do innych
p r z y b y ł y c h n a u r o c z y s t o ś ć . W p r z e m ó - ziem Połski: konieczność stworzenia poi-
o k o l i c y .
A k a d e m i ę z a g a ił p r e z . K o ł a w ą b r z e s k i e g o Z w i ą z k u S a m . R z e m ie ś l n i k ó w C h r z e ś c i ja n p . Anastazy Cander, w i t a j ą c p r z e d s t a w ic i e li w ł a d z i o r g a n i z a c y j, a m i a n o w i c i e p p . Starostę i Burmistrza, Ks. Proboszcza Zarembę, d e l e g a t ó w Z a r z ą d u G ł ó w n e g o Z w i ą z k u p p . Grobelne
go, M olina, Nogowskiego i W ilandta,
d y r e k t o r a g i m n a z j u m w ą b r z e s k i e g o p .
Habla w i c e b u r m i s t r z a p. Szczukę, k i e r o w n i k a S z k o ł y D o k s z t a ł c a j ą c e j p . Na
łęcza i r e p r e z e n t a n tó w t o w a r z y s t w i o r g a n i z a c y j m i e js c o w y c h j a k o i w s z y s tk i c h
Labezpieczenie sobie łatwych i wiel
kich zysków — oto jedyny cel, który świat tinanserii i rekinów przemysłowych i handlowych sobie postawił
iim>i.ępt>ŁLva cez gospouar- czyc.ii c enuiiuiiiicziiycii, weuiu^ morycn ou azitóiąLm .at t>wiai postępuje, a more otworzyły socjalizm z jego meoatączoną wutną mas, a w następstwie komunizm,
io l u l iz u c, socjalizm naroaowy itp. — no
wotwory polityczne, more azis świat wy
wracają ao gory nogami, stwarzają dewo- lucję, niepokoje, potęgując nędzę i gtód, niszcząc wszelkę kulturę i moralność społeczną w imię nienawiści dla zia.
Kozpętano walkę w myśl przysłowia
— „czartem czarta wypędzić '.
Stwierdzenia te nie są nowością, jed-
Uzdrowienie gospodarcze i ekonomi
czne kraju może iść jedynie przez uzdro wienie stosunków w rzemiośle, przez przyznanie mu miejsca poczestnego w ogólno - gospodarczych warunkach, przez jasne postawienie sprawy stanu średniego, będącego wyrazem jedynie słusznej zasady gospodarczej, bo łączą
cej, jak już powiedzieliśmy najidealniej interesy pracy rąk ludzkich z interesami kapitału — kapitału rodzimego i jedy
nie twórczego.
H u c z n e o k l a s k i b y ł y d o w o d e m , ż e s ł o w a m ó w c y t r a f i ł y d o p r z e k o n a n i a o - b e c n y c h .
Z k o l e i z r a m i e n i a Z w i ą z k u w r ę c z o n o d y p l o m y z w i ą z k o w e z a z a s ł u g i p p :
Cander Anastazy, Strzyżewicz Teo-
w i e n i u s w o i m i n a u g u r a c y j n y m w s p o m - skiego rzetelnego rzemiosła w ziemiach nakze świat i jego system polityczny dar Srrzubrr RaleJmn
n i a ł p r e z e s p . C a n d e r o w i e l k i e j s p u ś - Połski zwłaszcza wschodnich i południo- wciąż nie chcą zrozumieć, w czym jest toni Qerke Izydor Balicki Teofil Kołe'
c i ź n i e p r z y p a d ł e j Z w i ą z k o w i p o j u b i la t c e wych. Rzemiosło Pomorza, które trwało rzecz i jakie drogi prowadzą do własci- cki Ignacy i Rujner M arcin Z a ś d v o l o m v s p u ś c i ź n i e w i e l k i e j a c z n i e p o d w z g l ę d e m ; * rozwijało się pomyślnie w najtrudniej- wego celu. Nie chce zrozumieć się rzeczy K o ł a W ą b r z e s k ie g o o t r z y m a l i ; p p S a s s
m a t e r i a l n y m l e c z p o d w z g l ę d e m i d e o - ' szyć warunkach w okresie niewoli, win- najprostszych, że odbudowa równowagi józei Sass Franciszek Sonnliń^bi M i
w y m . P o d k r e ś l ił , ż e r z e m i o s ł o p o l s k i e ■ no wykazać tyle kartu i siły, by spełnić społeczne/ i gospodarczej prowadzi tyl- kołaj, M ichałowski Staników Zalewski
W ą b r z e ź n a w c z a s i e n a j g w a ł t o w n i e j s z e - - dobrze te trudne zadania. kO przez odrodzenie rzemiosł, tj. syste- W ładysław Zalewski Józef Kopczyński
g o u c i s k u z e s t r o n y z a b o r c y w y p e ł n i ł o , teimm jest tez zauame zorganizowa mu gospodarczego, który najidealniej • Jan Kopczyński Franciszek Kamiński
s w ó j o b o w i ą z e k n a r o d o w y z a s z c z y t n i e | nego rzemtosia, zaaame natury tuorainej, łączy interesy kapitału i pracę rak ludz-\Jan Szym ański Franciszek Stanczewski
t w o r z ą c w T o w a r z y s t w i e P r z e m y s ł ó w - 1 m ^w ej: Kzetemoscią, aosuonaiym mu- kich i jedynie jest władny stwarzać war- Bronisław. Cander Konstanty i Chojni-
c ó w P o l s k i c h ostoję, d o k t ó r e j g a r n ę l i ram ym wychowaniem m ioaziezy rzemie- tości kulturalne i społeczne.
s i ę w s z y s c y k t ó r z y w i e r z y li n i e z ł o m n i e ' sim czej, przepojonej zrozumieniem oby- Niestety w systemie kapitalistycznym
w o d z y s k a n i e n i e p o d l e g ł o ś c i i d a w n e j ' waielskicn ooowiązkow i cnot ■ „ _ ,
w s p a n i a ł o ś c i O j c z y z n y . N a p o m i n a ł b r a ć r z y ć dia rzemiosła takie duchowe wa-\padto do'reszty i dziś trudno wydźwig-\
r z e m i e ś l n i c z ą , ż e j a k o d z i e d z i c o w i t a k i
r J ’ --- , » -i---J . --- ---t>~~l--- --- - — (. C rLVZ/417/IHC dtUZVf A yt
w a ć n a l a u r a c h l e c z w s z y s c y w i n n i przed rzemiosłem polskim. — Tych, któ- j więzy ustawodawcze, które krępują go
w s p ó ł p r a c o w a ć n a d u t r w a l e n i e m d z i e ł a ,' rzy nie doceniają dość rzemiosła, j
cki Leon.
- - . - - P o w r ę c z e n i u d y p l o m ó w p o d z i ę k o w a ł
siwo- jak go wyżej określiliśmy, rzemiosło u - p r e z e s p . C a n d e r w s z y s t k im z a p r z y b y -
r^yc aia rzemiosła takie duchowe wa~ padto do reszty i dziś trudno wy dźwig- cie n a u r o c z y s t o ś ć , k t ó r a n a d ł u g o z o s t a -
, . . . .. . , . ruaki piacy, aby sprzyjały one spełnia- nąć się jem u z niemocy, gdyż obecny s y - j n i e w p a m i ę c i r z e m i e ś l n i k ó w p o l s k i c h c h l u b n e j t r a d y c j i n i e w o l n o j e j s p o c z y - mu zadań natury gospodarczej stających stem gospodarczy i ekonomiczny stworzył W ą b r z e ź n a .
P o p o ł u d n iu p r z y d ź w i ę k a c h k o n c e r - w s p o i p r a c o w a c n a d u t r w a l e n i e m d z i e ł a , rzy me doceniają dość rzemiosła, nie w jego zasadniczych założeniach, które t o w e j m u z y k i w S t r z e l n i c y o d b y ł s i ę t o - k t o r e g o p o d s t a w ę w y k u ł a w y t r w a ło ś ć g o zrozumiejąc tez jego wielkiego znaczenia wplątały go w orbitrę tej walki klas, ja- w a r z y s k i p o d w i e c z o r e k , n a k t ó r y p o m i m o r ą c a m i ł o ś ć i n i e z ło m n a w i a r a n a s z y c h potrzeba będzie podbić istotnym i wzra-' ka wynikła na tle właśnie tych stosun-1 n i e p o g o d y l i c z n i e s t a w i ł a s i ę b r a ć r z e -
p r z o d k ó w . stającymi wartościami rzemiosła. j ków, które stworzył międzynarodowy m i e ś l n i c z a i g o ś c i e b a w i ą c s i ę o c h o c z o .
U c z c i ł n a s t ę p n i e p r e z e s p a m i ę ć ' pierwszym jednak rzędzie samo ' kapitalizmem z jego wybujałym i i nie o- Z a k o ń c z y ł a n a t o m i a s t o b c h ó d w i e - w s z y s t k i c h , K t ó r z y w p r z e c i ą g u m i n i o - ‘ zorganizowane rzemiosło musi ze słuszną partymi o żadne zasady moralne hasłami, c z o r n a z a b a w a t a n e c z n a w s a l i H o t e l u n e g o p ó ł w i e k u p o ś w i ę c i l i s i ę d l a s p r a w y dumą żyć w poczuciu swego znaczenia.1 praktycznym podejściu do spraw
p o l s k i e j w s z e r e g a c h j u b i l a tk i i w n i ó s ł M a ono już niemałe zasługi. Jest ono od- rzemieślniczych na drodze ustawodaw-
o k r z y k n a c z e ś ć ż y j ą c y c h j e s z c z e w s p ó ł - J znaczone jakby szlachectwem, zasługą czei widzim y bezmyślność i chodzenie
z a ł o ż y c i e li 1 o w a r z y s t w a P r z e m y s ł o w c ó w swej pracy ważnej i niełatwej. I na pasku tych, którzy j ’ *_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ ( _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
Jeżeli rzemiosło ma nadal pełnić do-'d^n^e krótkowzrocznych intere- b i e g o m n i e s t r u d z o n e g o z a r z ą d u z p p . z w i e l c e z a s ł u ż o n y m p . Rajkowskim z
G o l u b i a , n a c z e l e .
P o t e j i n a u g u r a c j i c h ó r t o w a r z y s t w a ś p i e w u ,.L u t n i a " p o d b a t u t ą p r e z e s a p .
Kurzyńskiego Józefa o d ś p i e w a ł s o l e n n e ,,G a u d ę M a t e r P o l o n i a " a s e k r e t a r z K o ł a p . Dąbrowski p r z y s t ą p i ł d o o d c z y t a n i a p i e r w s z e g o p r o t o k ó ł u j u b i la t k i z i p r z e d 5 0 l a t , k t ó r e g o o b e c n i w y s ł u c h a l i j s t o j ą c o . N a s tę p n i e p r z e d s t a w i ł w y c z e r p u i
i na pasku tych, którzy pilnują je
l dynie swoich kró
p o d O r ł e m , g d z i e h o ł d o w a n o w e s o ły m p l ą s e m d o r a n a .
C a ł o ś ć o b c h o d u j u b i l e u s z o w e g o w y p a d ł a n a d z w y c z a j d o d a t n i o , d z i ę k i z a -
brze swe trudne zadanie na 'dziś i na' sów międzynarodowego kapitalizmu.
przyszłość jednym z najistotniejszych '. Stwierdziliśmy to zwłaszcza przy o-
Candrem A. Dąbrowskim, Kopczyńskim , i Koleckim n a c z e l e . P r z y c z y n i ł y s i ę t e ż
fJ t y JizUilyni £ ll\ljlbL\)lIlLclbZył.Il . V , C. xx vzt. cunuii uu. x i £• y y 1111 y dl^
środków na drodze do osiągnięcia wspom stainiej próbie nowelizacji ustawy prze- w y b i t n i e d o u p i ę k s z e n i a u r o c z y s t o ś c i
nianych celów jest organizacja. myślowej, mającej choć w części dać p o - m i e j s c o w e c h ó r y ś p i e w a c z e , m i a n o w i c i e D l a te g o m ó w c a ż y c z y T o w a r z y s t w u cz^tek właściwemu unormowaniu spraw C h ó r K o ś c i e l n y Ś w . C e c y l i i , k t ó r y ś p i e - b y r o z w i j a ł o s i ę j a k n a j l e p i e j , p o c i ą g a j ą c rzemieślniczych, a równocześnie stwier-ytaX p o d c z a s u r o c z y s t e j M s z y ś w . p o d p r z y k ł a d e m i n n e p l a c ó w k i o r g a n i z a c j i. dzi-hsmy iak hydr^ rozwydrzonego kapi- b a t u t ą p . Ernsta, o r a z c h ó r „ L u t n i " , k t ó -
\talizmu podnosi atak na usiłowania rze- r y d y r y g o w a n y p r z e z p . Kurzyńskiego
. ' - - - - r - i i G w o z d z i z ł o ż o n o o g ó ł e m 2 2 p o m i ę - j miosła — wydobycia się z maćków tej u r o z m a i c i ł a k a d e m i ę p o ł u d n i o w ą . j ą c o d z i a ł a ln o ś ć p ó ł w i e k o w ą j u b i la t k i | d z Y m n y m i t e z ; o d 1 o w a r z y s t w a L u d o w e - ośmiornicy społecznej, która je trapi — P r z e b i e
i s p r a w ę p r z e k a z a n i a j e j a g e n d Z w i ą z k o . g o . Z w i ą z k u R e z e r w i s t ó w , S o k o ł a , K o r - łrapi w imiq L zw^ liberalizmu gospodar- u d o w o d n i ł
nianych celów jest organizacja. mysłowej, mającej choć w części dać p o - m i e j s c o w e c h ó r y ś p i e w a c z e , m i a n o w i c i e
P r z e b i e g c a ł e j u r o c z y s t o ś c i 5 0 - l e c i a
„ , , ż e r z e m io s ło n a s z e g o m i a s t a
, w gruncie rzeczy p r z y - j e s t s o b i e ś w i a d o m c h l u b n e j t r a d y c j i
1 . . 1 • 1 - A • 1 x ' ce” krywką dla ich machinacji międzynaro- rzertńosio. p o l s k i e g o z c z a s ó w , g d y r z e -
c h o w j a k o i b r a t n i o k o l a z G o l u b i a . : d o w y c h / i y d o w s l ! i c h . im i o s lo s t a f o n a „ y ź y n a c h > ź ’ b ć N a s t ę p n i e p r e z e s p . Cander w z n i ó s ł; Stwierdzenie tych przesłanek było t e j t r a d y c j i w i e r n e i w y k o n a ć s u m i e n - w i S a m o d z i e l n y c h R z e m ie ś l n ik ó w C h r z e ! p o r a c ji K u p i e c k i e j, S t r a ż y P o ż a r n e j , 1 czego, będącego
ś c ij a n . N a s tę p u j e u r o c z y s t e w b i j a n i e .L u t n i " i w s z y s t k i c h m i e j s c o w y c h ' g w o ź d z i d o s ę d z i w e g o s z t a n d a r u j u b i l a t ‘
k i i s k ł a d a n i e ż y c z e ń , I ’
W i m i e n i u P a n a W o je w o d y P o m o r - o k r z y k n a c z e s c N a j j a ś n i e j s z e j R z e c z y - potrzebne, by zrozumieć znaczenie wy- n i e s w o j e o b o w i ą z k i w o b e c s p o ł e c z e ń s t w a s k i e g o i P a ń s tw o w e j W ł a d z y A d m m i s t r a - p o s p o l i t e j , J e j P r e z y d e n t a , I g n a c e g o M o - sitków rzemiosła polskiego, które ono po- i P a ń s t w a P o l s k i e g o .
