Pojedynczy numer 20 groszy. Nakład 34OOO egzemplarzy. Numer obejmuje 10 stron.
Wychodzi codziennie z wyjątkiem niedziel i świąt
--- --- --- --- --- -- PRENUMERATA! __________ __________
w ekspedycji i agenturach w Bydgoszczy z dodatkiem tygodniowym ,,SPORT POMORSKI" wynosi kwartalnie 8.25 zł., na pocztach przez !istswego
w dom 9.33 zL - Miesięcznie 2.75 ii,, przez listowego w dom 3.11 zł.
pod opaską w Polsce 5.80 zł., do Francji i Ameryki 7.50 zł., do Gdańska 4.00 guldeny. do Niemiec 4.00 marki. — W razie przeszkód w zakładzie, spowodowanych wyższą siłą, strajków lub t. p., wydawnictwo nie odpowiada
za dostarczania pisma, a prenumeratorzy nie maja prawa do odszkodowania.
Redaktorprzyjmuje odgodz. 11—12 wpołudnieoraz odgodz.5—6 popołudniu.
Rękopisów Red. nie zwraca. - Redaktor odpowiedzialny Henryk Ryszewski, Ekspedycja (centrala: Poznańska 30 — filja: Dworcowa 2) otwarta od go
dziny 8 rano do godziny 6 wieczorem bez przerwy.
wnwwanMiwn-m-----1---mznnnswninmTniTisiMiiwi i.u. .. _ ._
-
A(!res redakcji i adralutoir.
ul. Poznańska 38
Drukiem i nakładem ,,Drukarni Bydgoskiej Spółki nkc.
;, - OGŁOSZENIA( s-... , -
20 groszy od wiersza milim., szerokości 38 milim. Zareklamy od milim. na
stronie przed ogłoszeniami 67 milim. 50 groszy, w tekście na drugiej lub dalszych stronach 75 groszy. Drobne ogłoszenia s!owo tytułowe 20 groszy,
każde dalsze 10 groszy; dla poszukujących pracy 2670 zniżki. Przy częstem powtarzaniu udziela się rabatu. Przy konkursach i dochodzeniach sądowych
wszelkie rabaty upadają. — Ogłoszenia zagraniczne lOO% nadwyżki. - Ogło
szenia skomplikowane 20% nadwyżki. - Za terminowy druk i przepisane miejsce ogłoszenia - Administracja nie odpowiada.
Miejsce płatności i prawem dla wszelkich sporów sądowych jest Bydgoszcz.
Konta bankowe: Bank Ludowy - Bank M. Stadthagen T. A.
Konto czekowe: P. K. O. nr. 203713 Poznań.
Telefon administracji 315.—Tel. filji 1299. Telefon naczelnego redaktora nr. 316. Telefon redakcii 326
Numer 30. j BYDGOSZCZ, wtorek dnia 8 lutego 1927 roku. 1 Rok XXI.
Ch. D. na Pomorzu.
Był czas, kiedy na Pomorzu naj- silniejszem stronnictwem połitycz-
nem była Narodowa Partia Robot
nicza. Był to bowiem okres wybuja
łości powojennych, gdy wielu lu
dziom zdawało sie. że krzykactwem
i demagogia opanuia wszystko i wszystkich. Później nastąpiło roz
czarowanie i otrzeźwienie.
Związek Ludowo-Narodowy nig
dy na Pomorzu wybitnej roli nie od
grywał. Był on wprawdzie przez pe
wien czas stronnictwem dość silnem, lecz siłę te uzyskał jedynie dzięki poparciu zwolenników Chrześcijań
skiej Demokracji, którzy do wybo
rów sejmowych szli pod sztandarem
t. zw. Jedności Narodowej.
Od tego czasu na Pomorzu wiele sie zmieniło.
Społeczeństwo nomorskie. iako wv
bitnie demokratyczne, nrzekonało
sie. źe ieoo mieisce nie iest ani wNa
rodowe! Partii Robotnicze! ani w
Związku Ludowo-Narodowym. Sil
nie przywiązane do wiary katolic
kiej i patriotycznie usposobione, a"cz wrogie wszelkim zapędom szowini
stycznym, cała siła garnie sie pod
sztandar Chrześcijańskiej Demokra
cji.
Ost,atni zjazd delegatów Ch. D. na Pomorzu, odbyty w Grudziądzu, jest najlepszym tego dowodem.
Wszyscy deleaaci onowledzieli sie
za silna i nrostoliniina nol-tvka
Chrześcijańskiej Demokraci!, co iest
wyrazem zanatrywań najszerszych
warstw snoSeczeństwa nomorskseno.
Cierpkie słowa padały pod adre
sem posłów, wybranych z listy tzw.
Jedności Narodowej. Prócz posła Nowickiego, który okazywał i oka
zuje wielka ruchliwość, inni posło
wie chadeccy byli i sa posłami pa
pierowymi. Ludzie ci zresztą zosta
li ogółowi narzuceni. Społeczeństwo pomorskie na taki snosób postawie
nia kandydatów poselskich w przy
szłości sie nie zoodzi.
Mówiono o wzmagającej sie na
Pomorzu agitacji socjalistycznej i komunistycznej. Słusznie podniesio
no. że ci z pośród Pomorzan, których
zdołano wciągnąć w szeregi socjali
styczne. nie sa z przekonapia socja
listami, znaleźli sie oni pod sztanda
rem czerwonym jedynie w nadziei u- zyskania lepszych zarobków, co im sie w uszy ciągle trąbi.
Kto jednak zna Pomorze i społe
czeństwo pomorskie, ten wie bardzo
dobrze o tem, że tam nie zdarza sie takie rzeczy, jakie miały miejsce w
Warszawie i Pruszkowie. Lud po
morski umie odróżn,ić ulewy od ziar
na i w sidła socjalistyczne, a tem
mniei komunistyczna, zapędzić sic
nie pozwoli.
Zjazd grudziądzki stanał na sta
nowisku. że najlepszym środkiem odciągnięcia ludu pracuiacego od zastawionej sieci socjalistyczne! jest
iasnv f sprawiedliwy nronram spo
łeczny 5 nosnodarczv- iaki ma wła
śnie ChrzęściłaAska Demokracja. Je
dynie walka o sprawiedliwość spo-
łeczna. podejmowana z cała stanow
czością przez nasze stronnictwo, mo
że wytracić socjalistom broń z reki.
Nasz nrooram snołeczny i nosno- darczy różni sie też zasadniczo od
nronramu Zwiazkn Ludowo-Narodo
wego; w tym wiec względzie miedzy
temi dwoma stronnictw’ami nigdy zgody być nie może.
Ch. D., choć iest stronnictwem wszechstanowem. opiera sie głównie
na szerokich warstwach ludu pracu
jącego. i to zarówno fizycznie iak i umysłowo.
Najlepszym środkiem do wprowa
dzenia w czyn naszych haseł gospo
darczych to zakładanie i nouieranie
chrześciiańskicfe związków zawodo
wych,
Wielkie pole działania ma tu na
sze duchowieństwo, pod którego a-
dresem odzywały sie w Grudziądzu życzliwe słowa zachęty i przypom
nienia Ojców Kościoła.
Wogóle duchowieństwo nasze win
no być silnym i twórczym czynni
kiem w Chrześciiańskiei Demokra
cji, Dlaczego naprzykład w centrum
niemieckiem duchowieństwo główna odgrywa role?
Co do przyszłego bloku wyborcze
go to delegaci pomorscy stanęli na stanowisku, że należy dażyć’do stwo
rzenia si!nena bloku centroweao do któretso winny weiść; Chrześcijań
ska Demokracia ..Piast51. Narodowa
Partja Robotnicza (odłam Pop’ela)
i Stronnictwo Stanu Średnleso (daw
Szanghaj
zdobyty przez chińczyków ?Berlin, 5. 2. (PAT) Chińska agen
cja prasowa w Berlinie ogłasza de
pesze, według którei we czwartek
ub. zwolennicy Kuo Min Tangu u rządzili w Szanghaiu zamach stanu
i wypędzili wojska gen. Sung Czuan
Fanga. Zamach udał sie.
(Potwierdzenia tej wiadomości z
kół oficjalnych dotychczas nie otrzy
mano. Agencja prasowa iest prowa
dzona przez zwolenników Kuo Min
Tanga).
Stany Zjednoczone proponują neutralizacją Szanghaju.
Waszyngton. 6 2. (PAT) ,,United Press11 dowi’aduje sile. że departa
ment stanu upoważnił amerykań
skiego posła w Pekinie, aby zapro
ponował stronom walczącym uzna
nie międzynarodowej koncesji w Szanghaju za strefe neutralna, w o-
brebie której nie mogą sie odbywać
żadne operacie wojenne.
Niemcom nie odebrano możliwości ataku na Polskę!
Warszawa. (AW). Współpracownik A- gencji Wschodniej uzyskał z miarodajnych
kółocenę zapadłego ostatnioty Paryżń t. żw.
kompromisu w sprawie twierdz niemieckich
na wschodzie. Kompromis ten uważać na
leży niewątpliwie za teoretyczny sukces Polski, gdyż przekroczenie przez Niemcy, obowiązujących je klauzul rozbrojenio
wych, zostało stwierdzone tv Paryżu ponad wszelką wątpliwość. Go do praktycznych
skutków kompromisu, to polepsza5on nie
wątpliwie nasze bezpieczeństwo militarne
Generał Fawels o
Paryż. (AW). ,,Excelsior" zamieszcza wywiad z delegatem Niemiec gen. Pawel-
sem na temat układu rozbrojeniowego. Na zapytanie przedstawiciela pisma, dlaczego międzynarodowa komisja wojskowa nie za
żądałazburzenia 54 fortyfikacyj, powstałych
w roku 1920, Pawełs odpowiedział, że forty
fikacje te nie miały charakteru ofensyw
nego i byłybez znaczenia. Są to tylko ma
na zachodzie t. j. w sferze działania prze
znaczonych obecnie na zburzenie twierdz Kistrzyniai Głogowej. Co do Prus Wschod
nich, w szczególności zaś co do twierdzy królewieckiej, kompromis nie odebrał wprawdzie Niemcom całkowitej możliwości napaści na Polskę, należy się jednak spo
dziewać, iż sfery demokratycztto-pacyfisty-
czne w Niemczech będą na tyle silne, aby przeszkodzić wszelkim próbom wojennym
ze strony skrajnie odwetowych kół nacjo
nalistycznych.
wyniku rokowań.
łe schronienia, bo zaledwie na 8 osób, nie
są przystosowane do ustawiania armat czy karabinów maszynowych. Na przestrzeni
400 km. między Głogowem, a Królewcem znajduje się 88 budynków, w których naj
wyżej możnaby ulokować jeden bataljon wojska, co nie zagraża bezpieczeństwu granic.
Rewolucia w Portugalii.
Bombardowanie Oporto.
W Portugalii znowu rewolucja, Lizbona, 5. 2. (PAT) Na czele zbun
towanych oddziałów w Porto stoi generał Susa Diaz.
Lizbona. 6. 2. (PAT) Minister woj
ny zażadał, aby cywilna ludność
miasta Porto, w której bronią sie powstańcy najpóźniej w niedziele
rano opuściła miasto, albowiem po tym terminie rozpocznie sie general
ne bombardowanie miasta. Wobec
takiej sytuacji, powstańcy wyrazili gotowość poddania sie pod pewnymi
warunkami. Minister odmówił jed
nak temu, żadaiac poddania sie bez
zastrzeżenia.
niejsze stronnictwo mieszczańskie).
Redzie to niewątpliwie najsilniejszy blok, nietylko na Pomorzu, lecz w
całei Polsce.
Na szczególna uwagę zasługuje
przemowa naczelnego redaktora
Dz:ennika Bydgoskiego" p. Jana Teski, wygłoszona na zjeździe gru
dziądzkim.
Mówił on, że szerokie warstwy społeczeństwa naszego winny być należycie uposażone, a wtedy hasła demagogów wywrotowych nie beda m;ały do nich dostępu. Rozumna inteligencja winna o tem wiedzieć i już oddawna stanać pod sztanda
rem Ch. D,, gdzie gromadzą sie lu
dzie uczciwi, a nie pływacy politycz
ni. Winniśmy też pamiętać o tem.
że produkcja zależy od należytej or
ganizacji pracy a nie od obcinania praw zdobytych przez rzesze robot
nicze.
Najlepszym dowodem uczciwości polityków chadeckich iest choćby o-
świadcże.nie . delegata świeckiego, przemysłowca Maczkowskiego. że drożyzna stale wzrasta, ale robotni
kom zarobków sie nie podwyższa.
Należy też podnieść, że gdy dele
gaci pomorscy domagali sie uchwa
lenia rezolucji, wyrażaiacei słowa u-
znania dla ,,Dziennika Bydgoskiego"
za iego pełna poświecenia prace dla dobra społeczeństwa, redaktor Te
ska wniósł poprawkę do rezolucji tei treści, by wyrazić wdzięczność i ais-
mom lokalnym na Pomorzu, które
— jakkolwiek bezpartyjne — ida po
naszei linii politycznej i popierają
ruch chrześcijaóskcrdemokratyczny
na Pomorzu.
Tak postępują ludzie uczciwi, pra
wdziwi demokraci, wolni od zarozu
miałości i pychy.
Delegaci pomorscy złożyli w Gru
dziądzu egzamin dojrzałości poli
tycznej.
Chrześcijańska Demokracja może być dumna ze swego programu i
swych ludzi.
Jeżeli gdzie to właśnie na Pomo
rzu Chrześcijańska Demokracja ma byt i przyszłość zupełnie zapewnio
na. F.
Zjazd uołityczny w Warszawie.
Warszawa. 7. 2. (Tel. wł.) Ub. nie
dzieli odbył sie tu zjazd Narodowej
Partii Robotniczej na terenie b. za
boru rosyjskiego. Na zjazd przyby
ło 99 delegatów. Przewodniczył b.
minister Jankowski. Referat poli
tyczny wygłosił pos. Chądzyński, or
ganizacyjny pos. Michalak.
Wybrano nowy zarzad na okręg b.
Kongresówki, składający sie z 9 o-
sób. k
Wyłom w świętowaniu n’etóeli,
Ru uciesze żydów.
Warszawa. 7. 2. (Tel. wł.) Minlstr-
ium Pracy i Opieki Społ. przychyla
sie obecn:e na korzyść opinji. aby ze względu na dobro przedsf,i’ icieli drobnego kupiectwa, szczególnie w małych miastach zezwolić na han
del w niedziele przed nabożeństwem.
W tej mierze niezadługo ma sie
ukazać osobne zarządzenie,