Sząbruk, gm. Gietrzwald, woj. olsztyńskie, St. I, AZP 25-60/6

Izabela Mirkowska

Sząbruk, gm. Gietrzwald, woj.

olsztyńskie, St. I, AZP 25-60/6

Informator Archeologiczny : badania 24, 53

informator Archeologiczny 1990 53

Muzeum Warmii i M azur w Olsztynie____________

B adania prowadziła m gr Izabela Mirkowska. F inansow ała Akadem ia Rolniczo-Techniczna, Wydział Geodezji 1 Fotogrametrii w Olsztynie. Pierwszy sezon badań. Osiedle obronne z wczesnej epoki żelaza (wczes­ ny, środkowy ok. lateński], wczesne średniowiecze, ślady osadnictw a neolitycznego i późnośredniowiecznego.

Celem tych b ad a ń było poznanie budowy 1 ch a rak te ru osiedla obronnego niszczonego przez orkę 1 erozję wód deszczowych.

Stanow isko to położone je s t n a cyplu dawnej wyspy obecnie półwyspu wchodzącego w Jez. W ulplńskie w niewielkiej odległości oddzielającej płd-zach. brzeg cypla z położonym po drugiej stronie Kręskiem.

Na niszczonej partii stanow iska założono dwa wykopy.

Wykop 1 został założony n a płn. skraju w yniesienia i jego plateau o wym. 2 m n a 20 m z odchyleniem 18 stopni od kieru n k u północy n a zachód. W wykopie natrafiono n a cztery obiekty interpretow ane ja k o paleniska oraz fr. palisady. Obiekty oznaczone num eram i 1 , 2 , 4 m ożna u znać za paleniska, nato m iast obiekt 3 nasuw a wątpliwości co do pełnionej funkcji, czy to ślady p alen isk a czy może ślady konstrukcji m ieszkalnej. Wątpliwości te w ynikają z zaw ar­ tości zaciem nienia. Były tam zarówno węgielki drzewne, frg. ceram iki, krzemienie, frg. kości zwierzęcych, ale też duże frg. polepy, ślady może po palikach i słupie. Wąski p a s szarej gleby biegnącej ukośnie w wykopie interpretow ano Jako ślad palisady o szerokości ok. 37-45 cm i do głębokości ok. 95 cm od powierzchni wykopu. Eksplorowane w arstw y dostarczyły zabytki w stępnie datow ane n a wczesny, środkowy okres lateński, ok. wczesnośredniowieczny oraz ślady osadnictw a neolitycznego.

Wykop 2 usytuow ano poniżej wykopu 1 w największym obniżeniu niszczonej partii sta n o ­ w iska o wym, 5 m n a 5 m.

W wykopie odkryto ogromne ilości rozrzuconego m ateriału ceram icznego zaw artego w ek s­ plorowanej warstwie ornej, która dochodziła do gf. 20-30 cm od powierzchni wykopu. Poniżej do gł. ok. 50-60 cm zalegał ju ż torf i gytia jeziorna. Zabytki pochodzące z wykopu, który m ożna by nazw ać śm ietnikiem , a były to fr. naczyń, frg. kości zwierzęcych, fr. polepy, przęślik gliniany, krzem ienie oraz m a sa m uszelek m ożna w stępnie datow ać n a wczesny, środkowy okres lateński i ok. wczesnośredniowieczny.

Na podstaw ie dotychczasowych wyników b adań osiedle obronne m ożna datować w stępnie n a w czesną epokę żelaza— wczesny, środkowy okres lateński — k ultu ry k u rhanów zachodnio- bałtyjskich, okres wczesnośredniowieczny k u ltu ry pruskiej oraz ślady osadnictw a neolityczne­ go i późnośredniowiecznego.

Stanow isko to wymaga dalszych prac badawczych.

I

War kalki — Surajny, gm, Miłakowo •woj. olsztyńskie St. 1 patrz okres halsztacki Warszkowo, gm. Sławno, woj. słupskie St. 27 patrz okres rzymski

Uniw ersytet lm. A dam a Mickiewicza In sty tu t Prahistorii w Poznaniu B a d an ia prow adził d r W łodzimierz Rączkowski. F inansow ał WKZ w S łupsku. Pierwszy sezon badań. O sada ludności kultu ry łużyckiej/ pom orskiej oraz z okresu wpływów rzymskich.

Stanow isko je s t zlokalizowane w południowej części wsi Warszkowo, ok. 100 m od drogi Warszkowo — Warszkowo Kolonia. Pod względem geomorfologicznym je s t to wysoki brzeg doliny rzeki Wieprzy.

B adania prowadzone były w ram ach program u studiów n ad osadnictw em pradziejowym w dolinie Wieprzy. Celem b ad a ń było określenie dokładnej chronologii osady z okresu wpływów rzym skich oraz Jej relacji z osadam i Warszkowo sta n , 26 i 27 oraz cm entarzyskiem ludności k u ltu ry oksywskiej — Warszkowo sta n . 4.

Z badano obszar o powierzchni 275 m2 i zarejestrow ano 31 obiektów. 5 z nich to obiekty o nieokreślonej przynależności kulturowej, prawdopodobnie pochodzenia n aturalnego. Z o sa ­ dą ludności kultu ry łużyckiej/pom orskiej je s t związanych 2 0 obiektów, w tym paleniska (2 ), grób Jamowy ?(11, Jamy posłupowe (14) oraz obiekty o funkcji nieokreślonej (3). Z o sa d ą z o kresu wpływów rzym skich Jest związanych 6 odkrytych obiektów, w tym 1 palenisko oraz 5

ja m posłupowych. Stanow isko Jest silnie niszczone w sk u te k intensyw nych prac polowych. M ateriały znajdują się czasowo w Instytucie Prahistorii UAM.

Prac« będą kontynuowane. Warszkowo, gm. Sławno woj. s ł u p s k i e S t. 3 0 AZP 1 1 -2 6 / 5 7 ______________________ Sząbrtik, gm . G ietrzwałd w oj. o lsz ty ń sk ie