T UI?LIJNEN EN CONTRQLERIW VAN DE. RAILS VAN DE SLEEPTANK ET BEIIUIP VA DE ALIGNEERIETUoDE VAN PROFDR. AQ,S) VAN HE1L.
RpDort No
76 van het Laboratoriwn voor Scheeabouwkunde.vail 4en Boch.
Juni 1961
Len behoeve van bet onderzoek Ban scheepsiDodeUen
be-sohikt bet Laboratorium voor Scheepsbouwk'unde over eon grote
en een kleinere sleeptank: lange recbthoekiße bassina, waarin
de te oriderzoeken modellen voortbewogen worden. Eiertoe staat
voor elk der beide tanks een aleepwagen ten
Utenate, die over
etalen rails rijdt aan weerszijdan van elke tank aanebracht.-2-Hat is van groot be].anß
dat deze wagens sonder schokken
en trillingen rijden, Daarvooz, is noodzakelljk dat de rails
met grete nauwkeurighejd
ztjn uttgeUjnd, zowel in
borizonta
als in verticale rioittng. liierbij doet zich
nog een compli-.
catie veer: de raila mosten
eenwtjdtg san bet wateropperviak
lopen, dat de kroeming van de sarde voigt, Ecu raakvlak
san
bet watez'oppervlajc
san bet ene einde van de tank ugt
1,77 mm
boyen bet wateropperviak
san bet andere stride van de tank, dat'
10 'n van bet raakpunt verwijderd is.
Doordat de rails gepluatst
zijn op stoelen op sen onder..
linge afatand van
0,70 rn, waar met bouten en vuletukjes
vol-desude etellnoge1jjheden zijn,
I.e bet voornaamate probleem
bet opmeten o
controleren van de jutate positie
van elk punt
van de ratiL ten opzichte
van bet wateropperviak en de
hart-lijn van de tank,
In bet kort samengevat:
sen rail moat in eau verticaa].
viak liggen, hot bovenvaki
de rail most evenwijdig zijn
SSLbet wattropperv1a3c
en de rails san weerezijden
van de tank
noeten evenwijdjg zijn. Wet 4e aerate twee punten betreft bedraagt de tolerantie
0,1 mm. Mwijkjngen
Dloeten geoonata-. teerd en gecorrigeerd kunnen worden.
enmaal gestedmoeten de rails op ezette tijden gecon!-troleerd worden, orn eventuale verzakkjngen te kunnen
constate. ren.
OuUe meetmethoden.
Voor bet uitltjnexi in een verticeal vlak werd boyen de
rail een dunne atalen draad
gespannen.
Met bebuip van eensclJ.et1ood, hazigende san deze drawl, werd de hartlijn van de
rail bepaai4, Nadelen van daze methode waren in de serate pleats de langdurighejd (vooral Voor controlemetingen) en in de tweede plaats de moeilijkheid de drawl stil te houdan.
Yoov bet stellen evenwijdig san hot woteroppervlak werd gebruik gemaakt van ean amai gootje naast de rail. Met bebuip vu een apeotea]. apparaatje kan de afatand van bet bovenvlak
f'.'
van de rail tot
et Watoropperviak in tet
ootje gecontro.'
]eerd worden. Ook dezemethode
e landur1,g en nogal
evoe3.ig
voor etorende tnvloeden, ala otoX, wiiid
en verdampt.n8
vari P;Dr. A.,$vai
Doze methode betuat
op de tnterZerentieproef van young,
waavan bet principe bier in bet kort bebandeld
zal Worden.
Siechte oQbaerente licbtbroxinen
kunnen net elkaar Inter'.
foreren, Xoung verkreeg cohaorente licbtbronnen door twee
etalie apleten L1 en L2 ean te
brenen in oen seherin Z en
doze epleten te verlichten met
eon ver verwìjderde kleine
licbtbron.B op de middenloodljjn
van I.1L2 (zio £ig.1)
M
Elk van doze apleten kan
volgena be
principe van
Ruyei
ala nieuwe licbtbron opevat worden,
en daaz' BL1 en
BL2 gelijk zijn, zidn dOze lichtbronnen
bovendien in fase.
We veron4e'atellen voorlopig dat hot
lieht nionocbroma-.
tisch ta
In eon wiliekeurig punt A1
van bet opvangecber
Skomen liohtgolven tezainen met eon faseversohiidat óvereen-.
komt met bet versobil der opttschO lichtwegen L1L1
en L2A1.
Dise ltchtgoiven zullen elkaar versterken ala
bet wegverschtl
gelijk te san ein lebe.]. santal golfiengten,
an elkaar vare.
zwakken als bet wegverachil eon oneven aantal halve golf
l.ng-ten bedraagt. In bet viak S sal due
een patroon van
afwise.-lend liebt, en donkere atrepen ontetaan. Op
de uitddonloodiijn
in M treedt altijdverat.rking
op.
Ligt B niet op de iniddenloodlijn
van L1L2,dan zi in L1 en
L2 we]. cobserent asar ratet in tase. Bet midden
M van bet
in-terferentje syateem ugt dan echter altijd
op bet verlengde
van da liJn: licbtbron
midderi dubbele spleet. (sie 11g. 2).
fis. 2
Dit isatete la van groot practiach belang,
oindat bet
constructief zeer ¡noetltjk is B Juiet op de
enkodlijn te
plaetaen, Met gebruik van wit licht sai bet apateem utt
ver-echiflende gekleurde banden beatsan, alleen in
M krijgt
en
3
een witte band, begrenad door oen donkore.
In plaats van een ver verwijderde puntvormige ltohtbron
kan men sen amalle aDleet L nemen evenwtjdig eau'i
fl L21
verlicht door eau uitgebrelde lichtbron in hot brandvlak
van
sen positteve leua.
BJ.j de aligneermethode van Prof. van Reel wordt in
plaat van de liebtepleet L eon klein cirkelvormig diafrag...
ma genomen, en de ap].eten
L1een L2 worden vervangen door een eerie concentriache ringen, dezgn. 9z6neplaat".
In plaat van hot acherm S wordt sen kruiadraad genomen, die met sen loupe bekeken wordt (fig 3).8
/chi'brcn,
Ccor, den5ar
¿.dLafra2ma
z
zdneplacít
k
/ru/sdpaad
i'
lotine
list interterenttepatroon bestàat nu, bij gebruik
van
wit licht, uit conoentrieche gekleurde ringan orn
eon wit
centrum (foto 2).
o
/
c?- £t9.,0
6
Deze opstel].ing biedt enie voördelen boyen 1iet ebrutk
van rechte apleten, Men kan met behuip ven bet interferentie..
patroon drie punten t.w. bet diatragma, bet midden van de z6neplaat en bet draadkruis, op é.n rechte lijn brengen. Btj
de evenwtjd.tge apleten was bet siechte moeLijk drie rechte
lijnen in ên viak te
brengen,
Vit metingen ta geble1en dut de nauwkeurtgheid tu de or
de van O, boogaecoe ugt voor atetanden
tot 50 m.Praçtißcheouttyoerin.
De wetbode
werd
toegepast in overleg met de £tdeling Opttca vn de Techntsch-'?hyaiecbe Dienst TN.O. T.H,Er, werden drie wagentjea geconstrueerd de elk oen deel van de opatellthg droegen, bet esrate wagentje de liohtbx'on
en bet diafragme, bet tweede de z8neplaut, bet derde de
k.tute
draad met de loupe (toto3).
fr!"
Met behu3.p van kalibez,s kan de jujee. pottie
van de
dzie apparaatjea eteeda gerepzoduoeerd worden.
Ten opziolite van de wagentjee iijn de apparaten in
toog-terichting en in dwararictin verte1ba.r, da
verplaatstngen
kunnen abt aeetklokjea geineten wórd,n, (roto 4).
a 8 a
Uet darde meetklokje dat
op de foto Zichtbaar 18 dient
oa de breedta te
contro1ere
van de geacb
rail die de
ßleepwagen leidt evenwijdjg aan de bartlijn van de tank, Tevens ztJn op de Warenties
waterpassen beveStjgd orn de stand van bet bovenviak
van de rail te contröleren.
Vooi,
hot uitlijnen
werd uitgegaan
van twee referentje
punten
op de rail, de boogte vande punten werd
gecontvoee
op de oude manier,
met behuip vanet gootje met water,
Opelk der
referentjepunten werd eon wagentje Bezet, dat
der-de wagentje werd op enige at
stand hiervan op de rail geplaatc Op doze plaats werd de rail
verete1d tot de dna
punten op
&n
]43n
lagen, Door dewagen'bJ te venrijden
langa de rail
kon
de gebele
lengte bestraken worden, ôn nloeiljjkbajd doet ziob hienbij voor; do rail behoort
namenhijic niet recht
te ztjn, maar de kromining
van de sarde te volgen, De gewenste afatand van de
verbindinijj
van twee der meetpunten tot de
1aats
VLifl bet donde meetpunt
is
afbankelijk van de onden. lingen af stand van de rneetpunten,, Dit hoogta
verachi]. kan voore1ke positie van de wagentjes van te voren bereken worden en deze arde kan ala
correctie thgevoerd worden. door ¿én der meetpunten in hoogte te
verstellen,
B1J hot uitlljnen van de rails is dit echter niet gedaan wegena bet gebrek san ervaning van bet
personae].; bet
uit..-hijnen in verticale
reobting is dus op
de oude wijze
geachied
a]. zijn
veraotiillende puùte
fladerhand
gecontro].er met de
Optische apparatuur,
In de toekowat za]. zeker de
optische methode gekoexi worden.
B1J de metingen werden we]. enige
moeihtjkheden enden-vonden
a) De ondenhinge poaitie van de
wagentjas kon nIet wihle keunig gekozen worden, omdat da duldehjjkhejd en de heldetheid van bet
interferentjept0o
-.9
afhankelijk waren. De beeti rseu.taten rd.n b.reikt 91e de Z&neplaat zicb onivie midden tuaaøn b.t
dia..-fragme en de kruiødraad beyond.
b) Tijden. de verbouwin heersten er betrúk.lijk trote
teaperatuursveriohjllen iii bet g.bouw, set ele gevo1 dat