Technische Universiteit Delft
Faculteit Werktuigbouwkunde, Maritieme Techniek en Technische Materiaalwetenschappen Transporttechnologie / Logistieke Techniek
A.M. Beeksma Vraagvoorspelling met substitutie-effekten.
Computeropdracht, Rapport 93.3.LT.4208, Transporttechnologie, Logistieke Techniek.
In het bedrijfsleven worden orders dikwijls telefonisch verwerkt. Hierbij kan zich een probleem voordoen met betrekking tot de registratie van de orders. Wanneer namelijk een produkt uit voorraad is, zal bij telefonische orderverwerking de eventuele vraag naar dat artikel niet meer geregistreerd worden; er wordt immers niet geleverd. Wel kan een eventuele substitutievraag (naar andere artikelen die als substituut dienen voor het genoemde artikel)
geregistreerd worden. Op deze manier wordt een onjuiste vraagverdeling geregistreerd. Hierdoor zal dan de toekomstige vraag naar de diverse artikelen, die doorgaans op de tegenwoordige vraag gebaseerd wordt, verkeerd voorspeld worden.
Om uit de geregistreerde vraag de oorspronkelijke vraag naar artikelen te reconstrueren is een zgn. vraagfilter ontwikkeld. Belangrijke eisen aan dit filter (vanuit de opdrachtgever) waren dat het filtermodel eenvoudig moet zijn, en dat moet worden uitgegaan van zo weinig mogelijk bekende gegevens. In het onderzoek is uitgegaan van de volgende principes:
Wanneer de geregistreerde vraag kleiner is dan de beginvoorraad in een periode zal de vraag bestaan uit de oorspronkelijke vraag naar het artikel en een substitutievraag door andere artikelen die uit voorraad zijn. Er kan nu een schatting worden gemaakt van de oorspronkelijke vraag door het percentage substitutievraag te schatten en van de geregistreerde vraag af te trekken. Dit hebben is gedaan door de geregistreerde vraag te vermenigvuldigen met een zgn. substitutiefaktor α (waarbij 0<α<l).
Wanneer de geregistreerde vraag naar een artikel gelijk is aan de beginvoorraad in een periode betekent dit dat men voor dit produkt uit voorraad is. In dit geval kan de geregistreerde vraag dus lager zijn dan de oorspronkelijke vraag. Er kan nu een schatting van de oorspronkelijke vraag gedaan worden met behulp van een voorspellen die op basis van de voorgaande perioden de verwachting geeft voor de desbetreffende periode. Er zijn computersimulaties uitgevoerd met diverse op dit principe gebaseerde filterversies. Daarvoor is een objekt-georiënteerd Pascal-programma geschreven, waarin voor verschillende artikelen een vraag gegenereerd kan worden, die vervolgens door substitutie-effekten wordt omgezet in een geregistreerde vraag. Deze geregistreerde vraag is vervolgens in het filter gevoerd en de uitkomsten zijn vergeleken met de oorspronkelijke vraag door middel van een aantal foutmaten.
Wanneer alleen de stock-out effekten (het uit voorraad zijn van een artikel) beschouwd worden, geeft het genoemde filterprincipe (met α=1) een goede reconstructie van de oorspronkelijke vraag. Als er substitutie-effekten optreden speelt de substitutiefaktor α een belangrijke rol; deze faktor moet de mate van substitutie aangeven. α is berekend door in de perioden waarin geen substitutie optreedt een schatting te doen van de werkelijke gemiddelde vraag. Er kan dan een benadering worden gegeven van de substitutie door het verschil te nemen van de geregistreerde vraag en dit geschatte gemiddelde. Deze methode blijkt redelijke resultaten te geven, mits er voldoende perioden zijn zonder substitutie-effekten, zodat een redelijke schatting van het werkelijke gemiddelde gevonden kan worden. Wanneer er niet voldoende perioden zijn zonder substitutie, wordt schatting van de oorspronkelijke vraag problematisch; er zijn dan in feite meer gegevens nodig, bijvoorbeeld over de substitutiepercentages van het ene artikel naar het andere.
Rapporten studenten Logistieke Techniek
