• Nie Znaleziono Wyników

Wiersze niemiecko-polskie

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Wiersze niemiecko-polskie"

Copied!
4
0
0

Pełen tekst

(1)

Alicja Simonówna

Wiersze niemiecko-polskie

Pamiętnik Literacki : czasopismo kwartalne poświęcone historii i krytyce

literatury polskiej 9/1/4, 73-75

(2)

Notatki. 73

B ro sz u rk a ta z n a jd u je się w w o lu m in ie m iscellan eó w bib lio ­ teki para fialn ej w N isie n a Ślązku, z a w ie ra ją c y m p rz e w a ż n ie druki astro n o m iczn e , a ry tm e ty c z n e itp. z la t 1499— 1513 (Jo a n n e s de S a c ro B usto, P e u rb a c h , S chot, K a le n d a riu m J o a n n is de M onte Regio, P e tru s de E liaco, A lb e rtu s M agnus i t. d.), z k ra k o w sk ic h w y d a ń s ą :

1) A lgorism us Jo a n n is de S a c ro B usto. U ngler 1511 (b rak k a rty ty tu ło w ej).

2) C o m p u tu s c h iro m e tra lis ab a 1 482— 1558 J o a n n is Glogo- viensis. Jo a n n e s H a lle r 1507.

3) In tro d u c to riu m A stro n o m iae C ra c o v ie n se elu c id a n s A l­ m an ach . C rac. 1506 (b. w. d ru k arza ). N ad ty tu łe m d o p isan o w sp ó łcześn ie :

C racoviae A nno Dei 1514 quo anno hiems erat frigida, ita ut m olendinae om nes déficiente aqua m olare non valuerunt.

W ła śc ic ie l książki, k tó ry częste w niej ro b ił glosy do te k stu dzieł, z a p is a ł im ię sw o je k ilk a razy , n. p. p rz y N rze 2 (C om putus chirom .) : S u m Bartholom aei Jonae a Schw eydnitz, gdzieindziej d o d a ł r o k : 1516. Z a p isa ł on się b y ł 5 listo p a d a 1513 w u n iw e r­ sy tec ie k rak o w sk im (Chm iel, A lbum stu d io so ru m U nivers. C raco v . II, 149); d o p isan y p rzez niego czas w y d a n ia tego w y k ła d u sn ó w (1514— 15) u legać w ięc n ie m oże żadnej w ątp liw o ści.

N a o p ra w ie p rzed n iej w części zniszczonej w id ać u d ołu d w a b e r ła skrzy żo w an e, ja k w W isło c k ieg o In c u n a b u la T y p o g ra - p h ic a n a str. 149. E stre ic h e r (B ibliografia p o lsk a XV, 33) p ró c z w y d a ń tego w y k ła d u sn ó w z o d m ien n y m ty tu łe m z r. 1527 i 1533 w y m ie n ia jeszcze trz e c ią ed ycyę, w k tó rej nie je s t w y ra ż o n y ro k i m iejsce w y d an ia, a k tó r ą m ia ł kiedyś w rę k u i o p isa ł d o k ła­ dniej w „ W e te ra n ie P o z n a ń sk im “ z ro k u 1825, s. 4 2 2 — 3 J. L. t. j. J(ózef) Ł (ukaszew icz). Ale z o p isu tego w idać, że ch o ciaż w y d a n ie to, d o tąd tak że n ie o d sz u k a n e w b ib lio tek ach , n ajw ięcej zb liżone je s t do eg z e m p la rza niseńskiego, to je d n a k z u p ełn ie je s t od niego odm ienne, gdyż m ia ło fo rm a t d w u n a stk i i o b ejm o w ało c a ły ark u sz. Ja k o w y d a w c ę p rz y p u sz c z a ł Ł u k aszew icz H allera. W y d a n ie w ięc pow yżej o p isa n e je s t z u p ełn ie n ieznane.

O stro w o , W. Ks. Poznańskie. Ks. K a zim ierz M iaskow ski.

W iersze niemiecko - polskie.

Do n o tatk i o p ieśn i K o chanow skiego w tłó m a c z e n iu niem ie- ckiem XVII w ieku (P am iętn ik lite ra c k i, VII, s. 139) p ra g n ę ła b y m d o d a ć, iż u K r z y s z t o f a K a l d e n b a c h a (z S ch w ieb u s pod G łogow em , 1613— 1698; p o r. E s t r e i c h e r XIX, 15) „D eutsche L ied er u n d G etich te/ in g ew isse B ü c h e r eingetheilet. E d ito re Filio

(3)

74 Notatki.

C ognom ine T übingen. G edruckt bey M artin R om ney 1683 (n iew y ­ m ien io n e u E s t r e i c h e r a ) w części II-giej „D as a n d e r B u ch d er H o e h zeit-G e tich te “ i III-ciej „D as d ritte B u ch d e r K la g -L ie d e r“ pom ieszczone są m iędzy innym i w iersze polskie.

S ą to t. zw. „G eleg en h eitsg ed ich te“ n a c ześć z a s łu ż o n y c h o b y w ate li k ra ju , k re w n y c h lu b p rzy jació ł. M uzyka n ie m ie c k a z a ­ w dzięcza tego ro d z a ju k o m pozycyom szereg n a jp ię k n ie jsz y c h p ie śn i ów czesnych i n ie je s t w y k luczone, że i do części u tw o ró w teg o zb io ru p o ety ck ieg o m u zy k a w sw oim czasie istn ia ła .

W ie rsz w drugiej części (s. 128) p o św ięc o n y J a n o w i G óbel i Zofii F e h rm a n n p o p rz e d z a so n e t niem iecki :

„Jch w ar ein D eutsches Lied zu spielen euch b e d a c h t“ i t. d. P o n iew a ż zaś A m or o S a rm a c y i w spom ina, w ięc p ra w i p o e ta : Wol / sprach ich; m usz also auch m eine Leyer klingen: Steht bey den P olen auch zu sehn / w as sie erreicht.

I n q u a n t u m l i t t e r a e s u p p e t e b a n t . „Jako w ięc roza z Pestu d w u ro d n eg o P rz e n â s z à ia 3) do o g ro d u Rzymskiego. Aby tâm w now a krasę rozkw itnęla, I Erycynä ślubny w ieniec zçlâ: W ydrze cię ziem iâ terâz nam osobna,

P a n n o nadobna. Nie T hezeus tylko A ryadnę cudna, Ani M edea Jâzon nie ob łu d n a Indziey lubili : y dzis A m or dziki W ypraw ia z dom u sw oie holdow niki ; A nie raz Litwę z Prusy, gdzie co czuie

S łodko buntuie. Ten y P lu to n â w nie w łasna krainę P o Siciliyska porw ał P ro serp in e ;

Y O rp h e ä wiodl przez podziem ne gm âchy Cieni czcze zięly, à w królestw ie nocy

szukał pom ocy. Tem u pasł ow ce P h eb u s u A dm etâ ; Y p rzed M egâra choc przeciw na Kretâ Scylly niezbozney się u p o d o b ała. Stad zàletnikow tysiąc o g ladàlâ Cna P en elo p e ; y, gdzie naw et zginie

L eander p ły n ie: itd. (jeszcze 8 strof).

3) P o d aję dokładnie ortografię i akcenty a u to ra; drukarnia n ie­ których czcionek polskich nie posiadała wcale.

(4)

Notatki. 75

P ieśni żało sn e w III c z ę ś c i*) z b io ru K a ld e n b a c h a są w n ie ­ m ieckim , polskim , fra n cu sk im , h iszpańskim , w łoskim , g reck im i h eb rajsk im języ k u u ło żo n e.

XI pieśń.

Bede y Polskim słow em cie / Bracie / zalowal / Snadzbym y tak imię twe słodkie slawney chował. Wszak dobrze ty rozum iesz / jeśli pierwszey m owy Nie wszystka pam iec wyszła z twey ucieszney głow y. Y ja cokolw iek brzakac w te to w dzięczne strony Byłem od Kalliopy cney niegdy zdarzony.

Biada mnie mizernemu ! ja teskne ku tobie Narzekaiac na szczescie złe w górskiej żałobie

etc. etc.

S tyczności z dw orem po lsk im W ła d y s ła w a IV K ald en b ach , z a w d zię czał zn ajo m o ść ję z y k a polskiego. W tym sam y m zbiorze' zn a jd u je się w „D as e rs te B u ch H e ro is c h e r G e tic h te “ dłuższy u tw ó r p o ety ck i :

„ S a rm a tisc h e r H ym en / o d e r A uff K önigliches B ey lag er / V la- dislai, des V ierd ten / d e r P o le n u n d S ch w e d e n U n ü b erw in d lich sten K öniges u. s. f. w ie a u c h D er D u re h le u c h tig ste n P rin zessin / Pr. L o y sen M arien / von G onzage / vo n C leeff / H e rtzo g in von M an tu a / u n d N ev ers u. s. f.

In W a rsc h a w h o c h fe y e rlic h s t b e g a n g e n “ .

J e s t to p an e g iry k n a cześć k ró la i n a ro d u polskiego, z dom ieszką d a t h isto ry c z n y c h (od czasó w P ia sto w sk ic h do W ła d y s ła w a IV) n a tle m ito lo g iczn em w sty lu p rz e sa d z o n y m p isa rz y n iem ieckich XVII w .. E s t r e i c h e r c y tu je je szcze je d e n polski w iersz K a l­ d e n b a c h a , „H o łd o w n ą K lio “ n a przy sięg ę le n n ą W ielkiego K ur- firs z ta z. r. 1641.

Berlin. A licya Simonówna.

Polskie tłóm aczenia i przeróbki Anakreonta.

W u z u p e łn ie n iu naszeg o stu d y u m o p ierw szem polskiem tłó m a c z e n iu A n a k r e o n ta 2) p o d a je m y zw ięzły p rzeg ląd dalszej p ra c y k tó ra ro z w in ę ła się n a tem p o lu i trw a aż do dzisiejszych czasów

*) Threnen / oder Klage-Lieder / Seinem hertzgeliebten Brude r Mattheao Kaldenbach / welcher 1652.19 Christmonats zu Dantzig se­ lig in Gott verschieden / und den 27 darauff in der Pfarr-Kirchen daselbst Christlich zur Erden bestattet w orden / aus inniglicher Liebe vergossen etc. Dem Ehrenvesten und wol-Vornem en Kauft- und Handelsmann in Lublin / meinem insonders geehrten Herren und Freunde. Mein Vielgeehrter Herr Pfoertner / etc. etc., str. 233.

Cytaty

Powiązane dokumenty

[r]

Inne produkty zawierające nanomateriały, przeznaczone dla konsumentów, których nie obejmują przedstawione przepisy szczegółowe UE, są unormowane dyrektywą

The priority of nanoscience and technology strategies in Poland is the development, coordination and management of the national system of research, infrastructure, education and

[r]

Wyniki badań prowadzonych przez Instytut Turystyki wskazują, iż 41% respondentów w przypadku podróży krajowych i 54% w przypadku podróży za- granicznych

Najwyższą klasę -użyteczności funkcji wypoczynkowych (0,26) posiada krajobraz nadmorski. użyteczności funkcji wypoczynkowej należy zaliczyć krajobraz nizinny jeziorny,

Z mocy tego upoważnienia aplikant adwokacki może jedynie „zastępować adwokata w sądzie”, nie moiże natomiast uchodzić za osobę uprawnioną 'do

Drugie miejsce oraz Puchar ufundowany przez ORA w Krakowie zdobyła drużyna Izby katowickiej, na której czele stała adw.. Dalsze miejsca zajęły w kolej­ ności