Ocena systemu transportowego oraz preferencje osób podróżujących, jako wsparcie kształtowania podziału zadań przewozowych – studium przypadku dla konurbacji górnośląskiej Assessment of the transport system and preferences of travelling persons as suppor

Pełen tekst

(1)PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 111. Transport. 2016. . ' +

(2) _ " qG Y

(3) . OCENA SYSTEMU TRANSPORTOWEGO ORAZ PREFERENCJE OSÓB (=`_"<8YCH, "*=&'(8)*'39=&6)(=3)9_ 3(3&=3=&>8q– STUDIUM PRZYPADKU DLA KONURBACJI `6=24<'*)" \

(4) : marzec 2016. Streszczenie:

(5) $ " !

(6) r!%" " /D ! ' @ !

(7) "

(8)

(9) !% G % "

(10) & ! "

(11) [

(12) $

(13) " [

(14)

(15) systemów transportowych na wybranym obszarze. Dodatkowo w artykule przea [

(16) ! " G

(17)

(18) " " $' '#

(19) Q

(20) ! % G

(21) $

(22) "G X. Y¼ . 1. &'?( Transport

(23) G ! } "

(24) '

(25) } !

(26) "

(27) $G ! [ osób pod!%"G

(28) $

(29) " ku bardziej eko " $ – transport zbiorowy, rower, po!%

(30) /], [3], [4], [5], [12], [16], [22], [25], [26] –

(31) %

(32) „shift” [24]' !

(33)

(34) !% % !' # % [ !

(35) !% G G "

(36) } '

(37)

(38) % " ! % % [

(39) G & transportu ) -G

(40) [ !

(41) , technologie przewozowe, % & %

(42) %enia technicznego transportu [10]'

(43)

(44) !

(45)

(46) sta-.

(47) 488. X @

(48) $. wowe parametry podr!% G ! "

(49) !%G [ ' { % %[G %

(50)

(51) !% )' ' D], [11], [14], [17], [21]) %

(52) !

(53)

(54) !% } wania. ^ &

(55) ! " "

(56)

(57) ! ' % %[G %

(58) } strzeg

(59)

(60) !% % [ !

(61) " taki system. W artykule przedstawiono $ " } "

(62) >:/ ! )/D G ' /dla pr!

(63) /:::

(64) !. Obszar badawczy na potrzeby budowanego modelu ruchu podzielono na ponad 300 rejonów komunikacyjnych. Badania wykonano w ramach realizacji

(65) X. Y¼

(66) +\({+Y Transport III.. Rys. 1. Wizualizacja

(67) % " !

(68) ) /D ! F

(69) . _ % !

(70) X. Y¼

(71) tzw. multimodalnego planer

(72) !% &

(73) "

(74) } nych

(75) !

(76) !% w sieci transportowej, jako w

(77) !

(78) !%} "G !

(79) $ " % } " " G % $

(80) & ' # $

(81) [ ! % G % & } [

(82) &

(83)

(84) !% '

(85)

(86) &

(87)

(88) !%

(89) G % G ! G G

(90) [ " !

(91)

(92) !%owania..

(93) O

(94)

(95) & !

(96) !%"G jako wsparcie …. 489. 2. =86)'6)"<8='>'%_ TRANSPORTOWEGO B $ " !%

(97)

(98) &

(99) znajduje swoje odzwierciedlenie w wyborach dokonywanych przez osoby

(100) !% G !

(101)

(102) $

(103) "' _ % ! (a nie ba$ " "

(104) !% - zamieszczono tu odniesienie do zadeklarowanego jako prefe

(105)

(106) !%

(107) ! podró% ' _ &

(108) !

(109) !% )' >-G " [ % }

(110)

(111) !% 1G " graniczenia zarówno w odniesieni

(112) G %}

(113) !% (np. status materialny, posiadanie prawa jazdy itp.).. rower; 4,1%. taxi; 0,5% kolej; 1,3% motocykl; 0,2%. trolejbus; 0,4%. brak; 0,3% samochód; 45,4% tr. zbiorowy; 29,3%. autobus; 20,3%. pieszo; 20,2%. tramwaj; 7,2%. Rys. 2. _ &

(114)

(115) !% ! F

(116) . $ G % " "!d, jako kierowca lub pa% ' Transport zbiorowy jako

(117) & ) " - : "' * " )' - .

(118)

(119) " ,

(120) ' . [ !

(121) &

(122)

(123) !% ' !

(124)

(125) } !

(126) % )18-> -' { ! } zdecydowanych w odniesieniu do wszystkich osób dla danej grupy wiekowej. Osoby, któ

(127)

(128) &

(129)

(130) !%

(131) G ! % [ }

(132) !%

(133)

(134) } ne. 1 \

(135) $

(136) "G

(137) !% "

(138)

(139) !% G

(140) $ " } ' _ &

(141) ako najlepszy, subiektywnym zdaniem ankietowa G

(142) !

(143) !% '.

(144) 490. X @

(145) $. * JL

(146) @ . 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 18-25. 25-35. 35-45. 45-55. 55-65. 65-75. 75-92. Wiek pieszo. + . samochód. rower. brak. Rys. 3. _ &

(147)

(148) !%

(149) !% ! F

(150) . 2,0%. * JL

(151) @ . 1,7% 1,6%. 1,2%. 0,8%. 0,4%. 0,3% 0,1%. 0,1%. 0,1%. 0,1%. 35-45. 45-55. 55-65. 65-75. 0,0%. 0,0% 18-25. 25-35. 75-92. Wiek. Rys. 4. Q

(152) &

(153)

(154) !%

(155) . ! F

(156) . B

(157) % ! [ &G . % &

(158) ' "

(159) !%

(160) & stosu : ) - )

(161) -' @

(162) } !

(163) od 2,10 (przewozy autobusowe i kolejowe) do 2,21 (przewóz z wykorzystaniem tramwajów). Bardziej krytycznie ocenio & ) /G<D-' \

(164)

(165)

(166) &

(167)

(168) !% '

(169)

(170) | % [G starszych grup wie " % & ' # % [ $

(171) $ )

(172) - w zakresie postulatów przewozowych,

(173) [

(174)

(175)

(176) !

(177) !%" i bardziej. & " $ ! %

(178) '.

(179) O

(180)

(181) & !

(182) !%"G jako wsparcie …. 491. 2,4. * JL

(183) @ . 2,3 2,30 2,2 2,20. 2,19. 2,1 2,10. 2,20. 2,19. 2,28. 2,22 2,13. 2,10. 2,0 2,01. 2,01 1,9. 1,94. 1,96. 1,95. 1,8. 1,82. 1,7 1,6 + @#

(184) . +

(185) pieszo. + #

(186) . tr. zbiorowy. samochód. V +. rower. Rys. 5. B

(187) %

(188) &

(189)

(190) !% ! F

(191) . 2,8 2,66. 2,71. 2,66. * JL

(192) @ . 2,6. 2,48 2,37. 2,37. 2,4. 2,20. 2,20 2,2. 2,20. 2,13. 2,12. 2,12. 2,07. 2,03. 2,03. 2,01. 1,97. 1,97. 2,0. 2,35 2,24. 1,93. 1,92. 1,84. 1,83. 2,05. 1,79. 1,8. 1,85. 1,68. 1,6 + @#

(193) . +

(194) 18-25. 25-35. 35-45. + #

(195) 45-55. 55-65. 65-75. V +. 75-92. Rys. 6. B

(196) %

(197) y wiekowej ! F

(198) . %

(199) [ !%

(200)

(201)

(202) zbiorowego (m. in. [13], [24]-

(203) & )' ' [8-' !% [

(204) ! ) /-' {% ' B

(205) !% % [ - .

(206)

(207) ' ^ ! "

(208) } !

(209)

(210)

(211) !%

(212) }

(213)

(214) %

(215) '

(216)

(217)

(218) "

(219) } wego. Tablica 1 &: 7 + 0+ 5(transport zbiorowy) #.

(220) 5 Postulat _ #+ cena 22,6% e- 14,9%

(221) $ 12,0% [ 11,3% [ 9,5% % [

(222) roweru 8,5% [ 7,0% wygoda 6,5%

(223) [ 6,4% miejsce na % 1,3% ! F

(224) .

(225) 492. X @

(226) $. 3. KIERUNKI ROZWOJU SYSTEMÓW TRANSPORTO&>8q%"<8&(9>&6&>`'(='=_ (=`=&6) ( %

(227)

(228)

(229) $

(230) "

(231) . &

(232) G

(233) ' G }

(234) % G

(235)

(236)

(237)

(238) !} % ' !% /;

(239) " $G ! ne !%" " ' "

(240) )

(241) > -' [G } [ $

(242)

(243) " !%' G %ej ocenili [

(244) !" $G % % [ "

(245) " !

(246)

(247) !% ' Tablica 2 = # 7 0: 5 0 # + + # przewozowych # . Wsparcie %. spójne i bezpieczne trasy rowerowe. 65,7%. wspólny bilet dla transportu zbiorowego. 64,9%.

(248) %

(249) !

(250) – .

(251) % ! " wydzielone pasy dla autobusów. 62,9%. bezpieczne parkingi dla rowerów. 57,4%. 58,7% 57,7%.

(252) % " ! " ". 53,0%.

(253) % "

(254)

(255) "

(256) )

(257) nia G

(258) ' & " " ! " % &

(259) B –

(260) &

(261) pojazdów – /

(262) % %

(263) B – preferowanie

(264)

(265) ! – /

(266) % wydzielone pasy dla samochodów elektrycznych. 50,7%. 38,7%. &

(267)

(268) " ! ". 38,6%. wydzielone parkingi dla pojazdów carpooling, carsharing wydzielone pasy dla HOV –

(269) &

(270)

(271) ! – /

(272) %

(273) " ! " ! F

(274) . 36,6%. 48,6% 48,2% 40,9% 40,4%. 35,9% 32,5%.

(275) O

(276)

(277) & !

(278) !%"G jako wsparcie …. 493. Tablica 3 = ! : 7 +# 0: 5 0 # + + # przewozowych na ankietowanego # . Wsparcie %. wspólny bilet dla transportu zbiorowego. 32,4%. spójne i bezpieczne trasy rowerowe. 32,0%. bezpieczne parkingi dla rowerów. 31,0%.

(279) % . 29,3%.

(280) !

(281) – .

(282) % ! ". 28,9%. wydzielone pasy dla autobusów. 28,6%. & " " ! osobowych. 26,1%.

(283) % " ! " ". 25,7%. &

(284)

(285) " ! ". 25,0%.

(286) " ! ". 24,7%.

(287) % "

(288) . 24,4%. licz

(289) "

(290) )

(291) } G

(292) ' %

(293) B –

(294) &

(295)

(296) ! – /

(297) % . 22,9% 18,3%. wydzielone pasy dla samochodów elektrycznych. 17,5%. % &

(298) B –

(299) &

(300) pojazdów – /

(301) % . 17,2%. wydzielone parkingi dla pojazdów carpooling, carsharing. 15,0%. wydzielone pasy dla HOV –

(302) &

(303)

(304) ! – /

(305) % ! F

(306) . 14,5%. B

(307) !%

(308) ! |

(309) &

(310) } "' B : " & )

(311) '

(312) ! G

(313)

(314) & - " %

(315) na z " $ "' {

(316) &

(317) % ! "' $ G % &

(318) !} % " % &

(319) ' [G % } wanych " ) & G &

(320) -G % ' % %[G % [ " )

(321) >) %} [

(322)

(323)

(324)

(325) _µ\ ) -'.

(326) 494. X @

(327) $. Tablica 4 &

(328) 0+ 0:; 5! + 0: + ! ! 5 :+!/ .! Oczekiwania zwolnienie

(329)

(330) % taryfy

(331) parkowanie w systemie Park&Ride ulgi podatkowe %

(332) y za parkowanie dla mnie

(333) % !

(334) " specjalnych wydzielonych miejsc parkingowych Park&Ride ! F

(335) . Wsparcie % 32,4% 31,0% 29,3% 28,9% 28,6% 26,1%. _ %

(336) !%

(337) G % ! " ! " " " )

(338) ' " -G %

(339)

(340) G ! ' ' Q [3],

(341)

(342) $ $G

(343) $ . rozwoju rynku samochodów elektrycznych. W chwili obecnej jedynie 3,8% ankietowa" % "[

(344)

(345) )

(346) !

(347) wiekowe przedstawiono na rysunku 7). "

(348)

(349) $ przy zakupie samochodu elektrycznego [3]' _ > " % % [G "

(350) ) 5). 1,2%. # . 0,99% 1,0% 0,84% 0,8% 0,64% 0,6%. 0,62%. 0,50%. 0,4%. 0,30%. 0,2% 0,05% 0,0% 18-25. 25-35. 35-45. 45-55. 55-65. 65-75. 75-92. Wiek. Rys. 7. ^ "

(351) " ) }

(352) !- ! F

(353) . Tablica 5 Wybrane o

(354) 0+ 0:; 5w !

(355) + : ! 5

(356) trycznego (zamiast samochodu o konwencjonalnym zasilaniu) Oczekiwania ulga

(357)

(358) =

(359) y

(360) $

(361)

(362)

(363)

(364)

(365)

(366)

(367)

(368) ' wydzielone priorytetowe pasy ruchu dla e-auta

(369) e )

(370) specjalne wydzielone miejsca parkingowych %e

(371) y za parkowanie dla mnie zwolnienie

(372)

(373) ! F

(374) . Wsparcie % 26,1% 14,1% 12,8% 12,6% 12,1% 11,9% 5,4% 3,9%.

(375) O

(376)

(377) & !

(378) !%"G jako wsparcie …. 495. ! "[ ! " ). ponad 50%, rys. 8).. # . 12,0%. 11,27%. 10,81%. 9,43%. 10,0%. 8,75%. 8,0% 6,0%. 5,10%. 4,89%. 4,0% 2,0%. 0,99%. 0,0% 18-25. 25-35. 35-45. 45-55. 55-65. 65-75. 75-92. Wiek. Rys. 8. ^ "

(379) ! } )

(380) !-. " !

(381) $ "

(382)

(383) }

(384) tramwajowego. % } |[ " :: – 960 [m]. Wys } proponowano w [7G

(385)

(386) . 640 [m], a dla przystanków tramwajowych 960 [m]. W innych opracowaniach zwykle

(387) % – ::

(388) G :: dla przystanku tramwajowego ([6], [15]). Uzyskana $ "

(389) X. Y¼ } ling [ &

(390) } / G

(391) [ } :/ ' { % [G % >::-400 [m] dla przystanku autobusowego (25,2% ankietowanych) i zakres 400-600 [m] dla przystanku )>G-' % }

(392) &

(393) ! " % [

(394) 9. (a). (b). 0,30. 0,30. 0,25. 0,25. 0,20. 0,20 travel survey. -. -. travel survey F(x). 0,15. F(x). 0,15. 0,10. 0,10. 0,05. 0,05. 0,00. 0,00. 0. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 0. 1. ] . 2. 3. 4. 5. 6. ] . Rys. 9. \

(395)

(396)

(397) !%

(398) (a) autobusowego, (b) tramwajowego ! F

(399) .

(400) 496. X @

(401) $. 4. (46=&6)(=`>- %=4)&=28) TECHNICZNE Jednym z podstawowych produktów projektu Green Travelling jest przygotowanie multi

(402)

(403) !% ! " 18], kosztów przejazdu, aktualnych warunków ruchu itp., % z elementami edukacyjnymi w postaci informacji porównawczej o innych sposobach realizacji

(404) !% % " [20]'

(405) % [

(406) } " $

(407) " "

(408) } ! ! !

(409) !%"

(410) ! ' Blisko 30% ankietowanych posiada telefon typu smartfon (badanie w 2014 roku), a po "

(411) " /-3 lat. G !} %

(412) [

(413)

(414) !% '

(415) ponad 40% badanych. [ !

(416) !%" '

(417)

(418) !% trzy typy nawigacji – pasywny (w trybie off line), aktywny (w trybie on line – } !

(419) '- & " ). 10). Znacznie ! "

(420)

(421) !% (6,6%). W tym przypad "

(422) )' //-' .

(423) > "

(424) G %

(425)

(426) !% ) % ! G

(427)

(428) ' % " !, tzw. !

(429) !% /9]). 57,9%. 60,0% 56,6% 50,0%. 56,6% 51,9%. 45,6%. 43,5%. 45,5%. 43,6%. 43,8%. 30,0%. 38,0% 32,0%. 35,3%. 40,0% 23,0% 19,6%. 26,6% 20,5%. 25,4% 19,2%. 20,7% 14,1%. 20,0%. 16,0% 13,3%. 10,0%. 12,5%14,7%13,8% 9,6% 2,8% 4,4%. 0,0% 18-25. 25-35. 35-45. 45-55. 55-65. 65-75. 75-92. Wiek

(430) #

(431) @ .

(432) # .

(433) # .

(434) # V#" . Rys. 10. Korzystanie z nawigacji a wiek ankietowanego )! F

(435) 12,00% 10,00%. . . 70,0%. 9,71% 8,19%. 8,00%. 7,81% 5,93%. 6,00%. 4,93%. 4,64%. 4,00% 2,50% 2,00% 0,00% 18-25. 25-35. 35-45. 45-55. 55-65. 65-75. 75-92. Wiek. Rys. 11.

(436) !

(437) !% ! F

(438) .

(439) O

(440)

(441) & !

(442) !%"G jako wsparcie …. 497. "

(443) !'

(444) } " %

(445) $ !%"

(446) !

(447) zbiorowego (kolej, linie autobusowe, tramwajowe) oraz przejazdu samochodem osobowym.. 5. PODSUMOWANIE _

(448) "

(449) X. Y¼ " $ } "

(450)

(451)

(452) "

(453) " $

(454)

(455) $

(456) " $

(457) } nych. Warto p [G %

(458) !% G %

(459) " ' Analiza obecnego stanu systemu

(460) !

(461) } gólnych s !

(462) ' B } " ! "

(463)

(464) !%

(465) &

(466)

(467) !% ' { % &

(468) !% G

(469)

(470) &} nia do innych sposo!

(471) !% ' { !

(472) ! " )/<-25 i 25- -' Y

(473) % } " $

(474)

(475) !% G nak repre

(476) G

(477) } wy. " " $

(478) % &"

(479) wybranymi typami zmiennych, analiza w podziale na poszczególne miasta konurbacji oraz G

(480) & } "

(481) !

(482) " ) " " "

(483) dla analizy asocjacyjnej ograniczono do maksymalnie 4 zmiennych). Bibliografia 1. $-Ciulkin A.: Factors affecting the change in individual transport user behavior. Czasopismo Logistyka 4/2015, s. 1323-1330. 2. European Automobile Manufactures Association: Overview of purchase and tax incentives for electric vehicles in the EU in 2015. http://www.acea.be 3. European Commission: Clean Power for Transport: A European alternative fuels strategy. COM(2013), 17, Brussels 2013. 4. European Commission: White Paper: Roadmap to a Single European Transport Area – Towards a competitive and resource efficient transport system. COM(2011) 144, Brussels 2011. 5. European Platform on Mobility Management, http://www.epomm.org 6. X $ 'F B

(484)

(485)

(486) _ ' Q Instytutu Geografii Spo – Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Seria Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna nr 13, Bogucki Wydawnictwo { G _ $ >:/:'.

(487) 498. X @

(488) $. 7. Gent C., Symonds G.: Advances in public transport accessibility assessments for development control – a proposed methodology. Capita Symonds Ltd. Transport Consultancy, London 2005. 8. Grzelakowski A. S., Matczak M. (red.): Infrastruktura transportu.

(489) ! ' #_ _({G X$ >:/' 9. Hebel 'F "

(490) $!

(491) . Wydawnictwo * X$ G X$ >:/' 10. Jacyna M.: Modelowanie i ocena systemów transportowych. Oficyna wydawnicza Politechniki Warszawskiej. Warszawa 2009. 11. $ X'G \'G @ ('G $ 'G @'G # +'G _ 'G @

(492) $ G., Zienta Y'G " \'F _ 2008÷2011. Analiza ruchu. _ " qG 2009. 12. Khattak A. J., Rodriguez D.: Travel behavior in neo-traditional neighborhood developments: A case study in USA. Transportation Research Part A 39, Elsevier 2005, pp. 481–500. 13. | ('F +

(493) ' Y

(494)

(495) ' * X$ } ego, Gda$ >::<' 14. Li T., Dodson J., Sipe N.: Differentiating metropolitan transport disadvantage by mode: Household expenditure on private vehicle fuel and public transport fares in Brisbane, Australia. Journal of Transport Geography, Vol. 49, Elsevier 2015, pp. 16-25. 15. Loose W.: Flächennutzungsplan 2010 Freiburg – Stellungnahme zu den verkehrlichen Auswirkun gen. Öko-Institut e.V., Freiburg 2001. 16. B \'G { 'G @

(496) $ G.: The Role Of The Polish Universities In Shaping A New Mobility Culture - Assumptions, Conditions, Experience. Case Study Of Gdansk University Of Technology, Cracow University Of Technology And Silesian University Of Technology. In: 7th International Conference of Education, Research and Innovation ICERI Proceedings, Seville 2014, pp. 2971-2979. 17. Paulley N., Balcombe R., Mackett R., Titheridge H., Preston J., Wardman M., Shires J., White P.: The demand for public transport: The effects of fares, quality of service, in-come and car ownership. Transport Policy, Vol. 13, Elsevier 2006, pp. 295-306. 18. _ Q'F ! % !

(497)

(498) ! "

(499) !

(500) gospodarczych. * X$ G X$ >:/' 19. \ ('F _ !

(501) !%

(502) ' Zeszyty Naukowo-Y " @Y \_G B G F # & G { 2(98)/2012, s. 195-210. 20. @

(503) $ X'G @ #'G $ 'F { # " _ -Ecological Travel Behavior Learning. 8th International Conference Of Education, Research And Innovation (ICERI2015), 16-18 November 2015, Seville, Spain ICERI2015 Proceedings, Edited by: L. Gómez Chova, A. López Martínez, I. Candel Torres, Published by IATED Academy, 2015, pp. 6926-6933. 21. @

(504) $ X'F " !

(505) !%" !

(506) ' Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej, Transport Vol. 84, Analiza i badania systemów transportowych i ich elementów, Warszawa 2012, s. 93-106. 22. Sulistio H., Silitonga S.P.: Scenario of Modal Split and Public Transport Utility in Palangka Raya, Malang and Surabaya Cities of Indonesia. Journal of Mathematics & Technology, Issue 3, 2010, pp. 101104. 23. B' ) '-F Y

(507) ' + ' * X$} G X$ >:/:' 24. +'F Y

(508) * +

(509) . Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu @ $ G @ >:/' 25. Zamkowska S.: Activities towards the implementation of sustainable mobility in the cities In: Janecki R., @

(510) $ X' ) '-: Contemporary Transportation Systems. Selected Theoretical and Practical Problems. The Development of Transportation Systems, Silesian University of Technology Publishing House, Gliwice 2010, pp. 267 – 273. 26. Zwerts E., Allaert G., Janssens D., Wets G., Witlox F.: How children view their travel behaviour: a case study from Flanders (Belgium). Journal of Transport Geography 18, Elsevier 2010, pp. 702–710..

(511) O

(512)

(513) & !

(514) !%"G jako wsparcie …. 499. ASSESSMENT OF THE TRANSPORT SYSTEM AND PREFERENCES OF TRAVELLING PERSONS AS SUPPORT FOR SHAPING MODAL SPLIT - CASE STUDY FOR UPPER SILESIAN CONURBATION Summary: The article presents the results of surveys of people traveling carried out in the area of 19 towns of Upper Silesian conurbation. Subjective assessment of transport systems by travelers, as well as their preferences regarding factors that could affect the modal split can be an important support in planning the development of transport systems in the selected area. In addition, the article analyzes the respondents openness to new solutions in terms of organization and technology, to promote environmentally friendly behavior (like travelling planners). Keywords: sustainable transport, modal split, Green Travelling. {

(515) " & ! { Q$ \

(516)

(517) +\(-NET Transport III Future Travelling pt. A platform to analyze and foster the use of Green Travelling options (GREEN_TRAVELLING)..

(518)