• Nie Znaleziono Wyników

Klasa 8b Termin wykonania zadania: do 2 czerwca 2020r. Temat lekcji: Materia i energia w ekosystemie.

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Klasa 8b Termin wykonania zadania: do 2 czerwca 2020r. Temat lekcji: Materia i energia w ekosystemie."

Copied!
11
0
0

Pełen tekst

(1)

Klasa 8b

Termin wykonania zadania: do 2 czerwca 2020r.

Temat lekcji: Materia i energia w ekosystemie. (temat i cele lekcji zapisujesz w zeszycie) Cele lekcji:

- wyjaśnisz, jaką funkcję pełnią organizmy w obiegu materii w ekosystemie - dowiesz się, w jaki sposób energia przepływa przez ekosystem

- określisz rolę producentów, konsumentów i destruentów w obiegu materii i przepływie energii przez ekosystem

- wyjaśnisz, dlaczego przy przechodzeniu materii wzdłuż łańcucha pokarmowego następują straty energii.

Przebieg lekcji:

1. Ziemia jest układem zamkniętym. Z zewnątrz dociera do niej jedynie energia słoneczna, która podtrzymuje życie. Wszystkie potrzeby organizmów mogą zostać zaspokojone dzięki stabilnym procesom umożliwiającym przepływ substancji i energii w łańcuchu pokarmowym.

(2)

To już wiesz...

 w ekosystemie organizmy zjadane i zjadające tworzą łańcuchy pokarmowe

 producenci, konsumenci i destruenci stanowią kolejne poziomy troficzne.

2. Co to znaczy, że materia krąży w ekosystemie?

 Rośliny (i inni producenci) wiążą świat materii nieożywionej ze światem materii żywej. Z prostych substancji nieorganicznych tworzą materię organiczną, która buduje ich ciała. W postaci pokarmu wędruje ona wzdłuż łańcucha pokarmowego i dociera ostatecznie do destruentów.

Tu następuje kolejny ważny etap krążenia materii: bakterie i grzyby przeprowadzają rozkład substancji organicznych do prostych związków mineralnych, które ponownie mogą zostać przyswojone przez producentów.

Materia w ekosystemie nie ginie i nie rozprasza się, zmienia jedynie postać.

 W ekosystemach sztucznych, np. na polach uprawnych, krążenie materii jest zaburzone. Człowiek zbiera i wywozi niemal cały plon. W przypadku pszenicy są to zarówno owoce (zboże), jak i łodygi (słoma). Taki ekosystem nie może funkcjonować bez dostarczania do gleby nawozów mineralnych.

 Ogrodnicy sami produkują naturalny nawóz przyspieszając procesy zachodzące w przyrodzie. Gromadzą oni szczątki roślin w kompostownikach, gdzie układają je warstwami, dbając, by były dobrze przewietrzone i wilgotne. Obsypują je bardzo żyzną glebą, zawierającą duże ilości bakterii glebowych, albo zaszczepiają specjalnymi preparatami zawierającymi takie bakterie. Wytworzony nawóz może zostać rozsypany na glebę już w następnym roku.

(3)

3.Uzupełnij ćwiczenie.

4.Co to znaczy, że energia przepływa przez ekosystem?

 Podstawą funkcjonowania przyrody jest energia światła słonecznego. Rośliny przekształcają w energię chemiczną zaledwie 1% energii światła, które dociera do ich powierzchni. Ten ułamek pobranej energii magazynowany jest w związkach organicznych .

 Większość energii zmagazynowanej w związkach organicznych rośliny zużywają na swoje potrzeby życiowe, głównie oddychanie, syntezę potrzebnych związków organicznych, transport substancji. Żaden z procesów zachodzących w komórce nie przebiega ze 100% wydajnością, dlatego duża część tej energii rozprasza się w otoczeniu. W efekcie tylko ułamek energii świetlnej, którą rośliny zaabsorbowały

(4)

podczas fotosyntezy pozostaje zmagazynowany w wiązaniach chemicznych związków organicznych budujących ciało roślin.

 Zwierzęta roślinożerne nie zjadają roślin w całości, ponadto większość z nich nie potrafi strawić celulozy. Z tego powodu trafia do nich jedynie część energii zmagazynowanej w masie roślinnej. Zużywają tę energię do podtrzymania własnych czynności życiowych, czemu, podobnie jak w przypadku roślin, towarzyszy rozpraszanie energii.

 Zwierzęta roślinożerne rosną i rozmnażają się, stając się dla konsumentów II rzędu magazynem materii i energii. Konsumenci II rzędu wykorzystują około 10-20%

energii zgromadzonej przez roślinożerców. Na każdym poziomie troficznym energii jest coraz mniej, więc tworzące dany poziom organizmy mogą wyżywić coraz mniejszą liczbę konsumentów. To wyjaśnia, dlaczego większość łańcuchów w ekosystemach składa się zaledwie z 4 lub 5 ogniw.

 Do ostatniego poziomu troficznego, czyli poziomu destruentów, trafia energia obecna w szczątkach martwych organizmów i odchodach, zwłaszcza w niestrawnych częściach ciała, takich jak pióra, kości, rogi.

Zapamiętaj.

Na każdym poziomie pokarmowym większość przyswojonej energii zostaje rozproszona i stracona. Szacuje się, że każdy kolejny poziom troficzny ma do dyspozycji o ok. 90%

mniej energii niż poziom poprzedni. Oznacza to, że energia przepływa przez ekosystem, w którym zostaje wykorzystana i rozproszona.

(5)

5.Uzupełnij ćwiczenie.

6. Podsumowanie.

Podstawą funkcjonowania przyrody jest energia światła słonecznego.

Energia przepływa przez wszystkie poziomy pokarmowe ekosystemu i stopniowo jest rozpraszana w środowisku; jej straty uzupełniane są przez stały dopływ energii

pochodzącej od Słońca.

W ekosystemach materia krąży pomiędzy żywą i nieożywioną częścią ekosystemu.

(6)

Temat lekcji: Powtórzenie i utrwalenie wiadomości z ekologii. (temat i cele lekcji zapisujesz w zeszycie)

Cele lekcji:

- utrwalenie podstawowych pojęć ekologicznych

- uzupełnienie wiadomości o zależnościach antagonistycznych i nieantagonistycznych między gatunkami

- powtórzenie wiadomości o zależnościach pokarmowych w ekosystemach (łańcuchy i sieci pokarmowe)

- utrwalenie obiegu materii i przepływu energii przez ekosystem Przebieg lekcji:

1. Schemat poniżej obrazuje zależności występujące pomiędzy poszczególnymi elementami układu ekologicznego. Każdy układ ekologiczny zajmuje określoną przestrzeń, a każdy

proces i zjawisko charakterystyczne dla organizmu, populacji czy też biocenozy przebiega w określonym środowisku.

(7)

2.Przypomnijmy podstawowe pojęcia ekologiczne.

(8)

3.Sprawdź, czy pamiętasz. „Ekologia – pojęcia”:

https://wordwall.net/pl/resource/516765/biologia/ekologia-poj%c4%99cia https://wordwall.net/pl/resource/824897/biologia/ekologia

4. Przypomnijmy zależności między organizmami.

5. Sprawdź swoją wiedzę o zależnościach między organizmami.

A . W s p ó ł z a l e ż n o ś c i m i ę d z y p o p u l a c j a m i : https://learningapps.org/1131526 B . P a s o ż yt n i c t w o – p r z ys t o s o w a n i a: https://learningapps.org/9594322

C . N i e a n t a go n i s t yc z n e z a l e ż n o ś c i o r g a n i z m ó w - m u t u a l i z m : s ym b i o z a i p r o t o k o o p e r a c j a o r a z k o m e n s a l i z m - d e f i n i c j e i p r z yk ł a d y :

https://learningapps.org/9609003

D . D r a p i e ż n i c t w o i r o ś l i n o ż e r n o ś ć : https://learningapps.org/9547220

(9)

6. Przypomnijmy zależności pokarmowe w ekosystemie.

7.Sprawdź swoją wiedzę.

A. Poziomy troficzne: https://learningapps.org/9855960 B . S i e ć z a l e ż n o ś c i p o k a r m o w yc h - k t o k o g o z j a d a?

https://learningapps.org/9619431

(10)

8. Przypomnijmy.

A. Jak materia krąży w ekosystemie?

B. Jak energia przepływa przez ekosystem?

(11)

9. Podsumowanie. E k ol o g i a - p o w t ó r z e n i e w i a d o mo ś c i : https://learningapps.org/5968732

10. Praca domowa.

Zaloguj się na piotrkowską platformę e-learning.

Znajdziesz tam lekcje:

1. „Obieg materii w przyrodzie”.

2. „Energia płynie przez przyrodę”

Rozwiąż zadania – termin do 2 czerwca. Odpowiedzi nie przesyłasz. Informację odnośnie poprawności wykonanych zadań otrzymasz wkrótce.

Cytaty

Powiązane dokumenty

Jest to szczególnie istotne, kiedy kwiaty wystają z kaktusów, bo nietoperze szybko podlatują do kwiatów i wiszą nad nimi w powietrzu, gdy piją nektar, jeśli nie

 macica – nieparzysty narząd, którego ściany są zbudowane z silnie rozbudowanej tkanki mięśniowej gładkiej i pokryte grubą warstwą błony śluzowej; mięśnie w

 Rozwój osobniczy człowieka rozpoczyna się w chwili jego poczęcia, a kończy, gdy osoba umiera.  wyróżniamy następujące etapy rozwojowe: noworodkowy, niemowlęcy,

Tam z pewnością znajdzie się roślinność, a przy okazji przewietrzymy się nieco – co także jest elementem higieny wzroku.. ĆWICZENIA

8‑9 dni, pod wpływem zwiększającego się poziomu estrogenów błona śluzowa macicy rozrasta się, a jej ukrwienie zwiększa.. W ten sposób macica przygotowuje się

 Skutkiem zakażenia HIV jest spadek liczby limfocytów T, przez co zwiększa się podatność organizmu na choroby, które przy normalnej odporności nie stanowią

 Skutkiem zakażenia HIV jest spadek liczby limfocytów T, przez co zwiększa się podatność organizmu na choroby, które przy normalnej odporności nie stanowią

 Nowotwór to grupa komórek, które mnożą się w sposób niekontrolowany, tworząc guz..  Do najbardziej niebezpiecznych czynników rakotwórczych zalicza się