• Nie Znaleziono Wyników

W Korzystna nowelizacja rozporządzenia dotyczącego programu zwalczania choroby Aujeszkyego u świń

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "W Korzystna nowelizacja rozporządzenia dotyczącego programu zwalczania choroby Aujeszkyego u świń"

Copied!
4
0
0

Pełen tekst

(1)

jest w ogóle możliwe jeżeli łącznie spełnio- ne zostały następujące przesłanki:

– norma ta jest jasna i bezwarunkowa (jej treść jest na tyle precyzyjna, iż nie wy- maga dalszego skonkretyzowania oraz jej realizacja nie jest uzależniona od ja- kiegokolwiek warunku, a dla swego wy- konania lub skuteczności nie wymaga podjęcia jakichkolwiek działań przez instytucje Wspólnoty albo przez pań- stwa członkowskie);

– nakłada ona na określone podmioty obowiązek podjęcia lub zaniechania określonych działań;

– nadaje się do stosowania bez koniecz- ności wprowadzenia żadnych dodatko- wych środków (19).

Piśmiennictwo

1. Tomaszewska M.: Zdrowie publiczne. W: Traktat o Unii Europejskiej. Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską.

Komentarz, pod red. Z. Brodeckiego, Warszawa 2006, s. 517.

2. Witkowska J., Wysokińska Z.: Integracja europejska. War- szawa 1999, s. 84.

3. Synowiec E.: Zarys historii Wspólnot Europejskich. W:

Unia Europejska, integracja Polski z Unią Europejską, pod red. E. Kaweckiej i E. Synowiec, Warszawa 1996, s. 11.

16. Sprawa 26/62, ETS 1963, s. 1 i n.

17. Kornobis-Romanowska D.: Sąd krajowy w prawie wspól- notowym, Kraków 2007, s. 33.

18. ETS wielokrotnie orzekał o w sprawie bezpośredniej skuteczności norm prawa pierwotnego, w szczególno- ści w przywoływanej już sprawie van Gend & Loos ale również w sprawie 43/75 Defrenne (ETS 1976, s. 455 i n.) czy 313/99 Baumbast (ETS 2002, s. I-7091). Cho- ciaż i w tym zakresie istnieją odstępstwa, na przy- kład odnoszące się do norm programowych zawartych w traktatach (Biernat S: Prawo Unii Europejskiej a pra- wo państw członkowskich. W: Prawo Unii Europejskiej.

Zagadnienia systemowe, pod red. J. Barcza, Warszawa 2003, s. 249).

19. Tak w szczególności Ahlt M. i Szpunar M. (Pra- wo europejskie, Warszawa 2005, s. 33 i n.), Herde- gan M. (Prawo europejskie, Warszawa 2004, s. 109), Bielska-Sobkowicz T. (Wdrożenie prawa Wspólnot Eu- ropejskich do krajowego systemu prawa. W: Prawo Unii Europejskiej w wewnętrznym porządku państwa członkow- skich, Warszawa 2004, s. 41.) oraz Maliszewska-Nienar- towicz J. (Porządek prawny Unii Europejskiej, z uwzględ- nieniem postanowień Traktatu Konstytucyjnego, Toruń 2005, s. 69.).

Mgr Michał Rudy, Zakład Prawa Administracyjnego Insty- tutu Nauk Administracyjnych, Wydział Prawa, Administra- cji i Ekonomii, Uniwersytet Wrocławski, ul. Uniwersytecka 22/26, 50-145 Wrocław

4. Ahlt M., Szpunar M.: Prawo europejskie, Warszawa 2005, s. 27.

5. Herdegen M.: Prawo europejskie, Warszawa 2004, s. 111.

6. Sprawa 6/64, ETS 1964, s. 585 i n.

7. Cieśliński A.: Wspólnotowe prawo gospodarcze, Warsza- wa 2003, s. 5.

8. Tamże.

9. Maliszewska-Nienartowicz J.: Porządek prawny Unii Eu- ropejskiej (z uwzględnieniem postanowień Traktatu Kon- stytucyjnego), Toruń 2005, s. 58.

10. Frąckowiak-Adamska A.: Kompetencje do niestosowa- nia przez sędziego krajowego przepisu ustawy niezgod- nego z Konstytucją lub prawem wspólnotowym. W: Sto- sowanie prawa wspólnotowego w prawie wewnętrznym z uwzględnieniem prawa polskiego, pod red. Kornobis- Romanowskiej D., Warszawa 2004, s. 170. Podobnie. Kor- nobis-Romanowska D.: Sąd krajowy w prawie wspólnoto- wym, Kraków 2007, s. 29.

11. Orzeczenie ETS z dnia 17 grudnia 1970 r. w sprawie 11/70 Internationale Handelgesellschaft (ETS 1970, s. 1161). Tłu- maczenie za Czapliński W., Ostrihansky R., Saganek P., Wyrozumska A.: Prawo Wspólnot Europejskich. Orzecz- nictwo, Warszawa 2005.

12. Kwestie te zostały poruszone w orzeczeniach ETS w spra- wie 106/77 Simmenthal II (ETS 1978, s. 629 i n.), w spra- wie 157/86 Murphy (ETS 1987, s. 673 i n) oraz w spra- wie 103/88 Fratalli Costanzo (ETS 1989, s. 1839 i n).

13. A. Łazowski, Stosowanie rozporządzeń wspólnotowych na płaszczyźnie wewnętrznej państw członkowskich. W:

Prawo Unii Europejskiej w wewnętrznym porządku pań- stwa członkowskich, Warszawa 2004, s. 90 i n.

14. Kornobis-Romanowska D.: Sąd krajowy w prawie wspól- notowym, Kraków 2007, s. 27.

15. Biernat S.: Prawo Unii Europejskiej a prawo państw człon- kowskich. W: Prawo Unii Europejskiej. Zagadnienia sys- temowe, pod red. J. Barcza, Warszawa 2003, s. 246.

serologicznie dodatniego, a w innych od- setek tego typu chlewni sięga 20%.

Dane dotyczące realizacji programu zwalczania choroby w poszczególnych wo- jewództwach w 2008 r. są przedstawione w tabeli 1. Zamieszczone w niej wyniki ba- dań serologicznych dowodzą, że sytuacja epizootyczna naszego kraju jest mniej ko- rzystna niż zakładano. Średnio około 4,3%

stad świń jest zakażonych (dane z 31 listo- pada 2008 r.). Największy odsetek stad se- rologicznie dodatnich stwierdzono w wo- jewództwach, w których liczba świń oraz gęstość populacji świń jest szczególnie wy- soka, w wielkopolskim, kujawsko-pomor- skim i świętokrzyskim. W województwach tych odsetek gospodarstw serologicznie dodatnich po pierwszym pobraniu pró- bek krwi kształtuje się, odpowiednio, na poziomie 7,9, 7,4 i 8,8%.

Podsumowując dotychczas uzyskane dane można stwierdzić, że średni dla Pol- ski odsetek gospodarstw zapowietrzonych jest istotnie wyższy od spodziewanego.

Niemniej jednak należy wyraźnie pod- kreślić, że jest on wielokrotnie niższy od rejestrowanego w takich krajach Unii Europejskiej, jak Niemcy, Holandia czy Belgia. Tylko w nielicznych powiatach o największej gęstości populacji świń sy- tuacja w zakresie intensywności rozprze- strzenienia się wirusa choroby Aujeszky- ego była podobna do tej, którą rejestrowa- no w krajach Europy Zachodniej.

Biorąc pod uwagę wysoce zróżnicowane natężenie występowania wirusa choroby Au- jeszkyego na terenie Polski, za słuszną nale- ży uznać przyjętą dla naszego kraju strate- gię zwalczania choroby opartą na metodach

„szczepienie-eliminacja” oraz administracyj- nej. Pierwsza metoda była zalecana do sto- sowania na obszarach, na których stwier- dzono znaczny odsetek stad serologicznie dodatnich – średnio więcej niż 5%, a druga – tam gdzie odsetek stad zakażonych wiru- sem choroby Aujeszkyego był niski.

W trakcie prawie 10 miesięcy realiza- cji programu zdobyto doświadczenia oraz

Korzystna nowelizacja rozporządzenia dotyczącego programu zwalczania choroby Aujeszkyego u świń

Zygmunt Pejsak

1

, Janusz Związek

2

, Andrzej Lipowski

1

z Zakładu Chorób Świń Państwowego Instytutu Weterynaryjnego – Państwowego Instytutu Badawczego w Puławach

1

oraz Głównego Inspektoratu Weterynarii w Warszawie

2

W

następstwie ukazania się rozpo- rządzenia Rady Ministrów z 9 mar- ca 2008 r. w sprawie wprowadzenia pro- gramu zwalczania choroby Aujeszkyego u świń (Dz. U. 08.64.397), w marcu 2008 r.

rozpoczęto w Polsce działania zmierzają- ce do eradykacji wirusa tej choroby z te- rytorium Polski. Ogólnopolski program zwalczania choroby został poprzedzony programem pilotażowym, który wdrożo- no w województwie lubuskim na podsta- wie rozporządzenia Rady Ministrów z 22 czerwca 2006 r. w sprawie wprowadzenia programu zwalczania choroby Aujeszky- ego u świń na obszarze województwa lubu- skiego (Dz. U. 06.109.751) i kontynuowa- no w 2007 r. na podstawie rozporządze- nia Rady Ministrów z 24 sierpnia 2007 r.

w sprawie wprowadzenia programu zwal- czania choroby Aujeszkyego u świń na ob- szarze województwa lubuskiego (Dz. U.

07. 156. 1098).

Aktualnie programem zwalczania cho- roby Aujeszkyego objęte są wszystkie wo- jewództwa. W części z nich całkowicie za- kończono pierwszy etap programu, to jest pierwsze pobranie próbek krwi, w innych na ukończeniu jest już drugie pobranie krwi, a w nielicznych rozpoczęto trzecie pobieranie próbek.

Na podstawie uzyskanych wyników można stwierdzić, że sytuacja epizootycz- na w poszczególnych województwach, a zwłaszcza w powiatach i gminach, jest bardzo różna. W niektórych powiatach nie stwierdzono ani jednego gospodarstwa Prace poglądowe

196 Życie Weterynaryjne • 2009 • 84(3)

(2)

zebrano wnioski od Inspekcji Weterynaryj- nej, prywatnych lekarzy weterynarii oraz hodowców i producentów świń, upoważ- niające do podjęcia działań zmierzających do nowelizacji cytowanego na wstępie roz- porządzenia Rady Ministrów.

Celem przedmiotowej nowelizacji jest przede wszystkim dostosowanie regula- cji prawnych do istniejącej sytuacji epizo- otycznej, ocenionej obiektywnie dopiero na podstawie badania krwi z pierwszego pobrania. Należy podkreślić, że we wszyst- kich krajach, w których dotychczas reali- zowano program zwalczania choroby Au- jeszkyego, również miało miejsce dostoso- wywanie programu do bieżącej sytuacji.

Dlatego też zagadnienie nowelizacji nale- ży traktować jako działanie zupełnie nor- malne. Można sądzić, że prawdopodobna jest kolejna nowelizacja, jeżeli dla spraw- ności realizacji programu zwalczania cho- roby będzie ona niezbędna.

Potrzeba nowelizacji rozporządzenia wynikała z wielu przesłanek, w tym przede wszystkim z nadmiernej restrykcyjności w zakresie postępowania w chlewniach za- powietrzonych oraz w chlewniach zloka- lizowanych w obszarze zapowietrzonym.

W aspekcie zapisów wspomnianego roz- porządzenia stado, w którym stwierdzono nawet jeden dodatni wynik badania sero- logicznego, w zasadzie traciło możliwości kontynuowania produkcji. Podobnie sy- tuacja układała się we wszystkich stadach zlokalizowanych w strefi e zapowietrzo- nej. Wspomniany zapis często decydował o tym, że z wielu względów, także dla do- bra sąsiadów, stado mające status zakażo- nego likwidowano, przez co ginął problem

„obszaru zapowietrzonego”.

Trudny do przestrzegania był również za- pis dotyczący postępowania w stacjach una- sieniania loch, a w szczególności dotyczący obrotu nasieniem. Wyjątkowo skompliko- wana była sytuacja stacji unasieniania loch, które znalazły się w strefi e zapowietrzonej.

W zasadzie na bankructwo były też skaza- ne chlewnie produkujące prosięta w przy- padku stwierdzenia w nich seroreagentów lub wtedy, gdy znalazły się w strefi e zapo- wietrzonej. Zgodnie z rozporządzeniem nie było bowiem możliwości wyprowadzenia prosiąt z takich gospodarstw. Wątpliwości związane z realizacją budził także zapis do- tyczący zasad prowadzenia szczepień.

Przedstawione, a także inne argumen- ty i uwagi, pochodzące przede wszystkim od Inspekcji Weterynaryjnej, zadecydowa- ły o tym, że podjęto i w zasadzie ukończo- no już prace nad nowelizacją wspomnia- nego rozporządzenia.

Najważniejsze zmiany, które wprowa- dzono do znowelizowanego projektu są następujące.

Nowelizacją, mogącą mieć najwięk- sze pozytywne implikacje dla realizacji

programu, jest rezygnacja z obowiązku tworzenia przez powiatowego lekarza we- terynarii obszaru zapowietrzonego o pro- mieniu 1,5 km od ogniska choroby. Zapis ten, skądinąd potrzebny z epizootycznego i naukowego punktu widzenia, był przyczy- ną wielu napięć. Niekiedy zamiast dawać efekty pozytywne, utrudniał podejmowanie właściwych decyzji, w tym przede wszyst- kim ograniczał możliwości wykorzystywa- nia metody „szczepienie – eliminacja”.

Zamiast „obszaru zapowietrzonego”

wprowadzono pojęcie „stada powiązane- go epizootycznie ze stadem zakażonym”.

Na podstawie tego zapisu powiatowy le- karz weterynarii, analizując ewentualne bezpośrednie i pośrednie powiązania stada, w którym stwierdzono seroreagentów z in- nymi chlewniami oraz zabezpieczenia epi- zootyczne obowiązujące w „stadach powią- zanych epizootycznie”, może podjąć decyzję o wprowadzeniu szczepień w tych gospodar- stwach, które w związku z tego rodzaju kon- taktami lub brakiem właściwej bioasekura- cji narażone są na wprowadzenie wirusa do stada. Powiatowy lekarz weterynarii nie jest zobowiązany do wprowadzenia szczepienia nawet w blisko zlokalizowanych gospodar- stwach, jeżeli są one właściwie zabezpieczo- ne i przestrzegane są tam regulacje związa- ne z obrotem trzodą chlewną.

Drugą, z praktycznego punktu widzenia niezwykle ważną zmianą jest umożliwienie, pod pewnymi warunkami, prowadzenie niezakłóconej produkcji tuczników, a na- wet prosiąt w stadach zakażonych, w któ- rych prowadzi się szczepienia. Zlikwidowa- ny bowiem został obowiązujący bezwzględ- nie w poprzednim rozporządzeniu, zakaz wprowadzania świń do zakażonego stada.

Zgodnie z duchem nowelizacji, w drodze od- stępstwa, powiatowy lekarz weterynarii bę- dzie mógł decyzją wyrazić zgodę na wpro- wadzanie do szczepionego stada zakażone- go świń, ich nasienia i komórek jajowych ze stad o statusie potencjalnie wolnych od wi- rusa choroby Aujeszkyego, stad seronega- tywnych i o statusach wyższych. A także, co bardzo ważne, ze stad potencjalnie wolnych od wirusa choroby Aujeszkyego – szczepio- nych, seronegatywnych – szczepionych oraz ze stad wolnych od wirusa choroby Aujesz- kyego – szczepionych. W przypadku gdy świnie pochodzą ze stad nieszczepionych, przed wprowadzeniem do chlewni zapo- wietrzonej muszą one zostać dwukrotnie zaszczepione. Odstęp pomiędzy szczepie- niami musi wynosić cztery tygodnie. Zwie- rzęta będzie można włączyć do stada naj- wcześniej tydzień po szczepieniu.

Ważne jest to, że w stadach zakażonych – szczepionych dopuszczone będzie wyko- rzystywanie knurów do krycia naturalne- go, pod warunkiem, że są one serologicz- nie ujemne i zostały zaszczepione prze- ciwko chorobie Aujeszkyego.

W omawianej nowelizacji doprecyzowa- no, które stada świń są objęte programem zwalczania choroby Aujeszkyego. Zgod- nie z nowym zapisem programem objęte są wszystkie stada świń, których dotyczy obowiązek rejestracji, zgodnie z ustawą z 2 kwietnia 2004 r. o systemie identyfi ka- cji i rejestracji zwierząt.

Powtórzono za poprzednim rozporzą- dzeniem, ale w sposób bardziej wyraźny i jednoznaczny, że pobieraniu próbek krwi w ramach realizacji programu podlegają świnie w wieku od 12 tygodnia życia.

Zamiast istniejącego w poprzednim roz- porządzeniu określenia „ubój po gospodar- czym wykorzystaniu” wprowadzono ter- min „uboju odroczonego”, który w praktyce oznacza tę samą procedurę postępowania,

Advantageous amendment to Ministry Council Regulation concerning the national Aujeszky’s disease eradication programme Pejsak Z.1, Związek J.2, Lipowski A.1. Department of Swine Diseases, National Veterinary Research Institute in Pulawy1, General Veterinary Inspectorate in Warsaw2.

After 12 months of realization of the national Aujesz- ky’s disease (AD) eradication programme it is clear that not accurate presumption of AD seroprevalence in pig population caused some problems in the eff ective and economically accepted method of AD eradication. In general, strategy of AD eradication in Poland was too restrictive. The above-discussed amendment of the still obligatory Ministry Council Regulation will emphasized that the main method of AD eradication should based on „vaccination – eradication” principle. Administra- tive method, i.e. killing or slaughtering pigs should be used rarely, only in exceptional cases and in gener- al at the fi nal stage of eradication campaign. Vaccina- tion of pigs in infected herds according to the scheme provided by the amended Regulation and regulation concerning reproduction of pigs in the infected farm will enable almost normal production.

The same strategy will be adopted for the farms ep- idemiologically connected with infected ones (so-called contact holdings). Moreover, animal trade, although un- der some restrictions, will be allowed between farms with the same epidemiological status or from herds with higher to herds with lower health status in regard to AD, including those vaccinated ones. Amended Regu- lation will be not as restrictive as before for semen col- lection centers. Also, much easier to achieve will be AD free status for farms that have been serologically tested for years by producers themselves, and for their own ex- penses, and always were ADV seronegative.

Summarizing, all those above-mentioned amend- ments will focus on reducing, to the necessary mini- mum, negative economical consequences of the pro- gram to the pig production sector.

Keywords: Aujeszky’s disease, pigs, eradication pro- gramme, amendment.

Prace poglądowe

197

Życie Weterynaryjne • 2009 • 84(3)

(3)

czyli ubój świń po osiągnięciu masy ubo- jowej lub ubój loch po wyproszeniu i od- sadzeniu prosiąt. Zmiana ta ma celu spre- cyzowanie, w jakich sytuacjach powiatowy lekarz weterynarii może odstąpić od naka- zu natychmiastowego uboju zwierząt. Od- roczony ubój ma przede wszystkim umoż- liwić dotuczenie prosiąt lub warchlaków do masy ubojowej i ich sprzedaż do rzeźni.

Możliwe będzie również, pod pewny- mi warunkami, przemieszczanie prosiąt ze stada zakażonego szczepionego do innego stada zakażonego.

Wprowadzono możliwość szybszego uzyskania przez niektóre stada świń sta- tusu wolnego od choroby Aujeszkyego.

Stado, w którym właściciel prowadził ba- dania serologiczne na własny koszt, może zostać uznane za wolne od wirusa po jed- nym pobraniu krwi. Właściciel takiego stada musi wykazać, że w ciągu 12 mie- sięcy poprzedzających badanie w ramach programu wszystkie zwierzęta hodowla- ne, czyli knury, knurki, lochy i loszki prze- bywające w tym stadzie zostały przebada- ne w ramach badań własnych i nie stwier- dzono u nich żadnego dodatniego wyniku badania.

Warunkiem uznania stada za wolne od choroby Aujeszkyego jest również zacho- wanie odstępu pomiędzy badaniami po- przedzającymi badanie w ramach pro- gramu, który powinien wynosić od 2 do 6 miesięcy. Zmiana ta była szczególnie potrzebna dla gospodarstw zarodowych oraz stacji unasieniania loch, które od lat we własnym zakresie prowadzą badania w kierunku choroby Aujeszkyego.

Ważne znaczenie ma wprowadzenie w stadach seronegatywnych-szczepionych możliwości przeprowadzania badań sero- logicznych. Dzięki tym badaniom stada te będą miały nadawane statusy:

1) stada zarodowe i o pełnym cyklu pro- dukcji, potencjalnie wolne-szczepione, seronegatywne-szczepione, wol- ne-szczepione.

2) tuczarnie, seronegatywne-szczepione, wolne-szczepione.

Złagodzono rygory wobec stad, w któ- rych nie wykryto seroreagentów, ale pod- jęto decyzję o ich zaszczepieniu. Możli- wość prowadzenia reprodukcji pozwoli takim stadom na prawie normalne utrzy- manie hodowli i produkcji.

Wprowadzono także możliwość, a w przy padku trzeciego pobrania krwi obowiązek, ponownego zbadania prób- ki krwi, w przypadku gdy w stadzie zosta- nie stwierdzony tylko jeden wynik dodatni.

Przepis ten ma na celu wykluczenie możli- wości wprowadzenia szczepień lub elimi- nacji stada, w przypadku gdy pojedynczy wynik dodatni jest tak zwanym wynikiem fałszywie dodatnim – co zawsze jest moż- liwe. Znane jest także zjawisko tzw. poje- dynczych seroreagentów (single reactors).

Zwierzęta takie wykazują wielokrotnie do- datni wynik badania, mimo że nigdy nie ze- tknęły się z wirusem. Zjawisko to nie zo- stało do końca wyjaśnione, niemniej jed- nak komplikuje proces zwalczania choroby Aujeszkyego. Ze względów ekonomicznych musi być ono brane pod uwagę.

Ważne z praktycznego punktu widzenia i uzasadnione ekonomicznie jest ponadto

wprowadzenie regulacji, która zakłada, że w przypadku odbudowy lub tworzenia stada od podstaw zyskuje ono status sta- da, z którego pochodzą nowo wprowadzo- ne świnie. Zwierzęta muszą pochodzić ze stad wolnych lub urzędowo wolnych od choroby Aujeszkyego. Zasada ta pozwo- li przyznać stadu status bez konieczności ponownego prowadzenia badań.

Istotne jest wprowadzenie czytelnych przepisów dotyczących badania zwierząt na koszt właściciela, w przypadku gdy nie przestrzega on zasad przemieszczania świń lub innych zawartych w programie. Zapis ten ma zmobilizować rolników do prze- strzegania zasad przemieszczania świń oraz nakazów i zakazów nałożonych przez po- wiatowego lekarza weterynarii. Gdy wła- ściciel stada wprowadzi do gospodarstwa świnie lub materiał biologiczny świń nie- znanego pochodzenia, powiatowy lekarz weterynarii uznaje stado za podejrzane o zakażenie i nakazuje badanie wszystkich świń w stadzie na koszt właściciela.

Cieszyć powinna, przede wszystkim sta- cje unasieniania loch, wprowadzona zmia- na zasady stałego monitorowania choro- by Aujeszkyego w tych podmiotach. Cen- tra pozyskiwania nasienia mają prawny obowiązek prowadzenia stałego monito- rowania choroby Aujeszkyego od 2004 r.

Po uzyskaniu przez nie statusu urzędo- wo wolnego od choroby badania kontro- lne obejmą w ciągu rok u 100% zwierząt w centrum, przy założeniu, że co kwartał badanych będzie 25% knurów.

Zniesiony zostanie również uciążliwy dla stacji unasieniania loch obowiązek wy- stawiania świadectwa zdrowia dla nasienia świń. Wystarczająca będzie odpowiednia ad- notacja lekarza weterynarii nadzorującego centrum w orzeczeniu lekarsko-weteryna- ryjnym.

Nowelizacja rozporządzenia zakłada wprowadzenie obowiązku wystawiania świa- dectwa zdrowia dla każdej przesyłki świń, w tym dla przesyłek świń kierowanych ze stad wolnych do rzeźni. Świadectwa zdro- wia dla świń pochodzących ze stad zakażo- nych, podejrzanych o zakażenie oraz zawie- szonych muszą być dodatkowo oznakowane.

Zmiana ta pozwoli na sprawowanie pełnej kontroli Inspekcji Weterynaryjnej nad obro- tem krajowym świń, co zapobiegnie niekon- trolowanemu ich przemieszczaniu.

W nowelizacji rozporządzenia zawar- ty zostanie szczegółowy program szcze- pień, który przedstawiać się będzie na- stępująco.

Program szczepień w stadach zakażonych prowadzących produkcję w cyklu zamkniętym

Szczepienia świń w stadzie zakażonym przeprowadza się w następujący sposób:

Województwo

Liczba stad % stad

przewidzianych

do zbadania zbadanych zakażonych zbadanych zakażonych

Dolnośląskie 11 252 8 259 3 73,40 0,04

Kujawsko-pomorskie 42 717 31 061 2498 72,71 8,04

Lubelskie 48 529 25 450 102 52,44 0,04

Lubuskie 3 725 1 429 8 38,36 0,21

Łódzkie 40 300 29 525 706 73,26 2,39

Małopolskie 22 413 13 072 822 58,32 6,29

Mazowieckie 54 371 28 417 975 52,26 3,43

Opolskie 12 589 9 249 34 73,47 0,37

Podkarpackie 26 166 13 756 439 52,57 3,19

Podlaskie 21 415 11 908 27 55,61 0,23

Pomorskie 15 394 11 037 43 71,70 0,39

Śląskie 10 906 8 310 223 76,20 2,68

Świętokrzyskie 21 302 15 651 1498 73,47 9,57

Warmińsko-mazurskie 12 919 9 212 358 71,31 3,89

Wielkopolskie 68 806 57 380 5723 83,39 9,97

Zachodniopomorskie 7 684 6 168 10 80,27 0,16

Razem 420 488 279 884 13 469 66,56 4,81

Tabela 1. Realizacja programu zwalczania choroby Aujeszkyego w Polsce w 2008 r.

Prace poglądowe

198 Życie Weterynaryjne • 2009 • 84(3)

(4)

J

ednymi z najczęściej stosowanych w lecz- nictwie związków chemicznych o działa- niu antybakteryjnym są antybiotyki beta-lak- tamowe, nazywane beta-laktamami. Wspól- ną ich cechą jest obecność w cząsteczce pierścienia beta-laktamowego. W ciągu pra- wie 80 lat, począwszy od wykrycia w 1929 r.

penicyliny, związki te stały się najliczniejszą grupą antybiotyków. Beta-laktamy podzie- lone są na kilka grup o odmiennej budowie

strukturalnej, w której rozróżnia się rdzeń typowy dla danej grupy i określoną liczbę różnych podstawników. Zaliczane są do nich penicyliny, cefalosporyny, monobak- tamy, karbapenemy oraz inhibitory beta- laktamaz. Antybiotyki te mają różny zakres działania przeciwbakteryjnego w zależno- ści od przynależności do grupy. W począt- kowym okresie stosowania penicylin uzy- skiwano bardzo dobre efekty terapeutyczne 1) stado podstawowe po raz pierwszy

szczepi się dwukrotnie, przy czym od- stęp między szczepieniami wynosi 4 ty- godnie,

2) kolejne szczepienie stada podstawowe- go powtarza się co 4 miesiące, 3) w tym samym czasie szczepi się wszyst-

kie zwierzęta stada podstawowego, nie- zależnie od ich stanu fi zjologicznego, 4) prosięta od matek szczepionych szcze-

pi się dwukrotnie:

a) pierwsze szczepienie przeprowadza się między 10 a 12 tygodniem życia, b) drugie szczepienie przeprowadza się

między 14 a 16 tygodniem życia.

5) prosięta od matek nieszczepionych szczepi się w 6 i 10 tygodniu życia, 6) tucznikom powyżej 6 miesiąca życia,

znajdującym się w stadzie, szczepionym w ramach programu, podaje się trzecią dawkę szczepionki w 8 miesiącu życia, 7) loszkom własnego chowu, wykorzysty- wanym do odnawiania stada podstawo- wego, podaje się trzecia dawkę szcze- pionki w 8 miesiącu życia,

8) zwierzęta wprowadzone spoza stada (loszki, knurki), przeznaczone do od- nawiania stada podstawowego, przed włączeniem do stada szczepi się dwu- krotnie, z zachowaniem 4 tygodni od- stępu miedzy szczepieniami, przy czym drugie szczepienie przeprowadza się nie później niż na tydzień przed włą- czeniem zwierzęcia do stada.

Program szczepień w tuczarniach zakażonych

Wszystkie świnie w tuczarni szczepi się jednokrotnie lub dwukrotnie, w zależności

od terminu uboju. Tuczniki przeznaczone do uboju w okresie miesiąca przed ubojem immunizuje się jednokrotnie. Natomiast wszystkie inne zwierzęta szczepi się dwu- krotnie w odstępie 4 tygodni. Z regulacji dotyczących zasad stosowania szczepionek w naszym kraju wynika, że nie immunizu- je się świń w okresie 3 tygodni przed ubo- jem. Wszystkie świnie wprowadzane do tuczarni szczepi się w dniu wprowadzenia zwierząt do obiektu. Szczepienie powtarza się po 4 tygodniach. Tucznikom, które nie osiągnęły wagi rzeźnej do 6 miesiąca ży- cia, podaje się trzecią dawkę szczepionki w 8 miesiącu życia.

Program szczepień w stadach o cyklu zamkniętym, potencjalnie wolnych od wirusa choroby Aujeszkyego, stadach seronegatywnych oraz stadach wolnych od wirusa choroby Aujeszkyego, mających status stad powiązanych epizootycznie z ogniskiem choroby

Szczepienia świń przeprowadza się w na- stępujący sposób:

1) stado podstawowe po raz pierwszy szcze- pi się dwukrotnie, przy czym odstęp mię- dzy szczepieniami wynosi 4 tygodnie, 2) kolejne szczepienie stada podstawowe-

go powtarza się co 6 miesięcy, 3) w tym samym czasie szczepi się wszyst-

kie zwierzęta stada podstawowego, nie- zależnie od ich stanu fi zjologicznego, 4) prosięta od matek szczepionych immu-

nizuje się jednokrotnie – między 11 a 13 tygodniem życia,

5) prosięta od matek nieszczepionych im- munizuje się jednokrotnie między 10 a 12 tygodniem życia,

6) zwierzęta wprowadzone spoza stada (loszki, knurki), przeznaczone do od- nawiania stada podstawowego, przed włączeniem do stada szczepi się dwu- krotnie, z zachowaniem 4 tygodni od- stępu miedzy szczepieniami; zwierzę- ta można włączyć do stada tydzień po pierwszym szczepieniu.

Program szczepień w tuczarniach potencjalnie wolnych od wirusa choroby Aujeszkyego, seronegatywnych oraz wolnych od wirusa choroby Aujeszkyego, mających powiązania epizootyczne z ogniskiem choroby

Wszystkie zwierzęta w tuczarni w wieku po- wyżej 12 tygodnia życia szczepi się jedno- krotnie. Wszystkie świnie wprowadzane do tuczarni szczepi się jednokrotnie do 3 dnia od wprowadzenia zwierząt do obiektu.

*

Można mieć nadzieję, że bardzo intensyw- ne działania Głównego Inspektoratu Wete- rynarii spowodują, że pozostający aktual- nie w fazie uzgodnień projekt nowelizacji rozporządzenia szybko zostanie podpisa- ny przez stosowne władze i wprowadzony w życie. Można mieć pewność, że uspraw- ni on program zwalczania choroby Aujesz- kyego u świń w naszym kraju.

Prof. dr hab. Zygmunt Pejsak, Państwowy Instytut Wetery- naryjny, Zakład Chorób Świń, al. Partyzantów 57, 24-100 Puławy, e-mail: zpejsak@piwet.pulawy.pl

Antybiotykooporność Gram-ujemnych pałeczek

wytwarzających beta-laktamazy

Magdalena Rzewuska

z Katedry Nauk Przedklinicznych Wydziału Medycyny Weterynaryjnej w Warszawie

i uznano je za leki o wyjątkowej skuteczno- ści. Niestety, wkrótce okazało się, że niektó- re drobnoustroje wykazują oporność na ich działanie, związaną między innymi z aktyw- nością beta-laktamaz, enzymów rozkładają- cych beta-laktamy. Wielkie nadzieje wiąza- no z nowymi grupami antybiotyków beta- laktamowych, takimi jak cefalosporyny, ale wiadomo już, że bakterie wykształciły me- chanizmy oporności również na te związ- ki, a odsetek szczepów opornych wciąż wzrasta. Obecnie intensywnie prowadzo- ne są badania mające na celu poznanie me- chanizmów oporności bakterii na szerokie spektrum antybiotyków beta-laktamowych oraz sposobów jej przekazywania. W ostat- nich latach istotnym problemem stały się zakażenia wywołane przez szczepy Gra- m-ujemnych pałeczek wytwarzające beta- laktamazy o rozszerzonym spektrum sub- stratowym – ESBL (extended-spectrum

Prace poglądowe

199

Życie Weterynaryjne • 2009 • 84(3)

Cytaty

Powiązane dokumenty

Przemieszczanie zwierząt poza obszar strefy „niebieskiej” możliwe jest w chwili obecnej tylko do rzeźni wyznaczonej przez terenowo właściwego powiatowego lekarza weterynarii

Zatem ciągle jeszcze wymienione w  tabelach 1 i 2 zakażenia bak- teryjne świń mogą być leczone przy użyciu wymienionych antybiotyków, dopuszczo- nych urzędowo do

Międzynarodowego Kongresu Specja- listów Chorób Świń w Meksyku (23 rd In- ternational Pig Veterinary Society (IPVS) Congress) i dotyczy zakaźnych chorób świń, które

Zarówno w przypadku echoskopii, jak i ultrasonografi i badania wykonywano na zwierzęciu stojącym, w pierwszym przy- padku pomiędzy 30 a 45 dniem ciąży, na- tomiast

Porównanie rezultatów uzy- skanych w krajach o wysokiej prewalencji występowania choroby Aujeszkyego wska- zuje, że znaczny odsetek pojedynczych se- roreagentów może być

Metoda ta powinna być stosowana wy- łącznie w końcowej fazie eradykacji wi- rusa z danego obszaru, wtedy gdy: odse- tek stad serologicznie dodatnich jest mi- nimalny, istnieje

Warun- kiem efektywnego postępowania w oma- wianym zakresie jest przede wszystkim do- konanie częściowej likwidacji stada, to zna- czy usunięcia z chlewni wszystkich świń,

perfringens typu A w etiologii choroby jest stwierdza- nie obecności tych bakterii w zmienionych patologicznie odcinkach jelit świń padłych z objawami krwotocznego zespołu