Roczne Walne Zebranie
Związku Gmin Województwa Ślaskiego
odbędzie sięw Katowicach, na sali Rady Miejskiej
w sobutę, dnia 2© maja 1934 p. o g o d z . 10,30 z n astępu jącym porządkiem o b r a d :
1. Zagajenie.
2. O dczytanie protokółu z ostatniego walnego zebrania.
3. Stw ierdzenie listy obecnych i pełnomocnictw.
4. R oczne sprawozdanie zarządu.
5. R oczne sprawozdanie skarbnika.
6. Sprawozdanie komisji rewizyjnej i udzielenie absolutorjum.
7. Uchwalenie budżetu Związku na rok 1934/35.
8. Z m iana § 7 statutu Związku.
9. W y b ó r komisji rewizyjnej.
10. Uzupełnienie składu zarządu Związku.
11. R eferat „Gminy śląskie a bezrobocie".
12. W nioski zgłoszone i rezolucje.
Zarząd Związku Gmin Woj. Śląskiego
( —) Dr. K o c u r P rzew odniczący.
Roczne sprawozdanie z działalności Związku Gmin
Woj, Śląskiego O dzwierciadlając w yraz potrzeb i żądań na
szych gmin, Związek Gmin 'Woj. ŚI. w roku spraw o
zdawczym pracował czy to w przedmiocie zaspo
kojenia bieżących potrzeb gmin naszych, c z y to w kierunku usprawnienia- adm inistracji gminnej, speł
nienia zadań samorządu terytorjalniego, czy w resz
cie związanych z potrzebami życiowemi, tak pod względem gospodarczym, jakoteż kulturalnym i spo
łecznym. P raca ta Związku Gmin Woj. Śl. dokony
w aną została przez Zarząd Związku oraz przez biuro Związku.
Zarząd Związku odbył w roku sprawozdaw
czym 9 posiedzeń pod przewodnictwem p. prezy
denta Dr. Kocura. Tematem obrad były przeważnie spraw y położenia finansowego gmin. W Izwiązku bowiem z ogólnym kryzysem gospodarczym, miasta i gminy śląskie znajdują się w krytycznej sytuacji finansowej. Brak nieraz środków na utrzymanie ad
ministracji.
I tak Zarząd Związku czynił przedewszystkiem starania w kierunku ulżenia gminom w spłacie za
ciągniętych pożyczek tak w instytucjach p ryw at
nych, jako też państwowych. Mianowicie starano się o obniżenie stopy procentowej oraz kosztów administracji. Ja k narazie, uzyskano pewien skutek, bo Związek Kas Oszczędności zgodził się na obniże
nie stopy procentowej według lokalnej możliwości do 6 'A %, — Dopomagano gminom w uzyskaniu subwencji wzgl, pożyczek z Śl. Kom, Funduszu po- życzikowo-zapomogowego. — Dla większego uprzy
stępnienia gminom możności korzystania z Fundu
szu Pracy, zabiegano o znowelizowanie przepisów dotyczących zaciągania pożyczek z tegoż Funduszu;
chodziło t.u o zmianę formalności, stawianych przy wnioskach o takie pożyczki.
Zarząd Związku często na swych posiedzeniach omawiał spraw ę bezrobocia, będącą wciąż jeszcze w ielką bolączką dla gmin. Z powodu braku zaso
bów pieniężnych, gminy bezpośrednio mniej łożyć mogły na ten cel. Starano się zato pośrednio łago
dzić dolę bezrobotnych, interwenjując u władz o przydział żywności dla bezrobotnych, o prawo bez
robotnych do kosztów leczenia na w szystkie choro
by tychże oraz o środki na zatrudnianie bezrobot
nych.
Specjalna komisja Zarządu Związku opracowała uwagi do projektu rozporządzeń wykonawczych Śl.
Rady W ojewódzkiej do ustaw y z dnia 19. VI. 1933 r, o zasadach gospodarki związków komunalnych oraz 0 egzekucji roszczeń pieniężnych do zw iązków k o m unalnych z tytułów p r y w a t n o - pr a w n y ch.
Dzięki zabiegom Zarządu Związku, kilka gmin przemysłowych uzyskało charakter miejski po my
śli ustaw y o tymcz. uregulowaniu finansów komunal
nych z dnia 1 kw ietnia 1933 r. W obecnej trudnej sytuacji finansowej spraw a ta ma dla tych gmin po
ważne znaczenie, bo zmniejsza obowiązki względem związków powiatowych.
Zarząd m iał na oku ostateczne przyznanie gmi
nom praw a do odszkodowania za doręczanie w ezw ań 1 różnych innych pism urzędow ych. Poniew aż p re li
minarz budżetow y W ojew ództw a Śląskiego p rzew i
duje fundusze na ten cel, ufamy, iż gminy dojdą sw ych pretensji.
za rak 1933/34,
Wyrokiem: Najwyższego Trybunału Administra
cyjnego z dnia 24. 10, 1933 r. przyznano gminom pra
wo do udziału w 10% dodatku do państw, podatku dochodowego. Zabiegi w kierunku w ypłaty zale
głości z tego tytułu są zapoczątkowane.
Pilną załatwienia jest kw est ja zniesienia ustaw y z dn. 11 maja 1850 r. (Tumultschadengesetz) o ponosze
niu szkód powstał, przy rozruchach publiczn. U stawa ta, obowiązująca jeszcze w b. zaborze pruskim, w y
maga nowelizacji ze względu na to, iż bezpieczeństwo publiczne należy obecnie do organów państwowych.
K ilka gmin obwodu przemysłowego zaintereso
wane są spraw ą składek na rzecz Związku Regula- ćji Rawy. Liczne interwencie Zarządu szły w tym kierunku, aby odciągano gminy z płacenia składek z tego tytułu. Nawiasem wspominając, gminy te ma
ją wiele kłopotu z zapłaceniem zaległości za la ta u- biegłe. Zabiegano o to, aby do świadczeń tych po
ciągnięto w większej mierze przemysł oraz Skarb Śląski, przeznaczając rocznie pewien fundusz na rzecz Związku Rawa,
W ostatnim czasie gminy przemysłowe żywo za
interesowały się spraw ą umów, jakie gminy te za
w arły w roku 1925 z Górno Śląskiem Towarzystwem Telefonów ,,Priteg‘‘ na wewnętrzne instalacje tele
fonów. Starania idą w tym kierunku, aby umowy te, jako w ielce niekorzystne dla gmin, unieważniono w związku z przeprowadzoną automatyzacją tele
fonów.
Gminy pogranicza łożyć musiały dość poważne kw oty na pokrycie kosztów leczenia i grzebania przemytników, które to w ypadki w ostatnim czasie coraz więcej się zdarzały. Zarząd wniósł interwen
cję do władz o zwolnienie gmin z ponoszenia tychże kosztów, które przelane winny być na Skarb Śląski, względnie czynniki, powodujące takie wypadki, to jest na Straż Graniczną wzgl. Urzędy Celne.
Kilka gmin rości pretensje do zwrotu kosztów, wyłożonych na rzecz Towarzystwa Opieki nad Uchodźcami narodowości polskiej. Mianowicie gmi
ny oddawały grunta pod budowę domków oraz bru
kowały ulice, chodniki itp. w interesie tegoż Towa
rzystwa. I w tym wypadku poczyniono odpowiednie kroki.
Poza wyżej wymienionemi sprawami, Zarząd Związku dyskutował nad całym szeregiem kw estyj jak spraw a legalizacji wodomierzy, spraw a organiza
cji kas oszczędności i inne.
Rozumiejąc ciężkie położenie finansowe gmin, Zarząd Związku, uchwalając preliminarz budżetowy na rok 1934/35, obniżył składkę członkowską o 50%, czyli na 6 zł od 1000 mieszkańców.
Biuro Związku udzieliło swym członkom, t. j. mia
stom i gminom 236 pisemnych porad prawnych. O- kólników wysłano 17.
Oprócz tego wysłało biuro czy to memorjałów, czy podań, czy też opinji do następujących władz i in- stytucyj: Sejm Śląski 3, Śląska Rada W ojewódzka 3, Śląski Urząd W ojewódzki wraz z poszczególnemi wydziałami 40, W ojewódzki Komitet 'Lokalny Fundu
szu P racy 8, Ministerstwo 1, Związek M iast Polskich 4, Koła Powiatowe 16. -—- Inne instytucje i organiza
cje 48 spraw.
3
Preliminarz budżetowy
Związku Gmin Województwa Śląskiego na r, 1934/35 (uchwalony na posiedzeniu Zarządu w dniu 3 marca
1934 roku).
A, D o c h o d y.
1. Odsetki zł. 700.—
2. Składki członkowskie (składka za
sadnicza 6 zł.l 11 12.000.—
3. Resztki poniżej 1 zł. z podatko doch. ,, 300.—
4. Różne inne dochody z oszczęd
ności lat ubiegłych I I 5.000.—
5. W ydawnictwo „Oręd, Samorządu I I 1.800,—
'Ogólna suma dochodów zł. 19.800.—
B. R o z c h o d y.
I. Rozchody osobowe,
1. W ydatki personalne zł. 11.818.—
2. Podróże i djety zł. 385.—
3. Składka do Kasy Chorych i
Zakładu Ubezpieczeń 11 650.—
4. Inne personalne nieprzewi
dziane w ydatki 11 668.—
Sa, rozchodów zł. 13.521.—
II. Rozchody rzeczowe,
5. Dzienniki, książki itp. zł. 600.—
6, Przybory piśmienne 11 500.—
7, Portorjum 11 700.—
8. Opłata telefonu 11 600.—
9. Opłata za światło, wodę, opał i
czynsz za biura 11 579.—
10. Zakup inwentarza biurowego, • j
ogłoszenia, koszta manipula
cyjne i różne inne w ydatki 11 500.—
11. Na oświatę 11 1.000.—
12. W ydawnictwo „Orędownika
Samorządu" 11 1.800.—
Sa. rozchodów rzeczowych zł. 6.279.—
Sa. rozchodów osobowych zł. 13.521,—
Ogólna suma rozchodów zł. 19.800.—
(—) Dr, K o c u r, przewodniczący.
(—) T o m a n e k , skarbnik,
Zniżka oprocentowania w Komu
nalnych Kasach Oszczędności
Na skutek zabiegów Zarządu iZwiązku Gmin Woj. Śl. o obniżę,nie stopy procentowej od pożyczek krótko- i długoterminowych, zaciągniętych przez Związki komunalne w K. lK. 0 ., Związek Komunal
nych Kas Oszczędności Woj. Śl. w Katowicach pis
mem z dnia 10 kwietnia br. 'doniósł co następuje:
„W odpowiedzi na pismo WlPianów z dnia 16. 1.
br. donosimy niniejszem uprzejmie, że Komunalne Kasy Oszczędności, na mocy uchwały Zarządu Związ
ku z dnia 23 marca br. obniżą od dnia 1. 4, 1934 r. od
setki od wszelkiego rodzaju pożyczek w większych Kasach na 1A% , w mniejszych na 8%%, plus %% pro
wizji tytułem zwrotu kosztów własnych w stosunku rocznym.
N iezależnie od powyższego Zarząd zalecił K. K.
0 ., by w miarę możliwości obniżyły oprocentowanie kredytów związków komunalnych, znajdujących się obecnie w ciężkiej sytuacji. Dolną granicą zniżki, do której mogą K. K. O. obniżyć oprocentowanie poży
czek związków komunalnych jest dla większych Kas
6%%, dla mniejszych 7^%. Obniżenie oprocento
wania do tych granic jest możliwem tylko w niektó
rych Kasach i nie może mieć charakteru ogólnego, gdyż zależy w pierwszym rzędzie od wysokości po
siadanych kapitałów własnych oraz strat, jakie dana Kasa w czsie dekonjunktury poniosła.
Pozatem obniżka oprocentowania kredytów po
niżej l'A% wzgl. 8A% nie może odbyć się generalnie, chociażby z tego względu, że łączna suma kredytów udzielonych przez K, K. O. W ojewództwa Śląskiego dla związków komunalnych przekracza kw otę 16 mi- 1 jonów złotych i w yw arłaby duży wpływ ujemny na tworzenie kapitałów własnych.
W zasadzie sądzimy, że obniżenie oprocentowa
nia, jakie zastosowaliśmy dla wszelkiego rodzaju k re dytów będzie znaczną ulgą dla komun, które muszą opłacać kredyty zaciągnięte z innych źródeł daleko wyżej aniżeli w Kasach Oszczędności.”
Egzekucja należności Związków Samorządowych
Ministerstwo Skarbu wydało okólnik z dnia 3 marca 1934 r. — iL. D. V. 4890/1/34, któ ry ma duże znaczenie przedewszystkiem dla związków samorzą
dowych. Okólnik ten został skierow any do w szyst
kich izb skarbowych i wszystkich urzędów skarbo
wych; treść jego jest następująca:
„Ministerstwo Skarbu stwierdziło, że egzekucja należności nieskarbowych prowadzona jest przez n ie
które urzędy s k a rb o w e bardzo opieszałe. Tytuły wykonawcze obcych w ierzycieli po wysłaniu upom
nień przez szereg miesięcy spoczyw ają w urzędach bez dalszego biegu, a przydziela się je do egzekucji tylko dorywczo i to przy sposobności ściągania od d a
nego płatnika należności podatkowych.
Taka jednostronna polityka 'egzekucyjna, nasta
wiona w kierunku ściągania praw ie wyłącznie na
leżności skarbowych, wywołuje rzecz naturalna, sil
ne niezadowolenie w sferach zainteresowanych w ie
rzycieli, którzy nie otrzymując we właściwym czasie należnych im wpływów, często nie są w stanie nale
życie spełniać powierzonych im zadań. Zwracając u- wagę na ten anormalny stan rzeczy, szkoliw y zresztą nietylko dla interesów obcych w ierzycieli, lecz i ogólno - państwowych, — Ministerstwo Skarbu z całym naciskiem podkreśla, że załatwienie wniosków egzekucyjnych obcych w ierzycieli nie mo
że ograniczać się tylko do wysłania upomnień. T y
tuły wykonawcze tych w ierzycieli należy przydzie
lać do egzekucji możliwie bez zwłoki, przyczem za
łatw ienie powinno obejmować w szystkie fazy egzeku
cji do całkowitego ściągnięcia należności względnie przesłania w ierzycielow i relacji o nieściągalności.
Przyśpieszenie tempa realizacji obcych tytułów wykonawczych nie powinno' jednak spowodować o- słabienia egzekucji należności podatkowych. Należy również przestrzegać w dalszym ciągu postanowienia
§ 52 Instrukcji egzekucyjnej, a mianowicie, że przy zbiegu egzekucji na rzecz różnych w ierzycieli czyn
ności egzekucyjne przeprowadza się w kolejności zgłoszeń tytułów wykonawczych; po uprzedniem u- wzgłędnieniu pretensji Skarbu Państwa.
Zaznacza się, że w razie stw ierdzenia na przy
szłość poważniejszych zaniedbań przy egzekucji na
leżności na rzecz obcych w ierzycieli Ministerstwo Skarbu zmuszone będzie pociągnąć winnych do suro
wej odpowiedzialności służbowej.'1.
budżetowego na rok 1934/35, Komisja Budżetowa Sej
mu Śląskiego wniosła o uchwalenie rezolucji w sp ra
wie przywrócenia samorządom tery tor jalnym prawa samodzielnego przymusowego ściągania danin i o- płat komunalnych.
Oplata od uposażeń na rzecz Funduszu Pracy
W związku z ustaw ą o Fund. Pracy wskazane jest wyjaśnienie, czy z.a pracowników miejskich, którzy obok uposażenia gotówkowego mają świadczenia w naturze, należy dopłacić na rzecz Funduszu Pracy, poczynając od dnia 1. 4,. 1933 r. t. j. od dnia wejścia w życie ustaw y o Funduszu Pracy, nadwyżkę 1 %-ej opłaty od uposażeń, powstałą przez wliczenie do u- posażenia gotówk. wartości świadczeń w naturze.
Według § 2 rozporządzenia R ad y Ministrów z dnia 31. 3. 1933 r, (Dz. Ust. iNr, 22, poz. 176) podsta
wę obliczenia opłat od uposażeń na rzecz Funduszu Pracy stanowiła suma każdorazowo przypadającego do w ypłaty uposażenia służbowego, bez uwzględnie
nia jakichkolw iek potrąceń. Z wyrazów „przypada
jącego do w ypłaty" wynikało, że podstawę obliczenia opłaty na F. Pr. stanowiło uposażenie .gotówkowe — bez wliczenia doń wartości świadczeń w naturze.
Ten stan rzeczy uległ zmianie po wejściu w życie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 3. 6. 1933 r.
(Dz. Ust. Nr. 41, poz, 326), które m. im. w § 2 wyżej wymienionego rozporząjdzenia po wyrazach' „przypa
dającego do w yp łaty'1 wstawiło w yrazy „wraz ze świadczeniami w naturze”. To drugie rozporządze
nie Rady Ministrów weszło w życie z dniem ogłosze
nia, t. j, z dniem 4 czerwca 1933 r., zatem dopiero od tego dnia wartość świaczeń w naturze ma być wliczana do podstawy wymiaru opłat od uposażeń na rzecz Funduszu Pracy, Praktycznie więc rozpo
rządzenie to mogło być zastosowane dopiero w sto
sunku do uposażeń płatnych zgóry za lipiec 1933 r. i do uposażeń płatnych zdołu za czerwiec 1933 r.; nie
ma natomiast żadnej podstawy do żądania dopłaty z tego tytułu za poprzednie miesiące, poczynając od 'dnia w ejścia w życie ustaw y o Funduszu Pracy.
Rudolf Broda, zaprzysiężony biegły w zakresie rach. i gospodarki kom.
K rólewska Huta,
Nowe przepisy o gospodarce Związków Komunalnych
W Dzienniku Ustaw Śląskich nr, 17 pod poz. 37 ogłoszono ustawę z dnia 19, 6. 1933 r, o zasadach go
spodarki Związków Komunalnych oraz o egzekucji roszczeń pieniężnych do Związków Komunalnych,
Część I. ustaw y ustala zasady ogólne .gospodarki związków komunalnych — dotychczas nieujęte jed
nolitą ustaw ą, a regulowane różnemi starem i u sta
wami (ordynacje: miejska z r. 1853, w iejska z r, 1891 i powiatowa r. 1872/1881/ częściowo również ustaw ą o uregulowaniu finansów komunalnych w Woj, Ślą
skiem, ciągle jeszcze tymczasową, oraz sporadyczne- mi zarządzeniami władz nadzorczych.
Według art. 7 nowej ustawy, zatwierdzeniu władz nadzorczych podlegają uchwały związków komunal
nych w spraw ie pożyczek nie tylko długotermino
wych (jak dotychczas według art, 26 ustaw y o tym-
Woj, Śl,), ale również i pożyczek krótkotermino
wych nie powinna przekraczać 20'% dochodów bud
żetowych, pozostających jeszcze w danym roku ra
chunkowym do zrealizowania.
Według art. 8 ustęp 1 zadłużenie związku nie powinno przekraczać takiej granicy, by koszty ob
sługi wszystkich długów nie wynosiły więcej niż 25%
dochodów zwyczajnych związku, zaś według ustępu 2 tego artykułu wysokość pożyczek krótkotermino
wych nie powinna przekraczać 20% dochodów zw y
czajnych związku, zaś według ustępu 2 tego artykułu wysokość pożyczek krótkoterminowych ,nie powinna przekracza 20% dochodów budżetowych, pozostają
cych jeszcze w danym roku rachunkowym do zreali
zowania.
Część II ustaw y zaw iera postanowienia o egze
kucji roszczeń pieniężnych do związków komunal
nych z tytułów prywatno-prawnych, które również dotychczas nie były ujęte ustawam i śiląskiemi.
Na podstawie art, 11 i 27 ustawy, Śląska Rada W ojewódzka wydała 2 rozporządzenia z dnia 22. 1.
1934 r, ogłoszone w Dzienniku Ustaw Śląskich nr. 5.
poz, 11 i 12, a mianowicie;
1) o sposobie sporządzenia i ustalania budżetów związków komunalnych i
2) o kasowości i rachunkowości związków komu
nalnych.
Dotychczasowe „Ogólne zasady budżetowania w związkach komunalnych1' ogłoszone w Gazecie Urzę
dowej Woj, Śl, z 11. 12, 1926 r. nr. 36 posiadały po
ważne braki, które nowiem Rozporządzeniem zosta
ły usunięte. W ażniejsze zmiany i uzupełnienia są na
stępujące:
§ 1 ustęp 2 mówi o prowizorium budżetowem, na podstawie którego związki komunalne 'gospodaru
ją w tych wypadkach, gdy budżet nie zostanie uchwa
lony przed rozpoczęciem roku rachunkowego.
Według § 4 budżety Szpitali i teatrów należy układać osobno, a do budżetu amrninistracyjnego w staw iać tylko nadwyżki względnie niedobory tych zakładów,
§§ 7, 13 i 36 zaw ierają m. i. dokładne przepisy o preliminowaniu w dochodach budżetowych 'nadwy
żek budżetowych z ubiegłych lat, które prelimino
wać należy bądź w dochodach zwyczajnych w Dz, XI, Różne, bądź w dochodach nadzwyczajnych w Dz. VIII Nadwyżka budżetowa, zależnie od źródła powstania nadwyżki oraz jej wysokości. Kredyt na pokrycie niedoborów z ubiegłych la t preliminować należy w myśl §§ 13 i 28 w w ydatkach nadzwyczaj. Dział XIV.
Według §§ 10 i 28 w wydatkach Działu XIII można preliminować kredyt na w ydatki nieprzewi
dziane t. j. takie, które wogóle w budżecie pominię
to, jak i takie, które wprawdzie preliminowano, ale przy wykonywaniu budżetu kred yty okażą się ,nie.- wyistarczającemi a przez viriment ,nie można tych kredytów zwiększyć. Zarząd Związku Komunalnego jest obowiązany powiadomić organ, stanow iący o w y
datkach dokonanych z tego kredytu a z końcem roku budżetowego w ydatki te przeniesione muszą być do właściwych działów. Przez wprowadzenie tego prze
pisu usunięto potrzebę czy nawet konieczność pokry
wania w ydatków nieprzewidzianych z konta zaliczek,
§§ 15 — 29 zaw ierają szczegółowe dane, jakie w ydatki należy zamieszczać w poszczególnych dzia
łach i paragrafach, przyczem wprowadzono szereg zmian w dotychczasowej specyfikacji wydatków
5 (Działy V, VIII i IX), przesunięto w ydatki na Popie
ranie rolnictwa do Dz, X. a w ydatki na popieranie przemysłu i handlu do Dz. XI, wreszcie w § 28 po
ruszono spraw ę tworzenia funduszów specjalnych przez Związki.
Spraw y wykonywania budżetu, budżetu dodat
kowego, przenoszenia kredytu (viriment), nadwyżek i niedoborów, regulują przepisy §§ 43 — 50. Spra
w y te dotychczasowemi przepisami nie były wogóle objęte.
§ 44 ustala zasady przenoszenia kredytu, które nastąpić może tylko na podstawie upoważnienia da
nego Zarządowi Związku przez organ uchwalający i to jedynie w obrębie paragrafu i wyłącznie w w ydat
kach rzeczowych. W skazanem jest, aby takie upo
ważnienie Organ stanow iący uchwalił z budżetem.
§ 46 ustala zasady sporządzania budżetów dodat
kowych, w wypadkach, gdy wydatku nie można po
kryć z kredytu na w ydatki nieprzewidziane (Dz. XIII) ani też nie można dokonać przeniesienia kredytu
( § 4 4).
§ 47 zupełnie znosi okres ulgowy. Z dniem o- statnim roku rachunkowego w ygasają wszelkie k re
dyty i żadnych operacyj po tym dniu nie można prze
prowadzać na rachunek starego budżetu, za w yjąt
kiem przeniesienia na rachunek wydatków budżeto
wych należności niepokrytych a w ynikających z zo
bowiązań, które Zarząd Związku przyjął już na siebie z tytułu wykonania budżetu (nie zapłacone raty poży
czek, należności za dostawy i roboty wykonane i in.) Są to tak zwane dotychczas zaległości bierne. Za
ległościami temi należy obciążyć rk W ydatków bud
żetowych a uznać rk w ierzycieli — zapomocą t, zw.
listy w ierzycieli, — Ws.zelkie wpłaty dokonane w k a
sie związku względnie na rachunek związku w in
stytucjach finansowych po 31. marca — zaliczać nale
ży na rachunek nowego budżetu. Dochody prelim i
nowane w budżecie okresu ubiegłego a wpływające po 31. III, należy zaliczać na poczet dochodów okre
su przyszłego, natomiast dochody wpływające przed 31. III. a dotyczące okresu przyszłego nie wolno za
liczać na rachunek dochodów tego okresu, w którym wpłynęły, ale również na rachunek okresu przyszłe
go- §§ 48—50 ustalają sposób wyliczenia nadwyżki wz.gl. niedoboru budżetowego, sposób zużycia nad
w yżki oraz pokrycia niedoboru, przyczem w razie powstania niedoboru związki winne przed władzą nadzorczą usprawiedliwić powstanie niedoboru oraz odać sposób, w jaki związek niedobór zamierza po
ryć.
Nowe przepisy o kasowości i rachunkowości u- suw ają szereg zbyt krępujących związki komunalne postanowień w zakresie m anipulacji kaso w obrachun
kowej, zawartych w dotychczasowej instrukcji kaso- wo-rachunkowej dla Związków Komunalnych w W o
jewództwie Śląskiem, ogłoszonej w Gazecie Urzędo
wej Woj. Śląskiego nr. 7. z 24. 2. 1928 r.# W ażniej
sze zmiany w zasadach rachunkowo-kasowych są na
stępujące;
Gminy w iejskie według §§ 2 i 22 nie muszą na na dokonanie wypłat w ystaw iać asygnacyj rozcho
dowych a w ypłaty uskuteczniać mogą za zgodą w ła
dzy nadzorczej na podstawie oryginalnych rachun
ków i dowodów.
Z przepisów dotyczących asygnacyj (§§ 2 — 5) nie wynika, by asygnacje — jak dotychczas — mu
siały być w ystaw iane podwójnie przez kalkę.
Ostatni ustęp § 5 postanawia, że asygnacje bez pokrycia wystawione i zrealizowane mogą być jedy
nie na wyraźne pisemne polecenie kierownika Za
rządu Związku Kom., przy zachowaniu postanowień art. 1 ustaw y z 19. 4, 1933 r. o zasadach gospodarki w związkach komunalnych,
§ 8 postanawia, że odpowiedzialność za w ypła
cone kwoty, ponoszą osoby podpisujące asygńację o- raz osoby, które przeprowadzały kontrolę rzeczową dowod. na podstawie których asygńację wystawiono.
§§ 20—25 zaw ierają przepisy o zasadach ra chunkowości. Z przepisów tych wynika, że Związki Komunalne mają zupełnie wolną rękę w doborze s y stemu księgowości. Księgowość może być więc pro
wadzona syst. włoskim (osobny dziennik i osobna księga główna) albo syst. am erykańskim (połączony dziennik z księgą główną t. zw. dziennik główna), wreszcie według § 21 punkt 3 ustęp 3 „zamiast ksiąg kontowych Zarządy Związków Komunalnych mogą prowadzić kartoteki na odpowiednich drukach" czy
li, że księgowość może być również prowadzona sy stemem przebitkowym. System księgowości przebit
kowej jest najnowszą techniczną zdobyczą w dzie
dzinie rachunkowości i z powodu swych wielu do
datnich zalet stosowany jest w latach ostatnich coraz częściej nietylko w przedsiębiorstwach prywatnych, ale i w wielu przedsiębiorstwach państwowych, a o- becnie dopuszczony został również do związków ko
munalnych, Temu system owi księgowości poświę
cimy w najbliższym numerze Orędownika jeszcze sze
reg uwag.
Ostatni ustęp punktu 3 § 21 oraz punkt 4 § 46 u stalają jednolity wzór rachunków dla wszystkich Związków komunalnych.
tarzowych, przyczem §§ te jeszcze dokładniej niż 'do
tychczas precyzują co i jak należy do ksiąg inwen
tarzowych wpisywać. Przedostatni ustęp § 31 w yli
cza przedmioty, których do inwentarza ruchomości wpisyw ać nie należy.
Według § 38 okres ulgowy został zupełnie znie
siony (co w ynika również z przepisów § 47 rozporzą
dzenia o budżetowaniu) i po dniu 31. III. wszelkie ope
racje gotówkowe przeprowadzać należy w księgach na nowy okres rachunkowy. Jedynie obroty bezgo
tówkowe nie zakontowane przed 31. 3. mogą być w starych księgach zapisane pod datą 31. 3. W związku ze zniesieniem okresu ulgowego odpadają również zupełnie uciążliwe manipulacje z zaległościami bud- żetowemi czynnemi a temsamem znikną w zamknię
ciach rocznych iluzoryczne nadwyżki budżetowe przy przeważnie próżnej kasie.
§§ 40 — 43 ustalają zasady kasowości i rachun
kowości zakładów komunalnych, wyodrębnionych z budżetu administracyjnego (według § 4 o budżeto
waniu budżety Szpitali i Teatrów) oraz tych zakła
dów, których sumy budżetu brutto zostały zamiesz- szczone w budżecie administracyjnym, a szczegółowe budżety dołączone jako załącznik do budżetu admi
nistracyjnego zgodnie z ostatnim ustępem § 40 rozpo
rządzenia o budżetowaniu. Zakłady te mogą posia
dać własne kasy i rachunkowość a szczegółowe prze
pisy o prowadzeniu kas i rachunkowości tych zakła
dów winien wydać Zarząd Związku Komunalnego.
§§ 45—49 ustalają zasady sporządzania spraw o
zdania rocznego. W ażne są punkty 3 i 4 § 45 wpro
wadzające w miejsce dotychczasowych manipulacyj z zaległościami czynnemi nowe obszerne zestawienia zaległości.
J a k już wyżej zaznaczono § 46 wprowadza jed
nolity wzór zamknięcia rachunkowego dla wszystkich Związków, przyczem do zamknięcia wprowadzono też jako sumy pozabilansowe, przyjęte i udzielone gwarancje, Z tego wynika, że gwarancje należy tak jak w szystkie inne obroty kontować w księgach ra chunkowych.
Zasady kontroli nad gospodarką Związku komu
nalnego u stalają §§ 50 —52. Obowiązek kontroli — ■ jak dotychczas — należy do kierow nika Zarządu Związku, który obowiązek ten wykonywać może również przez inne osoby, oraz do organu stanow ią
cego, któ ry obowiązek ten wykonuje przez specjalną przez siebie w ybraną komisję rewizyjną. W ażną no
wością w przepisach o kontroli jest możność przyzna
nia do rew izji — mocą uchwały samej komisji rew i
zyjnej — rzeczoznawców, obeznanych z rachunko
wością i gospodarką komunalną, oraz obowiązek przesyłania protokołów z dokonanych przez komisję rew izyjną rewizyj, władzy nadzorczej. Komisja re wizyjna winna przeprowadzić rewizję przynajmniej raz na kw artał (dotychczas co miesiąc).
Nowe przep isy nie zaw ierają zasad budżetow a
nia i rachunkow ości w przedsiębiorstw ach kom unal
nych ale zapow iadają uregulow anie tych sp raw osob- nemi przepisam i,
Obecnie Urząd W ojewódzki Śląski 'opracowuje komentarze do rozporządzeń o budżetowaniu i ra chunkowości i kasowości wraz z wzorami ksiąg i dru
ków a w szystkie wyżej wyszczególnione przepisy t, j, ustaw a i obydwa rozporządzenia a również komen
tarze wydane zostaną w ciągu miesiąca w osobnej
i M ag istra ty w D rukarni Urzędu Woj. Śląskiego.
Statut Związku Gmin Woj. Śląsk.
Związek zapisany 1, Nazwa i siedziba.
§ L .
Związek nosi nazwę: Związek Gmin Wojewódz
tw a Śląskiego, związek zapisany. Siedzibą Związku jest miasto Katowice.
2, Cel,
. § 2-
W ykluczając z działalności sw ej partyjno - poli
tyczne dążenia, zw iązek ma za zadanie:
1) pielęgnowanie dobrobytu swoich członków.
2) Podtrzymywanie i zastępowanie wspólnych in
teresów gmin i ich mieszkańców, w szczególności zapewnienie gminom Woj. Śl, należnego wpływu i stosownego uznania w dziedzinie ustaw odaw stw a i administracji Państwa i Województwa Śląskiego.
3) Udzielanie rad i popieranie gmin w sprawach im wspólnych, w szczególności pośredniczenie po
między członkami w znajomości komunalnych urządzeń administracyjnych.
Cel związku nie jest skierow any na prowadzenie p r zedsi ębi o rs t w gospodarczych.
Zadanie swe spełnia związek przez urządzenie zebrań, wydawanie własnego czasopisma i utrzym y
wanie stałego biura,
3, Członkostwo, A, C z ł O' n k o w i e,
§ 3’
Członkiem zwyczajnym związku może zostać każda gmina miejska i w iejska w Wojew. Śląskiem.
Osoby, które poniosły szczególne zasługi około § 4‘
Związku Gmin Woj. Śl. mogą być mianowane przez walne zebranie na wniosek zarządu członkami ho
norowymi. Członkowie honorowi są zwolnieni od składek związkowych oraz mają prawo uczestniczyć
w obradach związku z głosem doradczym.
B. N a b y c i e c z ł o n k o s t w a,
§ 5.
Członkostwo nabywa się każdego czasu na mocy piśmiennego zgłoszenia do Zarządu. W płatę należ
nych składek uważa się za zgłoszenie.
C, P r a w a c z ł o n k ó w,
§ 6.
Członkowie są uprawnieni do głosowania w ze
braniach związku:
Gminy z liczbą mieszkańc. do 1 000 .mają 1 głos ponad 1 000 ,, 5 000 ,, 2 głosy
,, 5 000 ,, 10 000 ,, 3 głosy ,, 10.000 ,, 20 000 ,, 4 głosy 20 000 ,, 50 000 ,,, 5 głosów ,, 50 000 ,, 100.000 ,, 6 głosów a za każde następne rozpoczęte 50 000 mieszkańców 1 dalszy głos.
- Dla ustalenia liczby mieszkańców miarodajny jest ostatni spis ludności,
Prawo głosowania wykonują zastępcy.
D, O b ó w i ą z k i c z ł o n k ó w.
§ 7.
Członkowie są zobowiązani;
1) współpracować wedle sił nad osiągnięciem celów związku,
2) zabezpieczyć utrzymanie związku przez pokrycie kosztów dragą rocznych składek,
3) oraz dostarczyć dla biura związku po dwa egzem
plarze miejscowych statutów, regulaminów itp.
dokumentów, odnoszących się do ważniejszych zagadnień miejscowej administracji gminnej oraz życia komunalnego.
Składka dzieli się na zasadniczą w wysokości z ł ...rocznie i dodatkową, którą wyznacza w al
ne zebranie na wniosek zarządu co rok na podstawie cyfry ludności, przyczem podstawową składkę przy
padającą na 1000 mieszkańców należy pomnożyć:
dla gmin ponad 1 000 do 5 000 mnożną 1,25 5 000 „ 10 000 „ 1,50
„ 10 000 „ 20 000 „ 2,00
„ 20 000 „ 50 000 „ 2,50
„ 50 000 „ 100 000 „ 3,—
powyżej 100 000 ,, 3,50
Liczbę mieszkańców stw ierdza się na podstawie każdorazowego ostatniego i urzędowego liczenia (spisu ludności, zestawienia stanu liczebnego osób itp.)
Składka płatną jest w I. kw artale każdego roku budżetowego, a na w ypadek nie wniesienia jej, po
braną bywa za zaliczeniem. Członek, który w drodze zaliczenia również nie uiści składki, może zostać u- chwałą zarządu skreślonym z listy członkowskiej.
Członek wstępujący w ciągu roku do związku płaci składkę całoroczną. Na wniosek może zarząd obniżyć składkę gminom, liczącym mniej niż 1000 mieszkańców. Staw ki od składek oblicza się w zasa
dzie na 5000 mieszkańców.
§ .8‘
Członkowie są zobowiązani jedynie do płacenia składek przewidzianych niniejszym statutem . Wobec w ierzycieli Związku Gmin Woj. Śl. odpowiada jedy
nie m ajątek związku,
E, U k o ń c z e n i e c z ł o n k o s t w a ,
§ 9 . Członkostwo w ygasa:
1) W skutek piśmiennego oświadczenia o w ystąpie
niu złożonego; wobec zarządu związku.
W ystąpienie jest dopuszczalne tylko po' 6-mie- sięcznem wypowiedzeniu pod koniec roku obra
chunkowego.
2) W skutek skreślenia członka z listy członkow
skiej (§ 7).
3) W skutek w ykluczenia członka (§ 13, d).
4, Organy Związku.
§ 10.
Organami związku są:
a) zebranie zastępców (walne zebranie), b) zarząd,
c) koła powiatowe,
d) wydziały i stałe miejsca porady.
Organy związku mogą w sprawach należących do ich kompetencji ustanowić osobne regulaminy.
A, Z e b r a n i e z a s t ę p c ó w .
§ 11.
Zebranie zastępców składa się:
a) z zarządu Związku Gmin, b) z zastępców gmin.
Zastępcą gminy jest każdorazowy burmistrz mia
sta wzgl, naczelnik gminy lub też osoby przezeń u- pełnomocnione, o ile należą do składu rady miejskiej (zastępstwa gmin), lub m agistratu (zarz. gminnego).
§ 12.
Zebranie zastępców (walne zebranie) odbywa się wedle potrzeby, przynajmniej jednak raz w roku.
Miejsce, czas zebrania oraz porządek obrad ustala Zarząd z uwzględnieniem ewentl. pod tym względem zapadłych uchwał walnego zebrania.
Z w yjątkiem naglących wypadków w ysyła się zaproszenia na zebranie zastępców (walne zebranie) 2 tygodnie przed terminem zebrania drogą zwykłego zawiadomienia pocztowego z oznaczeniem miejsca i czasu zebrania oraz z podaniem porządku obrad, Za
proszenia należy równocześnie ogłosić w organie związkowym. W nioski nie umieszczone na porządku dziennym mogą być przyjęte pod obrady i głosowa
nie na wal nem zebraniu, o ile zostaną zgłoszone za
rządowi na 7 dni przed terminem walnego zebrania,
§ 13.
Zebranie zastępców (walne zebranie),
1) przyjmuje do wiadomości sprawozdanie z działal
ności związku,
2) uchwala budżet na następny rok budżetowy, 3) podejmuje uchwały:
a) w sprawach przedłożonych przez zarząd, b) nad wnioskami członków, jakie przez zarząd do
ręczone zostały członkom przed zebraniem, c) w przedmiocie ustalenia wysokości składek (§ 7),
d) w przedmiocie w ykluczenia członków (§ 9) i to ostatecznie z wykluczeniem drogi prawnej.
e) w. przedmiocie udzielenia pokwitowania z rocz
nych rachunków związku, f) w przedmiocie zmiany statutu, g) w przedmiocie rozwiązania związku, 4) w ybiera:
a) zarząd,
b) 3 rewizorów rocznych rachunków związk
§ 14.
Należycie zwołane zebranie zastępców (walne zebranie) jest zdolne do powzięcia uchwał, o ile są obecni delegaci conajmniej 20-tu gmin należących do związku. W razie braku tegoż kworum, zwołuje za
rząd najdalej za miesiąc ponownie walne zebranie z tym samym porządkiem obrad, które decyduje na
stępnie bez względu na ilość obecnych członków.
Uchwały zapadają większością głosów, a w ra
zie równości głosów uważa się dany wniosek za nie
przyjęty.
Uchwały wpisuje się do księgi protokółu, którą podpisuje przewodniczący i conajmniej 1 dalszy czło
nek zarządu.
Dla ważności uchwały dot, zmiany statutów po
trzebna jest większość % zastępców obecnych. Ten sam przepis ma zastosowanie do uchwał powziętych w przedmiocie rozwiązania związku, W wypadku ostatnim po uchwaleniu rozwiązania związku należy zwołać ponowne zebranie zastępców. Uchwała o rozwiązaniu staje się prawomocną, o ile następne ze
branie większością % głosów obecnych zastępców po
nownie poweźmie uchwałę o rozwiązaniu związku.
§ 15.
Nadzwyczajne walne zebranie odbywa się:
1) na skutek uchwały zarządu,
2) na wniosek conajmniej 15 zastępców, skierow any do zarządu, przyczem wniosek tak i powinien za-
w ierać cel i powody zwołania nadzwyczajnego zebrania.
B. Z a r z ą d .
§ 16.
Związkiem kieruje zarząd. Zarząd składa się:
a) z 11 członków,
b) z 11 członków zastępców.
W zarządzie zastąpieni być muszą burmistrzo
wie i naczelnicy gmin, spraw ujący urząd swój zawo
dowo wzgl. honorowo.
W yboru dokonuje zebranie zastępców (walne ze
branie) na przeciąg 3 lat zwyczajną większością od
danych głosów,
§ 17.
Zarząd w ybiera z pośród 11 członków zarządu (§ 16a) na pierwsze m posiedzeniu na przeciąg 3 lat prezydjum związku.
1) z przewodniczącego związku, 2) z zastępcy przewodniczącego, 3) z 2 sekretarzy,
4) z skarbnika.
§ 18.
Zarząd przygotowuje i wykonywuje uchwały ze
brania zastępców (walnego zebrania) oraz dopełnia statutem przewidziane cele związku.
Zarząd ustala urzędników związku.
§ 19.
Zarząd podejmuje uchwały w szczególności w sprawach nie zastrzeżonych kompetencji zebrania zastępców (walnego zebrania), jak również w sp ra
wach zużycia i lo katy środków związkowych. W y
daje przepisy co do urządzenia, prowadzenia i bada
nia czynności kasowych związku.
Najpóźniej do dnia 15 lutego każdego roku na
leży ustalić preliminarz budżetowy dochodów i roz- , chodów następnego roku budżetowego.
*-• giiajpóźniej do dnia odbycia walnego zebrania każdego roku należy złożyć sprawozdanie kasowe z
f u le g łe g o roku budżetowego z sprawozdaniami z od- '■'•ts.Tbytych rewizyj kasowych,
§ 20.
Posiedzenia zarządu odbywają się według po
trzeby; miejsce i czas posiedzeń ustala przewodniczą
cy. W inien zwołać posiedzenie na wniosek conaj
mniej % liczby członków zarządu.
Zarząd jest zdolny do powzięcia uchwał, jeżeli wszyscy członkowie zostali piśmiennie zawezwani a zjawili się w liczbie conajmniej % członków zarządu.
Uchwały zapadają większością głosów a w razie równości głosów uw aża się dany wniosek za nieprzy
jęty,
C. K o ł a p o w i a t o w e.
§ 21.
Związek Gmin W ojewództwa Śląskiego utrzymu- w każdym powiecie Wojew. koło powiatowe,
D, W y d z i a ł y i s t a łe m i e j s c a p o r a d y.
§ 22.
-Dla wykonania określonych zadań, dla opraco
wania poszczególnych wniosków lub też dla załatw ie
nia spraw pilnych, zarząd związku jest władny u sta
nowić osobne w ydziały; przy biurze związku winien zarząd urządzić stałe miejsce porady.
5, Postanowienia ogólne, A. Z a s t ę p s t w o z w i ą z k u .
§ 23.
Zastępstwo związku na zewnątrz sprawuje prze
wodniczący zarządu lub tegoż zastępca,
Dokumenty, które zobowiązują związek, podpi
suje się w ten sposób, że pod słowa „Związek Gmin Województwa Śląskiego, Związek zapisany’1, w ypi
sane ręcznie lub wykonane mechanicznie lub też w y
drukowanie, przewodniczący związku, a w razie, prze
szkody tegoż zastępca i jeden członek zarządu, skła
dają swoje własnoręczne podpisy.
B. R o z w i ą z a n i e Z w i ą z k u,
§ 24.
Na w ypadek rozwiązania związku przypada ma
jątek związku, jaki pozostanie po umorzeniu w szel
kich zobowiązań związku, instytucji o charakterze społecznym lub dobroczynnym w m yśl uchwały ostat
niego zebrania zastępców (walnego zebrania).
C, Z a p i s a n i e z w i ą z k u.
§ 25.
Niniejszy statut został przyjęty na podstawie u- chwały zebrania zastępców (walnego zebrania) w Ka
towicach, w dniu 17 maja 1930 r.
Zarząd Związku władny jest do zapisania statu tu do rejestru stowarzyszeń oraz do poczynienia for
malnych zmian w statucie, jakie okażą się potrzeb- nemi w związku z zapisaniem związku do rejestru.
Katowice, dnia 17-go maja 1930 r.
(podpisy członków zarządu).
Niniejszem poświadcza się, że zmiany, w ynika
jące z niniejszego statutu zostały wpisane w dniu 22 października 19:30 r. do tut. rejestru pod liczbą 196.
Katowice, dnia 14 listopada 1930 r.
(—) podpis
St, Sekretarz Sądu Powiatowego.
Pieczęć: Rzeczpospolita Poska
Sąd Powiatowy w Katowicach,
Powiatowe Komitety WF. i PW.
(Zwolnienie od opłaty stemplowej)
W Dzienniku Urzędowym Min. Spraw Wewn. z dnia 31 m arca br. Nr. 8 zamieszczony jest pod po
wyższym tytułem okólnik do pp. Wojewodów, Ko
misarza Rządu na m. st. W arszaw ę, Starostów i Pre
zydentów miast wydzielonych następującej treści:
Jeden z W ydziałów Powiatowych zażądał od Po
wiatowego Komitetu W ychowania Fizycznego i P rzy
sposobienia Wojskowego uiszczenia opłaty stemplo
wej na pokwitowaniu, stwierdzającem odbiór sub
wencji.
W związku z tern Ministerstwo Spraw W ew nętrznych w porozumieniu z M inisterstwem Skarbu wyjaśnia, że pokwitowania, w ystaw iane przez W o
jewódzkie oraz Powiatowe (Miejskie) Komitety W. F, i P. W. są wolne od opłaty stemplowej na mocy punk
tu 8 art. 137 ustaw y z dnia 1 lipca 1926 r. o opłatach stemplowych (Dz. U. R. P. z 1932 r. Nr. 41, poz. 413).
Z rozporządzenia R ady Ministrów z dnia 28 stycznia 1927 r. (Monitor Polski Nr. 26, poz,. 59) w y nika bowiem, że Wojewódzkie1 oraz (Powiatowe
(Miejskie) Komitety W. F. i P. W , są organami P ań
stwowego Urzędu W ychowania Fizycznego i P rzy
sposobienia Wojskowego, wobec czego-— pod w zglę
dem opłat stemplowych — przysługują tym Komite
tom uwolnienia, przyznane ustaw ą stemplową Sk ar
bowi Państwa.
Druk: „Graf ja” Katowice, Kościuszki 39, TeJ, 302-19.
